장음표시 사용
301쪽
A iniusti ,raptore adulteri sicut ille publieanus .m bis in sabbato ieiuniret qucia omnium qu x possidebat deeimas daret, mhil tibi addi ad iustitiani iam petebat: sed
tamen ex iis cluae habebat gratias deo agendo ab illo se aecepisse omnia fatebatur. S tamen improbatus est. Sequia veluti saturatus nihil de alimentis iustitiae iam rogabat accipere. S ea publicano esurienti ae iiii
ii se velut in ultans praeferre gestiebat. id ergo illis fiet, qui etsi fateamur se non habere .vel non plena habere uastitiam tamen a semetipsis habentiam .non a suo creatore ubi horreum eius S ions eius est, deprecanda esse praesumunt Nee ideo tamen de hae re solis votis agendum est, ut non subinferatur adnitendo etiam nostrae eiacaeia voluntatis. Adiutor enim noster deus dicitur Nec adiuuari potest. nisi qui aliquid sponte ei natur, quia no sicut in lapidibus insensatis . aut i irat in
eis in quorum natura rationem voluntatem , non eo
didit, salutem nostra deus operatur in nobis. Cur alite illum adiuuet illum non adiuuet: illum tantum, illum autem non tantum: limini illo, illum isto modo: penes ' ipsum est S aequitatis tam secretae ratio, excellentia potestatis. Nam qui dicunt esse possem hae vita ho-- pereato. non est eis cotinuo incauta teme-obsiliendum. Si enim eis e posse negaueriurus, Se rei ' --libero arbi: rio qui hoe voledo appetii. S dei virtuti vel misericordiae qui hoe adiuuando effieit derogabimus. Sed alia quaestio est. virum esse possit: alia vi nimii tralia ii non esi eum possit esse cur non sit : alia virum qui omnino nuta luani llum peccatum habuerit, non solum quisqua iit. verum etia poterit aliqua loesse vel possit. ln hac quadripartita propositione quaestionum si a me quaeratur viiii homo sine peccato pos sit esse in hae vita cofitebor posse per dei gratiam S liberum eius arbitrici: ipsum quoque liberum arbiti iiiiii
ad dei gratiam hoc est ad dei dona pertinere non ambigens nee tantum ut iit veru metiam ut bonum iit : id est ad netenda madat a domini conuertatur, atque ita
dei gratia non solum ostendat quid faciendum iit, sed adiuuet etia vi possit fieri quod ostenderit. 3 id enim
habemus quod non aecepimus Vnde ct Hieremias dicit Seio domine, quia non est in homine via eius, nec
viri est ut ambulet S dirigat gressus suos Hinc S i Psalmis cum quidam dixisset deo , Tu praecepisti mandata C tua custodiri nimis: continuo non de se prcsumpsit sed
optauit ut seceret. utina inquit dirigantur vic meae adeustodiendas iustineationes tua iunc non confundar, dum inspieio in omnia madata tua. is autem optat
quod in potestate se habet, ut ad facie sum nullo indigeat adiumento A uo autem id optet, quia non a se
tuna,vel aiato vel a quolibet alio praeter deum in consequcnt ibus satis ostendens, itinera mea inquit, dirige secundum verbum tuum,& non dominetur mihi onmnis iniquitas. Ab huius execrandae dominationis seriai tute liberantur quibus dominus Iesus eum recipietibus
dedit potestatem filios dei fieri. Ab ista horrenda dominatione liber adi fuerit quibus dieit. Si vos filius licberauerit, tune vere liberi eriti c. His atque huiusmodi
aliis innumerabilibus t estimoniis dubitare no possum nee leu aliquid impossibile homini or cepi f. nec deo ad opitulandum S adiuuandu quo nat quod iubet,impossibile aliquid esse. ac per hoc potest homo ii velit.
esse sine peccato adiutus adto. Si autem quod feci sis, io G do loco possieram quaeratur utrum sit esse non credo.Magis enim credo ibipturae dicenti, Ne intres in iudicium cum seruo tuo, quoniam non nisti scabitur in
s eo ni oectu tuo omnis vivens. Et ideo mi ericordia dei
opus est, quae superexultat iudicio. quae illi non erit qui Dinon facit misericordiam Et quod Propheta cum dice. ret. Dixi pronuciabo aduersus me delictum meum do- rsit; umilio Siud inviisti impietatem cordis mei: continuo subluxit Pro hae orabit ad te omnis sinctus in timeo- re opportuno. No ergo omnis peccator sed omni sanctus: vox enim sanctorum est Si dixerimus quia peccatum no habemus,nospitas seducimus.& veritas innobis non est. Unde in eiusdem Apostoli Apoealyps. ii tacetum quadraginta & quatuor milia sanctorum qui secum mulieribus non coinquinauerunt, virgines enim perinanserunt, ct non est inurium in ore eorum mendacium quia irreprehensibiles sunt profecto ideo irreprehAibiles sunt,qui a seipsos veraciter reprehed erum. Et ideo no est inueniunt in ore eorum me Iacium, iiii asi dicerent se pereatum non habere, se ipsos decis ieret, ct veritas in eis non esset. S utis mendacium esset , biveritas non esset: quonia iustus cum in sermonis exor- re is.
