장음표시 사용
121쪽
rem acquirere In dialae ad rarios usumus demtit, tum qin emptor non ablatus
ad ipso. M inseruit, vel salte notabiliter im consentit in emptionem rei quomodocuminii se ,maximh,quod regulariter ab aliis que ed tantum ex suppositione, quod ea 'res illa non emeretur, si desectus ille, ob reat desectibus , quorum carentiae prae- quem notabiliter inutilis redditur, cogno- sumptionein fraudulenter induxit vendi- mis sceretur. tor manifestando non specilire ipsum de. st Mein Assertio VII. Vendens rem notabiliter fectum realem, sed cumulative cum aliis, oeculae desectuosam , de manifestans frau- quibus aperte res non afficiebatur; proteis du lenter desectum illum simul cu aliis de- ilatio autem, si fiat, super dependentium fectibus, quibus res illa manifeste carere a consensu, si sit sine consensu partis tolli.
e. ' - a:-A tur omnino , quia non potest quis printestati in praeiuditium alterius sine ipsius
consensu, in not. ia c. D. de condit. appet.
Assinio VIII Si emptor interrogat ven- X Rditorem de vitiis occultis rei venalis,& ipse non manifestet, etiam si talia vitia non reddant rem ipsam minas notabiliter viam lem ad eos usus, ad quos res illa emi solet, potest ius h repetere suum pretium restis tuendo rem vitiosam, si non consensisset habita illa cognitione erroris, vel exigere excessum pretu supra res valoremui fuisset consensurus. In hanc assertionem propen -g
cognoscitur ob finem illum occultandi noeximitur ab onere restituendi pretium, si contractus ex illo errore esset nullus . vel compensandi per descensum a pretio si co- tractus esset solummodo noxius quoad quantitatem preti j. Prima pars est confor . miter ad I. redhibere g. de ad L edict. Secunda pars conmrmiter ad La J.eodem, quq appellatur lex quacto minoris. Probatur aflertio, quia taliter manita. stans occultat potius vitium, quam manifestet , ergo perindE se habet, ac si non manifestaret. Antecedens probatur in casu, . quo quis venderet equum notabiliter dolentem in spatula,de non ostendentem dolorem , sicq: manifestaret desectum; Uendo tibi hunc equum pro strabone, Gibb sum, monoculum , claudum, ferocem, dolentem in spatula, & habentem omnes defectus , nec volo aliquo ex his defectibus tenerii cum tamen omnibus, excepto illo doloria in spatula, euidenter carere comisperiatur . ex quo sic argumentor . Ex illadela tuum ex prellione emptor non potest in cognitionem deduci veri, de realis defe- eius , quinimmo in oppositum potius conijcitur, ergo taliter manifestans occultat potius , quam detegat vitium. Antecedens probatur,quia cum manifeste cognoscat expressa quoad alios demetus omnino euidenter falsa esse , potest probabiliter credere, de falsa esse quoad omnia, ergo c. Nd, obstat, quod protestatus fuerit ex aliquo ex his defectibus se nolle teneri, cui protestationi assensum praebuerit emptor non recedendo ab emptione non ob Hat, inquam, tum quia cum illa protestatio reseratur ad expressa, qu ae omnino falsa comperiuntur perinde se habet, ac si ecset de non mani lallataequinimmo de positive occultatis, &propterea de re contra iuris, &aequitatis dispositionem; protestatio autem contra ius commune non valet , Innoceminini praesentium in I. col. et glos in verbo protestatus de test. nec valet respectu eius, qui non habet ius i. tutor iuprincipio fde mnori,quinimmo, cum in camsu nostro venditor optime cognoscat defractum latentem rei , & protei letur se donullo desectu teneri velle exprimendo pol tissimum ad ipsum occultandum alios d fectus non existentes dolose protestaturi, protestatio autem dolosa non reuelat Pr celt antem dolosum not. in I. i. ante F. Persis
det Molina disp. 333. post T. concI. Perse,
Probatur assertio . Venditor per illud mendacium,seu per illam non manifest tionem dolosam dedit causam contractat,ta induxit consensum emptoris, ergo ille contractus non subsistit in totum, si cognito errore in substantiam non consensisset, vel in partem, si non consensisset in excessum ilium pretii, de consensistet in rem ip- sam. Probatur antecedens, nam cuin prae- - iuponatur, si cognouillet errorem,vel non .. consensurus in substantiam, vel in exces sa- -- sum ipsum, ex consequenti sequitur, quod trahi illud mendacium, quo fuit error caelatus dederit causam , seu induxerit ad contractum . Consequentia tenet, quia quotiescunq, dolus eli caul. consensus irritat contractum, qui exigit ipsum consensum
Dices primo, si non fuissee venditor interrogatus de viiijs, sed solum simplicit ea
non manifestasset, si res non esset notabili. ter minus utilis ad usus ex superioribus assertionibus non tenetur ad aliquam restis tutionem, si detraxerit de pretio, quanta exigit illud vitium, ergo etiam non ten tur,si non mani fellat interrogatus. Consequentia probatur, tum quia illa negatiomani fis lationis non inducit maius damnii ementi, tum qui1 non tenetur in sui praeiudicium vitia detegere, quando non cedunt in graue praeiuditium emptoris, dc siis cuti in rebus, quae secundum se licite sunt litet verbis amphybologicis uti, ita in huiusmodi contractibus, qui secundum se liciti suiu, non erit illicitum uti verbis memdacibus,m quia supra contractum non adisdunt,nisi malitiam mendacij. Sed contra neganda est consequentia propter d isparitatem rationis, nam negatio manifestati mi ad interrogationem importat dolum ,
122쪽
qui dat causam contrahi, nam dum empia Luat non tor expresse interrogat de vitiis praelamim tur, quod nollet emere, si cognosceret viatia extare; non manifestatio autem ,... - . . vitii sind interrogatione non inuoluit ta- Sit tm lem dolum . eo quia nemo tenetur in suimm er praeiuditium prodere ea, quae non inqui ' rumr,nec graue damnum in rut alteri,
is seu ti nec em Or praesumitur nolle acquirere. cum illis defectibus, dum non mouetur ad inquirendos illos exploratio etenim rei ad emptorem pertinet , qui pro terra debet sibi imputare, si deceptus est , eo quod fretus iudicio suo praecise, non phtita sententia venditoris rem emerit. Ad id , quod subditur ad probationem cons quentiae licendum est,quod licet illa nega
tio manifestationis, seu mendacium non olificiat contractui propter aliquam inaequa Iitatem, quam constituat, ossicit tamen ei- de Propter negatione cdsensus,qua inducit. Dices secundo. Interrogatus non mani festans vitiij minus graue non comittit culpam laethalem,eu grauiter non istat emptorem , sed solum culpam mendati , quae sit de re leui non potest esse,nisi leuis,e go non obligandus est ad recisionem con
tractus,quae est Paena grauis excedens qa litate culpae;Sed cotta.quia culpa diu leuis in genere moris,si dedit caulain contractui potest inducere irritationem eiusdem comeractus , licet non ratione sui praeciso, eatione negationis consensus, 'uam inducie in 1ltero contrahente, unde dira potest,
diris. est quod licet sic leuis in se in genere moris,sit grauis in causa in genere Phylleo. Diei fera etiam potest,quod illa irritatio contractas non fit praeel Ie paena negationis manare- stationis vitii, sed effectas negatruus co sensus non praestiti. Collige ex dictis prim quod sicuti venditor non eximitur ab onere restituti is ex eo, quot vitia rei venalis mani sestet simul eum alijs vitiis, quae manifelle depra.henduntur in re non existere, eo quia hoc potius fit tale vitium tegere . quam detegere ; ita non eximitur ab eodem onere ex eo, quod rem vitiosam ponat sit nul cum aliis eiusdem species non vitiosis; nam hoc etiam est vitium caelare 3 efficit enim, ut non distinguatur ab emptoribus. Collige secundo rerum venalium vitia consideranda esse, maxime si non sivit cidica substantiam, sed circa quantitatem, de
qualitatem, attento valore, quem res illa habet secuntum communem aestimatio nern in loco , quo venditur; contingero enim potest, v t quod est vitium in quanti. Pretium, late rei , vel pretii in uno loco, non sit visque. Ut tium in alio; sic v. g. respectu unius gem mae pretiosissimae pretium centuin aureo rum hie Mediolani non erit vitiosum , nec excedens, erit tamen vitiosum Romae, eo vula'm quia ibi sicundum communem aestimati
nem tanti non habetur . ea quo fit, ut quia
ilaith possit emere gemmam, quam ips
aestim.it prudenter centum, in aliquo orabdo tantum pro quin uagi ica, si In tali lo co, in quo emit secundum communem aeratimationem valeat tantum quinquaginta, quod etiam valet in emptione fascium herribarum , quae vendi solent pro alimento
animalium. inter quas, si emptor peritu dignoscat admixtas herbas pretiosas pro medicinis , alijsque rebus poterit illas communi pretio, secundum quod vendi s lent illi fasciculi, emere,non attento maloiri valore ratione illarum pretiolarum hedibarum, eo quia in com ni aestimatione non pluris valet.
