장음표시 사용
261쪽
damnum re vera mutuanti impendeat ex mutuo posse hunc pacisci, ut dammum illud compensetur, etiam si non m neatur mutuatarius de Sualitate, & quantitate praevisa, ct cognita talis damni im- Pendentis, eo quia in hoc seruaret iustitiae Wqualitas, quae non tollitur per ignoran- etiam eiusdem mutuatarij s sed fallitur in
hoc Lessius, nam licet re vera seruaretur in illo contractu aequalitas secundum se , non esset tamen determinate consensus ad illum requisitus ex defectu notitiae, quam si habuisset mutuatarius larte non consen sisset . Procedit assertio non de damno emergente, quando mutuararius est in mora soluendi post tempus praefinitum ad restitutionem, de quo sermo occurret insequentibus assertionibus, sed de damno emergente ex eo, quod mutuans det rem in mutuum. Sic eIplicata Probatur assertio. Damnum illud emergens eii secundum se pretio aestimabile, quod subit mutuans in fauorem,& com modum mutuatarij , ergo iuste exigere potest mutuans, ut illud damnum per mutuatarium sibi compensetur. Antecedens probatur,ttan quia reparatio illius secvn.
dum se exigit pretiam itum quia mallet quis priuari aliqua re aestimabili , Suam ubiacere illi damno. Consequentia pro
batur, quia aequum non est,ut ratione beneficii gratis in fauorem alterius collatisr,. - quis teneatur in sui detrimentum onera M., ιβ ut subire pretio aestimabilia.Cofirmatur quia bati pecunia non solum tanti valet, iurati est in se, sed etiam quanti commoditatis est
asserendae, & damni vitandi, ergo illud
ara . damnum vitandum est pecunia compensabile. Hic nonnullae suboriutur difficultates.s Prima est,an si emergat mutuanti ai iquod damnum, quod tamen mutuans non deduxit in pactum possit ratione talis damni ex iustitia exigere lucrum a mutuatarios hicq; teneatur illud soluere. Negant D.
D. lio- Th. qmest. II. de malo art. q. ad quartu de mas, Na simum, avarrus in comment. de Uuris i q. quast . num. c., quibus adhaerent recentiores communiter. Assirmant vero Asa. Maior ior in s. dist. Is .qua I. Io. Usq, nomath.
sentior priori negatiuae sententiae, nam is licet illud mutuum fuerit occasio talis damni, ex nullo tamen capite obligat ut mutuatarius ad illud resarciendum, non ex vi eiusdem contractus , qui non obligat nisi ad aequale restituendum ei, quod a ceptum est; non ex aliqua conuentione annexa eidem contractiu, eo quia nulla tapponituri uteruenire; non ratione rei acceptae, eo quia mutuatarius rem solum modo mutuatam accipit, nec in aliquo alio ipse factus est datior,non ratione iniustae acceptionis, seu damnificationis , eo
quia ipse nec post liue physice, nec moral i. ter iniussit in tale dammuni ci licet occa. sionalith rex beneficio ips eollato tale damnum proueniat , non propteres in ipso oritur obligatio aliqua resarciendi, eo quia nulla ipsius culpa id proueniat, nec ex benesitio praecise sumpto pullulas 'secundum se aliquod onus iustitiae, sicuti squis mihi donaret centum nummos a
reos libeth, & postea ex tali donatione aliquod damnum proueniret donanti ravi donationis ego non obligarer ex iustitia ad damnum illud resarciendum; undo
iuremerito docet D. Thomas mox allega
tui, alisq; plures cum ipsoaeuod mutuans Debet debeat sibi imputare, quod de illo damno non cauerit, ipsum: in pactum non deduxerit; neq, dicas inistra apponi pactum, Pod dea ubi natura contractus id implicite secun- ιιι dum se exigit, &propterea,quod pactum inducit solummodo onus in laro exterio- 'ri,&quod de caetero in laro conicientiae fecundum se obligat ipsa natura, quod sic euincitur, nam natura contractus exigit, ut salvetur aequalitas, non saluaretur au tem aequalitas, si ex mutuo consurgeret aliquod damnum mutuanti , quod non rem pararetur per mutilatarium , ut propte rea ex vi mutui videtur taciti coarctari ad illud damnum reparandum , corari enim impugnaberis, nam natura comram ctus mutui secundum se praecise sumpta, nec implicite, nec explieit E inducit aliud Onus, quam restituendi aequale rei mutuatae, sicuti natura venditionis rei alicuius non obligat nisi ad pretium aequale , dcconuentum, unde si ex eo, quod Suis vendiderit rem aliquam sibi necessariam, postea ex tali venditione damnum aliquod sibi obueniat , non propterea emptor ad aliquid aliud obligatur ultra pretium, ita dec. Deinde si ex natura sua implicite mutuum obligaret mutuatarium ad reparationem damnorum mutuanti prouenientium non solum coarctaretur ipse mutuatarius ad talem reparationem in foro interno animae, sed etiam in externo, sicuti quia comodatum inducit implicite onus in comodatario adhibendi in conseruatione comodati maximam diligentiam , si etiam ea negligentia, & culpa leui ipsum
periret, coarctaretur in vir , mro ad ipsum restituendum, quod tamen Maior comtrariae sententiae patronus non admittit. Ratio autem est, quia iura positiva obligant ad seruandam naturam contractuusecundum ea omnia, quae ijdem contractus in se inuoluunt,praecipuhsi sing in or- ad 'ν-dine ad euitanda damna exteriora conis Mandam trahentibus obuenient ia, nam in tantum nes ramid, quod implicite inuoluitur, obligat tantum in laro conscientiae, in quantum in 'soro exteriori non potest probari s in hoc aut e casu damna pollunt probari, ade ivel in taro etiam externo oritur obligatio compensationis, vel in nullo . quod
probabilius, de certius est. Ad id, quod
262쪽
Iubditur,dicendum est contractum exige ret, ut salvetur aequalitas, quantum exigit natara eiusdem . non quantum exigit ali quid obueniens extra naturam eiusdem smsi conuentio de illo facta fuerit,uel alius, qui supponitur obligari, causam dederit ratis damni. Confirmatur,quia in contra m nullus obligatur ad aliquid extri minxuram eiusdem contrainu,nisi ad illud vel expressa, vel praesumpta voluntate cO semiat; consensus etenim est larma sub- Mantialis cui eunq; contractus, sed mu- matarius nec expresse consensit in onus reparandi, nec praesumitur se voluisse ad illud obligare, ergo M. Secunda dissicultas est, an,si quis cum acceperit ab alio mutuos centum num mos aureos sub usuris,postea mutuet alteri totidem, possit ipsum obligare ad soluendum simul eum tarte easdem usuras. Molina disp. 3I . in si te distinguit via enim in eo, qui primo mutuum acceperat sub usura, adhuc perieuerat causa , Ob qua accepit, ita ut ipsum non paeniteat de taliaeceptione.& sic docet licite posse obligure suum mutuatarium ad similes usuras , vel adhuc non perseuerat talis causa,adeo ut incipiat ipsum paenitere de mutuo a se accepto sub talibus vluris, & sic docet, noposse suum mutuatarium obligare ad similes usuras . Rationem utriusq; adducit, quia pecunia illa. qirae a primo muri atario conceditur lin mutuum serendo j non est primi mutuantis usuraris. ergo ratione allius prioris mutui praecise non poterit secundus mutuatarius obligari ad viuras, si eadem causa, ob quam mutuatarius primus accepit, non perseuerat; cesiante