dio accusator sui est, non utique metitur.Ae per hoc in eo quod scriptum est. Ei natus est ex deo non peccat, i. Iaan. i. ct non potest peccare. quia se me eius in ipso manet: &s quid aliud eo modo dictum est: niuitum fallimur minus considerando seripturas . Non enim aduertunt coquos; fieri filio dei quo esse incipiunt in nouitate spiritus, ct renouari in interiore hominem se diuiti maginrin eius qui creauit eos.No enim ex qua hora quis :bapi iratur,omnis vetus infirmitas eius absumitur, sed renouatio incipit a remissione omni u peccatorum. Et inquatum quisque spiritalia sapit qui iam sapit. in tantum renouatur. Caetera vero in spe facta sunt, donee etiam in re fiant usque ad ipitu, corporis renouatione in meliorem statum uia morialitatis S incorruptionis, sua induemur in te surrectione mortuorum . Na S ip sam dominus regencrationem vocat, ito utique talem squalis fit per baptismum, sed in qua etiam in corpore perficietur quod nue spiricii inchoatur in regeneratione,inquit,cum sederit filius hominis in sede maiestati, p/- op suae sedebitis& vos super duode ei in sedes iudicantes duodecim tribus istaei. Nam in baptismo quan uis tota
ct plena fiat remissio peccatorum,tanae si continuo imia ct plena etiam hominis in aternam nouitatem mutatio fieret non dico & in corpore. quod certe manifi- Fstum ea adhue in vetere corruptionem atque in mortem tendere, in fine postea renovandum quando vere tota nouitas erit: sed excepto corpore, ii in ipso animo
qui est homo interior. persecta i baptismo novitas feret, non diceret Apostolus, Et si exterior homo noster a . . . coi rumpitur sed interior renouatur de die in die. Pr secto enim qui de die in die adhuc renouatur. nodum lotus est renouatus: S inquatum nondum est renoua tus in tali tu adhuc in vetustate est. Proide ex hoc quod
adhue in vetustate sunt quatiuis iam baptigati , ex hoe etiam adhuc sunt filii seculi. Ex hoe autem quod in nouitate sunt, hoe est ex plena ct Persecta remissione peccatorum , de quamurans illud est quod spiritaliter sauriunt ei' congruos mores agunt, i i dei sunt. lnirinaiccus enim exuimus veterem homine de induimus nouuum: quoniam ibi deponimus me laetum S L, qui mi, veritat cin, ct caetera quibus Apostolus explicat quid sit exui veterem hominem de indui nouum qui secundum deo creatus est in iustitia & sanctitate veritatis. Et Loeut faciat iam baptitatos fidelesp adhortatumquod aduhuc imonendi non essent si hoe in baptismo iam pei se .cte sectum esset, ct tamen tactum est, licui ct salvi facti
302쪽
G sumus. Salvos enim nos fecit per lauacrum regenerationis. Sed alio loco dicit clueadmodum hoe sit factu. e .i, tolum. inquit, sed etiam nosipsi primitias habentes spiritu; S: ipsi in nobisinet ipsis ingemiscim' ad optimi nem expectantes. redemptionem corporis nostri. Spe eni in lalui ficti sumus. Spes autem quae videtur, no est spes. od enim videt quis quid sperat Si autem quod non vulemus speramus per patientiam expediamus. Adoptio ergo plena filiori, in redemptione fiet et ii corpor , nostri. Primitias itaque spiritus noe habemus vitae ia filii dei re ipsa facti sum'. in exteris vero spe sicut latui, licut innovati ita & filii dei: re autem ipsa quia nondum sali ii ideo nondum plene innovati, nondum
etiam filii dei. sed filii seculi. Hoficimus ergo in renouationem iuilamque vitam, per quod filii dei sumus &rer hoc peccare omnino non tossumus, donee totum: n hoc iras mutetur etiam illud per quod adhue filii seculi sumus. per hoc enim S peccare adhue possumus. Ita fit ut quinatus est ex deo . non peccet. Et si dixeruimia quia ecccatum non habemus nosipsos seducimus, de veritas in nobis non est. Cosumetur ergo quod filii nem, quam iudit deo de seipso dicit, Ct, orarem. Se D vis totus in idie iam . ct iam in re ex parte in regenera- Κtione spiritali renouatiis, adhuc tamen portat corpus quod corru innitur A aggravat animam, quid quo pertineat, ct quid unde dicatur, etiam in uno homine distinguendum est. Nam ut ego arbitror, non facile cuiquam scriptura dei ra magnum iustitiae perhibet testi,nioni uin, uam tribus famuli, eius,Noe Daniel,& Iob,
quos Erechiel propheta dicit ab imminente quadam iracundia dei talos posse liberari. in tribus viique illis viris tria quaedam hominum liberada genera prassi
rans, in Noe, luantum arbitror ii istos plebium praepositos, propter areae tanquam Ecclesiae gubernationem: lii Daniele,iustos cotinentes: in Iob, iussos coniugatos, ct si quis est forte alius intellectiis, de quo nune non es necesse disquirere: verunt anten quanta isti iustitia pr minuerint , ct hoc prophei leo de aliis diuinis testimoniis satis apparet.Nee ideo quisquam sobrius dixerit ebrietatem non esse deceatum,quae tamen subrepist tam to viromam Noe, sicut lesimu , fuit aliquando ebrius, Cene quiuis abiit ut fuerit ebriosus Daniel vero post oratio
carnis S seculi sumus,& terficietur quod niti deict spi-ue idem Ioannes Dilcctissimi,
inquit, ilii dei sumus, ct nodum apparilit quid erimus. Quid est hoc. sumus S erimus , niti quia sun us in spe.
erinius in re Na sequitur & dicit. Scimus quia cum ae- paruerit. ii miles ei erimus, quoniam videbimus cum ii euti et . Nune ergo ei S ii miles esse iam copi miripti, mitias habentes spiritus.& adhuc dis imiles sumus rem reliquias vetustatis. Proinde inquantum similes ima tum regenerante spiritu filii dei: in quantum autem di sinat lcs in tantum filii earnis S seculi. Illine ergo peccare nia possurnus: hine vero ii dixerimus quia pereatum non habemus, nosipses decipimus donec toto iranseat in adoptione.& non sit teceator. A qua ras locum eius ae non inlacnia . Frustra itaque nonnulli etiam illud argumentanti irvi dicant. Mi peccator senuit peccatorem, ut parmato eius reatus originali, precati in baptismi acceptione soluatur, etiam iustu abitum gignere debuit,quasi ex hoc quis iue earna liter signat quod iustus est, ct non ex hoc potius quod in latebris eius concupiscentialiter mouetur , ad usum propagandi lexl peceati metis lege uertitur. Ex hoc ergo gignit quod adhuc vetusto trahit inter filios seculi, no ex stoe quod in nouitatem promouit inter filios dei. Filii enim se, ii huius generant .v generantur .inde & quod nascitu tale est,quia iv qtiod nascitur de carne, caro est.lusti autem non sunt niti filii dei. in qua muni autem sunt filii dei carne no gignunt, quia ex spiritu ips,no carne nati sunt. Sed ex hoe earne gignunt quicunqxie eorum gignunt. ex quo nondum in nouitatem perscctam totius vetustatis reliquias commutarunt. Vnde quisquis filius de hac parte nascitur vetusta 3 infirn a necci se est ut etiam ipse vetustus iit Se infirmus: idcirco oportet etiavi ipse in aliam generationena per remissionem peccati spilitia renovetur. quod ii in eo non fit. nihil ei proderit pater iustus: spiritu enim iustus est. quo eum non genuit .li autem fit. nihil ei obet it etiam pater iniustus. Iste enim gratia spiritali in spe nouitatis aeternae transitum fecit: ille autem mente carnali totus in vetustate rastri s rL permaniit. Non initur eontrarium testimonium est reae, . quod dictum est, Qui natus cst ex deo no peccat: c., x et testimonio quo iam natis ex deo dicitur. Si dixeri mus quia peec tum no n habemus nos ipsos decipimu LS veritas in nobis nota est. Qilandiu enim homo qua- Iaam; fiterer peccata mea & peccata populi mei domino deo Lmeo. Propterea nisi fallor per supra memoratum
chielem cuidam superbissimo dieitur. Nunquid tu sa- bo .
rictior quina Daniel Neque hie dici potest, quod qui
dam contra orationem domini eam argumentantur: quia et ii orabant eam, inquiunt , sancti S persecti iam Apostoli, nullum omnino habentes peccatum, non tamen pro seiriis, sed pro imperfectis N adhue peccat
ribus dicebat. Dimitte nobis debita nostra sicut de nos dimittimus debitoribus nostiis. ut per hoc inquiunt v dicerent nostra, in uno ei se corpore demon; rarem de illos adhue habentes peccata.& seipsos qui iJ ea rebant omni ex parte peccato. In Daniele eerte hoe no potest dici qui, ut credo, tanquam propheta prxuidens hane aliquando praesunt pilonem futuram, cum in oratione sape dixisset peccauimus mo ita nobis exposuit cur hoc dixerit. ut ab illo audiremus, Cum orarem, S coiiterer recrata mea, S populi mei domino deo meo, nee adnue distinctione ei suo. ut esset incertia propter unius
corporis societatem si diceret cum peccata nostra coit,. Dame.'.
