장음표시 사용
451쪽
PERLMIS si ONEM SANGUINIS LIB. Iv. i
tio aeris: vocat coeli statum: finge anni tempus temperatum, uti Ver, regionem ab omni fui e excessu immunem constitutionem consimilem,tum vires validasdem onstrabunt tum copia sanguinis, ideo indicabunt alterius interuentu. Ponito regionem calidissimam ut Athiopiam, Libyam, Apuliam, anni tempus a stiuum, puta sub ipse Cane,at sparticularem costitutionem praetorridam, ce te nemo erit in artis operib exercitatus qui sanguinem mittere audeat, his ipsis impedientibus, ac manifeste indicantibus vires ex ambientis iniuri,dissilutas. Aperui Galeni mentem in eo commentario, quam plurimum admiror nemi-io nem hactenus animaduertisse.
ARB i T ROR me satis euidenter demonstrasse eam dictionem non conueni re maiestati de grauitati Hippocratis,uerborum vim cosidetando: at si petapcndere volvetiimus rem ipsam, equidem statuemus, quod pertinet ad senten- ό uam intelligentiamque Hippocrate vere dignam. Sententia enim huiusmodi et . In morbis magnis sanguinem mittito,si virium adfuerit robur,aetasq; non,p-hibuerit. Admonemur hac sententia, non esse ad hoc generosum remedium temere accedendum,quemadmodu faciebant Empirici, Methodici, &plerim Rationalis sectae profestares. Etenim in primis nu quam venae sectione exercet bimus nisi morbus extitetit magnus,sive quod actu, siue quod facultate talis revera sit. Et hoc quidem decretum est Hippocraticum. Nam in legitima parte librorum de ratione victus acutorum, dolorem lateris optimum esse asseruit f. mentis,si fieri possit.sanari: si vero non sinetur illis,ad venae sectionem accedendum. at certe quado pleuritis exigua est, speramus remediis exiguis curari pos, o se Eli etiam consimilis sententia senis venerandi sexto Epidemiorum, sectione
tertia,contextu ultimo,cum avi Impedimenta cruenta inspuenti b. tempus amni, phlegmon lateris bilist quam tib de humorib sech. 3.repetit Galenus in utrimusque loci commentario, inter explanandum(inquit)quendam aegrotum intuisita, sum, qui me ut sanguineos puto vexa:us, accersivit sed cruentum ob lateris dolorem expuebat.Sputo ego conspicatus psum inierrogaui, num alique do-l orem in costa sentiret, ipse vero exiguum se percipere fallus est. Talis aute erat ei us nabitus,atque vires,ut si sanguinem expuisset, quoniam necessarium esset secandae venae auxilium,ad ipsum accedere ausus estem. Sed cum morbus lat ris i iis admodum foret, necesse non erat:ideoq; neq; id genus remedii adhibui mus atq; euidenter homine hune lateris morbo laborare cognouimus, quod dit alus huic morbo congruentib.re medus citra venae sectionem leuatus est. Mitissimi enim sunt illi lateris moi bi in quid. cruenta sputa eiiciuntur. At Meth dici omnino a methodo protinus missionem sanguinis adhibuit lent: quia cu sit remedium quoddam sid est,relaxat otium, ut illi dicunt omnisi inflammatio morbus adsti ictus: iure ac merito in omni inflamatione debet necessario exercei i,eo quod cotraria contrariorum remedia sunt, sed posito Theoremate Methodicorum de inflammatione,quod sit morbus adstrastus:quodq; vens sc-ctio sit laxatorium auxilium non tamen protinus in omni inflammatione exedicenda est venae sectio quia determinata contraria sunt determinatorum cotra tiorum remedia, inflaminatio cum fiat ex praesentia humoris copiosioris, quams o parti sit ex usu litus vacuationen: indicat, si exigua sit humoris quant:tas satisfaciet fotus cum paucitate cibi: moi lio enim magno, magnu, paruo paruu rem
dium satis caein hunc locum refereda sunt,qua Galenus lib. . Methodo m dendi cap. 1ex sententia Hippocratis demonstrat in morbis magnis ipsum venqs ctionem,S purgatione exercuisse: Huc etiam pertinent, quae idem auctor lib. 3. Epidemiorum scribit in Historia Pythionis,semper Hippocratem in legitimis
452쪽
operib.in magnis morbis sanguinem detraxisse. Praeterea, est maxime digna Hippocrate sententia,quod non modo sit doctrinae Aphoristicae similis,sed ini-psa virtute contineatur Scribit enim in prima sectione: Extremis morbis extrema remedia optima sunt. Sententia huius quarti libri acutoria m ab illo dunt xat differt quod particularis existat illa uniuersali existente,ac tartallis. si de metquaesieris, cur inter Aphorismos Hippocrates hanc non scripsit dictionem ,ri sponderem satis conuenienter id factum mille, quod virtute contineretur sub eo Aphorismo,omnis enim generalis regula specialem complectitur: ideoque
