장음표시 사용
72쪽
De contract. ut sic. Disquisit S IX. ga
ctus ipsum ipso tu e reddit irritum,si fuerit contractus h ina fisei. s. Si vero si stricti iuris per exceptionem , evactionem eoni igitur . Ibit
cognito dolo,s deceptus velit stare contractvi etiams si bona fidei,tenet. s.
Dolus antecedens non pertinens ad substantia, sed ad qualitatem contractus non reddit is sum ipso iure irritum. 6.
Mee items sit dolas eo comitant. Ibid. Limitatur in casu , in quo dolus circa qualitatem esset cavsa consecus ad substam tiam. T ADtus gravis eirca Ab antiam aliquorum contractuum irritat ipso facto, non sic ci ea substantiam aliorum. S. Explicantur in particulari contractus,qui ipso iure ii ratantur. P. Huiusmodi eontractus non solum iure natura, sed etiam postiuo sunt irriti. Ibid. Metus levis in foro externo,nec irritat acti
nes, nec exceptionem parit. l o.
Ignorantia antecedens quoad substantiam M. Matidat eoati actum , non se subsequens adicam. II. Isquisitio nona. Sempronius Contraxit contractu a iure permisso. de ex
se valido cum Francisco , sed in tali contractu interuenit in altero contrahetnte dolus, metus, vis, Unrantia &c. Quaeris Eur, an dolus, metus, vis, & ignorantia
&c. inualident ipso facto contractum, an vero dent solum actionem ad quaerendam inualidationem, & cuinam concedant i cum paenitentiae ad recedendum ab eodem contractu . Hanc dissicultatem attigi s pra ,sub hoe tit.eontractvs I .praenot. .asperi.3.versquarta conditis ed quia ex varietate contractuum varia potest esse ratio dubitandi , & pro varietate doli, metus de quandoq; imi alidari ipso facto, quandoq; non , ideo uberiori doctrina cum suis distinctionibus hic ex professo examina, dam assumo . Pro clariori notitia Aduerte prineo, dolum esse simulatione quandam , ct machinationem ad aliquem decipiendum l. i. s. dolumFde dolo,quamuis quandoq; sit solertia ad se seruandum indemnem, & bona sua ab hostibus I. i. s. non fuit autem de dolo ; Malitia doli potius desiimitur ex peruersitate decipientis, qua ex quantitate pretij, quamuis ex obiecto in hoc etiam consistat i. dolus c. de rescindenda vendit. ,& opponitur praecipui: bonae fidei Glosa in I. i. f. de fidei sone. Metus vero dii instantis, futuriqi periculi causa mentis trepidatio I. I. g. de eo quod met. OG. Duplex est,alter grauis cadens incis antem virum , alter leuis, & solum cadens in meticulosium; ille est,qui oritur exHrti, & clara apprehensione ingentis mali , iste qui ex leui, & confii apprehem
maioris rei impetus, qui repelli non potest l. 2.F. de eo quod metus causa alia est facta in personain, alia in remi Ad primam spectant iniuriae,contumeliae, vulnera, homi eidia, & simi lia: Ad secundam reducit furtum, deturbatio possessionis. Aduerte secundo; dolum, metum, seu 3 vim in proposito dupliciter posse interuenire in contractu, vel primiquatenus assi-eiant substantiam eiusdem contractus, secundo , quatenus afficiant solummodo moti, a eiusdem qualitatem, sicuti etiam error,qui substan- potest interuenire in contractu, vel potest D mi pertinere ad substantiam, vel ad qualitatem. Porro dolus, metus, & error, vel . potest esse antecedens, vel concomitans, vel subsequens contractam . Primus est, qui antecedit omnem actum voluntatis,l&est causa contractus, seu dat causam conistractui, non quidem positive, sed remo- u Iuens id, quod prohiberet contractus cele- cedrea, brationein, si ipse dolus, vel metus non interueniret . Secundus est, qui comitatur, actum, qui fit;non est tamen causa illius . '. . quia etiam si contrahens habuisset cognitionemri oppositam dolo , contractum inijsset. Tertius est, qui actum voluntatis , quo celebratur contractus, consequitur, qui propterea etiam si talis dolus non interuenisset filisset elicitus,& in suo esse subsistit,cum iam suu esse habuerit antecedenter ad dolum oppositum. His suppositis Respondeo primo dolum antecedentem 'circa substantiam contractus ipsum ipta iure reddere irritum, & inualid um,si conistractus sit bonae fidei l. et eleganter T. dedola, si vero sit contractus stricti iuris non annullare ipso facto, sed per exceptionem,& actionem corrigi I. dolo c.de inutil. stipui. Probatur prima pars, eo quia non subsistis in sua substantia contractus, quando deficit substantialis consensus ad ipsum requi- - .
