장음표시 사용
91쪽
. et In Lib. degener & corr. A qqOpinio Alberti magni, & Diui Thom.
OCCV AIT nobis in primis Diui Thom.opinio,qui subiectum huius operis Ens inobele ad formam arbitratus est, parum ab . A berto magno o Missio corpus mobile ad forma Vasperentibus dissentiens, eunde. n. cotidemdi modu oes accipiuntur ferentes in re cosederata, eisdemq; innettuntur rationib. Trivstam, ut eorum intelligatur opinio ni cere oportet. mobile id voca ri, quod aliqua motus specie cieri potes: sunt autem motus species quatuor,generatio ct corruptio,auctio di diminutio, teratios locasii motus,ut tertio phys patet, quibus a tqv.m contingit fommam acquiri ergenerarionem substantiae forma comparatur, iis uero motibus ea,que es accidentis .diuersae etiam sunt forma, quae per hos acquiruntur motus. siqui em alis et,quod monetur, inhaerent,visubstantie forma,magnitudo,ct qualitas,quae generatione, auctione, alteratione gignuntur: iae uero extrinsecus,tit oua locali motu aduenit in ubi nuncupatur. Dicunt itaque id subiectu constitui oportere, quia cum mobilest ad formam,qus inter'a est, sua natura moueripotes,de eo enim ente siue corpore hic Assem
tur,quod formam respicit subsantialem,oe magnitudinem O qualitatem nancisci ualeti quandoquidem de eo: quodgeneratur , augmtur oe diminuitur,di putatur dimulqtie de eorum asse Silonibus , generatione,auctione is alteratione.Mobile itaque ad formam materia huius existit operis. Hsc eorum opinio rationibus astruitur,qua
rumprima est.Vnicuique est perspectum uniuersim de naturascientiam in corpore mobili uersari, pars corporis mobilis speciem pem scrutabitur,quoniam,ut pars scientis uniuersaescientias ubi citur, ita partis subiectusub totius subiecto cotineri e necesse, mobile aliet ad formam es pars subiecti totius se quo nusquam locorum haberi doctrina potes,nisi hoc in uolumine,ut enim in communi consideratur Osimpliciter mobile,fuit in libro physpertractarum; quat nud uero ad ubi Olocali motu impellitur,quia communius est eo, quod adforminm mouetur,si quidem in aeternis reperitur, libri de tofuit materia Oscopus in rebus deinde,qua oriuntur di occidui, I
92쪽
eoarctatur,cum ad formam addiderimus, qua eam intelligimus, smotu generationIs,auctionis,ct alterationis acquiritur. De hoc igitur mobili fit hic de putatio,ut uniuerse res omnes, quae ortui ct interitui sunt subiectae, respicit.Secunda ratio est,id pubiectumfateri oportet, in cuius amplea u Omnia in facultate coiit Aratur, aequale que sit scientiae,ut nec eam raperet,nec ab ea Dperetur si mobile ad formim se habet i m. emo hic degeneratione,auctione, re alteratione,quae in eo comprehenduntur, nihilque hic pei tra flatur quod ad ipsum redigi nequeat.Traeterea i cuntiae est matreia, cuius afectiones inquiruntur, de mobili a .rmam hae indagantur,facultas enim haec generationem, auctionem, alterati nem, quae sint per se accidentia corporis mobilis ad formam, uenatur. Illud igitur subiectim ponendum es de eoque intentionem esse proc tu operis est assi mandum.
Opinio reijcitur, diluunturque rationes.
