장음표시 사용
111쪽
ι 8 F. Tuo M. CAMPANELLAE Pulvis quoque bessicus in emiculis accensus demolitur montes ac ciuitates cupiditate vitalis amplitudinis erumpens. Eadem ratione ex tenuibus vaporibus sulphureisque intrae nubem crassam collectis accensisq; fiunt in aere tonitrua prolixa, ac tarda ex vapore exili,paruoq; calore et breuia ac impetuosa ex Multo vapore robus ossi calore.
inando tenues accensique vapores in nubibus in corporae inferiora adiguntur, penetrant subtilitate sua humoremq:
alienum calore absumunt, porosas Per parteS permeantes, remanentes vero siccas erectasque relinquunt, veluti fulminatis accidit animalibus. at cum vapores accensi crassiusculi fuerint, partes exteriores urunt, ut pilos, folia vestimenta' intra verupenetrare propria obtusitate non permittuntur Dum pCepotens c or materias terrestres urit, flammae quae vapores sunt accensi, aut vapores, quae sunt flammae de mortuae,ingenerati intra res combustas ex partibus illarum minus resistentibus, puta tenuioribus egredientes foras per poros. solidioris partis. vertunt ipsam materiam in minutas atomos,
viscosasque. ita quod soliditas ipsius in minutias, quae fuligines appellantur, conuersa sursum vehitur cum exhalante sumo, . radiis , quorsum ire minus potest, nisi in minutissima frustula secta,ele-hbra , in uatam fuisset. Id quidem est materies fulminum , a quae cum talis fiunt post multum aestum ex vaporibus crassis viscosis,ac fuligi mora.uta, nosis,sulphurei si simul tenuibus crassis is plurimis: quibus a Aniffinde censis ob collectioncm tantae molis tenuitas effugit, visco ve- - ua ro fit ligines constringuntur in unum simul liquescendo ab a censione, Sc compinguntur in ferrum, aut in lapidem , aut con
stro. res aiam dristipe fallitur taeniar Vtrum 'sti lapides fistum ferri, S deinde cadere. Non rei rentis iratam alium , tuin rum, pit Arct ranirau ct igni., Ssulphum odor cum rustari lapide,
112쪽
PH Y s Io L o G Ico R. CAP. VII. sistentiam in aliam, cui similiores b sunt, quae secum fert sul- b Nam o phuream accensionem. Itaq: discurrit per vias diuersas tortuo- mni ex mi fas,dum ab accensione sursum trahitur, a corpulentia vero deorsum,sicuti & fiulgurae arte confecta : ac concutit quicquidop- ponitur, & liquefacit terram, in quam mergitur, assiciendo sim uiti in teramul ipsam sulphureo odore. ra comb
D'nt atomi misera omni . uestra parte rera es hemiomem Anaxagore.
Desti is cadentibus, , ignibus, qui iuaere apparentis
ARTICvLvs VI. T Apores tenuiusculi quando soli, n6 intra nubes accendun- tur, in aethere videntur quasi stellae cadentes , quod nimirum flamma ex principio ipsorum ad finem discurrit, veluti titiones in aerem proiecti noctu repraesentant; Saepe quoq; vapor unitus, accensusque, visus vclocitatem anticipando apparere facit quasi Iongam flammaim, quae breuis est, uniraque: veluti accensus stylus in gyrum velociter Commotus , quamuis in una modo parte gyri sit, videtur tamen in omnibus simul
Fiunt inflammationes aliarum figurarum iuxta vaporum positionem ac consis Cntiam et nam domus ardentes, Dracones, Caprae seliantcs, &alia simulacra huiusmodi conspiciuntur. Interdumque accidit in repulcris mortuorum videri lampades accensas noctu . ex his enim exhalans calidus vapor in die, a frigore nocturno vnitus accenditur. Equi & homines interdum vehementer spirantes aut loquentes emittunt vapores ita ardentes in aerem frigidiusculum, quod
ab ipso percussi collectique in flammulas vertuntur.
