장음표시 사용
281쪽
Rae noctem quando in primo Lavi iussi.cio iniustitia ferata est quoad substam trem. Ibidem .
quast. q. refert aliornm Opinionem,
. quam postea sequitur , di approbat, quae asserit in crimine usurarum spectato ad Iu- - . dicem Ecclesiasticum procedere contra, Clericos, alio et Ecclesiasticos, ad Laicum contra Laicoi. Haec opinio quamuis ilia ordine ad Ecclesiasticos vere,& indubitata sit, in ordine tamen ad Laicos non it
certa est,& extra controuersiam, praecipue cum ius ei uiae iuxta superius probata non prohibeat omnes usuras, sed uniuersim dumtaxat per ius canonicum per varias constitutiones, varijsgi sub paenis prohibeantur, a quo iure propterea emanarunt canones, dc paenae contra usurarios praesecriptae. Pro solutione Aduerte iudicium in ordine ad usura.
3 rios quasi dupliciter posse considerarii primo secundum se, de in ordine ad res,circa quas vertaretur , de in hoc serta docent Cotia coamum l. Dr. resol. c. l. n. i. Silvester reuias , verae aras, in mamip. Moli a diap. 3 3 g. diluestet inpiunci p. esse erimen seculare, eo modo, Modaa. quo ei homicidium. adulterium,& sim, Ila. Secundo in ordine ad dcclarandum, an vfurarius eoattactus sit peccaminosus. di an in ipso contractu interueniat Pecc
tum per coercitionem paenarum rem istiendum, de sic docent hoc iudicium peribuere ad Ecclesiasticum Iudicem i quia tammon a contracta usurario secundum se vix potest secerni actio peccaminosa, ideo de Ecclesiasticus, dum iudieat de actiove peccaminosa iudicare videtur de usura secum dum se,& latius dum attingit usuram secundum se, videtur etiam saltem implicite attingere actionem peccata lam. Quarmobrem sit nostra. Agertio. gnoscere in criminibus vis et rariorum quoad paenas censurarum , dc priuationes Ecclesiallicorum benesiti eum ad solum iudicem Ecclesiasticum spectat, in ordine vero ad alias paenas coges,tio eli mixti fori, de datur locus prae
Probatur quaad primam partem. Ad
eum dumtaxat pertinet cognitio paenR-rum,ad quem spectat imponere paenas priuatiue quoad alios sed ad talos Iudices E clesiasticos spectat imponere paenascensurarum, d priuationem&e. ergo M. Minor per se patet, quia potestas censurarum est ecclesiastica solummodo,& residens lotiummodo penes Ecclesiam Probatur secunda pars,quia crimen usurarum utroq; iure proli ibetur, Et non si, tum cotta natur ius iustitiamqised etiam
mira dictamen rationis, de sacros canones
cst, ergo ad utrumq; spectabit de ipso eo. Malacre iuuicet ad Ecclesiasticum Iudi:
cem, de secularem. Probatur eons Renistia ex paritate rationis; quia adulterium xv F.,dv. g. non solum adue satur iuri naturae, de ,-.Mhono prolis, sed etiam bono sacramenti. bimis Ecelesiasticin semionibus non solum spe. - 'ctat ad Iudicem tacularem , sed etiam ad N '
Melesiasticum de ipso cognoscere , sed
etiam crimen usurarum non solum adue
satur iuri naturae, sed etiam diuinis, Eccle- si ilanctionibus, ergo dcc. Neq; dicas, ut plurimum omnia, quae praecipiuntue a iure positivo ciuili esse contra ius diuisnum, de canonicum, nee tamen ad Ecclesiasticum Iudicem spectat, de ipsa cognomscere, praecipue in ordine ad laicos, ut videre est in homicidio, dc furto, ergo ci Contra enim impugnaberis,quamuis enimius ciuile quandoq; prohibeat ea, quae iam de iure diuino erant prohibita, vel prohibentur etiam iure canonico, non propthrei potest Iudex Ecclesiasticus in uniuerasum de illis cognoscere, quia ius diuinum, di canonicum illud non prohibent sub pa
ius exterioribus, de corporalibus, sed tam tum spiritualibus, de in foro interno, re linquumq; externas perius ciuile Impos, ias saecularibus iudicibus exequendas; cum autem in ordine ad usuras ius canonicum, di diuinum prohibeant etiam per Paena externas, recistionemq; contractuum, de per onera reintegrationis dcc. & communis iam praxis obtinuerit, ut non solum a saecularibus, fra etiam ab Ecclesiasticis suis per illos cognoscatur, hine est quod eram propter speciales paenas externas, tum propter communem consuetudinem iam receptam , dc approbatam ius habetatvterq; Iudex ad cognoscendum , dc iaciscandum. Probatur secundo eadem secunda pars, tum ex varus iuribus Pontificiis, Ac cano, nicis, ut c. praterea de Curii, ubi Pontifex mandat Ecclesiasticis potestatibus, ut excommunicatione lata cogant laicos ad restitutionem usurarum, C. quoniam eo de Irii. de aris, ubi Abbas asierit etiam laicos compellendos per Ecclesiam ad eamdem restitutionem, neq; dicas haec iura intelligenda esse dumtaxat,quando cetiam
Eccleuastici, seu Ecclesia cum potest ate Ecclesiastica habent iurisdictionem saecα-
larem; contra etaim impugnaberis; tiam
quia,cum huiusmodi iurn sint absolute prolata,& sine limiratione non sunt Coaretanoda ad solos Ecclesiasticos, qui habent etiaannellam potestatem, de iurisdictionem. cularem, tum quia illud capud praeterea directum fuit ad Archiepiscopum Genuensem, ut certe potestatem non habet laicalem in suos lubditos i tum etiam probam tur ex communi praxi . de consuetudine
iam recepta, ut de ipsa testatur coarti uias lib. I. Par. resol. cap. I. n. s. vers. Cta-ri . i. rus lib. I. ree .sent. in praeteri min. g. sin.
282쪽
Sed hic occurrit ratio dubitandi , anuab uno Iudaee fuerit cognitum quoad de lictum unius usurarii possit ab altero in ordine ad idem delictum iterum cognosci. dentio , si per Iudicem laicum non fueriteussicienter usurarius punitus, nec ad debi tam restitutionem coactus , de obligatus posse per ludicem Ecclesiasticum iterum ' de eodem crimine cognosci; nam Iudex Ecclesiasticus potest supplere defectus I dieis laici in administranda iustitia etiam
in causis,quae alias sibi de iure non compta Coli , terent,cum munus defendendi innocentes Barbola. magis incumbat Praelatis Ecclesiastieis. quam iudicibus, de Potestatibus saeculariis bus Glosi c. Regum a s. quali. i. Barbara
Haec procedunt,quando per Iudicem Iarum eum in iudicando iniustitia aliqua commissa est; quando autem seruatum est ius in is substantia, di tantum secutus est aliquis excessus, v et defectus in arbitrarijs, vel ratione non plenae probationis, vel alicuius alterius accidentalis circumstantiae, tunc sentiendum est crimen apud unum cogni-c Mess-, tum, de punitum, non posse apud alterum cognosci, de puniri, ut clarus est textus in c. vltima de except. in6.er Senatus f. deaecvlat. Ex quibus sequitur, ut ubi non agatur in criminibus usurae de censuris,mijsq: paenis simpliciter Ecclesiasticis, sed tantum de restitutione, alijsq; paenis existernis detur viriq; Iudici Ecclesiastico scilicet, dc saeculari locus praeuentiora.