An quandoq; liceat vendere rem alionam, ipsiusq; pretium
Titutus, in quo fundatur dominium, alius e
Coloratus,vel potest esse per boaam fidem,vel per malam, oe quomodo . X. Vendita re aliena, quam quis possidet titulae orato gratuito, evmtaq; post venditi nem qualitate, tam de iure canonieo, quam de ciuili tenetur venditor pretium Per domino milituere. FaErripe de iure civili, quanda tale ius approbat talem titulum tanquam agerentem dominium. Ibid. Non tenetur restituere , quando possidebat titulo colorato,sed oneroso per bonam fidE. bidem Tenetur restituere id, in quo Ius est Ioea pletior . q. Limeta in casu, quo per industriam reddideria rem pretiosorem. s. Si vend itur res aliena possessa titulo eo ora
to, sed per malam fidem, et mere gratuito
tenetur venditor pretium restituere vero Domin . c.
si erat possessa titulo oneroso, in tradideritet, a quo primo emerat , non tenetur restitvere pretivm Domino. Ibid. Si tandem Pendat alteri,d quo primδ non me rat, cum rem ipsam posset restituere D mino, tenetur pretium eidem restituere Deus si non posset rem ipsam Domino fessis
Res acquisita titulo prascriptionis potest vena indi quandoque de iure civilisui prascriptio fuerit per bonam, sup per masam fidem, de iure item canonico, se fuerit per bonam fidem, secus si per malam. T. Potest quis iacti emererem alienam expostatam publica venditioni, si novit domrnum
123쪽
talis emptorti bravperire, eum cateroqui quando scit,vel saltem rationabiliter dubi. tae , talem titulum sibi non suffragari, vel rem iusto titulo erae alterius, sibiqi iure non competere. Titulus cum bona nde vltra tempus a iure praefinitum perseverans iure praescriptionis in vir , foro ta ciuili, Prate baqua canonico transfert vere dominium in raps aere posset, potest item emere dummodo tamea habeat animam ipsam eahibendi d
Cum venditio ex sui eonceptu impora
tet translationem doctum a pendi tore in emptorem quoad rein venditam.de
acquisitionem dominii quoad pretium respectu eiusdem venditoris, non ridetur esset
posse valida, & legitima, quando dominium eiusdem rei non est proprie antecedenter ad contractum Penes Ipim venditorem , proprie ratem illud non ei l .quadores ipsia simponitur alien ex quo praecise
videtur sublata ratio dubitandi in titulo Proposita i quia tamen quandoq ex aliquo apparenti titulo res ipsa potest non apparere aliena , ideo pro solutione.
- Aduerte primo, titulum . in quo funda. tur dominium, duplicem esse, alium verum ,& realem , alium praesumptum, decoloratum. Primus est, qui originem trahit , vel a modis acquirendi rerum domi-aia de iure gentium, scilicet per oc upa tionem , accestonem . pecisicationem .. v traditionem iuxta ea, quae fuse tradidimus
sub hoc Di. contractus I. praevi. R. assera. i.
2. 3 .et ., vel a modis de iure ciuili, icilicet per contractus, per quos dominia truncise runtur iupposivis omnibus conditionibus requisitis ad validitatem eorundem contractuum , dc praecipue per Priel radionem, de usucapionem iuxtd modos . distinctiones. S limitationes prascriptas la- ea cinis assert. s. Secundus est, qui licet originem trahat ab aliquo ex his modis, vel trahit tantum apparenter,dc non realiter,
ves deficit in aliquibus conditionibus requisitis, qui tainen defectus non fuerint niti in acquisitione talis rei. Exemplutatus secundi tituli unum, vel alterum ac
is .... Ope tu incessione ad haereditamnae vel T.. ab intestato,vel ex testamento haeres inter
is nisu bona h reditatis adinvenit aliqua, quae colorati . reputamur prudenter testatoria, di taluenipsius uian sunt, haecqi possidet, ut pariqm eiusdem haeredeatis; certe titulus talis pose
fessionis dicitur tantum coloratus, de pro sumptus, non verus, de realis defectu conditionis rei non propriae testatoris. Item
quis emitrem iure, quem tamen taletnnon existimat, sed verum dominum certe titulus talis domini; est coloratus tantum Propter emptionem, non realia desectu dominii in vendente.