enim causa b quam suis humeris imposuit illud onus non potest iuste illud alienis imponere, si vero perseuerat adhuc illa causa, poterit imponere, hoc enim est praecise se indemnem seruare , est quippe
quasi vendete damnum sibi emergens, Haec Molina . Sed haec distinctio gratis omnino, de sine fundamento in ordine ad intentum confingitur; non enim ex eo, quod onus quis in seipso susceperit ex causa alicuius necessitatis reparandae, vel uti litatis acqu irendae potest illud onus, si sit supra iustum altari imponere, sicuti ex eo, quod quis ex aliqua necessitate . emeritrem aliqua supra iustum pretium non potest illam aueri supra iustitiam pretii reuendere. Deinde siue primum mutua. tarium paeniteat contractus Perse ipsum cum usurario initi, siuh non paeniteati alia teri mutuando sine onare similis usurae, quam ipse v surario soluit, non eximitur a damno sibi emergente, siquidem per re- mutuationem a se iactam alteri mutuata rio non deponit onus soluendi usuras, erisgo si ratione damni emergentis sibi potest onus imponere alteri soluendi usuras,qua re non paenitet de eon uacia per se ipsum
Nuto, poterit etiam imponere Pando renitet , semper enim damnum emergit; Neq; diras ex eo, quod paeniteat, argui cessare necessitatem,ob quam mutuum accepit sub usuris, adeoq; ratione illius damnum aliquod non emergere; contra enim impugnaberis;nam esto,qciod in oris dine ad illam necessitatem, quae supponimtur creare, ndin subeat aliquod damnum , subit tamen per remutuationem, eo quia ex eo, quod remutuet, non potest se exbmere ab obligatione latuendi usuras primo mutuanti,quod certe aliquod damnum est, sicuti damnum est non posse ratione mutui praestiti soluere onera, de v, Igam Iia , ex quibus non solutis varia proueniunt dispendia, & incommoda. Quam brem alia via incedendum existimo in s
lutione propositae dissicultatis, alijsq; dAstinctionibus utendum i vel enim potes mutuatarim primus per restitutionem, iuriis mutuanti faciendam se eximere ab onere soluendi usuras, ta sic alteri mutuando cum onere soluendi easdem usurasus acie, & illicite mutuati vel non P intest se eximere,quatenus couentu sit, quod mutuum nequeat restitui ni fi post tempus rast athia aliquod per iptas contrahentes definitum, et d& sie alteri mutuando potest licite de eisdem usuris conuenire. Ratio primae partis est, quia nequit aliquid in mutuo exigi t. rati , supra sortem ratione damni emergentis, nisi quando prastito mutuo non potest ali., -- ter tali damno occurri, sed in data hum thesi posset mutuatarius occurrere dam. no, quod subiret alteri mutuando per rh curri. stitutionem scilicet sortis faciendam suo mutuanti, ergo ratione talis damni non potest onus usurarum imponere suo mutuatario, neni aliquid ab ipso exigere supra sortem. Maior probatur,quia si quia imminenti sibi aliquo graui damno mutuet , & alias pecunias habeat , quibus damnum illud possit vitare , non potest aliquid ratione illius damni exigere, quia illud damnum non prouenit ex mutuo,sed ex incuria, seu auaritia mutuantis nolentis illud reparare, cum posset etiam praestito mutuo, ergo quando quis potest alb nisi, si unde reparare damnum imminens, & non bireparet non potest dici ratione damni emergentis posse aliquid recipere, siquidem illud damnum non prouenit ex ipso mutuo,sed ex voluntate mutuantis volentis subiacere illi damno,cum posset illi non subiacere, si vellet, unde illud damnum sibi imputandam est, non alteri. Ratio secundae partis est , quia ex tali mutuatione vere secundus mutuans subiret aliquod damnum, nempe confirmationem oneris Pluendi usuras sine sorte, seu potentia ad usum eiusdem sortis; vere autem dammnum est, seu onus pretio aestimabile cogi ad solutionem interesse . sine usu sortis
263쪽
supponi impositum, quod propterea cau. si aliunde habuisset, unde satisfaceret certalam non habet a remutuatione facta alte- te non posset illas usuras, quas soluit a deisti, adeoque non potest ratione illius inda- bitore exigere . nam libens soluisset non cere onus similium v rarum i cotra enim ex necellit ne, unde deberet sibi imputare impugnaberis nam licet non habeat cau- illud damnum, non debitori. sam a remutuatione impositio illa oneris Assertio II. ratione lucri cessantis po- diaeta remutuanti, habet tamen causatria test mutuans, siue inuitus . sive volens mu- ab eadem onus soluendi usuras sine domi.nio, & vis sortis, cum dominium, & vis transseratur per remutuationem; elt au- . . tem aliquod nouum,& distinctum obliga..ta ... ri ad soluenda onera siue aliqua sorte, leuis is, S commodo ab illa proueniente ab eo, quod est obligari simul cum sorte, seu comm ditate, qua ex illa prouenire potest , quis
et nimmo sine sorte vix videtur posse subl
I , UT, stere usura, seu lucrum illud superare is, is ' scens sorti, ergo cum illud perseueraret,
Ct perseueraret contra ius, & in detrimem tum remutuantis, qui propterea ratione illius potest exigere recompensationem a ' suo mutuatario. Rursus, vel in remutuatione consentiente primo mutuante,& acceptante transfert in alium mutuatarium
volentem idem onus, quod ipse assumpsit, vel ipso ignorante , nec se ab obligatione cum ipso contracta eximente mutuatario de nouo contrahit cum alio ipsi remutuando cum independentia a priori contra-ehi; si primum; dicendum est remutuanistem posse licite obligare mutuatarium ad ea onera lubeunda, quae ipse contraxit; si secundum eodem modo discurre ndum est, quo in mox superiori posita distinctione locuti sumus. Ratio primae partis est, tu quia ipse usuras non recipit,sed usurarius itum quia ipse solum cedit contractui al.terum in ipsum consentientem substituendo, tum quia per hoc solum se indemnem constituit, quod unicuiqit licitium est; ne. que dicas licere quidem unicuiq; indemniatatem propriam procuraret, non tamen cum praeluditio alterius, nec cooperando iniquae actioni, contra enim est, tum quia non est iniqua actio conuenire cum mutuatario, ut si velit in loco mutuantis lubstitui easdem lubeat conditiones, eademq;onera , quae lubijt substituensi tum quia ipse directe solum intendit actionem sibi licitam,& per accidens est, quod subsequatur damnificatio alterius.s Tertia dissicultas est,an si quis pro alio, pro quo fideiussit, compulsus sit excipere
mutuum cum usura potat licite usuras, quas soluit creditori, repetere ab eo, pro quo fideiussit, & in cuius fauorem mutuuC. m. l. accepit cum usuris . Oinistis aliorum sen. sui Hel- tent ijs absolute sentio, fideiussorem posse absolute exigere a debitore usuras, quas. intuitu ipsius soluit. Ratio est, quia debitor non soluendo suum debitum in causa fuit, ut fideiussor compulsus fuerit ad eas. . alio dem soluendaS, ergo tenetur illas comis pensare eidem fideiussori. Dixi, eo vl-st accipere mutum cum usuris , nam tuetoacisci cum mutuatario de aliquo I cro supra sortem praestando. In hanc a sertionem omnes fere propendent nonnullis exceptis.