venae sectio conuenit magno morbo,quia magnum cst remedium, ut Galenus ait secundo Aphor.comm. x'. videtur autem mihi eadem vis sententiae, extre- iomo morbo,extremum: magno morbo magnum debetur remedium. Tandem
vero si dicerem eam inter lententias Aphoristicas iste constitutam, haud absona dicerem,de quare capite sequenti edisseram,neci; coturbet nos quod Galenus dicat,inter Aphoristas sententias hanc non fuisse constitutam quia sic debet intelligi in Aphorismis,inquam distincte non contineri,aut eisdem verbis, qui b.est usus auctor quarti acutorum. Ad haec digna est Hippocrate quod meminerit indicationis sumptae a magnitudine morbi quae Med ico non in uno al- erove.sed prorsus in omni morbo spectanda est, de quam omnes Medici pr*termiserunt,non Methodici modo atq; Empirici, sed etiam Rationalium plurimi. Cum igitur hic auctor magnitudinem morbi ad venae sectionem desiderelisi, fit quidem, ut maxime consonum illius sententiae sermonem scripserit: c terum quomodo hunc scopum ignorauerint omnes Medici explanavi abunde capi. 3. disput. . Hactenus explicuimus sermonem 1'.contextus quarti acutotu Hii pocrate dignum existeremunc pergamus docere reliqua.
uinetratem in legitimis operibus huiuspraeceptimeminisse. NV Nu AM igitur Hippocrates liba de ratione victus in morbis acutis se,
pos pi o missione sanguiuis obseruandos accurate,& praeclare breui Sc gi uillima oratione,docuit, sed ubi quaeso de iis pertractauit in legitimis eius ope ibus ego quidem licet sciam a nemine hactenus id fuisse explanatum, dicam tamen quid sentiam lac potissimum lege, ut si minus assecutus videar veritatem, virorum doctiorum studium atq; diligentia suppleat. Duobus itaq; in locis p tissimum de hac indicatione tractasse diuinum Hippocratem putauerim, nempe in Aphori sinis,&in libris devicerib. De viros dicamus loco, ac primum sta. tuendum est,affeci us, qui ex humorib fiunt,& vacuatione indiget, duos exist re cacochymiam,& plenitudinem,de quib. Galenus agit cap. .libride phleb tomia. Plenitudinem ibi distinguit in eam quae vasa,&quae vires respicit,inunt. ouersalem, ac particularem, in praesentem ac futuram, di stinguitu etiam caco-chymiam eodem fere modo.Tandem vero utriusq; affectus curationem docet hisce verbis: In omnib. itaq; istis modo propositis tum humorum,tum vaporis euacuationes eius a pathematis,id est passionibus liberant, no tame vena secta prorsus est opus sed sussicit purgati rictio, balneum, d inunctio,cum digerente medic
Haec Galeni verba de industria citare volui,quia nobis inseruient pro inuentione eius quod quaeritur,supposito cacochymiam, dc plenitudinem vacuationem postulare. Quia igitur Hippocrates declaraturus utriusq; affectus sanatio- , nem,uoluit exordiri a cacochymia in secundo Aphorismo,in tertio de plenitudinis curation ertractat exemplo boni Athletarum habitus,qui cum ad extremum bonitatis peruenerint,nec possint amplius in meliorem statu deduci, ne cessarium est decidere in deterius,siquidem summa ipsorum plenitudo periculum minatur maximum, aut ruptionis vasotum aut fluxionis repentino ad alic
453쪽
quam partem, aut tandem subitae suffocationis calidi innati. Ne igitur haec adueniant pericula, hunc bonum habitum statim soluere praecipit adhibita venae sectione. Sane ex hoc Aphorismo deducitur indicatio de sanguinis missione, quatenus euacuatiuum quoddam pri sidium est: nam indicari ipsam dicit a plenitudine magna; quae scilicet leuiorib. nequeat sanari praesidiis,huius affectus magnitudinem significauit hisce verbis: cum ad extremum bonitatis peruen rit,iacetiam cum dicita neq; possit proficere in melius.J quib.indicat plenitudinem maximam. Huic opponit suum renaedium euacuationem, non quacum
id sed magnam, ut puta quae subito, & confestim eam e medio tollat deo dicit: ea subito soluere oportet.Jquasi dicat;non quod uis auxilium opitulari potuit huic morbo,sed magnum quod illi proportione respondeat,quale solum ven sectio est Ecce igitur quomodo venae sectionis indicatio a magnitudine molia pendet
ratione vacuationis. Pendet etiam idem remedium a sanguinis fluxione,quat nus reuulsiusi est,ut in superioribus,ac alibi saepe admonui . Quod vero ad iummam pertinet plenitudinem,cet tisiimum est, hanc non posse vacuari, nisi vcnqsectione. celeti enim indiget auxilio ob imminens periculum; nullum vero C lerius vacuare multitudinem venae sectione constat ita a Galeno dictum fuit lib. comm.de ratione victus actitorum: propterea Oribasus,& Philoteus Apho-
