장음표시 사용
251쪽
Sed eontra dicendum est, assertionem m. stram procedere in casu, quo imponatue obligatio ciuilis mutuatario vendendi,ves emendi, dc similis obligatio non imponatur mutuanti, vel mutuandi, vel non exigendi mutuum, nisi tali praefinito tempore elapso. Caeterum,si supponas similem obligationem imponi etiam mutuanti ,
tunc certe eximendus esset mutuans a labavsurae, nam si aliquod ius acquirit in mutuo, aliud deperdit, & sic semper statui.
Affertio IV. Mutuare triticum de pris e-
ti, quo moraliter cognoscitur minoris valiturum cum onere, ut restituatur pro tepore,quo moraliter ex attentione circvnslatiatu se itur pluris valiturum, est mutuare ad usuram, non sic mutuare de praesenticum onere, ut resti tuatur tali tempore de latum,quando dubium est,an pro tempore solutionis sit pluris, vel minoris valiturum,dummodo dubium non sit fictum,
sed aequale pro utraq; pariet nec item mutuare de praesenti, quo pluris v et cum onere, ut tantum reddatur de futuro, pro quo praeuidetur minoris valituru, quantum susscit ad adaequandum valorem squem habet de praesenti I hae tamen adiecta conditione, si mutuans triticum illud fuisset venditurus pro illo tempore , quo
mutuauit, quoq; pluris valebat, secus si fuisset seruaturus usq; ad tempus quo minoris valet,. Hoc idem dicendum est de Pecunia mutuata cum onere restitutionis Pro tempore, quo praeuidetur debere in valore crescere est eisdem limitationibus, ut supra, Probatur prima pars. Sic mutuare est acquirere aliquid supra valorein rei oblatam temporis dilationem, sed hoc esse intialiter importat usuram, ergo &c. Maior Probatur,quia mutuare rem de praesentiva loris, ut decemgum onere, ut restituatur eadem res in specie de futuro . quae Dare-- recipit pro illo tempore valorem ut sex. decim, est ratione solius temporis dilati dare decem, ut recipiantur sexdecim,ergo m. f. - est acquirere aliquid supra valorem rei, quem habet pro tempore, quo datur ob re m. latam temporis dilationem. Dices primo. De ratione mutui est Q. Iummodo, quod rei mutuatae correspondeat res restituenda aequalis in pondere, numero,& mensura tempore praefinito ad restitutionem, ergo si pro decem modis stritici mutuatis, tempore praefinito alii decem restituantur saluatur iusta,& rigo-
rosa ratio mutui, nullaq; interuenit usura, cum aequale sit pondus, numerus,& men sura, parumq: curandum est, quod creue rint in valore, vel decreuerint. Sed conatra admisso antecedente neganda est con
sequentia, eo quia nomine ponderis, &mensurae non venit entitas ipsa materia
liter sumpta, sed eutit a sumpta formali. ter secundum scilicet moresem aestimatio.
nem, quam res habet , quae moralis aesti. N -- .matio variatur secundum varias temporis
circunstantias, quibus propterea variatis, variarur etiam res ipsa secundum illas ra. tiones sumptas formaliter , seu mora- p.ra,
Dices secundo ex Bariolo I. Paulas g. desolationibus, de ex communi Iuris perito, rum sententia, & ex v sitata ludicum pra xi, & praecipue Mediolanensis Senatus, qui pluribus in casibus sic definiuit. Si de- β---tur modo Regalis argenteus, qui hie, &υ-- nunc valet, v. g. quadraginta solidos rest btuendus hinc ad annum, quo creuit u , ad
quinquaginta,debet restitui, vel alius similis sine dimini itione, vel quinquaginta solidi, erso etiam si modo dentur decem modis tritici , qui tempore restitutionis creuerint, restituendi sunt, secundum illud
augmentum, quod acquisierunt. Sed contra, quia quando res aliqua , seu pecunia alienatur attenditur secundum valorem, quem habet tempore alienationis, unde,si res illa postea deueniat in Aeliorem cInditionem, deuenit in fauorem eius, cuius facta est per alienationem, ergo optimi saluatur aequalitas,si res restituatur secundum valorem, quem habebat antecede
ter in actu alienationis , sed de hoe infra uberius in probatione ad tertiam,& quae
tam partem. Dices tertio, mutuantem tritieum imis posito onere mutuatario ad ipsum restiis tuendum tali tempore determinatomiammodo acquirere spem maioris lucri, quae potest frustrari, non ipsum maius lucrum. Sed contra,quia spes ipsa secunduse, si sit proxima, & moraliter certa L est pretio aestimabilis, ut late explicabamus
lub tit. contractus a. in disquisti ovibus pertinentibus ad primam . di secundam prano tionem disquisiti prima respon. a. in eo, qui
vendit iactum retis, seu ea, quae sperantur acquiri per iactum ei uidem retis, vel per venationem unius determinati diei. Dices quarto, sic mutuans priuaretur multis utilitatibus,quibus non priuaretur, si non mutuaret; nam illud augmentum
eidem acresceret, non mutuatario, erinratione illius priuationis,quam ipse sufferein commodum mutuatarii . potest illud augmentum valoris tritici sibi acquirere. Sed contra; in hoc distinguenduin est; vel
enim mutuans fuisset conseruaturus umiad illud augmenti tempus, vel cosumpta rus Pro tempore, quo minoris valebat ; si te 'Primum,certum est, quod ratione da in memergetis, vel lucri cessantis pollet triticuillo valoris augmenici acquirere, & ex isse' --.re detractis ad summum expensis,quius p
tuisset in illius conseruatione insumere, & '' aliquo ratione periculi deteriorationis; sis secundum; nullum damnum subiret, cum tantum exigeret, exigendo id, quoil valebat
252쪽
hat res, quando fuit alienata, quantu exegisset, si vendiditat , vel consump-
Probatur secunda para. Quando dubiuest, quod tempore restitutionis triticum Possit pluris,vel minoris valere eo, quo deprauenti valat, aequale est perieulum, taaequale commodum viritim contrahentis, ergo licet sic contrahere mutuando , α Obligando mutuatarium ad reddendum triticum valore, quo tempore praefinit valebit sine periculo labis. Probatur condisequentia;in tantum damnatur usura in mutuo,in quantum per illam ponitur inq- qualitas inter datum, & restit uendumsed Per tale mutuum non ponitur inaequalitas aliqua, cum aequalis sit utriusq; condibrio, aequale periculum,& aequale comm dum,ergo M.t Probatur tertia pars. Res exsuperius attactis alienatur per mutuum fecundum valorem,quem habet, quando alienatur, seu mutuatur, ergo debet compensari ad aqualitatem illius valoris, sed talis commpensatio ad aequalitatem non fieret , nisi Pro tempore,quo minoris valet, per sum Perexcellulti numeri modiora tritici talis
valor antecedens adaequetur , ergo ad FH ADt squalitatem constituendam requiritur tam
. . adiis superexcessus, hoc est auod tot ponan---- - tur modii hoc tempore, quo minoris va- ----- lent, quot lassiciant ad compensandum . T. Tis valorem, quem habebant illi pauciores assima- Pro tempore, quo fuerunt mutuati; Exi ei mem. quibus sic arguo, test mutuator ex pacto exigere , ut res reddatur ad aequalitatem secundum valorem, quem habet ipsa res , ergo iuste potest exigere, ut res reddatur secundum illam aequalitatem, lecundum
quam staficiens sit ad adaequandum illum
Dixi, dummodo mutuam fuisset vendi. turas triιieum pro illo rem re malvi, suo pluris valebat, nam si fuisset conser. vaturus usq; ad tempus restitutionis , quo deterius factum istiset in pretio tot Mummodo mutuatarius reddere tenere-xur, quot accepisset, nam sicuti ex supe. rius dictis,si mutuans, nisi mutualset, fuisset conseruaturus triticum usq; ad tempus, quo moraliter erat pluris valiturum, po let iusth exigere pretium in illo augmemto, ita si fuisset conseruaturus usq;ad tempus , quo minoris esset valiturum, non posset,nisi pretium in illo decremento exi
. Probatur quarta particulariter quoad
monetas, vel crescentes , vel decrescentes, in vallare . Quando moneta mutuo datur, di aliud non exprimitur , transfertur in mutuatarimn secundum valorem, quem habet, quando transfertur, ergo restitu . - enda est secundum valorem , quem hisbebat,quando translata fuit , ergo si ex obligatione restitueretur secundum vali
rem,quem acquisiuit tempore subsequenti aliquid acquireretur supra sortem, nem D ille excessus valoris, adeoq; commiti retur usura ; ex quo infertur primo, quoasi mutuans certo moraliter sciret, quando
mutuat valorem monetarum augendum.
