장음표시 사용
131쪽
eem. ex grege mille ovium decem, & his smiliae quod est vendere ex re determinata in specie, si uo in genere indetermina- tuin in indiuiduo ii si vero vendatur res aliis qua tota determinata in indiuiduo , sed in determinata quoad quantitate, seu quoad
mensuram, ponderationem,& numerationem,& pereat etiam ante traditionem, mensurationem &c. etiam perit non emptori, sed venditori. Hoc euenit quando quis vendit totum aceruum tritici tanto pretio Pro unoquoque modio, totum dolium vini tanto pretio pro unaquaque metreta, totum praedium tanto pretio pro unoquoque iugere.
Probatur prima pars, quia venditor in
. determinato rerum genere non obligauit rem potius quoad unum individuum, quam quoad alterum intra tale genus, ergo pereunte aliquo indiuiduo in tali gene- Io . '- re, non eximitur venditor ab onere aliud Uu ab, in tali genere tradendi, qtita semper remanet tale genus I. secendium c. si certam petatvr l. in ratione a. S. diligenter verse.r hui. Incerta is ad legem falcidiam, ET I. interstipulantem S. Sacram . de verb. oblig. Quod
si supponas omnia indiuidua in tali genere perire , antequam res tradatur emptori; tunc Molina tract. a. disp. 3 66. Persic. obseruatamen, existimat adhuc rem peri rire venditori, huncq; teneri ad restituendum pretium receptum, si emptor contentus fuerit, vel ad emendam aliam mercem in tali genere, ut contractum compleat , si emptor ita voluerit, de rationem adducit, quia illa merx vendita est ex partium conuentione intra latitudinem illius speciei, quae licet pereat quoad ea, quae erant sub potestate venditoris, non perit tamen secundum se totam, in quo sensu communiter dicitur per Iurisperitos, quod
genus nunquam pereat, quod verum non
esset, si limitaretur ad ea, quae sunt sub
potestate unius. ATorius vero parte .in-hit. morat. lib. 8. cap. 26. vers. dein vero
ii Pamphilus, absolute sustinet venditorem ad nihil teneri, adeoq; periculum cedere Cmptori, quia mens venditoris fuit vendere ex ias, quae sub ipsius dominio erant, non aliorum, ad quae nullum ius habebat; Media via procedo in aliquibus viriq; Ω- Uens opinioni; assem cientin in data hypothesi eximi venditorem ab onere talem rem tribuendi emptori, adeoq; rem ipsam in hoc sensu perire emptori, non tamens eximi ab onere restituendi pretium, si illud habuerit, adeoq; in hoc sensu quoad dam-at. t. it num rem perire venditori; Ratio primae
emptori partis ea esse Potest, quia venditor rem
quidem indeterminate vendidit in tali ge-VAm , nere determinato, non tamen in tota extensione illius generis, sed cum restrictio--. ne ad illas in tali genere, quas ipse possidebat a cuius rei signum est, quod ipse
non Poterat rem alienam vendere, ergo
peremptis omnibus in tali genere non tenetur rem in tali genere emptori tradere eo quia pereunte re obligata perit quodcunque ius in illa. Ratio secundae partis ea esje potest,quia quotiescunque res in indiuiduo indeterminata venditur non prius transit in emptorem , ac ipsi tradatur , ergo si non acquirit ius in illa re retinet adhuc ius in pretio soluto, adeoq, ipsi restituendum.
Probatur secunda pars, quia licet id quod venditur sit determinatum in ordine ad alia, quae non sunt ipsum, est tamen
indeterminatum inordine ad partes, per quas constituitur, ergo eget determinari, vel numeratione, vel mensuratione ergo antia talem numerationem, vel mensurationem si pereat, utpote res indete minata, perit venditori , non emptori. Consequentia haec ultima probatur, quia ante talem mensurationem, vel numera tionem adhuc res remanet in suo esse indeterminato, nec potest per pretium pro portioliari, adeoq; adhuc non est completa venditio, nec emptio. Confirmatur,quia quotiescunque res etiam determinata venditur tota ad mensuram , licet omnes partes intelligantur. & singulae cadere sub venditione, intelliguntur tamen cadere sub tacita conditione , si numerentur, & mensurentur ad differentiam rerum , quae venduntur unico pretio ad cor. s , sed quando contractus pendet a tacita conditione de futuro non prius sortitur suum effectum, ac purificetur conditio illade futuro, ergo alath mensurationem, tanumerationem non sortitur ei sectum , quod res transeat in eundem emptorem secundum commodum, nec secundum ii,
commodum, seu periculum peremptionis. Dices primo, vendita re secundum se to . tam licet indeterminata secundum partes, ct adhuc non tradita, seu mensurata, vel numerata . si venditor interim aliquanta partem ipsius vendat alteri, laedit ius primi emptoris, ipsiq; iniuriam infert, ergo , quia iam supponitur determinate ius quoad illam rem, etiam ante numerationem , vel mensurationem transtulisse inemptorem , ergo si res illa pereat ratione iuris aequisiti ab emptore,eidem perit non venditori , & ratio congruens videtur, quia si per talem venditione subitiit onus, ratione cuius non possit rem illa in alteri vendere, debuit & ratione ipsius sortiri commodum, ut si res illa pereat, debeat perire illi, qui ius acquisiuit, ne vendit alteri pollit vendere. Sed contra I laederet quidem ius emptoris, quod habet ad rem , non autem in re; unde si alteri venderet, posset quide primus emptor agere contra venditorem actione personali ad damna, non autem actione reali, seu vindicatione ad repetendam rem a secundo em p Ire , eo quia cum fit vendita sub conlitione illa tacita
132쪽
tacita non prius intelligitur completa quoad trastationem dominii, ac sit inensurata &c. Neque obstant ea,quae die a iudirunt sub hoc eodem tit. contractus a. praemnor . ert.f. scilicet, si emptor, cui adiectum est paettim retrouenditionis vendat ,. alteri a venditore durante pacto retr ari. uenditionis rem emptam, possit venditor
an venis rem suam repetere etiam de manu secun-
Diiove di emptoris, ergo etiam poterit primus R emptor, si venditor post rem sibi venditam, licet non traditam, seli mensuratam alteri vendiderit, eandem de manu seminrisve rei di emptoris repetere . adeoque habebitinae ter- actionem no solum personalem, sed etiam striin' realem ; Non obstant, inquam . quia quamuis ibi absolute translatum sit domi- tuum in emptorem, quod completum est per actualeiae traditionem , nihilominus obsistente conuentione manet venditori vinculata res, hic autem non est trasta tum dominium absolute,nec persecta venditio , nec translatum aliquod ius,nisi conditionale, si scilicet res numeretur, seu
Dices secundo ex L se in emptione s. semptis F.de contrab. empl. se emissi Dchum,
seu Pamphilum servum meum indetermin id pereunte viroq; perieulum tuum est, non mei venditorIs, ergo etiam, si vendatur res
