장음표시 사용
81쪽
ria exigendo quid maius, quam res ipsa ipsa pro tali tempore exigeret. Antece
postulat, sicuti ex superius at lcgatis non dens probatur , quia in quibuscunq; aliis tollitur, quin fiat iniuria illi, qui accipit contractibus ex natura sua non fructiferis mutuum cum Obligatione usurarum , ratione laeti cessaviis potest interesse aliquamuis in tales usuras consentiata a quod exigi, ut communiter docent meto- Haec, quae hactenus in probatione hu- res, ut in mutuo deposito &c. ergo etiam ius secundae partis dicta sunt, sunt intelli- poterit aliquid accipi lupra iustum pregenda simpliciter secundum naturam eo. tium in , venditione ratione maioris lucri rund*m contractuum; non enim negan- cestantis. Consequentia probatur, quia noridum est, polle quandoq; ex iustis causis minus prohibitum est secundam te exigi ex rem pluris vendi, quam caeteroqui vetam mutuo, vel, deposito usuram aliquam, leuretur. Inter causas autem legitimas magis' interesse, quam exigi ex venditione pre rem vendendi prima est ossicium mercan- tium supra aequalitatem, sed ratione lucridi in mercatoribus; quod ossicium in aesti- cessantis potest aliquid exagi ex mutuo. matione rerum venalium etiam qstiman- vel deposito, ergo ratione eiusdem lucri detineticum eisdem rebus venalibus. Ra- cessantis potest aliquid ea igi supra aequa tio ex eo deducitur, quia cura, industria, litatein in venditione. Hoc tamen unum
vi attentio eorundem mercatorum est
quid pretio Gliinabile; dum enim ad haec
incumbunt non possunt commode vacare alijs proprijs commodis, ergo ratione cumrae, industriae dcc. aliquid augendum est de pretio , quam importaret res secundum Iesumpta; ex quo habes, quod licet minoris emas rem a milite v. , ac emas a
mercatore non propterea incidas in inhi-stitiam contractias, eo quod in re empta a mercatore compensanda est illa industria, quae ab ipso adhibetur, & non adhibetuca milite, quod tamen intelligendum est,
dummodo ille excellus non hia rei coma
munc ael limationem industriae dec. Quod si deinde tanti emas a milite, quanti emeres a mercatore , nec proinde excederespequalitatem requisita in ad contractum emptionis, de venditionis, eo quia semper
valet, quod tanti emas, quanti regulari ter vendi soleti; nec obstat, quod in milite industria compensanda non sit,cu ipsiam noadhibuerit, ta proinde, quod ratione illius datur mercatori, inique tribuatur militi,ta sit contra aequalitatem requisitam ad contractum . non obstat, inquam, quia omnino per accidens est, quod miles non adhibeat illam industriam , quam certa adhibere potest expectando opportunas circunstantias, & temyus &c., aequalitas autem attendenda est secundum id, quod communiter, & regulariter solet euenire, non secundum id, quod non euenit ex Parua applicatione. Secunda est lucrum cessans, dc damnum emergens, ta affectus, quo dominus ergarem vendendam assicitur . Ratio primae artis ex eo deducitur, quod, si quis decedieret , seu decreuisset non vendere rem suam, nisi ad illud tempus, in quo ex ci cunilantiis, di communi praxi nouit se maiori pretio venditurum, de altero ur- sente venderet pro hoc tempore , quo milius valet, ccri e pollet pro illo lucro, quod
rationabiliter piaesia tur cellare aliquid supra currens pretium accipere, ergo tu, Cum cellans potest esse iusta causa aliquid uas , ex venditione lucrandi, quam res admonendum censeo, haec procedere ecsuppositione, quod certia inuraliter icias rem vendendam, quam decreueras seruare usq;ad certum tempus pro illo tempora pluris valituram , ac nunc valeat; nam tunc re vera militat ratio lucri cestantist quod si moraliter supponatur pro illo tempore, pro quo ieruare decreuiili rem non magis valituram , tunc certe nequit ali quid exigi supra milum pretium in Pra: lenti decurrens, quod a simili probatur, nam ex mutuo ratione lucri cellantis non pote liquis interendi aliquos tumem, nisi moraliter certo sciat pecuniam tuam in
contra is fruetiferos se proxime unplicaturum,ut videbimus,dain de mutuo, ergo etiam ratione eiusdem lucri celsantis non
poterit vendens supra aequalitatem aliquid liccipere, nisi certo mora liter sciat pro illo tempore se rem suam maiori pretio vendi. turum. Non negauerint tamen, quod si sit dubium, quod pro illo tempore res lit inagis valitura i pollit aliquid exigi magis, vel minus iuxta quantitatem maioris, vel mi. noris rationabilis dubij. Ratio secundae partis ex eo deduci potest, quod vendens ex alienatione rei propriae proxime subitet aliquod damnum, vis v. g. ipse indigens ex carentia talis rei teneretur rem similem maiori pretio emera , vel nequiret aliquod damnum libi imminens reparare, ergo ratione talis damni cmergentis poterit aliquid recipere ex venditione, quam reciperet, si non Immineret tale damnum. Haec consequentia probatur, quia per talem venditionem nosoluin vendit rem nudo sumpta, sed etiam proprium commodum, di iple subit ii commoda, & damna, ergo ad ipla reparanda poterit aliquid exigere ab emptore, in cuius gratiam ictit talem venditionem. Ratio tertiae partis ex eo deducituriqui priuatio illa oblectationis, quam qui, Per- cipit ex intensione affectus ad retu aliqud est carentia rei, seu actionis secundu in se pretio aestimabilis, ergo ratione illius p Ω-
terit aliquid exigi supra iustu in pretium si Tundum te. Antecedens probatur, quia illa oblect
82쪽
ectatio secundum se sumpta est aliquod pretio dignum, sic regulariter videmus squod aliqui pecunias profundunt ad oblectationem percipiendam exainspectione DP praecise alicuius rei, ergo etiam erit quid - ν' -pretio dignum oblectatio, qua quia perci' . ,.. pit ex Possessione alicuius rei sibi valde