situs, sed quando intervenat dolus antem His,ehiae edens ad substantiam contractus, & ad ia sus
ipsam substantiam pertinet , deficit sub- Disti stantialis consensius, ergo non subsistit, sed est omnino irritus. Minor probatur, quia si v. g. in contractu venditionis venditor TX an
vendat vitrum pro gemma emptor non praesumitur consentire tali venditioni, dein tantum consentit, inquantum putat esese gemmam,ergo non consentit in vitrum. Illud tamen hic admonuerim, quod qua- suis cotractus bone fidei, cui causa dedit d lus antecedens sit ipso iure irritus, hoc tamen intelligatur sub tacita conditione,nisi deceptus cognito postea dolo adhuc rem ficti masentiat. nam tunc fictione iuris, qua con e sensus de nouo praestitus retrotrahitur admia tempus celebrationis eiusdem contractus reualidatur, quod sic euincitur, nam decipiens in paenam doli remanet obligatus, si deceptus velit, adeoq; moraliter pers uerat eiusdem consensus, cum autem intel-
sione, vel mali ingentis, vel leuia. vii cit ligatus cxiam moraliter retrogatu consen:
73쪽
go nec contractus stricti iuris validus est
tus deee 1 . &iriori decipientis accedere,
habetur quidquid ex utraq; parte requiri.tur ad validitatem;de hinc optime respondetur ei, quod opponunt Medina,in conra.dus apud Molinam disp. II. verse. ex pro batione , scilicet cum contractus ex sui sub stantia sit ultro, citroque obligatorius, quando ex parte unius non consurgit obligatio , neq; consurgere ex parte alterius,
adeoq; si est irritus ex parte decepti,etiam esse irritum ex parte decipientis, adeoq; ad ipsum reualidandum requiri nouum utriusq; consensum, nec sufficere illum deiseepti ; optime, inquam, respondetur, nam, ut dicebam,in paenam doli consensus deci. pientis moraliter perseuerat, quo usq; deceptus velit, vel nolit consentire t. dolo, vel metae c. de inutilib. stipulat. iuncta glasim eodem iure, cum autem accedat nouus decepti consensus, fit ultro, citroq; obligatio , adeoq; &c licet pro tempore, quo deceptus non cognouit dolum, secundum sui substantiam contractus non teneat, ob defectum consensus alterius, non propthrea eximit decipientem ab obligatione spersistendi in contractu, si deceptus cognito errore velit per nouum consensum contractum consistere. Probatur secunda pars ex L si Dis eum aliter s. deverta oblit. L eum poma f. de miti Iussit. de except. in princip., ubiugiatur,s metu coactus, aut dolo inductus, aut
errore lapsus Ripulanti Titio promisisti, quodaeon debueras promittere, palam est iure ciuisii te obligatam esse, et actio, qua intenditur dare re oportere,epicax est subi per ly, Titiosi alanti, venit contractus stricti iuris.Hoc esse ita plena aduertentia, sicuti praesumi- quando dolus antecedes ipsi causam dedit. Sed contra; fateor equidem in conscientiae tam nec subsistitere contra et u stricti iuris, quando dolus ipsi dedit causam, siquidem sicuti deceptus non consensisset promissio. ni,si dolum in celebratione contractus cognouisset, ita nec consensisset stipulationi, per quam firmatur, si etiam talem dolum cognouisset. Iura tamen hoc in fiam exte riori statuerunt, ut nonnisi exceptione in . firmentur, quando in eodem mmappa. reat contracta in non solum cum consensu initum esse, sed etiam cum ulteriori con. sensu firmatum, unde ad ipsum infirman- inire a. dum voluerunt,ut deceptio non quomodo cunq; innotesceret, sed coram iudice, ne titulus deceptionis cofictis aliis deceptionis bus allegaretur, ubi non est. Quamobrem iure merito, per eadem iura inductum est, ut ille dolus, cum sit res turpis,non praes matur, sed ipsum allegans probare debeat L quoties s. qui dolo F. de probat. , nec ex eo datur actio, nisi ex magna causa, & euidenti calliditate i. dolum S. finali c. de dolo. Urgebis hac ratione etiam contractus, bonae fidei non deberent infirmari, nisi pere aceptionem, quandoquidem circa ipsos etiam posset esse dubium de ficta allegatione doli. ubi non est. Sed contra adhuc, quia in huiusnodi contractibus facilius Praesumitur dolus, qui vel ex re ipsa,vel ex maiori pretio, quain res ipsa exigat manifeste deducitur; unde iura ex maiori facilitate doli, & ex maiori delarmitate in contractibus bonae fidei, cum non possit autem genus contractuum stricti iuris inuductum est ad tollendas occasiones litium, quae ex facilitate resiliendi a promissionibus oriuntur; unde ius ciuile ad firmandas huiusmodi promissiones, ne amplius debilitarentur, statuit quandam verborum .mrmam per stipulationem scilicet , qua posita ius ex promissione ita firmaretur, ut non liceret amplius ab illo recedere, nisi per exceptionem coram Iudice ; voluit enim ius ex una parte occasiones tollere non frequenter rescindendi contractus, dum firmatos voluit stipulatione ; ex alia prouidit indemnitati deceptorum, ut vitia tollerentur per Iudices, si quae irreperent, quod fit potissimum per exceptionem. Dices non minus requiritur consensus in contractibus stricti iuris, ac requiratur in illis bonae fidei, siquidem consensus est mrma substantialis contractuum omnium, sed talis consensus proprie tollitur per dolum antecedentem dantem causam contractui, quod etiam verum est, dum stipulatione firmatur contractus; nam stipulatio firmat solummodo contractum sub ea ratione, sub qua initus est, nec tollit errorem, si sui est, sed eundem sequitur, prout accesso
rium sequitur naturam sui principalis, edi
tur esse, quando stipui atione firmant statuerunt ipsos ex se infirmari, quo lex misespeciali ori iure praesumpis maioris aduerintentiae non statuerunt infirmati, quando raonex, stipulatio accedit,&sic quamuis utrique repraecontractus in meo conscientiae irritentur defectu requisiti consensus realis, illita inrita menstricti iuris in m ro externo approba- ctis bisatur ratione praesumpti consensus. Respon- Fara . deri insuper potest iura voluisse prouidere 'Io rem de maiori , inagisq: praesentaneo remedio in contractibus bonae fidei, quam in illis stricti iuris, eo quia illi frequentiores sunt, est,.
de ad conuictum humanum magis neces la- αι --.rij, adeoq: in illis supposito dolo nullitate prouidit, quod fit expeditius; in illis vero exceptione,quod non fit ita expedite. Dicitandem posset, quando etiam in contractibbus bonae fidei posset esse dubium de dolo, quod possit etiam esse exceptio de dolo, node validitate contractus, quatenus potae dari actio,& debeat ad probandum dolum quo probato non datur pollea exceptio ad ipsum contractum , cum ipso iure sit nullus sine iudicis ministerio . ex quo Patet discrimen in ordine ad contractus stricti iuris, in quibus non solum datur actio ad
dolum, sed etiam ex iuris dispositione ad ipsum
74쪽
De contrac ut siet DTquisio S. IX. gr
ipsum contractum,ad quem inualidandum destructa substantia ruunt accidentia circa requiritur praeter dolum iudicis ministes rium.