De Cooperantibus ad usuras, sic iactedibus usurariorum .sUMMARIUM. Quot modii possit clarariis cooperari in ordis
cooperantes ex parie dantis ad Curare lincaciter tenentur m subsidiam ad restitv-
Tutores tamen , o curatores tenentur ex spetiali latre principalithr. 3.riotarius conficiens instrumentum nemine
'Nee item s conficiat nomine mutuantiis Famen in in trumento appareat ma Hellevara . Ibid Tenetur tamen si ita eonficia3 is instrumento Pt non appareat usura,ex vi tamen ipsius obligatur idem m vivatarius ad Iolationem iurarum. Ibid.
Iudices, di aduocati, qui sententia, praee eo, et patruinio cooperaniur Uurariu te
neniar in subsdium principalium ad restiitutionem. s. Item segetiorum gestores, seu fatiores. 6. Heredes rimariorum tenentur ex iustitia ad restitutionem usurarum erga haredes mu
tuatariorum,s ipsa usura adhuc exten8 us specie . et items illa eadem bona in spetie non extens
extantibus alijs honis usurari3. Ibid. . Extantibus pluribus haressibus vjurarii tenentur dumtaxat ad ratam hereditatis. g. Uxo ex haressibus facta impotente reliqui temnentur ad portionem cataredis decocti. v Facta di isone inter haredes bonorum riura
re, s alicui contigerit fundas aliquis datas oro usuris usuraae io, re obligetur ad ipsam
rectituendam tenemur reliqni cohaerede pro rata ad constituendam aquam portι - nem ex bonis, qua unicuique contigerunt,
vii e etiam gaudeat sua parte haredi
Idon tenentur haredet vfurare restituere viet tr. Mus hareditatis se inuentarium com fecerint neq; in foro ivtemo , neq; in ex
ver b nan consuerint tenentur in foro ex terna , non se in interno . Ibidem. Legatarij tenentur ad restitutionem mare in
ram non principalii Er,fra m subsidium
Limita inlab, qua legatarius esset institutus in dimidia hareditate, o vlird,tunc em ma adprisuipalithis teretur. 23. Limita , quod non teneatur etiam in ,
dium, quando legatum conmmi bona fide. Ibidem . IN usuris,& consideratur actio De
minoia , dc onus restitutionis . Dissicultas praecipue excitatur in ordine ad onus restitutionis, nam quoad actionem. peccaminosam certum est cooperante& ab actionem
Itala non e imi, non sic haeredes, Ura tales cpraeciae sunt, nisi qualenus iniuste detinem ... . . rent res usurarias, vel in mora culpabII1- ., ter esset, cum ipsi mere passiuE se haheam i- , in ordine ad recipiendam haereditatem ab usurario, non sic active in ordine ad ipsas res, quae ipsi postea ab usurariorelinquum ttur per usuram acquirendas . Pro ita
Aduerte primo Iupliciter posse coope- t
rari usurariis in ordine ad usuras, primo db recte, de ex parte dantis ad usuram . S eundo quasi indirecth, de ex parte recipientis mutuum, o siauentis usuras . Prunci modo res se habet, cum quis consulit, via det, vel vistarium cogit ad res isag mutitandas, ut exitio mutuo exigat, de recipi usuras . Secundo,cum tantumiaci partea agit mutuatarij, vel accipiendo nominet
ipsius, de ad eiusdem fauorem easdem rea mutuatas , de promttendo de olutione
283쪽
usurarum, vel iequirendo mutuantem , ad bona alia ipsis no in specie extantibiis, qui pecuniam suam det ad usuram. Quoad hune secundum modum vix potest esse Iocus ambigendi, certum enim est, coopereepera/ rantem non obligari secundum se ad albis l. quam restitutionem, nam agit partes laesi. -j qui sicuti ad aliquam restitutionem non ,
ubi vis tenetur, nec tenetur Domine ipsius coope. 3 -- rans. Quod si supponas agentem partes m/ Nea mutuatarii persuadere mutuanti, ut m
mm tuet ad usuram, adhuc arbitmr non in--, iam duere obligationem restitutionis , nam si ipse mutuatarius in ordine ad sirum commodum, vel ad reparanda sua damna p, . rest suadere, ut sibi res cum onere susceptoviurarum mutuetur; quid vetat, quin ipsus procurator , vel partes ipsius agens gion possit talit, persuadere, & ad tale enutuum incitare Neq, dicas tale ccmsi istium inducere ipsum mutuantem quantum
est ex parte ipsius ad iniustitiam, dc parumaeferre id , quod per tale consiliu respiciat
potius utilitatem mutuatarij, quam lucria mutuantis,nam etiam si mutuans ipse prPviidens maiorem utilitatem alterius , cui mutuat, quam meriam, rem suam daret ad usuram, non eximeretur ab iniustitia, de ab onere restitutionis i contra enim impugnaberis 3 nam consilium datum per vices agentem mutuatard. quamuis secum dum se peccaminosum, utpote quod inducit in uiuantem adi actionem moralitea malam, non est tamen malum contra iusti. etiam, eo quia nullius ius laedit; non mutuantis qui potius acquirit,quam laedatur;
non mutuatarii, qui sicuti ius habet acqui-xendi , quo reparet sua damna, rebusq; suis prouideat, ita potest, vel per se, vel Per alios acquirere, de scuti potest laesioni Propriae acquiescere in ordine ad grauio a damna reparanda, ita potest acquiescere laesioni tali pet alium acceptatae suo nomine; neq; hoc est inducere mutuantem ad usuras; non enita ipsum non dispositum ad dandum ad usuras dis onit, leuinducit ad easdem exigendas, sed tantum disponit ad mutuum cum acceptione illius
vinetis soluendi aliquid supra sortem, sine
Gua mutuans non daret. Di incultas igitur in praesenti examinanda reducitur tantum ad cooperantem directe, & ex Parte
dantis, de quo infra in assertionibus. Aduerte secundo in ordine ad haeredes, Re ex quod quamuis titulus propositus fuerit do haeredibus usurariorum in ordine ad resti. H - tutonem, aeque tamen extendi postit ad
..i- , haeredes mutuariorum seu damnificato--- rum per usuras in ordine ad receptionem, v seu compensationem, inquirendo, an non saluin defunctis usurarias naeredes ipsorum teneantur restituere, sed etiam an defam is mutuatarijs, seu laesis haeredes eorum fiat reintegrandi. Porro titulus procedit, vel in ordine ad eadem bona in specie exis
eorunde usurarioru au scilicet haec omnia aeque restituenda sint per haeredes utar riorum haeredibus mutuatariorum. Tandem considerandum est, an haeredes defunctorum induant personam eorundem non solum quoad actionea realas, sed
etiam quoad personales . Quibus positis sit
Allertio I. Cooperantes ex parte dantis -essicaciter ad v suram non tenentur prin- cipaliter ad rellitutionem, bene tamen in subsidium. Est siti 1 de iustitia quo. t.
stram Perb. clara p. quaest. a. Medinam de , Siluerireb. per usuram acq. quast. 6. , in alios. MAEU Probatur assertio quoad primam partem . Cooperantes non sunt principaliter delinquente , nec damnificantes , er, principaliter non tenentur ad restituti
nem: Antecedens ex se patet, tum quia
cooperantes usuris per consilium, opem, Ece. proprie, dc rigorose non sunt usura-rij, cum usuras ipsi pmprie non recipiant; tum quia actio principauiter tribuitur danti, & recipienti. Consequentia probatur, nam principaliter conueniri debent, qui principales sunt in deliquendo, ergo dec.