non posset sine labe usurae conuenire de illo excessu restituendo , eo quia illum exigeret supra sortem; neq; dicas, si exprimeretur monetam restituendam esse in tali determinata specie, in qua data fuit, debere in tali specie restitui iuxta id, quod habetur in L a. . mutui g. si certum petatur ubi dieitur aliud pro alio inuito creditor nonsiluitur, ergo si potest exprimi, quod reddatur in tali determinata specie,& numero, potest etiam quoad hoc conueniri; contra enim impugnaberis; quia textus albIegatus vult solummodo, quod inuito creditore non possit una res unius speciei pro alia diuerta speciei reddi, ut v. g. equus
pro boue, oleum pro frumento, non au tem, quod non possit reddi una moneta pro altera, eo quia, ut supra innuebamus, si debita seruetur aequalitas in valore non differunt huiusmodi monetae,nisi materiam ratii genis liter, non autem moraliter. Deinde esto qui cet, quod non possit etiam quoad monetas inuito creditore unam v. g. ar enteam pro
aurea reddi, non Propterea ex hoc sequi dis r. tur, quod debeat ex vi mutui reddi secun dum valorem, quem acquisiuit, sed tan- in alia tum secundum valorem, quem habebat, re virum r- quando in mutuum data est. Infertur stacundo, quod si dubium erat practicum, quod polset moneta, vel crescere in valore, vel decrescere, tunc possiet conueniri, quod reddatur altera in eadem specie ,&numero, eo quia aequalis esset utriusque contrahentis condit Ioaequale periculum,& aequale commodum . Infertur tertio, quod si esset moralis certitudo,quod valoemoneis esset pro tempore restitutionis dis minuendus posset conueniri,quod tot monetae restituerentur, quot sussicerent ad adaequandum valorem , quem habebant monetae mutuatae tempore mutui i quin immo etiam si non laeta fuisset conuem tio de sic restituendo , tot essent ex natura rei restituendae, nain iis,quod attenditur in mutuo est principaliter valor rei, qui adq- quandus est. Assertio V. Mutuare cum pacto , ut
mutuatarius teneatur fideiubere pro mutuante est usura. Ita sentit caietanus a. 2. Calet quast. T8. art. a. ad quartum olus lib. c. de nus, S iustii. quali. i. art. a. ante responsonem ad tui, Mersecundum, Ioannes Medina de rebus per Ua- p
ram acquisitis P L q. ad i. principale, in
alij maris eommvn Probatur assertio.Onus, quo mutuatarius se obligat ciuiliter erga mutuantem ad soluenda ipsius debita est aliquid pretio aestimabile, tum propter commodum, quod confert ipsi mutuanti, tum propter
253쪽
ineommodum, & perieulum, quod in seipso suscipit, ergo in mutuo obligare ipsuad tale onus est v sura a Neq; dicas fideiu. here esse speciem mutuationis; sed mutuare seeundum se non est pretio aestimabile, ergo neq; fide iubere contra enim impingnaberis, eo quia aliud est pro te fide iube.re, aliud tibi mutuare, nam per fideiussio.
nem assumit in se fideiubens obligationem aliquam ciuilem pretio aestimabi et, qua
non suscipit mutuator ; Neq; repetas, fideiussionem non esse pretio aestimabilem, nisi ratione periculi, non ratione praecis, obligationis, nam si mutuator praecise co- ueniret de non exigendo mutuo, nisi tali tempore determinato obligationem assii meret, & tamen ratione ipsius non posset aliquid accipere , ergo etiam fideiussor non potest ratione talis obligationis ali. quid accipere, sed tantum ratione pericu Ii, quod assumit, adeoq; pro fideiussione ,
qua talis est secundum se, nihil potest iusti
exigere; contra enim adhuc impugnaberis a nam fideiussio praescindendo etiam apericulo est pretio aestimabilis ; non fieobligatio non repetendi mutuum, nisi pro tali tempore, nam illa obligatio non pe-cendi mutuum, nisi ad tale tempus est intrinseca,& esset talis ipsi mutuo, ergo sicuti pro mutuo nihil potest accipi supra somtem sine labe usurae, ita neq; pro illa obligatione; nam, ut beta docet Andraat. Mendo in statera bignig. spin. d pyert. 6. ad
, Ost. T. Decaligi praceptum quali. g. n. 62. verse. assereudum ergo , illa obligatio nihil aliud est, quam mutuum prorogatum, seu extensio beneficii ad longius tempus. Cur
deindEpossit aliquid accipi pro obligati ne, quam quis suscipit in fideiussione , &non pro obligatione, quam suscipit in
mutuo, id existimo prouenire ex ipsa natura mutui, ex quo quidquid percipitur vltra sortem semper est usura, sicq; etiam. squod percipitur ratione illius obligationis non repetendi ipsum mutuum, nisi ad tale tempus, cum haec obligatio sit indistincta ab ipso mutuo; quod autem percipitur ex obligatione assumpta ad aliam actionem secundum se pretio aestimabilem non est usura, nec aliquo iure prohibita, sicuti est prohibita usura. Haec responsio potest sh cundum se sustineri, quia tamen sirperius diximus obligationem ciuilem asiumptam
a mutuante non repetendi mutuum , nisim poli tale tempus correspondere obligationi remutuandi in maluatario, quae secundum se pretio aestimabilis est,adeoq; & i p. ia obligatio non repetendi videtur esse talis, ideo non incongrue iuxta nostra principia asserendum arbitror, quod si talis obligatio non repetendi mutuum, sit ultra tempus, quod regulariter arbitrio prude- tuin,quando nihil exprestum est, concedi
solet, possit aliquid ratione ipsius accipiane is hocina ima debet apparere, cum
illud doceant urerer terra la s. 2 D. m.