vi. . amabilis, ergo carentia illius erit carenis reum ti I rei, seu actionis pretio aestimabilis. Hoc tamen unum aduerto affectum Illam,
quo quis erga rem suam afficitur, debere aliqua iusta ratione niti, adhoc, ut ipse quoq; veniat in aestimatione rei venalis; nam iustitia pretij desumenda potius est secundum prudentem rationem, quam semcundum irrationabile arbitrio, de affecta tam inclinationem, quae propterea corri genda est, non pretio redimenda. Tertia est labor, dc expensae in acqui tione, dc conseruatione rei vendendae,qui certe labor . dc expensae attendendae sunt inaestimatione eiusdem rei venalis, dummodo non fuerint propter inmetunium, vel per imprudentiam fatae, de dammodo
Pretium illarum, & similium rerum non fuerit antecedenter taxatum ex usu aeri, adeo ut habeat suum pretium currens . Ratio huius causae ex eo habetur. quod labor dignus eii sua mercede, de pretium pretio redimitur, de vendentes merces ac quirunt , & exponunt, ut Iucrum faciant s V υ - non detrimentum patiantur. Dixi dum '' , t modo non fuerint propter inrartunium, --- vel propter imprudentiam factae , quia ' . . . . se quia non tenetur lubesse damnis alterius ex facta non imprudentia ipsius , vel calibus tartuitis' sunt Oi- obuenientibus, adeoq; neq; ementes ma ius pretium soluere propter maiores ex pensas imprudenter factas a venditoribus .... . in acquisicione mercium, de vendentes debent tibi imputare, quod imprudenter se gellerint, dc in tartunia propria deplorare, non in alios refundere. Dixi inluper,
dummodo pretium illarum rerum non fuerit antecedenter taxatum ex usu tari, nam cum talis taxatio supponenda sit facta cum considerationdi expensarum, a tentione laborum, de reliquarum circuriis stantiarum,quq ordinarie obuenire solent,
non est, quod tali taxationi aliquid super T aidat ut ratione extraordinariaru et e
- is, carum , vel laborum, quae computanda stomo se iunc inlcr casus mrtuitos,nec debent auge.r- re preti um commune, sicuti non debent, ' minuere ea te pretium minores expensae fa- . ..i- in e paratione rerum venalium; hoc
enim proprium est vendentium, ut sicuti Posiluit lucrari, quando res acquisierunt minimo pree io, ita pollinc perdere , quando maximis. de extraordinari, acquisie
Quarta est copia emptorum , dc pecine niarum, dc penuria merciuia in laetispecie Ratio ex eo deducitur, quia ea his omnibus ex usu lari solet creicere communia
mercium aestimatio i id enim, quod a pluribus quaeritur ,& potest tantum a paucis
acquiri. est in maiori apud omnes aestima. tione. A contrario ex hoc deducitur,quod si merces fuerint in magna copia, dc em emptoraptores in penuria,pretium rei sit minuen. arietinatam, de hoc habetur ex practico vis lari, vi videre est in fine nundinarum, in quo pretia rerum decrescunt, tum propter em Sptorum paucitatem, tum Propter pecu- rea amisniarum inopiam, tum propter mercium purum non adhuc venditarum copiam, dc uber
Quinta est motivum venditionis in era. dtiam emptoris, qui ob sui maximam utilistatem rem illam acquirere desiderat I Ratio huius est, quia ex hoc cap. rem tuam venalem facis, quae prius venalis non erat, est autem pretio istimabile, quod res ab uno statu ad alium transferatur, hoc est a dura non esse venali ad esse venale, maxime si diiudialiquod in conmodi vendenti pariat; Hoc ditamen unum aduerte, quod licet ex addu.cto motiuo,poilis rem pluris vendere, qua racet qui venderes , hoc non proueniat 'ex utilitate ementis praecise,eo quia nemo potest alteri vendere id, quod iam ipsius est, utilitas autem illa est ementis, nomis vendentis. sed ex priuatione rei, quam ita non venderes, de ex incommodo, quod percipis ex venditione . A contrario, Gemens rem emit praecise in gratiam venditoris , quam caeteroqui non emeret potes minoris emere,& ratio ex eo eruitur,quod,
sicuti vendens ingratiam praeciso empto ris se priuat re propria , qua caeter6qui se non priuaret, ita emens in gratiam venis ditoris se priuat pecunia, qua secundum propriam voluntatem praeelsese non privaret, ergo sicuti ille ratione talis priua tionis potest aliquid magis accipere, ita iste ratione priuationis pecuniae potest aliis quid minus erogare , in hoc erum par ra
Assertio III. Sine laesione aequalitatis ror uisitae ad contractum emptionis, & ve itionis potest, qui certo scit poli modicutemporis rem venalem, quam pollidet in pretio decrescendam, vel propter maximam copiam mercium in tali genere, vel specie proxime super venturam, vel pro pter edictum Principis , ves magistratus ad minorem valorem reducendam, vel per quid simile rem suam statim vendere, a tequam decrescat, pretio currenti D. Thoismaia. . φ est. TI. an. F. ad quartum,cate tantis ibi, Silvester verbo emptio quam ii. Cain Sotus de ivst. O in. lib. s. qMI. p. art. I. ad nustertium, sarruvias ad ret. peccatum p. a. s. situ q. n. s.essi contra Medinam C. de restit. Iv. 3 s.ct conradum de contractibus quam o a Coato
Sub hae assertione veniunt subiequentes uias casus. Primus est, quod qui certo sciens Medina
valorem pecuniarum per decretum Prinis Conta
cipis mox diminuendum possit eas ante eva P a proinub
83쪽
promulgationem decreti commutare, de probata nulla habita ratione ad seientiam
alienare pretio, quo currunt ante decre- priuatam, ut communius docent Theolo- eri estu in . Seculidus est, 'tiod sciens urbein. in gi, dc Iuristae, ergo etiam priuata scientia,
qua degit, certa obsidione mox cingen- quam quis habet de diminutione pretii
dam potest celeriter merces proprias iusto mox futura, non tollit communem aestim dis, Ista pretio currenti vendere, etiam non facto malionein, qua res communiter creditur M.
