장음표시 사용
231쪽
De venarum communitate aliorum opinionuis gnatio.
C E et i Ruri quidam recentiores de hoc negotio dixerunt, communita .rem venarum in omnibus partibus, quae secantur cum dissicultato animo concipi posse: quam enim linterrogant illi J communitatem venatum lien ha bere potest cum venis extremis digitorum sinistrae manus e Si quidem venae ii nis in hepar terminantur, quod in dextra parte situm est Quapropter venae lienis potius cum venis brachii dextri, quam sinistri communitatem habent
Pes praeterea cum manu, Curtio authore,nullam venatum communitatem ha
bet. Sed proprie, re vere illae dicentur partes communicare per venas, quae Cashabent ab eadem proxima concauitate,& trunco venarum deductas. Sic enim definit in libro de venae sectione,cum ait: Optima fiet vacuatio per venas diductas ab iis, quae in partibus ipsis sunt sitae. Igitur cum pars, quae assicitur At alia cui iaremedia adhibentur, venas habeant a comuni trunco proxime diductas,inc inter se venarum communitatem habere dicuntur. Addunt postremo loco, duplicem venarum communitatem reperiri, quarum una est euidentissima per proximas venarum diuisiones, alia magis occulta per coniunctionem orifici rum de cauitates musculorum, alios o meatus inconspicuos: non semper in reuulsione, quae fit venae sectione attendendam esse communitatem sensibilem
per venas sed aliquando hanc,& aliquando aliam,obseruat i debere prccipiunt. Haec summatim illi; quae mihi tribus potissimum de causis displicent. Harum prima est, quod putem, omnem revulsionem venae sectione institutam semper
habere conspicuam communitatem, consensionemque venarum cum particula affecta. Etenim siue incidamus venas inferiores, ut malleolorum de tali: siue superiores, ut cubitorum, adeo apparet eu dens consensus, ut euidentior
inueniri non possit Capite gratia exempli sit dictum) fluxione tentato a sangui
ne ad stipernas partes ascendente, ut in apoplexia cotingere nonnunquam scribit Galenus, quis non videt sectiones venarum poplitis ex caua vena sursum ascendentem sanguinem ad insernas partes reuellere. Si pedes fluxione tenten scitur per venas, quis non cognoscit conspicuam communionem ex venis cubiticum caua ; ex qua proxime sursum descendens reuellitur sanguis. Neque nos conturbet sectio cephalicae, quae non videat ut habere matri ei tam consensum cum cerebro: Nam, ut praetermittam, quod aliqui dixerunt illam propaginem esse venatum iugularium externatum,quibus ego non adhaereo aperta satis a patet communio, cum ex axillari deducta sit, ideo illam primum exonerans,
mox vero iugulares, tum externas, tum internas euacuando, & cauam exonc-
rando venam, prohibetur sanguinis cursus ad capitis partes internas, atqueexternas. Quod vero attinet ad venam, quae in manu secatur affecto liene, quae
nostra sententia sit, declaratum fuit in epis olis medicinalibus, & infra etiam Ploco suo dilucidabimus. Interim vero admonere obiter volo, venas lienis in hepar desinentes, nobis manifestam fidem facere, ex dextris partibus ad lini stras, &e contra fluxiones mitti posse, quod tamen illi. vc in superioribit; dixi mus, obstinate denegarunt. Displicent secundo in iis, quae de communitate
vera ipsarum venarum scripserunt. Etenim non consiliit in eo venarum com- - , munitas, quod a communi quodam trunco proficiscuntur: sed quod habeant consensum , dc communionem cum sitfecta parte, in qua sitae ei te debent, vi ex illa vel reuellendo, vel derivando vacuare humores liceat ; uti sunt vente mammarum, quae in illis sitae sunt, ac etiam in utero terminantur; hincq; inmcem terus mammis re mana mae utero comunicant. Nec locus Galeni in libro de ve- sonae sectione fauet illis; quin potius aduersari videtur. Nam cum dicit: in is is partibus sunt sitae, J intelligere oportet in partibus affectis,ut Galenus lib. de tre
more significavit: Quoniam vero ita constitutu est humanum corpus,ut non liceat semper secare venas quae immediate pertingant affectum locum; hinc nos
ipsi Osuiureas incidere vcvas, quae vel sitae sunt immediate in secto loco, vel
232쪽
quae mediantibus aliis venis, a quibus propagantur, affectam partem vacuent, vel ab illa retrahendo reuellant, ut supra diximus. Tertio non satisfaci
unt in communione venarum per ipsarum orificia, capacitates musculorum, re meatus in conspicuos non quod hanc ego non admittam comunionem,pr Psettim quidem necessariam in aliis praesidus reuellentibus, ut in purgatione, dein cauteriis: sed quia cum Galenus de venarum communitate pertractat, semper de venae sectione loquitur: quae nunquam fit, nisi ut sanguis reuellatur vacuando, vel ut simpliciter vacuetur, vel derivetur, quae res per meatus inconspicuos fieri non potest, aut certe cum magna di ilicultate. Tandem, ut breui ro ter colligam quae dicta sunt, ubi venae sectio reuulsiva proposita est, semper eam venam eligere debemus, quae ita consentiat cum affecta parte, ut ab illa reuelle-- re fluxionem valeamus, quod fieri non potest, nisi illa sit sita in affecto loco. aut nisi incidamus, quae aliarum interuentu stum in loco respiciat. Laurentius Iou-bertus prima decade, paradoxo nono, de communitate venarum, ita scribit: At nos Galeni ingenio magis dignam interpretationem adferentes,venas communes dici asserimus, quae sanguinem continent nondum alicui particulae nutriendae determinatum, sed omnibus, aut pluribus certe communem. Tales sunt in brachio cephalica, basilica media. His opponuntur propriae,5 particulares, quae uni tantum particulae inseruiunt, ut vena frontis, temporum, linguae, io M similes: illae uniuerso corpori vacuando conueniunt hae vero a solo membro, cui inseruiunt, euacuant.J haec ille. Quem non esse asteq uti tum Galeni mentem, ea manifestum faciunt, quae praediximus. Nam si utrumq; vacuationis genus fit per venas communes, derivationem oportet etiam fieri per easdem: at qui derivatio fit per venas peculiares de proprias loco affecto , ut in faucium in flammatione, cum secamus venas peculiares & proprias loco allecto, ut in faucium inflammatione, cum secamus venas sub lingua, in dolore capitis, venam frontis, in uteriailectu, venam poplitis: constat enim hasce venas proximas escse tamen aGaleno nuncupari communes constat libro secundo adGlauconem.