Probatur primo . Potest quis rationcidamni emergentis deducere in pactum onus alicuius Iucri supra sortem, ergo etiaratione lucri cessantis poterit de eodem lucro pacisci. Antecedens patet ex superiori assertione. Consequentia proba tur, quia cessatio illa lucri habet rationem riso in alicuius damni emergentis respectu tuantis; ipsum enim priuat,dc damnificat in illa utilitate, quam iuste consequeretur ,---- ex sua industria illam applicando vel in negotiationibus, vel in alijs contractibus fructiferis. Probatur secundo. Dum aliquis meriscator v. g- pecuniam destinatam lucro mutuat transfert eandem in alterum non solum secundum valorem, quem habet in se, sed etiam prout subest propriae indu striae, secundum quam nata est ex gener suo fructificare, ergo restituenda est non solum secundum valorem corresponde tem ipsi rei secundum se, sed etiam secum dum valorem correspondentem ipsi industriae. Antecedens probatur, quia pecunia illa prout subest industriae est veluti semen faecundum productivum lucri, in ..et .
quo virtualit 3r lucrum iesum continetur. OpNeq; dicas pecuniam ipsam lecundum te . - fasterilem esse, de industriam ipsam, utpote - - non adhue applicatam nullius esse valo ris, & ad summum respicere lucrum in spe, quod cum non sit positum, non debet appretiarii; contra enim impugnaberis: nam dato, quod pecunia secandam se sit sterilis, industria tamen secundum se est foecunda,&nata simul cum pecunia lucrum egerminare, & licet non sit posita, esset tamen ponenda, dc poneretur, si pe. cunia non mutuaretur, Sc mutuatio est causa praecise non applicationis talis industriae . Ad id, quod subditur dico, quod licet illud lucrum sit tantum in sipe, quia
tamen est in spe proxima,en pretio secundum se aestimabile, sicuti supra diximus de iactu retis, & de venatione vitium diei, seu de spe capiendi feras in venatione unius diei Dixi, malvam. sal inuitus . sui volent
propter nonnullos exiit una utra , quod, quando mutuans inuitus cogitur mutuare
potata ratione lucri celsantis aliquid exigere supra sortem, non autem,quando sponte, dc libere mutuat, eo quia tunc vim detur sponte cedere iuri ad tale lucrum aequiis
264쪽
, aequirendum . Nihilominus,, quam ui 2 a , sponte mutuet supponitur hoc esse in o
C. . . duae ad benefitium mutuatam, non in or P. rea. dine ad cedendum iis . quae alio titulo in via de Posset iuste acquirere; quinimnio dum t. conuenit super his non potest praesumi , quod sponte cedat . sed animum habeat illa acquirendi, & eum haec correspondeant cellioni iuris pretio aestimabilis possunt sine labe usurae determinato lucro compensari. Non acquiescunt rationibus a nobis ad- duetis nonulli Auctores, qui propterea interesse ratione tueri cessantis astruunt usurarium, vel ex eo quod D. Thomai a. a. D.Tbo. a. ad i. doceat cessationem
Cas. lucri non posse deduci in pactum , quia non potest quis vendere id, quod nondum habet, & a quo potest multipliciter impediri; vel ex e quod Sinus principalis con- solus. trariae sententiae assertor, & patronus dbcat lucrum non cessare respectu mutuam iis offerentis se ad uiu tuum , vel precibus cedentis ad concedendum ipsum mutuu, eo quia preces non cogunt, nec tollunt rationem voluntarij . Sed firma manet assertio;m id, quod assertur ex D Thoma explicandu est per hoc, quod ipse intelligat de lucro in spe remota, quae scilicet ex D. Thorum concursu variarum circunstantiarum nul- - -- Iam, vel non nisi valde remotam habet connexionem cum ipso lucro, de hac au- uisa uisa tem spe remota alibi locuti fuimus non traxima. esse pretio aestimabilem, nec vendibilem, adeoq; nec meritoriam alicuius lucri. Ad M,quod subditur ex Soto patet responsio ex iis, quae mox diximus in superiori
Pro claritate assertionis plura aduerte.
Primo, quod quamuis possit pacisci de lucro, siue mutuans fuerit inuitus, siue non, inter utrumq; interueniat tamen at i quod discrimen, nam mutuans volens, nisi pa cistatur de lucro non potest iuste illud exigere propter ratioues, quas supra adduximus poli assert. l. huius pransi. vers hic nonnalia suboriaretur discultates inmutuam rero inuitus poteli iuste exigere, Scmutuatarius tenetur reddere, etiam si illud non fuerit deductum in pactum . Ratio est, quia mutuatarius ex eo, quod coegerit mutuantem ad sibi mutuandum ip. sum Muste impedivit a consecutione talis lucri, & per conlequens iniusta causa fuit talis damni mutuanti promanantis, ergo illud tenetur compensare, etiam si illud nofuerit deductum in pactumn hoc quidem ratione iniusti laesionis, seu damniticatio- Molina. nisi sic in specie docet Molina, quod Princeps cogens subditum paratum pecunias suas in contractibus licitis implicare ad lucrum teneatur illud lucrum, quod M.quisiuisset compensare siue iuste,itae intu. E coegerit; iuste, inquam, quatenus imterueniente aliqua hilla causa ipsum obli-
garit ad mutuum iniuste autem, quatenus nulla interueniente cauta ex solo suae voluntatis, & potestatis motu obligarit iNeq; dicas; quando iuste obligat non via detur Princeps in se trahere aliquod onus restitutionis, seu compensationis, nam exactionibus iustis per Principem exercitis nullius ius violatur; contra enim impugnaberis , quia quamuis Princeps urgento graui necessitate ob bonum publicum noexerceat actionem iniustam exigendo ab aliquibus determinatis personis praestationem mutuam, cum commode seruata proportione inter Reipublicae ciues non posset ab omnibus eo modo, quo praestat in impositione gabellarum, & vectigal tu, exerceret tamen actionem iniustam,il cessante illa graui necessitate per prouisionem iam iactam per pecuniam illarum particularium personarum onus illud non distribueret inter omnes, de damna illarum particularium non reeararet , non enim aequum est,ut quis particularis onera totius Reipublicae sustineat cum sui detriamento, & Princeps tenetur seruare iustitiam distributivam praecipue in impositione onerum o Aduerte secundo, tres etiam conditi,
nes requiri, vel aliquid possit exigi supra
sortem ratione lucri cessantis.Prima est,ut re vera mutuatio sit causa talis lucri ceo
initis, quatenus illa posita pecunia, quae erat destinata ad negotiationem, vel ademptionem alicuius pensionis fructiferae lucrum illud, ad quod erat deputata, non consequitur, quod isisset consecutura, si
non fuisset mutuata. Ut autem re vera
percipiatur, quando ratione mutui oriatur lucrum cessans , sciendum est, illud r. -- Iucrum debere esse proxime acquisibile,& A. , in spe saliem moraliter certa, quatenus sit pro mis. destinata negotiationi non soluin certae,&determinatae, sed etiam in genere illa pe- - in cunia mutuata, vel sorte etiam a negotiatione sit subtracta ad finem praecise , ut mutuatario conferatur . Ad hoc tamen requiritur,ut mutuans non habeat aliam pecuniam otiosam; si enim habeat, quam commode implicare possit in negotiationem loco mutuatae,non videtur posse exi.gi lucrum cessans, ut supra dicebamus de damno emergente. Dixi, otiosam, nam si aliam habeat necessariam ad alios euentus v. g. ad alendam familiam . do. tandas filias, de ad necessaria pro senectute, tunc etiam certo posset pacisci de lucro, quia re vera illa mutuatio esset causa cessationis lucri; non enim quis ut benefitium alteri conferat, tenetur se priuareret
rebus ad easonera requisiuis . Secunda conditio est , v t non tantum accipiatur, mantum erat lucrum, quod sperabatur. Iab --.ed deducenda sunt ea,quae ex et aest ima- ι----
tio laborum, incertitudo eiusdem lucri, expensa insimendae,icalia huiusmodivi.