Respondeo secundo , si dolus fuerit antecedens,non pertinens tamen ad substantiam contractus , sed ad qualitatem ipsius non reddit ipsuin ipso iure irritum, siue contractus fuerit stricti iuris , siue bonae fidei , si vero dolus fuerit concomitans modo supra explicato ipso iure contractum non irritat in quocunq; genere ille M. Probatur prima pars, quia quotiescunq; dolus non est circa substantiam rei, sed so- Ium circa pretium , vel quid simile non
Pertinens ad eandem substantiarn contra-
2 ., a nem deceptus dolo in eandem substantiam
' Area consentit vere,ergo contractus secundum sui substantiam subsistit. Hoc unum tamen eram aduerte, quod,si ille dolus,quanniis pertinens ag qmitatem esset in causa, quod , - - Uni miret in substantiam, cui non consentaret, nec consensisset deceptus, nisi ille im uoran. terfuisset certe in foro interno conscientiae vcrumq; contraetum, lain stricti iuris,quam
bonae fidei irritura , in foro externo illum bonae fidei icet non stricti iuris modo
quo supra, & ratio euidens est,quia in data hypothesi non consentit absolute in sub clamimn, sed sub t. 1cita conditione, si illa cres talis sit, qualis rapresentatur, vel stranti valoris, qu. Inti destrihitur, rem cilla conditio non rastrificetur,non intelligitur adesse consens sis, adeoq, neq, subsistere contractus. H ec in uniuersum locum habent; limitan dum tamen est in contractu matrimoni j , in quo, si quis per dolum
dantem causiam Contractui cum aliqua coettrahat affirmans se,esse diuitem, seu nobilem, S habere altas qualitates, quas re ve- Ees se ra non habet, Iictu irritatur contractus, C atra dumio o non sit error in persona, & hoc
D ' propter naturaui . indisolubilitatem, M M. priuilegia eiusdem contractus,quod tamen intellige, nisi iides circa quod fit dolus, intcte iis adest error, appom irae per modum condi-Q mr 'tionis expi esse in ipsa celebratione con-rtractus, ut v debimus uin de matrimonio.
Probatur s. cunda pars, quia ille dolus non fuit causa contractus simpliciter, sed . Lantum secundiam quid,& non induxit ad consentiendum contractui secun um se,
sed ad illam qualit itemicu maius pretium
quod rapresentatuc perdoliam rei conuenire, ergo in ordipe ad iubitantiain comtracius habetur quid sid ad ipsam requi-oLur,nelnpe conisium cc utraq; parte,nec inualidatur per desectum contensus ad qualitatem ratione doli, quia utile per ili- utile non vitiatur ret. νtile de reg. iuris in
sexto, quod praecipue verisitatur, quando, . - utile est principale, hoc est pertinens ad .m . . substantiam, inuti Ie autem accessorium, O sum a hoc cli pertinens ad qualitatem , ita ad destructionem principalis, ut plurimum d ' struitur accedorium, non e contra , ta sic ipsam versantia, &in ipsa fundata, non sic destructis accidentibus ruit substantia.Hoc
unum latum monerem, quod deceptus in hoc casu posset agere ad repetendum a decipiente id, in quo per dolum fuit damnificatus Glca e. eum dilecti de emptione, o Mnd. iuxta textum in I. Iulianus S. si venditor st. de actionibus empl. oe I si quis assirma uerius de dolo,& ratio ex eo deducitur, quia dolus, licet non fuerit causa contra
elus, fuit tamen causa consensus in illam qualitatem, & in excessum maioris pret ij, ergo potest excipere de dolo in ordine ad illam qualitatem; nam sicuti,fi dolusivissct n. . circa substantiam contractus stricti iuris .,
daretur exceptio in ordine ad reparatio- exraditionem damnorum ex ipso prouenientiuin , - .
ita cum dolus sit circa qua itatem danda est exceptio ad illa reparanda ; Haec dam- na attendenda sunt iuxta valorem rei, taiuxta rigorosum pretium , quo venditor Princisa illa qualitate, in qua decepit emptorern, erat rem illam secundum se venditurMS Respondeo tertio si metus graui fit circa substantiam contractuum , Quis uasi contractitum, & actionum , qua . exigunt omnimodam libertatem, ipsi contractus, seu quasi contractus, seu actiones ipso iure natura: irritantur, secus vexo si sit circa contractus, & actiones, quae non exigunt
talem omnimodam, & perfectam libertatem. Probatur in uniuersum,qilia metus, ut 8
suppono ex quassionibus de actibus humanis, sub ticinctus humanus, licet non toll/x rationc Woluntarii simpliciter, conliituit tamen inuoluntarium secundum quid, sed id,. quod constituit inuoluntarium secundum quid minuit secundum aliquam rationem viin libertatis , ergo ea , quae exigunt omnimodam libertatem erunt irrita, si fiant cum metu, sed multa sent, quae exbgunt perfectam libertatem, alia non, e
uo&c ,saior ex ibi dicendis patebit Asbnor probatur, quia denegari non potest , quin metus minuat, vel propter displic n-tiam, vel propter aliquid aliud illam imclinatipnein , secundum quam voluntas secundum se sumpta meretur, potius in unu quam in alterum actum , Minor subsumpta probatur inductione discurrendo per esison.νi pultas actiones,dc contractus, sic donationes, vi non sint ii ritae debent esse o unino ct liberae, eo quia debent ex inera liberalitate, & beneficentia prouenire, quod esse ' u ri
non potest, ubi interuenit metus in ordine mestim adeonsensuin extorquendum. Exemplum grauem is sit in eo, qui dat centum nummos aureos
sicario propter inetum vitae, ne scilicet laesum occidat, tunc talis donatio irrita est, Deo quia non libere omnino volita, & dantritione libertatis violatae propter metum non Prasutatur intendisse in latronem . .