certiore emptore de imminenti periculo valoris, ut talis in praesenti statu,ergo cum robsidionis mox saturae. Tertius , quod contraim sit ineundur cum aequalitate stiens Frincipem eum tota sua aula ab una pretis secundam communem aestimatio- urbe in aliam commigraturum, potest lo- nem, de non secundum valorem . quem isa his care suam domum pretio solito, etiamsi quis prauate cognoicit, recte, & inlic ini- dimiis sciat ex tali recessu valorem domuum non tur . si secundum illam ineatur, & non se modicum diminuendum ex penuria secine a habitantium. Quartus, quod habena copiam tritici, & certo sciens ex monitu Oincialium pretium in deterius commumdum per decretum Magistratuum potestinatim illud vendere currenti pretio, antequam diminuatur, & similia. Probatur primo assertio argumento a contrario ex illo Gereseos i., ubi Ioseph admonitus secreto a Domino de penuria
frumenti mox sutura einit omne frumentu,
quod potuit in terra AEgypti, quo postea
f-- cariori pretio sedito ditior factus est Pha. rao, propter quod non damnatus fuit, sed
iis, , maxime commendatus In sacris scripturis, o, --.d ergo cognita certa diminutione pretis m. Dui- tura quoad aliquam mercem poterit illa clem pes merces vendi, antequam eueniat illa diis minutio. Consequentia prohatur,quia non ... - minus videtur tequi damnificatio invenis
dentibus in easu Ioseph, ac in ementibus vitar. in casu propositae allertionis, ergo si illa damniticatio non obfungiuo minus Ioseph
iuste emeret, nec minus obesse videtur,
quominus vendentes in hoc casu possint
Probatur secundo, quia si quid obesse
posset, ne iuste ille merces currenti pretio vendi possem naxime moralis certa scientia de diminutione pretia mox futura, sed haec Obilare non potest, ergo&c. Maior pater, nam si quis venderet suas merces currenti pretio, nesciens illarum valorem esse dinu nuendum, certe esset iusta, & licita venditio, etiam si praeter opinionem pollea sequeretur illa diminutio, ergo id, quod obes se potest, non potest esse aliud, quam certa moralis notitia de illa diminutione . Minor probatur, quia usus fori, seu eommunis aenimatio non minuitur per priuatam alleuius scientiam, & notitiam, Praecipue in rebus, quae vim habent perius statutum humano modo, ta regulanetur , ut fiant secundum modum praescrip -- tum per viam publici iuris, sic quia, praescriptum est, vi iudicium in caulis praeci . - ruet ciuilibus fiat secundum allegata, dc Probata, iuridice non potest serra secundum priuatam scientiam, quam habet iudex, licet euidentem, quin immo etiam si haberet scientiam priuatam euidentem ciantrariam allegatis, ta probatis adhuc' teneretur iudicare Iecundum allegata. d. cundum priuatam notitiam. Probatur tertio, quia ea, quae pendent ex hominum institutione,mvsq; moralitae intelliguntur perseuerare , quo usq; volumtas sic instituentium non intelligitur, nec praesumitur peractum contrarium retra ctata, sed aequalitas pretiorum ad merces instituta est secundum hominum aestimationem, vel voluntatem Principis sic de -- cernentis, ut supra stabilitum est , ergo ea =.is earaequalitas eo usq; debet perseuerare, quo ab humusq; non retractatur talis institutio, seu communis voluntas instituens rebus tale
pretium, sed pro illo tempore, pro quo
quis supponitur vendere su a merces talis rutirpe, voluntas instituens non supponitur retra- Iearem ctata, ergo perseuerat, ergo si venditoris accomodat vendendo iuxta talem insti. tutionem non facit contra ius aliquias hinade i iuste operatur . Maior probatur exemplo signorum ad placitum, quae,qula asse'. sunt significativa dependenter ab humana
institutione, eo usq; semper sunt signi ficativa, quousq: voluntas illa sic instituens
non intelligitur moraliter retractata, sed moraliter perseuerare , ergo etiam cum aequalitas pretis ad merces sit instituta ab hominum voluntate sic statuente iuxta dictamen rationis eo usq; talis aequalitas debet perseuerare, quo sq; non retractatue talis voluntas. Dices retractationem voluntatis instituentis tale pretium , utpote proximam
haberi pro praesenti, iuxta illud qua parum
distant nihil dictare videntur . quod praeci pilo verificatur, quando certo scitur rhTractatio secutura,ergo respectu illius, qui certo moraliter scit proximam esse,perinde se habet, ac si esset de facto. Sed contra, quia in primis, quamuis de facto sit secutura, quia tamen de facto non scitur in ordine ad communem aestimationem perinde se habet, ac si non esset futura , cum enim aequalitas in eadem communi aestimatione consistat, haec adhuc perseuerare prae- simitur ex eo, quod contrarium ignom-tur , quod ex eo manifeste euincitur, qui, ut supra innuebam, si quis ignorans di.
nutionem post modicum temporii Ponen dam esse vendat res suas iuxta pretium laxatum , & currens, iuste, & licite ve st , licet statim postea sequatur duntiati . Cin hoc obstare potest illud proloquiuma,
84쪽
De Empi venit. Praenotio II. gr
rarum mnibi, distare vissivitar,noli nes obligat ad obse .itiam eoru , qui pr(itui, quia illa modica distantia imperiine- cipiuntur in tali leges per quod tamen non , . . ter te habeat ad adilualitatem fundatam in tollitur, quin antecedenter ad promulga. ama uixistimatione,quae solum tollip stionem possit quis uti priuatim notitia i da teli per communem scientiam. notitiam lius ad aliquem finem non pro,abitum per ergo etiam obstare non poterit illa modi. talem legem, nec per alia iura, qualis esterari rassae ea distantia in ordine ad eum,qui mit illam finis alienandi res suas ante talem promulis diminutionein secuturain, cum illius pri- gationem, de utendi iure,quod habet ven- inita notitia nihil siciat ad tollendam el- dendi res pretio currenti, neque hoc estvra is munem aestimulonem. Deinde illud comis eum aliorum dispendio saltemdirecte, sed aut hia mune proloquium locum tantum habet in ad summum indirecte. Hi - - tauorabilibus, sectis in odiolis'; respectu Dices secundo illum visin notitiae esse . . autem vendentis illa voluntatis retracta- iniquum, quia quamuis non sit contraia tio perquam odiosa est, eo quia res suas in stitiam ex allegatis rationibus, est tamen deterius pretium constituere debet,adeoq; cotracharitatem, eo quia per illam vendis vim habere non potest , m si quando est tionem onus imponitur alijs. Sed contra,
ctu posita, boc enim proprium odiolaru quia charitas non obligat in pari periculo xii, qua: non obligant, rusi quando lunt damni sibi, de alijs imminentis ad subeun- actu completa. dum damnum in se ipse, ut alium eximat, Probatur Suarto, priecipue quoad ea, sed potest uti iure non prohibito ad se exi-quor nn pretium, vel commutandum est, mendum ab illo damno; neq; hoc est re ' vel diminuendum per Principem , vel per Midere damnum proprium incapatali Pub icas potestates , seu Magistratus. Nul- rum, sed est Hlummodo rebus suis prouila lea, nullumq; decretum obligat ad sui dere per media licita, nec iplo tenetur inobi antiam, antequam illa , seu illud sit sulere rebus aliorum,cum detrimento pro Promulgatum, ut planum est apud omnes prio no utendo med ijs a iure permiisis,uin Theologos, dc Iurillas, sed pro tempore, de bees dicit D. Thomas, abundan Gri
quo vendem alienat suas merces pretio esse virtutis, si pretium venditor minuat scurrenti, quamvis sciat post modicum il- vel futuram copiam exponat, ergo,ii erit cara. 1 .lud diminuendum adhuc decretum dimi- abundantioris virtutis haec facere on erit. Duens non est promulgatum, ergo pro il- vitium ea non facere, sed tantum carentia Io tempore non obligat ad vendendum cia maioris virtutis. Hoc unum tamen m
illa diminutione, sed poterit quis vendere nendum censeo non posse venditorem vilis pretio, quores vendebatur ante promul- iraudibus allicere emptores ad emendum,gatam illam diminutionem. puta subornando aliquem, qui emptoribus f - - Uices usum illius notitiae esse damno- persuadeat merces post breue tempus fore sum aliis Reipublicae ciuibus, adeoq; ini- augendas; tunc etenim modo iniusto esset quum, eo quia nemo poteli priuatim uti illis causa damni,adeoq; non solum contra notitia legis,quae omnibus debet este comis charitatem peccaret .sed etiam cotraivilla
munis , cum aliorum dispendio. Sed con- tiam .
