F. Thomae Campanellae Calabri o.p. Realis philosophiae epilogisticae partes quatuor, hoc est De rerum natura, Hominum moribus, Politica, cui Ciuita solis iuncta est & Oeconomica, cum adnotationibus physiologicis. A Thobia Adami nunc primum editae ...

491쪽

tionem, aut ut soluant oppressione suos amicos,aut deponant tyrannidem: Quibus negantibus indicit bellum , inuocando Deum vitionum, Deum Sabaoth in exitium eorum,qui iniqua tuentur causam . si vero detreistant respondere hostes,sacerdos dat illi terminum respondendi horam unam, si Rex est: tre S Vero i Respubl. ne illudere queant. Ac ita suscipitur bellum contra contumaces iuris naturalis Ae Religionis. Indicto bello, omnia exequitur vicarius potestatis. Potestas autem quasi Dictator Romanus omnia proprio agit consilio, &voluntate,ut

rardatas noxia vitetur. At cum res magni momenti fuerit,consulit S de Sapientiam & Amorem. Sed ante in concilio magno proponitur a Praedicatore belligerandi occasio ta iustitia expeditionis faciendae:&intrant omnes in concilium a ZO. annis Ac supra. ac ita ordinantur necessaria. Scire liceat,apud ipso omnia armorum genera in armamentariis adseruari quibus saepe utuntur ad experimentum in praeliis fictis. Singulorum. Circorum parietes exteriores pleni sunt bombardis, & ministris ipsarum paratis; habent det alia huiusmodi tormenta bellica,quae Cannones vocantur, quae ferunt in praelium super curru bus. Munitiores vero alias SI commeatus super mulis Ac asinis, SI carrucis:&sicubi fuerint in aperto campo, intercludiat In medio commeatus, & tormenta, SP currus, & scalaS,& machinas:&simul diu animose praeliantur. Mox pedem referunt sub vexillas quisque suis. Hostes vero decipiuntur pia tantes eos loco cedere,aut parare fugam: ergo insectantur: at Solares in cornua de agmina utrinque diuisi resumunt halitum Ac vires: iubentque artilleriam pilas iaculari ignitas: ac deinde reuertuntur ad pugnam contra perturbatos hostes. Et multa huiusmodi obseruant. stratagematis &machinis, cunctos superant mortales. castrametantur more Romano , tentoria figunt, muniuntque valla Si fossa ccleritate mirifica. Adsunt magis ri. o Crum,& machinarum, Sc tormentorum. ligone & securi milites cuncti uti norunt. Habent&Duces quinqUea Ut g. atre IO. consulentes in negotio bellico, ordinem, & Maia gemata docti, imperantes suis agminibus prout ante consuluissent. Solent

492쪽

o F. Tito M. CAMPANE L L A& conducere agmen puerorum armatorum, in equis, ut bel-

lum discant, ac astuescant quasi catuli luporum, & leonum iii sanguine: qui periculi tempore in tutum se recipiunt.&mulieres multae armatae cum eis: Ac post pugnam ipsae mulietes Set pueri bellatoribus blandiuntur, medicantur, serviunt: amplexibus Ac verbis corroborant. Mirum quantopere proficiat hocvnuin. Milites quidem ut sese strenuos ostendant uxoribus ac natis, ardua aggrediuntur,&victoreS facit amor. In certamine qui primus scandit hostiles muros, accipit post confiictum coronam gramineam honoris ergo cum militari applansu a mulieribus de pueris. Qui socio auxilium praebet, coronam ciuicam quercinam. qui Tyrannum occidit,opima spolia templo sacrat, SI abG recipit coguomen facinoris. Alii alias coronas accipiunt. Equites gerunt quisque lanceam unam, Ac duas ex ephippis spendentes pistolas,validae temperaturae; angustas in orificio magis; qtia de re penetrant omnem ferream armaturam. Macheram insuper habent, & pugionem. Alii vero clavam ferream; qui sunt grauis armaturae equites. Nam si nequeat ferrea armatura hostilis, machera,nec pistola forari: aggrediuntur hostem claua, sicut Achilles Cygnum:& conquatiunt, deiiciuntque. Dux catenae ex claua pendent sex palmorum uin extremo illarum pilae ferreae: ita quod proiectae in hostem, circumdant collum eius, trahunt, deiiciunt, prosteris