. eX ponentes; qui continetur in liis verbis: His de causis bonu h ibitu statim soluere expedit. J rectis ii mei merpretatur veni: sectione solui huc habitu.Pcimii igitur scopu habes ex Hippocrate, nempe morbi magnitudinem a plenitudine
non tamen praesentem, nec incipientem , sed imminentem, quae magnitudo est eiusdem rationis cum praesente, ac incipiente, ut pertinet ad euacuationem
ipsam. Neque praetermisit aliusti scopum Hippocrates simplum a viribus, sed eis in apertissimis verbis exprimit in eo Aphorismo,cum dicit: sed qualis natura
fuerit eius qui debet perferrG ad hoc ducere oportet. &Galenus m Commetario: per naturam interpretatur vires corporis, in omni vacuatione vites opolim attendere.&donec tolerant. 5e nolidum laborant, tentandum est humore exu, o perantem educere, cum vero hae dissoluuntur, etiam si restent superfluitates, auere opor te ab earum vacuatione. Porro Hippocrates merito magnam plenitudinem sibi proponit pro scopo indicante sanguinis missionem eo quod plenitudo, ut plenitudo est,non postulat. nisi inanitionem vacuationem lim,mini me vero determinatam vacuationis disterentiam . quae peti debet a differentia
plenitudinis ut ex Galeni verbis colligiturlib. . Methodi medendi cap. c. ubi disputatis cotta Menodotum Empiricum, qui in sola syndrome plei horica seruari venae se Ponem dicebat, luteasterebat non protinus accedendum esse ad sanguinis missionem in plenitudinis affecto sed quibusdam satisfacere inediam aut paucitatem cibi quibusdam medicamentum digerens, i& flictionem, alus purgationem,quod etiam alibi sepe repetit satisfaciunt haec pro sananda pleni- tudine exigua, quae etiam dat inducias, at magnam, summam cli celeritet sanare non potest,nisi venae sectio.vt piaediximus. Hoc puit primum principium iuue- tionis remedii huius, quod fortastis oceasionem dedit errandi Menodoto Empirico, qui venae sectionem per se vacuare plenitudinem cognoscens, putauit syndroinen illam si iam indicare generosum hoc retardium, profitebaturq; numquam ad illius administrationem accedendum citra plenitudinem; cum tamen Galenus,etiam testimonio Empiti coriim usus dicat freq demissime, mittedum
sanguinem aliquando fine plinitudine, quod s A se notatus distinxissetivi saepe
distinguere solet Galenus venae sectionem in vacuati uam, re reuullivam,di ic setall..induntaxat indicaria summa plenitudine, Galenum liaud habuillet conso tradictorem quia id omnino ad inii tu ,piaesertim ubi dicit,ueo lecti ovem indieati,vel a plenitudine vel a magnitud ne morbi. terum, duo faciunt in hodargiumento dissicultatem, alietum est, quod auctor quarti acutorum aetatis mentionem facit, in hoc Aphorisinio nulla aetatis sit mentio. Deinde urget,quod venet sectio non solum vacuatiuum est remedi sed etiam reuiit suum derivatiuutiique, ex eo Aphotismo non deducitur, nisi
454쪽
scopus vacuationem indicans. Respondeo ad primum, quod non oportuit hic meminita aetatis, quod in ultimis verbis superioris Aphori iideumulatissime
fecerit,cum ait: Proinde dc regionis. de temporis,&aetatis,&morborum hab da est ratio,pro qui b.talia conueniat vacuari, necne. quibus verbis uniuersale contineri in omni vacuatione regulam,nemo est,qui nesciat: frustra autem in hoc tertio eadem usus fuisset repetitione. Possumus etiam alio modo occurrere, dicentes, non oportuisse in eo Aphorismo mentiolam aetatis facere, aut alioru, quae primo, ac principaliter non indicabant venae sectionem, satis enim fuit si los scopos docuisse primarios, nempe magnitudinem morbi ac virium robur, quos talos sussicere demonstratum in prima disputatione fuit maxime quodUi otas ipsa reducitur ad vires propterea Hippocrates aliquando meminit aetatis, liquando silentio inuoluit,vi ex Galeno declarauimus quarto acui. comm. x . de secundo acutorum comm. s.secundae dissicultati ita occurro. Hippocratem sed libro de ulceribus de hoc remedio egisse reuulsionis causa ut ex verbis illius colligitur,&admodum euidenter ex Galeno lib. .Method.med.cap.ε.In quo ex proposito demonstrat, purgationem, atq; sanguinis missionem latione reuulsionis fuisse ab Hippocrate in ea tractatione usurpatam, ac ipsum metito fuisse inuentorem indicationis huius. In eo autem Aphotismo non curavitagere de venae sectione ut reuulsorio praesidio quia principaliter de vacuatione agere in
animo habuit, ipsaque venae sectio est per se,ac primo ipsius multitudinis vacua, sitio. Sed haec suis.