tradicoad liminum esse damnomin indi- ADttio IV. Intra limites iusti pretii po- 1
reristia, nec propterea iniquum, cum non sit test res carius vendi dilata Ahitione, ac contra uis aliquod . nulla etenim lex vetat venderetur praesenti s extra vero tales ibvsim allius notitiae. Dixi ad fummum inis mites spectata praecise natura contractusi '' dilectes nam ilirecto venditor intendit emptionis, de veuditionis non potest ch, --- per media licita, de a iure Permissa Pro iram vendis ......primn utilitatem, di indemnitatem, cui Probatur prima pars, quia intra limites tiarao- potius tenetur consulere, quam indemn, pretii supremi, de infimi res semper licite, W-vem tali aliorum; quod si deinde aliorum dam- Et iuste venditur, siue vendatur carius,taci nificatio levatur, hoc non est in vendem vilius etiam praesenti 'cania, ergo Z --tis iniquitatem refundendum , cum hoc tiori erit licita, Ac hista venditio , si intra, ipse non intendat, sicuti ex eo, quod si,quis tales limites vendatur pretio supremo ex aliquam artem exerceret ex qua alii dam- dilatione solutionis puta si res, quae venis nificarentur ex multiplicitate artificum, deretur praesenti pecunia pretio infimo ratione cuius illi alis nequirent ita facile vendatur dilata solutione pretio supremo.suas merces alienare non debet aliqua ma- Probatur secunda pars. Ex mutuo, qua
Iitia propteri damnificationem in ipsum mutuum est praecise nihil potest iuste acciae fundi, eo quia ipse intendit talum pro- se supra sorte,ergon sex veditione potest
priam utilitatem, de praeter intentionem aliquid accipi supra aequalitatem rigoro- ipsius est,quod sequatur damnum in aliis. sam, seu supra pretium supremum. Ante- Ad id, quod subditur, quod nemo possit cedens a nemine vertitur in dubium, cum priuatim cum aliorum dispendio uti lege, mutuum, qua mutuum est,non sit fructis quae debet este omnibus communis, dicen- rum. Consequentia probatur, tum quia
dum est legem debere esse comunem om- non minus eli contra naturam mutui ac-nibus poli promulgationem,quatenus m. ceptio usurarum supra tartem, ac contra
85쪽
naturam eontractus emptionis, ta vendis seruasset usq; ad tempus praestatum maius et voltis aliquid accipere supra aequali luerum acquisiuisset , de in hoc sensu in ratem rigorosam, ergo &c. tum quia ali- telligendus est textus in c. in vivitate s. deget . quid accipere supra aequalitatem rigor, claris. Hoc tamen unum seias,quod in ca- ,-- .s sam ratione dilatae solutionis est mutuum su exposito, spes illa augmenti pretii pro Ialam implicitum, eo quia in re aequivalet huic tempore solutionis debeat esse moraliter Irimi contractes, quo venditor acciperet ab em. certa, de rationabiliter futura, secus nou ptore pecuniam pertinentem ad aequalita- posset conueniri de illo exces,u preiij, octem , eandemq, mutuaret ementi, ut po- ratio est, quia in simili casia de mutuo notarum. stea exigeret id,tanquam usuram,quod est potest ratione lucri cessantis aliquid ultra supra aequalitatem. sortem accipi, nisi cessatio illius lucri essedit Dixi spectata natura praecise contractus moraliter certa . quatenus inoraliter certo emptionis, O venditionis; non enim renuo esset mutuans pecuniam illam in alijs con- concedere , quandoq, ratione lucri cessan- tractibus fructiferis implicaturus, ii nomiis,vel damni emergentis, vel ratione ph mutuaret, ut euenit in mercatoribus,allisericuli sortis, vel aliarum concurrentium que, qui pecunias otiosas non retinent, se circunstantiarum ex conuentione salta in- cus,si non esset talis moralis certitudo, er-ter ipsos contrahentes posse quid exigi supra pretium supremum ratione dilati nis solutionis . Ratio huius limitationis
quoad lucrum cellans, & damnum emer---.. xena in eo consistit, quod , sicuti ob hanc
. et e causam licitum est aliquid accipere supra
sortem in mutuo, ita propter eandem licet bae iu- aliquid in venditione sumere supra aequam 'Cie rem quoad periculum sortis in eo fun-
, T datur , qtiod illud periculum est aliquod
pretio sitimabile, ratione cuius, sicuti pinsire. . tetit iple creditor ad sui assecuratione licite exigere siderassorem, qui pro onero insos cipiendo potest de iusto prexio cum principali debitore conuenire, ita potest non eligendo sideiussorem illud pretium ratione talis periculi exigere, quod potest ab eodem fideiussore exigi, si requireretur. Quoad alias circui aptias conuentioriqinter ipsos facta poste augeri pretium supra aequalitatem rigor am patet praeci Puc in casu, quo, si res tempore venditi nis ,& traditionis valeret quinque nummos aureos, ta crederetur tempore, quo
conuentum est de solutione pretis moraliter v alituram sex, vel septem, tunc pollet venditor quid amplius exigere, & conuenire supra pretium supremum, si decreui Llac secitare v i',ad illud tempus.Moveor ad
hoc asserendu, no propter rationem,quam C adducit caietamis a. a. quaest. y8. 't. . durum' ' septimam, scilicet, quia, cum comPleatur contractui ex parte ementis solum pro illo Cyp tempore , quo fit solutio, seu per solutio Tota rictu soluinmodo actualein, pollit conueni-- a- xi de precio tempore praefatae solutiouiscurrente, etiam si venditor non statuillet rei, an illam seruare u i ad illud telupus; non in-' - et quam propter hoc, nam essentialiter contractus conflicuitur per mutuam conuen-M- . tronem, dc traditi nem rei,per quam tran-
flarcar dominium, de non per ipsam sol tionem, unde attendendum est pretium pro tempore, quo laeta fuit conuentio, detraassio, non pro tempore, quo facienda est solutio ; sed moveor propter illam rationem , quia scilicet illa dilata solutio importat rationem lucri cestantis, eo quia, ligo etiam &c. Probatur secundo eadem secunda pars assertionis. Quia nequit res pluris vendi, quam valeat,sed id, quod valet est pretium Rei -- secundum illam Milimationem, quam ha . -- β-bet pro tempore, pro quo venditur, ergo
nequit pluris vendi, quam illo pretio,quod
secundum communem aestimati v .ma es nens is
habet pro tempore , pro quo venditur, eris qW
go non potest vendi secundum pretium , -- quod habebit maius pro tempore futuro.Minor probatur i. in aere quarta ad laetem . ..
falcidiam, o I. pretia. UM. 'Contra hanc nostram assertiorem non- ianullae militant rationes,quariun prima est, quod magis valet pecuniam re, quam eamdem dumtaxat in me, sic secundum communem aestimationem duodecim numini absentes non plus valent,quam decem p sentes, erge,si iustum pretium rei venalis praesens est decem in pecunia nu nerata
praesenti, erit etiam iustum si paciscatu r de duodecim in pecunia absenti pro tempora scilicet futuro soluenda . Secunda est, quisi
plures extant merces Reipublicae inaxnne
necessariae, quae nonnisi expectato pretio distrahi possunt, cum pretium, quo solui debent, debeat percipi ex distractione facienda per emptores carundem mercium , cergo iustum ipsarum pretium erit, quod in
futurum promittitur, quamuis maius sit illo , quod in praesenti numeraretur. Uerum
facilis est solutio. Ad primam dicendum
est laeundum se non pluris valere rem iuro, ac rem in spe, cum virulim, sit ident valor, & per consequens quod non aeque va' ristia releant decem praesentes, ac duodecim ab- seeunda
sentes. Dixi secundum se . nam ratione lu- me cri cenantis, vel damni emergentis, & periculi sortis absentia decem in pr senti po- 'test inducere onus soluendi duodecim defuturo, eo quia, vel illii poessent alia lucrari , vel damna imminentia reparari dec.