113쪽
A R,r i c. VII. ariunt C, CVisum elati vapores a Sole illustrati a Cometa fiunt, sic dimeta rara Octus,quia comam emittit in partem oppositam Solari collu-porist u i strationi,veluti ampulla aquae plena Soli exposita ostendat. Iccirco ecliptas visi sunt ab umbra terrae Cometae, arata perma- Is se nent donec vapor prorsus attenuetur in coelum. Si primo vaportat a lint. Cometae accenderetur, non duraret ad horae decimam: quod Nam his Stellae cadentes docent,& puluis bellicus accensus, res crassior
Dari viden- exhalatione Cometae.
iur S ptra Fiunt Cometae sub & supra Lunam, & usque ad Iovem, ' η p ac saepe superiores ex parallaxis diminutione visuntur,ac ri simul cum fixis quibusdam secum si inpathiam habentibus ac id is h., similitudinem, ac plerumq; mouentur, quorsum exhalatio te-pbust. nuitatis plus habet,quando obliqua aliave feruntur via; ac per- ' Heri Co. petuo fere ab ortu in occasum simul cum coelo vagantur comet Apra inam emittentes in partem illi faciei oppositam, unde solarem
Lunm p excipiunt lucem. Saepe immoti stare videntur, propterea quod raraxi ψ durit ipsi in antecedentia feruntur mapetu Propriae tenui ratis,m 'MA' ' l Solaris totas praeuenientis , retinentur a motu coeli inoi, Alia posteriora acti,ita quod itent, Vbi Sapientia aeterna certam mu- M.tarentia. tationem fieri prouidit. quapropter Tanta exhalationum copia cum in aethere colligatur,quanctim tastellam huiusmodi ac ita corruscantem constituat b neces- imi R Latio mutationes insolitae terrestribus rebus accidunt, veluti&deficienti solari luce in eclipsi ingentem varietatem decernit, mihisdi . cum Wrerio uniuersitas temperata n star horologij, cui quae. Duantur, cunq; subtractio aut additio mutationem ais t. Iccirco pe- quos tellus nuriam, bellum, mortalitatem in magnatibus conspicuam maia A ratm haeo gis,etsi omnibus communem praedicunt Cometae, quippe, qui q*ψη heri nequeunt nisi magno ab aestu. c Praeterea addentes ipsi8
114쪽
PHYs Io LOCI COR. CAP. VII. pipropriam lucem insolitam aeri, quem animalia inspirant, fit ut excitet iram, cupidinesti vindictie, praelia, fastidium rerum praesentium,auiditate.nouarum,alias i affectiones, ex quibus emanant actiones immutantes rerum dispositionem &statum: siccitate quoque sterilitatem pariunt, unde fames ac pestes suboriuntur. At si blando disponant modo res humanas in statum meliorem perducunt.Etenim aliae luces, aliaeq; exhalationes Ditis conferunt rebus,aliis vero noxiae sunt. Quapropter non sine causa planetarum varietates,quibus assimilantur, atque eis ctus afferre vulgo dicuntur. At num tanta moles excedens stellas ac tellurem ex nostro solo usque ad Iovem deferatur,an vero ex aliis Systematis nobis ignotis a coelo celatis, sicuti & Luna lumine vacua nihil a coelo diuersa apparet,prodeat,quis intelliget i Fieri quidem stellas nouas, qualis sub Hipparcho, &
chone etiam in sphaera fixarum,parallaxis carentia prodit.& in Sole nubeculas prope circumuolui iam videmus: quas h nostra terra impossibile est educi.
A RiT I C. VIII. I Enetrante luce Solari praesertim matutina' & vespertina per vaporum multitudinem tantisper disgregatorum porrigitur in virgas
croceas,virides, rubras,puniceasve, prout ab
illis in transitu faedatur. Suppositi Lunae vapores ab eaq; collustrati aream quandam lucis repraesentant: interdum vero plures, prout in pluribus illorum consistentiis ipsa seipsam contuetur. Apparet area Lunae magnitudine excedens quamuis longe minor sit, propterea quod illa terrae propinquior,haec vero distantior est. Similiter & Sol in una vel pluribus nubibus cos stentia non ita crassis quin tran pareant, sese contuendo efficit alterum,aut plures Soles, ut in vitro dein aquis semet proferre solet.