aliqua indeterminata quoad mensuram, si pereat in toto determinato, quod rit, perit emptori , non venditori quentia probatur, uia illa indeterminatio quoad seruos aequi ualet indeterminationi quoad mensuram, ergo fi illa, non tollit, quin, quado ambo pereunt, Pereant em tori,nec haec tollet in totum pereat, in quo pars illa indeterminata continetur, percat etiam illa pars indeterminata emptori. Sed contra; neganda est consequetia propter disparitatem rationis; nam in primo casu unus seruorum venditur absoluit, quin immo ex praeallegata lege statuitur , ut si primus pereat, secundus remaneat emptoris; in secundo vero non venditur , nisi conditionath, si scilicet res mensure
c Affertio III. Si res vendita merit m ta, & determinata in individuo, Sc quoad mensuram ( si fuerit ex mentarabilibus) , di pretium ab emptore tuerit solutum,
fruinis pendentes ex re tempore contractus , & nati post ipsum contractum ante traditionem pertinent ad ipsiam empto rem ex natura sua , si vero pretium , non fuerit solutum, sed emptor obtulerit illud,si soliis venditor fuerit in moraret. tradendae, adhuc fructus ad eunde empto rem pertinent, si tande pretium non fuerit solutum, sed emptor fidem dederit sol, uendi: intra tempus determinatum etiam fructus pertinent ad ipsum emptorem, nisi conuentum fuerit, quod emptor tene
tur pro illo tempore, pro quo non latuit
soluere usuras,&interesses s enim tune in mora fuerit soluendi interesse, poterit venditor sibi retinere fructus ad aequalitutem talium usurarum debitarum. Probatur prima pars, quia ad illum spectare debent commoda rei, ad quem pertinent & incommoda eiusdem rei ex vulgatis iuribus, sed 'uando res determinata venditur in indiuiduo, de quoad mens ram, de pretium eiusdem peremptorem est solutum, incommoditates,quae sequian tur rem, pertinent ad ipsum emptorem sergo Sc commoditates debent ad ipsum pertineres Minor probatur. quia in data iuppositione, si res pereat, perit eidem. emptori, ut supra probatum est, ergo incommoditates, quae sequuntur rem ad eundem pertinent. Dixi fractus ex re pendentes tempore contractus, quia huiusmodi fructus inexi flentes rei pro tempore,quo vendituraeum veluti partes eiusdem rei, ergo debent semqui eandem rem, de ad illum pertinere, ad quem eadem res pertinet, adeoque ademptorem; sic si ematur vinea,in qua uuae
maturae reperiatur,vuae transeunt ad eun dem emptorem, ad quem transit vinea,
nisi conuentio facta fuerit de fructibus in fauorem venditoris, sic campus cum segetibus maturis simul cum eisdem segetibus transfertur ad' emptorem . Contonant sensui nostro iura in . Iulianus s. sfractib. F. de actionibus empιι, quibus communi tecadhqrent Doctores. Dixi, o nati post ipsum contractu tra, amδ traditionem, nam aequitas pollulata ut res ei fructificet, qui pro eadem re pretium soluit, dc qui suilinet onera, de incommoda eiusdem rei; hoc expresse definitur in I. fructus,oe l.post perfectam C. de action. empl. , quinimmo, si ipse emptoepercepturus fuisset ex tali re, si ipsam habuisset, maiores fructus, teneretur venditor erogare eide emptori excesiuin illum . eo quia ipse venditor ex iniusta detenti ne, seu non traditione rei esset causa amisssionis illorum maiorum fructuum. Hoc intelligi ini Iuristae solummodo, quando venditor propter moram in tradendo fuerit causa, quod emptor non perceperit maiores illos fructus pertinentes ad interdite iturinsecuin, hoc est, quos per se res illa produceret, non tamen pertinentes ad intercile extrinsecum, hoc est, qui peraecidens ex illa re deducerentur ex induis
stria emptoris, vel ex eo, quod rem ipsam alio detulisset, ubi cariori pretio vendi. distet, vel ex eo, quod ipsain meliorassets habuisset, hoc expresie definitur in I. si Berilis at . S. cum per Peuditorem I. f. de actionibus empti: Sed quidquid sit de iure ciuili in ino conscient iae ad utrumq, interesse, hoc est,ad compensationem maiorum fructuum siue prouenientium ab intrinseco rei, siue ab eatrinseco obligati vendi. Lia torem
133쪽
Ohem seistianaim est. c tamen certo mo- emptor gaudet frue iuui rei, ad comperum
raliter esset illud interesse consecuturus;& ratio est,quia per moram deficientiam illarum omnium usurarum , seu cuiuscum. que illius interesse causaret.
Probatur secunda pars,quia illa oblatio preti j, quantum est ex parte emptoris, aequivalet actuali solutioni, ergo,si quando pretium est per emptorem solutum stucistus rei pertinent ad emptorem,ad eundem etiam debent pertinere, quando tale pretium obtulit. Antecedens probatur, dum ipse obtulit, animum exhibuit a se abdicandi dominium illius pretij, lisum; trasse. rendi in penditorem, unde si retinet, retinet nomine eiusdem venditoria, qui debet silii imputare, si non recepit. Probatur tertia pars, quia venditor acceptando fideiussionem ipsam acceptauit, ut solutionem pretij conuenti, & consen. sit ad dilationem de soluendo, per quod non conuenit de differenda traditione rei usquequo pretium latueretur, sed voluit media illa fideiussione, & intendit rem
sam a tu tradere,ergo perinde praesume aedus est, quod ius rei transtulerit in emptorem, ac si pretium recepisset, adeoq; in utroq; casu pari formiter discurrenduin est. Quod si dicas,in hoe non laluari aequalitatem, eo quia emptor gauderet fructibvs rei, & venditor non gauderet usu, seu fructibus pretij, statim impugnaberis, quia in hanc preiij priuationem sponte consenis sit usq; ad tempus praefinitum solutioni, sicq, cessit cuicunq; suo iuri, quod utpote dominus praestare potuit; hocq; communivsv xxceptum est, in venditionibus, quae sunt ad creditum, in quibus, si res vendita tradatur uste emptor gaudet fructibus thlis rei, Iicet venditor non gaudeat usu eiusdem pret ij, & licet dicatur in I. curabit s. c. de actionibus empti, quod Pretes Prouisum compellat emptorem, qui n.ictus possessonem fructus pei cipit partem pretii, quam prati se habet eum cluris restituere, hoc intelligendum est dumtaxat, quando vessi nox, consensit in dilationem, vel nan recepit
citur, si sit serino de usuris rigor e sumptis ob solam dilationem solutionis prct ij, '. non alitem, si sit sermo de usuris latomo 'sationem venditor gaudeat usu, seu usuris
preth. Dices primo, ill m cmuentionem sapere naturam mutui palliati, eo quiae 3 sola ' temporis dilatio de fruc u cxcipetreutur. -- Sed contra,quia fructus illi non exciperen- - .
tur ex precisa tempqris dilatione, sed ex compensatione iusta , consistente in eo, quod, sicuti venditor priuatur fructibus rei gaudeat usuris preti j. Dicet secundo, usuras omnes esse prohibitas. Sed contra; verum est id, quod di
do, dc improprie sumptis,prout appella' coinpensationem alicuius lucri cessantis, e omen vel privationis alicuius utilit lis; quod est, fatera
qucd dicunt alij sub diuersis terminis, sicilicet prohibitas esse usuras lucratariai, no a autem compensatorias.
