장음표시 사용
301쪽
ret non admittendam esse in hoc casu ex- idem mutuatarius excipit de non numera-ceptionem, maxime haec . quia scilicet tapecunia. Quaeritur, an legitime excibaequival et numerationi pecuniae actualis piat, nam exceptio licet fiat intra tempus allignatio, & traditio pignoris, sed haec a iure prefinitum, si computetur a die, in ratio nulla est, tum quia per talem assim quo erat adimplenda promissio, fit tamen gnationem dominium pignoris non tran- vltra tempus, si computetur a die, in quos fertur in mutuatarium, sicuti in eundem facta fuit eadem promissio,&confessio transferretur dominium pecuniae, si nu . Respondeo no legitime excipere quoad meraretur: quin immo cum supponatur effectum transferendi onus probandi pe- Ares pignorata nulla culpa pignorataris cuniam fuisse numeratam in mutuantem . Perire, perit oppignoranti, ergo nolo requi ualet actuali numerationi, tam quia
in data hypothesi assignatio pignoris, ibeet fit in securitatem mutui perficiendi
'per numeratione pecuniae eiusde quo traditionem, non est tamen formalite r mu-Di tuum, erceptio autem non numeratae phaec rano- cuniae, vel rei non traditae locum non ha- preM- het in alijs contractibus a mutuo, ut supra n . dictum est sub hoc eodem titulo pranorio S.
assert. I. vers. a. hanc exceptionem ex Lge-- nerali IA C. de non numerata pecvn., ergo
ratione talis p noris non tollitur, quin possit excipere in mutuo, quando in ipso
pecunia nitinerata non ei l ii per rationem
enim pignoris, per Suam non conceditur priuilegium exceptionis, non extrahitur mutuum a ratione mutui, sed semper reis manet in suo robore cum suis priuilegijs.& exceptionibus . Tandem pereunte pignore sine eulpa pignoratarii perinde est, ae si non esset datum, adeoque si ipse ad restitutionem sorias obligaretur, obligaretur ad aliquid iniquum, ratione cuius Propterea concendendum ell priuilegium
exceptionis,ne inique gravetur.
m tempus ad excipiendum de non numerata pecunia computandum
sit a die promissionis factae, an adimplendae. Proponvar explicatio rasus is suis te
Exeratio debet fieri d die eonfessonis posita
intra biennium , non d die promiscnii adimplenda . a. Etiam se ex m tuo contrahentium consensae
Remedium exceptionis inductam est in rem dium ton' Mix. q.
DI uisitio secunda . Contraxit Titius
de mutuo cum Cato, per quod, extante tacita promissione de numeranda pecunia post annum,de Licto mutuatarius confessus est,se pecuniam adhuc non soli1 tam recepisse, non elapsis iam duobus amni, post tempus adimplendae promissioma
Ratio est, quia lex illa exceptionis lata ' est ad tollendum ius, quod videtur acquisiuisse mutuam ex ficta confestione , sed confessio facta fuit in tempore, quo condistum fuit instrumentum de mutuo, de facta priuata promissio,ergo lex illa incipit vim habere , & obligare ab illo tempore, adeoque si ab illo tempore transeat biemnium cessat ipsius vis, & obligatio iNequet dicas ex mutuo contrahentium consensu a non videri computandum tempus a die promissionis factae ad diem promissionis
adimplendae, cum enim mutuans conuenerit cum mutuatario de non soluendo, hestiam
nisi post annum, & ipse acceptarit talem 'si conditionem videtur tempus exceptionis et incipere, non nisi ex illo tempore, in quo ex conuentione adimplenda eli promis .isIosio ; contra enim impugnaberis, quia pri . tem uilegium exceptionis non habet vim a pre contrahentium consensu, sed a dispositum ne iuris, quod sicuti ad excipiendum statuit, quod confestio debeat esse, vel instruis mento publico firmata,vel coram testibos mutuatario facta, visu pra, ita vult,quod ab illo tempore, quo cum illis solemnitati-hus facta est vim incipiat habere, ut colli- .. gere videtur Molina disp. sor. ia principio. N- Confirmatur, quia remedium exceptionis qinductum fuit ad corrigendam confessionem, ergo incipit vim habere i tempore , quo facta fuit eadem confessio.
An exceptio de non numerata pecunia locum habeat, quando mutuatarius iam satisfecit pro parte. 'SMMMARIUM. Status di evitatis in suis terminis. T.
Si mutuatarius excipiens asserat se mill rem, seu partem tantum pecunia accepisse, cor confesonem de maiori, Ira toto se fecisse transfert onus probandi in muta
tuantem fe gotum numerasse. a.
Si asserat se nihil recepisse, o cautionem de
toto fuisse , et nihilominus mutae Ianus soluerit pro parte in foro externo non irrisfert onus probandi in mutuanιem. Ibia. In foro tamen interno anima non tenetur m . vatarivis verris non exceperi . 3.
302쪽
ui iiiiitio tertia. Titius inutuatarius-- η - - factit coiifessione de numerata P Ita se
cunia sub spe futurae solutionis, seu num rationis, quae tamen de tacto numerata non fuit, facit etiam solutionem partis totius debiti confestati, re pollea maturius considerata opponit excepti nem noto numeratae pecuniae . Quaeritur iam, an
talis exceptio tortiri debeat suum effectum iuxta dispositionem iuris . Respondeo cum distinctione i vel enim excipiens asserit se minorem, seu partem tantum pecunim accepisse, & confessio. nem de maiori, eu toto fecisse, vel asserit sonihil recepisse, & cautionem de toto fecisse, & nihilominus pro parte soluit a si
Primum, nisi mutuan; probauerit se maiorem, seu totum numerasse non tenebitue mutuata rius,ni si ad minoremineu partem, secundum quam ipse e xceperit, si secundum , etiam si exceperit creditore non Probante tenebitur idem mutuatarius ad idem mutuum in foro externo persoluendum. Prima colligitur in I. minorem , ta ibi Glosa, O Doctores C. de non numerat pecunia, cuius ratio ibidem innuitur, quia ita se habet pars ad partem, sicuti se habet totum ad tot uin, ergo sicuti iam confessione de toto numerato potest cxcipi
quoad totum, si nihil fuerit numeratum , ita poterit fieri exceptio quoad partem ,
si pars tantum fuerit numerata . Cons quentia tenet, quia remedium excepti
nis inductum fuit ad seruandum indem rem mutuatarium, ne inique gravetur ad restituendum id, quod non accepit, ergo inque praesumendum est , quod volueritur ilere quoad indemnitatem quoad xotum, quali io nihil numeratum fuit, ac quoad indemnitatem quoad Partem . . quando pari tantum numerata fuit, dc
Hic oritur dissicultas, an quand , fit
exceptio quoad hanc partem iuxta hunc sensum transferatur onus probandi etiam
in mutuantem, an vero remaneat Paenes
mutuatarium, diratio dubitandi consurgit ex illis verbis in praecit. l. minorem si
apud eum,iar Aper ea re cogniturus est eon.