115쪽
A R T I C. IX. T cum nubes opponitur,non autem supponitur Soli, si ipsa
rorida fuerit, In deni reddit. quae nimirum ex obliquis Solis portionibus relucentibus oritur: adeoq; semicirculatis est,quoniam portiones Solis superiores non expandunt radios rectos
ad nubent, sed aliorsum. Idcirco quoque circularis est, quod &Sol huiusmodi figurae est. Est undit Sol lucem quocunq; ex quo-
cunq; sui puncto, ac quorsumlibet rectam S obliquam : at ex partibus mediis Solis, quae rectam lucem in nubem expandunt. radis praepotentes albique defluunt, foedari ac colorari non se permittentes et ex partibus vero Solis inserioribus horiγontem spectantibus huiusmodi raciij obliqui estiuentes in nubem roridam , foedantur ab huiuscemodi materia perpetuo nigricante: at minus obfuscatur vividior lux rectiorque, ita fit, ut primus circulus Iridis, quia propinquior est: radiis albis ex naedio Sole
manantibus, puniceus sit, hoc est, partini deuictus a facie mate- ri et i secundus vero angustior lucis Circulus croceus est, eo
quod languidior cum sit, foedatur magis te postremus tandem viridis,cuna sit obliquus magis, magis S angustus. Accidit etiam cumvaporum eleuato runa copia assuerit, sic ut ab obliqui sinis Solis radiis percuti queant, ut edentur, &colores allos
rcferant,purpueeum, Caera eum, luteum,&c. At ex his mediis caloribus intra nigrum albumq; multi renascuntur ex mistura, ut sertorum rosae varie commutantes co- ilorem relatione declarant. Profecto in serratili vitri triangulari quod diximus,intueri licet, ubi lux angulo minus corpulento propinquior, punicea; subsequens crocea; lac dens viridis, deinde purpurea; hinc caerulea, ac fusca fit, ubi duo anguli ba- r sis trianguli plus materiae intercipi unet,qua ipsa latera. Saepe inuenitur re alia Iris super hanc , at oppositis tincta coloribus, quod nimirum circulum minimum puniceum habet, &c. propterea quod ex parte obliqua Solis sepeliori Tadij in secundam . . Iridem Disitigod b, C
116쪽
P Hvs Io Loc Ico R. CAP. VI. ys Iridem effunduntur, ita quod minii nus circulus propinquior est medio Soli, unde lux vivida albaq; inter duas Irides profunditur. Circulus vero medius croceus est, tertius autem viridis,
recedendo paullatim magis a recta luce potentillimaque, quTspacium inter duas Irides album essicit.' Ante ac post pluuiam Iris fit, eo quod primitiae ac reliquiae vaporum udorum aptae sunt lucem foedare. fit Iris 3c ad Lunam vaporibus spectantibus sed albidior. fit & in aspersionibus a. ML 'st, quae subeunte Sole tenestras, item circa lucernas in fumis cora se
pulentis, eisdem rationibus: Et in oculis nostris luce nocturna perfusis. Si enim manum inter oculum&Iridem posueris, Citra manum videbis Iriden3. Si inter oculum & lucem recta ponis digitum, nec lux, nec iras circa lucis spatium non occultatum, ubi spectabatur,amplius apparet, ut dubium non sit in circulis uveae,& corneae ex luce resiliente ex crystallino fieri. Est
ipsa signum unionis coeli ac terrae, foederisque Auctoris Na
A R T r C. X. Quando iubente Deo extendebatur coelum, magna portio a Non fit a sursum exhalavit magis ni hunc, quam in alium situm , , via lactea in unde inaequalem consistentiam sortita est. Etenim collecta fe-- vcit quandam lucidam viam cum lux sit unitus calor quae circua te lus lacteus appellarur, non reinis ab lutus m, sed quasdam tor- tuositates ac diuerticula habens, variasq; spissitudine S ordina- . resur.hritus a Prima Sapientia, ut efficeret varietatem in terra . utque o- emper instenderet coelum quoque, &non stellas modo in gyrum Con- eodem situ, uolua,aliosq; ob usus coelicolis notos,quibus forte uelignat iter. ec emo Conspicitur in eodem si tu perpetuo ex omnibus nostri Mundi regionibus in suprema semper portione coeli stellata; nec unquam situm, au i dispositionem aut tenuitatem mutauit. Nam taquod ab initio rebus euenit, eorum natura hiit tam Coelo ac bis iram Terrae, quam partibus eorum . o lituendo