quam ma. Medina C de restitutione,
quali. si. caram vel in Theologia sun amen- Mittis
tali dam. 6o. s. I . Diana t. parte tract. g. Setro,
rito, nam in primis Doctores contrariae opinionis admittunt licitum esse exigere . qm aliquid pro obligatione, quam mutuans Arat visuscipit mutuandi pecuniam . vel aliquid cle vela aliud per annum, ergo etiam licitum erit aliquid accipere pro obligatione eivili suscepta non exigendi mutuum , nisi ad
tempus, quod regularitti in mutuo coniscedi non solet, nam non minus per hoc mutuans priuatur libertate, de commoditate rei mutuatae, ac priuetur per obligationem susceptam mutuandi per annum ivnde ad illud, quod afferebatur ex avi draea Mendo dici potest . ve I quod obligatio naturalis non exigendi mutuum, nissad tale te pus fit inir inseca,& esset talis ipsi
mutuo, non sie obligatio ciuilis, vel quod illa obligatio ad aliquod tempus arbitris
prudentum it intrinseca,non aute ad tale tempus conuentum, ceteroqui esset frustatoria conuentio ad tale tempus, fi tale tempus ex natura mutui ab intrinseco exiis
Dices hane resposonem esse satis periculosam,ct, uia laxat habenas usurariis,
viamq; aperit usuris. Sed contra, narria illa obligatio non solum esset naturalis, per Suam certe laxantur habenae,sed etiaciuilis, quae maius onus imponit mutuati,no est autem laxare habenas usuris, quando non pro mutuo praecise , sed pro onere supra mutuum aliquid exigitur, & si pro
obligatione mutuandi non laxatur habe me, ex eo quod, aliquid accipiatur, ut fateri videtur Molisa, o Lesus huius instantia palmum cur asserendum est laxari, si
pro obligatione non repetendi aliquid exicatur 3 R Assertio UI. Est usuraria mutuatio pacisci cum mutuatario, ut ratione mutui teneatur conferre mutuanti,vel alteri aliquod ossicium, vel bene filium. Procedit assertio tam de ossicio laeculari. quam de Melesiastico, de de benestio in utroque ordine,& de obligatione ex iustitia. non autem ex amicitia , seu gratitudine. Probatur primo de ossicio saeculari . Exigens ex mutuo supra sortem officium saeculare tanquam debitum ex iustitia vi ipsius, exigit aliquid supra aequalitatem requisitam ad rationem eiusdem mutui,
ergo exigit usuram . . ODices primo ,ex superius dictit osseia
254쪽
bublica non sunt venalia, ergo nec pretio aestimabilia, sed solummodo per merita acquisibilia, ergo pacisci de collationes seu resignatione talis officii non e It pacisci de re pretio aestimabili supra sorte, adeoq; neq; usura. Sed contra primo, nam quod ossicia non sint venalia non prouenit ex eo, quod non si ut pretio aestimabilia , sed ex eo, quod ipsorum distributor non est absolute dominus, sed tantum administra tor iuxta praesumptam Reipublic; volun
ratem volentis, ut benemerentibus dumtaxat iuxta eorundem dignitatem confoeme rantur. Secundo dato etiam, quod non es eis sent pretio aestimabilia, obligatio tam of ve ' ciuilis illa conferendi est secundum de pretio testimabilis . Tettio licet non sit pretio aestimabile officium, sunt tamen m- pretio aestimabiles redditus, seu fructus,
illa qui ex ipso exiguntur, adeoq; semper alim' --- quid intendit ut pretio aestimabile supri
Dices secundo,qui exigit ex mutuo prumto officium, non exigit aliquod lucrum ex ossicio,nisi debitum tali exercitio, nec in hoc potest esse usura, quia lucrum non respicit principaliter mutuum, sed exerci-Tium , diminus principat iter mutuum ,
quod usuram non inducit . Sed contra Primo, quia obligatio praecise conferendi ossicium ex pacto, est pretio aestimabilis, Eue lucrum ex illo consequens principaliter, siue minus principaliter intendatur . Secundo officium semper regulariter intenditur in ordine ad redditus, qui conseis
ruuntur ad ipsum,& si quandoq; intenatur praecise in ordine ad honores,obligatio ciuilis ad tribuendum alicui determinatae perlomet potius, quam alteri ius ad tales honores est pretio aestimabilis secundum se. Probatae secundo de benefitio Erae. siastico . Qui ex pacto exigit tanquam. debitum iugitiae aliquod henefitium Ec-ciesiasticum intuitu, seu ratione mutui si
moniacus. est, ergo etiam usurarius . Antecedens probatur,quia simonia nihil aliud est, quam collatio rei spiritualis ex tuistitia ratione alicuius temporalis, sed qui exigit ratione mutui tanquam debitum iustitiae benefitium,vult ex iustitia obligare ad conferendum sibi spirituale, vel spirituali annexum ratione pretis mutuati, quod est aliquod temporale , ergo dc Consequentia etiam euincitur, quia in tantum simonia est damnabilis, in quantum exigitur, ut debitum iustitiae spirituale , ut correspondens rei temporali, sed exigere aliquid supra sortem, ut debitum iustitiae eli usura, ergo m. Dices ex hoe potius euinci non esse us Tam, eo quia, quod simoniacE acquiritur, est aliquod spirituale, quod non est pretio aestimabile, eum spirituale cum temporali non post ismpensari , di adsiluari, er
go cum non exigatur aliquid pretio aestimabile supra sortem non est usura. Sed contra responderet aliquis, quod quamuis spirituale non sit pretio aestimabile, sit tamen supra pretium, quod cum intendatur, ut debitum inducit rationem usurae ; sed quidquid sit de hoc, dicendum arbitror, quod quamuis spirituale non sit pretio istimabile, est tamen pretio aestimabilis obligatio ad illud conferendum, si sit ciuilis. Deinde ad hoc, ut sit simonia requiritur, quod id,quod confertur sit debitum iustistiae, ut v idebitur sub suo titulo, debitum autem iustitiae supra sortem exactum imducit necessario usuram.
Vtrum in montibus pietatis interueniat aliqua usura.εUMMARIUM. Non sunt di furarij montes pietatis, in quibus aliquid accipitar vltra sortem pro finem
ratione ministrorum, in custodia . i. Caietanus huiusmodi montes impugnavis ad id conetI. Later. definitionem. 2.
mila et ratio eonvincem,quod expensa n ministris ad eo eruationem montium dem beant fieri ab ipsis montibus. 3.