fuerit, ubi Glosa dicit, idest probatum meis ritate. Nihilominus dicendum est facta exceptione etia in hoc casu refundi onus probandi in mutuantem,quod euincitur tum ex eadem Glofa , per quam dicitur, quod excipiens eo ipso probat, quod non
Probatur contrarium , probatio autem contrarii spectat ad mutuantem, cum nemo contra se ipsum teneatur probare tum
ex eo,quod quid iuris est de toto quoad totum,idem de parte quoad partem
de tota f. de rei veredi. Quamobrem illud verbum coactiterit, in ordine ad mutuatarium intelligendum non est positive, qua tenus ipse teneatur positivo probare, sed tali'. lim negatiue, quatenus ipse excipien- .do eximatur, nisi per aduersarium pro betur contrarium, ut supra Secunda pars euincitur ex I. eum fidem eodem tit. ta ratio ex eo deducitur, quod per solutionem partis debiti facit magnam probationem pro muruante , de tollit quamcunq; praesuinptionem nox numerationis ; nemo enim praesumitur velle soluere debitum, quod non contram tit neque dicas, qui confessionem fecista toto, cum non acceperit nisi partem, potest pro parte non accepta excipere sergo etiam qui confessionem fecit de toto, dc partem postea eiusdem totius soluit, poterit pro residuo iuste excipere i ita enim se habet in ord ine ad partem, quam soluit, dum excipit aliam non habuisse, ac in ordine ad partem maiorem, quam asserit non habuisse comparative ad minorem, quam recepisse fatetur contra enim impugnaberis, quia loluendo partem non 3 me excipiendo in tali solutione pro altera 'D Parte magis firmat ius creditoris, de pro T 'A,
bationem vehementem aduersus se transfert in creditorem , quod non euenit, qu quando fac a confessione de maiori exci .. ni Pit quoad minorem, cum per nullam M.tionem, praeterquam per confessionem . tamet ius creditoris . parte.
Dixi iv foro externo, nam in foro interno animae etiam posita solutione partis quoad aliam partem non tenetur, si rect 3 vera illam partem non accepit, quod verisicatur,etiam si exceptio fiat post tempus praecinitum . iure, eo quia sicuti res, quae est aliena, de cognoscitur , ut talis, nullo tempore in foro conscientiae praeocribitur, ita etiam res, quae non eli propria, nullo tempore acquiritur, adeoque mutuani Per temporis praescriptionem non aequirit litariem , quam mutuatario non tradidit.
f. IV. An si pendente lite facta fuerit transactio tollatur priuilegium
Exponitur status qua tonis. I. NAn teoet exceptio,νbi interuenit supra ius, ex quo oritur exceptro, transactio. 2.
Ruisitio quarta. Pendente lite su
per mutuatione viginti aureorum pro censu facta per Caium Francisco per mutuum utriusque consensum faeta fuit transactio . qua Franciscus se obligauit versus Caium ad decem , intre termiluima iure praescriptum idem Franciscus p si ea excipit de non numerata pecunia .
303쪽
d. eritur, an in iure subsistat talis exceptio. & pariat cffectus, de quibus lupr a di
Respondeo negative. Colligitur ex L
si transacti ovis c. de non numerata pecunia,
ct rationem ibidem adducit Giosa, quia promissio per stipulationein facta ex causa trantactionis inducit diuerium titulum a
mutuo . exceptio autem non numeratae
Pecuni; locu non habet in contractibus ex alia causa, quam ex mutuo iuxta superius allegata ex I. generaliter c. eodem titulo; Neque dicas,quamuis ex mutuo in transa.ctionem abeatur, quia tamen transactio
fundatur ii praecedenti causa mutui, videtur eisdem iuribus subesse, & gaudere eodem priuilegio exceptionis ; contra enim impugnaberis, quia eo ipso, quo mutuans a lite aes cedit , & deuenit ad transactionein itis acquirit priori titulo
deperdito per nouum aequi lituin virtute eiusdem transactionis, quo titulo dumta, at potest agere contra excipientem , tatu te quidem inerito negatur in hoc casu exceptio non numeratae pecunis, quia eo ipso, quod cedit iuri suo transigens renun tiando liti quoad rem,que traiiligitur fortius ius acquirit ex stipulatione, nain sicuti cedit parti rei praetenta in fauorem ait critis, ita aequirin est , ut magis firmetur, & robore ur in iure quoad partem,
quam pcr transactionem,& ilipulationem sibi vindicat ab alio.
Quoad malitiam, Ac prohibitioncm usurarum.
An communicans cum usurario vitietur labe vi urarij. SUMMARIUM, CUM, oratio dubitandi. I.
Eccipierat muti lim a parato ad fallera dameum usura non peccat. T.
Vsquisitio prima. An communicans
cum usurario semper parato ad mutuandum cum usuris vicietur peccato eiusdem usurarij, eodemqtie iure damnetur,quo damnatur ipse vita rarius . Calus est huiusmodi. Paratus eli usurarius ad foenerandu, S de facio indi fierenter cum Pinnabus usuras exercet. Titius indigens Pecunia mutuum ab eodem accipit cum obligatione soluendi usuras, quaeritur an sic communicando peccet. Ratio dubitandi ex eo desumi v idetur,quod in ordine ad talem actioncm , seu mutuationem
cooperatur, cum autem talis mutuatio secundum se sit actio peccaminosa, equitur, quod peccato cooperetur . Nihilominus
Respondeo non peccares tum quia per rmutuationem paulum, seu per receptio nem mutui intendit solummodo subleua. I L, men proprij status, nullatenus gravamen per mutuantem ipsi imponendum i a quo refugeret, si posseti tum quia non inducit mutuantem ad sic mutuandum, cum iam 'et
ille aliunde supponatur dispositus, ct pa--μratus i neque dicas, quod quamuis ille sit
paratus ad mutuandum cum sinore, non 'ist tamen paratus ad hanc numero acti nem,quae independenter a quocunq; alio secundum se peccaminosa est , adeoque inducit ad actionem peccaminosam; con
cra enim est, quia actio illa est quide
peccaminosa respectu mutuantis,non absolute respectu utriusque contrahentis a respectu autem illius aeque peccaminosi est,itue cum vno contrahat liue cum alio, cum actio non specilicetur a contrahentis bus , sed a diuerso modo contrahendi , adeoque cum mutuatarius cedendo huisuo non contrahat secundum se malitiam, nec videtur ad malitiam inducere maribantem,cum ad eandem in specie supponatur determinatus independenter ab illo . . quod bene notandum est propter similes casus saltem apparentes,qui pol et obijci, ut si diceretur, quod mulier consentiens fornicationi respectu alleuius iam dispositi
ad fornicanduin communicet illius Pec cato, adeoque etiam quod conseruiens Mneratori parato mutuare cum usuris communicet iri illius peccato, respondendum quippe est consentientelii alterius fornicationi communicare illius peccato , eo quia acti per quam coriamumc t cum
ipso fornicario secundum se, & respectu
communicatis peccaminosa esl, actio a tem, per quam mutuatarius accipit scinus cum onere vlurarum non eii mala,nisi re Pectu mutuantis.