Dices Tutores,de Curatores,qui nomine I pupillorum usuras exercent possunt principaliter conueniri, quamuis ipsi ad usuras neq; dcnt ex bonis propriis, neque easden pro se recipiant, ergo etiam cooperant egpei consilium, dc opem &c. Sed contra sna Tutores,& Curatores excipiuntur a ne-nerali regula propter spetialem rationem fundatam in eo, quod . cum ipsi principaliter gerant negotia pupillorum,oe ut plurimum independenter a voluntate, & pupillorum consensu, qui non cognoscunt. si man i quod fit a tutoribus , & curatoribus v et fiat licite, nec ne, ipsis principaliter tri- - ,
ipsos pupillos, dumodo tamen talia bona non extent, & ijdem pupilli ex percepti ne talium usuarusn nou facti fuerint locupletiores. Probatur secundo, quia ordo In rebus restituendis seruandus cit, ut primo loco
teneatur damnificans rata ne rui acceptae, deinde damnificans ratione iniquvi acc-tionis, de inter damniticantes hoc securiclo
modo prius qui principales sunt, sed ipso
usurarius obligatur ratione rei acceptae, cooperantes vero solvinotaoratiotie uilia.
stae acceptionis, ergo dic, Probatur quoau iecunda in parceu . istienter consulit aeriam iniustitiae in dam. nificationeni alterius, ipsiq; coopcra tae , tenet ut in subsidium Principalis uaintaincantia
284쪽
famis ad restitutionem , ergo etiam, qui prae mouet ad usuras, utpote qui ad actum
inuistitiae mouet in alterius damnificationem. Antecedens probatur exemplo coinsulentis, dc praemouentis ad furtum. & ra. Pinam, qui certe in subsidium tenetur Bar- Bariolus totus in I. A seruus i. g. de condit. fart., et in/- , peculium S. si opem inde pecul.&lexanderint. I. S. si procurator v. i I. g. quod qui . tu. Consequentia probatur, tum quia exec cens usuram dicitur furtum committere c. s quis Curam i q. quali. q. Alexander inprac. s. si procurator num. t I. tum quia peractionem iniustam,omniq, iure prohibitam
sibi acquirit, quod nullo iure ipsi debetur. Dices primo,disparem esse rationem de
committente furtum, de rapinam , ac det committente usuras,eo quia ea,quae acqui runtur per furtum deueniunt in potestatem raptoris contra voluutatem Domini. ea vero, quae acquiruntur per usurarium deueniunt in illius manus domino aliquin modo consentiente . Sed contra primo quia etiam in usuris dominus non absolute consentit, quantum fusticit ad transferendum dominium in usurarium, de ad ipsum
eximendum ab onere restitutionis. v t cla
rh probatum est supra ; unde quoad haec, sicuti principales in utroq, casu , scilicet furti. dc usurae obligantur atque ad res litu tionem,itd etiam si minus principales ubiugantur, quoad furtum, non videtur , cuc
etc. I iidem minus principales non debeant obli--υ- i,. gari etiam quoad usuram. Secundo isdem qisa minus principale& , quantum est ex pra Drie, se actioni iniquae, & damnificanti coope-- rantur, civere sequitur damni sicatio, ad
j et c.., parum refert , quod damnificatus
non consentiat, vel consentiat coactus. Dices secundo, cooperantes usuris non
obligari, nisi in quantum aeedem usurae ad ipsos perueniuunt, nam non damnificatur mutuatarius in eo,quod ipsi detur pecunia mutua ad usuram, sed ineo, quod exigatur usura. Sed costra negatur , quod ad obligandum cooperantem requiratur , quod vlura in ipsius manum deueniat , sed satis est, quod essectus eiusdem cooperationis sequatur, deueniatq; usura in ina nus principalis usurari j, sicuti,ut quis talia getur per cooperationem ad furtum, non est necesse,quod res furto sublata deueniat in potestatem cooperantis . sed lassicit, quod transeat ad ipsum iurantem; & ratio est, quia non solum oritur onus restitutio nis ratione rei iniuste acceptae , sed etiam
iniquae acceptionis . Ad id, quod subdituo lateor non damnificari mutuatarium perdationem rei in mutuum sub usuris,sed pee
exactionein usurarum, ex quo tamen sinium sequitur, quod sicuti ipse principalis
D non tenetur ad aliquam restitutionem,nisi emissio secuto esse tu, ita nec minus principales rem . in obligentur , nisi secuto eodem esiectu ,
quaisvis iiii lac thaliter peccauerint Per
solam suasionem,& consilium etia anteee
denter,& independenter ab ecthctusecuto. Ex his, quae dicta sunt nonnulla in paris isticulari iupersunt discutienda . Primum
est, an Notaris conficientes instrumenta contractuum vaerariorum teneantur in
subsidium restituere . Cum distinctione respondendum est, et quidem multiplici, O primo si conficiat instrumentum agens partes usurarij, modo quo infra distincti ne sequenti dicetur , tenebitur ad restit
tionem, si vero conficiat agens partes mintuatarij, eiust nomine stipuletur, non idinebitur. Ratio primae partis innotescet Non t ex mox dicendis; Ratio vero secundae de- netur , si ducitur ex superius dictis, nam sicuti ip mutuatarius non peccat contra iustitiam accipiendo pecuniam cum promissione,&solutione usurarum, eamq, inquirendo,itR nec ita peccant,qui nomine ipsius agunt , cuiusmodi sunt contulentes , Notarii Sc. Secundo, si nomine usurarij eonficiat, vel ita conficit, ut in ipso instrumento appareat manifeste usura, & sc non obligatue ad aliquam restitutionem, vel ita conficit, ut nulla appareat utara,ex vi tamen ipsius obligetur mutuatarius ad usuram , & sio certe tenetur in subsidium ad restituti
nem i hoc eueniret in casu,quo mutuans v. g.tantum mutuaret nonaginta ,sed ex con- AD. uentione facta inter colatrahentes restitui deberent centum ide Notarius hoc sciens scriberet centu esse mutuata . Ratio primae in insitu
partia est, quia apparentibus usuris insitu. mrare' 'amentum ipso iure est nullum, & perindeae si non fuisset consteium, ergo per illud .ui,
diotarius non fuit causa essicax solutionis , M. usurarum, adeoq; vi ipsius non tenebitur . niuium Antecedens patet ex iuribus supra allega. R. tis instrumentum irritantibus. Consequem tia probatur. Quotiescunq; vi instrumemti confecti non eotest cogi ad solutionem
usurarum. Minimmo vi ipsius mutuata.