Quod autem secundum se nou aeque va
leant decemsi praesenti, ac duodecim defuturo ex eo patet, quod si quid poneret
aequivalentiam maxines elici diuersitas temporis, diuersitas autem temporis socundum
86쪽
cundum se non auget, nec minuit valorem p*cuniarum, ut per se patet. Ad iecundam
dicendum est , quod quamuis huiusmodi
merces diitrahi nequeant, nisi expectat pretio, nihilominus debeant estimari, ac si pretium esset praesens, de conueniri de
facto secundum aequalitatem conuenient et rei pro tepore,quo conuenitur,& traditur.
i s Aissertio TNon licet etiam ob anticipa
tam lolutionem rcm vilius emere, quam res ipsa exigat, quantum est ex natura eiusdem emptionis. Eisdeni ferme rationi.bus cum debita proportione efformandis vis huius assertionis innititur, quibus inni. tebatur superior, easdemq: patitur limitationes, & explicationes, quas illa patiebatur; undet non est,cur in prauenti diu immoremur
An in Emptione Chirographorum , quae soluenda non sqst,nisi post annum possit
caliquod dii ninui de aequalitate requis lita ad contractum emptionis. q SUMMARIUM Refertur prallis montis Genuensis circd petas
acerbas. t. Referuntur Doctorum placita. a.
Si pagat sint a Picilis exactionis pro tempore. pro quo funt solvenda possunt minoris em, secus si sint facilis, cerac exactionis. 3. Asitit diruitis exastionis respectu vendentis feci facilia respectu ementis possvni minoris
Teiuni mercatores bilantias militares vili ri pretio emere, ac in se exigasst. S. Nullo minus potest imminui de pretio pagarum,qua uo acta acceptantur in extinctio
Solvantur argumenta, qtra fiant in contra
cur approbemur huiusmodi paga m monte Genuens, ova reprobantur in alii'. 8.a T v .m difficultas praecipue 'agitari so. Ia ut circa pagas, quae appellantur
acerbae montis Genuentis, quae tamen ex tendieur ad omnes alios contractus, quibus emuntur credita , nonnisi post unum, vel xx lua- duos annos maturanda . Res ita se habet. Or Titius v.g.habet decem loca in Monte G ' o. nuensi, ex quibus ipsi debentur centum
librae, quae, quia non sunt persoluendae, nisi ad finem triennii appellantur pagae acer paras hae, & non maturae; Indiget idem Titius tar, i, sua pecunia pro praesentibus suis necessitatibus, quibus, ut subueniat, vendit de pr*senti illas pagas pro septuaginta, veloc-tuaginta libris hic, & nunc ex bursandis; hic decidendum remanet, an illa emptiost usuraria,& illicita. Hoc,quod controuertitur in pagis montis GenuenIis,passim
euenit in alijs ciuitatibus, quae chirogrampha suis creditoribus expediunt de prinissenti, sed iustis postea de causis Thesaur rijs suis imponunt, ne perstiluant, nisi post
annum , de quibus propterea etiam hic quaeritur, an si emantur pro tempore,pro quo expeditatur inadaia,pro nonaginta, lucet credita, seu chirographa sint ad ce
tum iuste , & licite emantur. Pro sol tione Aduerte primo huiusmodi pagas, seu chirographa, vel esse facilis, vel dissicilia
exactionis, non loquendo pro tempore pr senti, sed pro tempore, quo sunt sobuenda . Rursus, vel sunt dissicilis exactionis respectit vendentis, & non ementis, vel respectu utriusq; , & secundum se. Item vel tales pagae, seu chirographa sunt talia ut non soluantur, nisi poli biennium, vel triennium definitum, loquendo solumm-do cum pecunia numerata, ita tamen, ut Tarede praesenti integre compensentur, si re fentur in extinctione debitorum, ut con tingit,quando quis exhibet huiusmodi chi.rographa ad soluenda propria onera, vel pra-
alia sunt, ut ante tempus praescriPrum ore soluantair in pectinia numerata, nec compensentur in extinctione onerum, vel aliorum debitorum. Iuxta omnes hos chuelicatos sensus est praeallegata difficultas discutienda . Pro qua aduerte secundo, quod Muti rerum voa analium pretia, quae statuta non sunt per Principis auctoritatem desumuntur ex co muni hominum aestimatione in talium re rum peritia versatorum, ita illa chirogr pha, seu pagae desumant suum v alorem ab eadem communi aestimationei; quod si quandoq; videantur pro minori haberi, habeatur actualis pecunia, hoc potest prinuenire; vel ex eo, quod secundum se sint minoris valoris,vel ex eo, quod habeam annexum aliquod periculum, vel diffici . ratem, vel per illa cesset aliquod lucrum, hves aliquod damnum emergat, quod rephraretur . si esset pecunia praesens , ut si emens per illam pecuniam, quam erogat, in emptione talium pagarum, vel chir graphorum posset probabiliter, & proxi-m h per alios contractus lucrum acquirere, vel damna sibi imminentia reparare ..