An Augemus recte explanauerit contextum decimumnonum Quarti
Libri acutorum, Libro de Ratione curandi per san
guinis missionem quarto. s V M M A DISPUTATIONIS.
Eam sententiam non esse Hippocratis, se pponere uniuersalium Theorematum doctrinam. Accipiendamque pro indefinita propositione, minime pro uniuersali
contra recentiores Medicos. Genii explanatio adcontextum decimum num Parra
O c o R hic ego repetere, quae anno ab hinc vigesim uim to scripsi circa explanationem contextus libri quarti deratione victus in morbis acutis:de quo proxime disputauimus quod recentiores quidam,& hac tempestate primarii medicinae prositare; , meam suis disputationib. opinionem fum litus euertere voluerunt: quibus fuit omnino satisfaciendum hoc loco in solius veritatis gratiam. o Qui ergo arbitrantur tres primarios existere scopos, magnitudinem morbi, virium robur,aetatemq; iloridam, atque illos nulla prorsus indigere distinctione, contendunt,uti praediximus,prq caeteris ommb.loc is, muni utur verbis cotextus huius lib. M acutorum .Ego pro explanatione illius loci admittens eum per qua dignum esse Hippocrate sermone, ais concedens illis (quod falsissimu esse su- prad
455쪽
PER MIssIONEM SANGUINIS LIB. IIII. s
pra demonstraui)authotem eius dictionis extitisse Hippocrate sum uob. m dis contextum interpretatus. Ac primum quidem assirin.iui propositione illius auctoris veritatem habere non posse nisi uniuersalib. quibusdam theorematis praesuppost s, haec vero uniuersalia theoremata sunt, sanguinis millionem nu- quam exercendam esse,si morb. originem non habuerit a sancirinis multitudine, vel motu . Quiculnq; eni in voluerit citra errorem, hoc generosum adhibere praesidium, hic primum contemplari debet,qui sint ii affectus,qui secta vena curamur,quo habito,neq; statim etiam,vt perbelle Galenus admonuit, accedere oportet,sed tunc qu:dem cum vehementiam habuerit morbus, x vires fuerintio validae.J& parum postea concludebam. Ergo qui ab Hippocrate scopi proponuntur, non sunt venae sectionem indicantes,cum unus duntaxat id efficiat, nepe vehementia morbi a sanguinis multitudine, aut motu, sed conexi sunt ex v re indicantib.&contraindicam ib.J ac tandem in sine capitis subiugebam aliam explanationem hisce verbis. Hinc colligito errorem Medicorum nostii teporis, qui ex hac indefinita propositione uniuersalem faciunt: quod scilicet in Oinni, magnis mo: bis citra eam.quam supra dedimus distinctionem missio sanguinis conueniat:cum in quibusdam faeere id expediat, in quibusdam autem minime.Piopolitio itaq; illius auctoris vera est uniuerialib. praecognitis theoremati se atqui non est vera, ut uniuersalissed ut indefinita oratio. Lege lib. .cap. i6.der xo tione curandi per sanguinis missionem.