rius potest te eximere ab ipsorum soluti ne, non potest dici,quod illud fuerit eausaesticax solutionis earundem usurarum , Quod si supponas mutuatarium ignarum ex vi instrumenti soluere usuras, quassina instrumento non solueret, adeoq; instruis mentum, esse causam illius solutionis ini stae, statim respondebitur, mutuatarium non soluere vi instrumenti praecise , sed vi romissionis, seu contractus initi ante inis rumentum, cum instrumentum nullam vim habeat ad sortius obligandum, ta licet nullam etiam vim habeat ipsa promi fio, motivum tamen soluendi, licet secum dum se non obligans desiumitur per ipsumutuatariti principaliter ab eadem promissione,& si instrumentum ex ignorantia mutuatarii aliquo modo conserat ad indicendum ipsum ad solutionem,hoc erit non ru, quo ex natura eiusdem instrumenti se lex erro.re mutuata iij, quem propterea debet sibi imputare. Ratio secundae partis est, quid em
285쪽
eaula est , ut usurae praestentur, at ipsius potest obligari mutuatarius ad solis rendum, sine quo non posset obligari, edigo ratione ipsius tenebitur in subsidiutria ad restitutioncm . Consequentia tenet quia per iniustam actionem imponit obligationem ciuilem, vi cuius potest coama rimutuatarius ad stiluendum, quod non Tenebatur soluere; Neq; dicas, quod minruatarius soluisset praecise ex vi promissi alis praestitae; contra enim impugnaberis, quia supponitur, quod per scripturam in causa sit, quod conuinci nequeat de usuris, adeoque, quod non possit obligari ad restiis cutionem, In quo catis,si soluat vi ipsus inisurumenti sic conuincentis ceria tenetur ipse Notarius ad reintegrationem. Teristio, vel ita conficit, ut etiam ipso instrimento non elliante adhuc ratione priua-xae conuentionis inten contrahentes fui se
sent persolutae usurae, vel ita conficit . ut ne ipso non soluerentur , Si primo modo non tenetur Tabellio, seu Notarius ad ali-Juam restitutionem, bene tamen si secum I. Ratio prim* partis est , quia nullo modo influit in Ginnum mutuatarii, ergo
non tenetur ad aliquam restitutionem . Antecedens probatur, quia damnum iam est determinatum, & sequeretur independenter ab instrumento, ut supponitur, e
go dcc. Ratio secunds partis deducitur exiit perius dictis. Secundum est,an Iudices, Advocati, &similes, qui sententia, precepto, dc patrocinio cooperantur u iurarias teneantur ad
restitutionem in subsidium principalium. Respondendum est affirmative. Ratio exaek;-i,co deducitur, quia Iudex iudieando in fa-
--uorem usuraris damnificat mutuarario contra omnem iuris, siue naturalis,sive po-Mis m sitivi dispositionem , ergo tenetur ad rhstitutionem. Antecedens ex se patet,quia eximit per sententiam iniquam usurarium ion. i. a restitutione usi irarum , ad quam omni iure tenetur. Advocatus item suo patro cinio praestat, ut usurae non restituantur, ergo &c. Tertium est, an negotiorum gestores,' seu factores teneantur in subsidium ad rinclitutionem . Respondendum est assirma, cive propter rationes superius adductas, tum quia licet non fibi, sed Dominis principalibus acquirant usuras , tenesmur tammen de ipsi ad rellitutionem,si non ratione rei acceptae, saltem ratione iniquae acquisitionis per ipsos factae. Sed de his satis.
Accedamus ad haeredes. Assertio II. Haeredes usurariorum te- nentur ex iustitia restituere haeredibus mutuariorum bona, quae testatores acquisierunt per usuras, si sint in specie adhuc ex tia . Est communis apud omnes.
minimmo etiam si illa eadem bona non si dat ratanubiis es irem usuraris . .
nstrumentum Probatur prima pars ex superius dictb.
quia usurarius proprie non acquirit dominium rei usurariae extantis, sed adhuc r
manet penes mutuatarium, ergo quocu
que deuenerit poterit per ipsum mutuat rium, vel per haeredes .ipsius , si ipse non sit superstes, vindicari Probatur secunda pars,si quq ratio probaret haeredes usurariorum non teneri rem ituere haeredibus mutuariorum ex bonis usurari Huando bona eadem non extant quae per usuras fuerunt acquisita, maxime
quia nec ipsi mutuatarii, nec ipsorum ha redes habent actionem realem in eadem. Mnased tantum personalem in personam usurarij, quae si fuerit defuncta, & non si perstes, actio cessat ; sed haee ratio nulla est, ergo&c. Probatur minor, quia Derea induit personam testatoris defuncti, qui-
nimino eadem persona centatur in authent. Mi aede iureiuri a morient. prasi. post p- , de tenetur pro haereditarijs portionibus actione personali I. r. & ibi Bartatus c. dia iurari s
Hinc nonnullae insurgunt dissicultates quarum pruna est, an si plures fuerunt hi,
redes usurarij,omnes teneantur in solidum ad restitutionem, an vero aequis portioniabus. Respondendum existimo ad ratam , haereditatis dumtaxat teneri, de ad pro portionem bonorum Per haereditatem acquisitorum. Collieitur ex I. I., et A. euvi sim I. ibi citata a Glas. .de haria. o. , di I. pacta successorum c. de pactis, ex Glos Glia. c. tua nos in princi' de usuris . Secunda est, an si unus ex cohaeredibus hvsurarii factus fit impotens ad soluentum, de restituendum,alii cohaeredes teneamur pro ipsius portione satisfacere . Omitiis aliorum opinionibus absolute sentiendam existimo reliquos teneri ad portionem cohaeredis decocti soluendam. Glos in C GJocti
tua nos de usuris, Iolinis irast. de muris D c. I I. S. 3. vers. quid igitur concludendam. mu . Non moueor ea ratione, qua diculur omnia bona usurarii esse tacite hypothecata pro usuris restituendis, nam ex superius dictis hoc utpote nulli consonum rationi, nulli innixum iuri, confutatum est. Moveor igitur, quia ipse usurarius, si partem proportionatam illi, quae contingit haer di decocto amitteret, non eximeretur ab aliquo onere restitutionis erga mutua tarios, si aliunde haberet bona sufficientia ,snibus satisfacere posset, ergo, nec iam rhdes ipsim eximuntur ab onere rei litiationis intuitu illius portionis , que contigit decocto per bona, quae ab ipio usurario omais acquisierunt. Antecedens ex se pateti . Consequentia probatur, tum quia ipsi haere 'redes collective accepti rapraesentant Personam testatoris non in ordine ad aluiam, hona in particulari dumtaxat, sed in ordi- ad ne ad omnia ipsius onera, de licet supradi-seum fruit uua omita obligari tu solicitam,
286쪽
sed talummodo pro rata, hoc intelligem
dum est, quod v nus non teneatur pro omnibus quoad omnia, non autem, quod non teneatur onmes pro rata quoad omnia onera, & quod uno deficiente non ten
antur alis etiam pro rata ad suppletas defectus illius; tum quia haeredes tenent uer ratione bonorum ab usurario acquisitorum, non quia ipsa habeat affxam hyp thecam specialem ut supra, sed quia cum
haereditaria actione acquirantur transse.
xunt ex iuris dispositione in acquirentem actionem personalem passivam, eo quia
acquirens induat personam testatoris,omisntaq; onera ipsius etiam perlonalia praescindentia a delictis in se ipso assumat.