Dices, si quis arma scienter suppeditet
parato iam ad occidendum, vel mutilaridum participat de malitia occidentis, vel mutilantis , ergo etiam qui occasionem tribuit mutuanti iam parato ad tamerandum accipiendo ab ipso mutuum cum usura communicabit in mali: ia cum mutuante. Sed contra dispar omnino est ratio,& ni . disparitas in eo fundatur, tuin quia , qui arma scienter inppeditat non sibi nocet, riss r 'sed alteri in bon s viis , ct membrorum, - - qui vero mutuum accipit cum usuris non
alteri, sed sibi praeiudicat in bonis fortu Anx, quae licuti potest pro sua libertate a se abdicare, ita poteti eadem, vel cum titu- t mulo, vel sine titulo alteri obligare , tum 'quia qui arma suppeditat vim confert non habenti ad occidendum,qiri vero mutuum
accipit supponit vim iam sit cientem in
304쪽
mutuantem, ex cuius malitia completa prouenit laesio.
An peccent Iudices cogendo mutuatarios ad soluendas v saras conuentas
SUMMARIUM. Propositio casus, ct ratio ebed ipsum dubitandi . Torion debet Iadex instante Hebra o etiam to Ierato compellere maluatarium ad foli
Terimen inter Iudices rampellenter fores earios ad soluendum pro fornicatione, incompellentes mutuatarios ad soluendas usuras. 3 Hebrai etiam tolerati non possunt retiner Cura I.
liquisitio secuda alebrius toleratus ina aliqua prouincia ad foenerandam Pecuniam mutuat ad usuram i elaps Praefinito tempore mutuationis mutuata rius renuit usuras soluere . Quaeritur, a
agente Hebraeo cogendus sit idem mutuatarius per Iudices ad easdem usuras per siluendas . Ratio dubitandi ex eo deducitur, quia frustratorie esset toleratus , si non posset consequi effectus tolerantiae ;tolerant ilienim,seu permissio duo dicit a primo quod toleratus non puniatur; secundo ut essectus exercitii , ad quod toleratur, consequi possit. Nihilominus
et Respondeo contra Nauarrum cons 33. n. . cum sequent. de Uuris lib. s. castren. Iem in cons IT . voLsa. Ugolinum tract. de T c, usuris c. a. S. .u. I .vers atque contrarium ,
teri fis, Iudicem inflante Hebraeo pro usuris sibiugo .i- praestandis non debere compellere m. Mias . tuatarium adeasdem persoluendas . Ratio inde deducitur, quia ex superius alleae Ioram gatis tolerantia, quq admittitur pro Hestim braeis importat permissionem , dumtaxat
negatiuam, non positivam, sed si ipsis in- ... r. stantibus compellendi essent per ludices mutuatarii ad persoluendas usuras ipso.
rum permissio esset positiua , ergo Sc. di iussi Maior patet ex dictis sub hoc tit. contrae tus 3. praenot. g. assert. . , nam positive permittere est per actus positivos concurrere ad easdem usuras,vel fauere usurario ad ipsas exigendas, nullus autem potest Positive concurrero ad actus , qui simi ontra ius naturae , Iegemque diuinam. Minor probatur, quia cogere mutuatarium ad praestandas usuras est per actus Umpriae voluntatis positivos fauere, seu suffragari usurarijs in ordine ad easdem usuras
B Dices primi. Iudices eompellendo ad
instantiam usuraris mutuatarium ad solis uendas usuras, cum supponat contractum usurarium iam initum, non concurrere ad
actionem peccaminosam , sed ad id, quod
ex actione peccaminosa consequitur , e modo,quo cogens mrnicarium ad persoluendum meretrici pretium conuentum provis eiusdem corporis non concurrie
ad fornicariam actionem, sed ad id, quod ex ipsa consequitur,quod sicuti peccaminosum ex se non est, ita nec erit peccaminosum compellere mutuatarium &c. Sed Malitia contra, quia peccatum usurae in eo potis Curarasimum consistit, quod ex re non sua fruc. tus percipiantur, ipsiusque malitia completur per actualem usurarum solutio.nem, cum autem Iudex compellat ad ean' solisti dem solutionem ex iure naturae, & Diui- nen , nam
no indebitam concurrit positive ad actio M Lem nem iniquam,de ad complementum mali tiae , e contra vero malitia fornicationis non completur per solutionem turpis ter s. usus corporis meretricis, sed per pravam t omm voluntatem, turpemque usum eiusdem et Rcorporis, ad qnam propterea iudex noconcurrit, sed dumtaxat ad achim iustitiae ... consistentem in eo, quod pro vis corpo ris, qui lacrindum se est pretio aestimabistis, persoluatur deb itum, vel conuentum pretium. Dices secundo . Notaris conficientes instrumenta contractuum usurariorum inter Catholicos, & Hebraeos nulla inficiuntur labe peccati,prout lath definitum est in Bulla Iuli j III. incipiente eum sicut ac-eepimus lata sub die P. Iunis anni icis t. , ergo etiam Iudices ex officio compellentes ad standum huiusmodi contractibus,
eorumque conditiones adimplendum non inficientur tali labe ; non ininus enim est fauere positive usuris instrumenta usurarum conficere, ac compellere , ad standum eisdem instrumentis . Sed conistra, quia in primis in praeallegata constit. Iulii III. non exprimuntur instrumenta , . quoad colatractus usurarios, sed solum , ah tia modo quoad contractus initos inter He luitabraeos, & Catholicos super negotijs
forma capitulorum toleratis I neque repetas per ly toleratis venire contractus . illicitos,& usurarios, caeteroqui esset fru-s astratoria coiicessio, nam sicuti indepen strum mdenter ab illa concessione pollunt He- ra snt A
hraei, & Catholici inter se contractus lici.tos inire emptionis, & venditionis, item locationis &e. ita possunt huiusmodi con- ...... tractus in publica,& sqlemnia inllrumenista redigi i contra enim impugnaberis, quia per illa verba solum indicatur per Hebraeos cum Catholicis aliquos contractus iniri non posse nec stipulari, nisi se uata aliqua larma, quae praescripta late ad tollendas suspiciones fraudum , quae possent per eosdem Hebraeos in detrimentum aliorum eisdem conixa tibus in.