Secrettim nunt. Vt autem facilius uti claua possint, non tenent manu eisue equo qui habenas,sed pedibus: si quidem lora super ephuppiis sellaegrum C R- decussatim permutantur, stassis extrema innodantur fibulis, non autem pedibus. Stastae autem exterius sphaeram lia M bent ferream,interius verorriangulum. Idcirco permutant: pede latus in triangulo contorquendo, in gyrum trahuntur

Sphaerae prout si bulis pend cnte stastilibus: itaque contrahunt vel laxant sterium mirabili celeritate r & dextro pede tor- quent equum ad sinistram, sinistro vero ad dexteram. Hoc Arcanum Tartaros quoque latet; nam licet pedibus regant

habenas,nesciunt tamen torquere,attrahere,& extendere per trochleam stastarum. Equites leuis armaturae primo Conari uc-

493쪽

DI Cr vi TATE SOLIS. tunt praelium Archibugiis, deinde phalanges hastis: deinde,

fundibularis qui in pretio habentur magno. &consuerunt Pugnare intercurrentibus quasi in textura filis, ali)s procedenti bus,aliis sese recipientibus vicissim. Habent acies firmantes ecercitum sarisiis: ensibus autem postremum tentatur peri

Post bellum celebrant triumphos militares more Romanorum & pulchriores: & supplicationes Deo in gratiarum actionem. de tunc Dux intemplo se praesentat & narrantur bene ac male gesta a poeta vel historico, qui secum de more in expeditione fuit. Ac Princeps maximus coronat Ducem laurea,& singulis stron uis militibus munuscula Ac honores impartiuntur.qui&plures dies vacant a laboribus publicis. Quod nec illis placet nimis: quoniam nesciunt ociosi esse: itaque opem ferunt amicis. econtra autem qui propria Culpa victi sunt. aut victoriam amiserunt, vituperio excipiuntur. Ac qui primus fugam arripuit, mortem euadere nullo pacto valet, nili cum totus exercitus eius vitam poscit, SP singuli partem poenae in se. recipiunt. At raro admittitur ad hanc indulgetiam, nisi ubi rationes multae illi fauent. Qui vero socio aut amico non tulit oportunam opem, virgis caeditur. qui inobediens fuit traditur bestiis deuorandus intra quoddam vatium; daturque baculus in manu eius; Ac si vicerit leones Ac ursos, qui ibi sunt, quod fere impossibile est, recipitur denuo in gratiam. Civitates subiugatae aut ultro illis datae. confestim omni in communi reponunt: praesidium, ac Magistratus Solares accipiunt.ac paulatim assuescunt moribus Ciuitatis Solis magi strae omitum: ad quam etiam filios docendos mittunt, nihil pro expensis contribuendo. Operosum est et narrare de exploratoribus, S magistro ipsorum. excubiis, de de ordinibus ac ritibus intra & extra Ciuitatetmquae ex te potes cogitare: quia eliguntur a pueritia iuxta inclinationem dc constellationem in ipsorum genituris inspectam. Quapropter singuli operantes iuxta uauralem pro pensionem saam, bene tractant ni sterium suum; S iocunde, xkk ou s

494쪽

et F. TH e M. CAMPANE quia naturaliter dem dico de straragematis, de aliis functionibus,&C.