265쪽
ditio peritorum in tali arte versatorum. Quod si quis exiget,quantu sperabatur illis non deductis non committet quidenta. usuram, eo quia illud non exigeretur, ut fructus mutui, sed ut compensatio lucri
cessantis, committet tamen contractum
iniustum, & restitutioni obnoxium . eo quia exiget plusquam exigendum est, non seruata aequalitate. Adverte tamen hic duplicitet posse mutuantem conuenirerum mutuatarro Suoad altria lucrum. supra sortem ratione lucri cessantis, vel determinate determinando scilicet id , quod soluendum est, vel indeterminath. Suatenus no statuitur determinatu Iueru .
sed illud, quod in fututum rei probabit
euentus in alia re simili deductis tamen ris, quae exigeret testimatio laboris, industriae, & expensarum &e. Utroq; modo licitum est pactum, eo quia in primo casu supponitur , quod conuentio facta fuerit iuxta probabilitatem lucri, quod verisimilithriudicio prudentum sperabatur commputando qualitatem eiusdem spei secundum se; in secundo vero seruatur sequaturas, & quanta est incertitudo in luero cessante, tanta est in pretio ad proportionem aestimatio. Tertia conditio est. vi illud,
I.,aro quod paciscitur sueta sortem non statimis. - detur, ac datum est mutuum. Ratio est, M. istum, quia si mutuares mille v.g., ct conuenires mea fla- de decem ratione lucri cessantis pro sin
gulo centenario, & illa immediati exige- 'et' res in mutuo, perinde esset, ac si mutuares
tantum nouem centum i nam centum
vel retineres de illis mille, vel immediate reciperes a mutuatario, quod mani sch iblicitum est; nam tantum exigeres a mu-
uatario propter nouem centum, quantum pro mille, plussa exigeres pro lucro
cessante, quam lucri tibi cessaret.
Adverte tertio in pactione tueri ce
o fantis necessarium non esse, ut mutuans moueatur alterius precibus ad mutuandum, sed posse se offerre ad mutuandum. Ratio est,quia quotiescuucti potest quis ex
re sua lucrum aliquod accipere per aliena tionem, aeque potest illam offerre alienationi per talem, vel per alium contrae tum, si non repugnet alicui iuri, sed nulli iuri obstat contractiis, quo quis couuenit de usura ratione lucri cessantis, ergra dcc Assertio IV. Ratione periculi sortis po-i o xest mutuans pacisci de luero aliquo supra
sortem exigendo. Controuersia haec in
duplici sensu potest examinari, primo
suatenus praecise res mutuatur pers me
inopi, haudulentae, & malae fidei, de quapropterea potest esse maximum dubium, seu periculum,quod non erit soluendo,uel quod ex sua malitia non sit restituturus,
ratione cuius periculi sie accepti potest pacisci de lucro , t in hoc sensu nostra
Procedit assertio; Secundo, quatenus res mutuatur ea conditione, ta pacto, ut mu:
tuatarius teneatur ad ineundum eontrae. tum assecurationis cum mutuante, & ipse mutuans ex vi contractus assumat in se periculum sortis, quousq; sors ipsa ad talem statum determinatum deuenerit, de sic,an ratione talis periculi assumpti possit de aliquo pacisci supra sortem erit sermo in
Probatur iam assertio iuxti primit sensum. Illud periculum amissionis sortia est secundum se pretio aestimabile, ergo poterit compensari per aliquid supra sortem exigendum. Antecedens probatur, rivrii tum quia regulariter prudentes, ut euer et tant similia pericula, solent pretia multa profundere I tum quia in communi omni u GI., aestimatione pluris valet res nulli obnoxia illi periculo, quam res periculis subiecta tum quia mallet quis donare decem, quam exponere tali periculo centum.
Dices primo hac ratione actum esset do uris, nam semel admisso , quod rati ne periculi liceat ex mutuo aliquid sumi supra sortem,semere ex illo posset aliquid sumi magis, vel minus pro maiori, vel minori ratione periculi, cum semper aliquod periculum sit adnexum ipsi mutuo. Sed
contra, nam non ratione cuiuscunq; Peri- γ. Duraculi licet aliquid exigere supra sortem. a bis sed tantum ratione alicuius periculi de Deuentu probabiliterae moraliter certo su rei tuto, sicuti supra dicebamus de spe, quae Inisi sit proxima, rationabilis, ta moraliter certa nec potest vendi, nec si sit de lucro, μ-- potest illud gignere, ita dee. O. Dices secundo. Qui mutuat mutuata. rio cum tali periculo sciens,lc volens mutuat, ergo sibi debet imputare, quod subeat illud periculum, adeoq; ratione ipsius nihil potest exigere. Sed contra; lcit quidem tali contractui rationabile subesse periculum quoad sortem , quia tamen scieetiam illud esse pretio aestimabile, illud
non vult absolute, sed tantum conditiona.
te, ea scilicet conditione, ut illud pericu-
Ium, cui exponit res suas, compensetur per luctum superacrcleenduin . de.quo init pactum, conuentionemq; facit. Diees tertio ex c. in ciuitate de usuris . ubi dicitur.Ex oecolligere licet Ecclesiam determinas talia pericula non esse considerabilia, ergo neq; pretio aestimabilia. Sed conti I per praecitatum caput solum innuitur, vel talia pericula non esse conliderabilia,eo quia supponantur esse remota,& non innixa iusta ratione, vel non esla eonfiderabilia in casu dumtaxat, quet mutuatarius obligaretur ad contractum re curationis, & mutuans tele ratione talia
contractus , seu pacti aliumeret in seipsti periculum fortis, ratione cuius praetenderet aliquid exigere, de quo mox subdo. Affertio IV. Est contractus usurarim, i 1
quando res mutuatur ea conditione, ut mutuatarius teneatur ad ineundum conistractu iu
266쪽
tractum assecurationis cum ipso mutuan te,quo ipse mutuam certo pretio in se periculam pecuniae, vel mercium recipiat, Hic casus frequentet euenit in mercibus
nauticis ,& traiectit ijs, seu deserendis ad nundinas , in quibus mutuans se obligat ad periculum assumendum quousq; ad destinatum Ioram fuerint delatae, ratione cuius periculi uise assumpti de aliquo premtio supra sortem soluendo paciscitur ipse mutuans. Est satis communis apud A
Probatur primo ex e. Nauiganti ty. de muris, ubi sic dicitur 2 auiganti , vel emtiaed nundinas certam mutuans pecunia quan
citatem pro eo. qvsd suscipit in se peraculum recepturus aliquid supra sortem, usurarius aesi censenduI .