fiterer domino deo meo: sed omnino ta distincti, tan quam de ipsa distinctione Latagens eamq; maxime vehementerj commendans peccata inquit, mea. S pee- Meata populi mei. is huie euidentiae eontradicit, nitisuem plus delectat defensare quod sentit, quam quid sentiendum sit inii enire, iob autem post tam magnum de illo iustitiae testimoni uni dei quid dicat ipse videamus. in veritate inquit. scio quia ita est, quemadmodu riam iustus erit homo ante deum: si autem velit contenderecu eo,non poterit obedire ei. Et paulopost inquit, studieio eius aduersabitur med si mero iustus,os meuimpie loquetur. Iterum paulopost, Seio in litit quia impunitum me non di inittit. luia sona in pius, quare non sum mortuus inod ii purificatus nive de inudatus fuero mundis manibus. sui scient et in sordibus me tinxi sti. item in alio suo sermone. M conscripsisti, inquit, M. f. aduersus me mala. & induisti me iuuentutis inex pec Ora dc posuisti pedem meum in prohibitionem serii a- .sti omnia opera mea, ct in radices peda meorum conspexisti qui veteras eunt sciat uter,vel licui vestimetum a tineaco nes iam. Homo enim natus ex muliere parui t s. est temporis, ct plenus ira eundia, ct ii cui flos cum floruerit S decidit .discenti licui vilibra. no manet. None& huius curam fecisti venire in iudicium tuitin is
303쪽
A enim erit mundus a sordibus E Nemo, nec ii unius diei fierit vitare paulo post, Dinumerasti iquit nece situdines meas, & nihil te latuit de peccatis meis. Signasti pereata mea in sollieulo, ct annotasti s quid inuitus commis. Ecce & Iob confitetur peccata uia. S in veritate dicit se scire, quia no est iustus quisquam ante deum. Et ideo iste hoe in veritate scit, quia si nos dix
o a' i rimus non habere peccatum, ipsa veritas in nobis non est. Proinde secundum modum conuersationis humanae , perhibet ei deus tam magnu iustitiae testimonium.
ipse autem se metiens ex regula illa iustitia quam sicut potest conspicit apud deum, in veritate scit quia ita est, adiungit, Quemadmodum enim iustus erit homo
ante deum Si enim velit contendere cum eo, non poterit obedire ei:id est, si iudicandus ostendere voluerit non in se inueniri piae quod damnet no poterit obedire ei amittit enim etiam illam obedientiam qua ob direpositi praeeipienti confitenda esse peccata. unde quosdam inerepat dicens, Quid vultis mecum iudicio contendere Quod ille praeauens, Ne intres, in uit,in iudicium cui rito tuo , quoniam no iustificabitur in eos pectu tuo omnis vivensadeo ei iam dixit Iob, misue enim iudicio eius aduersabitur Quod s fuero iustianos meum impie loquetur. hoe est enim,si me iustum dixero cotra iudicium eius, ubi perfecta illa iustitiae regula
me covincit iniustum proficio impie loquetur os memquia contra dei veritate loquetur. Fragilitatem quoque ipsam vel potius damnationem carnalis generationis ostendens ex originalis transgressione peccati, cum de peccatis suis ageret, velut eorum causas reddens, dixit nomine natum ex muliere patui esse temporis,&ylenum acundia.qua ita dia,nis qua sint omnes. sevin A. Apostolui naturaliter hoc est, originaliter irae fi
lii, quoniam filii sunt eoncupiscentiae earnis ae seculi
Ad ipsam iram pertinere etiam mortem hominis comisequenter ostendens. m enim dixisset,parui est tem
Ioris,& plenus iracudia: addit etiam, Et sicut flos cumoruit & decidit discessit sicut umbra,nsi manet. Cum aute sibi ungit, Nbnne & huius curam feeisti venire in iudicium tuum mis enim erit m udus a sordibus Neamo, nec si unius diei fuerit vita eius. hoe utique dicit. Curam hominis breuis vita fecisti venire in iudicium tuum. Q tumlibet enim breuis fuerit vita eius, etia si C unius dici esset, mundus 1 sordibus esse non potest, ideo iusti sit me in iudicio tuu veniet. Illud vero quod ilia L ait Minumerasti omnes necessitudines meas,& nihil te latuit de pereatis meis, signasti peccata mea in follic io,& annotasti si quid inuitus commisenonne satis a paruit etiam illa peccata iuste imputari, quae non delectationis illecebra committuntur sedeausa deuitanda
inolestiae alicuius, aut doloris, aut mortis E Nam ct haeditatur quadam necessitate eommitti, cum omnia se
peranda sint amore S deictatione iustitiae. potest etiaquod dixit, Et annotasti si quid inutius commisiuid iblim vocem videri pertinere qua dictum est,Non enim
quod volo ago sed quod odi noe faelo. id quod ipse dominus qui ei terhibuerat testi inoniu , cum etiam I. i. scriptiara hoc est dei spiritus dixerit in omnib' quc coiiserunt ei, meum peccasse labiis suis ante deum postea tamen cum ei loqueretur increpans, locutus est, sicut
ipse iob testis est dicens, Quid adhue ego iudicor monitus . & increpationes domini audiens Nemo autem
s. ra L iuste ierepatur, nisi in quo est aliquid quod increpati Ih--- ne sit dignum. Et ipsa in alio qualis est, quae ex
c. xt ini Christi persona intelligitur Enumerat illi Q. LIBER SECUNDUS. Is
uina opera potestatis suae sub hac sententia increpans, Dut eum dicere appareat, Nunquid potes haec tanta quae possum Quo autem pertinet, nisi ut intelligat iob, etiam hoe ei diuinitus inspiratum, ut praesciret Christum ad passionem esse veturum intelligat ergo quini debeat aequo animo tolerare quq pertulit, si Christus in quo peccatum cum propter nos homo factus esset omnino nullum fuit, ct in quo deo tanta potentia est, nequaquam tamen passionis obediniam recusavit: quod puriore cordis intentione Iob intelligens responsioni suae addidit 'uris auditu audiebam te prius, de nue ecce oculus meus videt te. ideo vituperaui me ipsum&distabui, & aestimaui meipsum terram ct cinere. resibi ita in hoe tam magno intellectu dis licuit Neque enim opus dei quo erat homo , recte illi poterat displicere cum etia ipsi deo dicatur Opera manuum tuarum P .is r.
ne despexeris. Sed profecto secundum illam iustitiam qua se nouerat iniustum se vituperauit atque distabuit, Uimauit, se terra & cinere, mente conspiciens Christi iustitiam: in cuius non tantum diuinitate, sed nec in
anima nec in carne ullum potuit esse peccatum: Secum
dum quam iustitiam quae ex deo est,etiam Paulus Apo .