Aliquando venam magnam, aliquando paruam in reuulsione
secandum esse. EO R v M, quae de communibus venis dicta sunt a nobis occasione doceamus , in reuellendo magnas, an paruas incidere venas oporteat; Quae res dilucida fiet, si naturam morborum indicantium revulsionem cognoueri mus. Aut enim acuti sunt morbi, quales sunt instammationes, in quibus fluxio valent et irruit, aut diuturni, in quibus fluxiones validae non sunt. In o- , mnibus propemodum acutis morbis tundere magnam venam oportet: expedit enim tum subito, tum multum vacuare: subito quia morbus est magnuy, v locemque motum habct, in quo tardare malum est: nullium vero quia sanguinis adest copia, ex magnae venae sectione utrumque contingit: Neque solum hoe faciundum, sed etiam praeterea satis magna fieri debet incisio: in aliis vero non erit ab re minores venas incidere: cum enim diuturna sit fluxio, fieri non potes . illam unica venae sectione intercipi posse: cumque multae sint neces lauriae, ut paulatim assuescat sanguis ad diuersum retrahi, ne spirituum dissolutio ne vires nimium disi oluantur,paruas incidemus velaas: sunt qui mariscis fluentibus, lento quodam motu pro reuulsione incidunt venas in manu quater, aut
so quinquies, satis felici, ut illi profitentur, successu. Fernelius vir apprime do-
chus, atque in artis operibus maxime exercitatus, haec scribit libro secundo Methodi medendi. Capitis explenitudine affectus, tum interiores, tum externos, sue etiam nunc initium faciant,siue magnitudinem summam impleuerint revellit secta cubiti humeraria, dextros quidem dextra , sinistros vero sinistra. At si segniux,&ignauius, id agendum erit,uticum an euertere,ac futuros
233쪽
1 i 8 HORATII AUGENII L I B. v II
praecauere consilium est: secabitur, quae directo inter pollicem indicemini
nus contendit,nisi tartasse aliunde,quam ex hii meraria ducat originem. tapa rum supra, eodem capite sic scripserat: Ex partibus, quae supra clauiculas sunt, perspicue reuellit, de vacuat incisa vena humeraria: celerius validiusq; in cubito, tardius vero,& segnius in eo manus ramo, qui inter pollicem re indicem excurrit. Ex his vero, quae inter clauiculas & renes positae sunt, reuellit secta tot et rior, celerius, & maiore vi in cubito, tardius vero & segnius in manus ramo,qui
inter annularem & minimum digitum porrigitur.J Ex his colligo, haud semper
verum esse, quod proponit Curtius, venas incidendas esse magnas, cum reuulsioni incumbimus. Neq; etiam verum esse, fluxiones, quae extrinsecus fiunt, xo postulare sectionem venarum, quae paruae sunt, quia nonnunquam, ubi sanguis vehementer esiluat, aut ex manibus. aut ex mari scis, aut ex utero, aut ex vulnere, magnam incidere venam conuenit.