Confirmatur ex e. cum iu de Curis , ubi Eummus Pontifex mandat indifferenter, ut possessiones usurariorum vendantur , de fiat restitutio creditoribus, quod cum non restringat, quando omnia bona relicta a cellatore remanent, sed tantum quoad possessiones extantes ex illis, v tiq; omnia onera, ct debita sunt soluenda.. Tertia est, an si alicui ex cohaeredibusa o contigerit in diuisione haereditatis ab
esurario relictae aliquis scindus , qui usurario pro usuris datus erat, ipsumq; , prout re vera obligatur, restituat, caeteri cohaeredes teneantur pro rata ad consti. uendam aequam portionem ex bonis,quae sibi contigerunt. ut ipse etiam gaudeat sua Parte haereditatis . Respondendum est cohaeredes teneri ad constituendam talem Tialetus, portionem Toletus in instruct. Sacerdot. lib. s. cap. I s. n. . vers nisi Ioannes Bastissali corradas Perus in re p. rarcuum conscient.
tio est, quia ex vi haereditatis relictae unusequi ; ex haeredibus ad ratam non sol atra allumit onera testatoris , sed etiam ius acquirit in ipsius bona ad ratam inter ipsos cohaeret ira diuidenda, sed si per restitutionem landi de iure faciendam,& ex vi ipsius factam ab uno ex cohaeredibus, qui . bus contigit talis fundus, caeteri non tendirentur ex bonis, quae sibi contigerunt, adratainipii allignare aequam pciationem. ipse non assumeret, nisi onera, nullumq;Ius acquireret in bonatc. ergo&c. Neq; leas talem IIaeredem debere tibi imputare, quod elegerit talem fundum , vel con. sentetit in eo,quod sibi fortuito contigeriti contra enim impugnaberis, nam ille consensus, vel fuit praecedente cognitione ,
quod ille fundus esset quoad doininium alienus, vel sine tali cognitione, si hoc se- eundum ille consensus i iit omnino inuoluntaritis,qui propterea non potest praeiu dicare iuri,quod habet in suam portionem ' quoad alia bona s si primum, vel accipien do talem fundum sponte cellit aliis bonis non obstante cognitione, quam habebat,
sic sic non habet amplius ilia ad talia alia
bona, nec per non compensationem infe
tur ipsi iniuria iuxta tritum iuris adagium et scienti, de consentienti non sit iniuria, vel accipiendo talem fundum reseruauit sibi ius quoad alia bona in casu euictionis illius,&se in alijs bonis pro rata uniuscuiusq; cohaeredis compensandus est. n. firmatur,quia usurarum restitutio debitum ea est haereditarium, ergo ex bonis haeredi-.debis meatis pro portione haereditatis soluendum ..ieu lest , non minus , ac alia debita haere D- ditaria Quarta est, an haeredes usurariorum 1 rteneantur usuras restituere vltra vires liq-redi ratis. Sentiendum est, si inuentarium confecerint, quod non teneantur vltra vim res restituere, nec in laro interno, nec in externo, si vero inuentarium non confecerint teneantur quidem in foro externo ,
non sic in interno animae . Ratio primm partis est, quia non obligantur haeredes ad
restitutionem supra vires haereditatis, nec lex natura eiusdem haereditatis, nec rati ne alicuius paenae , ergo nulla ratione , nullove iure tenentur. Antecedens quoad primam partem probatur,quia ex eo, quod quis haereditatem acquirat, non obligat
alia sua bona extra haereditatem, nec ipsa submittit hcreditati, ergo ratione ipsius
haereditatis delatae, seu etiam aditae noto tenetur restituere vltra vires eiusdem,tum quia haeres ad tantum dumtaxat tenetur ,
ad quantum tenebatur ipse testator , sed testator non tenetur vltra id, quod potest in bonis proprijs, ergo & haeredes non tenentur nisi ad id,quod possunt in bonis lit-
reditatis , tum quia in c. quanquam de nu-ris lib. s. cauetur satisfaciendum esse de usuris, quantum patiuntur facultates usum . rariorum . Probatur item quoad secundam partem, quia nulla paena assicit, ubi '' 'non est delictum , sed haeredes usurario- hone .. rumper acquisitionem haereditatis nullae limis. contrahunt delictum, ergo ratione paelix non tenentur vltra vires haereditatis, tum
quia de impositione talis paenae nullibi constat. Ratio secundae partis est deducta
ex I. scimus c. de iure deliber. , quae lex edi. ta fuit in ordine ad tollendas fraudes, quae
sine tali inuentario contingere possent. Ratio tandem tertiae partis ex eo deduci. tur, quia ius conscientiae i espicit solum o uitatem secundum se, ta realein, nox, losecunduin imaginationem, S praesumpta,
ergo etiam si haeres non confecerit inuentarium , dummodo re vera vires haeredita.tis non lassiciant ad sananda omnia vlura. --.rij debita, non tenebitur in foro conscientiae ultra tales vires sanare . Probatuc consequentia, quia obligatio confectionis inuent. i posita est soluminodo ad finem tollendis ulpicionem fraudis, ergo ubi revera nulla fraus est,non potest in taro coni scientiae, quod respicit rem secundum se, inon secundum praesumptionem, iri obib
287쪽
ratio restitutionis i Neq; dieas cum Moliis
Mollaa, ha, ct aliis leges obligantes ad constra tionem Euentarij, & in paenam non coiniectionis ad restitutionem ultra vires limreditatia non esse iniquas , adeoq; in foro etiam conscientiae constringere , contra enim est,quia tunc tantum obligantiqua do in eodem iuro viget praesumptio iuriaci non cessat ratio legis, quae non intercedunt in casu nostro , ut habetur c. tauenia
. - Quinta est, an legatarij etiam,quiq,alii ra quid titulo lucratim in ultima voluntate
ab usurario acquisierunt, teneantur ad rem situtionem, quomodo. Id, quod comtrouertitur est , an huiusmodi legatardaeque principaliter teneantur pro rata ad restitutionem, an vero solummodo in se, fidium haeredum. Respondendum existismo . sicuti ex natura sita in alijs haeredi. talibus regulariter tenentur primo loco' haeredes, ia legatarii tantum secundo log . - co, di in subsidium, ita in calu haeredita.