Excubiae fiunt in Ciuitate diuque nuctuque in qua portis. Min extremis moeniis septimi gyri super propi

re turribus,& aggeribus intrinsecis in die quidem afin nocte vero a maribus. & hoc ne pigrescant,&obtat casusivigilias partiuntur sicut milites nostrates horis terin Solis occasu ad lanum tympani &symphonixarmati idiae distribuuntur utuntur venatione ut belli imagine, ipedes & equites in plateis quibusdam in festiuitatibus. sequitur musica &c.libenter culpas &offensas inimicis nant:&post victorias benefaciuntillis:si muros diruerpita hostilia interficere decretum est, haec omnia uno que die victoriae faciunt. deinde beneficia noncessanti ferre. & dicunt, non esse pugnandum , nisi ut victos remeliores,non autem ut extinguant. Sitntereos corde iniuria, aliave de re;(nam ipsi vix nisi dehoncdunt. Princeps eiusque magistratuscastigant reum clanculta. fi in iniuriam factis proruperit post iram primam: si vetias, expectat decisionem usque ad proelium, dicendo iram euomendam esse contra hostes. qui autem in bello gestia praetclarior ostenderit,ille in contentione causam meliorem defendissere . veritatem reputatur, ter verocedit. At circa iustum eris aiunt, veruntamen ad monomachiam venire non datur. Qui autem se meliorem ostendere profitetur, in publico bello id agat et, et H o s P. Operaepretium: ne factiones fotriae perniciem,ac ciuilia bella extinguantur et ex

G x N. Audisse te credo, quo pacto communes sint in ears militaris,am itura,pastoralis; ilibet enim hasnota neturiquas in primo nobilitatis gradu celebranti Attamen qui plures callet a tes,nobiliorhabetiir: M ad exercendam artem is addicitur,qui aptior est ad ipsam Artes operosiores sunt

495쪽

pud eos laudabiliores, veluti Ferraria, aedificatoria,&c. ac ne ino aggredi ipsas detrectat. eoque magis , quod an ipsorum genesi propensio patet. S inter eos ob laborum distributione ne mo laborem adit destructiuum indiuidui , sed conseruatiuum

modo. Artes operosae minus foeminarum sunt. Nosse natare omnes tenentur. S hanc ob rem sunt piscinae extructae extra moenia Ciuitatis, re intra prope fonte S. Mercatura illis exiguatim praestat usum. Agnoscunt tamen precia monetarum, dc cudunt pecuniam legatorum S exploratorum gratia, v c pecunia victum comparent. ex variis mundi Regionibus accedunt ad Civitatem ipsorum Mercatores empturi superflua bona Ciuitatis. Solares autem renuunt pecuniam accipere, sed meisces rerum,quibuS ipsi carent,accipiunt in communicatione:&

saepe emunt pecunia. Ac pueri solares in risus prorumpunt,

cum vident mercatores pro paruo argen Lo tantam mercium

copiam elargiri. At non ita senes rident. Nolunt a mancipiisS: aduenis Ciuitatem prauis moribus labefactari. Idcirco mercantur in portis:&vendunt quos bello capiunt, aut excavandis fossis,aut operosis laboribus extra Ciuitatem ipsos destinat. Quo perpetuo quatuor militum agmina mittuntur, ad custo De cu'diam agrorum,ac siimul laboratoreS;ex quatuor portis: quae vi-dia as habent lateribus constructa s usque ad ma re, ut facile res co- Dim. ducantur, de a luenae non impediantur. quibus sane iucundi sunt ac munifici. Tribus diebus publicis expensis alunt eos,la- ,

uant ipsorum pedes primo. Ostentant Ciuitatem, S ordinem ii. ipsius: concilio &mensa publica eos secum dignantur. 5 sunt viti. viri deputati ad hospitum curam, S custodiam. Ac si velint fieri ciues in Repubi Solis probant eos per menscin in villa: de alterum mensem in Ciuitate: deinde decernunt: dc recipiunt eos certis Ceremonis S, S iuramentis S c. Agricultura plurimi De aeri. fit. non est Terrae palmus absq; fructu obseruant ventos stellasia cultura.que propitias. paucis relictis in Ciulea te exeunt omnes armati in campos ad arandum, seminandum, fodiendum, sarculandu, metendum,colligendum,vindemiandum, cum buccinis, tym