NTER conditiones ad ipsam revulsionem requisitas, una praecipua est, ut ob- a seruetur rectitudo: hoc enim quotidie in aegrotantibus apparet, de Hippocr hytes ipse memoria prodidit. Quoniam quibuscunque secundum rectitudinem, quam Graeci vocant dis, eruptio sanguinis accidit, summum id commodum laborantibus assert: quibus vero contra euenit, nihil iuuat, ut etiam interdum noceat, quod vires scilicet citra morbi leuamen deiiciat, atque exsolvat. Etenim si lien turgeat, sanguis ex dextra effluens nare, utilitatem aliquam aifferre non potest: quemadmodum inflammato iecinore, si ex sinistra nare proflueret. Sed reuulso. quibus in directum adhibetur, euidentem utilitatem celeriter ostendit. Quibus contra . haud etiam. Dextra igitur nare sanguis erumpens ad dextrum hypochondrium fixa cucurbitasta, clare celeriterq; sistituti si ut ex sinistra erumpens ad sinistrum. Porro reuulsonis causa, si venam seces indirecte quidem oppositis sanguinis eruptionibus, citissime conspicuam vibdebis utilitatem, at si contra seces, nihil profueris. Sic affecto liene haud aeque adiuuerit circa medium digitum snistrae manus incisa vena, atque si internam cubiti secueris: multum enim iuuat afflictum lien sanguinis ex sinist ro brachio detractio; praestat autem, non semel quantum conueniat extraxisse, sed in duos dies id partiri satius est. lnvenire tamen nequeo quamobrem Medici lienosis sanguinem detrahere neglexerint; si quidem ego ingentem perpetuo utilitatem prouenire conspexi, ii vel libra duntaxat una detracta foret. Quindepleuriticis , quae e directo laborantis lateris adhibita fuit sanguinis missio, clarist mam saepe utilitatem attulit: quae vero ex latere opposito, aut omnino obscu- ram, aut certe post temporis interuallum. Ad haec oculorum persape dolores graui sit mos e directo venae, quam humeralem nominant, sectio, intra hora nius spacium compescuit.
II E c, quae ex Galeno de rectitudine d icta sunt, plena dubitationum videntur; propterea est a nobis de hac materia diligenti issime tractandum, ma- soxime, quia usum affert in artis operibus insignem, aliorum primum opinionibus propositis. Petrus itaque Britatius Parisiensis, virapprime doctus, ut eius liber Apologeticus depleuritide testatur, ini irin,J siue at x x di,t interpretatur secundum rectitudinem partis affectae: at vero ipsius rectitudinis nomine intelligitii tum partis secundum longitudinem, ut inflammatione dextram uteripa
CAP. XXIII. Reuulsionem O denuationem fieri debere secundum rectitudinem.
Petri rastri, Curtii, O Iasinu Frenthio nuder
234쪽
tem obsidente, e directo esse dicitur crus dextrum,& eiusdem regionis brachium: eodem modo sinistris inflammatis sinistrae partes respondent; qnam rem Galeni verbis in secundo ad Glauconem confirmat. Ipsa igitur, quam nos in sanguine mittendo rectitudinem obseruamus, nihil est aliud. quam partis secundum solam longitudinem consensu . Suam h inc opinionem quibusdam Caleni locis explanat. Vnus est in comment. x. X libri de ratione vita. in mombis acutis, ubi agens depleuritide, dixit, mittendum sanguinem ex eiusdem lateris cubito, ut rectitudo obseruetur. Alter locus est in lib. de ratione curandi per venae sectionem, cap. I s. ubi dicebat, venae sectionem gratia reuulsionis in io directe oppositis partibus citissimam utilitatem afferre; at si contra seces nihil profeceris. Tertius locus est in decimotertio Methodi medendi, in quo ieci iam ris inflammationem curat venae sectione, adhibita in cubito dextro reuulsionis gratia: constat autem id factum fuisse obseruata rectitudine per longitudinem partium. Causam reddit ille, ob quam feliciter succedat vacuatio. Nam venae, in quibus continetur sanguis, fibras habent rectas, obliquas transuersas: rectae fibrae plurimum adiuuant vacuationem, non aliae. Quia vero illae sunt secundum longitudinem partis exictast sit mri penes aliud attendi non posse. quain penes longitudinem fibrarum: non penes latitudinem, cum eiuscemodi fibrae non adsint. Hanc opinionem imitati sunt quamplures, primus omnium Mata et o thaeus Curtius Papiensis , dc aliquando Leonardus Fucii us; prae caetcris vero omnibus Ioannes Fernelius, lib. 2. Methodi medendi,cap. s. in quo in hunc modum scribit: Aperta porro vena, primum quidem pars vulneri propinqua exinanitur : haec dein e longinquis sanguinem prolicit, cumque id rectarum fibrarum ope compleat, tillas siquidem natura trahendo, ut transuersas expellendo
natura destinavit: plus sanguinis, ae expeditius ab iis par tibiis, in quas fibrae diriguntur, quam acaeteris eripiet. Imo etiamsi nihil venae trahant, humores ta men sponte recto fibrarum cursu confluent. Quicunque in dextris sunt, dextra consectantur, qui in sinistris, sinistra: laudaturq; humorum cursus, quicunque in directum feruntur: qui vero oblique in transuersum vitio dantur, tan-3o quam violatae naturae, ac perturbationis indices. J haec ille: qui etiam plura scri bit, parum postea de contrarietate dextri ad sinistrum, quae in superioribus reprobata sunt.
CAP. XXV. Suid sitimum contra Brasitum lat. Avem dem Brisuid se a contra tamarum.