m. a. - tum usurariorum ex speciali ratione aeque primo non teneri haeredes, & legatarios pro rata relicti ad restitutionem, sed hos dumtaxat in subsidium. Ratio ex eo deis ducitur, quia non est assignabilis specialis ratio, cur legatarii usurariorum debeant a communi iure excludi s non aliqua actio realis, qua habeat specialiter mutuatarius in bona per legatarium acquisita, eo Suia hona per ipsam ex vi testamenti acquisita non supponuntur esse eadem bona in spe. e. quae ipse tradiderat testatori in usu. as, in ordine vero ad alia bona usurari non habet ipse mutuatarius ius in re, sed
tantum ad rem contra personam eiusdem usurarii; non actio personalis contra te
gatarium , quia ipse legatatius non induit Personam testatoris, sicuti Heres Bald. in L si adducta C. de furto per L id tempus f. de vis cap. . de si sit legatarius certae partis honorum in illis bonis habet tale ius,quod ad debita non tenetur haereditaria , nec exigit credita, quid censetur legatarius.
non haeres L s quis seruum S. finali, ta ibi
Bat olus Bariotiri de Iet. s. non aliqua specialis iuris dispositio, cum de ipsa non constet. Hoc mi is, totum sentire videtur Molim disp. 33 a. in ' φ' sine dum dicit, si haereditas solutis ex ea legatis, de donationibus causa mortis susticiens erat ad usuras soluendas, ita ut his Iulio v iurarum, di reliquorum debitorum defuncti, legitimas haeredibus debitas non contingeret,nebneeesse esset legatarios contribuere &c. Quod autem legatarij teneantur postea in subsidium,ex eo euincitur, quod legata, de huiusmodi relicta tM.,. non possunt esse in praeiuditium credit
, is rum, uumo nec debentur,nisi deducto aere Dat salieno, I. final. S. sae'δcreditores de in. apram- delib. l. qui autem S. pen.F. de hi, Pa in o. fraudem creditorum, de quidem iure meri.
in . to, nam hia nodi legata vim solum haribent ex voluntate testatoris, ius aureo creditorum in intiori iure nempe in debum, quod habebat usurarius, di per ipsima haeredes, & legatarij ratione rerum initaque per usuram acquisitarum erga credi:
Limitanda tamen est primo responsio .
huius quinis dissicultatis, in casu, quo le- satarius esset institutus in dimidia haere. ditate, & vltra, nam tunc atque principaliter tenebitur, ac haeres t. si quis seruum
D. eum L stqvenit F. de Legat. r. in I. m. Iter S. fin. g. ad Trebes. Bart. hi I. cum rem dandistio in fin. de vuV., o pup. nam tune venit appellatione haeredis Baldus in I. instra. Badai. meata C. de fideicom. Limitanda seciuido,quod etiam non teneatur legatarius in subsidium haeredum soluere, quando acquisito per haeredes I gato, eoq; bona fide consumpto , ipse ex ipso non factus est locupletior, & ratio est, quam supra pauim insinuaui, quia non tenetur ratione rei acceptae, cum ipsa adhuc
non extet, nec ratione alicuius rei extanistis Ioeo ipsius, cum supponatur ex ipsas
non factus ditior, nec tandem ratiose taliquae occupationis, & consumptionis, eraquia bona fide acquisiuit ex iusto titula incundum se, eademq; consumpsit.
An fideiussores usurariorum teneant
vltra vires haereditatis pro debitis ipsorum 8UMMARIUM. Fidei por tenetur restituere vltra vires haereditatis,s quando fideiussit bona usurarii erant Iustientia pro solutio ae omni ma
Si fideiussor st obligauit simpluit r ad omnes
uras nullo habito respectu, an bona missus essent sufficie tia enetur ad omnes reis
Secus vero, s tantum se obligavit limitate .
Qvppono Usurarium assignasse pro re.
I stitutione usurarum fideiussorem. Circa hunc controuertitur primo, an teneatur restituere vltra vires haereditatis , si quando promisit, ut fideiussor. lneredita erat sufficiens ad soluendum pro omnibus, sed postea itala idimminuta, ut non sufficiat. Secundo, an teneatur ultra talea vires soluere, quando absolute promisia nullo habito tet pectu ad facultates usurat an essent sufficientes,nec ne Assettio I. Fideiussor tenetur restituero Evltra vires haereditatis, si quando promisit bona usurarij erant lassicientia pro solutionc omnium usurarum, licet postea
288쪽
hmpore haereditatis delatae ad haeredes, de ab eiisdem aditae fuerint diminuta , de Lia: n. non lassicientia. Ita sentire videtur Laa. ivire rentius de Rod pius iatraet vfurit partea quo. f., qui pro se citat Pacivm de
Esem Probatur asIertio. Fideiussor ex vi fiam, deiussionis praecise obligatur in subsidium principalis debitoris ad seruandos creditores indemnes, si forte principalis vergat ad inopiam , ergo si hic vergat ad in piam, defiat impotens fideiussor in subidium ipsius tenebitur, ergo hoc idem di, eendum erit in fideiussore pro usurisINeq;
dicas,principalis factus impotens non t retur is iuxta vires facultatum, quas hahet, nec haeredes,nisi iuxta vires haeredita-tatis, ergo neq; fideiussbr tenebitur , nisi iuxta vires eiusdem haereditatis, eteroqui
ad plus obligaretur minus principalis, ac obligaretur principalis . Adde, quod stamel extincto onere restitutionis in principali cessat etiam in minus principalibus. ut videre est in solutione a primo factas
contra enim impugnaberis, nam licet eximatur principalis propter impotentiam, non eximitur tamen fideiussor propter impotentiam eiusdem principalis ed tantum propter impotentiam propriam, quid haec est natura fideiullaris, ut supplet re debeat per facultates proprias impotentiam principalis. si euenerat,nec potestia dici ablolute, quod onus in principali ex-ι,--. - inritatur, sed tantum,quod non obligetur, o Pro tempore impotentiae ad actitatem so- pinei lutionem, ad quam tamen obligatur ipse
A. -- lideiustor nisi de ipse factus fuerit impo- - tens, quia in se assumpsit onus principalis, si hie non soluendo. Ad id,quod subdi.
e. - . tur dicendum est extincto quoad substantiam debito in principali, vel per solutio-- - nem actualem, vel per liberam, Sc gratuitam cellionein factam a criditoribus ipsit Principali cessare quoq, onus in minus principalibus , quia non solum demitur onus, sed etiam extinguiturius , quod habebant ijdem creditores; in casu autem nostro de fideiussore, nec extinguitur debitum quoad substantiam, nec per imp tentiam principalis cessat ius contra iplos, Et contra alios substitutos loco ipsorum, maxime cum illi allignentur,ut contra ipsos ius exerceatur in casibus superuenienti impotentiae in principalibus. . Allertio II. bi fideiussor se obligauit sim .pliciter ad omnes usuras sui principalis sol-Lendat, nullo habito respectu ad faculta. tes eiusdem principalis tempore cautionis, an fuerint sulficientes, nec ne, tenetur ad caldeui restituendas, etiam si pro illo tem- rore fuerint supra vites facultatum de Mereditatis i secus verti. si tantum se obligauit limitate, quantum scilicet potest usa.