2 Aduerte secundo titulum eoloratum in habente tale dominium, vel eine inductum cum bona fide, vel per malam s inducitur per bonam fidem, quando, quis acquirit talem rem sine fraude, de dolo, dc sine ignorantia culpabili existimans titulum, suo acquiritur sibi iuste suffragari. de rem ipsam ratione eiusdem omni iure sibi comisiaducitur vero permalam fidem,
habente tale titulu si vero sit cum mala fi de transfert tale dominium quandoq; de
vi, dii in I. super Iovi C. de longi temporis, varρ-praferi t. non sic de iure canonico . eo quia re hvii contra naturalem aequitatem, A.ιdat B idM illi. anellia c. des r. m t. col. Perse. sed anetius canonicum. Porro mala fides in tituis
colorato. vel inccepit in initio possessio, rus rei, quae dicitur praescribi vel in medio, quando scilicet quis incaepit possidere bona fide, sed processu temporis cognouid
intullam esse polIcilionem, vel tempore ,
quo possidens intendit rem illam vendere, in quo considerandu est an sit ultra praescriptum a iure in praescriptionibus, an in tra illud. Aduerte tertio ex titulo colorato siue ex bona, siue ex mala fide posse proueniret Praesumptum dominum, vel fieri locupletiorem, vel non; fit locupletior,v.g. quando aliquo titulo pretio triginta aureorum acquirit rem aliquam, quam postea Perseuerantibus eisdem circunstantiis alienas pretio quinctuaginta, vel sexaginta aureo.mm . non fit locupletior, quando eodem pretioialienat, quo acquutuit. His politis Ea quae hoc loco examinanda sunt, sic breviter, de dilucide propono. Primo, an si quis vendat rem alienam, quam habet titulo colorato ex bona fide tenea ur Po hae m. stea cognito vero domino pretium ex Illa meta re receptum restituere. siu ex illo factus nox fuerit locupletior, siue non . Secundo ex suppositione.quod quandoq; non teneatur pretium restituere, an teneatur, quando ipsam possidet per malain fidem . Tertio an, si vendat rem alienam,quam iure praescriptionis acquisiuit ivlle pollit illud protium retinere, siue praescriptio fuerit cuin possinione rei per bonam. Iluc per malam fidem loquendo tam iuxta his ciuile, quam
iuxta canonicum. Quarto, an quandoqs ceat emere rem alienam, siue rem ab aliquo,qui prudenter non cognoscatur domi.nus talis rei, & quandonam in particulari liceat, & obiter alia ad haec pertinentia .
Assertio I. Si vendatur res aliena, quam ,
quis possideat titulo colorato gratuito fiuE ost titulus de iure gentium, siue de iure cis uili cognita postea qualitate rei alienae tenetur de iure canonico venditor pretium ex illa venditione perceptum vero domis no restituere, de iure itemciuili, nisi taleius approbet illum titulum mnquam afferautem dominium cum exclutione veri
pilai, sectu vero, spossideat titulo misi orato,
124쪽
lorato, sed oneroso per bonam fidem,nam tunc non tenetur rellituere, nisi id, in quo factus esset locupletior . Probatur prima pars, quoad ius ean aecum , Per talem venditionem ex re aliena venditor factus fuit locupletior acquis rendo pretium, quod nulla ratione ex e dem iure poterat ipsi competere, ergo it Iud pretium cognito vero domino talis rei muta ipsi est ex eodem iure restituendum . . t. 8 , - Consequentia patet,quia nullus iuste potestis fieri ditior ex re aliena , maximh si praesu matur dominus talis rei rationabiliter inuitus, quod prae lumendum est, cum nullus
cogniti re propria praesumatur velle ipsa, vel ipsius pretium negligere. Antecedens probatur, nam ipse acquisiuit talem rem no per ea bursationem pretij aequivalentis,sed vel per occupationem existimans rem illa nullius esse, adeoq; fieri primo occupantis, quod est titulus de iure gentium , vel per donationem sine v llo onere reputans rem illam esse eiusdem donatoris, cum tamen re vera illius non sit,ergo acquirendo pretium ipsius fit ex re aliena locupletior, rem cipit enim pretium rei,pro qua nihil expedit . Confirmatur, quia possidens rem alie
na titulo colorato gratuito, si cognoscatur postea titulum in re non substitere, tenet illam vero domino restituere, ergo etiaIn, si talem rem vendiderit tenebitur postea cognito errore tituli pretium inde exceptum eidem tradere . Consequentia tenet,
quia pretium substituitur loco rei, ipsiusq; vicem gerit, cum sit fructus ipsius. Ante. cedens probatur, quia cessante titulo dominis , leu possessionis, cessat & ipsum do. minium , & ratio possidendi, de res clamat pro domino ; ex quo infero, ergo cum rem illam possederit sine ullo onere, nec ipsam poterit , nec ipsius pretium retinere, nam cognito errore, nec titulus ipsi favet, nec comperilatio oneris, cum illud non habuerit
Probatur secunda pars quoad ius ciuile. Quotiescunq; tale ius ciuile non approbat tanquam iustum titulum, vel acquisiti nem rei cum tali titulo relinquit illud dominium , seu possessione in in eo robore,vel in deficientia, in qua est secundum se, ergo si secundum se res ipsa, seu ipsius pretium
cognito errore tituli debetur vero domi.no, eidem etiam debetur ex iure ciuili non fovente,nec comprobante tale domin m. - nisi ius approbet talem titulum, ut Lis ais asserente in dominium, quod praecipue in-- --.nui propter praucriptionem, quae dominiuconfert, cta unii sit inducta per malam sire . dem post ela plum praelinitum tempus, in quo casu, si res praescripta vendatur, iusto quoad ius ciuile retineri potest pretium, ut late in subiequentibus assemonibus probabimus .
Probatur tertia pars quoad titulum coloratum onerosuiu inductum, d perse:
uerantem per bonam fidem. Qui alien ut rem alienam bona fide existimans ipsam, ut suam, eo quia ipsam acquisiuit i sto pretio, non tenetur ad restitutionem pretij ex eadem re percepti, nec ratione rei acceptae, nec ratione iniustae acceptionis, ergo iusta ratione poterit illud pretium sibi retinere. Antecedens probatur; non ramtione rei acceptae,eo quia res illa amplius apud ipsum , nec quoad dominium , nec quoad possessionem permaneat; neq;dicas permanere pretium , quod substituitur, seu subrogatur loco eiusdem reis conistra enim impugnaberis ; tum quia illud, pretium substituitur loco prioris pret ij penipsum venditorem soluti, qui sicuti iuste
arbitratus est se acquirere per talem pretii solutionem, ita tullearbitratur se tale premtium recuperare per eiusdem rei in altera translationem s tum quia res ipsa est, quacclamat pro domino, qui ius habet recuperandi , leu vindicandi rem suam ubicunq; reperiatur, non pretium pro ipsa solutum, ut videre est in eo, qui rem emit i lare , , quo dumtaxat potest dominus rem repe tere , tanquam sibi deuictam, non pretium a fure, licet postea de iure ciuili, cic can
nico concedatur actio ei, a quo res vindi catur recuperandi pretium pro eadem rosolutum ab ipso lare . Non ratione iniusto acceptionis, eo quia nullam iniuriam in tulit domino; acquisiuit enim per contra chus a iure permissos, per solutionem proportionati pretii, ta per prudentem exist imationem, & rationabile iudiciu, quoares illius esset,qui ipsam venalem exposuit. Dixi per prudentem aestimationem, & rationabile iudicium; nam si esset practicum, dc positiuum dubium, quod res ipsius nori
esset ex eo , quod ille venditor communi ter reputaretur, ut fur, vel ex alijs circumstant ijs, quae cut nutatiue prudente ingere rent suspicionem, quod ille non esset verus dominus, puta ex eo, quod longE mbnoti pretio rem illam venderet, quam regulariter vendi soleat,tunc certa teneretur . . .