H. Ec opimo recta non est, partimque explosad nobis in
prima praefatione, eam enim partem, quam loco modi tr c.Met. tex. clandi sumpserunt, destruaimus, quandoquidem modus x. considerandi accipitur si modo definiendi,ut patet f. metaph. ueluti in definitione nullum clauditur accidens, ita nec in disserendi modo Praeterea ex subiecto dictincti Hentiarum sumitur,disseretia uero propriam rei naturam prefert, ab accidente igitur accipi non debet mobile autem,quod pro considerandi modo statuerunt, I accidens,in Abiecti uenaturam ingredi nequit. Deindesubi ctum ab accidentibus,quae de eo monstrantur, ieiungitur,at nomine mobilis ad formam simul accidentia intelligimus, ut generationem, auctionem, a terationm,quare d subiecto non erunt disium,
Additur etiam quod hyc facultas non erit seiuncta ab e qus in liabro de cylo habetur, si quidem etiam ibi de mobili ad formam disseri hi i rum ivx puta clementorum generatione, O alteratione, hi tes tus es Arso.; .illius uoluminis. 2 ec uerum est alterum, quod ab iis profertur nempe in communi de mobili a formam tractari, O
93쪽
non ad entis aliquam Feciem contracto,in a. enim libro d tex. E usq; ad 6. de elementora ortu disputatur,de ea uero,que eri mistorum usque ad s t. in particulari igitur de alicuius generatione flamentio calioquin fuisset necesuramu alibi dei orum ortu fieri sermonem. Praeterea liber hic eo, qui es de caelo, et communior in pamticulari ecim ibi O de elementorumgeneratione,ut paulo iorum Urdetur,fuitfacta oratio. PIis falsitas opinionis liquet,nunc rationes funt diluende,primim negamus scientiae de natura subiectum esse corpus mobile in communi, ut patuit cum de eo locuti fuimus, uersen id eis concedamus,non tamen ect necesse hic subiectum esse mobile ad formam communiter fumptum , nam cum simplex aut mixtum sit,quod generari aut alterari dicitur,erat disinguendum, d quo hic fieret sermo san de simplici,am de mixto,an quod utrique est commune, iuxta rarum Opinionem nec de mixto,nec de simplici,sed de corpore in communi,quod uerum non est,cum rerum particularium tradatur ortus. Sine Ascrimine igitur locutifunt. alter Uoluiatur,negamus illud quod ab eis positum es subiectum, habere omnes conditiones,qua ad subiectinaruram requiruntarsuperat enim facultatem,qualidoquidem in eo continentur omnia,que ortui ct interitui sunt subiecta ,hic vero solum de mixto habet ursermo,ut dic mus. Nec uerum eri primo omnia redigi ad mobile ad formam, nisi
quatenus es aliquid mixti.c nulli rone nec satis es eius inquiri ac eidentia sed es necesse, ut i iussint pri ct per se nam licet entis risibilis inuestigaripossint assectiones, hominis tamen oe non risibilis uocabuntur, ita generatio,auctio, alteratio mixti, O non entis motriis assectiones dicuntur esse,aliter accidentis egent accidentia, nam mobile est accideni,cuius dicunt esse affectiones.
SECU MD in opinio est nonnullorum asserentium hic de
elementis,ut generantur di corrumpuntur,disseri: aiunt
s que tribui in i cis Ariclo. de eis fuisse locutum, primo in libro de celo,ut aeterea di partes uniuersisunt. secundo hac in facultate quatenus ortui, interitui ct mutuae transmutationi subjduntur. Tertio in libro uocato Meteon ut aliter atque aliter aff
94쪽
ciuntur. Luxta horum igitur opinionem elementa quatenus generantnr corrumpsitvrsub ectum erunt. elementa sita sunt pro re considerata, ut generantur O corrumpuntur pro considerandi modo,quo doctrina haec ab ea,quae de elementis in libro de uti di meteorfuit facta seiungitur Stabilitur hec eorum opinio rancnibus O auctoritatibiis:Eii prima ratio ex domine ordine accepta,cumrifla.de elementis egerit in libro de coelo itit funt stema, reliquue erat,nt de eis loqueretur,si perfecta erat tradenda eorum discipliana,quatenu generantur di corrumpuntur,quod proxime postprio, rem tractationem erat faciendum,nam in iis qui consequuntur, liabris degeneratione eorum, que ex elementis ortum habent,disputatur.Secundo idem moliuntur aha ratione, si de elementorum gen