tate de Uuris caietanus verbo Cura Iubitu mi innus Duarrui c. I p. n. 23o. sustinere videntur inn esse minoris valoris secundum se, ac sit pecunia praesens,& numerata. Les a vero his, '
lib. I. cap. a l. dvb. T. n. Ti. in cum eo AIe- Nauaris dina c. derellit. qva I. I s. Solus lib. o. Div- rus.stitia di iure art. t ad tertium Silaeserve
bo Uura a. quast. I ., di alij, docent non esse minoris valoris secundum se, sed ad situ summum ratione periculi, & dissicultatis siet. annexae . vel lucri cessantis, vel damni emergentis. Mouentur primi praecipue exm, Q d redi venalia inutilis per triennium
87쪽
minor est se ipsa utili ab hodierna die, item di i Erultatis in ex endo; s veth sint faci-
i. ., ea Lmiam de reg. iuris, ubi dieitur iis, & eeris exactionis attenta natura con-
premi ra- maas est habere actionem, quam rem . Mo- tractus non pos Iuni minoris emi.' p uentur secundi ex ratione supra atram in Probatur prima pars.Dissicultas in exbe pracedenti pravatumo Cert. ., quia, sicuti gendo secum trahit laborem, industriam , ' non potest res emi viliori pretio pra et Q exponsas, sed labor, industria,&expe Manticipatam solutionem, ita nec emi chia sae sunt quid pretio aestimabile. ergo in ac rographa, vel pagae minori pretio ex eo, quisitione rerum non solum debet attendi quod non sivit soluenda, nisi post annum, aestimatio earum secundum se . sed etiam vel biennium dec. attentia labore, industria, di expensis; vh Aduerte tertio, si consideretur diminutio preti praecise ratione anticipatae soluistionis in emptione pagarum, seu chir
graphorum non euadere rationem mutui
impliciti, & palliati; Enimvero soluens
v. g. anticipate nonaginta pro centum implicite mutuat illa nonaginta usq; ad terminum solutioni destinatum, ut tunc pro illis recipiat centum; neq; in hoc audiem
Caiet x. dus est caietanus verbo usura proph finem nuri mox allegatur, dicens esse praecisum titulum emptionis, & venditionis,nullatenus mutui, eo quia vendens non vendat proprie pagas, tedius pagarum recipienda- ., Tum post biennium, vel triemium, nec obligetur postea ad aliquod restituendum,
'uod requireretur, si esset mutuum, non,
inquam, audiendus est, quia re vera id, quod intendit emens est acquisitio pagarum futuro tempore soluendarum , dc rem
fugium omnino est dicere, quod emat ubeimato ius ad illas pagas, non ipsas pagas de re vera obligatur, vel per se, vel per exactores restituere in datione illarum pagarum ma solum pretium, quod acquisiuit. sed etiam illud plus, quod importantae dein pagae, seu chirographa; neq; ex isti,u. eo, qu ii ab emptore deperderentur illa:
pae , per decoctionem montis, veI -- pmpter aliud insertunium nullum amplius ide' elliptor habeat ius contra ven---- ditorem solutum Pretium exigendi argui iisti, isse porcari luod in illo non sit ratio mutui cum c ratione ipsius sit, quod mutarat artuam ii . quoum, perseuerat mu tuum semper rema neat obligatus ad restituerulam rem mu Catam , non inquam argui potest, nam sufficit etiam obligatio realis ad mutuantem, nectemper requiritur personalis, ut
videre est quando datur pignus in altaura-- eione rei mutuatae, quae postea , si deper,
datur non obligatur mutuatarius ad viter Morein obligationem , cum igitur in pro
posito assignentur illae pagaeacu chirograisca, quae sunt ius reale secundum se exigi-ilq tanquam certum pignus per illas extinguitur quodlibet aliud ius, quod emens poeteil liabere in venditorem , & hoe suis. eu, ut salvetur ratio mutui, S per accidens est, quod illae pags deperdantur, dc mutuans debet sibi imputare. His posi
; si sit 3 Assertio I. Si huiusmodi parq sne
dissicilis exactionis pro tempore, quo sunt Mucds possut minoruet iuxta qualitat et
ti dicit competens pretium esse, quod romanet deductis expensis, de labore pro recuperanda re factis, ubi assignat pretium rei secundum se, i quo excludit Iaborem,& expensas a quo tamen non est excludem dum pretium laborum, Ac expensarum, si sumatur prout illas inuoluit ut bene Baldat in L s. c. ne lite pendente , ad unumquemqi hau . enim attinet litibus, & sumptibus non vexari , ut in L minoribus f de minoribus. Probatur secunda pars ex superius di. Fie; quia sicuti non licet rem vilius emero ob anticipatam solutionem, ta me licitum est pagas emere,seu chirographa non ma
turanda,nisi post biennium, vel triennium minori pretio ex eo, quod prauenti pecunia persolitantur; non enim in hoc video disparem rationem. Confirmatur prim,
ex tertio notabili quia illa prstenta em-litio lapit naturam mutui palliati, virtua. is, de impliciti. Confirmatur secundo quia supposita facilitate exigendi, ta certitudiisne,quod pagq. seu credita exigentur suo
tempore Idein sunt in re quoad commune stimationem chirographa continentia centum, & reseruata usq; ad tempus maturationis , ae eadem centum actualia , si adesset,&non possent alienari, nisi adit. Idem Iud tempus, sed eadem centum actitaliter
existentia, & non alienabilia. nisi pro illo
tempore non Possunt minoris vendi, ergo
nec eadem chirographa centum continen- eemiam,
tia poliunt pro minori vendi. Minoe maepmbatur , quia non saluatur squalitas reis quisita, tunc enim minus pretium datur pro maiori pretio solum ratione distanti* -- vsis
temporis, quq quando res non crescunt se. cant mcundum se. & secundurn communem qsti. mationem,non potest constituere equaliis me tatem, ubi non est, unde bene dicitur in c. in eisitate de Curra, quod solutio anticipam al, mata habet rationem mutui . mia mi Dixi attenta natura contractus, nam si pratim interueniret lucruin aliquod cessans, vel 'damnum emergens, vel quid simile pretio stimabile propter rationes superius ali gatas posset aliquid de pretio dictarum pagarum, seu chirographorum diminui . Assertio II. Si huiusmodi page, i seu chirographa sint difficilis exactionis respecta vendentis, de facilis respeetia ementis possunt ab eo dem emente minoris emi.
Probatur, quando huiusmodi pag , seu cichirographa uiat difficilii exactionis, tam
88쪽
respectu ementis, quam vendentis possunt emi viliori pretio, ut mox dictum eli,ergo etiam poterunt emi viliori pretio, quando sunt difficilis exactionis respectu vendentis , & facilis respectu ementis.Consequentia probatur, tum quia rerum venalium pretium attenditur non secundum commoditatem unius, vel alterius, sed secundum quod communiter existimatur ea vis fori s res autem dissicilis exactionis secundum usum fori, & communem aestimatio, nem sunt minoris valoris, quam res certS, di facilis exactionis,ergo poterunt minoris vendi, etiam si emptor habeat media,quihus facile possit vilequi finem solutionis, cuipsius facilitas ad ipsius fortuna pertineat, nec tollat communem aestimationem,tum m. vi is, quia facilitds assequendi in emente pre-ami , Mum rei emptae, vel prouenit ex ipsius imisu dustria, vel ex beneuolentia eius, qui sol- quendam uere debet pretium pro illa conuentu ergara pe ' emptorem, vel ex gratia Principis erga ipsum 1 quocunq; autem ex his capitibus r. ,ha. proueniat potest semper minoris emere
detrahendo id, quod potest secundum comunem; limationem importare industria, gratia Principis, beneuolentia solutoris,ham enim omnia sunt pretio aestimabilia , yt per se p atet, ergo &C. Dices, ideo potest aliquid in iis detrahi de pretio , quod important chirogra-Pha , seu pagae, quia esi dissicultas exigendi solutionem ipsorum, sed Ilaec ratio non valet in eo, qui potest facile alsequi sol in 'tionem, ergo respectu ipsius non poterit aliquid detrahi. Sed contra dis in o maiorem, quia est dissicultas simpliciter, &secundum communem aestimationem concedo maiorem, quia est dissicultas secundum quid, & non respectu omnium, sed cum facilitate respectu alicuius nego maiorem : sed Ilaec ratio dissicultatis limpliciter cessat in eo dcc. nego minorem, rati dissicultatis secundu quid concedo minoreta nego consequentiam;pretia etenim reruvenam desumuntur secundum communesti limationem, secundum quam attendi. tur dissicultas, non secundum alicuius tantum, respectu cuius per accidens omnino
est, quod non sit talis dissicultas, quaeq;
propterea non potest minuere valorem ex ' ris; eadem communi aestimatione laxa lan . . - , -- Ueinde, licet respectu alicuius non sit illa r radia . dissicultas, tamen illa compensatur pertae alia scilicet per industriam, gratiam, &
beneuolentiain,quae cum sint pretio mitimabilia in ordine ad diminuendum prem . in i ii liuin, mi uiualent eidem dissicultati. O c. Ex quibus habes, posse licit E per mers catores, qtu gratiam habent Principis, de cum eodem contrahunt emi bilantias militares a militibus viliori pretio, ac exigant milem bilantiae iuxta qualitatem disencultatis , & incertituditas exactionis ,
quando sunt ambiguae, ta dissicilis exactio:
nis, etiam si norint certo, integre, de s ciliter se illarum pretium exacturos,lc hoc
propter rationes mox adductas. Monuerim tamen eosdem mercatores, ut caueant
a negatione rationabilis pretij ex eo, quod necellitate pressos videant eosdein milites bilis prisad vendendum quocunq; minimo pretios . maximo cum ijdem ex eisdem tam ingens lucrum reportenti hoc enim esset contra charitatem, & quandoq; etiam contra i llitiam,cum minus soluerent, quam exibgant iuxta communem aestimationem aeedem bilantiae.