75쪽
transferre illorum nummorum dominiu, mandas, ex quo eolligit,ergo non sunt ipso sed tantum voluisse illo medio mortem a . iure irritae, de adducit rationem, quia do- .,si, se ipso auertere, sic matrimonij contractus nationi liberali non opponitur coacti ossea' debet esse cum omnimoda libertate cele- tantum donatio onerosa, ergo, si non est m nimis. bratus, ut non sit irritus, eo quia hoc po- - stulat cohabitatio coniugum . quae lane codiabitatio, non nisi ex summa libertaterari,isi oritur, & educatio prolis,cui propter mactio. trimonium no omni no libere contractum, m-- sed cum aliquo metu, dissicile posset subue-e' - - viri i sic votum, ut sit validum, debet esse tu. em tam cum omnimoda libertate,eo quia is, is, . . promissio omnis,ut sit valida,debet esse acceptata ab eo, cui fit, Deus aute,qui volu TOF - tarium omnino vult sacrificium, non ex-- - tortum, non praesumitur acceptare pro ,. missionem emissam ex metu, ta non cum plena libertate; fie etiam votum emissurum,sio. implicite in sacramento ordinis subdiae natus ad obligandum ad continentiam debet esse omninti liberum, & non extortum per metum, quia obligatio continen tiae grauissima est, ct imperata ab Ecclesia, quae, vel non vult eam alteri impone re , nisi Oinnux, voluntarie consentiat. Aduerte hic tamen, quod, si fiascipiens ordinem sacru.n intenderet libeQ, & fine meaee.. tu ipsem ordinem suscipere, de solum permisit metum grauein intenderet elicere votum, Pim. - teneretur ad obserirantiam voti, quia, acti
e Mi vult principale intelligitur debere velle, ea. quae sunt ipsi annexa, quinimmo pro
pter hanc rationem obligaretur etiam ad exa . obseruantiam, si diceret, volo ordinem , sed ambiure nolo votum columentiae. In uniuersiam decem enumerantur actiones,
seu contractias, qui videntur exigere plenam libertatem, sinEqua iure naturae imiciliguntur irriti i primo enumeratur matrimonium , secundo sponsalia, tertio dos, quarto iurisdictio metu inlata, vel prorogata, quinto auctoritas lucorum metu, extorta ,s xto absolutio ab excommunicatione , aliam censuris, septimo tellificatio tellium, qui metu iniusto adhibiti sunt
intestamento . octauo votum, nono omnis pronussio, vel obligatio facta ingratia alterius. Decimo omnis eleemosyna, vel donatio, vel promissio gratuita. Reliquos contractus non esse regulariter ipso facta irritos colligi potest ex I. se mulier s. finaIi
's quod ea a metus , ct l. vltima c. de his qua vi. Uerum tamen est,quod huiusmodi contractus possunt rescindi, & in irritum reu Lari, c. qua vi. Pel mei u de Ys qua vidit. vltima C. de vi qua vi. Petes,an enumerati contractus, qui iure naturae asserantur irritissiliat etiam irriti iure positivo. Breuiter respondeo assirmative. Colligitur responsio quoad donatio- Lemus nes gratuitas, aliaq; opera meritoria ex c. respe O- nulla in pavitentia dict. . neq; obstat mi. - quod adducit Lesua de . . di iur.5b. a. .m cap. i . n. 3T. Pers sed Perius est exl. vlti-Lessit ma c. de hii,qua vi: ubi habetur doliatio. nes eum contractibus onerosis fisse m&ipso iure irrita, 'uando est onerosa, ne erit irrita, quando non est omnino libera
ratione metus, cum magis onus adiectum
opponatur donationi, quam coactioinon obstat, inquam , quia, quamuis coactici non immediate opponatur donationi,qu tenus haec liberalis est, opponitur tame ipsi, prout libera esse debet. & quamuis voluntas coacta sit voluntas non est tamen voluntas libera, sicq; deficit qualitas libertatis , quae est de substantia huiusmodi comtractus. Quoad matrimonium colligitur,
ex c. cum locum, et c. veniens, ct c. notifica- asseram
sti33. qua'. f., sub quibus iuribus veniunt etiam sponsalia. Quoad dotem metu pr mligam , vel solutam habetur, c si mulier tia... s. si das f. de eo, quia,si principale non temnet, nec accessorium iuxta ret principale deret. iur. in ferro. Quoad iurisdictionem meis tu sublatatu . vel prorogatam L E. f. de iuditiis . Quoad auctoritatem tutorum habetur exl i. S. vlti. f. de auctorat. tur. Quoas absolutionem excomm .alijsqi censuris hambetur . exe. vltimo de his, qua, vi metusque
ea a fiunt. Quoad testificationem testiuua qui testamento T. de tena mentis. Quod
votum colligitur ex e. t. de iis qua vi. o
ad donationem tandem , ta obligationem factam in gratiam alterius deducitur ex communi feth Doctorum consensu alleis gantium iura &c. Dices ex moratae. Abbas a. de his, quavi, ubi legitur.Generaliter ea. quae metet gesta sunt .valent, nisi ius specialiter irritet, unde etiam in iure palsim dicitur, quaevis vel metu fiunt debere in irritu reuocari,de bere robore firmitatis carere, Ac si lia, quae autem dehent in irritum reuocari,no iunt ipso iure irrita. Sed eontra dici potest Data huiusmodi iura intelligenda esse dum axat quoad eos contractus, qui in sua celebra tione non exigunt omnimodam libertate ,- -Πprout supra, vel etiam dici potest in ijsagitti . u. posse ad declarationem nulliladis, non au- non adtem adiptam nullitatem; unde benedici ps tur debere robore firmitatis carere, eo quia ipso iure infirmantura . TVRespondeo quarto, si metus fuerit leuis in isto externo non irritare actiones, nec exceptionem parere ad recistionem, licet talem exceptionem pariat in foro conscientiae. Quoad primam. & secundamet
partem colligitur ex L metum 6. F. quod causa metus; ubi legitur metu vani hominis non esse spectandum , sed eum , qui in constantissimum cadit, dis deret. iuris, vana timoris nulla est excusatio. Quoad tertiam parte,quae tamen procedit ex suppositione quod ide metus fuerit causa principali consensus deducitur ex eo, quod qui assem sum praebet ratione metus priuatur Perimuriam ira libertate, ergo debet in pri-
76쪽
De contract. ut sic. Disquisit. s. IX. g
,-j stinam libertatem restitui, ut approbet, possunt deduci; primo venditionem Iapic--Π via reprobet contractum, adeoq; sine illa dis pretiosi , quem vendens esse pie tiosum. i. contractus in foro interno non subsistit. ignorabat irritam esse. Secundo validam ei sp .s Respondeo quinto ignorantiam con- esse venditionem factam die Martis,quam se excu- trae iis quoad substantiam inualidare lae vendens fecit ignorans esse diem martis,MI sum contractum,si fuerit ignorantia ante- existimans esse diem Iouis. Ratio prioris 11 cedens,non sic,si consequens.Ratio est quia est, quia error, & ignorantia est in aliquo Ptima ignorantia tollit rationem volun- substantiali , posterioris vero, 'uii igno- cari limpliciter, t videbimus subiit. Actus rantia est in aliquo accidentali. Sed quia b manais quq necesiario requiritur ad va- multa, quae ad ignorantiam pertinentiorem contractuum, non sie secunda;Ign, deduci possunt ex ijs,quae diximus de errorantiam vero quoad circunstantias acci- re, ideo ab ulteriori discussione in praesenti dentales non irritare in foro externo, in abstinemus . Quae pertinent ad vim deduci foro vero interno parere exceptionem ad possunt ex sis, quae diximus de dolo, re rescindendum, si fuerit causa principalis errore, & colligi ex iis, quae dicta sunt sub consensus colligitur ex his, quae mox dicta litato, Actus humanus.' sunt de metu; ex quo multi casus in praxi
De Emptione, & venditione, & omnibus ad ipsam pertinentibu S.