Assertio IV. Si res, quae venditur sit in- reetermin ta in indiuiduo sub genere determinato, vel indeterminata quoad mensura in modo superius explicato, licet data fuerit arrha pro eadem re, vel fides, fructus, vel pendentes tempore contractus , vel nati post ipsum gnte traditionem, nu me rationem , vel mensurationem perchnent ad venditorem, non ad emptorem.
Probatur assertio. In data hypothesi phriculum eiusdem rei vertiset ad venditq- rem ex superius probatia, ergo de commoda eii isdem ad ipsum debent pertinere iridi fides data de sol gendo pretio conis
uento, seu arrha con mant commoda in fauorem emptoris, nain fide, illa , vel grrha procedunt solum sub conditione, Fide vi quod fuerit perfecta venditio, 'uae talis non est, nisi cum sit traditio, men uratio , ves numeratio. Confirmatur,quia proprie ..is. loquendo non acquirit emptor ius in re so .vivendita, nisi quando ex dii positione auris dira ccompleta est veliditio per ea . quae ex e dem iure ad complementum requirunturi
sed in rebus indeterminatis ut supra fideiussionem i recipiendo etenim ipsam habetur complementum, nisi per tradi
tacite renuntiauit vigori eiusdem legis Probatur quarta pars, quia illa conuentio de soluendo interesse pro pretio adhuc non soluto, ius au licita est, & communi iam consuetudine non reprobata, ergos conuentum sterit, quod emptor teneatur pro tempore, quo disseri solutionem, soluere usuras ad ratam sicitam illius preth non soluti tenebitur illas persoluere . ergo,si in mora si ierit soluendi utendo cinpensatione poterit fructus rei retinere ad aequalitatem earundem usurarum sibi di
hilarum . Probatur consequentia am Per hanc conuentionem non ponitur aliqua qualitas , seu conditio, per quam contra eius iniustitia constituatur; saluatur enim
qualitas sonsistens in hoc. quod sicuti
nem, mensurationem &c. ergo ante haec
non acquirit ius in re, adeoq; nec ius percipiendi fruchisieo quia ius ad fluctus pio
Collige ex dictis primo in venditione *rei determinatae in indiuiduo, & quoad
mensuram, non habita fide de pretio, nec conuentione frusta de solutione usurarum obpretium non solutum, dc dilatuin pr cedendum semper esse cum distinctione, vel enim non habita fide venditor consensit in expectationem pretis, de sic sentiendum huchis gigni eidein emptori, eo quia per Consensum ex uno cap. ius persu Etransfertur in emptorem, ex alio per imium venditor cessit iuri sito excipiendi usu caaeX eodem Pretio i vel non consensit, ta
134쪽
ta sentiendum, si rem tradiderit posse ag re creditorem ad habendas ustras preti inon soluti usquequo persoluatur,vel si rem non tradiderit ad resolutionem c tractus, ta ad sibi retinendam rem cum fructibus stas , eo quia ille contractus supponitur hudui natus ex parte venditoris, si scilicet compleantur ea, ad quae emptor se obligavit. Si vero non facta etiam fuit conueniseio de solutione usurarum, adhuc etiam di-ubiguendum est , vel enim venditox patibtur intervile ex dilatione solutionis, de sic potest viuras ex eodem pretia dilato per apere . cy quia in hoc damnificatur, taemptor est in mora; vel non patitur aliquod interetue, sic sic aequum non est, ut exigat hiatus . vel eorum compensationem, nam ho* esset viseras praecise recipem re ob dilationem pretii. Collige iecundo, quod si res vendita sit determinata iuxta sensum explicatum ista assertione tertia, dum adhuc perseuerat in manus venditoria deterior fiat (dummodo se venditor non fuerit in mora deterio-xetur eidem emptori, eo quia sicut ad ipsurertinent fructus, commoda rei, ad laelum etiam debent spectve, de incommoda Propter ius in eadem re quaesitum ex dis
id sit rem vendere ad corpus ,& quid ad mensurain, de aliqua ad haec igenera spectantia. SUMMARIUM .
ii tes vendatur secundu e totam nulla facta measione mensurationis venditur ad
Vendi rem secandum se totam facta mentione mensurarum stat duplicater, vel reIIricti-tih , vel dem si liratiae . Ibid. Anantur regula ad dignoscendum, quam do mentis fama; ur refrictiue, O quando demonstrative. a.
Explicantur,nes, ob quos inducta es d m-ιctio venditionis est corpus, di ad mensu
Quando quantitas appultar demonstrativp. in es pnum preti arti venditur ad corpus, o aramentum, di decrementum ab enuntiata quantitate perranet ad emptorem. q.
Excipe, nisi excelsus vel , re , vel in pretio esset ultra dimidium, velic, d. Ibid. Si quantitas apponatur restrictiario pretiam non referatur ad totam , sed adsietatis
Partes, augmentum compensandum en emetu ri,aecrem Etum emptorF. s.
Quoniam in praecedenti praenotione
innuimus, quod , quando res aliqua venditur ad corpus, s pereat ante tradi. tionem pereat emptori, quando vero Te
ssitur ad imensuram ante inensurationem vel ponderationem pereat venditori, recto ordine procedendo disquirendum reis manet, quid proprio sit vendere ad cor. et, quidue ad mensuram. Certum est apud omnes, quod, sive, idatur res aliqua secundum se totam uno, eodemq; pretio dicatur vendi ad corpus, dummodo nulla fiat mentio mensurationis. Id,quod contrauertitur est,quando redaliqua venditur facta mentione mensura tionis, an dicatui vendi ad mentaram, a vero ad corpus. Pro quo sciendum est, dum pliciter posse fieri mentionem mensura tionis, vel demonstrative, vel restri hiae; demonstrative tunc fit, quando adiscitur rei venditae quantitas ad indicandam ip- fit versam rem praecise , ut contradistinctam ab '. ra alijs, ut cum dicitur i vendo tibi tale meum pravium decem iugerum, sitim in tali loco, pretio centum aureorum; restrictive, tunc ut . quando illa quantitas, quae apponitur dum. rei venditae , est ad limitandum eandem
rem ad certam mensuram, ut cum dicitur vendo tibi ex meo praedio decem iugera sex meo dolio vini quinque amphoras . Ad dignoscendum autem, quando talis meu-tio mensurae fiat demonstrative, de qua
eo restrictiue, has accipe regulas. Prima best, quando ponitur in recta res vcndita, de in obliquo importatur mensura, quod Ruul pr sumatur venditio facta ad corpus, ut aia. cum dicituri vendo tibi talem meam agrum g qm vigimi iugerum, ubi ager importatur in recto , hoc est in casu nominitiuo, iugera severo in casu obliquo, hoc est ali nomi- nativo i quando vero certa, de determina. . M'. ta mensura ponitur in recto, dc res vendita in obliquo modo mox explicato, ut cum dicitur , venda tibi ex mea praedio decem iugeras Lunc praesumitur venditia facta ad mensuram. Secunda regula est in ordine ad pretium , quod si fuerit unum, de idem respectu rei secundum se totam, etiam si D. um
res exprimatur cum sua quantitate impodi turre, tat venditionem ad corpus, ut cum dicitur re vendo tibi totum meum armentum , quod est mille pecudum centum nummis avreii,
si vero pretium fuerit diuersum iuxta par.