stolus illud suum quod sera dum iustitiam quae ex lege Eestauit sne querela, non solum damna veru metia steris cora existimavit. Non igitur praeclarum illud testia monium dei quo laudatus est Iob, contrarium est ei te- mstimonio quo dictum est Non histificabitur in conspectu tuo omnis vi uta: quia non id persuadet prorsus in illo nihil fuisse quod vel ab ipso veraciter, vel a domino deo recte reprehenderetur, quavis iam iustus & v rax dei cultor S ab omni opere malo se abstinens non mediciter diceretur. Haec enim de illo verba sunt dei, An non aduertisti in puerum meum iob 3 non enim est illi homo similis super terri, sine querela, iustus, verus
dei cultor abstines ab omni opere malo. Primis vel bis ex hominum qui sunt in terra comparatione laudatur. Proinde omnibus qui tunc in terra iusti esse potuerunt excellebat. Non ergo ipse pronterea nullum peccatum omnino habebat, quia in prolictu iustitiae caeteros an teibat. Deinde a diligitur sine querela:de cuius vita nemo iuste quereretur: iustus qui tanta morumprobitate profecerat ut nullus ei esset aequitas. verus dei ratior, Suippe etiam suorum peccatorum verax humilisq; e fruor, abstinens se ab omni opere malo, mitu si ab om- Fni etiam verbo & eogitatu malo. satus quidem Iob fuerit ignoramus, sed ii ouimus iustum, nouimus etiam in perurendis horrendis tribulationum tentationibus magnu: nouimus no propter peccata, sed propter eius
demonstrandam iustitiam illa omnia fuisse perpessum. Veriant ante hae verba quibus a domino laudatur po sunt etiam de illo diei qui eon delectatur legi dei seran.
dum interiorem hominem: videt autem aliam legem in membris suis repugnantem legi mentis suae practertim quia dieit,Non quod volo facio bonum, sed quod odi malum hoc ago: Si autem quod odi malum hoes clo, iam non ego operor illud, sed quod habitat in me
peccatum. Ecce & iste secudum interiorem hominem alienus est ab omni opere malo, quia illud no operatur ipse, sed quod in carne eius habitat malum.& tamen cuillud ipsum quo eondelectatur legi dei non habeat nisi ex gratia dei adhue liberationis indigens clamat, Mi---ser ego homo, quis me liberabit de eorpore mortis hin ius Gratia dei rer Iesum Christum dominum nostro.
Sunt ergo in terra iusti,sant magni fortes, prudentes, continente patientes, Pij, tvisericordes, temporalia ceta L
304쪽
DE PECCATORUM MERITIS ET REMISSIONE
G linati omnia propter iustitiam aequo animo tolerantes. ictaan. i. Sed ii verum est imo quia & veru est, si dixerimus quia peccatum non habemus, nos psos decipimus, ct notu uiseabitur in conspectu tuo omnis vitio, non sunt si ne peccato: nec quisquam eorum tam arroganter insanit ut non sibi pro suis qualibuscunque peceatis domibLutat. nica oratione opus esse arbitretur. Nam de Zacharia ct
Elisabeth . qui nobis sepe in huius quaestionis disputa
tionibus obiiciuntur, quid dicamus, niti quod euidenter scriptura testatur emineti iustitia fuisse Zachariam in principibus sacerdotu ad offerenda veteris testam ti Laeriseia pertinentia Legimus autem in Epistola quq ad Hebrcos inseribitur, quod testimonium in libro superiore iam posui, solum Christiam esse principem sacerdotum,qui no haberet necessitatem sicut illi qui sacerdotum principes dicebantur scrificiis pro suis primum offerre peccatis quotidie deinde pro populo. Neir I. leni enim decebat, inquit,habere nos princitem sue
dolum iustum sine malitia, incontaminatu, separatum a peccatoribus, altiorem a coelis factum, no habentem quotidianam necessitatem scut principes sacerdotii,
ri primum pro suis peccatis sacrificium os erre. In hoc sacerdotum numero Zacharias, in hoc Phinees, in hoc ipse Aaron, a quo iste ordo exorsus est fuit qui que alii in illo sacerdotio laudabiliter iuste svixerunt, qui tamen habebant necessitatem sacrificium primi ius pro suis offerre peccatis, solo Christo existente, cuius venturi figuram gerebant, qui hanc necessitatem sacerdos inconta annabilis non haberet. Quid autem de Zacha. tia , Elia abeth laudabile dictum est, quod non in eo comprehedatur quod de se Apostolusci, in Christum phil . i. nondum credidiis et professus est Dixit enim sese n-Lua,. dum iustitiam quae in lege est misse sine querela: hoe ct de illicita legitur. Erant autem ambo iussi ante deum, incedetes in omnibus madatis & iustificationibus do mini ii ne querela. Quia ergo quicquid in eis erat iustiutiae, non erat ad homines simulatum . ideo dictum est ante deum. Quod autem de Zacharia & eius coniuge scriptum est, in omnibus mandatis ili iustificationibus domini: hoc ille breuiter dixit in lege. Non enim alia lex illis, alia istis fuit ante Euangelium, sed una atq: eadem qua legimus per Moysen datam patribus eorum, secundum quam etiam sacerdos erat Zacharias, ct vicet sui saetificabat. Et tamen Apostolus qui simili tunc iu-rbi p.;. stilia praeditus fuit, sequitur S dicit, mae mihi lucta
fuerut haec propter Christu damna esse non solum d xi , verum et ii ct arbitror omnia damnum essepropter eminentem scientiam domini nostri Iesu Christi, pro j pter quem omnia non solum detrimenta credidi, vel rum etiam ut stercora existimaui esse, ut Christum i eri faciam . de inueniar in illo non habens meam iusti tiam auae ex lege est, sed eam quae est per fidem Christi, qua eu ex deo iustitia in fide, ad cognoscedum eum de
virtutent resurrectionis eius, ct comunicationem pa sonise his .conior maius morti ipsius si quo modo o
eurram in resurrectione mortuoris. Tantum ergo longe est ut propter illa verba Zachariam & Elitabet sine v llo peccato credanius perfectam habuisse iustitia, ut nec ipsum Apostolum ad eiusdem regii is summitatem arbitremur fuisse perfectuin, non solum in illa legis iustitia quam similem istis habuit, quam inter damna cti stercora deputat in comparatione emin iis simae iustitiae quae in fide Christi est, verumetiam in teso quoque Euagelio ubi Se tati Apostolatus meruit principatum, quod dicere no auderem,nui ei non crevire nefri d