Ucitatur potissimum haee controuersia
propter Caietanum, qui tom. 2. op eia. tractatu G. docuit usuram esse recipere vltra sortem aliquid ad sumptus pro
manu tentione operariorum, quem postea secuti sunt Sotiri lib. 6. de iust . di iur. uafr .art. 6. silvester in summa verbo usura s. qua l. . eo quia pertineat ad ipsos montes pecuniam conseruare, sumptum, facere ad ipsorum conseruationem,quod proebant exemplo diuitis , qui si alteri expietate mutuaret accepto ab eodem pignore nequaquam posset aliquid ultra so tem recipere etiam ratione custodiae, nam
pignus recipit in sui utilitatem,ut tutus sit de solutione, adeoq;eidem incumbit onus custodiae, licet ipse absolute non acquirat dominium pignoris, ergo etiam &c. Nihilominus sit Assertio. Liciti sunt, non usurard moistes pietatis,in quibus singulis mensibus aliis quid supra sortem recipitur ad congruam iustentationem ministrorum recipientium rationes dati, & accepti, & custodientiu .
Est communis apud omnes auctores exceptis praeallegatis. Probatur primo ex Decreto Leonis meonformiter ad Conc. Lateran. cuius haec sunt verba. sacro approbante Conc. declaramus , di definimas montes Pietatis ame
dictos per Respublicas institutos, di auctoritate sedis Apostolica hactenus approbatos . o confirmatos,in quibus pro e uni indemni
255쪽
tale ali ala moderatim ob Iolas ministroruis pensaim. vltra sortem absq; lucro eo-ravdem montium recipitur neqvd speciem
mali prase ferre, neue dicto pacto improbari. qainimmo meritorium esse, o probari debeo
mr u eris., ubi inter loca pia , quae rationes t. administrationis reddere debent Ordin rio, vel quae ab eodem ordinario visitari
possunt enumerantur montes Pietatis, er
1. Dices primo, Caietanum interfuisse
Conci l. Lateranensi, dc tamen hanc mon tium Pietatis consuetudinem, ut improbam integro opusculo damnauit.Sed conis Molina, tri Respondet Molina parum reueren- leta- ter, nimisq; audacter Caietanum circanua . Summi Pontificis, ac Generalis Concis.definitionem ad mores pertinentem locutum ; Sed non auderem irreuerentiae, de
audaciae doctissimum virum de uniuersa Theologia , dc Ecclesia benemerentem
damnate, quamobrem congruentius resepondendum existimo cum Lesso lib. 2. cap. O. dub. 23. n. Ist. Caietanum in ea fuisse sententia antecedeter ad decretum Pontificis, & Concilij Generalis, quod certh non impugnasset,quin potius se ipsi subscripsi
sit, si fuisset editum et quod autem prius scripserit,colligit Lessius ex eo , quod opusculum Caietani editu fuit anno i y8.,
cil. vero celebratum non nisi anno is I s. Dices secundo , non omnia eiusdelm,
Concilij decreta fuisse usu recepta, de a ceptata , praecipue in ijs , quae statuuntur de liuiusmodi montibus , cum, haec controuersia ad Phylosophos potius Pertineat, quam ad Concilia, cum obligationem intendant inducere in ijs,quae pertinent ad dogmata fidei, dc ad vitae honestatem, alia vero remittant in scolis disputanda, dc decidenda . Sed contra quis non videt falsitatem assumptit Certe, ubiq;terrarum viget maximi consuetudo isto. rum montium I Certe Concit. Tridenti
hanc consuetudinem acceptatam coeno
scit, dum huiusmodi montes per Episco, Pos inuisendos praecaepit . Deinde quis ambigat Concilia , dc Pontifices in iis squae Pertinet ad mores,desfinire Trobatur secundo. In mutuationibus, quae fiunt per huiusmodi montes,id, quod recipitur vltri sortem singulis mensibus
non recipitur ex mutuo, qua mutuum est sim ut merces,de iustum stipendium mini- irroria,ergo nulla usurae labes interuenit. Dulequentia tenet,quia usura non est,nisi ex mutuo formaliter . Neq; dicas pertinere ad ipsum montem Pietatis , vel ad Rempublica sumptus facere administro. rum sustentationem , non ad ipsos mutuatarios, eo quia cum beneficium mutui
debeat esse gratuitum, qui mutuat debet in se recipere onera, quae sunt mutuation
annexa, seruando pignora dcc. 3 contra enim impugnaberis; nam in primis minium potest esse ex conuentione debutum, nec necesse est,quod semper sit gratuitum . Deinde etiam si sit gratuitum impenditur in fauoremmutuatarij si ex fauore autem alteri collatonon debet comferens laedi, de damnificari. Tandem secuti huiusmodi montes ex Pontificum
suasione debent erigi in Ciuitatibus , de Oppidis insignioribus ad vitandas usuras,
ita debent conseruari , quaero iam ex quo rum impendiis 3 Non personae, quae re xit, eo quia dominium rerum suarum a se abdicauit, de transtulit in ipsum montem non communitatis, eo quia nec dominium habet, neq; aliquod commodum ex ipsae Percipit i suppono etenim errarium illud congestum ex liberalitate alicuius piae perionae, non subsidio omnium ciuium ,
ergo expensis eorundem mutuatarioria squi cum sentiant commodum, sentire debent de incommoda,
An sit usura accipere fructus pignoris vltra sortem. sMMMARIUM,
Sensus di euuatit exponitur. X. Est Muta ration mutui mutuantem percipem re fructus pignoras ultra sortem. 2.
Anato in pigatis fundo fructifero, quem
mutuar arias nec eolit, nee colere intendit,
si mutuani colat non facit fructus suos. Excipe in rasa, quo dominus prafameretur fructui se pereeptos liberh cedere. q. Mutuans, qui ex aecepto pignore in sua ristatem praeisd, nullo alio adietio onere
fructas non percipit, non tenetur compellin re interesse eorundem mutuatari . s.
Secur si penas aecepit cum onere illa pra- flandi circa pignus, qua ipse mutuataravi, vel alij similis conditionis practarent, et ea prastare omissit. c. Maritus, cui assignatus fati in pignus se sis aliquis fertilis, vel domus Aiqaa, d nec a socero ei persolvatur dos promissa
potest sine tabe Uura fructus pignoris facere suor, nec computare in fortem. T Potest, qui non accepit solutionem dotis, vespaenas pro ea conuenire eum focer . νδ Potannis certam pensionem soluat, donec
dotem ipsam tradiderit. g. n potest illa, qui mutuavit marito, di a cepit ab eodem in securitatem pignas traditum eidem marito a socero pro dot fructus e dem pignorit facere suos.
Dissoluto matrimonio per mortem uxoris re
256쪽
Item dicendum est dissolata aetatrimonio per mortem mariti supernite uxora , di I taris . Ibid. Si maritus decesserit iustirato sibi herede eis
onere, ut teneatur uxorem alere pro an
no, pro quo non potest regi ad restituenda dotem , potest fractas pignoris fuere
Extra tamen illum primum annaem viduitatis uxoris vox potest. Ibidem .