117쪽
F. THO M. C A M A N O L AEDicendum restat de rebus ex liquore genitis ; cum dictumst de genitis eX vapore.
, ARTICvLvs I. mPraepono, AD a Telluris defensionem, ac fulcimentum quasi illius os semper cam Osia,ex tanto lapideo genere montes multi facti sunt: utque s. 'A sint animalium sedes , multiplicationi nidorum re seminum ap-,cis ri; ac tacimen siluarum,ut elatas se contineant; utque pluriumitatis mitti Entium cellus sit capax, dc Regiones disterminentur; & Ars,. gentiaram quae secunda est Naturae, materiam habeat, facti sunt lapides ab arie ct (sicut dicebat Deus) qui in tantam altitudinem creverunt. Fa- intellectui sunt & metallae in usum commutationis rerum, Culturae tel- use Ferio luris, arma hominum , v Edomentur lapides, & arbores manimalia ad ipsorum usum,aliasq; ob causas: omnia quidem ex terrestri liquore, veluti de ipserum orisine locuti fimus. b Naria, lacus, scuntur lapides ex liquefacta terra a higore constipante indua sunt media rata, sicut glacies &crystallum declarant;: aut a calore partes adstam, de tenues eleuante , ideoq; crassioribus coeuntibus in unum, & si- quouq mul ob conseruationcm ipsarum, sicut lapides in renibus & ve-mμ ' m .sica hominis ostendunt; aut1 frigore& calore vicissim agenti--- - . bus,sicuti animalium cornua,&plantarum ossa docent..ter navi aut casu generant, omittim finem, ut aristot. O Demerit. As ego sene agnosio naturam a. gentem nihil absissee agere,nec abundare insuperfluis , nec descere in necesseriu. b Ariston noran rei dixit lapides dimincratiare crassa exhalatione constitui: tunc enim omnia essenI transsicaa, eo rares dites non esset corpulentiar,quam glaciala d aque .
Sunt lapides imperfecti arenosi disgregatiles in frustula, eo, quod tellus ex qua oriuntur non bene liquefacta auit aeque:
118쪽
an cunctis portionibus a calore, cum esset difformis; at exhalante eo in tenuitate,viq; erumpente, soliditatem in arenam ac pulverem dissipat; remanentes vero portiones liquidae dum compinguntur, intra se arenam concipiunt. Hinc magis minusve duri fiunt huiusmodi lapides, prout plus minusve fluoris ipsos conglutinauit, sicut in tophis, aliisque glareosis consistentiis palam est. Saepe etiam glarea ac lapilli admiscentur, ex quibus ac fluore bene compactis fiunt scopuli rigidi de alpestres: inter quos testae conchyliorum,fragmina lignorum, panni, & pilorum conspiciuntur : propterea quod in prima ipsorum compositione aggregata casu fuere: eos magis, quando ubi nunc tellus est, mare olim fuit, ac maritimae res iccirco reperiuntur, sicut in AEgypto, ubi fuit mare, dc ad ostia Padi , ac in agro Patavino, a quo viginti milliaribus recessisse Adriaticum mare notauimus ex tempore Titi Livis usque ad nos; aliisq; in
locis,atque econtra,vbi olim terra fuit, nunc mare est, veluti apud paludem Maeotidem,ubi mare augetur,quoniam apud Ve- netias imminuitur : Ita mundus contralibatur. Incendia quoque uniuersalia, ac Terramaotus Terram ac Mare alteraue
ARTI cvLvs III. DV m condensatur Iapis in exteriori tunica, in interiori pi test liquidus adhuc remanere, cum praesertim pars tenuis a frigore centrum Cogatur: quae temporis diuturnitate indurata separatur ab exteriori adiacente consistentia, fitq; lapis intra I pidem a
A R T I C. IV. PErfecti lapides aequalis consistentiae fiunt ex solutis liquoribus, diuersis tamen iuxta diuersitatem liquidae materiae, liquefacientisq; caloris: quas ob res ij sunt transpicui re albi, Κ et sicut
119쪽
c F. THo M. CAMPANELL Esicut Adamas, crystallum,uitrum,& c. Alis albi sed non transpi cui,veluti cortex oui, marmor,alabastrum, S c. Alij transpicui, re non albi, ut Pyropus, Smaragdus,Topa Zius, A C. Alis nec albi, nec transpicui,ut Cyaneus,PipernuS,Silex,aliiq; Communes lapideS.