Prohatur secundo ratione; obligari ex
Pacto in mutuo ad aliquem alium contra
elum ultra mutuum ineundum est aliquid fecundum se pretio aestimabile , siquidem Per obligationem ciuilem imponitur mu tua tario aliquod gravamen, ergo exigere talem obligationem importat usuram supra sortem, hoc est ius aliquod pretio aestimabile. nfirmatur. Est manifesta usura Obligare ciuiliter mutuatarium in mutuo ad emendas merces a mutuante, vel ad molendum in ipsius molendino, ut supra Probatum est pranot. x. assert. F., ergo etiam erit usura obligare ciuiliter mutua tarium ad eligendum iptum mutuantem tanquam lideiussorem, de pro tali munere aliquid erogandum. Consequentia Probatur . Ideo committitur usura obligando ciuiliter mutuatarium ad emendas merces ex ossicina mutuantis, quia per tam Iem obligationem imponitur onusin gravamen , ad quod nullo iure mutuatarius tenebatur, de est pretio aestimabile, sed etiam per obligationem ad ineundum cintractum assecurationis, de assumendum mutuantem tanquam fideiussorem , cui soluatur determinatum pretium, induci tur onus , quinimmo maius pretio aestiomabile eidem mutuatario, ergo dee. Dixi, maius, eo quia in obligatione ad emendum,vel molendum imponitur onus,quod debebat subire mutuatarius, de solum restringitur ad emendum in propria ossicina, dc molendum in proprio molendino, cum pol et aliunde emere, molere, in obligatione vero ad assumendum mutuantem pro fideiulsore , de soluendum pretium pro assecuratione imponitur onus, ad quod assumendum mutuatatius erat omnino liber, tam quoad mutuantem . squam quoad alios, de non est sola restrictio ad unum, sed simplex oneris impositio Dices non est usura ultra onus aequale rellitvencli pro sorte obligationem ciuilem imponere mutuatario, iquotiescunq,
altera aequalia imponitur mutuami, PR
correspondeat illi mutuataris, sic docuimus praecit. praetor. X. assert. I. , nullameta usuram in obligatione imposita mutuatario ad remutuandum quotiescunq; per eundem e tractum obligatur mutuam ad mutuandum, vel ad non exige
dum mutuum, nisi post tale tempus prinfinitum, eo quia obligationi ciuili mutua-tarij correspondet obligatio ciuilis imis posita mutuanti . sed quando imponituuobligatio ciuilis mutuatario ad contra tum assecurationis ineundum imponitur altera ipsi mutuanti assumendi in se perisculum rei mutuatae , quae correspondet primae,ergo dcc. Sed contra,quia illa obibgatio, ae imponitur mutuanti assumendi in sepericulum rei mutuatae est intemta, & volita ab ipso mutuante. qui oblis gauit ipsum mutuatarium ad se accipiendum, ut fideiussorem,cum posset alios a cipere, vel neminem, adeoq; est solum onus impositum eidem mutuatario, sicuti est onus solummodo ipsi impositum obligatio ad emendas a se dumtaxat merces vel molendum solum in proprio molendisno, licet postea ex hoc sequatur onus tri huendi merces,si emantur,vel molendi; aequando mutuans obligatur ad mutuandum , & mutuatarius ad remutuandum est onus viriq; impositum,unum intentum
a mutuatario,alterum a mutuantesadeoq;
in primo casu aliquid exigitur supra sorte, ut indebitum ex alio titulo, in secundo si aliquid exigitur supra sortem exigitur videbitum alio titulo ratione scilicet oblis nationis impositae mutuanti, vel mutuandi, vel non exigendi debitum,nisi post tale tempus. Dici etiam potest , ct forthclarius, quod onus illud assumendi in se
periculum rei mutuatae non attendatur, nisi vi effectus contractus annexi mutua tioni, eo modo, quo traditio mercis est essectus contractus venditionis, ad quam obligauit mutuans in mutuationes onus vero impositum a mutuante mutuatarioremutuandi, de mutuanti a mutuatario noexigendi mutuum, nisi post tale tempus non sunt essectus alicuius a iterius contrae iis,sed unumquodq; obligatio secundum se , quae habet suos effectus distinctos . adeoq; dum obligatur mutuatarius ad contractum assecurationis constituendo ipsum mutuantem, ut fideiussorem, obligatur ad aliquod onus, ct gravamen pretio aestimabile sine correspondentia alterius grauaminis in mutuante,quod non sit effectus istius, adeoq; est proprie usura, dum vero obligatur ad remutuandum, de mutuans ad non exigendum mutuum imponitur quidem onus pretio aestimabile, sed viri ; in ordine ad effectus diuersos, cum viriq; obligationi suus correspondeat effectus distincitus, mutuationi scilicet tradendi rem, de recipiendi similem post pri- sinitum tempus , remutuationi tradendi
267쪽
in specie post suum tempus, adeoq; non est
Mettio U. Licith, de sine usura potest
conuenire mutuans cum mutuatario, ut si tempore praefixo mutuum non restituerit
in paenam dilationis moderatam soluat pecuniae, vel alterius rei eroget quant,
Probatur,ex mutuo contrahentium cinsensu potest statui conuentionalis paena contra transgressores conuentorum in iis.
quae nullo iuri repugnant , t in quibus
possunt iuste connenire, quae certe paena
est adimplenda, sed iuste potest fieri comventio inter mutuantem, mutuatarium, ut iste teneatur restituere rem mutuatam statim post aliquod determinatum tempus, nec aliquod est Ius hanc conuentio non siisi nem irritans, quinimmo ipsa valde consi
tr. . vi na est iuri naturali mutuantis, qui sicuti e f eratuito , dc per benestium regulariter et ' mutuat, de potest non mutuare, ita potest velle mutuare solummodo usq; ad tale te-pus. & non vlterius, ergo iuste potest sta tui talis paena contra transgressores, quae certh si statuatur , erit omni iure assim.othis plenda l. 2.f. in. iuxta LDquenti ubi Glogitati oliis Bartolus, ct ali I. mputatio ista S. alteri T.