496쪽

eiumque labores, ex arte carris utuntur velis supersparsis, Praevento feruntur etiam contrario, artificio mirabili rotarum . Contra rotas. Ae cum ventus deest, bestia una plaustrum magnum trahit. pulchrum visu. Custodes territorii discurrunt interim armati semper per vices. Stercorarione non utuntur ad campos impinguandos, & Iutis: putantes, quod semina quid marcoris contrahant, ac vitam breuem manducata e-ciant , ae flaccam. veluti mulieres fuco re non exercitio pulchrae prolem pa riunt languidam: quapropter nec tellurem ipsi

lucant: sessbene exercent. Marcanis utuntur remediis, ut CDato nascantursemina, S multiplicent, nec perdantur. librum. habent ad hoc opus, quem vocant Georgica. Pars territorii, quanta sufficit aratur: reliqua remanet in pascua animalium n eis. Porro generosa ars procreandi educandique equos, se--. ues , pecudes, canes, omnem genus bestiarum domesticarum cta cicurum,in filmmo est pretio apud eos, sicuti fuit in tempore Abrahae. & ita perducuntur ad coitum, ut bene generaret queant. Apponuntur picturae nobiles boum, equorum,'Cu dum &c. emissarios equos equabus non associant ad palarim, sed opportuno, tempore copulant eos in atrio stabulorum campestrium. obseruant Sagittarium in boroscopo, in bonoaspectu Martis&Iouis. Pro bobus Taurum, pro pecudibus Arietem aec. secundum artem. Habent gregem gallinarum suis pleiadibus: Anates, Anseres, ductas ad pastum a mulieribu prope Ciuitatem, non fine ipsarum oblectatione. ubi & loce sunt, quibus clauduntur. & ubi caseum, butyros&lacticinia conficiunt. curant capones, castratos multos, & fructum, &cet. extat liber de hac re, quem Bucolica vocant. omnibus abun dant rebus,quoniam quilibet esse primus cupit in labore, quia: paucus fructuosus, ipsique bene dociles sunt. AC quicureisque inter cos caput est aliorum in huiusnodi ministeriis appeIulatur Rex. dicunt e .im hoc esse nomen proprium ipsorum, Mnon ignorantum. Mirum quomodo gregatim malle res ac virrincedunt, ac nusquam praeter obedientiam Regis, nec ab hoet stidium contrahunt,ut nos,quoniam agnoscunt illum ut pa-

497쪽

trem aut fratrem maiorem. Habent nemorata sylvas ferarum, quibus siepe exercentur. Ars nautica dignificatur valde apud eos. habent rates Q triremes quasdam,absque remigio&absque ventis miro ar- De n tificio mare perambulantes: alias vero ventis & remis agitataS. Bene norunt stellas, ac fluxus refluxusq; maris. nauigant gratia cognoscendi gentes, SI Regiones varias, dc res. Nemini iniuriam inserunt,nec inferri patiuntur. non praeliantur nisi lacessiti. Dicunt orbem Terrarum eo venturum totum, ut uiuat iuxta