alii aduersu nostram explanatisne cripserint. SEo rem ipsam non ita sese habere,quemadmodum diximus, dubitaret fora. alle aliquis recentiorum Medicorum auctoritate monitus. Primum quod auctor quas ti acutorum eam proponat sententiam ab Glute, nulla scit.adhibita limitati. ne: Galenus eandem in commentario ut dignam Hippocrate admittitae miratur cur inter Aphorismos non reposuerit. Quaeso enim, quid est hasceio glos as afferre, nisi legitimum auctoris sensum peruertere, &omnem doctrina contaminare Namq; si Hippocratis sententia non potest veritatem habere, sine communi eo illeoremate, hoc est,nuquam sanguinem mittendu esse, nisi morabus otiginem habeata multitudine,vel mocione sanguinis,lantum abest, ut east Hippocrate digna, perinde ut Aphorismus, at ue ut paucis verbis vim magna
conti ueat,sicut placet Galeno,ut illa magis inepta, confusa, imminuta, ac deficiens no iniuria possit videri. An forte omnes acuti,vehementem; morbiam ut titudine,aut motu sanguinis generantur: ut hac ratione iis venae sectio conueni at Faut si id nec verum est, nec ab ipsis demonstratum, num corrigenda est Hip- pocratis sententia, immo vero explodenda tamquam falsae Praeterea illi, nonne
o tamquam principium assumunt,quod est maxime dubium, & in controuersia positianti quodq; ipsum antea dc demonstratum,cit probatum esse oportuit: vel, ut verius dicam,quod est pei spicue falsum: sanguinem non mitti, nisi adsitri nitudo, aut sanguinis motus quod ,quam Galeno cum aliis multis, tum hoc ipso loco adversetur qua a bonis theorematibus, de ab omni ratione abhorreat, sperari fortassis posset ab aliis declarari. Ac mii um se ne recentioribus videtur, quo auctore,vel iure hanc ego mihi ipsa interpretandi licenciam arrogem,quo fit, ut quispiam forte fortuna iudicabit meam explanationem multo magis ridedam,
quam refellendam ta quidem dubitari posset. C A p. III
Desenditur veritas e limatiorum ab Augenivropessa contra
VE RuM ego prius veritate demonstrabo explanationis meae qua exGaleniveibis euidetissime cofirmabo:postea vero sigillatim obiectionib. respon-
456쪽
Hc HORATII AUGENII DE CURATIONE
debo. Pacato igitur audiant animo. Cognitio de scopis in sanguinis emissionuobseruandis supponit notitiam affectus, qui per ipsam venae lectionem sanari solet.Atqui omnium consensu sententia illa est de scopis. Ergo supponit notitia affectuum qui curatur per sanguinis missionem. Maiorem propositionem G lenus affert libro demissione sanguinis cap. i. hisce verbis: Qui de sanguinis missione speculantur, unum sibi primumq; proponunt, nempe ut quae corporis
affectiones vacuatione indigeant, considerent: ac deinde alterum, quae nam ea,
quae sanguinis fit detractione:Jaddit postea causam,cur hoc postremum debeat
considerari, cum ait:Nam multi sunt affectus,qui alia quapiam vacuatione quidem indigeant,sed non venae sectione. JQuam rem etiam eo libro opere praesti- itit,nam de scopis agit in capite tum nono,tum decimotertio,a quarto autem c pite usin ad nonum explicat,qui affectus vacuationem exigant, de qui sanentur per sanguinis missionem.Hic addamus Galenum eo libro docuisse venae sectione curari eos affectus,qui a plenitudine fiunt, ratione vacuationis, de a sanguinis motu seu iluvione ratione reuulsionis, nempe capit. sexto, de septimo, dc octavo,
in illis quidem de plenitudine: in hoc autem octauo de reuulsone agere per ve nae sectionem essicienda,etiam si plenitudinis affectus non adst. Ex his qui dein aris profecto euidenter demonstratum videri potest, sententiam illam de scopis audiendam uniuersalibus theorematis antea suppositis.Vrgeo praeterea maxime hosce homines. Indefinitae propositiones aequi pollent particularib. Pr positio auctoris est indefinita ergo particularib.aequipollet. Nemo est qui di bitet circa ratiocinationis huius veritatem, quandoquidem omnes Dialectici uno consensu id assirmant. Inquit ille auctor. In acutis morbis sanguinem mi tas, si vehemens videatur,dec.Quod perinde est,atq; si diceret,in quibusda ac iis morbis sanguinem mittes, de hoc sane verissimum est, sed apposito signo niuersali fit falsa In omni b. acutis morbis sanguinem mittito, quia est de male ri cotingeti ergo in quibusdacouenit, in quibus lano couenit. Ampli' ratione ex ipso Galeno cofirmo, et licet locis sexcetis agat de eiuscemodi scopis, niiqua niuersale signum proposuisse obseruaui, quaeres indicium praebet manifestissimum,eam orationem accepisse illum semper ut indefinitam. Postremo Gale nus in eo commentario is .nostram apertissime confirmat sententiam, dum dicit sese in libro de ratione curandi per sanguinis missione omnia explicasse quae necessu ia iud icari possent,atq; lectorem relegat adeum libria. Cum igitur a chpit. .vsque ad '. de hisce uniuersalibus agat theorematis, merito diximus, sententiam auctoris quarti acutorum intelligendam esse positis primum uniuersolibus Theorematis.