cerem. Vbi etiam sequitur de adiungit, Non quM iam X
acceperim , aut i a perfectus sim, sequor aute ii quo modo comprehendam in quo& apprehAus sum in Christo Iesu. Fratres ego meipsum non arbitror apprehendisse: unu autem quae retro oblitus in ea quae ante sunt,
extensus secundum in t Aionem sequor ad palmam suupernae vocationis dei in Christo Iesu. Ipse se confitetur nondum accepisse, nondum esse persectum in plenitudine iustitiae qua adipisci dilexit in Christo sed adhue
secundum intentionem sequi, de praeterita obliuiscentem in ea quae ant Esunt extenui, ut nouerimus etia ad
sum pertinere illud quod ait, Etsi exterior homo noster corrumpitur, sed interior renouatur de die in die quavis iam Met perfectus viator, eis nondum erat i Psitus itineris perfectione per hor. Deniq; tales vult ii eum in isto cursu comites rapere quibus continuo subiungit & dieit, motquot ergo perfecti hoc sapiamus, de si quid aliter Lapitis. hoc quoq; deus vobis reuelabit,
veruntamen ait Apostolus, in quod peruenimus in eo radit s. ambulemus. Ambulatio ista .non corporis pedibus sed mitis afectibus de vitae moribus geritur ut possint esse
perfecti iustiti possessores qui recto itinere fidei de die Lin die sua renouatione proiiciMes, ta perfecti facti sunt eiusde iustitiae viatores. Sic itaq; omnes quicunq; in hae vita diuinarii scripturarii testimoniis in bona. volu sim tale ait actibus iustitiae praedicati sunt, ct quieti s tales vel post eos meriat, uanuis no et sile testina oniis praedi c xtur.eati atq; laudati, vel nue usq; etia fiant, vel postea quoque futuri sui omnes magni,omnes iusti, omnes veraciter laudabiles sunt, sed sine peccato aliquo non sunt, quonia scripturarii testimoniis quib' de illoru laudii, eredimus, hoe etia credimus, no iustificari in eos audet omne vivente S ideo rogari ne intret in iudicium 'r i. seruis suis,&no tantu uniuersaliter fidelib omnii, veru metia singulis eisse oratione domini ea necesseriam qua tradidit discipulis suis. At enim dominui ait. Est M . te perfecti sicut pater vester colestis perfectus est quod non praeciperet inquiunt, si sciret fieri non Dosse quod praecipit. No nuc quaeritur viris fieri possit:b istam perfectione ad hoc accipi ut, x t sine v llo si quisque peccato eu hanc agit vita iam enim supra respondimus pocse fieri. sed utru aliquis fiat hoc nue quaerimus Nemine aute est, qui tantii velit quantum res exigit ante pr( nitu est, sciat scripturarii quae supra comemoraui te. Mimonia lata declarant. Et tamen ei, dicitur iussperfectio, qua in re dicatur vide tu est. Na ex Apostolo testimonii, pauloanteposui, ubi se fatetur iacceptione
iustitiae qua desiderat, nondum esse perfectum, S tameeontinuo dicit Quotquot ergo periecti hoe sapiamus: quod vitiique non diceret nili in alia re perfectus es et in alia non esset. Velut si iam sit quisqua sapientiae perfectus auditor quod nodu erat illi quibus dicebat, Laevobis potu dedi no esca non tu enim poterat s. sed nec
adhuc quide potestis Eis quippe & illud ait, Sapiet ianiloquimur inter perfectos: viis perfectiores auditores volens intelligi. Potest ergo fieti sicut dixi ut iam sit aliquis sapientiae perfectus auditor, ius nodum sit rerfectu, ac doctori potest perfectus esse iustitiae cognitor, ,
nodii perfectus effector: potest persectus esse ut diligati nimieos qui nodii est perfectus ut sifferat. Et qui perfectus est in eo v omnes homines diligit quippe qui etiam ad inimicorum dilectionem peruenerit,quaeritur
viro ia si in ipsa quo'. dilectione perfectus. id est utruquos diligit,tantum diligat. luat uin illa inco mutabilisi esula veritatis diligendos esse prascripsi. Cu ergo i
305쪽
CONTRA PELAGIANOS LIBER SECUNDv S.
A gitur i serapnaris cuiusq; perfectio qua in re dicatur non ligenter imuidum cst quonia no ideo quisq; pror, sus sine peccato esse intelligitur, quia i aliqua re dicituri esse perrectus: luaquam ct in hoc possit ita dici ut non quia i a non est quo proficiat sed quia ex maxima parte proiecit hoc nomine dignus habeatur.Sicut in doctri
ita legis diei potest quis sio perfectus, etiam si eum aliquid adhuc latet, icut perfectos dicebat Apostol' qui- .s bus tamen ait, Et si quid aliter sapitis, id quoque vobis
deus reuelabit: veruntamen in quod peruenimus in eo dem ambulemus. Neque negadum est hoc deum iubere, ita nos in facienda iustitia esse debere perfectos, ut nullum habeantus omnino peccatummam neq; peccatum
erit ii quid erit, si non diuinitus iubeatur ut no sit. Curi ergo iubet, inquiunt, quod scit nullum hominu esse factum Hoc modo etiam dici potest eur primis illis hominibus iusserit qui duo soli erant quoci sciebat eos noesse facturos Neque enim dicedum est ideo iussisse ut nostrum aliquis id faceret ii illi non faceret. hoc enim, ne de illa scilicet arbore cibum sumerem . non nisi illis
B solis de' iussit quia sicut seiebat quid iustitit facturi noerant ita etiam sciebat quid iustitiae de illis ipse eiat saurus. Eo modo ergo iubet omnibus hominibus ut nofaciant vllum peccatu, uanuis sit praescius nemine hoc impleturum ut qui oui l impie ac lanabiliter eius praerui pia contempserint, ipse faciat in eorum damnatione uod iustum est:quicunq; autem in eius praeceptis ob die nier & pie proficientes, nec tamen omnia 'uae praecepit imi lentes. sicut sibi dimitti volunt sic aliis peceata dimiserint . ipse faciat in eorum mundatione quod bonum est. Quomodo enim dimittenti dimittitur pirdci miserii ordia, ii receatu non est aut quomodo non vetatur per dei itistitia ii peccatu est Sed ecce, inqui ut ier . . Apostolus dicit, Bonum certamen certaui fidem lema ui cursum consummaui .superest mihi eo rona iustitiae. quod non diceret is haberet ullum peccatum. lino vere res podeant quomodo potuit lixe dicere, cui adhue reis
stabat ipsius passionis, qui sibi iam impendere dixerat.