ratione hic non fuisset dictum,diminutus esset Aricto.quandoqui dem de ea alibi non fuit tractarum, nec de eis ut generantur corrumpuntur nisi hic agitur.Deinde de ea generatione hie disseritur qua primo huius operis definitur,ea vero,qus ita elementis est,definitur, dicitur enim rex et g. quod generatio est transmutatio'totius in totum nulli sensibili manente,quae tantum luelementis inuenitur quoniam in horum duntaxat ortu transmutatur subiectum, id uera in mixtorum generatione no reperitur, cum in eis non fiat resolutio usque ad primam materiam. Hoc idem Ars. tectimonio comproi de gen,& batur,qui primo huius pollicetur sede elementis uerba facturum, se rum' 's ct an sint sempiterea,vel oriantur oe occidavit. fecundo Hres r . de g*-P ctar epilogo,qus illucusque dixerat,collegerit, propolrs deinde decor , * locuturus ait reliquum esse considerare circa uocata e me-
ibi.tex.ii ta, O inferius incipit de eorum generatione loqui, ut patet quando ait,dicendum est quis modus adinvicem transmutationis,cs' paulo eodem li. pos tam iam de re hac egisset sic ait. Quod ergo omnia ex
x*3 3- omni generantur , & quomodo,adinui cc muta ansitus sit, dictum est. uoc idem liquet ex epilogo, quem libro Meteor. praeposuit reperens que hoc in opere tractauerat. De clemcntici corporalibus & quot& quae Nidc ea,quq ad inuice transinutatione,3 degeracratione & corrupi one communi die una est prius.Tryet .ss anima terea Aristo. r. de anima uocat hi nc librum de elementis. Est itaq;x i I manifestu elementa,ut ortui di interitui obnoxia sunt,hic tractari.
95쪽
UAEC istorum opinio tantum abest a veritate, ut nihil ei
magis possit esse contrairium. Primum arguuntur, quod si de elementis qua generantur di corrumpuntur, Ari- IlIo. hic disseruisset tun uisse uperuacaneus, duobusque in locis de eadem re egisset se enim de illis in libro de coelo fuit locutus, veluti ex ipso Aristo.monstrari potest, qui initio tertii cum epilogum eorum fecisset,qus in duobus prioribus libris dixerat,proponens de quo sit dicturus sic ait Reliquum est autem de duobus dicere, simul autem accidet de his dicentibus & de generatione &corruptione considerare. quare de generatione, in elementorum corruptione inintuit se locuturum:nec ut male nonnulli dicunt, putandum es librum degeneratione O corruptione intelligi ,sed magis librum de caelo, mi rei Simpl. exponit. Deinde paulo infra quod s .etli. treproposuerat,exequitur,di quibus inrugeneratio, inquirit, ubi sit a , inquit generatio enim aut omnino non est, aut sol tan in his est elementis,& iis,quae ex hi s sunt, hoc autem ipsum primum forte est contemplandum,utrum sit,an non sit. c n multas degeneratione retulisset opiniones tex. .Platonem incipit arguere afferentem corpus generari. ex superficiebus componi,in easdemque dissolui queadtex. et p.rex.autem So. pollicitus es de Hemtatorum generatione loqui,quandoquidem eorum, qua oriuntur Ointereunt,sunt principia,ut his uerbis videtur significare. Reliquum autem est dicere & quorum est corporum generatio, &propter quid est,quoniam igitur in omnibus cognitio est per prima, prima autem eorum,quq sunt,elementa sunt, consideradum est quae nam sint talium corporum elementa, & propter quid sint,deinde post haec& quot,& qualia. Prius tamen eorum numerum uenatur,o enditque non esse infinita,vno tamen plura esse usque ad set .vbi ad id quod de elementis i stituerat ,revertitur, ansem tema sint, vel generentur di corrumpantur, declaratque generationi in corruptioni subibi, cum iam ex Dinuicefieri mons brasset rex. 3 6.iterumproposuit se tractaturum de mutua eoru generatione, usque ad libri finem aliorum refellit opiniones. Patet
itaque ex Arso rogressu in libro de caelo sermone ui se factum
96쪽
' , Ascanij Comit ij praefatid
de elementorum generatione, de qua omitialia inquiri fui nec farium,an scilicet sit. quorustes enim primus liber ille , in quo de re hac in particulari erat sermo satiendus, uniuerse cn.m de Or-m di de omni motu fuit disputatii in libro de pusico 'ditu. Hoc