Primi generis Iapides cx Iiquoribus fiunt bene e superatis
a liquefaciente calore ex materia aequalis temperiti, ut caloris ex victoria albedinem sortiantur ; EX attenuatione autem a quali transpicuitatem. Ita vitrum uniforme ex matcria in cinerem acta, hoc est in minutias deuicta, ac deinde fusa a robustissimo calore, eodem is recedente indurata generatur. At sal& alumen, quae non tantam habuere transpicuitatem duplici ex liquore fiunt,altero ex condensatis vaporibus constituto, altero autem ex liquefacta terra : Proptereaque consistentiae omnes quae ab aqua soluuntur, talem habent originem , , sicuti
saccharum, sal,alumen: quod palam fit in gemmationibus,quae concrescunt in syrupis aqua succo & saccharo cofectis: exquibus exhalante tenuitate, consistentia remanet similis gemmato sali fieri quoq: potest, quod ex vaporibus gelatis in aquam parra admixta corpulentia lapides huius generis generentur. At a frigore, aut a calore possunt indurari,aut ab utrisq;. Siquidem dum soluuntur a calore , in liquiditate seruantur, & a seipsis sponte no indurantur; affirmandum est frigoris ope illos induratos esse, quod nimirum de crassas, d tenues simul partes ligae compingit sti; ideoq; in liquorem redditae caloris opera crassae ac tenues sibi restitiitae simul smistae, liquidae remanente attamen huiusmodi cum differentia; quod si a quocunque catote funduntur,a paruo frigore induratos esse oportet, veluti glacies soluta in liquorem a quocunq; caIore remanet liquida. At vero si non nisi a vehementi uniformi di uturnoq; calore in liquorem soluuntur, oportet a praepotenti frigore ac diuturno induratos esse, sicuti crystallum testatur, quod ab huiusmodi solutum c lore non amplius addensatur. At vero consistentiae a calore solutae si iterum sponta indurantur, a calore constitutas fuisse oportet, qui tentacatem eduxerit, quae materiam in liquiditate
120쪽
P H v s i o L o et I c o R. CAP. VIII. et seruabat. Hanc originem habuit crystallinus oculorum humor, hoc est, ex materia non similari: eandem habuit&sal, aliaeque Ingeminationes : Cum hac tamen differentia : quod si a copiose robustoque calore liquescunt, ac postmodum sponte indurantur, moles illius a calore indurata erat non diuturno, ipsam emi laris potius erat: At vero si diuturno dissiorini robus o l; calore non liquescit consistentia aliqua, sed a blando uniformi diuturnoq; maximo, haec materia ex dillimitari, hoc est, ex compositis liquoribus,tenuibus, crastis, lubricosism orta est; c c quibus diuturnus calor dum paulatim exhalat in tenuitate, partes reliquae quasi illam insequendo ac complectendo indu- .ratae sunt: prontereaque magno a Calore non funduntur, nam partibus tenuibus nunc etiam evaporantibus,reliquas duriores
fieri cadem ratione necesse est, quod adamanti euenit a blando nimirum diuturnoq; solubili calore; sic enim aeque simul partes solliuntur omnes, nec de uitae priores exhalant absque posterioribus: iccirco sanguine hircino melius funditur,quoniam paulatim ab illo penetratur atque aperitur, Si quicquid calescit attem aturq; , permanet admistum portioni reliquae disponens illam ad solutionem, detentam quippe ab huiusinodi sanguine pio portionato incerto grada contraposito illius conglutinationi.
Verumenimvero existimandum est ignem vehementem intra fornacem reflexum posse omnem soluere duritiem tempore diuturno, etiam adamantinam, prius tamen ipsam calcinando, si partes inaequales habet; sed penitus fundendo, si aequales: igitur crystalla diuturno tempore concreta in Alpibusta borealibus regionibus fiunt frigore permagno : Adamantes vero plqrumq; sub tropicis & aequatore. Tametsi crystallum alpestre originem habeat ab liquefaciente calore, ac proinde in- gemmante; unde viget ac crescit in formam cubicam & quinquangulam; nihilominus ab externo frigore constipatur; quod non aduenit preciosis lapidibus, nisi forte vicissim utroq; contrario agente indurescant.