VE Ru M haec opinio non placet Altimaro, non placet Argenterio, non aliis
quam pluribus Medicis; idcirco videamus, quid ii contra commune hanc o opinionem afferant in medium. At prius Altimari perpendamus, examinemus o sententiam. Resellit primum rationem, a fibrarinia rectitudine desumptam, hisce verbis: Eam indicationem, quae a partium positione sumitur e ramo figuratione laborantes partes, non qua similares sunt,sed qua instrumen tales indicent: ut decimotertio Methodi medendi capite septimo, ac nonnullis aliis in locis testatur Galenus, & propterea de instrumentalium partium postiatione velificatur rectitudo, non fibrarum in venis existentium. Nam auersionis in contrarium, quae ab Hippocrate et rix dicitur . non a substantia, sed a curandi membri potatu indicatio praestatur, ut idem Galenus ait decimoquario Methodi,capite octauo. Ad haec,cum praedicti aut bores nouerint fibras in ve-so nis contineri , cum non earum rectitudinem seruandam esse in venae sectione pro diuellione, aut derivatione statuerint potissimum Galenus libro de curati di ratione per venae sectionem, S libro secundo de arte curandi ad Glauco-i nem, de reliquis in locis, in quibus Galeni verba declarat, procul dubio dein- sussiraemia notari posscia . Amplius, cum cunctis Medicis liqueat, sanguinis acuationem secta vena, eiusQue attractionem consecutione ad vacuum fieri
235쪽
nullum propterea praestabunt usum rectae venarum fibrae pro eius vacuari , ne is potissimum, cum consueucrint, qui venam incidunt, iuxta incisionem, partem ipsam, in qua vena secanda est, dolorosis vinculis alligare, multisquet frictionibus: interim etiam balneis aquae calidae, quo maior sat attractio ad sc-ctam venam uti: ut propterea minime opus sit rectis venarum fibris in hunc Dium : quin immo neque etiam transuersis: quamquam usum praestent venarum fibrae pro sanguinis per uniuersum corpus distributione . quo promptius singulae partes nutriri valeam: sunt enim communia totius corporis instrumenta,ut liquet decimosexto de usu partium. His rationibus Altimarus illorum se uertere sententiam conatur. Quae meo iudicio nihil prorsus concludunt, haud xv enim dissicilis esset explicatio harum rationum Bris otio, ac aliis. Ad primam enim dicerent, admittendo indicationem de reuulsione sumi a stu partium, quatenus instrumentales existunt. Non autem a rectarum fibrarum disposii ione. Neque enim aliquis eorum dixit fibras rectas indicare vacuationem per reuulsionem , a ut etiam derivationem, sed duntaxat iuuare vacuationem eam quae fiebat per attractionem: cum rectae fibrae ad eum usum a natura sint constitutae. Aliud est indicare aliquid , atque adiuuare executionem rei in dic tae. Neque obstat opinionem minus esse veram, quod Galenus nulli bi memi nerit harum librarum, dum sermonem habet de eiuscemodi vacuatione, Duplex enim afferri potest causa: una, quod hac de re minime dubitauerit: vel xstibi, vel ab aliis declaratam supposuerit. Alia est, quod licet maiores nostri hoc
non obseruauerint, non tamen est dicendum, veram non esse illorum sentet tiam . quandoquidem, ut inquit Poeta, non omnia possumus omnes, omne
que scientiae, re artes per additamentum factae sunt, ut in Metaphysicis prodidit Aristoteles. Tandem neque postrema hominis huius ratio aliquid valet: nam quamuis vinculis, frictionibus,&nonnunquam balneis utamur, ut sanguis largius, de facilius effvat, hoc tamen non prohibet, quin rectae venarum fibrq non mediocriter adiuuent, illorum testimonio eiuscemodi vacuationem.
d. id ingemerim contra opinionem Brastri dicat. Atque Brisisti comtraicum defensio. ARGENTE Rivs contra eandem opinionem pluribus rationibus inuehibtur. Primum (inquit: cum omnes venae eandem habeant compositionem ex filamentis rectis, transuersis,&obliquis, hoc modo non referet unam, vel
aliam venam secare. Deinde sanguinis fluxus, qui fit vena secta, nunquam fit per attractionem, sed per expulsionem: quae mouetur a dolore facto ob sectionem, dc vincula, quae solent adhiberi parti, in qua venam aperire volumus: quibus ablatis decessante dolore, sanguis fluere desinit .quod non fieret, si per at- et