305쪽
geri . Quamobrem eum ratione talis suspicionis esset Notariis interdictum instru menta quoad illos contractus conficere Iinodo per praefatam constitutionem P tisicis illis conceditur, dummodo seruetur forma in iure praescripta. Deinde etiams concederetur Notarijs poste conficere iustrumenta quoad contractus usurarios inter Hebraeos, de Catholicos , non propterea ex hoc sequitur, quod possint Iudi, ces compellere partes ad huius nodi convtracius adimplendos ; nam ibi Notaris nil aliud praestant. quam expressionein con
Ne tam uentionum inter ipsas partes initarum . 'n nec ad ipsas praemouent, hic vero Iudices
compellendo partes ad standum eisdem conuentionibus, ta positive praemouent
ad contractus usurarios , de ad comple-Dm, mentum reducunt, Primi nemini nocent, I .im nam si instrumentum contineat manifer I , stas usuras est ipso iure nullum, nec rum.'. -- parit effectus; Secundi praeiudicant mutuatariis contra dispositionem iuris Dices tertio. Per Summos Pontifices eliguntur Eminentissimi S. Romanae Ecclesiae Camerari j, ut iudices Hebraeorum super usuris , ergo per Iudices pollunt compelli mutuataris ad soluendas Hebraeis usuras i frustatoria etenim esset illa electio Cardinalium in Iudiera super usu ris. si mutuataris non possent compelli ad tolutioncm ipsarum. Sed contra per prs fatos Pontilices in suis constitutionibus electi sunt, ut Iudices S.Rom. Eccl Camerarii potius ut remoueant ab usuris,quam ut ad illas promoueant, vel v t cohibeant ab excessu, non vero ut compellant ad
conuentas persoluendas, vel ut compellant, quando ratione morae statuuntur in Paenam. non quando earum fit conuem
tio ex vi contractus praecish; vel tandem vii ne ipsi Hebrsi per alios Iudicea utpote t
tirant. lerati propter usuras puniantur , non
vero, ut in ipsis usuris positive foueantur, seu protegantur per ipsos Camerarios - r Probatur secundo eadem responsio Hebraei etiam tolerati tenentur restitu
tionem usurarum facere ex c. super eo .ctra c. post miserabilem de usuris, uas neque uni retinere, etiam si ad Eceleum se reduxerint per eonuersionem ex c. cum tu de Iuris, ergo, nec ministerio Iudicum eis fauor praestari debet, ut ipsas usuras Per mutuatarios recipiant . Consequentiam est probatur. Nullua iuuandus est in ordino ad id, quod de iure non potest eximia retinere, quinimmo ad it,id restituendum obligatur, ergo &c. Num Dices haec valere in non toleratis, secus e- in toleratis, quorum certe tolerantia esset: frustranea, si v suras,quas acquisierunt, no possent retinere . Sed contra in primis haec tolerantiacum sit negativa dicit so-aum. quod non puniatur toleratus promter exercitium illum, ad quod toleratur
licet ratione tolerantiae non compellaturres lituere, non tamen illi conceditur quod iuste retineat iniuste acquisitum, hoc clare euincitur in nouiter conuerso ad fidem, tui quamuis usuras exercuerit ex permis ione Summi Pontificis cogitur tainen in conuersione acquisitum per illas relinquere, ergo quia Ecclesia, ta Pontifex non approbanti ut iustam acquisitionem usurarum, nec illarum retentionem . sed tantum tolerant non puniendo pro illo statu, pro quo perseuerant a fide remoti, qui
usuras ex tolerantia exercuerint. Caethrum, sicuti non approbant , sed tantum permittunt non Suidem positive, sed tantum negative . ita nec exercere debent actum positivam , ex quo posset inferri approbatio, qualia esset actus iudicialis,
quo compellerent mutuatarium ad la I tionem usurarum. Deinde retentio usurarum utpote repugnans iustitiae comis muta inice est illicita, dc mala ex natura sua, quae per meram tolerantiam non potest cohonestari, ergo siue fuerit in He braeo, siue in Catholico ut licita admitti
non potest, ergo nec per Pontificem, ex euius auctoritate dumtaxat,de commimone permittitur tolerantia, nec per alios
poterit licite politiuus fauor impendi affeasdem usuras exigendas, secus concurrerent positiue ad actionem illicitam, quod
S. III. An emens pignus Catholici ab
Hebraeo peccet. SUMMARIUM. Tignus,vel vendi potest ob sortem non solutam tempore convento, vel ob non solutae usuras. I. Ne Hebraus vendens , nec catholicua emens peccantis vendatur pignus ob fortem non solatam tempore convento seruatis conditionibus ad hoc requistis. t. Assignantur conditiones ad validam piget
si venusur pignus propter Garas non solutas, et facta furit conventio in ipsa pignoris e nati me, quod si non solvantur, postit pignus divendi, tunc etiam non poteti catholicus licit E emere . q. taltem in foro interno. s. III uisitio tertia . . Hebraeus accepto pignore mutuum dedit cuidam Catholico certam pecunig quantitatem cum
onere, vel soluendi certis temporibus v suras, vel restituendi sortem pro tempore determinato; Non soluente in uiuatario usuras, vel non restituete tortem tempora
306쪽
De Mutuo,&vlaris. Dispus III. LIII. ag
i praefinito Hebraeus pignus vendidit alteri respectu mutuantis , quam respectu mira
Catholico . Quaeritur, an hic licite eme- tuatarii.