ad rellitutionem pret ij, eo quia ratione talis dubii constitueretur in mala fide, de quo propterea eodem modo discurrendum est,quo in subsequenti assertione. Dixi etiaquoad titulum perseuerantem per bonamhdem; nam si titulus esset incaeptus in bona fide , & postea durante.adhuc roin potestate illius , qui sic possedit,cognosceret possessor se rem illam acquisiuisse ab eo, qui non erat dominus constitueretur in mala fide, & propterea non posset vendere, de vendendo teneretur ad restitutione in preti j; nam bona fides requiris tur in vendente, de emente tempore comtractus, oc traditionis, aliter non proficie Instit. de Nucap. s. r. . a. in princip., et ibi Bartolus f pro emptore, neq; obstat, si alie incitratur, quod cum possessor ville acquisierit luc.
per bonam sidem , dc cum solutione pretij et Ioterit
125쪽
poterit ad suum pretium recuperandum tiosiorem; nam tune non fieret ditior ex re rem illam illi reddere, a quo accepit , vel aliena, sed per suam indui irian:, laboretu, sine altera tradere ad idem pretium recipien- quae sunt quid pretio aestimabile, & per dum, ut se indemnem constituat ; neq;per expensas, quas ipse non tenebatur e rota hoc damnum aliquod Infertur ipsi domino re circa alienam rem, unde in asor ilia Ieim' 'qui atque poteli rem suam repetere ab eo, aestimabiIitas debet cedere in fauorem laecui ipse vend idit,ac a primo venditore,vel situs, non domini. a seipso; non obstat,inquam, nam ea, quae Limita secundo, nisi excessus ille pretii diximus procedunt tantum in casu, quo supra emgatum, seu solutum a seipso non posset rem restituere vero domino, &ta. sit ratione eiusdem rei, sed ratione indu men ita alienavit, ut moraliter sit impoli striae venditoris in vendendo, vel quatenus men ita alienavit, ut moraliter sit imposibile, quod dominus fit illam recuperat in rus; in hac etenim stippositione, ut optime Lentu, . inquit Lessus lib. a. de iustitia, in iure e. ai.
vh. I p. versic. dico I. tenetur etiam rem
restituere cum damno pretii, & si secus se. cerit, compensire aestimationem iuxta ea, quae lath mox in subisquenti assertione , dummodo tamen eidem non restituat, a quo accepit, ut recuperet pretium, nam hoc non esset noua venditio, nec alienatio, sed dissolutio prioris contractus, non enim ipse tenetur rem constituere in meliori flarem ipsiain emptam in uno loco, in quo secundum communem aestimationem min ris valet, alio transtulit, ubi pretio carioci proportionato tali loco vendidit; hoc etenim industriae ipsius attribuendum est, non enim ipse tenebatur ex ossicio haec Prae flare, vel quatenus in vendendo adhibuit maiorern diligentiam, quam adhibere soleant regulariter alii ven litotes; tunc etenim maior ille excessus supponitur fruaetus maioris diligentiae, non fructus eiusdem rei tu ab eo, in quo erae, sed potest illam in illo relinquere . Hoc unum tamen hic aduerte, quod sites, quae venditur a venditore euincatur in fauorem emptoris, si postea hic obligetur rem illam restituere vero domino gunc venditor teneatur emptori de euictione,&ratio est, quia cum venditor possideat illam rem titulo colorato per honam fidem, illam vendit, ut sua,& propterea, sicut potest pro re sua constituere cuictionem, ita etiam pro illa, & licet dicatur, quod euictio non debetur ex contractu venditionis a iure prohibito, Glasa in I. imperiatem de prohib.fem aL, non ossicit tamen nostrae opinioni; non enim ab aliquo iure prolii. cire venditio rei posses per titulum coloratum cum bona fide, ut late per mox
dicta , de alibi dicenda.d Probatur quarta pars, quae est limitatiua praecedentis, nisi scilicet factus fuerit venditor ex illa venditione rei alienae M'cupletior . Iliud, in quo venditor Damiuit ditior ex nullo iure competit mendito diis V, ergo debet illud restituere. Antimed Ias, en probatur, non ratione rei, quia cum haec factu est iit aliena non habet vendit, ius ad illam,
nisi in ordine ad pretium ab ipso solutu,ut
rata, indemnem constituat, nec aequum est, t-- vrcxallem ditescat, non ratione venditior . em. Nis,quia vendens rem alienam acquirit Pr
eram non sibi,sed domino rei, ergo quidquid acquirit supra id, od ipse soluit, non sibi, sed domino acquirit, ea proportionali ratione, qua diximus supra, quod si quis vendat rem alterius supra pretiij a domino llaturum excessum lilii acquirat do minorei, eo quia ille supponitur dari ra tio eiusdem rei . cis Limita priino , nisi ipse venditor per suam industriam, laborem, & per expensas circi rem lactas ipsam reddiditet prec
Assertio II Si vendatur res ali ena,quam civenditor possidet titulo colorato , sed in mala fide fundato. Se titulus fuerit gratuitus tenetur domino restituere aes linationem eiusdem rei venditae scilicet pretium , si veri fuerit onerosus, quatenus in acquisitione illius rei pretium soluit, & tunc adinhuc distinguendum est, vel reuendites, iquo ipse emerat, & tunc probabiliter non tenetur ad restituendum pretium domino,
vel vendit alteri, a quo certo morallice dominus non poterit recuperare,cu In rem
ipsam posset restituere ipsi domino; tatunc eidem obligatur ad restitutionem pretii inde percepti, vel vendit alteri ad eruendum pretium prius a se ipQ solutum, cum rem ipsam non potiec ipsi domino restituere, de tunc pretium eidem domino non tenetur restituere. Prima pars non indiget probatione, sed eruitur ex prima a sertionis praecedentis; si enim quis posfidens titulo colorato per bonam lidem rem alienam ipsam vendendo non potest sibi pretium retinere, eo quia factus edet ex re aliena locupletior, multo minus poterit tale pretium retinere, si ipsam rem poli,debat per malam fidem, quae potius ius tollit, quam confert. Probatur secunda pars, cum scilicet rhuendit ei, a quo primo emerat. Talis rea
uenditio non est nouus commet , nec no
ua alienatio, sed prioris contractus resolu- - - tio, ut innui superius in prebatione tertiae partis prioris assertionis , ergo sine veri muraeis domini iniuria poterit venditor ad suum Dra, sed pretium recuperandum eandem ipsi tra- .dere; non enim ipse tenetur ex ossicio aliis quo rem constituere in meliori statu, sed potest ipsam relinquere in eo ita cu, in qu prius erat, antequam a se ipso emcretur, quod confirmatur ex eo, quod nemo tenetur retu apud furem p. g. existentem emere ad
126쪽