tam magna eo lictio, tam molestu ct grade ecrtamen An ad eius cosummandum curium parti adhuc deerat. uJdo illud deerat ubi erat futurus acrior A crudelior
inimicus od si ideo talibus verbis certus securus pC gaudebat, quia de victoria futuri tanti certaminis ceriucum securum s ia secerat qui eande passionem iam illi reuelauerat immincre,no re plenissinia. sed spe firmi sima hae dixit, ct quod futuru esse praesumpsit,isquam factum fuerit indicauit. Si erso his verbis etia hoc adderet ut diceret, nullis habeo iam peccatum: hoc quom illum intelliseremus non de rei factae sed de rei futurae perfectione dixiss .Sic enim ad ipsius cursus cosum matione pertinebat nullu habere peccatum, quod isti putat cum hae diceret iam in illo fuisse completu quemadmodum ad ipsius cursus cosummatione pertinebat etia in certamine passionis aduersarium superare:quoaetiam ipsi neccise est fateamur cum haec diceret, adhue in illo hii se eomple lum . hoc ergo totum nos dicimus. iunc fuisse adhuc perficiendii, quando iam de dei promisitone praeuidens totum ita dicebat tanquam fuisset resectum. Ad ipsius quippe cursus consummatione peratinebat et ii, q, ipse peccata dimittebat debitorib' suis, atque ita sibi ut dimitterentur orabat: qua domini pol- . licitatione certissimus erat in illo fine. que adhuc hi tu .ium iam fide so dicebat impletum nultu se habiturum
esse peccatu .Nam ut alia omittam, miror si cu verba i
licebat per qua istis visus est nullo habuisse peccatu,
iam suerat ab illo ablatus ille stimulus earn s. de quo a Die auferendo dominum ter rogauerat .responsiimq; 2C-ccetrat, Sussicit tibi gratia mea viri in i :i firmi: a te petr- x. cetia ficitur. Huic tanto viro perficiendo necessiari uni sui x tab illo angelus satanae non auferretur, a quo propterea colaphirabatur, ne magnitudine reuelationis extolle retiar: S audet quisquam tu quam vel putare vel dice re positum sub onere huius vitae ab omni omnino mu- dum esse peccato: sint licet homines tata excelletes iustitia .ut ad eos de columna nubis loquatur deus, qualis Moyses 5: Aaron in sacerdotibus eius,& Samuel in his qui inuocant nomen eius, cuius magnae laudes pietatis S in nocetiae scriptura veridica praedicitur, ab ineunte pueritia ex quo eu mater votum solues in teplo dei costituit & seriis domino dedicauit etia de talibus tamen seriptum est, Tu propitius eras illis & vindicas in omnes assiectiones eorum. in filios quippe danationis vindieat iratus in filios aut e gratiae vindicat propitius, tu quem diligit eorripit, ct flagellat omnem filium quem Hilei recipit. Nulla aute vindicta nulla correptio. nulli, dei flagellii debetur nisi peccato excepto illo qui in flagel- Ela paratus est, ut experiretur omnia se dum ii militudinem sine peccato, ut est et sanctus sanctorii sieerdos interpellans etia pro sanctis. qui no mendaciter etiam, quique de se dieant. Dimitte nobis debita nostra sicut ct nos dimiit inius debitoribus nostri unde, ipsi qui . , contra haec disputant,cu sint casta v ita, ni oribusq; lau- 'dabiles nec dubitent facere quod illi diuiti pio conseruenda vita terna consilium requirenti cum se respolia et iam omnia legis impleutile mandata . praecepit dominus. si vellet este persectus,aederet omnia qii ha- pratis. beret , daret pauperib thesaurum, trasserret in ec lum, nemo tame eorum audet dicere se est e lime peeeato: quod scut credimus no fallaci animo dicunt ii autem metiuntur, eo ipso incipiunt vel augere vel habere peccatu . lam ergo quod tertio loco posui. videamus. Cu voluntate humana gratia adiuitate divina.i ne reta huth in cato in hae vita positi homo esse, cur no iit possem f. uisicillime ae veracis inie respodere, quia homines nolui. Sed si ex me qliari iur,quare nolint imus in longii. v runtamen etiam hoc ii ne praeiudicio diligentioris inquisitionis breuiter dica Nolunt homines facere quod iustum est, siue quia latet an iustum sit,sive quia non de. Flectat.Tanto enim quid i vehemelius x olumus. luanto certius quam bonum iit nouimus icique delectamur ardentius. Ignoratia igitur & infirmitas vitia sunt quae impediunt voluntatem ne moueator ad riciendum o pus bonum vel ab opere malo abstinendum. vi autem linnotescat quod latebat S suaue fiat quod no dilectabat gratiae dei est,quae hominu adiuuat voluntates: tua lut non adiuuentur, in itiis itidem causa est, non in deo siue damnandi praedestinati lint propter iniquitate superbiae: iue contra ipsam suam superbiam iudieandi de emidi edi si filii sint misericordiae. Unde Hierentias cudixisset,Scio domine quia non est in hornine via eius, Nisecto. nee viri est ut ambulet , dirigat gres ius suo continuo subiunxit Corripe me domine, veriin tamen in iudicio& no in furore tuo. Tanqua diceret scio ad correptionem mei pertinere quod minus abs te adiuvor ut per fine diligantur greitus men verunt a me hoc ipsisna no- si mecum ite asere tanquam in furore quo iniquos danare statuisti .sed laquam in iudicio quo doces tuos nosuperbire. unde alibi dicitur. Et iudicia tua adiuuat, ut me. Nullius proinde culpae hutnanae in diu reseras causam. vitiorum naque omnium humanorum causa, su-
306쪽
cis ei bia est . Ad hac conuincendam alia: auferendam tali, medicina calitus venit ad elatum hominem persuperbiana deus humilis descendit per misericordia gratia iii clara inmani testanis commendas in ipso homi
ne, quem tanta prae participibus suis cliaritate suscepit. Neq; eui in .s: ipse ita vel bo dei coniunctus ut ipsa conitictione v nus filius dei, ct idem ipse unus filius hominis recret. praecedentibus suae voluntatis meritis fecit. Vnum quippe illum esse oportebat. Essent aute& duo
ct tresae plures ii hoc fieri posset no per dei proprium
donuvi ted per hominis liberum arbitrium. Hoc crgo praecipue commedatur, hoc in sapietiae atq: seletiae thei auris in Christo absconditis,quantu existimare audeo, praecipue docetur ae discitur. ideo quis i nostrum bo
num opus suscipere,agere implere nunc scit, nunc nescit nune delectatur, nuc non delectatur ut nouerit no
suae facultatis, sed diuini muneris este vel quod scit vel