Responsiouargumenta opiniano contraria. - Espo Noto obiectis. Fateor Hippocratem aperte,ac libere semetiam suam 1 proposuisse primo libro Aphorismorum tertio.ac libro de ulceribus at falsissimum quarto acutorum id effecisse:at esto,quid posteat proponit aperte, ac libere, non erit propterea audienda uniuersalib. antea cognitis Theorematis qd facit aperta, d libera pronunciatio ad argumentum propositum E sed quid sibi volunt haec concluditque ea verborum circumscriptione, quam res ipsa postulaesan fortassis ea verborum circumscriptio falsam reddit explanationem 3 quae verba impropria, obscura,falsa,superuacanea, deficientia Neq; id verum quod de Galeno dicunt,omni ex parte illam suscipere, quia non suscipit illa dictione, de senten tia simul aut sola dictione dignam Hippocrate, cum sit solum dignasignificatione, de sensu, propterea nouatores isti Medici eam convellunt, atque perturbant.VPutant nostras glossas legitimum auctoris sensum peruertere, Momnem di sciplinam contaminare id certe si ita esset ei ito mea glossa non foret admitteta sed ga ita esse no probant, volunti sibi ipsis credi, canunt victoriam de hac rein surdo theatro, in quo ipsi dutaxat erunt asonet etae, ac iudices.
457쪽
byae Missio NEM SANGUINIS LIB. IIII.
verum praetermittere nou pos Ium,quod dum meas redarguunt glossas, Gai num,illius glosane (vt illorum verbo loquat certissimum auctorem,&Aristote lem arguunt. Addunt si mea explanatio vera sit, illa non erit digna Hippocrate sententia, perinde, ut Aphorismus, qui paucis verbis rem magnam contineat. Desideto hic illorum iudicium.Si diceremus, secundum explanationem Gale, ni, in morbis magnis sanguinem mittito,si vires valeant, artam; non dissuadeat: cur non erit digna Hipp)ctate seutetia cur non pollet facile reponi inter Aph rismos cur non magnum complecteretur artificium, quo&Methodici,& Empirici de Rationalium pleris apertissime redarguamur Somnium mihi narrat, io cum dicunt nicam explanationem reddere illam ineptam,confusam imminuistam, ac defici entem probandum erat illis, unde haec ipsa deduceretur: quia vero nullam rationem adhibent, nullamq; conte tiaram, aut leue saltem lignum, quo incautus etiam credere post et illis, nullam responsionem merentur. Cum interrogant,an omnes acuti morbi fiant a plenitudine, aut motu sanguinis, interrogant extra rem quia quosdam fieri,5 quosdam non fieri asserimus: nem in omni b.acutis enunciatum illud habere veritatem, demostratum mihi fuit Quis praeterea Hippocratis sententiam corrigit quis eam explodit ut falsam 3 sentena
sententiam, quam a cap. I .vsque ad L .lib. L. demonstrauitae euidenterproba
ui non id igitur suppono quod antea probatum non fuerit mihi, sed excusati ne digni,quia liber ille meus nuper in illorum manus peruenit. Praeterea cum interrogant, quo authore, aut iure hane mihi interpretatio irrogem: tesponsionem ex supradictis habuerunt,cum planum feci me ex Atistotele, &ex Galeno in eum explanasse modum. Sed esto, noua su explanatio, i quid tu postea vir generose'cur mihi id facere non licui te quis mihi eiuseemodi aut horitatem ple concessam negauit ' Quod porro mutendunt, falsum esse, non niitti sanguinem,nisi in affectu multitudinis, de o, de fluxionis, ego non admittoso admirabile iliorum iudicium Sed quid respondebo ad eam partem, qua dicunt
amliam diu Dinnat inradinam acri ridendam ouam refellendam nihil in , -
meam hanc explanationem magis ridendam,quam retalendam' nihil quidem respondebo aliud qua quod dicit Galenus de hoc argumento hisce verbis: Ne- que enim ide est falsum aliquid, ta ridiculum assimare, J ac addit, non enim mmne quod tasum est continuo etiam deridendum,J ae parum postea. Cum nim ait inretia sint dogmata. ta rationum argumentis probabilia aliis aliis, surda videantur, sicut succensendum non est, veras esse opiniones suas defendant, ita concedere, ut alii nobis ipsis contradicant, debemus:atearpere moris
daciter, atque irridere, quasi stultum aliquid quod dogmatio in contradversiam venerit, illud quidem est procacis hominis, ac petula
458쪽
A MONTE SANCTO DISPUTATIONvM DE RATIONE CY
RAN DI PER MISSio NEM s AN G vlinis, ex Galeni sententia ,
De mittendo sanguine in febribus putridis.
si in omnisus putridis febr us luberrimumst mittere
In putridis febribus venae sectionem conuenire solum propter v cuationem plenitudinis, non ob refrigerationem, aut euentationem, aut obstructionem, aut putredinem, aut reuulsionem.