Habes secundo, quod, si huiusmodi chia rographa, seu pagae sint dumtaxat dissicilia
exactionis respectu vendentis,& non communiter respectu aliorum , non possint
emi viliori pretio . Ratio ex superius dictis
deducitur, nam valor rerum venalium at tenditur secundum communem aestimationem , quae ponderat res secundum circunstantias,& dissicultates communes, non secundia eas,quae accidetaliter alicui determinatae personae obueniunt,& sicuti ex eo,
quod non sit dissicultas respectu alicuiua ad exigendas res secundum se ,& simpliciter dissiciles potest illas minoris emeret, coquia commoditas priuata non tollit aestimationein rei communem , secundum qui res potest licit E emi a quocunq: ita econuerto ex eo, quod sit dissicaltas respectu
vendentis,non respectu aliorum ad exigendas res secundum se faciles non poterit quis illas minoris emere, eo quia dissicultas priuata non tollit eandem communemaellimationem, quae utpote funda a in facilitate exigendi tanti tacit chirographa , Juanti exigunt.Crediderim tamen ex qua-am congruentia posse in hac hypothesi aliquid emptorem de pretio minuere,m dicum tamen, non propter dissicultatem praecise , quia ex superius dictis, sicuti non potest vendens in utilitMem alterius alis quid accipere ratione talis utilitatis, ita E conuerso aliquid emens ad tollenda inis commoda vendentis non potest ratione
ipsorum aliquid de histo pretio licite minuere; sed tantum ratione alicuius laboris,
ta industriae, & incommoditatis propriae , si quae fuerit. Assertio III. Multo minus in empti, sne pagarum, seu chirographorum potest diminui de pretio importato per ipsas pa-gas , seu chirographa, quando licet non
reddant fructus in pecunia numerata, nisi ad certum tempus, actualiter tamen compensantur in extinctione debitorum. R tio deducitur ex supra dictis, & praeterea confirmatur ex eo, quod extinctio debiti quivalet actuali solutioni,ergo si per.integru copensantur in tali extinctione, per integrum aequivalenter soluutur,adeoq;tantissi imantur , quanti si limatur pecunia squam important.
Obijcies primo contra primam asser- pG tionem
89쪽
tionem. Fructus agrestis secundum commuitem si limacionem minoris est valoris, di pretii, quam sit fructus maturus, ergo etiam minoris sunt valoris pag* acerbae, ua in sint maturae; quod contamatur ex aietano , quia terra sterilis usq; ad biennium minus valet, quam ipsa met, si esset
utilis, & fertilis hodie, sed pagae, seu chirographa fructus non parium , nisi ad
hiennium, vel triennium,ergo minoris valoris sunt, ac si producerent suos fructus depraesenti. Respondeo concedo antecedens, nego consequentiam . Ratio disparitatis excodeducitur, quia fructus agrestis est minoris valoris, ac iit maturus, non ratione praeci se dilationis temporis, sed ratione qualitatis, quae est in eo lem fructu, pagae autem acerbae a maturis no differunt,nisi ratione temporis dilatii eundem enim fructum continent in se ipsis secundum valorem non diminutum. Ad confirmationem idem respondendum est; terra enim sterilis minus valet ratione qualitatis, non praeciseratione temporis, eo quia est quid aestimabilius terra cum fructibus, quam sine illis. Ob. secundo. Ex dictis rerum pretia, ubi non sunt ta xata auctoritate Principis, sunt desume uda iuxta communem hominum aestimationein; sed secundum communem
aestimat lc3nem minus valunt credita non fructifera, nisi in futurum, ac credita ac-.tualiter Luctificamia, ergo o c. Mintur Probatur; tum ex illo communi effato, quod minus valet res in spe, ac rex in re, tum quia, si daretur unicuique optio, vel ad habendam actu pecuniam, vel ad ipsam non habendam, ni si post triennium certo e Ii. geret praesentem , ergo quia unusquis spluris aes lunat rem praesentem, quam futuram .