tractionem sanguis exiret: nam attractio non requirit dolorem, imo praesente dolore cestat; quippe, cum illa sola moueant attractionem, quae sunt amica, de familiaria, quae vero molestant, solam expultricem excitant, aliis omnibus f cultatibus cessantibus de cedentibus facultati cxpultrici, quae quidem agere nequit, si attractio, retentio,&concoctio suu munus exerceant. Pr terea, sal nus in vulneribus partiu scribit partem vulneratam contrahi ad sanam, ut experientia etiam docet; quare venae partis diuisae trahere ad se nequeunt quippiam, sed quae in parte sana remanent integrae. Postremo, ex anatome ostendere ille non potest communem, Sc directam, ut ait, venarum secietatem inter Partes dextras supernas,&infimas: inter quas tamen est rectitudo, de qua Hippocra- ib. tes&Galenus agunt. haec ille: Qui in Fernelio,&Brisotto refellendo nimium meo iudicio acer videturi propterea rationibus illius est respondendum, non alia quidem de causa, nisi ut in hoc maxime arduo negotio, detur nobis aditus ad inueniendam veritatem. Ad primam rationem dico, multum referre,
quam quis venam incidat; quia non una duntaxat rectarunt fibratum dispos
236쪽
tio facit rectitudinem; verum alia etiam sunt obseruanda: tum quod stedit cto patiis secundum longitudinem; tum quod vena incidenda habeat societatem cum euacuanda particula;quibus additur post eas brarum rectarum dispositio; cum igit ut ex Fernelio & Britatio sint necessariae eiuscemodi conditiones, quam quis venam incidat,multum refert. Dum considero secundam ratio
nem multa adesse videntur mihi I veritate prorsus aliena. Primum, quod non putauerim scalpello incisa vena sanguinem educi per expulsionem; etenim aperto vase sanguis sponte fluit, haud secus quam perforato dolio vinum ei fluere videmus. Quid enim quaeso adest in dolio hanc expulsionem faciens, Aut si quae virtus adest in vino, illud foras expellens 3 Deinde in eo etiam mihi plutimum displicet, quod dicat cessante dolore Linguinem ipsum omnino sipprimi: nemo enim est martis operibus vel parum exercitatus, qui aliquando non vita derit sanguinem evenis emuere citra dolorem. Adde his, quod nunquam sanaguinem mitteremus usque ad animi deliquium, imo numquam vacuari posset conueniens quantitas, cum semper admodum exiguus sanguis, re minime pioportionatus morbo educeretur; id ostendo. Quint in phlebotomia dolor, est quando phlebotomo vena inciditur: at hic dolor momentaneus est, ae statim cessans facta diuisione; statim itaq; ex Argenterii sententia cessare deberet sanguinis profusio, nullo aegroti commodo, artisque opera omnino frustrata.
o An fortassis ligaturam causabiti neque id dici meo iudicio potest; quia exiguo
tempore perdurat dolor i de aperta vena illico relaxatur. Praeterea, omnem attractionem fieri ab iis, quae familiaria sunt , dc amica, ego sane admittere non possum: ut qui alias adeste attractionis causas alibi diligenter demonstraui. P stremo putauerim, vacuationem quae fit ab arte sectione venae primum fieri sponte aperto continente, ut dixi: mox autem per attractionem; nam profuso unguine proximo sectioni, vena exinanita alium attrahit a proximiori parte: de haec ab alia, ac sic deinceps: quae attractio fieri non posset sine adminiculo rectarum fibrarum. Contrahitur (inquit ille pars vulnerata ad partem sanam,v
na igitur incisa attrahere sanguinem ab eadem parte non poterit 3 Ego quom , o do haec valeat ratio non video: scio vulneratas partes, si quando aut nerui, aut neruosae partes, quales musculi sunt, patiuncur, contrahi illas, atque conuellii sed quid hoc ad sanguinis attractionem; quid ad vulnus in vena inflictum ton re praeterea differunt attractio humorum,& conuulsio partium: nam attractionaturalis fit citra conuulsionem, dc citra omnem motum sensibilem, ut obseruatum est in mutatione partium. Neque postremo video, qua ratione ductus, neget ille ex anatome demonstrari posse eiuscemodi consensum ex venis: eum satis appareat omnibus in anatome exercitatis; ipsas librae, quibus contextae sunt venae, omnibus in propatulo sint.
Impugnam visono siserati, Curtii, o Temelli, expropria et
SE O satis videmur tutati opinionem Fernelii: nune restat , ut nos illius imiter
in sententiam , aut notiam impugnationem proseramus. At certe non placet mihi opinio multis uominibus. Atque primum, quod ille simul cum Istis otio, Curtioque, Sc Argenterio putet revulsionem semper fieri per longitudinem partium; qua in re videntur mihi penitus euertere naturam ipsius r uultionis; quemadmodum in superioribus demonstratum fuit a nobis. Dicent.b fortastis cum Fernelio. Dextrum, ta sinistram contraria esse propria natura; sed non in relatione, atque respectu ad reuulsionem. Verum hoc figmentum esse ea declarant, quae proxime ex Gaieno diximus: quandoquidem Galenus aperte admodum docet, reuulsionem fieri poste a dextris ad suis rarum paries Me contra. Deinde vero quod alibi etiam docuerit rectitudinem non modo secundum longitudinem partium obseruandam esse, sed etiam secundum luci-