Nier particulares contractus primum locum obtinet emptio, & venditio, tum quia inter alios magis D, necessarius est, & magis frequens s tum quia cum
hic sit sermo de commutationibus voluntarijs ab ipsa initium sumendum est, quae primatum ratione voluntarii inter caetera S tenet; tum quia ipsa normam praebet in multis, & regulam alijs omnibus contractibus, unde ex ipsa cognitiones pro alijs praene cessariae non paucae deducuntur, eo quia iniustitiae, & fraudes, quae in aliis solent contingere, ut plurimum reducuntur ad emptionem, Ac venditionem. Disceptationes has de emptione,& venditione moneo utilissimas, quae propterea assiduitatem exigunt in studio. Sub breuiori, qua potero methodo, omnia perstringam; nil tamen omittam necessarium ad hanc materiam pertinens. Interim sit
De Natura, qualitate, & Condixionibus Einptionis,& venditionis.sVM MARIUM.
Definitianos emptionis. cae venditionis. r. Fignatur materia contractus emptionis, S
Multiplex pretium. di quale . F. interitat in contractae emptionis, di venditionis est essentialis. q. Inter Patrem, in filium non potest esse eou. tractus emptionis . et venditionis in ijs actionibus, in quibus considerantur formais liter νt Pater, et ilius. s.
Potest esse la iji rebat, in quibus se habent ut duo Rei M. cives , di in quibas filius
est emancipatas a Patre,o Pater nullum habet dominium,in administrationem:Ibi. Non potest item esse inter Dominum, in fermaeum ut formaliter tales. 6. Est etiam ad ipsam essentialit aqualitat. T. Explicatur duplex aqualitat, altera Artim thica, altera Geometrica. g.
A Ssertio prima optimi sunt definitio, Iax nes Emptionis, & venditionis acceptae a Iuris peritis, ex l. a. c. de rescin denda vendit. quibus dicit ur,quod venditio sit distractio rei pro pretio,emptio vero. convtractio rei pro eodem pretio.
Probatur simul, & explicatur per dio cuilionem particularum utriusq; definitionis . Dicitur illa distractis,eli lac contra aio a Dic
77쪽
ctio, quarum nomine non venit quaelibet Iosublata, quia haec non eli venditoris
nomine rei translatio , nec quaelibet acquisiti sed illius nomine translatio rei secundum omis' ne Quin esse, hoc est, tam secundum prinprietatem , quam secundum usum, vel
.M quod idem est secundum dominium dire. v. mimi ctum, de utile , istius vero appellationesis V acquisitio secundum utrumq, dominium Isic etenim accipiuntur communiter haec nomina in iure, & per has particulas con- sed temper clamat pro domino. Sub exclusione conditionali veniunt ea omnia,qum postum habere aliquem usum indisserentem, scilicet bonum, de limul malum, di venduntur sub ea ratione, qua ordinantur ad .litiein malum, huiuslinodi pollunt esse arma, & venena, fuci &c. Sub exclusione defectu solemnitatis a iure requisitaeis sis nomina in iures in Per nas Particulas con- veniunt oinnia bona Ecclesiastica, siue im-et est.. tradistinguntur emptio , de venditio ab mobilia, siue mobilia pretiosa, quae ser- emphytheusi, simplici locatione, &con- uando seruari possunt, pr ut latet sub tit. aDM- ductione. 5 a commodato, in quibus res octiennio, di in Extrauet. Pauli II. in ci- a, non transferuntur quoad proprietatem, pirat. mbitio', item fundus dotalis, b
sed tantum quoad vitan, & usu cium , ita fideicommissaria , seu talia, pupillo- quod idem dicendum est de pignore,alijsq; rum dec.
. similibus, in quibus tantum res traduntur Dicitur tandem pro pretio, cuius nomi- 3 in assecurationem, non autem transferum ne veniunt solum numini,seu pecuni* p tur quoad. Proprietatem , & quandoque civi ad excludendas alias permutationes, etiam, nec quoad vium. Nomine item di- in quibus datur res,vel eiusdem,vel diurem speciei pro re,no pecunia, unde ante usum nummoru nouerat emptio,& venditi edrantis comutationes ut patet ex t. i .F.de co- trahenda emptione ; Hoc autem pretium,
sed nummus dζbet esse ad aequalitatem cym re, quae venaMr, vel emitur;est enim emptio, Ac vendito actus commutatiuae iustitiae, quae seruat aequalitatem interdantum, de acceptum, seu inter passam, tacontrapassum, ut loquitur Aristoteles ris
Politicorum , in s. Ethicorum cap. T. Porro
stractionis , ct contractionis non venite m T ipsa actualix ta anslatio , de aequisitio utriurii dominis , sed obligatio orta ex
. . ., conuentione ad transfigendum, de acquirendum iuxta modum superius explicatu
Ad tran- in definitione contractus In communis in-as: M, telligitur enim, prout ibi explicabamus, , ,..is completus quoad substantiam contractus utem; emptionis, de venditionis etiam an--ctualiste actualium traditionem rei, vel pret
aer muta- conuelita, tu .unobrem hic ponitur effectus
Deme di ad indicandam radicem, seu rationem sor. haec aequalitas, quae attenditur in emptio ne, de venditione, inter datum, Q ah - γ- , --tuni, hoc est inter rem, de pretium,duplexes epotest . altera imata vi legis,vel Prin- ---cipis, vel Personarum habriatium publi. e=. -Ir cam auctoritatem , dc hoc consistit in indiuisibili, hoc est in illa quantitate sic taxata, adeo ut si excedatur, vel diminuat non dissoluatur quidem contractus Ad detur actio ad aequalitatem tollendo incre- retralem,ex qua oritur. Dicitur rei, perquam partieulam indi-- catur materia. contractiis emptionis, e
vcditionis, est omnis res pretio i stimav bilis, quae sub commertium hominum cadere Potest dummodo aliquo iure vendi n prohibeatur; sub hac consideratione veniunt omnes res exteriores mobiles,& im mobiles , actiones, & iura, quae pecunia aestimari, &comparari solent; item Om iamqnuim illud, vel decrementum; alterania bona praesentia, de futura timui sim ii taxata Per consuetudinem, vel homi Ex iu- pta, quae possunt uno actu vcndi, ut ham num conuentionem, quae non consistit in is hetur eae Linoulisti, hoc modo accepiss f de indiuitibili, sed patitur latitudinem, unde die b obso Ex eo auteria, quod huiusmodi alia cii aequalitas secundum pretium infi res debeant dis pretio initimabit exclu- mum, alia secundum medium,alia secun dunttie arina eratim, scu superna uralia, dum luminum; Priinaesi, qua pretium rei quae Feestola auli. nari non Polsum Eim vendit Vst octo v. g. , secunda, qua no i tu a. item quod dicatur, dummodo aliquo iuro uem, tertia, qua decem; ves,ut exemplifi- - -- .endi in,ii prohibeatur, excluduntur pri- cat coareuitias lib. 2. νariari n. i., qua infi- fori mu . ,bsolute aliqua, alia sub conditione, mum pretium est nonagintaquinq;, naediu plex essias,' niti si cum certa ruris solemnitate. centum, supremum,de rigorosum centum, sub exclusione absoluta cadunt mala optara, ut homicidia, Hrnicationes, & surta, , his simit ia, & ea omnia, quorum usus non potest csIe,nisi peccamin iussitem v in sa jacra adhuc integra in ordine ad irasta, neum t. sancimus c. de sacrosancta Ecch, de quod-aum cunqigenus armorum in ordine ad Saracenos, ta Turcas, prout habetur in Bulla caena, item haereditas nondum delata, sed, 'Hm ad qum expectatur ab homine adhuc vivente,
matrem ut patet exl. i. de haredit. et assione ven-
quinque: ex quo deduces, quod ratione biis
rei, vel maioris, vel minoris valoris se ui.