quod delectatur, ae se ab elationis vanitate sanetur &sciat quam vere no de terra ista, sed spiritaliter dictum P . 8 . sit, Dominus dabit suavitatem,& terra nostra dabit fruli etiam suum.Tanto autem magis delectat opus bonum, si lato magis diligitur deus summum atque incommutabile bonu, ct author quali uirini i: bonorum omni a. R' . s. Vt aute diligatur deus, charitas eius dii usa est in cor- , di bus nostris,no per nos, sed per spirit una sanctum qui datus est nobis. Sed laborant homines inuenire in nostra voluntate quid boni sit nostri, quod nobis non sit ex deo,ct quomodo inueniri possit ignoro Excepto enim quod Apostolus ait, cum de bonis hominum lo-i,ce q. queretur. Quid enim habes quod non accepisti Si autect accepisti quid gloriaris quati non acceperis ipsa etiaratio, quae de iis rebus a talibus quales sumus, iniri potest, quemlibet nostrum aer ciri vchementer angustat, ne sic defendamus gratiam, ut liberum arbitrium auferre videamur auisus ne liberum sc asseramus arbitrium , ut superba impietate ingrati dei gratiae iudicemur. Nanque illud Apostoli quod comemoraui sedefendere quidam volucrunt ut dicerent ideo quicquid etiam bonae volutatis habet homo, deo tribu cndu esse, quia X hoc in illo esse non posset, si homo ipse non e set: cu vero ut sit aliquid atque ut homo sit, no habeat nisi a deo, cur non authori deo tribuatur etiam quic
t quid in illo est bonae volsamatis quod non est et, niti e set in quo esset Sed hoc modo etiam illud dici potest,
malam quoq; v oluntate deo aut hori esse tribuendam, quia nec ipsa esse pollet in homine, nisi homo eii et iii quo esset: vi autem homo si deus author est ita S eius malam volutatem, quae nis homine haberet in quo esset esse omnino non posset. ad aut horem deum esse referendam: quod nefas est dicere Quapropter nis obtineamus non solum volutatis arbitrium quod huc at silluc liberum flectitur, atq; in eis naturalibus bonis est, quibus S male uti malus potest, sed etiam voluntatem bonam quae iam in eis bonis est quorum vile visis non potest malus, nisi ex deo nobis esse no posse, nescio que-
admodum defendanuis quod dictu est. id enim habes quod non aecepisti Nam si nobis libera qu da voluta, ex deo est, quae adhuc potest esse vel bona vel mala:bona vero volutas ex nobis est, melius est id quod ai nobis quam quod ab illo est. modis absurdissime di
citur, oporici fateantur etiam bonam voluntatem nos
diuinitus adipisci,quanquam voluntas mirum s potest in medio quodam ita consistere, ut nec bona nec mala
sit. Aut enim iustitia diligimus de bona est, & si magis diligimus,magis bona:si minus, minus bona est: aut si
omnino no diligimus . non bona est. Quis vero dubi- Κt et dicere volutatem nullo modo iustitia in diliges em
non modo ei se malam .sed etia pei, iniam voluntatem Si ergo volutas aut bona est aut mala, ct utique malamno habeniux ex deo. restat ut bonam volutatem habeamus ex deo: alioquin nescio eu ab eo iustificamur . quo latio munere ipsus gaudere dcbeamus. Et hinc scriptu larbitror,Paratur voluntas a domino. Et in Psalmis. Adomino gressus hominis dirigetur: de via in eius volet. yi . m. Et quod Apostolus ait. Diu est enim qui operatur iii Fhil vi vobis Se velle & operari, ro bona volutate. Quocirca quod a deo nos auertimus, nostru est & haec est v oluntas mala: luod vero ad deum nos coueri inius niti ips, excitante atque adiuuate non possumus. & hae est voluntas bona. Quid habemus quod no accepimust, i aim item aecepimus quid gloriamur 'itas no acceperimus
Ac per hoc ut qui gloriatur i domino niorietur quibus iae m.
hoe dominus donare voluerit ei' misericordiae cit, nomeriti illor uim quibus autem noluerit, veritatis est. lu- sta nan site peccatoribus poena debetur quonia in imise- lricordiam Sc veritatem diligit dominus deus mi- Psallisericordia ct veritas occurrerunt sibi :& uniuersae viae domini misericordia Se veritas. Et quis explicet quam ii ita crebro haec duo coiticia diuina scriptura eo memoret LAliquando etia mutatis nominibus ut gratia pro misericordia ponatur, unde est, Et vidimus gloria eius glo- Dan. i. triani tanqua unigeniti a patre plenum gratia de veritate Aliqua lo pro veritate iudicium, sicut est Misericor- Idaliolidiam , iudicium cantabo tibi domine. Quare autem lillo velit conuertere illos pro auertione punire quan- quam ct in beneficio tribuendo nemo iuste reprehen- icat misericordem , ct in vindicta exercenda nemo iuste reprehedat veracem, scut in illis Euagelicis opera riis aliis placitam mercede reddentem aliis etiam non placitam largienteni: nullus ii iste culpa uerit consilium ttamen occultioris iustitiae penes ipsit in est. Nos aut e bessu Dinia ovantu concessum cst sapiamiis de intelliganus . si pos- exncta me sumus,dominum deuin bonum ideo etiam sanctis suis alicuius operis iustitia aliquando non tribuere, vel certam scientiam,vel victricem delectationem,ut cogno--t
seant no a seipsis sed ab illo tibi esse lucem qua illis ini- inentur tenebrae eorum, S suauitatem sua det insistunt lsuum terra eoru. Cum autem ab illo illius adiutori uni hi deprecamur ad fici eda perficienda nail: iustitia. quid aliud deprecamur,quam ut aperiat quod latebat & sua- lue faciat quod non delectabat, quia S hoc ab illo ei se
deprecadia,eius gratia didicimus. dii antea latet et citis gratia dileximus dum antea non delectaret: vi qui gloriatur. non in se sed in domino glorietur. Extolli itu p- utere. ν. pe in superbiam propriae x oluntatis est hominum, non in M. i. operis dei: neque enim ad hoc eos copellit aut adiuuac deus. Pr cedit ergo in volutate hominis appetitus quidi propriae potestatis, , t fiat inobedies per superbiam.
Hic autem appetitus etiam si non esset, nihil molestum esset: de eo hoc voluit homo sine difficultate noluiiset: secuturn est autem ex debita iusta poena tale vitium, ut iam molestum esset obedire iustitiae od vitium nisi adiuuate gratia superetur, ad iustitia nemo couertitur: nisi operate gratia sanetur, iustitiae pace nemo perfruitur. Cuius aute gratia vincitur de sanatur. nisi illius cui dicitur, Conuerte nos deus sanitatum nostrarum, & a - P .s . uerte iram tuam a nobisi od & si facit, misericordia Ciso, . facit, ut dicatur, Non secudum peccata nostra fecit nobis nec se dum iniciuitates nostras retribuit nobis. Et
quibus no facit,iudicio no faeit. Et quis dicet illi quid Pol ioo.