Probatur secundo. Detentor rei a te. nae inuito domino potest non solum paena legali, sed etiam iuditiali puniri, ergo etiapaena conuentionali sic conuenientibus partibus, sed qui est in mora restituendi rem mutuatam ultra tempus in contractu definitum est detentor rei alienae inuito domino, ergo iure poterit in ipsa conuenistione mutuationis statui, ut si intra illud tempus non restituerit 'na conuenti
nati assiciatur; Neq; dicas posse quidem paena legali, Sc iudiciali puniri , eo quia
per hanc paenam impositam obligetur ad
rem in illo termino tradendam. Secunda, - .ut mutuatarius vere sit in culpa proptern Smotam, scilicet culpabilem, eo quia sim pa tm culpa iniuste innigitur paena lex quo fit, ear mera ut ii reddatur impotens ad restituendum, vel alio iusto impedimento irretiatur,non teneatur paenam luere, iuxta c. significante pignoribusta. de eonstit. . in I. traiecti--β. de actionibus .cTertia conditio est, ut mutuum ipsum, cui annexa est paena non sit irritum, de iniquum, quia paena in comtractu nullo posita est nulla Glos in I si pa--- tremus S. patronum vers. ra a Faviana P. sem' quid in fraudem partis. Quarta est, quae in ue Ipsa assertione fuit expressa,vi scilicet pinna quoad quantitatem conuentam sit m derata iuxta scilicet qualitatem culpae, quae si succedat, loquor de paena, pro interesse,non potest poni maior duplo, quia nee interesse potest aestimari ultra duplum Glas int. mputatio istas. I., oexalteri ubi
fen.qua pro eo quod inter. pro'. si vero pro culpabili mora in restituendo praecise se cedat. limitanda est arbitrio , de iuditio Prudencum attentis circunstantiis; si vero succedat pro interesse, siue pro culpa, de pars mutui fuerit restituta, sem a paena diminuenda est ad proportionem restituti e. Dam depanit. Quinta,ut mora si notabilis; non enim unius diei termi, nus elapsus ultra praeseriptionem videret - sufficiens ad inducendum onus paenae
Hic oritur difficultas , an huiusmodi ieonuentio aliquid soluendi in paenam nosolutionis sortis tempore praefinito obliget in aero conscientiae ad soluendam eandem paenam ante iudicis sententiam. Sentiendum est in conscientia obligare
etiam ante talem declaratoriam lente tiam . Ratio ex natura eiusdem conuem
tionis deducirur, quia per ipsam iam ma tuatarius consensit in paenam , ergo ut ip-
ia haec imponatur a superioribus; non con sam adimplere teneatur non est necesse nisi af - uentionali, cum haec sit a contrahentibus, alicuius Iudicis ministerio . Antecedens
aui ad inuicem in ordine ad contractum,i superiores non sunt; contrli enim imis tam pugnaberis, quia ex eo, quod contrahen- n. tes sibi inuicem superiores non sint,arguimtur, quod quoad paenam se inuitos obligare non possint, non tollitur tamen,quin possint se obligare consentientes. i s Aduerte tamen , quod ad iustam imis positionem huiusmodi paenarum per con ex se patet. Consequentia probatur, quia Iudicis ministerium requiritur ad cogem dum inuitum, ergo si non fuerit inuitus, sed consentiens, ipse consensus habebit id Dio praestare. quod praestat Iudex, adeoq; ip--,-sius ministerium non requiritur I ex quo patet discrimen inter paenam legaleminconuentionalem, quod illa utpote in in uitum exigit ministerium Iudicis cogeti si ta- trahentes, nonnullae requiratur conditi ista utpote in consentietitem nullum altenes. Prima est, ut non fiat conuentio in Hus opus exigit. Altera difficultas est , an etiam mutua taurus teneatur soluere paenam conuentionalem, etiam si non petatur a mutuante, vel antequam petatur. Dupliciter potest peti vel express vel tacite . Rursus in non petitione, vel potest esse rationabilis praea
fraudem usurariim; ad quod facit primo, quod vel debet interesse mutuanti, ut in tempore P uxo mutuum restituatur,vel quod velit absolute, ut in eo termino res sibi tradatur, non eo animo praeciae, ut Per hoc inducatur mutuatarius adpet natu
268쪽
De Mutuodi usuris. Praenotio XIV. Post
praesiimptio, quod ideo non petat , quia rarium ex ipsapere piuntur,non transeant cedat iuri suo, vel rationabuites nequit sub dominium eiusdem usuraru ,sed fiunt esse talis praesumptio. Si vim petatur ex mutuatard. g. presse, petatur tamen tachiareia fine, vel ii veta non fuerit fructifera, di ex deletilii
, ante expressam petitionem tenetur latur ne ipsius nullam damn um emergat,vel thi re: Ratio est,quia illa paena est iuste debi- eram eraei mutuatario fiunt quoad domi- , m. nec ex aliquo titulo potest eximi mu- nium eiusdem usurarii. Ibidem. euatinus a non soluendo. non titulo ait, Ita tradita pro Huras sit secundum festum rius contractus,qui non supponitur intem infera, in ex incuria usur dispud quem uenire, non liberae cessionis, vel gratuitae manet non fructifenseat fra ea reis donationis, eo quia dum mutuans implic, esset penes mutuatarium . obligat ipsum re vult talem paenam non vult ab illa a aerarium ad eampensationem se cusoluere Reum. Si nec expreste, nee tacitis tuum non pereeptorum .'s. . petatur, & fuerit iusta . & rationabilis Detrahendat tamen est valor expensarum. . Praesumptio cessionis, tune creth non te Dafacta'ipent m percipiendis fruct . Detur sine, velanth petitionem paenania bus. Ibidem .i soluere, quia talis praesumptio tribuit ra- M vendat pre Muram aequisitem acquiris, rionabile fundamentum mutuatatio sibi dominium pecunia. s. suadendi, quod mutuans cesserit iuri suo; Tenetur tamen compensare quode an tum nemo autem iniuste operatur,qui ration erum deae damnvm cesset eu emergat m hiliter, seu cum dictamine probabilis ra- ruatario. Ibid. ionis operatur. Quomodo autem habe- Solaumur argumexta, evarentia dicta e ri possit talis rationabilis praesumptio ex mutar, T. Circumstantiis deducendum est , & primo Bona, qua ultra fortem usurar ut aecep t as mutuam exisae principale, nemo sera mutuatario ,si eadem perseuerent Dp
vem,& non exigat Menam praesimendum raecata ipso lare remanent mutuaterem, est Paenam remittere. Iabere . de arbit. noa tamen alia bona eiusdem usurard etiacamre. s. g. verse.niendum, Bariotas in Leo L sesar mea ex pecunia Uuraria. 8. re, e, foria c. de pactis inter empl. . in vendit. M. Explicatur uom in c. cum tu de Curis . Are cundo, si ipse creditor recipiat principarum D qua alienantur in fraudem ereditorum
'le, & non protestetur de paena, etiam pre- acquirens ad nuctam tenetur restituti , - -- sumendum est de cessione , quia tunc ei- mem, si per illam alienationem debitor non , - et uno dem penae videtur cedere sartotus in fi- fiat impotens ad soluendum . itas ea r. Ol. in .eoi.s eo quod rariolaeo.'ra si ver. fiat impotens ad solvendumet aeqviatio, si valde sit amicus mutuata. ,Mhic fa- rem non noverit illam Nie in fraudem re ctus valde inops , & pauper, maxime si intorum, nee tune tenebitur ad restituit
mutuans erga ipsum mutuatarium quam nem. Ibidem.