dum se pretium medium habeat etiam sita latitudinem, quod dicendum quoq; est de infimo, & supremo. Haec aut preti
rum taxatio attendenda est iuxta varietatem regionum, dc circunstantiarum, sc-cundum quas, v et res crescunt, vel decrescinit, , rationem ipsarum rerum, quam rum , vel est copia, vel inopia, vel necessitas, vel supernuitas, item iuxta qualit M. t. item rea quaelibet vitiosa, hoc est fur- LMu veliditosum, ut si nimis laborauerant,
78쪽
expenderint, pericula sibi eriat, damna Perpessi fuerint in acquisitione merciu, dc etiam circunstantias emptorum T. g. si multi fuerint, vel pauci, & conditiones temporum, in quibus homines premantur penuria , vel gaudeant pecuniarum multiplicitate. - Astertio II. In contractibus emptionis, ct venditionis necessario seruanda est alteritas; non enim eiusdem ad se ipsum poetest esse proprie contractus emptionis, d venditionis. In hanc assertionem propen dent omnes fere, quos viderim. Probatur primo. Ad ratione emptionis in venditionis necesisario requiritur translatio dominij rei venditae in vendente, de acquisitio in emente, sed, si non daretur alis
aeritas in contrahentibus , nulla ponere tur translatio domin , nec acquisitio, immo nec obligatio ad transferendum, ergo necessario requiritur talis alteritas. Maior Ain, Pa ct ex destinitionibus emptionis , & venisaeis, his, dicionis. Minor probatur, quia emens nil flaret noui acquireret, cum res illa iam esset subis. sese ipsius dominio. Ex quo etiam deduco,hu- T. A. au modi alteritatem non solum debere ene . s. rei ad pretium , adeo, ut haec duo essenti ad i. s.- liter inter se distinguantur ed etiam debellam. re esse Personae contrahentis ad aliam Q. uinciam, eo quia ad essentialem rationem contractus requiritur mutuus conlensias , non est autem mutuus, ubi est v mus tan.
, Ex quibus nonnullos infero casus in particulari. Primus est, quod inter Patrem, di filium non possit proprie esset contraetus emptionis, & venditionis in ijs actionibus, ta rebus, in quibus se habet formalibur, ut Pater, de si ius, bene tamen iniss, in quibus considerantur ut duo homines, tam ijs rebus, in quibus filius est emanci. Patus a Patre , de Pater nullum habet do. minium, nec administrationem, ut bene d
D.Tho- dum L gus de iussit a , in ture di p. t. v. i.
BD si . Ratio primae partis desumitur ex L finali c. de impub., re alias sub bi , ubi dici.tur , quod Pater, & filius reputamur una,& eadem persoria, quod commodius nInvidetur intelligendum, nisi in iis actioni.bus, de quibus hic loquimur . Accedit,quia
ex I. a. s. de contrahenda emptione. et ex I. sua rei eodem tit . bona filis putantur bona
Patris, & bona Patris bona silis, ergo in ijs
non potest esse contractus inter ipsos,cu nost requisita alteritas. Ratio secundae partis est, quia in iis, in quibus considerant uevi duo Reipublicae ciues Pater non communicat cum filio, nec e contra, & filius habet dominium independenter a Patre, puta in bonis calirensibus, de quasit c strensibus; nec obstat id,quod adducit caietanus in a. a. quaest. Sp. art. q.quod Suam uis considerentur Pater, de hilius in ijs ac
tionibus , ut duo Reipgblicae eliges, missi
minus communicent adhue ad inuicem per quandam mo lificationem consistem tem in hoc, quod unus sit pars alterius; quomodocunq: enim considerentur, perinfecte non sunt stipposita distincta i non Q. stat, inquam,quia ad summum valent quom ad naturalia illa, in quibus considerantueformaliter, ut Pater, de filius, non autem
quoad ciuilia, in quibus in ordine ad Rempublicam se habet vidistincti,& in genere
earum rerum, in quibus fieri debet contra- Iiuisitctus unum non spectat ad alterum, neq; e enim bona unius sunt bona alterius; quod deinde filius sit pars Patris omnino imper' 'tinenter se habet in ordine ad tales actiones,cum unus in illis non communicet cum
Secundus est, quod inter Dominum , de cseruum in ijs, in quibus considerantur lar- maliter ut tales, non possit esse contracti is perfectus emptionis, de venditionis, bene tamen in iis, in quibus considerantur, ut duo homines; Notnine serui intelligo eum, qui iure seruitutis proprie est addictus Do- vitai
mino, cui ex vulgatis iuribus omnia acqui- -mx rit, non eum, qui simpliciter mercenarius ram. est. Ratio primae partis est . quia serutis noesi proprie altera Domino,quia,ut be- Atist nE Aristotiles asserit,& cu eo D. I homas ut essemus est instruinem uin Domini, instru D.Tli metu cum autem nou est aliud persecte a suo in
principali, & in hoc fundantur omnia ea iura, quibus asseritur, quod quidquid acquirit lemus, acquirit Domino. Ratio secundae partis ex eo deducitur, quod si se uus haberet aliunde aliquid aliud, ex eo certe pollet cum Domino contrahere,quia in ea parte, in qua haberet quid proprium esset liber, de non contraheret formaliter, ut seruus, sed ut homo.Probatur secundo eadem assertio, quia emptio, de venditio sunt actus coinmuta ciui iustitiae, sed de ratione commutatisua: iustitiae est, quod fit ad alterum, ut bene docet D. Ambrosius lib. I. ossicior. cap. D-rv. asserens iustitiam ali spoliui natam esse, biosiusquam sibi, o Cicero lib. a. de Republ. Ivβι- Cicero.