rit, de quid in hoc casu agendum . Si secundo modo fiat per Hebraeum. Vro quo venditio pignoris. Respondeo, siue factai Aduert vel pignus per Hebraeum venis fuerit conuentio de tali venditione , siue et da ratione dilaticinis praecise in sorte restis non, non posse Catholicu einere pignus ab tuenda ultra tempus conuentum, vel m. Hebraeo, ouod venditur propter usuras notione solutionis non positae usurarum conis solutas. Ratio manifeste ex ijs deducitur, uentarum; si primo modo quae dicta sunt sparsim superius , nam res Respondeo. Hebraeum vendentem, usuraria,si eadem extet in numero, obn ci catholicum ementem licite contrahe- xia est restitutioni, & potest vindicationere, dummodo in tali emptione, de vendi- quocunque deuenerit, repeti, ergo non otione ea seruenitur , quae praescribuntur in poterit licite ,&valide ab Hebraeo emi, se . mi ematur poterit iuste per dominum Ratio repeti. . p . deducitur, tuin quia consuetudo Hebrein Dices primo,pecunia per useram aequiarum iam hoc obtinuit, a qua nec distenis sita potest Hebraeus emere a Catholicopora mu- tiunt Pontifices, Ac Principes, nec reproe merces, ergo etiam poterit per venditi ..... dant, inquam implicite consentire viden- nem acquirere pretium tradito pignora ... tur ipsi mutuataria, sic oppignorantes ex Catholico,quod acquisiuit loco usurarum. --, SQ. quod stiant, dc taceant, Suamque nec Antecedens probatur, quia secus quacumes are . iura damnant , cum seruari supponatur que contractus initi eum Hebraeas ellene preta a aequalitas ivllitiae commutatiuae tum in- illiciti, de iniusti. Sed contra,transeat a terementem,& vendentem , tum inter tecedens,nego consequentiam. Ratio di-
vendentem, dc oppignorantem, tum quia sparitatis in eo fundatur,quod pecunia rhextante pacto, quod si non fiat restitutio gulariter loquendo iure specificationia
sortis intra certum tempus possit pignus acquiritur usurario, si eadem extet , vel diuendi licita est talis venditio in paenam regulariter eadem extare non supponam
morae interpositae contra ius pacti,dc conis tur, quod non militat in pignore, adQuentionis, sed dato pignore , dc lacta con- que Actaeentione de restitutione sortis saltem tactis Dices secundo,ex eo, quod Hebraeus te interuenit tale pactum in suppositione, quoad usuras toleretur, toleratur etiam. quod talis sors intra tempus praefinitum. quoad id,quod substituitur loco usurarum, . non restituatur, ergo dcc. Neque dicas nam admissus ad principale praesumitve emptorem illicite per emptionemacquim etiam admissus ad accessoria, ergo toleram rere rem oppignoratam, coquia sciat rem tur etiam quhad pignus substitutum loco illam esse alienam; contra enim impugna- vsurarum, ergo si potest pecunia per usu-heris, tum quid se accommodat consuetu ram aequisita merces aljas acquirere, pomdini. quae lain vim, Scius obtinuit, ut rea terit etiam per pignoris venditionem pre- oppignorata vendi possit elapso praefinit tium eiusdem lucrari. Sed contra,quia i tempore ad recuperationem , adcoquet 'Ierantia facit quidem, quod non puniatur sereonis oppignorantem decidisse a d in propter usuras, Ion tamen demit ius m suis . . . minio rei oppign ratae, tum quia cum res tuatarii, quod habet ad ipsas repetendas, , se ... oppignorata vendatur Publica iuxta dis maxime si in specie extant, quocunque in - positionem iuris Pon fici emit ipsam, vel quem deuenerint; unde ad summum in
aerem cora consentiente oppignorante, vel saltem a foro externo ratione tolerantiae ius ipsi
non renuesite tali venditioni, Tel ium non assistit actione ciuili ad ipsas recup re supplente pet hiam dispositionem defo- randas,non tamen ressiit quin possit rectum consensus ipsius oppignorantis Sae petere, vel tacita compensatione. vel alio Quamobrem modo sibi licito . Reliqua quae ad hane d Dixi in responsiondi s dummodo struem materiam pertinent infra examinabuntuetur ea , qua praeserabuntur in constit. VI in di siti vitilata ad Id. , et I s. pra- In quae sunt huiusnodi; Primo ut publice not. S. a. subhaltari debeant hui nodi plectora. Secundo vi subhastatio fiat cum viuuentia . officialis,Tettio cum intimatione legitima facta oppignoranti . Quarto , ut de pre s. N. tio exacto satisfiat Hebraeo pro sorte , DC'vatem si qiuid supersit detur vel oppignoranti, Quid de bonis usurarij Ilebraei faciendum
Oet vel deponatur in minibus ossicialis; Pee sit, si conuertatur ad fidem .
Thri huiusmodi enimconditiones in primis totistiuntur quaecunque sulpiciones si audis s . SUMMARIUM . , Deinde ex dispolitione iuris redditur legistima venditio . Tandem constituitur status discastaris prop-tur in si is temaequalitas, ic seruatui indemnitas tan . num. i. . s
307쪽
V tonstet, a quibit exterrerit, di aliundi habeat, quo commodi, di congru/ sustentetur cogendus es ad Uuras omnes restitu
i constet,d quibas extorserit , di non habeat aliund/, quo sustentari valeat, potest sibito p retinere, quantum fuscit ad nece
ratem natura extremam , di probabilius etiam persona quandoque grauem . 3. si non eo et quibus Uura fuerint extortae, in Hebratis irae eonuersus ad fidem nom habeat aliundh necessaria tum naturassum
persona potest usuras in statu infidelitatis acquisitas sibi retinere. q.
Vsquisitio quarta. Barachias Hebrius
toleratus post multas diuitias usurarie acquisitas tandem se conuellit ad fidem . Controuertitur in praesenti, an e gendus sit ad usuras omnes relli tuendas .