x .e gen.& idem confirmatur. r.huius ubi piniosophus chm iterum elemcnetoru ' rum ' generationem esset aggressurus, ait se prιus de re hac dia isse, ue ha autem sunt haec. Quoniam autem determinatum est prius simplicibus corporibus ex scitur iccin generatio. quod eo licro minime expla num est, intelligit igitur tertium de celo librum idem ibi Ioa.gram. Firmante Tratcrea epilogus libri Meteor. hoc ideinendit,qui ea colligit,que in libro de coelo dicta 'ut de elemctis, ubi sic dicitur. Adhuc autem dc recte dispositis secundum iu periorem latione astris,& de elementis corporalibus i& quot, N quae,&de ea, quq ad inuicem tiansmutatione . fatetur igitur Aristote.sede mutua elemcntorum transmutatione viasse in libro de coelo,cum uerba,quae recensuimus,ea referant, quaae eo libro disputatasunt. Deinde eiusdem est facultatis subiecthm ct accidentia perscrutari,ut patet i .po si autem de elcmentis in duobus po-ferioribus libris tractatur,ergo similiter de eorum abfectionib.erat agendum,inter elementorum uero affectiones est ortus S interitia quare etiam de his oportebat trafiari. Tratcrea an clemcnta oriantur di intereant,spectat ad librum de coelo ergo ibi ac eorLm generatione erat agendum: veluti enim in duobus prior Eus inquerithran caelum sit generabile di corruptibile,ostenciturq; ortus di int ritus esse expers ita rationi erat consonum, de elemen iis,qua funt altera Vniuersi pars, inquiri, an ortui ct Interitui sint obnoxia. oesi his subbcitur, aperire modum eor)mycncrationis i ut insitu erat aliter de eis doctrina essct diminuta. dimn omnia essent tractata quae ad eortim istinent cognitroncm. Huic Cia assentia ur a crii ,-i qui 3 .coeli fatetur de ortu interitu elementorem ab drictfflicteti ultimo dissutatum. Decipitintur etiam cli asserentes hoc hiro folum de elementorum ortu disseri,csim o de eo fiat sermo,qui est mixtorum, ut liquet a tex. o. usq; ad si .fecundi libri. elementa itaque ubiectis esse non poterunt,cum facultas latius pateat.
97쪽
. In Lib. de gen.& corr. 3 oopinionis rationes dissoluuntur. Cap. i.
V ris metiones eorum diluamus, deceptori: eos esse dicimus, dum asserunt in libro de celo tanti m elamenta, ut serupiterata sunt considerari uisum es enim etiam de eo rum generatione tractari alioquin asterfuissent cosiderata, quam essent. licet enim fecundum pec em Nelute restina omnia que amplexu caeli coni nentur, aeterna sint, secundum numerum tamen Oriun ur,c' intereunt. Acciprunt etiam falsum, dum lacti tuitim libri Meteor. attulerunt vanantes ibi de elementorum affectionibus
disseri, non enim in facultare accidentia pro subiecto constitui pos
si non possunt in accidentibus transmutari nisi eorum quoque sub- ψZBantra aliquam patiatur mutationem cunda reficitur , P tertius de caelo erat locus, ubi per se de elementorum generatione erat i Pendum, ibi enim elementa per se, vi quodammodo sunt subiectum. considerantur,quare ad locum illum proprid attinebat de eo rum accident bus disseri. Ad tertiam respondetur, negamus ibi elemeutorum duntaxatgenerationem fuisse definitam, non enim comunis esset liber nec de omni loqueretur generatione, ut inusi Aristo. insiluit, cutis dixit se velle o iugenerationis tradere causas, O in principio meteor. ait se dixisse degeneratione O corruptione in communi. si igitur scopus de omni generatiove erat, non fatis fuisset foliis de elementorum ortu loqui dicimus etiam definitione ibi degeneratione traditam competere ei, quae eLI miatorum, licet enim in eorum generatione aliqvId remaneat, non tamen xt Dbie- .ctim, sed ut depositio,ueluti di in elementorum transmutatione ali
quid superesse potest, ut transparentia: ct qualitasse bola, ut liquet primo libro . ex hoc igitur no n prohibetur, quin ea definitio et i ,h generationi, quae est mixtorum,competat. Pro eo, quod ex LerisI. eo ex.afertur,animaduertere oporter,duobus in locis de elementis fuisse disputatum, nempe in libro de caelo, hic, diuerso tamen tractandi i modo,ut in superiori Praefanone adubratam dedimus cognition Gibi enim ut partes sunt uniuersi, hic uero xt mixti principia, ut recte iacuersensitio id quide erat necessarium, si quidem his duobus . . modis puerant considerar Deinde crist.in primo degen. O rreor. x a