tium diuersitatem mensurandarum, vicu Md me
dicitur ; vendo tibi meam pressium viginti incerum ad rarionem qainque aureorum v pro fragula iugere, tunc cenietur venditio et facta ad mensuram, de licet haec regula quoad hoc videatur aduersari primaei cum Iad ex- in hac importetur in recto res vendita, de pra ivi tamen eius vinditio dicitur ad mensuram , nihilominus re vera non aduersatur, cum hoc proueniat ex sola verborum transp sitione; re etenim idem est dicere, vendo tibi decem iugera eX meo prato quinque avrexi pro singula iugere, ac dicere; rendo tibi meum praedium ut iugeram ad rati xem flaiaque aureorum pro ivgere , ex
pressio et et illa pretij determinatam ordiae
135쪽
ordine ad partes determinatas talis coris moris facit illas partes in illo contractu primario, & in recto importari, licet diversimode exerimatur.
3 Haec venditionis distinctio inducta est
per Iuris peritos in ordine ad triplicem finem ; Primus est, ut dignoscatur, an res aliqua, cuius est expressa aliqua quantitas
censenda sit totaliter vendita , siue crescat, siue decrescat in enuntiato numero , seu mensura, an vero tantiun secundum partes, seu mensuras enuntiatas, ita ut incrementum remanendum sit penea venditorem, decrementum per eundem venditore M/ram compensandum. Secundus est, ut dignoscatur, an pretium a principio constitutum es in venditione, qua dactiam fuit vendi prae . ι . dium v. g. viginti iugerum, sit aequale, si
eram sis tale praed tum constet enuntiatis iugeribus eum per- siue pluribus, siue paucioribus, adeo ut, crescat, siue decrescat, standum sit tali pretio, nec augendum, nec diminuendum... I i a critus est, ut dignoscatur, an periculum iorem. rei emptae pertineat ad venditorem, an vcro ad emptorem, nam si sit vendita ad corpus, sicuti res ad emptorem pertinet, ita ad eundem debent pertinere, dc commoda , dc incommoda, si vero ad mensuram videntur ad venditorem spectam .
Assertio I., Quando quantItas apponl- . tur demonstrative, & ea unum pretium ,
siue res crescat,sita decrescat ab enuntiata quantitate secundum augmentum, dc d
crementum res pertinet ad emptorem, nec augendum est, nee diminuendum pretium
iuxta idem augmentum, de diminutionem repertam in eade re, nisi ercessus, vel in re, vel in pretio esset ultri dimidium,vel infra. Probatur assertio ex L qui fundum s. de p., v. euictionibus, ubi habetur, quod, si vendi.
3. .. .r tui fuerit ad corpus tota res vendita censeatur, ac proinde venditor tenetur de
euictione cuiuscunq; partis, ergo etiam, si res maioris quantitatis reperiatur, venditor nullum ius retinet quoad illud augmentum , seci transit ad emptorem. Conis sirmatur ex superius dictis; quotiescunque venditur res determinata in indiuiduo, nec venditio pendet a conditione de futuro, tota transit in emptorem, sed quando res
venditur ad corpus, venditur, ut determinata est in indiuiduo , nec ab aliqua conditione de futuro pendet , non enim exigit
meuitia rationem, ergo,&c. Neq; dieas, cum vendatur res, quae asteritur tantae quantitatis vendi intelligatur , si tanta tuerit, quanta asseritura contra enim impugnaberis, quia illa quantitas non apponitur per modum conditionis restrictiuae, sed tantum per modum demonstrationis iuxta modum superius explicatum. Probatur item assertio quoad illam particulam , se pretium est unum, de idem,eat et su*dam ,.qui aetrum sile cmrah.erit.
cuius ratio fundamentalis est, quia . e si
pretium non statuatur ad proportionem mensurae,sed ad valorem rei secundum se
ex contrahentium consensu videtur conis
stitui pretium ad corpus, non ad mensuram, seu quod idem est ad rem venditam, non ad quantitatem; Neq; in hoc audien
p. eo cI. II., asserens,quod, quando pretii, Co Tu constitutum exceditur a vasore rei vendite u intelligatur idem pretium constitutum ad eorpus, secus vero, quando excedit valorem , eo qui, ad venditorem spectat scire quantitatem rei venditae, qui propterea debet sibi imputare, si valor rei excedae pretium,& quoad hoc laedatur, nec potestosficere emptori vendendo rem, quae ex cedatur a pretio; ex cuius opinione sequbtur, quod, quando res excedit quantitatem enuntiatam,excessus pertineat ad emptorem , quando vero exceditur,ad ipsum pertineat diminuere de pretio, non,inqua audiendus est , nam, quando pretium est
unum, nee fit ad proportionem mensur rum, commensura ivlum est rei secundum
se, non quantitati eiusdem rei, quod est, ut vulgo dicitur, vendete a boto, v ME Praesumendum est, quod illa quantitatis expressio sit ad demonstrandam rem, no ad restringendam quantitatem, de licet pertineat ad ipsum venditorem scire
quantitatem rei vendendae, non tamen te netur determinate exprimere illam quantatem , maxime quando non interrogatur de illa, nee ille excessus infert damnum alicui ex contrahentibus vltra dimidium. Mutuuisupra idicebamus, non tenetur quis explicare defectus rei circa quantitatem. - , tamen vera sunt stando praecise in
iuribus civilibus, 'uae approbant talem modum vendendi, nec infirmant, rusis . , 'quando est damnificatio ultra dimidium, ut per leges superius allegatas; Loquendo standa
vero secundum Brum internum conscientiae consideranda est intentio contrahen c...tium, vel enim adhuc vendens vendidisset .. . . . illo pretio, etiam si cognouisset rem excerum iso, in Mdere in quantitate enuntiata, de emptor adhuc emisset si cognouisset decrescere, de
tune si excessus, vel defectus esset notabilii . b. uterq; in tali foro teneretur ad constituendum aequalitatem, emptor ad augendum pretium,si res eresceret, venditor ad diminuendum , si res decreseeret, quod absoluiste euenit in alijs omnibus contradimus, in quibus res venduntur determinate, de ad pondus, vel alter non vendidisset, nec alter emisset, si cognouisset Sec., dc sic contractus non subsilieret ob defectum consensus, eo quia ille error dedisset caulatu contra inii, sine quo dec. Dixi, nisi excessus, vel in re, vel in pretio esset ultra dimidium, nam in hoc euenis tu datur actio ad recisionem contractiis,
sicuti datur in alijs omnibus contractibus
136쪽
ex iuris dispositione, in quibus res etiam venduntur ad corpus. ', Assertio II. Quando quantitas apponi,3 tur restrictiue, & pretium non refertur ad totum, sed ad singulas partes, si res crescat ab enuntiata quantitate, compensandum est pretium iuxta augmentum ab emptore, vel ille excessus remanere debet venditori , si vero decrescat, diminuendum est Pretium iuxta decrementum. Probatur assertio, quia in hae hypoth s pretium constituitur ad mensuram partium,& limitatur ad numerum earundem, ergo quot erunt partes rei , tot debent esse Portiones pretis, adeoq; si illae crescunt, debent & illae augeri,si decrescant, & istae diminui. Antecedens patet, quia illa ex-rreisio quantitatis non est absoluta, sed conditionata, & conditio exprimitur per,ita et iliai particulas, per quas limiratur, ad ra- .si as tionem tanti pretij pro singulis partibus;
a a sed Ratio autem fundamentalis in eo consistit, conditi quod contractus emptionis, ta venditioni
At iio , primo pol in introducti sunt iste, . publieam utilitatem, non essent autem tales, si alter contrahentium, vel in re, vel in pretio fraudaretur, quod eueniret, in
damnum venditoris, si res cresceret,& non adaequaretur per pretium; in damnum emptoris, si decresceret, di non diminueretur de pretio.