SEnsus dissicultatis hie est. Mutuat quis
alteri mille nummos aureos, sed quia' dubitat de restitutione, exigit a mutuatario pignus in re aliqua, quae secundum se fructifera est. Hic iam quaeritur, amis mutuans recipiat tales fructus pignoris, di non computet in sortem, sit ut usura-.rius computandus. Haec dissicultas, quae in genere sic proponitur restringitur imparticulari ad inquirendum , an Gener, dum adhuc dos i socero non est ipsi persoluta, sed assignata est in pignus res fruetifera possit fructus pignoris percipere, non computans in sortem sine labe usurae aho stae uxor vivat, siue relicto filio deis
Assertio I. Est usura ratione mutui per-L cipere mutuantem fruinis pignoris vltra sortem. Dixi ratione mattii ; nam, non diuis negauhim quandoq; ratione lucri cen .sic fantis, vel damni emergentis, vel ratione peret liberae donationis, vel ratione iustae pae . rem e nae,aliorumq; capitum india describendo- posse iuste mutuantem tales fructua ipere labe usurae.
o.ι -- Probatur Primo eg c. ta,ma. de Uvaei ameris rigidi c. significante de pignoribus. Secun-
mrax, do ratione deducta ex ipsa definitione usurae, nam illi fiuctus essent lucrum ex mutuo formaliter , ut tali, ergo essent
Hinc dupIer oritur dissicultas ; prima
est, an si mutuatarius assignet in pignus mutuanti agrum hic, de nunc non fructi. ferum, quem etiam colere non intendit, de mutuans illum colit, fructusq; aliquot percipit, Puctus illi sint computandi uia sortem, de si non computentur in sortem. vel non restituantur,admittatur usura . Secunda, si assignet agrum fructilarum , quem coleret mutuatarius, si non assigna. ret in pignus, de mutuam ex sua culpa fructus non percipit . teneatur idem mu tuam uireresse eorundem fructuum ex sua culpa, seu incuria non perceptorum ima sortem computare. Quoad primum So
Sorus. distinguit , vel enim fructus, qui percipiuntur sunt in modica quantitate, sic exi.stimat posse iuste, de scith percipi a mutuante. & nam computari in sortem, eo quia per hoc nullum detrimentum instr-tur mutuatario, de tales stactus non sunt
Iucrum ex mutuo, sed fructus laboris, ta
industriae; vel fructus sunt in aliqua consoderabili quantitate, de ager noti erat ab solute steri l is, sed incuria domini non colebatur, de tunc existimat fruetus absolute in sortem computandos esse s alii vero, inter quos praecipue rimarrus in Dinti c. I .n.sI6.existimant absolute in sot qu tem computandos esse, siue sint in modica, siue in considerabili quantitate detra expensis, de aestimatione laboris , de industriae, eamq, rationem adducunt,quia fructus sunt ex tali fundo, fructus autem determinati fundi fiunt domini fundi, ut sunt vulgata iura. Ego autem sentio cum hac secunda sententia , nisi ex praesumpta Domini oppignorantis voluntate moram liter dignoscatur ipsum cedere iuri perci- Ipiendi tales fructus tu fauorem mutuantis colentis agros. Ratio huius nostri sensus haec est, quid huiusnodi fructus non possunt cedere mutuanti , nec ratione mutui, nee ratione alicuius iuris, quod habeat infundum, ex quo percipiuntur,nec ratione
donationis, nec alterius contractus, ergo
restituendi sunt detractis expensis,dc Iab re, seu industria incolendo ipsi mutuatarum rh-v.rio, vel in sortem computandi. Antece traulo a dens probatur, quia mutuum , qua mu- silva latuum est non est fructiferum, de fundus Abem soppignoratus remanet secundum dominium oppignorantis, de etiam quoad vis fructum, si quem habet, cum ad aliud non detur. nisi quoad securitatem eius, cui co ceditur , nec est aliqua ratio, cur dicatur donari, nam si esset praesumptio talis donationis, iam tunc casus coincideret cui imitatione, de qua mox subdam , ergo lec. Neq; obstat, si dicatur ex eo, quod oppignorans non curet de colendo illo
agro, neq; de percieiendis ex illo fiucti
bus semper praesumi rem concedere nox, solum ad securitatem, sed etiam ad quemcunq; usum, cum talis usus non cedat in
aliquod praeiudicium eiusdem oppignorantis ; Non obstat, inquam, quia suamuis talis usus non cedat in praeiudiciunia
oppignoraptis, cum sine illo nihil posset
accipere, conferre tamen potest non m dieum in ipsius fauorem, cui cedere non semper praesumendus est, sic potest quia nolle uti re sua, seu suo praedio etiam seuctifero ad fructus percipiendos, non tamen per hoc praesumitur concedere lacubratem ipso utendi cuicunq, volueriti sic docent communiter Auctores, quod si D minus agri non coleret, nec vellet agrum colere, de alter sine ipsius facultate coleret, fructus non colenti cederent, sed Do.mino , non enim, ut male supponit Sotus
supra allegatus, essent fructus industriae praecise, sed Euctus agri posita ipsa industria, unde ad summum compensanda est industria, non aliter. Dixi vis ex prasumpta Domini volun- tate creti mora illa dignoscatur Domi- ν
257쪽
libere redeme talibus fructibus , eo
quia tunc perciperetur titulo liberae cessionis , leu donationis; Quomodo autem dignoscatur ita libere cedere, arguendum est, tum ex modo concedendi, ut si dicat .vi l Aecipe in securitatem, & lac de ipm,quod eue m Mi, tibi placet; tum ex negatione repugnan-To. ., tim , ut si videat pignoratarium fructus percipere, eiq; non obstet, quia tunc im- ωο.e plicite consentire videtur. Addit Lessius . b. duos alios casus particulares , in quibus ex dispositione iuris praesuinitur oppen cassius. rantem cedere pignoratario ius percipiendi fructus ex re oppignorata, alter est, quando oppignorans est laudetarius , dcrem studo iubiectam tradit in securitatem Domino directo, de supremo; alter,quando emphileuta rem emphiteuticam tradit in pignus Domino directo . Ratio utriusq; calus ex eo deducitur, quia incongruum videtur, quod res existens apud Domi num supremum, & directum alteri fructificet ab ipso, hocq: etiam colligitur ex e. R. de fetidis, o e. conquestus s.de miluris . Quoad secundam dissicultatem propo- Molini. sitam existimat Molina disp. 3 ao. vers obserua, mutuantem, seu pignoratarium exculpa etiam leui teneri interesse fructuum 3 non perceptorum computare in sortem mutuit rationemq, adducit, quia pignoris contractus in utriusq; contrahentis commodum: cedit; in ijs autem contractibus, in quibus eommodum utriusq; resultat, obligatio consurgit etiam ex culpa leui,ut lath videbimus infra, dum de restitui. O in F actionibus de iust., o iur. Ego autem re Pondendum existimo cum distinctione . vel et enim pignus datur praecise in securitatem creditoris , cum onere dumtaxat custodiae nulla alia addita obligationetia , vel datur non solum in securitatem , ted Etiam cum onere, ut creditor ea praestet, quae praestaret Dominus, si non assignaret