doq; consueuerit ob beneuolentiam alia nyandem fuit impotens ad sol endum, in benefitia impertiri. acquirens nomerit esse in Madem eredii rorem, renes intra annam res a credit
PRAENOTIO XIV. repetam . seu pretium ipsas tuae teneo seu pretium restitu Anvsara, quae ultri sortem ab usura ira i redemi si intra dia tem at non petasMaccipitur in mutuo, fiat quoad domitatu loquendo is foro externo. Ibidem . eiusdem usurarii.& res,quae per eum D foro interno anima vim restringuar pria dem acquiruntur per lucrum eius 'alatium recisci ollis ad annum . it. dem viurae, & an contrainisca contractui cum usurario miti non sunt vadis
usurario facti sint validi D an di,sed obnoxij restitutioni, quaad. alle. bona usurari j sint ipse iure Ratur resina per usaeram aequ*M. falhypothecata pro se, bacsu usu consumptibilissi uenis,fialia
uendis usuris . res in specie extet. ra.
t tuMMARIUM. TTAEC omnia, quae in titulo propo- . LX nuntur, maximam habent assimi , transIatiouem dominii non suffiest fota tem inter se, ideo simul examinanda, tatraditio sae titulo. t. discutienda non incongruo ordine vide acquiruntur res quoad dominium i respecia tim si enim dominium usurarum fit usura.fieationis sin3 titulo de iure riuili. a. ra j, ergo fructus, qui ex eisdem percipiun. De iure canonieo nullo modo dominium Hu- tur fiunt eiusdem, & si eiusdem sunt proerarum transit in Uurariam, ben. tamen prie usurae, ta ea, quae ex ipsis aequirun- de iure ciuili, in praesue titula prasinp- tur, emo non est, cur inficiantur contra tionis, de iis, Per. gentium transit titula tus, qui cum eisdem ineuntur, siquidem, Oraseationis. g. i fiunt ex bonis eiusdem usura ij, ex quibus
tires, qua per v furam acquirietur faerit se- aeque sequi videtur, quod bona ipsi non
re dum se uisera, fra mi sui per maueant ipso iura hypothecata. Ut v
269쪽
talem igitur quoad primipale intentum sit tior . ex his meis aequiri dominium
stilitat, an dominium usurum ad usuram rei specificatae habetur ex .s alieni et. Srium transeat, eruamus desolat. ubi sic legitur; si alieni nummi ,- Selendum est primo, quod quamuis ex feto, vel matto domino mixti essent, ita HI sparsim superius allegatas, di probatas re- disterni non possent, eius fieri, qui accepit, quiratur ad translationem dominii aliau- libris casi scriptum est. Ad intentum erius rei traditio eiusdem rei,no tamen ub, go in re nostra videndum est, an res, quaecunq; interueniat traditio , interueniat per usuram acquiritur ita fuerit commio etiam eiusdem dominij translatio, nam,vi ta curi rebus mutuantis, ut tran fierit in aera fuse habetur ex L nunquam 3T. g. de acquirareris tertiam quandam substantiam, vel etiam dom. , nunquam nuda traditio dominium si non transierit, non possit ab aliis rebus,
.u is... transfert, nisi Pr cinerit venditio, aut quibus fuit commixta, discerni, & separa..i.--, aliqua iusta causa, hoc est iustus titului; in ri, vel an remanserit in sua substantia se... Mati . traditione autem usurarum iustus titulus eundum speciem separata , & in viroq; ad translationem dominii quoad usuras sensu controuersia dirimenda . His pro traditas non supponitur poste praecederet notitia sic expolitis sit nam, ves hic titulus esset mutui , dc hoc Mettio I. De iure canonico nullo mo-non,eo quia ratione mutuationis nihil de- do dominium usurarum transit in usurahetur vltra sor tem , vel iustae compensarum rium, bene tamen de iure communi caesa, stionis ratione damni alicuius emergen- reo, dc praecipuEtitulo praescriptionis, de eis, veI lucri cessantis, vel periculi sortis, iure vero gentium in ipsum transit titulo de hoe non; eo quia nullum ex his supp- specificationis, quando res ita colandunnitur interuenire,& si interueniret tur, ut nequeant discerni. Est communismon haberet haec quaestio, nam id, quod tum apud Theologos, tum apud Iuris pe- acquireretur supra sortem non esset Tect ritos. osura, sed iusta compensatio , de qua nulli Probatur prima pars, primo ex is s, quae
dubium, quin transferatur quoad dom, praemissa sunt in versiesciendam taecu nium in damnificatum , vel tandem esset do auctoritate D. Thoma t. a. quast. 28. D. titulus gratuitae donationis,seu libem ces s .ubi ait. circo usurarium restitue-- sonis, & ndi hoc, eo quia mutuatarim re texeri fructas rei per usuram aequista, non praesumitur gratis donare,& si O PM cla non consumitur, quia sunt se ct reho non obligaretur ad usuram tradenda, rei, cuius dominium apud eum perseverat, a illam non traderet . Neq; dicas saluari quo per muram illam accepit. Tertio,quia sussicienter titulum liberae cessionis per quicunq; contractus usurarius non solum hoc,quod voluntarie absolute illas usuras de iure diuino, & naturali, sed etiam do soluat, de solum inuoluntarie secundum, iure ea nim est omnino irritus, ut supra quid, sicuti subsistunt tituli aliorum con- probatum est, ergo sicuti per ipsum, ut tractivim, qui fiunt per metum, quamuis poth irtitum non transfertur dominium secundum quid sint inuoluntarii 3 contra sortis principalis, nec transfertur domi.enim impugnaberis, quia quamuis illaia nium rei accessoriae, scilicet usurae, quae solutio usurarum esset voluntaria simpli- accrescit principali. citer, de solum mixth inuoluntaria, seu se- Dices ex e. Abbas de ius qua vi, metus icundum quid , esset solum voluntaria ea Iasinat ubi dicitur. sbaaei et I fera.'uoad traditionem , non quoad transla' fluxi de iure debent in irritum revocari, tionem dominii, nam mutuatarius usuraa ergo ipso iure irrita no sunt, ergo quou i tradens non praesumitur velle conferre non reuocentur,dominium remanet apud malus ius mutuati,quam ipsi de iure com- eum, cui res trauita est, sed usura,quae ae- petat, sed ipsas ei intendit tradere, eo mo, cipitur ex mutuo perinde est , ac si acetuo, quo ipsi debentur i cum ergo eidem piatur per vim, dc metum, ergo dec. Sed nullo iusto titulo ad validam domini contra;textus ita est exponendus, ut signi. translationem requisito debeantur in or- ficet huiusmodi contractus tanquam irri. dine ad talem translationem illa solutio tos esse per Iudices reuocandos, non vero
erit insuffcient, & inuoluntaria. irritari per Indices quasi quod in se it- Sciendum secundo, seu potius ex dictis riti non sint , quare Iudices hoc solummo- 'M-
sub xin contractus t. praenot. a. assert. i. do praestant circa ho, contractus, ut pro- ane , es
Persic. a. specificatio recolendum domi- nuncient illos iam fuisse ex se irritos, &nium rerum aliquarum, quandoq;de iure cogant possidentem ad rem restitueudam. gentium acquiri titulo specificationis . Haec explicatio necessario admittenda k: .i., quamula nullus iustus titulus interueniat est, ut tollatur iurium contrarietas, nam, de iure ciuili, tune autem fit specificatio, alibi passim reperitur, ex se omnino irri. 3 quando res, quae per specificationem di- tos contraetiis usurarios.