98쪽
proponens intentionem ait se de materia O vocatis elementis tractaturum,elementa igitur vocat materiam, perinde ac fide eis loqueretur ut mixtorum materia sunt,o in exordio fecundi reddensti eo te, rationem quare de elementis velit loqui ait, quia generati, ct cori. ruptio generabilibus O corruptibilibus inest non ne sensibilibus corporibus,hoc est non sine clementis,quare ratione alterius de elementis fit tractatio, ita instituerat de eis loqui. Dicimus ad id, quod fuit allatum ex epilogo libri meteor.quod uerba illa omnia nofunt ad librum degen.referenda,quando enim dicitur,de elementis eorporalibus O quot, quae, de ea, qua adinvicem transmuta . tionest epilogus librorum de cylo,reliqua vero eum,qui degra esti, i, respiciunt. in quo degeneratione communi dictum est,quoniam traiactatio haec communiter omnium mixtorum ortum complectitur: nec
refert si in secundo de anima liber hic fuerit uocatus de clementis, multis enim operis denominatio accipitur, ut dicemus paulo post, etiam liber pus dicitur de principiis,quae in eo libro non sunt subiectumfatis conclat igitur horum opinionem esse falsam.
Tertia aliorum opinio, Scelus improbatio. Cap. 6.
O, defuere ali qui magis Aristoteli ct veritati actrarescere putantes generationem O corruptionem subiractum esse dixerunt moti ex libri inscriptione, qua semperd subiecto fieri opinantur, inscribitur autem liber hic degenerati ne ct corruptione. Praeterea id entsubiectum,de quo quid est pry-r .post.tem cognoscitur, nam ut Aristo. t s. admonet,de subiecto si est , O quid est praecognosci oportet,degeneratione O corruptione tradiat. de gener. tur quid GLO non alterius patet in primo.ergo funisubiectum. P cor te , Vercin haec opinio d veritate aliena in quidem ubiectum id arbii. post tex. tramir,cuius accidentia facultas uenatur, t patet primo post.quar s. do his verbis utitur Aricto. omnis enim demonstrativa scientia circa tria est, de quaecunque esse ponuntur, haec autem sunt, genus, cuius per se passionum est speculativa. at generationis
in corruptionis inquiri nonpossunt accidentia uni enim iras accidentia,
99쪽
dentia,quorum alia non sunt accidentia..Ad Mescientiasubiectumo accidentia contemplatur,si vero easubiectum esse dicemus,huic facultati deficerent accidentia, alioquin idemsubiectum cum accidentibus est,quod nemo profecto affirmaret. Deinde nunquam alterius gratia subiectum quaerendum est,quinetiam illius causa omnia tractantur,ut illud sit Popus in finis facultatis, ad quod omnia referri sit necesseegeneratio vero et corruptio alterii regiiciunt nempe ea,quorumsunt assectiones, ut quae ortui ct interitui subiecta sunt. falsa est itaque horum opinio, rationesq; ferd nullius fura momenti, non enim inscriptio semper a re,quae in facultate primaria est,accipitur,sed ab iis interdum, quae minus principaliter considerantur,oed compluribus eam fieri contingit,veluti aliquando dprincipiis,ut dici potest de libro pusicorum,qui de principiis numcupatur,oe liber de anima,interdum vero a subiecti Pecie nctiori, ut liber po . dicitur de demonseratione,quae in eo opere oecies est subiecti totius. interdum aeero nomenclatio fit ab accidente, ut liaber phoesicorum vocatur de motu,veluti di de hoc,quem prae manibus habemus,dicere possumus, qui degeneratione O corruptione, quae accidenticunt,inscribitur. Soluitur secunda ratio, non enim semper desubiecto ipsum quid ci definitio prycvn oscitur Ad tunc solsim cum fuerit ignotum,ut docuit caeris. i fubiectum hic co-situtum pressicutim est utraq; praecognitione, in praecognosci non opus erat. possumus etiam respondere, uerum non esse subiectum
id, quod semper definitur,quoniam dipartes di principia dials
Ioa gram.& Olympiodori opinio.Cap. .