An, si eadem res duobus, vel pluribus sit vendita debeatur priori emptori, an alijs, &cui.*UMMARIUM. Diues status, laxi a quos potest agitari qua
Si neutri sit tradita debetur primo emptori. E. Si sit tradita secu da emptori debetur eidem eam exclusione primi. Ibid. Sim tradita secundo; sed prius hypothecata primo ebet- primo. Ibi d.
Si sit tradita primo, sed prius hypothecata seeundo,debetur secundo. Ibid.
me traditionem factam fecundo, si primas protestatus fuerit, ne ei tradat aer, debetur eidim primo, etiam se fuerit Iradita secun
In dubio cuinam fuerit tradita ,seo evi Dp thecata, se secundus pretiam solueriι, amprimus, debetur secundo. q. Si νterq, vel neuter Ioluerit debeter primo . Ibid. Si primus cautiomem, vel fidem dederit solationis acceptatam a venditore, debetur
primo, etiam si secandas actualiter possed
Si res acquiratur a secundo mala fide potest primus agere ad repetendam rem illam de manu fecundi emporis, cui si bona Sie.6.
REs vendita, vel neutri est tradita, vel primo emptori, vel secundo,uel du- rbiu in est,cumam ex his sit tradita sRursus, vel traditui secundo emetori, sed prius alliis gnatur in hypotheca prim vel as liminue in hypothecam staudo, & traditur primo. Tandem, vel secundus emptor acquirit traditionem rei mala fide, sciens venditam rem esse antecedenter alteri, vel ipsam a quirit bona fide, nesciens alteri esse obligatam . Hinc sit Assertio I. Si res neutri tradita fit,debe- δtur primo emptori, si vero tradita sit secundo emptori,ipsi debetur cum exclusione primi, nisi eidem primo eadem res fuerit in hypothecam labiecta , si vero sit in hypothecam subiecta secundo, sed tradita
primo tunc debetur primo, dummodo tamen fuerit prius tradita, qua hypothecamia,secus si prius hypothecata, qua tradita Probatur prima pars assertionis. Caeteris paribus, qui prior est tepore, potior est iure, sed quailo neutri res eii tradita caetera sunt paria, ergo praeferendus est, qui prior emit . Maior patet ex vulgatis tu ribus i. potior I. qui balneum f. qui potior inpig. haben. oe Gl. in authent. de aquai. do. S. his ver h. posterior, in ex reg. qui prior de re iv. in s. Confirmatur, quia per secundam venditionem laeditur ius, quod acquisuit primus emptor,ergo, ne tale ius laedatur res tradenda est primo; neq,dic.is,anto traditionem rei primum emptorem novacquisiuisse ius in re vendita, sed tantum
contra personam vendentem, adeoq; concedi actionem contra eandem dumtaxae personam, non contra rem, quae Proete
rei potest tradi secundo; contra enim impugnaberis, quia licet ante traditionem notransferatur ius in re , sed tantum actio contra personam, talis tamen actio est in ordine ad rem ipsam, quae, si alii non fuerit tradita, utiq; ipsi tradenda est propteranterius ius . inod si supponas, venditorem rem tradere secundo emptori post dactionem intentatam, seu protestationem faciam a primo emptore,quod alteri non ob tradatur, tunc dicendum est, rem primo cente Demptori restituendam esse, eo quia litis contestatio, seu protestatio suspendit viteriores actus in damnum protellantis faciendos i est etenim protestatio in ordine fare. ad conseruandum ius in futurum inducta, quod ei protestanti competit, vel compe. '--.tere potest cardin. in Clem. prima I I.quaest. de procurat. Bariolus in I. tian solum S. morae Cardia
Probatur secunda pars, quia dominia. rerum traditionibus transferuntur ex alle gatis supcrius iuribus, non nudis pactis, ergo cui res traditur ipsi competit ius eandem rem retinendi, etiam cum exclusione eius, qui prius emit . Quod si dicas, dictum fuisse superius, quod, quando res determinata venditur, si pexeat cum ante traditionem
137쪽
Nonem, periret eidem emptori, ergo si verit ipsi, quando postea remanet debethiusdem remanere,adeoq; etiam si sit alteri tradita , debet ipsi restitui; statim impugnaberis nam disparitas standatur iniurium dispositione, quae quidem statuerunt, ut post contractum,per quem res venditur, si res determinata pereat, pereat empcorii nullibi autem reperitur, quod statuerint, quod si res via sit tradita titulo venditionis ab eo sit auferenda, ut tradatur alteri, qui Primia emerat, cui vi res non fuerat tradi-N- - ta; potior enim ratio assistit primo fundarime d*- ta in ultimo complemento traditionis; vn- - , de multi, nec incongrue, dicunt, quod, L. A, quando res determinata perit, non pereat veri si. emptori ratione dominis in illa re acquisi. m n, ci,eo quia ante traditionem illud non tran- llaretur ed ratione specialis iuris sic disponentis ex naturali aequitato, quod ius non reperitur in casu, quo res sit secundo emptori tradita, ut restituatur primo,si ipsi nus uerit prius tradita.