Velem citur acquiri, vel ita confunditur cum . Probatur secunda pars,Usura moderata ad a qui alia re acquirentis, ut in tertiam speciem ex mutuo iuxta quantitatem praescriptam transeat, vel ita commiscetur, ut amplius sub hoc tit. Omactus R. pranat. T. assert.
discerni, de determinate separati non Pos: Drsic. vis sitis maxima qua litate,appro batur Disilig
270쪽
batur per idem tus Caesareum in I. placuit. l. quod in stiparatione F de Huris,m l.eos
c. de usuriti ergo eodem iure approbanteaeedem usurae quoad dominium transeunt in mutuantem.
Dices primo, ex granot. g. eiusdem tituli assert. s. non poliunt Principes saecua res in suis Ditionibus positive permittere usuras formaliter sumptas,ergo nec amprobare iam factas, ergo quia iure ciuili non approbantur.Sed contra non possunt positive permittere,quii est contra ius nais Turale,&diuinum, non quia contra ius ciuile positiuum, ideo permittentes Peccant quidem contra Deum reprobantem, non contra ius permittens, & approbans, de sic vitionem expectat in Deo,non a iure; ex quo infertur, quod ius ciuile in hoc
omnino iniquum sit, cui se conformantes inique agunt,non autem,quod faciant misera tale ius approbans. Uno verbo, non possunt permittere, quia contra Deum, non quit contri ius. Dices secundo ex allegata l. nunquam T.
de acquirendo rer dom. non transfertur dominium per nudam rei traditionem . nisi praecesserit iustus titulus, sed in acquisitione usurarum nullus iustus titulus praecedit,
ergo de iure ciuili, quod habetur in praeit Ieg. non transfertur usurarum dominium in mutuantem. Minor probatur, quia ta- Iis iustus titulus non est assignabilis. Sed contra,quia quamuis iustus titulus secundum se, dc vere non praecedat in acquisiis Haesiit sitione usurarum, praecedit tamen titulusa imi applobatus a iure caesareo, qui est pactio, rem & conuentio inita inter mutuatariam , dc
mutuantem, quae se it quantum i pectat
ad idem ius eaesareum,& hoc etiam verum esset,si illud ius prohiberet usuras,dum modo non prohiberet translationem domis Dis quoad ea idem, nam etiam illud proh bet actum meretricandi, & ramen non prohibet translationem dominis eius quod traditur meretrici.
Dixi praeip δ titulo praserpitonis; naaus ciuile ex supra allebatis approbat quad ittitutu prescriptionis,etia quando possessiorci,quae prsscribitur fuit per malam fidem inducta, imino per furtur lapta tempore praefinito, ergo cum approbet et latria translationem usurarum in mutuantem a
fortiori approbabit, si confirmabitur iure praescriptionis.
Probatur tertia pars. Specificatio est iustus titulus acquirendi rerum dominia de iure gentium, ut iuppono ex praealle gatis, nec vitiatur per aliquem specialem
mi, e a modum,quo acquiratur res, quae per ean
I, ' dem specificationem acquiritur; sempeU,- - enim suppollitur res este aliena , quae o f. m. finditur, seu commiscetur, sitia ergo illa
per P γ e per actionem furtiuam,sive per usurariam N acquisita commisceatur, cum discerni, seu' patari non possit a rebus,quibus comme
seetur eadem non erit restituenda , sed
transibit in dominium Oecificantis; Uerum tamen est . quod ratione iniustae ac ceptionis obligabitur ad restitutionem, aequivalentis, seu compensationem. Haec omnia colligutur ex Sili duorum, duobus sequentibus, Instit. de re r. dium cri. si alte. ni f. desolationibus, quae tamen intelligenda sunt cum eisdem limitationibus, & ehceptionibus, quas apposuimus sub eod.lti Leontractus I. pra ot. a. assert. I. vers specificatio
Alffertio II. Si res, quae per usuram ae- quiritur fuerit secundum se fiuctifera, --ctus, qui per usurarium ex ipsa percipiuntur, non transeunt sub dominium eiusdem usuraris, sed fiunt mutuatari j, cui sunt rem stituendi deductis expensis, si vero non fuerit fructifera, & ex detentione ipsius nullum emergat damnum, vel lucrum cesse mutuatario, fructus ex illa percepti fiunt quoad dominium eiusdem usurari j, nec res iuuendi sunt mutuatario.
Probatur ptima pars, quia fructus, qui formalit Er proueniunt ex aliqua re secundum se fructifera ad eum pertinent, ad
quem pertinet dominium eiusdem rei, siquidem res fructificat Domino, non ita. Fructuaquo detentori,sed dominium usurarum re- .gulariter pertinet ad ipsum mutuatarium, ergo & ad ipsum debet pertinere domi. ih. - 'nium fructuum , qui ex ipsa re usura ita dumori tanquam a radice promanant. Dixi regulariter , nam si usurae ita commiscerentur cum alijs rebus usurari j, ut non possent
discerni, sicuti ipsae iure specificationis, ut supra, fierent usurarii, ita & fructus, qui ex ipsis orirentur deberent eiusdem fieri. Duerit. Confirmatur ex in Thoma supra allegato mos . in probatione prim* partis assertionis pri. mae,qui ex preius verbis ibi recitatis hanc
Ex his, quae mox dicta sunt, nonnulla , scorrotaria inseruntur. Primum est, quod si rog, qnae per usuram acquiritur sit fructifera, ct tradita usurari apud quem manens ex ipsius incuria non fructificet,sicinti fluctificaret, si ellet sub potestate mutuatari j adhuc teneretur usurarius pretiueorundem fructuum non perceptorum ebde mutuatatio restituere,seu loluere. Ratio est, quia per iniustam acceptionem, tadetentionem fuit, di est iniqua causa am- missio ius fructuum, quos perciperet mutuatarius, si ille rem usurariam non det, P. neret. Secundum est,qpod si res fructi, flam ficet in manus usurari , siue non fructificet
ex ipsius incuria, restituendi quidem sint et vijdem huctus, seu eorum proportionatum si spretium, sed ab eisdem fractibus, seu ipsi, , ah miarum pretio deducendas esse expensas tac. fractu . tas per usiurarium, vel quae faciendae fulsissent in eorundem fructuum perceptione. Ratio est, quit easdem expensas facere