S T quarta opinio Ioa. Iram. obmpiodori asserentium insitutum praesentis operis esse de omnibus generabiliabus o corruptibilibus agere, inquit enim Ioagram. hic in prooemio,s, rem naturaliu quaedasunt ingenerabiles O icorruptibiles,qusta generabiles di corruptibiles,icorruptibiliu uer) resempiternam que da oe quo ad tot si di quo ad partes sunt aeremae ut catectes,quaeda uero quoad totusunt atem a sed quo ad partes generabiles di corruptibiles in uni quatuor elemcta ris. de atmii di quo
100쪽
quo ad totu quo ad partes, O de aeternis quo ad totu quo ad
partes corruptibilib. rt Ilibro de coelo,inpraesenti uero libro de iis tractat quae coiter c equutur ora res generabiles di corruptibiles, in iis uero,qui si mrtur,de iis,quae seorsim cosequutur aliquas res particulares Eandem protulit sententiam ob inpiodorus initio librim Neor. iuxta horum igitur opinionem subvolim huius operis erit corpus generabile ct corruptibile in communi, ut scilicet elementa di caetera,evaeoriuntur ct intereunt,complcctitur.suornm opino etsi ex aeri l. progressu,quem paulosupra attulimus, pateri , ali itamen rationitus potes: ccnfirmari. gris Io.in principio obri insi- ruens de quo sit locuturus ait se degeneratione di corruptione co-ratiniqua natura generantur corrumpuntur gractaturum,quare de aliquibus non fuit propositum institutum sed de omnibus.Deinde adjcit similiter de omnibus o causas diuidendum in rationes
eorum determinandum, hoc est de omnibus uniuersaliter dicen moe Ioassiram.ait communiter de omnibus,quae natura fiunt S co rumpuntur, quaerendum. de omnibus generabilibus er corruptibilibus.Traeterea AreLIo.tex. s.Platonem carpit,quisolum de elemcntorum generatione di corruptione di non de omni scrutatus es
plane igitur aperit intentionem esse de omni corpore generabili dicorruptibili, fecundo eiusdem polliceturseuelle loqui de princi-pbi cuiusq; generationis, di in epilogo libri meteonait in libro hoc se dixisse degeneratione di corruptione comuni.Si igitur hic de omni generatione dissutatvrsubiectum erit corpus generabile ct coraruptibile simul elementa di quae ex eis componuntur,amplectens.
Additur etiam quod ueluti de rebus naruralibus in communι in libro phaffuit tractarum,ubi qua uniuerse res omnes naturales consequutur,fuere actata, ita erat necessarium in libro aliquo agi, qua communiter insunt omnibus rebus,quae ortui ct interitui sunt obnoxia. quod nusquam locorum nisi h cfui actum. O rationi adium gitur robur,quando despeciebus est dissutatio facienda,prius degenere loqui, usus recepit.