ad eam finem, ut dominus possit a seiphrem illain facilius consequi , ergo, neq; te-itetur cum sui praeiuditis ipsam apud se retinere , sed poterat per resolutionem contractus eam constituere in statu, in quo Prius erat, quando ipse per emptionem
Dices primo disparem esse rationem in eo, qui non emit a fiate, ut dominus facilius assequi possit rem mam, ac in eo, qui postrem emptam mala fide restituit furi venditori Ina in ille nec tenetur ratione rei a Leptae, nec ratione iniustae acceptionis, iste vero, si non tenetur ratione rei acceptae, quia haec supponitur per resolutionem extare apud furem venditorem, tenetur tamen ratione iniustae acceptionis, eo quilaeiens rem illam esse alienam voluit ipsam accipere, & damnum in se ipso suscipere,
qui proinde debet sibi imputate, si pretiu
Pro ea dederit, quam sciebat restitutioni obnoxiam . Sed contra, quia licet in secundo fuerit iniusta acceptio, tollitur tamen per resolutionem , per quam res constituitur in statu, in quo prius erat, nec per hoc
malus damnum infertur vero domino, curos non constituatur in deteriori statu, nec
quis tenetur cum suo damno rem alterius
constituere in meliori natu abeo, in qu erat, unde illa contractius resolutio aequi-Malet non emptioni , per ipsiam enim tollitur quaecunq; iniustitia ratione iniustae a ceptionis, per consequens tollitur discrimen inter non emptionem, ta resolutionem prioris contractus , quod totum crat in eo, quod rellituens iuri obuoluebatur iniusta acceptione, quae si tollatur, non est,cur in re differant. Dices lecundo, qui scit rem esse alienam nequit illam reducere a bono statu, in quoeli ad statum deteriorem, quia, sicuti tructus, quos res etiam bona fide possessa producit pertinent ad verum dominum, ita ad eundem pertinet bonus status, quem acquirit , sed reddere eam furi est ea in reducere ad statum deteriorem, ergo m. Sed contra , nam non licet quidem positive, de directe reducere rem alienam ad statum deteriorem, licet tamen indirecte permittere, ut res aliena ad deteriorem statum deueni.it. Dixi indirecte , nam ut, quod
Positive intendit , qui rem restituit furi est recuperatio procij ab ipso soluti, ad quod
Per accidens, dc praeter ipsius intentionem icquitur, quod res illa a natu deteriore tur, in li errauit emendo, corrigit dissoluendo. Ad hane veritatem dilucidandam exemplum accipe. Certe ego non possum Petris ab incendio extractum positive iterum in incendium proicere, polium tamen desiste.
TC a continuata extractione, de sinere, ut
eadat ad vitandum meum graue damnum, Puta, incendium mihi imminens, nisi desiis nam ab extractione, dc sinam eum cadere;
ita non licet quidem rem alienam polit lue
deteriorem facere I at qui illam reddit filii
ad recuperandum pretiuin permittit tantum, ut deterior fiat, desistendo ad vitandum proprium damnum amiisionis pretis a continuata liberatione; quod si positi agat, ut fur rem recipiat, dc pretium re . statuat; hoc est politiue tantum propriae indemnitati consulere, ad quod per acci, dens est, quod res deterioretur. Dices tertio, si Dominus sciat rem suam esse apud emptorem, eiq; prohibeat,ne re reddat iuri taceret contra iustitiam reddendo eam eidem iuri, quamuis ad rem, Perandum pretium, de teneretur ad restitutionem eiusdem pretii eidem domino, ergo etiam facit contra iustitiam, quando non adest talis expressa prohibitio. Consequentia probatur, quia in tantum in casia propositi antecedentis facit contra iustiriam, in quantum facit contra voluntatem domini prohibentis, cui propterea infert iniuria; sed etiam in casu consequentis facie cotta voluntate pri sumpta eiusde Domini, ergo presumptiue insert etia eidem iniuria, ademiis. Sed contra, lii nitant aliqui antecedens,quod tantum verum sit, quando dominus ipse vellet rem suam ab emptore recuperare per solutionem pretis ab eodem prius soluti, in quo cata certe eidem domino teneretur restituere, eo quia res
illa semper clamat pro ipso, Sc non restituendo ipsi inferret iniuriam, nee talem non restitutionem posset cohonestare titulo suae indemnitatis, eo quia dominus vult ipsum indemnem constituere per restitationem pretis ab ipso soluti; qui doctores per eonsequens videntur inferre, quod si dominus noliterit pretium restituere postieemptor rem furi tradere ad recuperanduscilicet pretium suum , quod est directa consulere propriae utilitati, licet in directa
sequatur aliqua status deterioritas , ad quod non videtur dominus esse posse rationabiliter inuitus, cum vnu ui sq: teneatur potius sibi consulere, quam aliis. Hac
tamen responsione omissa placet respondere cum Lugod p. II. fera. a. assignando
disparitatem conlisse iuem in hoc , quod in primo casu, qui red Aret rem furi positive resisteret domino volenti recuperarerem suam, quod neq; etiam ad vitandum proprium detrimentum licite fit, quodq;maxime verificatur, quando ipse rem illam per malam fidem acquisiuit sciens obnoxiam esse restitutioni ; in secundo casu p siti vh non relisteret domino, sed tantulata positiud ad ipsiun rem non deduceret. Probatur tertia pars, quod scilicet teneatur pretium restituere , quando cum posset vero domino rein tradere eam alteri vendit, a quo certo mora liter non poterit dominus ipsam recuperare. Per venditionem alteri laetam venditor positive reconijcit in aliud incendium, tu quo eain non inuenerat, ergo positive deteri rem
127쪽
rem facit, ergo tenetur ex iustitia damno Probatur quarti pars, quod scilicet, cris i illud resarcire per restitutionem pretij.
Mim pre Antecedens probatur, nam sic vendens re,f quam positivo emendo a fure extraxit ab meit ' incendio, vendendo alteri, a quo Domi nus non sit facile recuperaturus, proijcit positive in nouum nauseagium, seu in aliud incendium lex Suo duplex patet discrimen, quod intercedit inter eum, qui rem emptam a fure eidem restituit, dc inter eum, qui alteri vendit, a quo non poterit dominus remeerare. Primum est,quod primus solum dii soluit contractum iniustum, quod iniuit, secundus vero init nouum contrae uis iniquum, dc sic ill et recedit ab iniusti. tia, iste veto contrahit ininstitiam. Secum dum est, quod, qui reddit rem furi, ut recuperet pretium solutum iuxta superius explicata solum desinit positive sustentare ne cadat, qui vero alteri vendit positivo proicit in nauseagium, a quo non extraxit; illud extante graui damno sustentantis Ibo ram citum est, istud nequaquam; sic v. g. si quis
Ivr si' extraxit aliquem ab incendio, de ipsum su- - stentat, ne iterum cadat, si inimicus extra.