Dixi, omnes, quod procedit,ium in suppositione, quod aliunde habeat iusto iureis acqui situm lassiciens ad congruam sui suilei nationem , tum in suppositione , quod aliud non habeat, nisi per usuras receptum . Pro solutione Aduerte quoad usuras acquisitas , vel constare ipsi v surario, i quonam in particulari eas extorserit,uel personas,. quibus extorserit ignorare. Hoc supposito Respondeo primo, si constet, a quibus extorserit, & aliundi habeat, quo commode, & congrue sustentetur cogendum esse ad usuras otianes restituendas . Ratio ex eo deducitur,quod asserit Paulus III. in sua eonstit. qua incipit cupientes Iuda os, ct alios infideles, ubi expresse. Et si bona ex fura,aut illicito qua tu fuerint acquisita, et notasAt persona. quibas earum de iure facienda rectiturio ( quia non remittitur peccatum, nisi re tituatur mali ablatum) illa eisdem personas omnia o restituantur 3 quae sametio, tum ab aliis iuribus , tum a ratione sortitur fundamentum: a iuribus quidem x c. cum tu de Huris, et ex reg. peccatum deret. u. in C. Aratione, tum quia aeque, I: Prohibitum est iure naturali , diuino . de . a. atii. humano usuras per contractus acquirere, . O .mi ac acquisitas per illas retinere, siquidem aure tota ratio prohibitionis est, ne alienum bibetur contra ius alterius detineatur , quae licet negative permittantur Hebraeis, nulla tamen ratione permittuntur Catholicis, sed ex Hebraismo conuersus ad fidem iure sic disponente usuras nequit exercere , Me Pontifex, alij que Principes ex commissi ne Pontificis ipsos tolerant, ergo nequem eas Poterit acquisitas retinere , ex quo enim factu Ca fit Catholicus omnibus Catholicorum iu-
- .. , ribub debet subiacere . tum quia Hebraeuscat vii , permissiua eu negativa concessio. - . . De usuras acquirat, de detineat, non tamennis, de- ipsarum dominium iuste,dc positive acquu I-- rat, de licet perseuerante statu insidelitatis ' m. a vite politivo propter illas non puniatur, punietur tamen in futuro saeculo a Deo. ergo cessante illo statu infidelitatis per conuersionem ad fidem tenebitur illas restituere ex uno capite defectu dominii non acquisiti, Se e X alio cogendus erit ad illas restitit endas defectu non tolerantiae, qum in statu fidelitatis reprobatur. Dixi,si comneta quibus extorserit, quia ex natura iustitiae commutatiuae laesus, seu damnificatus debet reintegrati in iis, in quibus 2 sus est. Dices perseuerante statu Iudaismi, etias constet, a quo Hebraeus usuras extorset rit. adhuc potest illas retinere, nec cogeuadus est ad restitutionem, ergo etiam cessante illo statu, & succedente illo fidelit iis poterit illas retineres siquidem tunc sic melioris, non deterioris condationis, ut hamhetur in extrau. dignum de Iudais . Sed
contra dico posse illas retinere, non quia Z
iure, te licite retineat, sed quia ratione tolerantiae negatiuae non punitur propter n.mra- retentionem, ex eo autem, quod post con- rataer aduersionem cogatur illas non retinere, non cons mutur in deteriori conditione , sed remouetur id tantum, per quod la deteriori statu esset constituendus scilicet in ista statu damnationis eternae . Quamobrem det milia summum constitueretur in deteriori
statu, si in statu infidelitatis iuste, & licithvsuras retineret, de non posset licite retinere, & cogeretur post conuersionem actillarum restitutionem, quia post ipsam inciperet illi esse illicitum cum sui detriis mento, quod antecedenter ad illam erae Iicitum , Caeteram cum in utroque statis illa aequisitio, de detentio supponatur, desit illicita non constituitur in deteriora conditione, ex eo quod in uno statu per fidem cogatur restituere, de non in alio statu, quia cum ille status sit maioris perfecistionis. qui est status salutis spari alis,pracferendus cuicunque temporali , respicit r. l. tanquam maiorem conditionem id, quod Diau pertinet ad eandem salutem. quae praefin rima uterenda est cilicunq; commoditati tempo. Sed rem rati, quae utpote illicita obsit eidem saluti: Uno verbo non constituitur in deteri ri statu ex eo, qiuod obligetur fauore animae ad id, ad quod obligabatur amece- perae . denter ex dispositione iuris tum naturalis, tum diuini, de sine quo anima etiam Periclitabatur . Respondeo secundo, si constet , a quibus usuras extorserit, de non habeat aliunde, Equo sustentari valeat, test sibi iuste reti Nere reliquis restitutis , quantum sufficit
ad necestitatem naturae extremam , d probabilius etiam quandoquet grauem Perso . Ratio priuiae pariis eii, quia in extrema necessitate naturae ex communi iure eiusdem respectu personae cui ulcunq; conditionis bona fortunae sunt omnibus communia ex vulgatis iuribus, quo nam
te potest quicunque in tali necessitati
308쪽
De Mutuo, & vlaris. Disquis. III. S. IV. ago
constitutus aliena surripere, ergo poterit Ratio secundae partis est, quia necesi mrtiori aliena, quae possidet retinere . tas grauis aliquando est ad saluanda bona, Consequentia probatur, nam in ordine ad quae natura voluit omnibus conuenire, pu- ea, quae possidet habet mrtius ius , quam ta ad seruandam libertatem ad saluandam in ordine ad ea, quae non pollidet, & surri- bonam istimationem, dc famam, de tantis titi, ripiendo ea,quae non possidet priuat domi- Iia, sed natura sic disponente bona fortu
num non solum dominio, dc proprietate, ordinata sunt ad conseruanda bona natu- . se letia in possessione, retinendo vero eas me, quae scilicet ex ipsa oriuntur natura , possidet prauat ad summum domini , omnibusque hominibus natura tribuit, e .... . non possessione, ergo si potest surriperea go ubi est necessitas conseruandi talia boriae A te .- quae non pollidet, poterit a mitiori reti- na manent communia bona temporalia , nere ea, quae possidet, neque enim diuisio dominiorum facta de
Dices primo, haec obstare dispositioni iure gentium derogare potuit iuri naturae, Praefatae conitit. Pauli III., qui indissime quod quisque habuit, de habet ad utendum .iasierit usuras omnes esse restituendas,quin bonis fortunae pro conseruatione bono ius adcies constat de personis, a quibus fuerunt rum naturae, ergo necessitas grauis respi- cxtortae, ergo non est limitanda obligam ciens bona naturae est lassiciens causa ex. ' 'cio ad casum, quo non fuerit extrema nem culans ab obligatione restituendi. Quo cessitas; quod enim ius non restringit, nec posito sic argumentor,unusquisque a natu--f Los restringere debemus. Sed contra ne- ca ius habet ad conseruanda ea bona, quae curam-go obstare cit positioni talis constitutionis, natura fecit communia, nec tali iure na
quae vel obligat tantum ex se . vel ut se iurae quis priuatur ex eo , quod sit He- conmrmet dispositioni iuris naturalis, si hraeus, ergo si necessitas grauis respiciens Primum,cum constituat tantum ius posim talia bona excusat quemcunque ab oblitiuum non potest aduersari iuri naturali, gatione restitutionis excusabit etiam H
quod obligat stupra quodcunque ius posi- hraeum in tali graui necessitato consti
tiuum, iuxta quod ius naturale unus ira tutum.