mores ipsorum, idcirco semper perscrutantur, num alia sit Natio, quae probatiorem & praestantiorem vitiat vitam. Federa habent cum Chinensibus, Ar cum populis multis Insulanis, 5 continentis, Siam, Caucacinae, Caliculi, per quos explorare modo possint. Habent quoque & ignes artificiales ad pugnas nauales, S terrestres; mu itaque stratagematum arcana. Ideo nunquam fere non sunt victores H o s p. pergratum esset nunc audire quiriis nutriam Deritatur cibis A potibus,& quomodo,& quanta es ipsorum vita O, G E N. Ipsi docent prius consulendum esse vitae totius deinde partium. Idcirco quando Ciuitatem extruxerunt, ligna fixa posuerunt in quatuor Mundi angulis. in Horoscopo Leonem , & Iouem a Sole orientalem. Mercurium vero a Cucnerem in Cancro , sed prope, quod facerent satellitium. Martem in Sagittario in quinta felici aspectu Ap betam &Horoscopum roborantem. Lunam in Tauro, quae bene aspiciebat Mercurium & Venerem, nec tamen quadrato feriebat Solem. Saturnus quartam appetebat domum , nil tam emlaedens Solem aut Lunam , sed stabiliens fundamenta erat. Fortuna cum Algol erat in decima. ex quo ipsi augurabantur sibi dominatus firmitatem excellentiam. Porro MMercurius in bono virgitiis aspectu, S absidis, a Luna illustra, tus malus esse non potest.&cum Ioui alis sit, ipsorum scientia non mendicat. Parum curant in virgine ipsum praestolari,& coniunctionem. obseruant quoq; ad robur & diuturnitatEvitae

498쪽

id F. Trio M. CAMONE A singularum positionem stellarum in conceptionet, ut di

Cibus starum sunt carnes,butyrum, mel, caseus, dactylim & olera varii generis.sia principila nolebantanimalia occide re,eo quod crudele videretur. At considerantes posteacrude te quoque elle herbas occidere quae sensum Mipsae habent: vh- dc fame perire opus erat,intellexerunt res ignobiles nobilium

gratia factas esse: ideoque nunc omnibus vescuntur. non tamen libenter occidunt animalia fructuosia, ut boues & equos distinctionem obseruant ciborum utilium Ac noxiorum r&ex medicinae scientia utuntur eis. Ter cibum perpetuo mutant circulo: primo manducant carnes: secundo pisces: tertio her

bas : deinde reuertunem ad carnes, ne gravetur nec extenuetur natura. Sene utuntur cibis digestibilioribus; ae manduacant ter in die,&parum. Communicas vero bis.pueri quater, utPhysicus dispensat. vivunt ut plurimum ad centum annos, plerique vero ad ducentos. in petrum, In potu temperatissimi sunt. Vinum iuuenibus non comceditur usque ad decimum nonum annum nisi necessitas sanitatis urgeat. Post hoc tempus diluto aqua utuntur. ita aemu lieres. Senes quinquagenarii aquam Plerumque non apponunt. Manducant pro anni temporibus utiliora: & omnino via Protomedico,quihoe curat, consulitur. Nihil noxium tunc

reputant,quando a Deo producitur,nisi quantitatis multae ab NM . usus adsit. Idcirco in aestate fructibus vescuntur, quia humidistat suecique pleni & stigidiusculi,contra aestus ardoremta a

riditatem: inhyeme siccis rebus. in autumno uuis, quoniam contra atram bilem,ta tristitiam datae sunt aDeo. utuntur plu- timum odoribus. Mane surgentes pectunt caput, lauantur vultum Sc manus in aqua frigida omnes. deinde dentibus ma-

sticant mentam aut petroletinum,aut haratrum, vel manibus confricant: seniores thus.& orant orientem versus breui oratiuncula persimili orationi quam nos docuit IE S Vs. Et egrediuntur alii ad ministrandum senibus, alii in chorum, alii adfufictiones Reipub. Deinde se conferunt ad lectione3 primas, deinde

499쪽

deinde inTemplum. deinde ad exercitium corporale: deinde quiescunt parumper sedendo i S tandem ad prandium accedunt.