Dixi, nisi eidem primo fuerit in hypothecam subiecta , nam hypotheca non tollitur per alienationem rei pollea factam per dcbitorem alteri, t. debitor o ibi Bal-yaldui. dus c. de pign., scd semper transit cum re a.& eam assicit, eiulq, possessorem l . se prae in tu , ct ibi Baldus C. de eminonibus, item
All ei rem ali geren ., ct tribuit ius possessionis ap- 'rumpi praehendendae Albe. grv. consi. I. O a. Probatur tertia pars, quia quando lacta conuentione venditionis rei res traditur emptori vox, de rigorose transfertur dominium eiusdem rei in emptorem, nec aliquod ius amplius remanet penes vendito rem, ergo non poterit hic amplius hyp thecam super eadem re in fauorem ali
rius pertunae constituere, de ii inmilituat, hypotheca non subsidet,eo quia hypothe
carius noti pol cli habere caulam a nota
131- in nos u in domi aus in a. tDo f. in i i Sarao vij. qui potici inpletu habem Dixi cumumdo tamen fuerit prius tradi ta, quam itypothecata, inam si tua illat prius hypothecata iecundo, quam tradita primo ratione hypothecae prius coulli ut , Prinserendus citet iecundus . eo quia ha-bcns priorem h3 pothecam sicuti praeseditur post criorem liabetiti, I potior T. qui pa
sterius tu, per traditionem, prqallegatis iuribus in verbo, Dixi nisi eidem. Astertio II. Quando est dubiuin,cuinam ex empcoribus res fuerit tradita, & nulliros fuit hypothecata, si secundus emptor soluerit pretium, & non primus, tribuenda est secundo, dc non primo ; si victa; vel
Deuter soluerit, tribuenda est primo. Probatur prima pars, quia persolutio
em pretis sortius ius acquiritur in ipsa rei
per ipsam etenim videtur compleri contractus, saltem quantum est ex parte emptoris s quando autem adimpletus e it contractus ex parte unius respectu eiusdem datur potior ratio, quam detur ex Parte M .
alterius, qui ex sui partu non adimpleuit: unge bene dicitur in I. licet et qui portioran pet habri quod prior in tempore, non sit potior in iure in re de pecunia secundi creditoris empta, dc qui prior soluit pecuni praefertur alteri in iure dominis, Flam in ι. sed si quis interdam de Guyuctu, ergo resin data hypothesi tribuenda est secundo; cum precipue sit prTsumenduin rem ipsi fuiste traditam. Hic tamen aduerte, quod si primus non t soluerit, sed vel fidem dederit fututionis
acceptatam a venditore, vel conuenerit
cum eodem vendicore de soluendo intra tale tempus, vel pignus dederit in securitatem solutionis preferendus sit secundo emptori, etiam si hic actualiter soluerit, eo quia iuxta iuperius allegata illa sides, conitentio, seu pignus aequi ualeat actuali sol tioni,de venditor in illa cunilantiens perin. de se habet, ac si pretium recepisset squam
obrem cum constituatur in paritate iuris,
ct rationis ex eo, quod sit prior in tempore , debet esse potior etiam in iure. Probatur secunda pars, quia etiam in re dubia, quando caetera sunt paria, primin tempore, e iam in iure potior eli, det' praeferendus i. i. iv ibi Baldus M. I. vota c. de edi c. D. Adrian. tol. ergo primus debet habere rem illam. cum exclusione secundi. Sertio Ill. Si iecundus emptor eccissi, suit traditionem mi ina a fide, sciens rem alteri fuisse anteccae uter cnditam Parcellprimus agere ad rei cunda u rum i ii de manu eiu lem secuti ii emptorii, i ii bona fide nesciens priui rem di cri c. set pravenditionem obligatam. Probatur prima pars, ex Gi . in c. si tibi
ab euis a G. communitor ab Oinuab is cocis M.ta f. ribus recepta,& clausorini ter ac vi ira te em d. a. inaturalem, nam mala fide acquirens est ei
iniusta causa praeiuditis alteri u , , Neq; di
cas cum venditor non tradia Erit rem pri
mo emptori ipsius adhuc dominium apud , ,
se retinuit, adeoq; etiam si conscius sitae rim.cundus em cor de vendi tione laeta primo adhuc iuste emit, eo quia ei ait a Domino ;ex quo sequitur,quod primus habeat actionem permnalem aduersus venditorem, norcalem ad repetendam vindicatione retia tua secundo emptore conera enim impugnaberis,nam licet rem acquirat a domino a
quirit tamen contra ius alterius aduersus dominum acquisitum, ne rem illam alteri vendat, quod cum Praestet mala fide, ut supponitur, iniuriam infert cidem prii noctiiptori , ratione cuius tenetur ipsam reparare restituendorem,m quia mala fides quoad hoc aequiparatur intuliae acceptioni. Veritas huius responsionis deducitur Propter
138쪽
Propter paritatem rationis, ex his, quae habentur ex L r. g. in vitima f. Qua in fraudem ereditorum, ubi dicitur , quod, fi quis mala fide rem aliquam acquisiuit, quae creditoribus erat debita , cogatur reddere , ergo etiam si malafide per em elonem acquisiuit traditionem rei alteri emptori prius debitae cogetur ipsam reddere i etenim in primo etiam casu dominium adhuc rei non erat traditum creditoribus. Adde, quod mala fides in iure hquiparatur fraudi, fraus autem inducit etiam obligationem restituendi in eo, qui Tem acquisiuit a domino , quando res ait vi erat obligata , ut videre est in rebus fideicommisso suppositis , ut supra, quae si vendantur a fideicommissario, possunta substituto repeti Probatur secunda pars ex L quod autem 6. g qua in fravdem creditorum, ubi legi.tur, si quid in fraudem ereditorum factumst, si tamen is, qui capit, ignoravit, cessare videntur verba edict/ ; verba autem edicti sunt, quod si mala fide quis acquisiuit rem ereditori, obligatam teneatur restituere. Confirmatur ratione, quia, qui emit bona
fide rem a domino,nec tenetur ipsam alteri reddere, nee ratione rei acceptae, nec ratione inius te acceptionis; non ratione
rei acceptae, eo quia res illa erat domini, a quo accepit; non ratione iniustae acceptionis , eo quia hoc praestitit bona fide ira quo patet discrimen inter acquisitorem
bonae fidei, de malae fidei, eo quia ille est iustus acceptor , hic iniquus, de licet in
utroque casu non teneatur ratione iuris,
quod ille alter acquisierit in re, tenetur tamen in secundo casu ratione damnifica. tionis iniustae ob malam fidem.
De Retractu rerum emptarum, & venditarum, siue iure propinquitatis, siue
iure communionis cum venditore.
SUMMARIUM.siuid fit retractuF. X Quibus concedatur ius retractus titulo propinquitatis , di in quo gradu. Ibid.
Quantum tempus concedatvr ivre retractus ad repetendam rem. Ibid. Npn competit ius retractus extraneo quisucis cedat immediate in laribus descendentium. Ibid.
competit ius retrahendi propinquiori etiam aduersus alium propinquum remotiorem , eat res a domino fuerit vendita. t. v sunt etiam propinqui retrahere, etiam lires patrimonialis venderetur uno, em eodepretia eum non patrimoniali. g. Incipit ius retractus a die traditionis rei . q.