tia praser cateras totam se ad alienas villi. late fi porrigIt, atq, explIcat,a quum Pero alia' Itis uiarum Pirtutum rectum facti homine in ordine alii, ad se, ergo emptio, dc venditio, quae sunt raus nais actus elut dein commutatiuae militiae debet
ex suo conceptu esse ad alterum. 2 ' Assertioli I. Ad emptionem, de vendi. tionem requiritur etiam esset taliter acqua- plitas. Colligitur ratio huius assertionis ex his, quae dicta sunt in prima Cerraone huius
praenotionis S. dicitur tertio pro pretio , Iiam est actus commutatiuae iustitiae, quaeren ta, t-picit aequalitatem inter datum , Ac accep- - tum, seu inter mercem, & pretium . Haec aequalitas duplex est; altera Arit mei hica , quae etiam ab aliquibus dicitur entitativa, M. de confistit in omnimoda habitudine rei
ad rem, ad qui tantum detur, quantus accipe
79쪽
aeeipituri haec exereetur in commutatio. nibus voluntarijs, ut in emptione, ta ven. ditione. & mutuato dec. de etiam in imo talantariis, ut in compensatione rerum iu latarum, restitutione M.; altera Geometrica , quae etiam dicitur proportionis ad Proportionem,ut inter duplum, & duplu: atq;haec exercetur in distribiitionibus,cum scilicet quanto imus ilium dignitate excedit , tanto ei plus tribuatur; prima est obiectum commutatiuae iustitiae, secunda distributiuae. Cum igitur emptio, & vendi. tio pertineant ad iustitiam commutatiuam debent esse secundum aequalitatem Arit- methi eam. Sed quia haec aequalitas potest esse diuersa iuxta diuersitatem circunstantiarum temporis,loci,& qualitatem remuvenalium, dc similium. Ideo sit.
Explicantur ea, quae pertinent ad aeques tatem emptionis, & venditionis. 8UMMARIUM.Aqualitas rei, qua non habet taxatum pretium non est desumenda simpliciter ex ambitrio vendentis, sed ex iudicio pruden
Inforo externo eluiIi in contractibus empti nis inaequalitas pratis ad mereem intra dimidium nec irritat ipso iure contractus,nee concedit actionem ad rescindendum, in foro tamen interno obligat ad compensationem eius , quod supra iustum acceptum
ra foro etiam conscientia limitanda es in
multis easibus. S. Officium mereandi in animatione rerum venaliam aestimandum est. Ibid. Lucrum cessaur , di damnum emergeaῖ comis pensandum estis venditione rei. q. Item asina ad rem venditam, dummodo in
Labor, o expensa in acquirenda, di cem' Manda re computari debent in actimatio
Zimita in aliquibus easibus. Ibid. copia emptorum, O pecuriarum, di prexria
mercium auget rerum aestimationem. p. Motiuam venditionit in gratiam emptoris quandoq; auget preetum. g.
sine lactione aqualitatis requisita potest, qui scit res in aliquo genere, veι specie pramodicum temporis ex certa scientia in actismatio e diminuendas anticipati res, quas habet in illogenere vendere pretio cui renisti. p.
RUeruntur multi easis, in qaibus non obstante tali scientia pobant res vendi. Ibid.
Intra limites iusti pretis potes res carius vendi ob dilatam solationem. o. Etiam dilred quando essent lucrum cessaar vel damnum emergeas,vel periculus reis. IX.
Solvuntur nore te Iastantia adversus ager-
Dis licet ob anticipatam solationem res v lius emere, e res in se ex g*ηῖ. I S.
Sub hac praenotione examinabitur primo , an illae res, quae non habent vulgare pretium iuxta usum lari habeant aequalitatem iuxta arbitrium domini vendentis, secundo, an liceat quandoq; pluris
vendere, vel minoris emere rem, quam valeat, tertio, an res, quae modo tanti Talet, & dominus certo scit post modicum temporis minus valituram possit vendi Pretio currenti sine lae fione aequalitatis reinquisitae, quarto,an laedatur haec aequalitas*x venditione rei carius propter dilatam selutionem, quinto,an laedatur in empti ne minori pretio propter anticipatam so-rutionem . Reliqua ad hanc materiam pertinentia examinabuntur in subsequenta
Praenotione. . EAssertio I. AEqualitas rei, quae non habet taxatum certum pretium , nec ave oritate Principis, nec ex usu fori, non est desumenda simpliciter ex arbitrio vendentis, sed iuxta aestimationem intelligentium alistentis circunstantiis. Dixi simpliciter, nam
non renuo concedere, quandoq; ex m a-Rn assectu . Et propensione Domini ad
narrarem posse illius rei pretium augeri . . .