' hentis, de sustentantis occurrat , qui ipsi
non possit rem restituere vero domino alteri vendendo non teneatur ad restituti nem pretii. Per illam alienationem venditor nullum damnum infert vero domino, ergo ratione ipsius non tenetur pretia rei venditae eidem domino restituere. Antecedens probatur, quia supponitur, quod non sit causa,curres neque 1t domino restitui, sic cur ab eodem res ipsa fuerit sublata, ergo, cum non possit eidem restitui, alteri vendendo non infert damnum domino.Sic
in particulari docet Lesus lib. a. de iustitia Lemas :oe iure C at. duae in quod in locis ii retiis corum,puta in Anglia, si quas emat ab eisdem Hireticis bona immobilia Ecclesi stica, de postea alijs eadem vendat non teneatur ad restitutionem pretii erga eamdem Ecclesiam . eo quia cum illa bona n Sueant Ecclesiae restitui nullum damnum infert eidem sic alienando. Dices sic vendentcs obligari ad restitutionem ratione iniquae acquisitionis, de
iniquae translationis in alterutn,mala etenim fide acquisiverunt, de eadem malus perseueraute vendiderunt.Sed contra, nam
non obligatur in primis erga dominum, eo quia supponitur,quod ipsis nequeant restiis' o alae , mortem minitetur poterit recedere, de emam permittere, ut cadat, non propterea potest ipsum proicere in flumen, ex quo non tuere a non erga venditorem, a qao rem extraxit, eo quia hoc est positive concur- illam acceperunt, quia de si contractus fue-
a illud solum permis rrere ad eius mortem ,
sue . Addi etiam potest tertium dii crimen, quod in restitutione res facta furi restitues tantum recipit, quantum dedit, in vendi. tione vero alteri facta vendens recipit Pretium ab emptore, qui nihil dat, cum in
apsum non transferat dominium rei. Dices restituens rem furi non tenetur
cid aliqua in restitutionem preth erga do. minum, quia directe intendit solum rec re rationem pret ij, dc per accidens sequi-
cur, quod res constituatur in deteriorem
Natum, sed etiam alteri vendens solum directe vult compensari in pretio soluto, d indirecte tantum deterioritatem status rei, rit irritus, ille tamen consentit in acquisitionem pretu, ergo in hoc casu poterit cuicunq, voluerit vendere in ordine ad pretium a se ipso solutum recipiendum. Assertio III Si quis vendat rem alienam quam iure praescriptionis acquisiuit, potest de iure ciuili quadoq; pretiu illius retinere, siue praescriptio fueri L cum pol sellione rei per bonam fide, siue per mala I de iure vero canonico non potest illud pretium retinere, si fuerit cum possessione per malam fidem, bene tamen si per bouam. Probatur prima pars,quia quandoq perius ciuile approbatur dominiu ac quilitum
per prescriptione cum possessione pri finiti
Crgo dcc. Sed contra, tum quia ille vult L POTIS, INUPTC OMI ita axe cuperatione pretii tollendo iniustam ac- lam fidem cum ex elusione prioris domini eptionem, in quam incidit, ille vero posi- tali dominio, ergo cum Suis per talem
' - , - praescriptionem rem acquisierit poterit, ut aes-
dominus de illa pertaste disponere tanqua rum 'edere sua per alienationem, illiusq; pre- e '' tium tibi retinere, nam sicuti iusserem il- lam retinet, potest, de iuste retinere pretium, quod substituitur loco eius em rei Antecedens probatur primo ex L p. f. de a capiorum, ubi sic dicitur, Gucapio est Prioris est directa recuperatio pretij, dc dominii acquisitio pir continuationem tem- redditio rei quoad dominium si fuerit, vel poris lege promti, ergo transacto proni-Gnoad titulum apparentem, si illud non to tempore approbat illud dominium acria erit, uno verbo, redditio rei quomodo. qui situm. Secundo ex lis diuturno mcunq; te habeat, de sic,dum quis vendit rem princi p. q. si seru. Pend. ubi habetur, quod,on valienam quantum ellex natura eiusdem praescriptio legitimi temporis , poti limum A. . contractus,directe intendit iniustitiam, hoc triginta annorum non indigeat hona st de quo- xii translationem dominia, quod non M- tiescunq; igitur alienam rem aliquis etiam
mala fide, dc sitie titulo per tale tempus fidem.
tiue cooperando nouae iniustae accep ioni Tespectu alterius, tribuendo ipsi rem,quam iniuste acquisiuit non licet autem positi Me cooperari alterius iniustitiae; tum quia in venditione id, quod directe intenditur est translatio domi iiij rei in emptorem, d acquisitio pretii in venditore; in restitutione vero , seu in resolutione contract usde
128쪽
possedit, eius dominus est effectus, nec auditur is, qui cum mala fide, de absq; titulo pos Iedisse contendit. Probatur secunda pars, quia per ius chnonicum non approbatur dominiussi acquisitum per praescriptionem per malam Mem, ergo, sicuti de iure canonico res illa domino eli restituenda, si extet, ex eodem iure restituenda erit aes unatio illius,si non elltat. Antecedens probatur primo ex
possesorderet. iv. in c. ubi dicitur. quod Hssellor malae fidei nunquam praescribati
secundo ea et vltinio de praeseripi ubi fie I S., , .. gitur Quoniam, uod non est ex sidepeccatum, hs est Modali iudiero definimus, ut nalla valeat
a b th ahqibossa fide praescriptio, cum generaliter m omni constitutioni, atq; consuetudim dero
es observari, uende oportet, ut qui praescribit in nulla temporis parte habeat consciensa tiam rei aliena.
batur tertia pars, quia ius cano cum indistincte approbat dominium a quisitum per priscriptionem bonae fidei ,
ut Patet ex e. p. q. c. de praseripi. oe ex . clerici 26. quali. et ex e. placuit i. ct 2.2G. quaest. p., neq; obstat, si dicatur prae, uerti bonam fidem, si elapso pr.etuin
tempore ad praescriptionem requisito com
gnoscatur res esse aliena, quae propterea omino restituenda est, eo quia nemo sinet culpa priuari debeat re sua; non Obstat, inquam, quia non praeuertitur bona fides, nam per talem cognitionem cognoscitur quidem, quod res erat alterius, non autein cognoscitur, quod post elapsuiu praescriptionis tempus res illa sit alterius, cum Pollit tunc ville adiudicare rem illam esse suam confirmante sibi ius utroq; iure, tam. -... ciuili scilicet , quam canonico, quod cum a G. respiciat boitu in commune poteli particu-ionum lares persorias interuenientibus rationibus istumum. eiusdem praescriptionis re sua priuare,bo-ntim enim commune cuicunq; partisulari ex iusta causa praeferendum est, illud enitudicitur bonum diuinum.