Tempus ad retrahendum esturessum eo Miandum est a puncto ad punctum. Ibid. Quando res patrimonialis venditur Ab eonditione de futuro ius retrahendi non incipit nisi a die adimpleta conditioni . s. Qi am gaudeant priuilegio retractus iure communionis eum venditore. 6. Proprietarias halet ius retrahendi primo Isaeo, fecundo loco superficiarias, tertio loco habens partem integrantem pro indiu '.'
Praeferendi Iunt in iure retractas concurren teg iure communionis concurrentibas i r coclanguinitatis. s.
Potest dominas directus trabere ab eo, qui rem accepit . superficiario. s. Nomine retractus communiter intelli, egunt Iuris ae praelationem , quam quis habet, vel a priuilegi vel a lege,vel alia ratione rite concessa repetendi rem alteri venditam eodem pretio, quo ille emerat, etiam si res illa esset alteri tradita . Duplici potissimum iure haec praelatio
conceditur,v es iure propinquitatis, vel cinmunionis in recum venditore. Non sufficit autem primo iure quicunq; propinquitas, sed debet esse propinquitas consanguimnitatis per lineam rectam tantum viqi a. quartum gradum inclusiue, non per collam teralem ; unde si Pater tuus agrum v. g. emit, dc tibi reliquitique postea alteri ven- die minudidisti, poterit quidem filius tuus eodem I. . r.
pretio tempore a iure praescripto retrahe-,
re ab emptore, non autem frater tuus,vel a am
filius eiusdem statris tui; tempus autem uans v praescriptum ad retractum, seu recupe- P erandam rem ab emptore est nouem dierum a puncto celebratae , dc perfectae venditionis. Hoc priuilegio retractus iura ,. . propinquitatis gaudent descendentes legitimi, & in inultorum etiam sententia nam turales, non autem spurij, nisi rescripto
Principis legitimentur, item de fili j exhaeredati, de qui renuntiarunt haereditati paternae, eo quia non censentur renuntiasso
priuilegio retractus, Item & Ecclesiastici. Hoc ius retractus titulo propinquitatis privino conceditur propinquiori in gradu , secunde, ipso retrahere nolente alteri, qui minus distat ab eodem venditore, Ac sic succestiue; quod si plures sint eodem gradu coniuncti,tunc res diuidenda est inter illos, nec senior praeferendus est iuniori. Ex N., .meo autem, quod descendentes iure propinis reo tu quitatis habeant ius retractus, non propte- -- rea hoc ius extendi potest ad extraneum, qui succedat immediate in eorundem deicendentium iuribus, eo quia hoc priuile- . ., gium personale est iure languinis conue- inniens, sic,si Franciscus v. g. filius Pauli intra terminum, quo potest retrahere rem ab eodem Paulo venditam. pereat, dc imstituat sibi haeredem tertiam personam sibi
consanguinitate non coniunctam, non po
139쪽
rem illam retrahere, item si idem Fran. Tertia dissicultas est, an dies ad retra
Nu item Ciscus Monachus fiat in Monasterio bono hendum concessi computandi sunt a pun- miri capaci non tu sta cessione bonorum ad dio celebrationis contractus, an vero aperit me se pertinentium, non poterit rem a Patre puncto traditionis eiusdem rei, & an hu- venditam repetere, eo quia non sibi, sed inmodi dies computandi sint de momento ... repeteret Monasterio, nisi mrte adhuc es in momentum, an vero ac media nocte in .aa ius set Nouitius, qui ut in adhuc capax tibi mediam noctem. Quoast primum respon- acquirendi, posset repetere , quamuis hae dendum est incipere a tempore traditio-heret auimum adhuc relinquendi Monarum uis rei, nisi venditio facta esset palam prasterio. publicam sabhailationem; tum quia, non Quoad retractum hae rure propinqui, nisi per traditionem dominium rei vendutatis multae extant dissicultates, a quibus tae tranfertur in emptorem; tum quia secus currenti calamo me expedio, cum retra- in damnum habentium ius retractus pomerus, euhic modus repetendi non coivinum sent committi fraudes facilius, eo quia posnilure inductum censeatur, nec in omni- sent caelari huiusnodi contractus cottia hus regionibus vigeat, sed dumtaxat tria regno Castellae, nonnulli mi aliis regioni-υ, . bus. Si quis uberiorem exigat huius rei no- - titiam, consulat Molinam tract. a. de iust. iure disp. rio. Prima dissicultas est, an, si quis vendat rem pmpriam consanguineo remotiori in linea recta intra gradum , cui
concedatur ius retractus, possit illa res rea trahi a propinquiori. Dicendum est, posse, eo quia ius retrahendi primo competit propinquiori, secundo vero solum indefectum primi, quatenus hic nolit retrahere , competu alteri remotiori, ergo, cum
tu, propinquior potius habeat ius, de praela
tionem respectu remotiorum poterit intramnati/- tempus praetinitum tali praelationis iure uti aduersiri eosdem remotiores. Sed antemarur propinquior intra terminu Pr fixum ad retrahendum se declarare,an velit retrahere, ut alij in defectum ipsius possint succedere in iure tempore aptos existi mo absolute,non teneri, quia lex tale tem Ar .... pua assignat ad determinandum, nec compellit ipsu intra tale tempus,v t se declaret,
D =-,bm unde ad incommoda vItanda , quae possent remoram in hoc obuenire remotioribus ex eo, quod
rei sim propinquior non se declaret intra tempus,qilo elapsis , cellat etiam ius retrahendi in remotioribus prouideri potest per hoc, ut , ipii quoq; retrahant sub conditioneis promtus pinquiores non retraxerint, iuxtia LMLC
- . Secunda dissicultas est, an, quando re 3 aliqua patrimonialis venditur simul cum alia non patrimoniali eodem , & unico pretio possit per personas habentes ius retractus retrahi paci imonialis.Respondendum est altirmatiust, non solum, quando utraq; simul vendita vitet in fraudem habentium ius retrahendi, ne scilicet possent
patrimonialem retrahere,led etiam,quando utraq; vendita esset sine tali fraude. Ratio primae partis ex eo deducitur, quod fraus, de dolus nequeunt lustragari auctori ; Eecundae vero partis ea ratio est, quia per hoc , quod patrimonialis simul cum alia non patrimoniali ivendatur, non ex trahitur a ratione patrumnia librius propterea transit cum etiam conditionabus, de oneribus,mum quibus dansiret, si hia risi h tutis guineis, cui incommodo prauidere volui se iura prasimendum est, quinimmo, si conuentio facta fuisset inter contrahentes, ut perficienda esset venditio per script ram, nonnisi post confectam scripturam intelligendum esset huiusnodi dies incipere, quidquid alij in contrarium alteram de ratio est, quia ante scripturam illa venditio non esset completa, quinimmo ante illam unicuiq; ex contrahentibus liberum esset a contraehu recedere. Quoad secundi sentiendum existimo computandos esse a puncto in punctum, adeo vi,si fiat rei tra- ,-- ditio hora quarta,v. g. huius diei finiendus mutio ad se terminus hora etiam quarta post noe puniandi.uem dies . Adhaereo huic opinioni ; tum qui, iam communi cosuetudine receptum est, ut in dilationibus legalibus ita tempus computetur , iuxta L 3 S. minorem T. de minoribus L Pater g ad legem Iuliam de ad a. l. eos qai S. sua tem c. de appellatio- has, quod omnes feret exemplificant in tempore legali prascripto ad appellandue res ovi Hoc tamen unum aduerte , quod si alicubi ais meis communi iam conluetudine praescriptum esssit, ut dies termini a quo excludatur, i an, et , r.