in pignus; si primum; non operans pisgnoratarius ad fructus percipiendos non tenetur: computare intereste eorundem fructuum in sortem. Ratio est , quia non tenetur ex itistitia curare alterius utilitatem, quando nec ex officio obligatur, nec ex vi contractus, nec ratione pacti adiecti eidem contractui, sed oppignoratarius, nec ex ossicio, nec ex contractu, nec ex pacto obligatur ad procurandos tactus ex pignore, ergo e c. Minor probatur,ntilla iis. quia nullo iure ad hoc est ipse deputatus,
re muru- nec contractus secundum se obligat, nisiam pra- ad conseruandam, de restituendam rem oppignoratam, nullaq; in hoc praesumitur conuentio I quamobrem in hoc non con
eme loquitur Molina asserens pignus esse in utilitatem utriusq; eontrahentis, namiseet sit in utriusq; utilitatem, ut pignus est, ut tamen ex ipso sunt percipiendi hinctus est tantum in utilitatem oppignoran
tibad quam certe pignornarius ex vi ses
muneris, de contractus non obligatur, nisi ex culpa lata ad summum i Si secundum, siue negligat agrum colere, siue domum oppignoratam locare non adhibita ea diis Iigentia, quam viij in similibus rasibus h. Glent adhibere, certe tenetur interesse fructuum non perceptorum computare in sortem. Ratio est, quia qui deficit in ijs, ad quae obligatur ex conuentione in dam num alterius , tenetur ad compensanda damna ex tali defectu prouenientia, siquidem ipsum contra ius acquisitum rationet conuentionis laesit, de damnificavit. Assertio LI. Maritus, cui assignatus fuit in pignus fundus aliquis fertilis, vel do. mus aliqua, donec a locem ei persoluatua dos promissa potest sine labe usurae fructus pignoris facere mos, nec computaret in sortem. Est communis Doctorum
P robatur primo ex L doli in dol in m . Innoe di mer.except. di ex e.falubmδrde Psaris . tius IILubi Innocentius III. sic definit. Sant Gen rum ad fructus possessionam, quaesbi a Ioc
rosunt pro numerata dote pignori obligat computandos in fortem non credimus compes-rendum , eum frequentEr dotis fructus nos fas ciant ad onera matrimonii supportUI Uarias rationes huius concessionis assim gnant Doctores , lied prae caeteris magis Placet, quae ab Innocentio in praeallegatis verbis innuitur, scilicet hoc concedi noxa Cis eis tanquam v suram ex mutuo, sed tanquam t- '-- subsidiarios redditus ad susti nenda onera matrimonij, de uxoris loco dotis nondum v. persolutae,& donec persoluatur. Hoc tamen unum aduertendum est, hoc proce ista, uadere, quando est solummodo simpliciter ad IMA promissa I nam, si inter socerum, de mari. BF. - - tum facta fuerit conuentio, quod ille non teneatur dotem persoluere, nisi ad tale tempus determinatum, tunc maritus non facit fructus pignoris suos, nisi expresserit in conuentione se velle, ut interim fructus persoluantur. Ratio est, quia, dum mariatus absolute consensit in Iolutionem non
nisi tali tempore faciendam, cessit Iibero iuri suo pro illo tempore intermedio ipsi doti, shu principali deoq; etiam fructibus
tanquam accessorio eo modo, quo si quis rem suam alteri venderet ad creditum, facta conuentione inter utramq; partem, quod creditor non possit creditum exige re, nisi ad biennium, supponitur cellisse iuri suo ad exigendum creditum, fructusq; ipsius ante tale tempus praefinitum neque dicas, quod interim maritus grauaret oneribus matrimonij sine aliquo subsidio, quod videtur iniquum; contra enim imis pugnaberis, cum hoc non ebet iniquum , nam sicuti potest maritus licite uxorem ducere sine aliqua dote, dc velle ex se invidiantia sustinere onera matrimonii, cur
non poterit eadem sustinere Iimitate v c ad te ua determisiatum iolun odo ,
258쪽
Hic etiam duplex oritur dissicultas 8 prima est, an sicuti potest maritus huctus
p noris exigete ad si inenda onera ma trimonis,possit etiam non accepto pigno re conuenire cum Socero , ut quotannis certam pensionem soluat, donec ponatur
solutio dotis. Secunda an si maritus achaera i Socero pignore pro dote adhuc non uta indigeat pecunia numerata dotis, ipsarnq, mutuo petat ab alio eidem assignato in securitatem eodem pignore , dccredito a socero exigendo ratione dotis fi-hi debitae, pollit ille,qui pecuniam mutuavit huctus eiusdem pignoris facere suos , sicuti faciebat idem maritus. Quoad primam dissicultatem non defuerunt aliqui
apud Molinam disp.3 23 .versim dubium est, qui docuerunt non posse, ea ducti ratione, Niseis quia illud Driuilegium in C duas tamem, O viis salubriter de riuris, concessum fuit dumta- ω - xat in ordine ad fructus,qui pendenti m meia tuna, non autem in ordine ad certos,quod confirmari posse videtur ex eo, quod illa Impensio exigeretur dumtaxat ratione sola is, is. tionis dotis dilatae. Nihilominus sentien--M. dum est, utiq; posse; nam si onera matrimonii a marito sustinenda sumiens ius inducunt ad percipiendos fructus ex Pignore, cur eadem non poterunt induceregus ad percipiendos fructus ex alijs bonis Soceri, seu ad obligandum ipsum ex contientione ad persoluendos creditos corresepondentes huctibus eiusdem pignoris eorte ubi viget eadem ratio, viget etiam idem ius Ad illud,quod affertur ex Auct o. ribus contrariae opinionis respondendum est,omnino gratis asseri concedi dumtaxat in ordine ad fructus incertos. Certe onera matrimonij certa sunt, adeoq; possunt esse certa commoda, quae ex eodem oriri possunt . Deinde fructus illi agrorum quamvis a tartuna pendentes vendi m sunt determinato pretio, ut supra probauimus, dum de venditione iactus retis, dc de venatione unius diei, ergo loco ipsorum N, UI Poterit conueniri quoad certam, de deter Oriones minatam pensionem,quae correspondeat Iasti oneribus eiusdem matrimonij, dc per hoc O. etiam soluitur id, quod subditur I non et nim illa pensio esset ratione solutionis di latae, quod certe redoleret usuram, sed ra--- --- tione eorundem onerum matrimonialtu, mi immo quae certe compensabilia sunt per determinatos redditus.
Quoad secundam dissicultatem Responciendum est mutuantem, cui conces lium est pignus Soceri a marito,dc collatum est ius exigendi pecuniam debitam ratio. De dotis non posse iuste, dc licite percipere fructus eiusdem pignoris, nisi aliquod lucrum eidem cesset. Ratio est, quia hoc nihil aliud est, tuam formaliter exigere Iucrum ex mutuo, hoc est illos fructus sin Pra sortem ratione praecise dilationis h.