C A r. I. De vitas ctarasit agendam, quo ard ne.so O s T QI A M hactenus omnia videor diligenter prosemit tus. quae ad sanguinis missionem generatim pertinebant, i nune duo superiunt dilucidanda, quorum unum est, an saluberrimum sit in omnibus putridis sebribus venam incidere: iud vero an in omni cacochymia constantibus vitiae idem remedium conueniant utractatione de mittendo se m guine in putridis febribus tria examinabimus. Primum an generatim in omnibus liceat venam incidere. Secundum an in omnibus obstructionum causis, nempe in crassitim dein visciditate humotum conueniat remedium: ipsum enim plenitudinem obstruerenulla dubitatio est Postremum caput erit sigillatim de putridis disserere Exordienti igitur mihi a primo, expedit antea diligenter narrare, quae ali rum sit opinio, &quibus rationibus utantur. Mox considerabo, & examinabo, quid bene de quid non bene dictum sit, propriamque Caleni sentemtiam asteram, oc, quo ad eius fieri potest, accuratissime explanabo omnes admirabilis huius auctoris locos, qui occasionem dederunt errandi recentioribus Medicis.
vicentiarum to coram opinio demittendusanguineis omni putridis febribam i arbitrantur in omnibus putridis febribus mittendum esse singuinem. Galenum auctore opimonis huius profitemur, qui multis in locis id psum
459쪽
PER MISSIONEM SANGUINIS LIB. v.
praeelare affirmasse visus est: quos hic afferemus. Primum atque potis limum omnium fundamentum deducunt ex libro vn- . decimo de Methodo medendi capite is .in quo ita scribit: Saluberrimum est(vt praedixi inus in febribus venam incidere, non continentibus modo verum etiam aliis omnibus, quas putrescens humor concitat, ubi necarias nec virtus prohibeat, exonerata enim eo, quo veluti sarcina premitur natura, concoquet quod concoqui est habile, de excernet, quod debet excerni Praeelarus certe hic videtur locus, de in rem praesentem maximi momenti Addunt etiam alium, non minotis, ut arbitrantur, efficaciae. Nam octauoio libro de Methodo medendi capite quarto agens de curatione febris epheme ex obstructione a viscidis Sc crastis humoribus genitae, ait, mittendum esse sanguinem etia si plenitudinis signa non adsint. Conficiunt ex istis in omni morbo magno nulla adhibita distinctione mittendum esse sanguine: siquidem omnes putridc febres a cacochymia fiunt diuinor enim putridus vitiatus est,&omnino malus. Disti, obstructio quam efficiunt humores crassi de viscidi, ab humoribus maliqua rius pendet. Pr terea, confirmant ex eodem Galeno propositum. qui in tertia sectione artis medicinalis agens de ratione curandi putredinem, rectissime significauit, vent sectione vacuari putridum humorem quod etiam scripserat nono de Methodo medendi capite undecimo, asserens canguinem ' putridum utiliter vacuari ven sectione. Amplius cum venae sectio adhibeatur vel pro vacuation vel pro reuulsione, ostendere atque persuadere conantur in omnibus putridis conuenire missione sanguinis non solum pro vacuatione,sed etiam pro reuulsione. Etenim libro undecimo deMethodo medendi capite decimo, indicationes inuestigans pro curatione putridarum necessarias dixit. Primam indicationem executioni demandandam esse impedii e humorum asiluxum. Porto hoc impedimentum optime fit sanguinis detractione, qua in contrarium humores affluentes revelluntur,ideoque Galenus ibi dicebat, non esse accedendum ad obstructiones detergendas, nisi prius vacuata fuerit multitudo. Multi,dinis aute vacuatio venit sectio est. Rursus ubi putredo in una pari' legignitur,cu fiant febres per circuitus determinatos inuadentes , necessarium videtur in istis febribus humores fluere: siquidem Caleni sententia secundo dei ebrium differentiis capite ultimo,fiunt circuitus,cum partes mittunt humores, vel suscipiunt, vel attrahunt, vel generant: haec fieri non posse sine vehementi humorum motu rationi consentaneu videtur. Adde, quod una putredinis di ferentiaest, quae fit in particula inflammatione obsessa, ut Galenus docuit libro undecimo de Methodo medendi capite r. atqui inflamatio sine fluxione humorum fieri non potest: omnisque inflammatio, si vehemes extiterit,uenae sectionem pro reuulsione postulat, ut Galenus libro de ratione curandi per venae sect onem,ac decimotertio de Methodo medendi docet. item certissimum est ' in Galeni doctrina in febribus ardentissimis vacuandum sanguinem revulsionis causa, ne scanguis feruidus ad partem aliquam principem confluat, ut constat libro de venae sectione. verum hoc etiam munus reuulsonis est, ut docuimus libro sexto de ratione curandi per sanguinis mi ilionem Postremo non solum duabus hisce de causis in omnibus putridis necessarium hoc remedium esse dicunt sed etiam ob prohibitam transpirationem, de ob refrigerationem corporis, totius quae res ex Galeno facile probari posse videtur Nam octauo de Methodo meden c. .inquit: Quippe nisi vitiosus succus penitus transpiret necesse est putres at.ergo ut transpiret,maiore auxilio est opus at si quidem vel puer, vel senexs i, sanguinem detrahere non licet,inter has aetates,ubi robur aegro non deest
' canda vena est, etiamsi plenitudinis signa non adsint .s En igitur (inquiunt Galenum 'sanguinem misisse ut liberam transpirationem ei ficeret. idem etiam potest confirmati ex nono Methodi capite quinto, ubi agens de ratione curandi synochum citra putredinem aperte scribit sanguinis ire issionem adhibendam,' uo venatu natura ex transpirando vetitandoq; naturalem temperiem seruans,li . . moribu, eo quo inter initia modo,dominetur. Caeterii quod attinet ad ipsam
460쪽
refrigerationem,extat Galeni loci celebres, unus primo Aphorismorum com mentatio 13. in quo ex missione sanguinis usque ad animi deliquium in febr bus ardentis limis subito habitum totius corporis re gerari, re febrem extii sui significavit. Alter est cuius parum supra meminimus, ex libro de phlebot mia capite duodecim ubi idem omnino scripsit. Colligunt ex istis locis recei tiores venae sectionem adhibendam in putridis febribus aliquando solius refrigerationis gratia Haec sunt,quae pro confirmatioue opinionis huius dici , re e cogitari pollunt.