Inter eos non est podagra, neque chiragra, nec Catarrhi, De moris nec schiatica, nec colici dolores,nec inflationes Ac flatus: hi e- . bustirp-nim morbi adistillatione oriuntur,&ab inflatione: ipsi aute im vi Ocxercitio dissoluunt humorem onmem, de flatuim. Qua pro- --

pter dedecus est magnum si quis spuere & excreare Conspicitur: aiunt enim hoc signum esse vel pauci exercitii, vel ignavae pigritiae.vel crapulae, re ingluuiei. potius inflammationibus la horant,aut spasmo sicco :quibus copia succulenti probique cibi succurrunt. Hecticas vero dulcibus curant balneis,& lacticin f,& habitatione amaena in villis, & lento, laetoque exercitio .lues venerea praeualere non potest inter eos: quonia m crebro lauacro vini corpora mundant, oleisque aromaticiS leniunt sudore exercitii ditatuunt vaporem foetidum, a quo putrescit sanguis, Si medulla. Phthysim minus patiuntur, quia distillatione carent ad pectus .minime autem asthma: cuius constitutioni crassus humor requiritur. Curant febres ardentes frigido aquae potu. Ephemeras vero odoribus, & brodio pingui, mi somno,aut sonis,aut exultatione. Tertianas emissione languinas, d Reu barbaro,aut persimili attracti uora ut decocta aqua in radicibus herbarum purgatiuarum S a cetosarum. sed raro medicinam purgatiuarn bibunt. Quartanas facile curant, repentinum improuisis metum incutientes. & herbis humori quartanae oppotitis, aut persimilibus. & ostenderunt millia

Cana contra ipsa S, et

Diligentiori opera curant continuas,a quibus pavent magis, obseruritonestellarum, At herbarum,&precibus ad D um C tra ipsas dimicant. Quintanas,sextanas, octanas S C. re nullas vides,vbs Crassi immores desunt. Utuntur balneis, ideo & thermas habent ritu Romanorum. S. oleis; ac longe plura remedia arcana inuenerunt, ad mundatiem, sanitatem,& robur seruandum. His aliisque modis

500쪽

dis dimicant contra morbum sacrum, quo crebro msestanis

tura

H o s P. Signum mirifici ingenii; unde Hercules, Socratates, Callimachus, Scotus, Ac Machomelius eodem labora

runt

G x M. Dimicant autem precibus ad Ccelum e corroboratione capitis:& rebus acidi, dc exquisita exultatione:& bro diis pinguibus insparsis flore farinae triticeae. In condiendis feriaculis peritissimi sunt: apponunc macim, mel, butyrum,arom ta multa valde corroborantia & pinguedinem acetosis temperant, ne unquam respuant. Non bibunt frigidum nive po tum,nec calefactum ex arce, uti Chinenses, non enim indigent auxilio contra humores in caloris nativi subsidium; sed hune roborant contuso allio,aceto, serpillo, menta, basilico, in aesta te,&lassitudine praesertim. Noruue M arcanum ad renouandam vitam quolibet post septennjO,absq; affictione, & ex alte suaui, ac mirifica quidem. H o s p. Adhuc de scientiis, ta magistratibus non di-gistratuti xisti. et iove, GEN. vrique : sed quoniam ita curiosus es, plura anneia in regi ctam. uolibet in noui tumo ac plenilunio congregant conci-mna ct lium post sacraficium. huc admisicuntur omneSaao.annis&su-

as pres

is. iique functiones artium sibi conuenientium habent. Pote stas militiae: Sapientia scientiarum: Amor victus, vesti tus, generationis,&: educationis. Conueniunt&omnium agmiminata Ma stri, qui sunt decuriones, quinquagenarii, Centuriones, cum mulierum,tum virorum. dc tractatur de his, quae Reipub. intersunt: & eliguntur Magistratus, qui tantummodo nominati antea fuerant inconcilio magno. Itidem quotidie Comulium ineunt.O.5 tres viri Prmc Pes,de rebus occurrentibus: pra.& intcrrogantur una singuli, v creterant, quid dent Reip. qui magistratiis suo munere recte fungatur, Ar qui praue Item post octauum quemque diem omnes Magi stratus congreganiatur, videt. O, primus ,& cum eo Potestas, Sapientia,& Amor. ouorum quisque tres sub se magistratus habet, qui simul sunt