8 Assertio IV. Potest quis iuste emere rem
alienam, quam certo moraliter non potest dominus recuperare, si ea exponat uepublicae venditioni, si vero nomis exponatur ,& doininus ab ipso pollet recupe, rare. cum caeteroqui non posset, potest ite emere, si emat animo illam exhibendi domino, ut, vel reddat pretium tolutum, vel
permittat emptorem ipsam retinere, non
vero si emat animo ipsam absolute retinenda . In hanc assertionem propendet Lemus Le uidelia. oetu. cap. ai. oe cum ipso alb' plures
Probatur prima pars. Per talem emptionem nullum damnum infertur domino, Am lese quin potius ipsius negotium bene gerituest ge' per emptorem . si hic habeat animum re-
. I. inuendi vero domino si comparuerit, de
m... exhibuerit pretium solutum, nam sic rem
transfert a statu moraliter impossibilis r cuperationis ad statum . quo pinsit recu- . Perare, vel si non habeat animum, pote- rit tamen dominus,quandoq. iudicum ministerio exhibito pretio solu to, & habita
ratione boni gestoris negotis redimereaedigo poterit iuste emere. Ndidieasiemper . v lebit dicere, quod emerit rem ab eo, qui non poterat dominium in ipsum transse re , adeoq; quod iniuste acquisierit; contra enim impugnaberis, Suia, cum publice res cxponatur venditioni, & dominus rem illam habere non possit, ut iupponitur, dominium acquirit non a vendentibus prae hse , qui tranferre non poterant, sed de iuro gentium num sterio ipsorum, pedit enim
Reipublicae, ut bona, quae domino restitui non possunt, non remaneant vacantia. Dici etiam potest, quod dominium in em- om,aiuptoresv transferatur,non auctoritate ven- nos a ti
dentauin, qui nullum ius habent in illam dirari. /rem, cum sit aliena, sed ex tacito consen. - visu eiusdem domini, cum hoc m/xime conis 'ferat ad ipsius utilitatem, eo quia suppinitur ab in ore reue illa acquiri cum one re restituendi domino, si comparuerit, dc pretium exhibuerit. Probatur secunda pars i quia in hoc etiaoptime gelsit negotium eiusdem domini, a quo propterea sumptus congrui sunt erogandi, ex L 2. ' I. g. de negotiisgestis; natiaradis oriri aequitas, & quodlibet ius postulat, ut damnum quis non sentiat ex EO-- alterius utilitate procurata,quod si suppo.
natur, quod postea dominus nolit sumptuset
compensare, poterit emptor rem illam in Icompensationem r*xinere, eo quia iniuste -- -- ille denegat , & emptor eo aulino. Tm me ex alioqui peritura .sian sumptibus liberauit. Probatur tertia pars, quia dominus in data h ypothesi nullum subit onus, nec ristione retemptae, nec ratione bonae gesti,'
ius negoti j, de ex alio cap.cum res sit propria , potest dominus illam repetere, ubicunq; repetiatur, ergo non potest quis iustu emere, de rcin retinere. Antecedens probatur non ratione rei quia rein suam nemo tenecur emere, sed potest ubicunq; sit repetere . non ratione bonae gestionis
negocij, quia emptor non gessit negotium domini, sed proprium, respexit et enim ad propriam commoditatem, dum emit non animo restituendi , si domui comparue rit, sed sibi ieruandi
Dices primo leueri ration* expensarum ab emptore saetarum, quibus incongi uolubsaceretili dominus non teneretur comis pensare. Sed contra, quia cum emerit mala
fide debet sibi imputare, si lumptus fecerit in acquisitione iniqua, Ac licet luperi uadixerimus posse emptorem resoluere con tractum restimendo rem iuri ad recuperandum pretium solutum innon propteressi potest rem detinere, dc um rei lituere domino ratione talis preth, de ratio est, tun
129쪽
Euia emptor nulliim ius habet erga domi- nec data fides, seu Araba fractus rei dete I - -
um, habet tamen erga furem, cui resti- minatam individuo regatariter pertineat tuit; tum quia non restituendo domino lais ademptorem. 8.est contra voluntatem ipsius expressam ;restituendo vero furi , antequam expresse V Iximus superius sub his titulo contra
d Domino prohibeatur. non facit contra O ctus II. 'mor. X., cIntractus empia ipsius voluntatem expressam, quinimmo tionis, dc venditionis secundum sui se mee rationabilitet iuste praesumptam; non stantiam constitui per pacta, dc conuen- ..... si enim debet prissimi, quod iuste pelli,quod tiones, quibus res obligantur: quia tamen o Per alium res in meliori statu constituatut ex communibus iuribus dicitur, quod tra- eram' ab eo, in quo erat. ditionibus , o vn.evronibat dominia re. Dices secundo, quando emit rem expin ram transser Mur, non nadis factis, ideo - sitam publicae venditioni non tenetur rem ea hoc ingeritur occasio inquirendi, an si em domino restituere sine compensatione . Post factam conuentionem res pereat, anis Preti soluti,ergo,neqi qua oemit ab aliis tequam tradatur emptori, ipsi emptoti Nuo specialiter; aequalis enim in utroq; ea- pereat, an venditori, & an fructus rei amsu apparet ratio utrobique namque est res te talem traditionem cedant primo , anciliena, dc utrobiq, pretium ab emptore vero secundo; ubi innotescet germana, tasolutum. Sed contra ex superius dictis pa- legitima interpretatio eorundem iurium istet discrimen, quia in primo casu, vel de Pro quo iure gentium, vel ex tacito domini con. Aduerte priino rem, de qua potest eta
sensu emptor ius in illa re,vel in pretio acis retrouersia, posse esse in duplici disseretia ivisivit I in secundo ex neutro. altera, quae a iuris peritis communiter discitur res in specie, sic est quando res aliqua GR., PRAENIT Io IX. determinata in indiuiduo, de segregata ab M . a Malijs eiusdem speciei, venditur. cla signanis sae
An si res pereat post conuentionem fata si illam in particulari, cuiusmodi est hic 's ' ' 'tam, sed anth traditionem pereat emae equus, haec domus, haec peculiaris gem- ι - 'tori, an vero venditori, dc cuius fiant mai altera , quae ab eisdem dicitur res in fructus medii temporis. genere, dc tunc est, quando res non do terminatur in indiuiduo. licet determineis SUM M CRIM. tur quantitas rei, ut si vendens dicat, venis do tibi ex meo tritico decem modios, ex Duplex a lanatur res vendita, altera in I meo praedio decem iugera, de his similia. cie , altera a genere. Ir Aduerte secundo dilationem traditionis Treuomodo dilatio traditiosis mad. proveniat rei post conuentionem facta in . posse ex ex parte emptorii, modo ex parte vendi dupliei capite prouenire, primo ex incut rii. a. ria . de mora venditoris, quatenus conm
us vendita in specie, si pereat sad incuri uento de pretio , eodemq; habito negligie
venditoris soliso pretio perit emptori. g. rem tradere; secundo ex causa emptoris, Si res indeterminata vendatur in genere deis quatenus,cum sit in mora persoluendi pr terminato, in non sit, adit numerata, aut lium conuentum , est in causa , cur vendis
mensurata, aut degustara, ct pereat ante tor rem ipsi non tradat. Porro dilatio so- traditionem perit venditori. q. Iulionis pretij potest prouenire, vel ex Item si vendatur tota res determinata in in- eo, quod emptor, de venditor conuenerint dividuo, sed indeterminata quoad Panti, de tali dilatione umiad tale tempus praefitatem. Ibi d. nitum, cum hoc tamen, ut venditor statim n hoc tamen casa tenetur venditor ad restis teneatur rem tradere, vel ex eo, quod ne