Probatis asserito quoad primaM par:
tem. Obligatio fideiussoris non restringi tur in data hypothesi assertionis ad bona usuraris tunc existentia comparative ad debita eiusdem, neq; ex natura honorum limitatorum principalis debitoris, neq; ex vi alicuius pacti rei ringentis ad tot , dc non ad plura, ergo dcc. Probatur antece dens quoad primam partem, quia fideiurata potissimum datur ex rationabili praesumptione, quod debitor non sit soluendos , Lius vel quod nolit soluere aro ton tit. V. deli-sio est eae dei p., ergo ex limitatione bonorum
principalia debitoris non limitatur praeci- et
se obligatio fideiulsoris. Probatur item antecedens quoad secundam , quia quo' debito tiescunq; ponitur in primo sui este fideiun neu Psio illimitata, non est, nec praesumitur ali- tamam quod pactum restringens , nec poteli piamst a poni, nisi interueniente consensa cremditorum , Dices non videri rationabile, quod ad plus obligetur fideiussor, ac principalis, ut
habetur inst. de fidei Mibus. Sed contra. inam in tantum ad plus non obligat , -- principalis, seu melius cestat pro temporci obligatio restituendi totaliter,in quantum supponitur impotens, cum autem fideius sor non habeat talem impotentiam, non a . . :est,cur debeat eximi a tali obligatione,cum praecipue ipsam assumat, vel propridie imis Ipotentiam actualem principalis,vel Propter eandem in casu, quo talis impotentia
Probatur item assertio quoad secundam partem, quia fideiurio ex natura sua nora exigit esse uniuersalis, sed obligat tantum secundum conuentiones , limitationes, dc ... i. pacta contrahentium , ergo si fideiusior non conuenit ad se obligandum dumtaxat ad r tot, ad quot se extendunt facultates principalis pro tempore,quo ille praestat ma tionem, in ipso non consurget obligatio, nisi ad soluendum, quantum exigent faculistates,iuxta quaX tantum soluere Homuli de non ulterius.
Utrum sit Uiurarius mutuans, qui . accepto pro re mutuata pignore adiscit pactum legis eommis oris.sVM MARIUM. Ratio dabitandi propovitvr is re c*ignamiuae varis modi, quibus huiusmodi
patrum potest adiici matvo. a. Paetum, quod pignus fiat cressitoris sev mutuant id non soluatur intra certum tem- pug mutuum inducit cluram, si pignus se maioris valoris, ac sta mutuum. 3. Amplia etiam, quando pignus non excederet valorem fortit.: a
Debet addet huiusmodi paZIum in contractapet oris, non postea. Ibidem .
289쪽
Tactum legis cmmissoria ediectum mutuo, quod pignus non retiituta forte ivtrd prae. fixam terminum habeatur pro vendito immutuanti pretio taxando arbitrao boni M.
ri, vel duorum, est illicum , oesti Prium. s. LAssertio I. Pactum,quod pignirs datum
pro mutuo non solutoue o intra tempus determinatum fiat creditoris facit conistractum usurarium, ec nullum est , si pignus pluris valeat, quam sit debitum.
Probatur assertio primo ex e. lamnan te de pignoribus. Secundo ex I. I. et L Ht. c.
et Luta attigimul de pacto legis commis depact. 'gM., ibique glos disertis de aper-ITsoriae adiecto contractibus emptionis, iis verbis prefata iura explicat. Tertio de venditionis sub titulo contralius a. pra-
not. q. assert. I. vers. aduerte a. , ubi dixi.mus pactum legis commissoriae tunc interuenire in emptione, de venditione, qua
. do conuentu est ea lege, dc conditione, ut res redimatur a venditore intra praescriptum tempus, intra quod, si non fuerit reis dempta, intelligatur prima venditio irri. ta, si voluerit ille, in cuius fauorem adiecta est illa conditio. Hoc, quod dictum Mil fuit in contractibus emptionis . dc vendiratione . quia ubi exigitur aliquid supra
sortem ex vi mutui contractus est ex sui natura usurarius, sed quando ex pacto adiecto contrae tu mutui, quod pignus maioris valoris, ac fit res mutuata fiat mutuan . t u tis, si mutuatarius non soluat debitum in- ira determinatum tempus , exigitur al, quid supra sortem, ergo dcc. Minor Pro- u. batur,quia exigitur absolute, ut pignus ex mis .ivi pacti adiecti fiat mutuatoris, sed pignus in data suppositione importat valorem '' - - tionis posset proportionaliter interueniro supra sortem mutuatam, ergo dcc.
in contractu mutui ,etn quo mutuans acci-M Ditis pit a mutuatario pignus; potest enim ita
ante rutis fieri conuentio , ut si mutuatarius intram tempus praefinitum pignus non redemerit per restitutionem sortis, pignus ipsum re- sed .ita maneat mutuantis, quasi quod ipse mutua- s mutis tarius incidat in commium, a quo den
minatione desumit paetum huiusmodi le-i sis commissoriae: Id,quod controuertitutin praesenti praenotione est, an per additionem talis pacti contractus mutui fiat illicitus, de mutuans usurarius. Quidam dixerunt absolute feri contractum illicitum, dc usurarium, eo quia ex superius dictis usura est ultra restitutionem sortis imponere aliquam obligationem ciuilem mutuatario, puta ad ineundum contractum assecurationis, ad venditionem alicuius alterius rei dee. Sed per tale pactum imp nitur obligatio ciuilis mutuatario amittendi pignus, vel ipsum vendendi licet iusto pretio, ergo dcc.
siduerte pro solutione huiusmodi paea tum multipliciter posse intelligi interuehiare in mutuo. Primo , quatenus ita intelligatur adiectum, ut si mutuatarius inistra praefinitum tempus non soluerit, intelligatur ipso iure ab eodem mutuataraci ad mari amissum , de acquisitum quoad domi.nium mutuanti, & iuxta hunc sensum ani. maduertendum erit, an pignua plus va-reat, quam pretium rei mutuatae, an sciis Iummodo aequivaleat pretio eiusdem rei. Secundo, quatenus ita sit appositum, ut si Pretium, seu res mutuata non rellituatur intra tale tempus pignus habeatur provendito, non quidem determinato preti per ipsum contractum, sed determinando arbitrio, vel boni viri, vel duorum alterius scilicet ex Parte mutuantis , alterius ex parte mutuat ij. Tertio quatenus, ita sit adiectiun, ut res mutuata habeatur
Pro vendita pretio iusso quidem, sed esti. . Eando arbitrio mutuantia. His posita sit Dices primo, maior illius valor, quem importat pignus supra sortem exigit ut
non ratione mutui praecise , sed ratione morae in restituendo sortem .iSed contra; nam vel ex illa mora sequitur aliquod
damnum emergens mutuanti, vel lucrum
cessans, vel nullum ex ijs emergit; si ptimum fateor, quod ille excestus in v alore rei possit a mutuante re tineri, sed hoc non erit ex vi pacti praecise adiecti mutuo, sed ex alio capite, scilicet vel lucri cessantis, vel damni emergentis, quae sunt quid meritorium lucri independenter tamen ab illlo pacto, sed hoc non est contra assertio nem, quae procedit solummodo , quando
obligatur mutuatarius ad relinquendum pignus maioris valoris mutuanti ex v i Pa.cti praecise posita mora; si secundum alterais tur praeterquam quod nou pollet sta ti in elapso termino praeuinto mutuator i l lum excessum valoris pignoris acquirere eo quia mora computanda est et non a tempore mutui praestiti , sed a momento post tempus praefinitum ad rellitutionem soratis sed deberet tantum tempus expeQare, quantum sufficiat ad adaequandum illum excelsum, non essugeret manifestam notam usurae , eo quia aliquid acquireret supra sortem ratione solius teinporis ei lationis, quod usurarium esse supra probauimus.