dum sit eidem communi consuetudini in ,-- tali loco receptae, tum quia secus extenderetur priuilegium ultra novendium.
arta dissicultas est, quando res patri- Smonialis venditur sub conditione de futuro pendente , an dies concessi consanguineis ad retrahendum incipiant a puncto traditionis rei, an vero a puncto conditio- nis adimpletae. Respondendunt est incipere solummodo a puncto conditionis adtinpletae. Ratio est, quia contractus non est perfectus, de consummatus ante conditio. nem adimpletam, ut habetur l. hae vendiistio F. de contrare em .,neq; obitare potest, si afferatur, quod adimpleta conditione
contractus, retrotrahatur ad tempus ce.
Iebrati contractas, adeoque etiam ius retrahendi respectu conlanguineorum; Mactuononinquam obstare potest. nam revera, sicuti retrotrahitur contractus, ira & effe- 22 . .,
ctus ex natura sita consequentes ipsumco- tractim , dc comitantes ; tempus autem hiriar egretrahendi rem a iure concessum non est fluo eo
eures contractus, sed beneficium,&priis er ctae .
140쪽
rilegium legis, quod cum respiciat vetablionem perfectam, & consummatam, non nisi post ipsam consummatam debet inel-Pere. Quod si adhuc opponas I. i. S. biduus . quando appellandam si, ubi dicitur,sen. tentiam latam sub conditione inducere obligationem appellandi statim a tempore latae sententiae, quoq; elapso amplius non dari, adeoq; etiam inito contractu sub conditione, statim consurgere obligatio. mem retrahendi a tempore initi contractusmon conditionis adimpletae, statim impugnaberis, nam dispar omnino est ratio, cum per sententiam latam etiam sub comditione incipiat grauari ille, contra quem data est sententia, ius autem appellandi cum sit in ordine ad gravamen, flatim incipit, acquis incipit grauari; quod non euenit in iure retrahendi. v t per se patet. Expeditis ijs,quae pertinent ad retractum iure propinquitatis, nonnulla etiam currenti calamo expediuntur,quae ad eumdem spectant iure communionis cum venditore i ubi aduerte, dissicultates in hac materia procedere in rebus, quae a pluribus possidentur pro indiuiso,ita ut singulae Partes non minus ad unum,quam ad alteruex iociss pertineant; & in rebus non solum immobilibus , sed etiam mobilibus. Quibus positis sit G Dissicultas prima,an concurrentibus ad retractum rei venditae aliquibus iure propinqu itatis, & aliis iure communionis sine Praeterendi primi,an vero secundi. Nomiane concurrentium iure communionis v
viiunt non solum proprietaris, sed etiam superficiarij, & habentes partem integrantem pro indiviso, in hoc contradis limguntur ad inuicem proprietarius, supermciarius , & habens partem integrantem rarius Pro indiviso, quod primus habet ius in re ipsa quoad substantiam , secundus habet
superficiem in alieno solo nemine conducisto repetenda superficiem, si Possederatrem istis s. superficiet. t. qui superficiem in D. eraranteis s. quod autem versi c. vi land . tertius, qui pro inii, habet ius quidem in re non secundum alis' et D et quam partem determinatam, sed in toto, non quidem singulariter, sed indiuisum cus ah . alijs, qui habent in eadem re simile , de aequale ius; dicitur autem habere partem integrantem, eo quia non solus habet ilia eadem re ius, disteri autem potulimum a Proprietario. eo quia iste reipicit solumis inodo dominium directum eu propriet tem rei, ille vero indifferens est,uel ad dominium directum, vel ad utile, seu,quod idem est,ad proprietatem, vel utilitatem . et Respondeo primo, praelationead retractum respectu'concurrentium competere
proprietario cum exclusione si per ficiar , di habentis partem pro indiviso quo promprietario recrahere renuente competit si
perficiario,&in desectum ipsius habenti Partem pro indiuiso . Colligitare funda:
mentum huius responsionis ex L TaurIperquam inducta est hae forma retractus , dc vim habet in ratione naturali, consistente in eo, quod ius ad proprietatem est sortius, quam ius ad superficiem . & ius ad supe ficiem fortius, quam sit ius ad partem, im tellige usu fructus. Respondeo secundo, praeferendos esse Ihabentes ius ratione communionis cum venditore habentibus ius ratione propin quitatis . Hoc idem colligitur ex eadem Idige Tauri fundatur in eo, quod est quid masis habere ius aliquod in re ex titulo iustitiae, quam habere congruentiam ad habendam eande rem titulo sanguinis. Dissicultas lecunda est, an si superficia- serius vendat utile dominium, quod habet in fundo alieno possit dominus directus rem trahere illud dominium utile excludendo habentem partem in superficie . Assirmati-ue respondendum est prout clarErcolligitur ex pracri l. et . Tauri apud Molinam loco P allegato.quem vos ipsi videre po- Moliquieritis; non enim vacat diutius in hac re immorari,cum vix apud nos usum habearum nominis.
PR ENOTIO. XIII. An Clericis, & Religiosis quandoq; licea
contractus emptionis. & vendiationis inire.
is assignatur triplex emptioram, di venditi
Genus negotiationis tertio modo fumptum semcundum se licitum est, ct approbatum diut
rion est tamen lieitum clericis sacris initia
ris, Nec monacie, aIlIiqi Regularibus. 3 clericus non Deris initiatus non ascitur hu
in odi iuribus, etiams beneficiarius. s Lee idem risuitis nondum Professi. s. Bevh tamen Profes etiam sacris non initiat Ibidem Probabiliter etiam convers talibus iuribus subiacent . Ibid. Privantur clerici, o Regulares negotiantes priuilegio exemptionis Labellarum, tribuistorum, Pectigalium,quo gaudet statκs clauriealis. 6. Dummoda tamen praeesserit triplex monitio
νet ab Episeopo, HI ab alio labente in ipsum potestatem quas Episcopalem. Ibid. Incurrunt etiam suspensorem a clericali Mose M. ibid.
Item excommunicationem. ibid. Item alias panas arbitria ordinariorum insingendas . ibid.
Monitio requista debet es t iplex distincta, nee suscit una pro tribuF. T. Privatio est quoad patrimonialia tantumst onquoad Ecclesta tica. 8.