que in extrema necessitate constitutus ex Dixi , quandδque netestatem graue honis cuiuscunque tanquam pro tali natu excusare ab onere restitutionis i nam si essi communibus est subueniendus . si secun- set necessitas grauis respiciens dumtaxat dum,cum ius naturale sibi non aduersetur necessitatem personae, puta decentia mintelligendum non est obligare ad renitu- natus, dignitatem aliquam dcc. qua mitis Iur uis conelii, nasi quandia cedat in obligato ex- secundum probabilem lentem iam, quam elim sp trenia necessitas, adeoque, nec nisi in tali alibi fuse examinabimus excuset personas
'' β eatu obligare debet ius positiuum , quod graues, Ac maximae aestimatio itis apud ho- innititur iuri naturali, caete-qui daretur mines, probabilitet tamen arbitror non ' in eodem ordine iurium oppositio, quod excusare Habraeos', tum quia nil damni est absurdum. quoad hominum frenationem ipsi , emer-Dices secundo, esse specialem rationem ait et eo, quod post conuersionem ad si obligationis restituendi etiam stante tali dem decidant a commodioribus aeriunm necellitate in Hebraeis, qui sicuti per corae honis, quibus gaudebant in statu infideliversionem ad nouam spiritualem regene- tatis, de a status decentia, eum hoc regi
cantiir vitam, ita debent antiquTvit latiter taleat euenire, etsi aliqualiter peexiiijs omnibus destitui, maxime cum suc- amissionem huiuismodi bonorum a staturint congregata de mammonua iniquitam decidunt,cum omnia haec praestent ex finetis . Sed contra, quia non alio iure tablis noto auersionis a creatis bonis, S conueris eantur, nisi quia usurae ipta sunt ex aere sonis ad Deum augentur magis inestima. alieno congregatae sabsolute autem non tione Dei, & etiam hominum , ut euenit pollunt dici alienae, quando Propicr ex- etiam in ias, quFpropter honorem Dei, &ttemam ipsius necessitatem ex dispositi m Eeluin salutis spernunt omnia tempora.
ne naturae redduntur communes . Deque lia, ut consequamur aeterna itum quia cum
absolute verum est, quod quoties quis ad Hebraei regulariter sint apud omnes con- nouam vitam regeneratur spiritualiter temptibiles, utpote magis de diuitiis cu- Ret debeat destitui omnibus auxiliis vitae an- rantes, quam de bono mmiue, & fama um ia , --, tiquae, caeteroqui si quis in statu insidelitarum vix aliquid decentiae videntur posse amit- ruri . dii ncto ti,tullo, & licuo iure bona aliqua fortunat tere ex amissione bonorum tempora- otat ne- acquisiuisset deberet ex necinitate adue' lium . . niente eiusdem conuersione ad fidem illa Respondeo tertio, si non constet, a qui- relinquere, quod nemo asseret, cum nulli- bus usurae fuerim extortae,& Hebraeus ip-bran iure hoc reperiatur dispositum, & li, se coniterius ad fidem non habeat aliunde
an- cet respectu Hebraei bona utpote usuraria necessaria tum natura, tum personae pol fuerint de Mammonita iniquitatis conis se eundem Hebraeum usuras in statu inli gregata cessant saltem quoad usum esse odelitatis acquisitas sibi retinere . c.olligis
de iniquitate ex eo, quod incipiant vile ne, tur ex praefata constitutione Pauli III. v bicessaria, dc propter necessitate comunia. expreise sic habetur. Tecmi vera praum
309쪽
s si rarium petatnL, Alix. in La. in prius. Rartho- F se eertum tetatur per t. cum quid eod. tit. Soe ui Probatur . don potest mutuans obligare
Alexania mutuatarium,nisi ad restituendam sortem citat . ad aequalitatem in re eiusdem rationis, de speciei,non autem ad hanc potius rem inistra eandem speciem , quam aliam , ergo mutuatarius in restitutione dum ei seris Det aequalitatem intra eandem speciem Poterit unam velle tribuere,& non aliam, adeoque cogere ipsum mutuantem ad unam in tali specie recipiendam, sed restiis tuendo eandem rem mutuatam restituit
rem intra eandem specie ad aequalitatem, ergo&e. Dices de ratione mutui est, quod resti-- tuatur alia res eiusdem qualitatis, ut supra o dictu in est in definitione mutui, ergo
non potest contra rationem mutui mutua tarius obligare mutuantem ad accipiendam rem eandem in numero mutuatam.
Sed contra in definitione mutui dicitur, quod restitui debeat tantundem eiusdem qualitatis , quae particula tangundem , videtur importare alietatem rei, quia lapis ponitur, quod res mutuata consumetur,ut regulariter euenit, neq; est necessitas, va restituatur cadein, ut euenit in commodato, de deposito i caeterum si eadem prem neat non est aliqua ratio, quin possit eadem restitui, di non teneatur eandem rincipere mutuans , cum in hoc in nullo fraudetur. S. VII. An error,quo filius familias reputatur sui iuris ipsum non eximat ab onere restitutionis mutui. SUMMARIUM. Proponitur flatus discultatis. r. Ret pondetur filium familias teneri rest
Pecunia mutuata filia familias a duobus expectinia ipsis communi,quorum alter scie-hat ipsum esse filium familias, alii, ignovabat, non eli rellituenda in integrum, sed tantum respectu illius, qui ignorabat. 3. Nn est praIumetidhm maluum factum ex scientia viri q e. q. Ignorantia debet esse invisa rationi, nees fificii crassa, in vinciuilii. i. , T I uisitio septima. Fabius mutuata ' O nummos filio familias credens iusti
eum esse sui iur3s ex fama publica, quamuis non fit. Quaeritur,an non obstante exceptione Macedoniani teneatue filius a familias eosdem nummos restituere . Bilaus. Respondeo assii maliue . Euincitur ex L artolus L. ta ibi Balaui, in Bartolai c. ad me uis
tuum, de Ratio in eo fundatur: quia fama publica supplet defectum iuris realis, de
tollit sospicionem, quam possit mutuans concipere de periculo parentum, ad quod tollendum sancitum eli Senatus Consulis tum Macedonianum visupra , certe enim ipse vitare non tenetur idem parentum periculum per negationem mutni, quod
per communem aestimarionem non praeuidetur.