Dices secundo. Quod pignus amittatur per non solutionem debui praetinim
tempore non importat contractum usurarium, eo quia hoc pactum adiicietur in Poenam conuentionalem solutionis non potitae. Sed contra non negauerim iuxta pre- allegata sub hoc eo em titi contractus s. praenot. 13. a sert. i. dummodo interiaciniant conditiones ibidem assigna ae Pert, adhera tamen polle propter ullationcm . conueniri de alictua paena moderata it hcetamen non officit nostrae conclusi iri . Euggrocedit ex vi mutui, de pacti pr c e M
290쪽
De Mutuo, &vsuris. Praenotio XIX. arc
a lacti ipsi mutuo, non ex suppositione alicuius p enae adiectae, quae paena, ut oblimget, deberet ad ij et eidem contractui. Alsertiou. Etiam si pignus non exce dat valorem sortis,pactu tamen, quod idepignus maneat mutuatoris , si mutuatarius intra certam diem sortem non restiis
tuerit est illicitum , & inducit usuram, quod verum est, quando pactum huiusmodi ad ij citur in ipso contractu pignoris, tamutui, secus quando ex interuallo,& post
talem contractum Baldus in c. I. in I. col.
3 're' adier se. sed pone quod pactam de stu. da. inui. I. Tui T. de pign. act. I. a. c. depact. putis ariolus & ibi Bari. in I. quamuis alias l. callipodials de solutis Probatur assertio primo, quia praealle gata iuraret. i. , di vit. de pactis pignorum absolute, & indefinite damnant pactum legis commissoriae in pignoribus, nec distinguunt inter pignus, quod excedit valorem sortis, de pignus, quod tantum adaequat, ergo nec nos diiunguere debemui, nec di rariter sentire. Probatur secundo ratione , per ipsutria Pactum legis commissoriae ultra obligationem restitutionis sortis imponitur alia obligatio ciuilis, quae secundum te est pre tio aestimabilis, ergo per ipsum proprie in ducitur vlura. Consequentia tenet, quia usura nihil est , quam acquisitio rei
pretio aestimabilis supra sortem inducta
istis ei. Per conuentionem ciuilitis obligantem ., is tir jι- Antecedens prodatur,tum quia praeter iu-- ilum pretium onus imponit amittendi de .h g tetminate ipsam rem oppignorata quod' eli onus supra onus relli tuendi praecise
pretium, tum quia non minus est obligatio ciuilis pactio ineundi contractum asse- curationis precio aestimabilis, ac sit pactio relinquendi lub dominio mutuantis rem
Dixi, quando pactum huiusmodi adiici.
tur in ipso contractu pignoris, ec mutui,seiscus quando ex interuallo, de post talem
contractum , ad quod alserendum in ueor non solum propter allegata Iura in i pi assertione, sed etiam propter has ra. ' tr. Mones, tu inquie dum apponitur in ipso contractu est rationabile fundamentum F praelumptionis, quod mutuatarius ex ne- .F ' cellitate consentiat accipiendi mutuum ad que, quod laltem consensus fit inu lantarius mixte i tum quia aminio pigno-rIs videtur procedere ex mutuo, qua mu tuum ell, de ex Iola temporis dilatione , ,
Quando vero adiicitur ex interuallo , ecpiail talem contractum celsant huiusmodi
praesumptiones. dc videtur non ex graua mine prouenire vi inutia impolito inutua tario, sed ex motivo conteruandi ludem.
Asierito ut . Si pactum legis commis' seriae adiectuui coiitractui mutui sit huiuss
di,quod pignus non restituta serie ultra praefixum terminum habeatur pro vendi. to ipsi mutuanti pretio taxando arbitrio boni viri, vel duorum, quorum alter sit ex
parte mutuantis, alter ex parte mutuataris, illicitum est, et inducit usura. In hanc asesertionem propendere videntur cou Coua
ruvias I. Par. res i. c. a. adi v. T. Molina
de contra et disp. 32 , qui ipsam appellat M 'A
Probat urina quavis possit quis pacisci,ut
sors mutuata restituatur pro aliquo deteriminato tempore ( nam sicuti mutuam Iiber est ad mutuandum, vel non mutuandum, iti liber est ad mutuandum ad tale , vel tale tempus, de non ad ulterius i non potest tame pacisci quod sibi res illa potius vendatur, quam alteri, de quod potius sibi satisfiat per illam rem determinate, quam per aliam, sed per pactum legis commisi riae paciscitur, quod pignus potius vendatur mutuanti, quam alteri, de ipsi satisfiat
per rem determinatam, nempe per illud pignus, ergo non potest mutuam sine labe usurae ita pacisci . Maior probatur, quia '
illud pactum inducit obligationem ciuilem
non minus, ac quando mutuans obligat mutuatarium ad emendum ex sua olficina, Mis vi vel ad vendendum sibi rem aliquam , tanum
qilam, vel nollet vendere, vel vellet esse, si liber ad vendendum cuicunq, sibi placue. v n-rit s neque dios disparem esse rationem in , obligante mutuatariis ad vendendam sibi
rem aliquam determinatam, ac in obligante eundem, ut Pignus habeat pro ven- retina sedito, si non soluerit pro determinato tem- DP
pores tum quia pignus ex natura sua est specialiter hypothecatum pro sorte, quod
non euenit in praecise obligante ad vendendam rem aliquam ; tum quia p actum, ut pignus habeatur pro vendito est in oris
dine ad conseruandu m indemnem mutuis autem , non ad aggravandum mutuata rium, pactum autem obligam a luendendam rem determinatam est in oldine dumtaxat ad graua inen matulltarij, utpote, quoa inducit obligationem ciuilein . quae adimit iplius libertatem contra enim impugnaberis, quia quamuis pignus detur in assecurationem in uiuanti pro sorte, inducitur tamen noua obligatio ciuilis super onus,al securationis per impositionem oneris vendendi rem oppignoratam, si de-iato tempore sors mutui non restituatur, quod est grauanaen mutuatario pretio
aestimabile, quod si dicatur, quod illa obligatio non ponatur tanqualii graua mero pro muttio, sed tanquam tuta coinpensatio ad seruandum mutuatarium indem
nem , impugnationem statim recipies . quia compentatio fieri potest, vel per venditionem eiusdem rei libere factam aliis ab eodem mutuatario, de non restrictam ad eundem mutuantem, vel per alia bona mutuo accepta ab alijs, quibus tradatur