Respondeo negando minorem sistendo praci,e in valore rei secundum se, nam creditum decem v. g. exigendum post aminum aestimatur etiam ut decem ; sic ius, quo Iego habeo exigendi hinc ad sex mentes centum non est minus centum tempore
reuuitionis, de solum importat distantiam
leui Poris, quae nonnis cuin usura potest parere aliquid, tanquam interesse; unde tirmum remanet in his casibus, quod, si aliquid exigitur supra id, quod solutum est non alia ratione exigatur, quam ratione dilationis temporis , quod ex eo insupereuincitur , qu d communiter quanto tem-Pus Pagarum magis distat, eo magis diminuatur de pretio iplaria ins exigere autem aliquid supra id, quod debetur,ratione si lius temporis diuersitatis semper importat usuram illicitam. Ad id, quod adducitur ad primam probationem minoris, si sistamus in rigore dictionis, certum est mi u ris valere rem in spe, ac rem in re, quia spes ex suo conceptu importat arduitat miti Obiecto assequendo, ut habet D. Thomas i. a. quaest. o. art. I. ubi autem est arduitas, adsunt labores, industria, Si expensae sic similia, quae coinpensandae sunt in rerum aestimatione , sed hoc non prouenit
ratione contractus praeelse, sed ratione
talis arduitatis trahentis alia incommoda; quia tamen nomine spei hic intelligimus praeci et rem nondum possessam, licet suo tempore certo moraliter pollidendam, noest quid miri as res in spe, ac in re,cum importet solum distantiam temporis ad rem habendam, quae non potest gignere intereale, vel aliquid, quod qui ualeat eidem interesse. Ad secundam probationem minoris dicendu est,quod, quamuis data op tione unusquisqvi eligeret potius rem p rq
sentem , quam futuram non ex eo proueniret, quod magis estimaret decem p sentes, qua in decem futuros, quasi quod illi sint maioris valoris, sed ex eo, quod illos habens actit .iliter potest illis uti in proprijs commodis acquirendis, & incommodis vitandis, quod non potest praestare habens ius tantum ad illos habendos ad tempus futurum. CSterum non dicit quid magis pecunia pi v sens, de inalienabilis, nisi a d annum,ac dicaut chirographa tribuentia ius certum ad habendam ipsam pecuniam nonnisi post dictum annum, ex quo clare deducitur non esse maioris valoris pecuniam presentem, ac absentem. Ob. tertio auctoritatem Calisti III.,&Sixta L . approbantium actiones, quibus emuntur Pags montis Genuensis minori pretio. Respondeo huiusmodi Pontificum concessiones non uniuersaliter extendi, sed tantum, quando huiusmodi comperae cedunt in utilitatein eius dein montis Genuensis conformiter ad statuta eiusdem ciuitatis, quod fieri poste ex eo euincitur, quod ciuitas Genuensis habet poceitatem supremam, nec ullum cogno: cit superio, rem, qui propterea iurisdictionem habet in suo territorio, quam habet Imperat in toto orbe; sicuti igitur potest impera, tor in bonum publicum, & ex iusta causa annuos redditus particularium ad minores pensiones reducere, &de iuribus,&rebus unius auferre, & dare alteri, ut LLucius T de euic. ita potuit Respublica illac , hic , dc similia facere, & per consequens etiam constituere, ut anticipato pretio possent huiusmodi pagrum ab eisdem montibus emi in fauorem eorundem montium. Quod confirmarunt Pontilices in suis bru-uibus . Ex quo tamen non sequitur, quod uniuersaliter tales emptiones licite linc Ad tantum in cassibus a iure permissis. Ad rationem Caietani, quq afferebatur in secundo notabili iam sat: s, superil, respontuin est. Ad textu adducium in I. mmvsaos. g. de reg. iuris dicendu est procedei solum inodo de actione , que solum importat spem in euentu saturi iudicii, unde be-
90쪽
ne dicit Innocentius in c.in ciuitate de Uuris,
Innue' quod potest quis itura conscientia emere minua minori pretio actionem ortam tempore contracius, quia exponit se periculo.
An omnimoda requiratur squalitas in venditionibus cum pacto teta uenditionis. SUMMARIUM.
Licita est venditio secundum se eum pacto retrovenditionis. I. Venditio cum pacto retrovenditionis, vel potest esse iri favorem venditoris, vel in Distiorem emptorii, et explicatar. E. Explicantur eonditiones requisita ad huiusmodi venditiones. 3. Tossunt deduci in pactum me loramenta, ut compensentur melioranti. Ibid.
ed iussu am huiusmodi contractaum requiritvr, xi quand) patium est in fauorem is ditoris alietiid diminuatur de iusto pretio,
quando vero ingratiam emptoris augeatur. q. Rationes in contrariam referuntvr , ae reseD
Ziminatio pretii ratione pacti in fauoream
vendustris, et augmentum, quando est in
fauorem emptoris taxantur iuxta communem aestimatio em. 6.
Regulanter tamen sit ad tertiam partem pr iv in summo rigore . Ibid. In retrovenditione rei vendita in favoream emptoris fractus mediis temporis remanen eiusdem emptoris, uec ant computandi in sortem. T. Contractas potest rescindi, vel ex eav de praterito, avi ex ratione pacti appositio futuro. s. Assignantur quinque modi, quibus de futuro potia rescindi . s. Explicatur quandbaam in his modis fractus' medis temporis pertineant ad emptorem, et quandonam ad venditorem. Ibid. Iaredemptaone ei vendita cum pacto retro- vendit Iouis in favorem emptoris non euidem pretiam fecundum D soluendum, quod prius solatum fari in emptione . o. Xmptorii tempore, quo viget ius apud vendi Iorem rem redimendi alteri vendat potes illam vendicare venditor . i. In vcndit oue cum pacto retrovenditionis is
fauorem vita q, potest pacisci, ut recti-ivagurit cundum valorem, quam res h bebit tempore retrouenditio I. 12.
I x Icitam esse secundum se emptionemo I . venditionem rei cum pacis de retr uendendia est ab omnibus passim,de indisserenter receptum, pravi ipsa confirmatum , de colligitur ex c. ad nostram de empl. in veta. O c. conquestui de usuris io e IR
re civili in L si fundum. UTI. sate et de pactis ivter emptorem, di venditorem, de ex Iura eo sacra scriptura Levit. et s. ubi dicitur quod '' em . omnis terra Israelitici popu Ii sub redempti nis conditione venderetur. Remanet, ut in , his his praesenti explicemus conditiones omnes, ., ut
di praecise aequalitatem requisitam,& obiter omnia onera, quae eidem adnectuntur. Pro notitia Aduerte, huiusmodi contra has cum. 2Pactis retrouenditionis, vel posse iniri ingratiam venditoris, vel ingratiam tantum emptoris; tunc fiunt in gratiam venditoris praecish,quando eisdem apponitur pactum, quo tribuitur ei facultas redimendi, r.ι - si velit,quotiescunq; voluerit,uel pro tem rem urpore in celebratione contractuum praefi- ranuen-nito; tunc vero in gratiam emptoris dumtaxat,quando per pactum appositum obli- gatur venditor ad redimendam rem venditam, si placuerit eidem emptori . De venditione hoc secundo modo accepta alibqua ratio dubitandi emanare videtur,qu ad hoc . an sit licitas nam illud onus, quod imponit emptor venditori ad redimendam
rem non ad commodum eiusdem vendit Wris, sed ad arbitrium, de utilitatem Emen
iis, videtur esse contra naturam contra
ctus, Ec durum nimis, seu importabile, eo quia utriusq; contrahentis non esset in illo aequalis conditio . sed melior emptoris, quam venditoris; melior, inquam, qui, supponitur, quod venditor ipse cum talibus conditionibus sibi perquam onerosis vendiderit ex mera necessitate implicandi pretium ad reparanda damna, vel debita urgentia persoluenda, vel res sibi necessarias emendas; unde, si distracto pretio in huiusmodi operibus cogeretur ab emptore ad redimendam rem vendita cogeretuuad res alias viliori pretio vendendas, vel ad accipiendum mutuum cum solutione vi rarum , vel ad alia similia incommoda obeunda; quod non eueniret, quando res tantum esset redimendam utilitatem, de fauorem venditoris,cum emptor in promptu habeat rem emptam, quam accepto pretio conuento poteti restituere, per quod non subiret aliud, vel maius gravamen, Nihilominus, de venditionem cum Paeto intora redimendi apposito in gratiam emptorie nia inlicitam esse tenendum est, nam in illa nul. xen. lavsura interuenit, cum supponatur dari , merx pro pretio , de transterri dominia .. mercis in emptorem, adeo ut, si ante re- .vviesu, demptionem pereat, ipsi pereat, non venditori , quod est contra naturam mutui, ex quo oritur usura; ta illa inaequaus conditio, quae supponitur in ratione dubitandi compensetur,& competanda sit per maius pretium, ta alias qualitates modo in inexplicando.
Aduerte secundo ad rationem talium scontractuum necessario requiri, quod sit