VERvM quia res ipsa alio modo sese habet, ut sentio, praestat hanc opinionem
paulo diligentius excutere, ac inuenire veritatem aliis incognita uno prius supposito principio, quod ex rei natura deducitur manifestissimo. Est autem, sanguinis missionem institutam esse, ut sanguis vacuetur, proptere ist materia remedii sanguinem vacuantis. Porro omne remedium, ae omnis mycria, ex a liqua natura indicate ex necessitate deducitur,idcirco dicitur indicatum. Stante igitur hoc supposito, in ptimis a nobis inuenienda est natura indicans sangui nis missionem in omnibus putridis febribus, quae si non aderit, neque etiam it dicatum hoc de quo cotrouersia est,in putridis locum habebit aliquem. Quae-xoro igitur quae sit una natura in omnibus putridis sanguinis missionem indicans, qui solam magnitudinem morbi ad huiusinodi indicationem desiderante respondebunt esse magnitudinem ipsam,qua praesen e semper,absente vero numquam sanguis mittendus consentientibus vitibus. Verum ego id non facile a
miserim. Siquidem sequeretur in omnibus febribus mittendum sanguinem ephemeris, hecticis, putridisque, quod falsum esse demon strabimus. id porro sequi consstat, quia febris omnis magnus est morbus luplici ratione, tum scilicet ratione praestantiae partis, tum ratione propriae essentiae, siquidem generatio febris est transmutatio natiuae caliditatis, in corde existentis ad igneum, ut G lenus ait primo Aphorism. is. & rc.&primo acutorum i 8. At non mitti san-3oguinem in Ephemeris, non mitti in hecticis, satis ab omnibus concessum videtur. Respondebunt fortassis non esse in hisce sebribus hoc remedium utile quia vires serendo non sunt, sed hoc inane subterfugium videtur. Quid enim hoc facit ad naturam rei indicantis quam hoc loco quaerimus non enim quod prohibeat, aut admittat remedium inuestigamus,sed quod indicat : atque ubi hoc fuerit inuentum, considerari postea debebunt, quae facultatem habent prohibendi,an scilicet cure indicante cosentiant, an ab illa distensam, consentientibus omnibus, statim ad executionem accedere debemus dissentientibus absti- .nendum, ita monuit Galenus libro de ratione curandi per sang. miscap. primo. Hoc etiam supra docuimus,lia inueniendis remediis primum locum habete in- dicantia,in exequendis aute contraindicantia Sed concedamus nostris adue sariis aliquando ante notitiam indicantium, contraindicantia considerari debere hoc tamen ipsum vim no tollit argumentationis huius. Quia in Ephem ris nunquam ostendent vires adesse imbecillas, quae omnium iudicio adeo v lidae sunt, ut indicationes vitales in hac febre non habeat fere vim aliquam, ut in Galeni doctrina colligitur libro octauo de Methodo medendi. An fori aliis dicent Ephemeram paruum morbum in relatione ad putridas. Ego sane ita se C. tio, sed ab istis hoc a stirmati nequit, quod igneus est in corde calor. Conter dunt quidem magnitudinem morbi indicatricem venae sectionis complosti magnitudinem ratione partis praestantis, ratione essentiae re cacoethiae. Qua- io inobre virtute maxime vigente, ac morbo existente magno, in omni Ephemera de illorum sententia conueniet venae sectio. Dicent fortasse in He cticis non
mitti sanguinem quod virtus imbecilla sit,&quidem reine dicent, si de secundo ac vitimo Hecticaru gradu loquerentur, sed ii primum includant non recte dicunt,in quo facultas vitalis valida est Galeni testimonio lib. i. de febrium diae.