Iulionisi non enim alio titulo potest exigi,
non ratione onerum matrimonialium, eo
quia ad ipsum talia onera non pertinent. non ratione periculi tartis, eo quia cautua est in pignore; non ratione damni emergentis, seu Iucri cessantis, nam responsio procedit in suppositione, quod nullum IMcrum cesset, nullumq; damnum emergat, ut innui per limitationem posita in conclusione,ergo dec.Neqs dicas, mutuatem per mutuatione factam imarito acquIrere omnia iura mariti in ordine ad dotem exige dam, ipsiusq; permnam quoad hoc ciuili. C satiater repraesentare, ergo si maritus ratione De
dotis adhuc non solutae ius habebat exi. -- gendi huctus ex pignore, hoc idem habe, re dicendus est mutuans, qui in credit substituitur loco mariti; contra enim im
Pugnaberis , nam maritus ius habet illos fructus percipiendi ex speciali ratione status eiusdem, in quo ex conuentione matrimoniali, dc natura matrimonii alsumpsit obligationem onera matrimonialia subeundi, quae onera ceres non subit mutuans per mutuationem, adeoq; ratione iploman non acquirit ius illa percipiendi,quae pr*cise coceduntur intuitu illorum Oneriam, adeoq; dcc. I GAssertio III. Dissoluto matrimonio per mortem uxoris relictis filiis, adhuc potest maritus perseuerare in perceptione seu tuum pignoris quousq; dos promissa ipsi Persoluatur,quod idem dicendum ex is imo quando dissoluitur matrimoniu per moditem mariti superstite uxore cum liberis ab eodem relictis. Est contra Molinam disp. 322. adducentem ordinationes Lusitanas lib. q. tit. I . S. I. damnantes in hoc casu perceptionem fructuum pignoris tanqua
Probatur assertio quoad primam partem . Ius percipiendi fructus ex pignore
collato in securitatem dotis promissae, sic debitae oritur ratione onerum matrimonialium, quae suscipit ipse maritus , sed ad onera matrimonialia non solum pertinet uxorem alere, sed etiam filios ab ipsa procreatos educare, manuieuere, alere, ergo ratione talium onerum erga filios prouo d ' nientium ex contractu matrimonis poterit, his
fructus pignoris percipere, siquidem per Ata I reis
seuerante eadem causa, dc motivo conces--
sionis perseuerat idem ius; Neq; dicatur per mortem uxoris solui absolute matri 'inonium, ade , omnia onera ipsius ces.sate , nam deliructo fundamento ruunt omnia , quae fundantur in ipso ; contra enim impugnaberis, nam licet sit solutum matrimonium quoad substantiam ipsius, non est tamen solutum quoad effectus, qui ab ipta prouenerunt , ad quos marit adhuc obligatus remanet ratione matrum ij prius legitime celebrati; nec absori lute verum est, quod destructo fundamenisto ruant omnia, quae fundatur in ipsosnam
hoc locum tantum habet in accidentibua
259쪽
Phyfieis, quae eonseruari nequeunt sinE - positum, & pignus illaesum seruare,imm5hiecto, non autem in iuribus , quae acqui' ex hoc sequitur, quod si maritus ex dispo-ru tur ivtuitu alicuius, quo etiam destructo sitione,seu concessione uxoris posset bona possunt perseuerare, quinimmo illud etia dotalia alienare, non posset fructus ex pidici potest perseuerare virtualites in esse- gnore percipere, quod nemo dicet. Et ibus in ordine ad conseruationem iuri u Dices secundo ex assertione solum m
ipsi annexorum. Confirmatur, quia non solum pertinet ad maritum ex bonis propriis, seu patrimonialibus filios alere, sed etiam ad uxorem ex bonis dotalibus, ergo . non solum haec ordinantur ad sustentationem uxoris, sed etiam filiorum . ergo a. oua cum onus vigeat apud maritum alendi mi . -lios, ad quos etiam obligatur mater pote-mtur ex rit maritus eisdem priuileg ijs vii inordi-HWH ne ad talia bona , quibus utebatut vivente eadem uxore, quandoquidem viget ius,ad quod talia bona fuerunt concessa. Probatur quoad secundam partem primo,quia vigent eaedem rationes superstite uxore ad mortem mariti, quae vigent suis perstite marito cum liberis praemortua Fixore, ergo&c. Secundosiuia dos praecipue datur in ordine ad alendam coniugem, quod onus assumit in celebratione matrimonii maritus,per quod eximitur ab
obligatione alendi Pater ipsius, quod si
intuitu talis oneris potest maritus ex pignore fructus percipere, quando lad- hue dos promissa soluta non est, intuitu
etiam talis oneris, quod per mortem mariti refunditur in uxorem ad se alendis,&filios poterit eadem uxor fructus ex eoderignore percipere quoadu , eadem dos
soluta fuerit. Dices primo non esse idem ius de uxo-- re, quod est de marito, eo quia non eadem onera sustinet uxor, quae susti nere compelis Iitur maritus , hic etenim praeter onera matrimonis tenetur illae in seruare dote, di integram,ad quod non obligatur uxor,
cum possit pro suo arbitratu de ipsa disponere. Sed contra hoc tantum arguit uxorem habere dominiu in bona dotalia,quod
non habet maritus, qui tantum habet administrationem in illis, non tamen sequiis tur, quod habere non possit illud ius, quod habet maritus , quin immo potius deducitur a fortiori maius ius habere, eo quias maritus, qui habet tantiun admini lira-
Tertius tionem potest ratione dotis nondum solii iusto ci . tae exigere fructus pignotis ad onera sustinenda, ergo mulier, quae mortuo marito
habet iion solum dominium,sed etiam ad- . iam, ministrationem, & in se assumit onera viae. . alendi se ipsam, dc filios poterit ratione mortua eiusdem eosdem fructus percipere. Dein- ' , de praeallegatum c. salubriter de Uuris .f,. non concedit ius percipiendi fructus ex , .-. pignore in ordine ad onus conseruandis a viae, dotem ilissa, sed dumtaxat ad onera susti re . nenda matrimonIj,alendae uxoris, & fili rum, secus etiam depositarius,& alius v. PIgnoratari possent ex deposito, & pignore fructus percipere,cum teneatur deis do euinci, quod possit uxor mortuo marito iure naturali , de communi ratione
damni, quod patitur sine dotis fructibus fructus pignoris percipere , eo quia dos
datur loco alimentorum, non autem ex
dispositione iuris iuxta e falabritersuperara tegatum, quod solum concedit ius ad eo dem fructus pignoris in ordine ad onera matrimonij, quae solum ad maritum peditinent, non ad ipsam . Sed contra , quia in primis male supponit instantia dotem
dari loco alimentorum, nam si alimenta pro aliquo tempore praetereantur,non vim Vt ius ipsa repetendi, semper autem viseet ius ad dotem acquirendam i Deinde, si uxor haberet aliundE . vndi viveret,
suis , necessitatibus prouideret , nec do- ITM r tem esset ad lucrum implicatura, in hoc rapaea e casu creth non posset fructus aliquos percipere ratione damni emergentis, vel lu-- , eri cessantis,&tame per tale ius allegatu is