Per aestimationem etiam affectus illius; Est averri e. a . n. 8. Lessis lib. a. c. a . dub. tamet
Probatur primo,quia iustitia pretii non
sumit vim ex affectit, quem habet vendens ad rem , nec arbitrium ipsius potest e ferre ad maiorem valorem, quem non habet in se, ergo aequalitas rei non est desumenda praecisi: ex arbitrio vendentis. Amtecedens probatur ex eo, quod quis intensius amet catulum, quam gemmam secus . dum se maximi valoris,non constitur tureatulus maioris valoris, quam sit gemma. ergo iustitia pretii non sumit vim praeciso ex affectu, quam habet vendens ad rem, nec arbitrium ipsius &c. Antecedens per Assese se patet, quia non obstante illa intensiua . um/-- propensione maiori rei, appretiatio attenta rei qualitate, & hominum peritorum
aestimatione malor semper est quoad ge- ,-OM-mam, quam quoad catulum; Neq; obstat Iiter' id, quod habetur in I. in re mandata at . c. mandati scilicet, quemq; in rebus suis esse moderatorem,& arbitrum, adeo'; polle ex arbitrio, & affcctu suo res aestimares non obstat, inquam; nam praecita tum ius solum intendit, quod quimi possit de re sua pro libito disponere, eciam in suum ineo mismodum, non autem in aliorum praeiuditium preciosiorem rem facere,quam sit in se, vel in communi peritorum aestimatione, & licet i dicatur , quod res tanti valeat , quanti vendi potest, adeoq; si vendatur iuxta arbitrium vendentis venditionem
80쪽
genere. nihilominus illud proloquium imtelligendum est non absolute, sed tantum intra limites iustae aestimationis , ut bene
explicat Lessius lib. . Op. o. R. Iy.Probatur secundo; Quia, quando pretium rei non est taratum per Principem, nec iuxta usum ini per communem tali.inationem certior regula haberi non pin tanta, test . quam, quod laxetur iuxta iudicium ab .cta. peritorum, nec congrue iudicium remitti.-- ,seu tur domino rei , eo quia in causa,de re pro--audis pria potest esse rationabile dubium, ne ex .nscutrum affectu nimio ad res suas illas magis aestimet, quam res Ipta exigant, unde cum. I. s. domus aliqua vendenda est . vel in s lutum danda ministerio iudicum communiter testimatio valoris rei remittitur pertiri a T. eosdem iudices iudicio peritorum, ut tollatur occasio quaecunq; doli, vel nimiae aestimationis ex affectu ad rem propriam, ergo ex hoc eodem motivo aequalitas, seu
iustitia pretii desumerula est iuxta perit
rum consensium, non iuxta arbitrium vendentis . Probatur haec consequentia. Ideo rei nondum taxatae aestimatio, & alteri tradendae remittitur per iudices iudicio Peritorum, quia talis aestimatio, seu iud, cium debet esse prudens, ta rationabile,
sed etiam debet esse prudens, de rationabia Iis aestimatio rei vendendae,& non taxatae,
ergo debet ese iuxta iuditium peritorum ,
di non proprium eiusdem vendentis iuxta
allectum , dc arbitrium proprium , Quis enim prudenter diceret quod res tanti vae Ieat , quia venditor vult tanti valere e Dices, quod licet non posset ex arbitrio suo praecise statuere rei propriae pretium, Possit tamen illud pretium ex arbitrio taxatum accipere, si emens sponth consen.
tiat in illud pretium i nam per consensum voluntarium censetur iustificare illud pre. tium, quod ceteroqui non videretur ita iu-m, sum . Sed contra, quia in primis hae rati, I , ne posset quis rem, quam bona fide aesti
' - mauit decetu, vendere centum, si videretra mi aliquem ea delectari, eamq, centum velle einere, quod quis assereret quaenam . ..i ... enim in hoc aequalitast quaenam iustitia p., i., Certh no potest quis usuras capere ex mu-mixi . tuo, etiam si mutilatarius coidentiat in tales usuras, quamuis hoc praestet non ex nec tute, sed ad lusum, ergo occ. Deinde,
vel emens ex affectu ad rem, quam emit Praesumitur excessum illum donare, vel Praecise tribuere pro ratione iusti prethi non primum,quia intendit praecise emere, di contrahere contractu oneroso dando,&accipiendo i non secundum, quia sic non saluatur aequalitas ad iustitiam commutatium requisita; non enim inclinatio unius
ad aliquam rem ipsiun facit pretiosiorem , - quam sit in se. - Assertio II. In tam civili externo in contractibus emptionis , dc venditionis imaequalitas pretis ad mercem intra ditu
dium non irritat ipso iure contractus, nedconcedit actione ad rescindendum, in lam
tamen interno conscientiae obligat dece plorem ad compensationem, vel restit tionem eius, quod supra iustum accepit. Probatur prima pars ex I. f., ct ibi Bal- mi dus in principio C. de rescindenda vendit. ubi habetur, quod non potest intentari actio ad recisionem contractus, aut a l lupie dum excessum in pretio, quando non est laesio ultra dimidium, quod idem habetuu
X c. cum dilecti , ct c. cum causa de empl. .
in vendit. ergo. quando fuerit laesio ultra idem dimidium concedetur talis actio, vel ad unum, vel ad alterum; exclusio etenim unius, est inclusio alterius. Cur autem iura statuerint, ut, non nisi in laesione ultra tadimidium concedatur talis actio, hoc ex eo si WA . prouenire existimandum est, ut per piam mi Lum eiusdem iuris dispositionem occasiones auferantur innumerabilium litium, quq se
querentur, si ex qualibet fraude daretur
Probatur secunda pars, tamen proaeedit supra iustum pretium intra limites supremi, medii, de infimian tam conscientis non potest ex aliquo titulo aliquid quia
acquirere, nec retinere, quod ex tali tituis
Io sibi iuste debitum m est,ergo in tali sor
tenebitur compensare. vel restituere id , quod est supra aequalitatem acquisitum tiatio emptionis, & venditionis c.onsequentia probatur, quia id, quod est iupra squalitatem in contractu emptionis, dc venditionis , non est ex eodem titulo debitum alicui ex contrahentibus; quinimmo est
contra naturam eiusdem contractus, ergo
si non est debitum , debet restitui, vel compensari . Antecedens primi argum imenti non potest in dubium verti, quia titulus suffragari non potest,ubi acquisitio,
vel detentio est contra naturam, dc condiationem eiusdem tituli; Neq, obstare pintest , si dicatur, quod licet acquiri, de deistineri nequeat ille excessus iupra iustum pretium titulo proprio emptioni vel ve ditionis icquiri tamen,& detineri iuste valeat titulo liberalis donationis, quatenusi sus supponitur illum donare, nec item,si dicatur posse detineri, eo quia nulla alteri . t . . ex contrahentibus fit iniitria I nam scienti, de volenti non fit iniuria; non, inquam, obstare potest, non primum; nam, non est pD praesumenda donatio, ubi in celebratione coptractus fit tantum mentio, de solum T , agitur de titulo oneroso, nec quis prssumi- tur donare, ubi conuenitur de pret , dc agitur de interiae, nisi exprimatur; non
secundum, quia risus non est simplicitea volens, de absoluth, sed tantum consentit, eo quia rem illam desiderat, nec potest illam habere , nisi talia , ves talia soluet,
do, unde decernit excessum potius illum latuere, quam re illa carere, hoc autem