Oritur hic maior dissicultas, an si mutuum fiat filio familias ex pecunia comis 3
muni duobus, quorum unus sciuit, alter ignorauit eum esse filium familias tenea- aperetur postea in integrum eandem pecuniam restituere , quod idem controuertitur, quando fit mutuum a duobus ex pecunia tantum unius. Respondendum est nomteneri, nisi respectu illius, qui ignorauit earaxm Baldus in I. t. ad fili. vers quaruntnr hic dira c. ad Maere. Ratio est, quia lex Maccidionani non fundatur in iustitia commutatiua cum respectu dati ad acceptum, et sed in iustitia vindicativa cum respectu restitismpaenae ad culpam, sed respectu eius , qui aeum essiuste ignorabat filium esse sub patria po- u , testate nulla est culpa. ergo nulla potest
iuste infligi paena. Dixi, iust E ignorabat , Bilitiae vel quatenus publice habebatur . vi sui' iuris, vel exercebat aliquod publicum obsicium, vel mercaturam , ratione cuius posset rationabiliter praesumi, ut sui iuris, prout habetur in I. g. c. ad Macedonimumer t. sequii f. ad Macedonianam, nam , si
sine fundamento , & prquia rationabili probalitate negationis patris potestatis
quis mutuaret , non eximeretur a psnλamissionis mutui iuxta Senatus Consultum Macedonianum . Confirmatur , quia psna non infligitur, nisi vel in odium deis linquentium, vel contra scientes, & prs- sumentes, ergo respectu eius , qui iusto ignorabat non pr*lumitiir lata huiusmod, pqna, Neque obitat responsioni nostrae, qt asseratur,cuin pecunia supponatur comis munis, tam respectu scientis, qoam reip et uignorantis, praesiumendum esse mutuum factum cum scientia utriusque, cum in rebus communibus unus supponaturgestor negotiorum alterius; contra enim
impugnaberis, quia praesumptio in paenalibus saltem quoad paenam ordinariam non subsistit, nisi veritas praesumptionis p. probetur plane. Deinde falsum ell,quod si is, racemper praesumatur socius in rebus comis Amstra' munibus certiorare consocium, maxime, c , is quando ipse concurrit ad actionem iniruam,& inualidam, ad quam iuste potest F. op prospicari, quod non concurreret conso. batur .cius propter pericvium damni sibi imminentis,si certior redderetur, vel in ratio-tiabili dubio constitueretur . Tandemias antia est contra suppositionem, pecquam praesumitur, quod alter iuste igno-set. Verumtamen est, quod talis igno. s
310쪽
De Mutuo,&vsuris. Disquisit. S. VIII.
rantia debet esse innixa alicui rationi pro 'non subsistit,si cum Pater sciuerit mutuum habili, nec sussicit crassa, dc vincibilia. D in filio familias non contradixerit LIi filias g. ad Maced. , in Balaus in l. q. C. Bildus
De iure exigendi restitutionem mutui, . a filo familias , qui tempore minruationis credebatur habere Peculium castrense , tanon habebat.:UMMARIUM. Refertur statui dissiculiatis in parιicurari. g.
Fiuius familias is eaea D tenetur ad restit intionem mutui principaliter. a. Et in subsidiam ipsius . Pater eiusdem Ibidem . Umita hoc preeedere, quanda mutuum famctum est pro alimentis . vel smilibui crasti. 3
1 T Isquisitio octaua. Mutuat quis filio
O familias habenti peculium castrente, quod tamen fuit ademptum ante in tuationem nesciente ipso mutuante. Qu*ritur modo,an teneatur ad restitutionem
mutui ,& in subsidium ipsius. Pater eiu
a Respondeo, ipsum,de in subsidium eius
Patre teneri ad restitutionem mutui, Bararolus is l. si non sortem S. si filio s. de condi. ' '' ' indeb. . et Glti. in I. eum fundus s. seruum - - g. si certam petatur, et in I. eius qui s. ea dem tit. Probatur . Qui tullo ignorans mutuat filio familias obligat ipluin ad restitutionem, & in subsidium ipsius Patre, ergo etiam, qui mutuat filio familias habenti castrense peculium, ademptum t men ignorante ipso mutuante obligabit filium inutuatarium, di in subsidium Patre ad restitutionem. Antecedcus probatumn cii iupra . Consequentia probatur, quiis se ,. mutuat filio ex suppositione, quod habeat pistar. - Pecialium castrense mutuat eidem, prout Ne sui uipponitur sui iliris, sed mutuam filia fa- milias ex suppositione tulla, quod sit sui iuris obligat, ergo &c. Dices Patre non obligari ad solutionem debitorum filii in rab. . in mg. c. ne fili tpro patre, maxime fi debita facta fuerint in ordine ad bona castrensia, circa quae silius non est sub patria Potestate I. uae, ex ei DGloci via , di ibi Glas c. eodem . ergo quamuis ratione ignorantiae mutuantis non eximatur filius ab onere restitutioilia mutui,non consurgit tamen onus in Patre ad restitutionem pro filio impotente . Sed contra in primis instantia non valet iuitatutis municipalibus alicuius regionis, relin- quibus cautum en Patre teneri pro debitoloniaeus filiorum, vitellatur Barth. Socinus empl.
5O Mui iri inveha, per totum. Deinde etiam . eodem titulo . Tandem Pater tenetur ad solutionem debitorum pro filio , quando debita facta fuerunt pro alimentis com gruis, nam quamuis Pater non teneatue alimenta praeterita compensare filiis , eo requia necessitate transacta cessat onus ,& 'ratio naturalis pietatis, tenetur tamem, soluere debita pro eisdem alimentis contracta Bariolus in I. libertis S. i. in et s. F. de Barto ali. IC. Caeterum extra hos casus,aliosque tua similes in causa studiorum crediderim Patie non teneri pro debitis filiorum.
mutuum cum exceptione non numeratae pecuniae. S. L
An mutuatarius facta confessione denumeratione pecuniae, aceeptoque pro illa pignore, si hoc pereat possit excipere. SUMMARIUM. Proponitur casus in Aia terminis particula
ribus. I Tereunte piguare das r etiam locus exta
Et transfertur onus probandi in mutilanistem. Ibidem . . Iriee obstare potest assignatio, di traditio pse
DIsquisitio prima . Condito publico
instrumento mutui inter Titium . mutuantem, & Theodoricum mutuatarium,in quo non numerata pecunia realibter,sed tantum apparenter ostensa fuit. Theodoricus confessus est se pecuniam recepisse accepto in securitatem de pecunia tradenda certo tempore pig re . Hoc interim ante traditionem pecuniae inculis pabiliter ex parte utriusq; pereunte pignore excipit intra debitum tempus Theodoricu& de non numerata Pecunia. Quaeritur iam,an hac in hypothesi locum habeat exceptio non numeratae Pecuniae, ita ut transferat onus probandi in mutuantem , quo non. probame non tene tur ad restitutionem.
Responderi etiam in hac hypothesi dari ,
locum exceptioni, & transferri,si excipi tur intra tempusdefinitum, onus probandi in mutuantem pecuniam iuisse numeratam. Probatur, quia si qua ratio euinceret