tutionem pretii. s. glirentia praecise contra conuentionem ructas rei de terminata in indiuiduo pendea, desinat pretium soluere. His positis sit. res ex re vendita anti traditionem soluto Assertio I. Si res vendita in specie pe- sper emptorem pretio pertinent ad ipsum reat ante traditionem, de dilatio soluto emptorem. 6. per emptorem pretio non tuerit ex incu-rtem non solato etiam pretio,dummodo fuerit ria venditoris,perit ipsi emptori.uon ven per emptorem oblatum, vel data fides de ditori. Ita Moliva tras. g. de te .ct iv. b. MolIciar
solutione , ct acceptata. Ibid. 366. Lectius lib. s. deiti'. 'iu. c. X l. dubit. Lessius. Excipe casam, in quo conuentum fuerit, quod ra. Silvester veris Emptio uae. 3. coarruvias
emptor, qui fidem dedit, teneatur interese pract.qvast. e. 3. na. . uxta l.quod sape 3 s. 'solvere Qq; ad pretium solutum, quia tune S. in his F. de contrahenda empl. oe l. i. cpotest retinere fructus ad aqualitatem de per culis, in commodis rei vendita . eiusdem interesse. Ibid. Probatur assertio primo. Post solutio. tires, qua venditur sit indeterminata, vel nem pretij factam ab emptore, si venditor non mensurata, etiam si data fuerit arrha non desinat ex incuria rem tradere, est perit venditori, non empy i. p. simpliciter custos rei, non moderator . de
pretium mae fueris foratum. Rec oblatam . arbiter, ergo si respereat Pro illo statu,
130쪽
non ipsi perit, sed emptori. Consequencia tedet, quia, sicuti rea apud aliquem d Positata, si pereat, non perit depositario, sed domino , nisi ille fuerit in culpa peremptionis, ita si pereat. non custodi, ted domino perit. Antecedens probatur, quia venditor post pretij solutionem a quirit vere, & realiter dominium eiusdem Pretij, ergo non retinet dominium eiusdem rei; acquisitio enim domini j quoad
pretium est essentialiter connexa culmis
translatione dominij quoad mercem; n que dicas,hanc translationem nou perfici, nisi per traditione eiusdem mercis iuxta praeallegata iura; contra enim impugna-heris , quia per iuria dispositionem supposta acceptatione pretij conuenti dispoistio venditoris ad rem tradendam aequia Iet actuali traditioni, quod est, quod innuitur per t. quod vendidi j. de eontrahenda emptione, ubi dicitur, quod transferaturri tuis dominium rei post solutum pretium, vel post fideiussionem datam de soluendo eo.
- -- em pretio , si res ipsa vendita tradatuti proprio, vel realiter, vel iuris fictione; aei h, ubi per li iuris fictione aliud venire non quilia. potest, nisi, quod ius approbat dispositi
ira ac- nem vendentis ad tradendum rem, perin, de,ac si realiter traderetur, iuxta l. lectos, -- di i ii ne iis de pericul. ct commoda' rei vend. , unde emptor debet sibi imputare, si rem non acceperiti & iuxta hunc sensum intelligenda est praeallegata lex , qua dicitur, quod traditionibus, dc usuchpionibus dominia rerum tranueruntur, non nudis pactis, ita ut scilicet procedat de traditionibus sita re, siue itu is fictione. Probatur secundo. I a nudis pactis, seu contractibus innominatis,u i late probauimus stili hoc titulo contractus s. prssinot. f.
asseri. q. , qaando alter latisfecit, tenetur, P . ia, qui non arisfecit stare contractui psui i di, perlicere per sui latisfactionem, & adim- tum Plere , quiniinin si ille, qui non satisfecit non sit ita mora , & animo deliberatoion satisfaciendi , non potest, qui satisfe-
. . . cit resiliret Icontractu, ergo in contracti, D a bus nominatis,& praecipue emptionis, &O hu- venditionis , qui ibitamutuo consensu pet-- . . ficiuntur, ii alter satisfecit per solutionem pretii alter obligabitur quoad trastatio. Dem domini j quoad mercem; Consequen-mprobatur,quia tartius obligant conir eriis velliti, de nominamquam nudi,&inoominati,ergo si illi, quando ex una parte fuit Laistaeium , obligant transferendo ius ad rem, dc quoia personam, qui satisfecit tenetur stare contractui, si alter non fuerit in mora, isti obligabunt tran ferendo ius in re; ex quo manifeste sequitur, quod stres pereat, ipsi pereat utpote habenti ius in illa re. Pmbatur tertio . In emptione census constituti super fitindum aliquem determinatum in indiuidaeo , in qua fundus ipse
non traditur emptori, si landus pereat, perit eidem emptori,& venditor eximitura quocunque onere soluendi annuos cen- P usursus, ut delinitum est in collau. Pij V. Incip. Cum onus o postolieae seruitutis, ergo etiam in emptione mercis determinatae in in libuiduo post pretium ab emptore solutum, In erp- si ipsa res pereat, debet perire eidem emp- De' tori, & venditor debet eximi a quocunq; onere soluendi pretium acceptum. Neq; idicas, disparem esse rationem in emptione l. e fun-
census, ac in emptione mercis, eo quia in dum de- illa ex natura eiusdem contractus res cen- te
sui suppolita non debeat tradi emptori, in illa vero,& soleat, & debeat res vendi- ham, ta tradi; contra enim impugnaberis; ex te, rhoe namque fortior ratio deducitur pro emptori. nostra assertione , squidem in contram, in quo res ipsa tradi non debet, ex eo , quod sit determinata in indiuiduo, si pereat,perit emptori, ergo a fortiori in coim tractu , in quo res ipsa tradi debet, &, si non traditur non est ex incuria venditoris, ex eo quod sit determinata in indiuiduo, si ipsa pereat, debet perire eidem emptori . Confirmatur ex dicendis infra, quia in venditionibus rei in genere, quod cu uit, g. quando quis dicit. Vendo tibi ex meis praedijs decem iugera, ideo si decem iugera deperdantur,no eperdantur em tori , sed venditori, quis emptor per i llam emptionem non comparauit ius quoad illa decem iugera in particulari, sed ad decem tantum in illo genere, de venditor non tenetur talia in particulari, sed indefinite decem tradere, sed quando res determinata in indiuiduo venditur, emptor acquirit ius quoad illam determinate, de venditor illam in indiuiduo tenetur tradem re, ergo &c. Rationem fundamentalem ex eo existimo deduci,quia iura statuerunt
in venditionibus traditionein requiri, ut per ipsam rea determinetur in indiuiduo, ergo quando res iam est determinata, non. est, cur requiratur traditio.
Dixi, si dilatio non fuerit ex incuria venditoris , nam, si ipse negligeret ii stante emptore rem ipsam eidem tradere , faceret contra ius, quod ille in tali rea iiisiuit, adeoq; ipse periculum talis rei eberet iustinere L eum res T. de letatis I sicuti e contrario, si emptoe ex sua inc ria fuerit in causa, quominus res ipsi vendita , traderetur periculum peremptionis in ipsum caderet t. h ctor , - Lillud T. Operae. O commossi rei vendita .
Assertio II. Si res indeterminata ven- gdatur in genere determinato, Sc nou sit aut numerata , aut mensurata, aucponderata , aut degustata, si sit ex ijs, quae degustari soleant , de depereat anto
traditionem, perit venditori, non empto ri. Hoc euellit , quando ex dolio aliquo , . vini centum metietatum, quis vendit de