237쪽
tudinem. Verba illius libro tertio commentatiorum ad lib. Hippocratis det Fracturis, commentario decimo se habent: Ex processione, id est, semper pro ex directo ponit; aliquando per longitudinem corporis, aliquando per latitudinem, quemadmodum nunc sJ vidit hunc locum Argenterius, re euitate conatus est, dicens non poste ad reuulsionem referri:verum cum ille id non probet ; interim vero cum Galeni extet sententia, admonens a dextris ad sinistras reuellendum esse, explanationem praetermittamus, estque eo magis praeter mittenda opinio, quod Galenus libro de humoribus primo, com. I i. reuulsi nem fieri secundum latitudinem dextri ad sinistrum,&econtra; atque secundum longitudinem adeo aperte scribit, adeo dilucide, ut nullum arbitrer esse io amplius dubitandi locum. His addet quod si semper per longitudinem duntaxat est obseruanda, cur dextro clure inflammato, ex alio crure venam incidimus Caleni aut horitate moniti, qui sic habet libro secundo ad Glauconem; Vno crure inflammato, ex altero sanguinem mittes;J eadem est ratio crurum quae manuum, igitur si obseruamus ibi rectitudinem , manifestumst, a ii, haud esse considerandum ratione solius longitudinis. Respondet huic argi mento Fernelius, ut supra etiam notauimus: Plei tritidi inquit dextrae nequaquam contrarium est latus sinistrum vivi, inflammxto cruri dextro contratium est sinistrum. Hic enim communis e directo venarum societas, perquam sinistrum crus euocate dextro; ate dextro latere nulla vena rectis fibris infinistrum concedit .l Sed miram narrat ille mihi diuerstatem; quasi quod utrius licubiti venae oris inem ab eodem trunco non habeant; qui bifurcatus contendit in brachia et de qua supra disseruimus. Rem plenius doceamus ex horum hominum fundamentis. Supponamurum pleurit idem ascendentem, quae scilicet furculam afficiat, dum ex eodem cubito sanguinem extrahunt revulsionis, ut illi
dicunt, gratia; quo modo quaeso suam obseruant rectitudinem e longitudo quidem intercedit nulla inter patientem locum, de cubitum, at adest latitudo. Id . manifestum facit experientia Quandoquidem, sit inflammatio in suprema humeri parte, quis erit locus ad reuellendum accommodatus 3 Si dixeris eiusdem humeri cubitum; magis derivabis, quam reuelles proximum, vicinumque se- 3
cando ventrem, non contrarium: attrahesque multo magis ad affectam particulam, quam reuelles. postulat autem reuulso, tum ut in contraria fiat, tum ut
in longinquis exerceatur partibus, ut supra diximus: tum etiam in epistola ad Ioubemitu declarauimus: non igitur perpetuo est verum, quod unanimi consensu dicunt, rectitudinem semper fieri per longitudinem partium: cum aliquando etiam latitudinem respiciat. praeterea, in eo etiam adesse error videtur mihi, quod nullam putent inueniri rectitudinem nisi ubi rectae fibrae dc venarum stamina conspiciuntur: Nam si hoc verum esset, reddere nullam rationem, postent, propter quam sinistri cubiti interior venae directo respiciat liene, non hepar: atque etiam cur magis lienem, quam iecur vacuare perhibeatur; ut optime demonstrare videtur mihi Argenterius. Exoritur enim vena lienis 1 portis iecinoris, estque necessarium si secta vena sinistri cubiti sit sanguis per v nas,& amplas vias a liene reuellendus, ut illum putauit reuelli Brisottus, ad i cur primum attrahi : eadem sunt nihilominus venarum stamina per longitudianem illarum venarum exporrecta. Hinc apparet, illius venae sectionem, nisi aliud, quam fibrarum rectitudo seruetur, non magis lienem, quam iecur vacu re; eadem viget dubitatio defluore sanguinis ex naribus. Amplius, Hippocratis
est sententia in Aphorismis: quod posteriore capitis parte dolenti secta venafrontis iuuetur. Dicat hic Brisottus, an rectae fibrae in venis adsint a posteriori capitis part ad anteriorem extenta aut quomodo,cum haec streuultio quam- souis non sit uniuersalis, aut simpliciter dicta ut illi dicunt, rectitudinem secundum partis affectae longitudinem observemus. Desiderantur ambae conditiones, tum tangitudo, tum rectitudo fibrarum. Postremo, artis opera falsitatem opinionis clarissime ostendunt: nam dolenti viro ex temporibus, venae sectio
ex alio certissimam asterre solet utilitatem. At qualis hic per longitudinem re-. ctitudor .
238쪽
tamdo Set quae ibi recte communicantur fibrae' Ego hisce motus rationibus, admittere non possiam hanc secundum longitudinem ta rectarum fibrarum consensum rect tudinem.
opinio Ioannisi Argenterii derectitia ne examinatur.