conceditur larguit iud illi ius huiusmodi fructus pignoris percipiendi; nam sicuti uua p. maritus praeciso quocunq; damno, vel ces- et 'satione lucri inde secuturis, potest indisse- Trenter fructus illos percipere in ordine ad
alendam uxorem, filiosq; cur etiam praeci Cisalutis
sis illis rationibus hoc idem non poterit miseadem mulier in ordine ad alendam se ipsam, & filios e ergo non p cise iure naturali , & communi ratione damni potetie illos fluctus uxor percipere, sed ratione
beetalis iuris iuxta c. salubriter. Hic oritur dissicultas, an si maritus deiseesserit instituto sibi haerede, ad quem pignus, quod acceperat a Socero maritus vivens, deuenit, de obligarit in testamen- ώηF. to ipsum ad alendam coniugem superstite, ratam
possit idem haeres fructus pignoris facere suos, sicut faciebat maritus, ta sicuti dixi-
mus facere posse uxorem ipsam praeinor- tuo marito. Certum est Haeredem mariti
per institutionem ab i pso iactam non siti eedere in bonis dotalibus uxoris, neq; ex eo, quod obligetur ad ipsam alendam aliquod ius acquirere in talia bona. At in cius ipsius, nam, quod maritus obligarit . Haeredem ad alimenta uxori Praestanda, hoc praestitisse non pr*sumendum est obligando dotem, vel fructus ipsius loco aliis
mentorum ab Haerede praestandorum, cuhanc permutationem maritus facere non
possit inscia,& inuita uxore, sed solum. modo libere, & gratuito transferendo in ipsam uxorem his ad talia alimenta , & inhaeredem onus ad illa praestanda . Solum est, quod iura concedunt Haeredi mariti annum, intra Suem cogi non potest ad solutionem dotis . quare tenetur ipsam alere
260쪽
alere 3 unde quaeritur, an pro illo anno, in quo si dotem haberet non posset cogi a illam restituendam, posset loco fructuum dotis, quibus pro illo tempore gauderet percipere fructus pignoris . Sentiendum arbitror pro illo anno posse fructus pignoris facere suos. Ratio est,quia in eodem iure succedit, quod habebat maritus, eamdemq; onera subit alendae uxoris,non quidem libere, ut nonnulli male supponunt apud Egorium instit. morat. parte I. lib. I. - cap. s. Fers at dices, sed ex disp. iuris iuxta l. r. c. de rei uxoria actionibus , erincurri . vigeat idem ius idem omnino asserendum - . d. est. Dixi, pro illo amo, nam, cum extraf-re M illud tempus, vel teneatur alere uxorem MD A ex dispositioiae testatoris absoluth inde is, in Pendenter a semibus dotis, vel libere om. Iuno alat, non videtur eodem iure maritigauaere, adem, non posse percipere hui- nodi fructus.
An ratione alicuius lucri eessantis, vel damni emergentis,uel periculi sortis,
vel ratione pqnae appositae ob non solutionem praefinito tempore
liceat in mutuo aliquid accipi e , ultra sortem is
Vah labe vrara potest matuam pacisti, vis
mutuatarius teneatur aliquid restituere vltra fortem ratione damni emergentis. T. Cenditiones requista ad Me, vi aliquid exi
gatur ex mutuo ratione damna emergem tuis a
mn potest malvans aliquid exigere ratione damni emergentis, nise illud deduxerit inpactum. 3. Si mutvat amas potent se eximere ab onne Hararam per restitutionem fortis, alteriremat et iustiti, in murariδ mutuat, si obliget eundem mutuatarium fecundum ad soluendas easdem Murai , quas intasuluit primo mAtuant . q.
Meus verὴ si non possit se eximere per resti. tutionem fortis ab illa onere. Ibidem. Fideiussor, qui ad soluenda debita fui principalis coactug fuit mutuum cecipere cum onere usurarum, potest eadem Hurar exigere ab eodem principali. s. Matione lacri cessantis potast mutuam sita ianitas, siue volens mutuet pacisci cum mutuatario de aliquo lacro supra fortem practando. 6. spondetur obiectis aduersariorum. Dconditiones requisita ad hoc, vi aliquid exigatur ratione lucri cessantis. g.
.ad pactum de lucro cessante compensando
non requiritur, ut mutuans mou atur prem
eibus ad muniandam,sed potest, inau
Ratione periculi sortis potest mutuans patim de lucro aliquo supra fortem , si mutuum fiat persona inopi, fraudulenta, di ver
genti ad inopiam. Io. Est vfurarius cotractus apponere mutuo eo ditionem , ut mutuatarius teneatur inire centractum assecurationas cum ipso mutum ante, quo ipse mutuans certo pretio in se periculum pecunia , vel mercium reci piat. II
Licite, O sne Cura potest convenire m
tuam,vis tempore coxuenis mutuum non restituatur, in panam dilationis muta tarivs soluat aliquod lucrum . I a. conditiones requisita ad hoe , ut huiusmodi pana imponatur per contrahenter. I S. colluentio de soluenda huiusmodi pana propter moram obligat in conscientia etiam ante sententiam. I si non petatur pana conuentionalis expresse, petatur tamen tacite tenetur mutuatarius, illam soluere iis . Si nec expres/, nee tacith petatur, in fuerit rationalis praesumptio cessionis , non reuetur ante petitionem soluere. Ibidem.
sertio I. Sine labe usurae potest mu- Etuans pacisci, ut mutuatarius teneatur aliquid restituere vltra sortem. Est
munis apud Theologos, quam intellige, si damnum aliquod ex tali mulso in ipso
mutuante sit einersurum. Aduerte tamen
ad hoc, ut aliquid supra sortem accipiat ueratione damni emergentis tria necessari, requiri; primum est, ut ipium mutuum siere vera causa talis damni,quatenus ex ipsa mutuatione sequatur,quod mutuans damnum sibi imminens non possit reparare , nisi cum maiori damno, vel vedendo alias res cum detrimento, vel accipiendo pe- cuniam ab alijs mutuam cum usuris. Secundo, ut damnum illud re vera secutuin
sit, nam si illud non interuenisset , quod damnum petere posset Certe non entis nullae sunt qualitates Z.eius qui in provinita . is . se certum petatar. Quod si dicas etiam ia cnon secuto damno posse pacisci, ut aliquid a reddatur ultra sortem ratione periculi praecise eiusdem damni, hoc certe admittere non recuso, eo quia illud periculum secundum se est pretio aestimabile,& comis pensabile, illud tamen non erit ex titulo damni vitimato, sed ex periculo eiusdem, Dissi quod periculum, cum aeque coniungi pos Hia istut cum damno ipso, vel cum negatione P m- ipsius, minoris aestimandum est, quam ip- Γ - - sum damnum pro minori, vel maiori du- - -- bio laetis damni. Tertiu est, ut mutuans 'certiorem faciat mutuatarium de tali damno, eo quia fortasse mutuatarius nollet cum eo onere mutuum accipere, sed
cum minori dispendio vellet alio modo sibi, rebusq; suis confisere, Lessas lib.2. cap. Lellioel in duae Io. n. TD vers. a uerte, contendit