REvno 3ATA horum opinione, videamus quid alii sentiant, praesertim Ar
genterius, qui omnium postremus de hac materia satis diligenter, SI accuro rate pertractauit. Hic igitur cum antiqua opinione partim conuenit, partim dissentiti conuenit . quod secundum Galeni decreta putauerit x et sim cesse intelligendam per longitudinem. Discrepat autem, quod non omnem revulsionem per rectitudinem fieri contendat: curei quaedam sint revulsiones rectitudine carentes: ut puta ab uno crure ad alterum , a posteriori capitis parte ad anteriorem, a dextra ad lquam. Porro conuenire inuicem omnem reuuliasionem asseuerat in hoc uno, quod oporteat inter allectam particulam,& aliam in qua exercetur reuulso communicationem adesse aliquam aut conspicuam, aut occultam, conspicua societas est, cum per venas contingit deductas ab iis, quae in partibus ipsiis existunt: quae igitur a communi trunco deductas venas xo habent, euidentem sortita sunt communionem Occultam vero esse dicit, quae
fit per venatum orificia, per cauitates musculorum, per caecos meatus,& ductus perulos. Neq; oportere tradit omnem revulsionem per communes exerceri v
nas et haec summatim ille in tertio commentario altis medicinalis. Hic autem multa sunt, quae contra hunc hominem faciunt. Primum, omnia quibus Briso ti, de Femelli opinio de rectitudine secundum longitudinem refellitur,haece dem Argenterium arguunt. Deinde vero, nouum est, atq; ut ego arbitror minia me cohaerens decretum,revulsionem ex necessitate no postulare rectitudinem: nusquam enim ostendet ille huius decreti in Galeni doctrina veritatem; ut puta qui semper obseruandam esse rectitudinem tum in reuellendo, tum euacuan-so do satis aperie docuerit, ut parum postea declarabimus. Postremo in eo etiam displicet mihi, quod putauerit fluxiones nunquam fieri a dextris partibus ad sinistras,ta econtra. Nam si verum est ad imbecillam aliquampiam particulam omnes partes sua transmittere posse excrementa, cur negabimus fieri fluxiones posse a dextris ad laeuas, dc ab his ad illas, ut supra diximus 3 Quibus addo, si ab inferioribus partibus ad superiores humorum fluxiones fieri omnium conse suconfirmatum est, cur negabitur fluxio 1 sinistris ad dextras quasi quod ii
mores maiori dissicultate moueantur ad latera, quam ascendant ad superiores partes; est enim humorum ascensus multo dissicilior, quam motus ad latera. Amplius, si totius corporis habitus internarum passionum est author: quibus Cor viscerum omnium praestantissimum male habere conspicitur, cur dextra pars corporis, aut multitudine onerata, aut mala qualitate stimulata, non pote rit sua deponere excrementa in cordis substantiam, aut per venas, aut meatus,
siue conspicui sint, siue inconspicui 3 Quod vero de ipsa venarum communio ne affert in medium, suo loco examinatum fuit.
Dabirationum quorundam apositio, queda remetui est duplex.so D ELi Net Et T vn modo, ut, quia nobis aliorum opiniones non placeret,
a tandem exponamus, quid pro ipsa veritate sit sentiendum, quam rem vecommodius, de dilucidius exequamur, prius nonnullas afferre volo in medium dubitationes maximi ( vi ego censeo momenti in hac materia: mox autem docebo quid sentiam. Harum igitur dubitationum una est, quomodo inuicem cohaerere possint haec duo: vacuationem instituere secundum rectitia
239쪽
,1 HORATII3 AVGENII LIB. v II.
nem: aereuellerein di rectum. Etenim in directum vacuare dicimur,cum n turae mouentis impetum, atque propensionem insequimur, per eam ducentes regionem. De quaurientat natura, ut Galeni verba ostenduiu libro secundo de ratione victus in morbis acutis commentario decimo, quem locum supra si mus diligenter interpretati. At vero ubi volumusreuellere. attractionem facimus in contrarium.Vide quaeso,quam bene conueniant haec duo, mouere contrario quodam motu . quam moueat humoris natura, & mouere secundum naturae inclinationem, propensioneinq; E Haud videntur haec inuicem conspirare posse atque hic certe nodus cst fere inextricabilis, iis praesertim qui hoc negotium nulla adhibita distinctione sunt prosequuti: Altera difficultas est, x o quod si vacuatio facta per directum, ex iis venis quae in parte affecta sunt, ut Chlenus ait, fieri debet; qua ratione admittit ex eisdem venis pos Ic nos reuellere etenim non secantur venae eiusdem adfecti loci, nisi tunc, cum vacuare hum rem in phlegmone contentum consilium fuerit. Ergo si huius vacuatio est se eundum rectitudinem, per easdem fieri non poterit reuulsio; utpote quae non proponat sibi exinanire partem phlegmone Obsellam; sed ab ea quoad eius fi ri potest longillinae rouellere, cum respiciat humorem fluentem,aut fluxurumltas, ut reuulsio non est idem quod derivatio. sic diuersis morborum temporibus atq; etiam ex diuersis venis fieri debent. Hae sunt maximae, quarum expi nationem assequi non possunt, qui nulla dist nctione adhibita de ipsa rectitudi- xone sermonem instituunt. Nos igitur experiamur,an laborabus hisce nostris tum iuuentutem ipsam erudire, tum alios ab errore vindicare valeamns, supposita thesi, de quae supra facta mentio est, nempe rectitudinem obseruandam esse, siue vacuare duntaxat ex affecta particula : sue ab ea procul reuellere voluerimus. Dicimus itaque,quod quemadmodum euacuatio ab ipsa distat reuuls ne, sic rectitudo spectanda ratione vacuationis, distat ab illa, quae reuulsonem prospicit vacuatio humoribus iam fluxis debetur, reuulsio fluxuris, aut flueti
tibias. vacuatio instituenda secundum naturae propensionem, inclinationem U, reuissio contrario motu instituenda; idcirco rectum in vacuatione haud n
cessario directum erit in reuulsione; agamus sigillatim distinctioris doctrinae sis
Rectu raro derivatione, O is uatione obseruanda quia it, squasH-
RECTI rvdo vacuationis propria est quae proxime respicit phlegmon
sam pacticulam; quoniam , ut illam ab humorum multitudine exoneret excogitatum est vacuationis auxilium; hinc pars ex qua sanguis mittitur, duas habere debet conditiones vi unam quod venas communes habeant infixas in a secta particula, quam exonerare coni endimus vi aliam, ut illi sit propinquitate Dconiuncta. Cinia enim propositum sit cito, re tuto morbum leuare venarum longe distantium sectiones, quamuis commutat talem s ,rtassis habeat aut comspicuam aut inconspicuam, cum phlegmonosa parte,illam t.imen, non nisi longo tempore iuuare poterunt : ideo debet incidi vena in eodem situ, eademque positione partim: hoc autem est esse in directum polita. Hanc obseruamus lectitudinem ad imitationem naturae, utputa, liene affecto, natura sanguinem e si indit ex uare sinistra: at vero iecinore,ex dextra. Viciniores natura el:gere non
potest venas: quod si posset, multo facilius, citiusque morbum propellei et: in
qua re mag s potest ars , ut quae viciniorem in eodem situ atq; positione venam Algi. Hoc cum animaduerteret Hippocrates, & imitandam esse naturae pro- Ira pellionem duceret. pleuritide superiores partes occupante, ex interna cubiti vena quae duecto affectum respicit, sanguinem mittendum consuluit: ut pur pandum si ii eriores costas inflammatio obsederit. Sic locum interpretatur Galenus: qua interpretatione nulla verior,nulla doctior excogitari potest. Hi rectitudo,qtia postulat vacuatio, apertissime ostendit aliam esse ab ea, quam re-
240쪽
uulsio exigit. Est igitur haec rectitudo proximus partium consensus in unoquo que situ & positione, qui consensus sit tum per venas communes, tum per meatus conspicuos at sinconspicuos, pro faciliori phlegmonota particulae vacuatione obseruandus.
Chr. XXX r. Rectitudopro reuul sine obseruanda quid sit, O quat haheat
creditiones. TEstuM rectitudo ratione reuulsionis obseruanda suo iure post ui at, ut '' demandante particulam respiciamus, & in illa venam secemus, quae transemittentem proxime possit omnino vacuare. Omnis enim reuulso potissimum instituitur propter eius commodam vacuationem. Haec porro rectitudo praecipue non resipicit affectum ted causam allectus: qua remota, impeditur illius incrementum. Si iam incepit inflammatio, aut prohibetur generari, si nondum coepit. Atq; hic obselliandae sunt duae conditiones: Prima est, quod venas habeat communes cum demandante, superior rectitudo communes habebat cum recipiente. Quomodo enim a propellente parte sanguinem educemus,si vena, quae inciditur, non habet cum illa inanifestum consensum Debet etiam habere communionem cum recipiente parte: quandoquidem eum reuellere, o sanguinem debemus, qui ad phlegmonem confluit ex propellentibus membris, in quibus adeste viam communem oportet, aut sensibus conspicuam, aut ratione duntaxat contemplabilem: quamplures enim natura sibi vias parat, quae nobis prorsus incognitae sunt, ut Galenus dicebat septimo Aphorismoriim commentario. Verum dum revulsioni incumbimus, praecipue eum non quaerimus consensum, sed duntaxat ut demandantem particulam exonerantes in contrarium deducamus humores confluentes. Secunda conditio est, ut vena
incidenda procul absit ab affecta particula: imo quoad eius fieri potest, ut longissimo dis et interuallo, ut Galenus dicebat decliniolertio Methodi medendi, capite undecimo,& ante Galenum Hippocrates, aut quisquis fuerit eius libri; et aut lior, secundo de humana natura. Ex quibus tertia postea sequitur conditio,
nempe, ut in contrarium instituatur, quam humores ferantur a natura: id est, ut in contrariam partem trahantur, 3c contrario motu agitentur, est utrumque necessarium, ut in superioribus docuimus. erit igitur eiuscemodi rectitudo, ut definitione rem summatim explicem, proximus partium consensus in unaquaque positione de situ pro taciliori demandantis particulae vacuatione obse
Dictorum cansmario ex antiquis aut horibu , Sprepositarum
PO nno manifestum est ex his, Hippocratem de Galenum rectitudinis ne
mine non intellexisse litum duntaxat partium secundum longitudinem, sed multo uniuersalius iuxta omnem positionem. Intus, extra, ante, retro, a deXtris ad simittas, supra, infra; quia dum Galenus agit de reuulsione, harum omnium sit uationum meminit, tum etiam, quia non modo secundum longitu-duaein sed etiam secundum latitudinem dici debere, apertissimis verbis docuit . ut demonstrauimus. Extat ad haec locus libro primo operis illius, quod reueria interibitur, ut exponens verba Hippocratis, quae Graece sic habent: . . . 3 inis vii M ms . si is a vi rex, ' --,. J in Commentario haec proti lit verba. Nempe, non immerito Hippocrates suam uniuscuiusque ad se ipsam in sedendo moderationem ex habitu , quo sese partes suscipiunt, dcfiniuit, curn poscit, ut pedes e directo gentium contineantur: quod bifariam e potest: nam ut per longum membrum distendimus, aut in altum eleuarma si unde noti sine ratione in superioribus addit ,ιν. Consueuit autem ibi recti
tudinem, quae in ii tu est, appellare. Rursus, primo libro de Articulis, ubi