307쪽
A secisti eui misericordia Se iudiciu dii a sanctorum inemecatatur dei reo etiam sanctos S rides cs suos in aliqui bus vitiis tardius sanat . ut in his eos minu quam impi dx ex omni parte iustitiae sufflet t. delectet bonum. siue
cum latet. siue eum etiam manifestum est: vi quantum periinet ad integerrima regulam veri .atis eius, no iv
istiseetur in eo inspectu eius omnis vives. Nee in eoipso vult nos danabiles essesed humiles, commendans nobis eandem gratia suam. ne facilitatem in omnibus as secuti. nostrii putent' esse quod eius est mi error inullum est religioni pietatii, contrarius. Nec ideo tamen in eisdem vitiis nobis permaniauin esse existimemus, sed aduersus ipsam maxime si pirbia, propter quam in eis humiliamur,& nos vigilater conemur,& ipsum d precemur ardenter,simul intelligctes & quod se cona inurct quod ite deprecamundono illius nos habere,ut in omnibus no ad nos respicientes, sed sursum cor ha i ii vis domino deo nostro gratias agam', ct cu gloriamur in illo gloriemur. Quartu iam illud restat quo tur de rami explicato suantu adiuuat dominus,sermo quoq; iste tan Mum prolixus tadem terminum sumat, uti uia, qui omnino rar nunquavilum peccatum habuerit,habiturusve sit non si Nua, B solum quisqua natori, hominu sit, veruet iam potuerit 'si rut aliqua lo rite vel possit. Hue prorsus praeter , num mediatorem dei ct hominum hominem Christum lesu in vel nullum vel esse vel fuisse vel futurii esse certii simu est. Vnde ia re ulta diximus de baptismo paruulorum, qui nullum peccatu habent non tali imitant homines in- huuem l numerabiles sine peccato, verumet ia fuerunt S erunt. Porro si vcraciter illud constitit, unde secundo loco e- simus, nemine esse sine peccato, prosectis nee paruuli line peccato sunt. E quo coficituro: si quisqui inhael vita esse potuiti et qui virtute ita perficeretur,ut ad tanta plenitudinem iustitiae per ueniret, qua nullum haberet omnino peccatum, filii se tame eum antea peccatorem unde in istam nouitate vitae convcrreretur, no ei se
dubita lum. Etenim in secundo illo loco aliud quaerebatur aluid in hoc quarto propositu est Na in illo virualiquis in hac vita ad persectam, qliae prorius fine ullo peccato est vita perii eniret per gratia dei studio volu
tatis, hoc re iiii rebaturain hoc aute quarto viris esset in
filiis hominum , vel esse potuisset aut possct qui non exl eccato ad iustitia perfectis rimam terueniret, sed nulo omnino vn qua peccato esset obstrici'. ioc quhitur. Ideo si illa vera sunt quae ta multa de paruulis diximus.l nee est in filiis hominum quisqua, nec fuit, nec erit, ex- cepto uno mediatore, in quo nobis propitiatio S iustibseatio posta est. per qua finitis inimicitiis peccatorum reconciliamur deo. Non itas ab re est quatum prasenii causae suta cere videtur, ab ipso exordio Veneris humani pauca repetere quibus aduersus quaedi,quae mouere possent, legetis animus informetur. Posteaqua illi primi homines vir unus Adam ct ex illo Eua uxor eius accepto dei praecepto seruare obedientiam noluerunt, iusta eos poena ac debita cosecuta est. Sic enim comminatus fuerat dominus, quod ea die qua vetitum ei bum VI H ederent morte morerentur. Proinde quia ut edi ad tui . esca omni ligno quod in paradiso erat acceperant potestatem, in quo etiam lignum vitae platauerat deus: ab M. i. illo autem solo eos prohibuerat,quod appellauit scientiae boni & mali. quo nomine lignificaretur experietiae
sequentia, Se quid boni custodita S quid mali essent ira nigressa prohibitione sensuri recte proiecto intelli suntur ante rabilisna diaboli persuasionem abstinuisse cibo vetito,atu: vii fuisse coxis Lac per hoc S c terii,
i S praecipue ligno vitae. Uuul enim a Murdi ex qtiam ut i
credatur ex aliis arboribus ali increta suta pili se non au-s te in etiam ex illo quodae similiter perini istam lucrat de utilitate praecipua per aetatum ladium mutari , quan uis animalia corpora in morte vetera secreno sinebat. tribues hoc eorpori humano de suo Orpore bendineium,S: mystica significatione demonstras. quid per sapientiani cuius i uri gestabar,confirretur animae rationali ut alimento eius vivificata nequaqua in labem moristemq; nequitiae verteretur Merito enim de illa dicitur. Lignis vitae est amplectentibus eam Sicut lixe arbor in
corporali se illa in spiritali paradiso: ista exterioris illa intelior is hominis selisibus praebe, vigorem line ulla in deterius imoris commutatione vitale. Seruiebant
igitur deo vehementer tibi comendata pietate obedi lic: sua una colitur deus. et per se ipsa quita sit qua bsola suinciat ad tuenda rationalem sub creatore creaturam, non potuit excellentius intimari. quam ut a liguo prohiberetur non malo Absit enim ut bonorii creator
qui secit omnia. ct ecce bona valde. mali aliquid in illius etia eorporalis paradis fertilitate plantaret .sed ut Eostederetur homini, eui ei et sub tali domino utilis,lma seruitus quin tu esset solius obedientiae bonu, quam sola defamulo exegerat . cui obedire no propter ipsius dominatu sed propicr scrutetis utilitatem potius expediret. ab eo ligno sunt prohibiti, quo si vitremur honprohibiti, nihil mali omnino pateretur ut qd illo postyrohibitionem utentes passi sunt, satis ostenderetur meis hoc non intulerit arbor cibo noxio perniciosa, i ea tantum obedietia violata. Hanc ergo priusqua vio- est i lassent placebit deo , placebat eis deus: , qua uis coria Tn-pus animale gestarent, nihil inobediens in illo aduer- drasum se movet i semiebit. Faciebat quippe hoc ordo iu- O. XXII. stitiae, ut quia eoru anima famulit corpus a domino a ceperat scut ipsia ei de domino suo, ita illicori 'eius obediret at s exhiberet vitae illi cogruu sine ulla rei stratia famulatu . Hinc & nudi erant ae non contundebantur. Anima quippe rationale naturali verecundia nunc pudet q, in carne in cuius seruitutem ius potestatis accepit nescio qua infirmitate efiicere no potest ut se nolente non moueamur nacbr'.S: se volente moueantur:
ux propter hoc in quouis casto, incrito appellStur pu-
encta , et aduersias omina mentem quati suae sint potestatis sicut libitu est excitantur: idi solum iuris in his phabent fraena virtutis, ut ad immundas Se illicita eor-rreptiones ea peruenire non sinat .Haee igitur carnis in Al obedietia quae t ipso motu est tria ii habere no permit latur ei Iectu no erat in illis iue primis hominibus qua-do nil di erat & no coniundebantur. Nondii quippe a
nima rationalis domina earnis inobedies extiterat do. mino suo, ut poena reciproca inobedietem experireturi earne famula suam sensit quod a confusonis Smo lestiae si x quMensum certe ipsa per inobedientia suam non intulit deo. Nes enim deo pudendii est aut mole sto si nos ei no obedimus, cuiuet in nos summa potestare nullo modo minuere valeam', sed nobis pudedi, est i, imperio nostro caro no seruit , quia hoc fit per infir
initate qua peccando meruimus vocatum piceatu ha
bitans in inebris nostris. Sie est aute hoc peccato . v t iit poena peccati . Deni spostea sest illa facta trai gressio,
S anima inobedies a lege sui domini aversa . st .haberet coepit contra ea seruus eius, hoc est corpus eius lege in-l obedientiae & puduit illos homines nuditatis suae ait
maduers, in se motu,que ante non senserant. quae anil inaduerso,apertio dita est oculorii, neq; enim oculis . -
308쪽
Glcia inti inter illas arbores oberrabant. Sic S de Agar scite: ues . Aperii suiu oeuli eius, ct vidit puteu. Tue il-l C t. li lio mincs rudaea texerui. cluae deus illis inen bra. ipii Nasii ex vero pude laiecerunt. De hae lege peccati nascitur caro peccati expianda per illius sacra inriti in qui venit
in similitudine carnis peccati ut euacuetur corpus P c- '. i. cati,quod S corpus mortis hui' appellat, unde misero
r. homine non liberat niti gratia dei per Iesum Christiam dominu nostrii. Sic enim ab eis traiitu fecit in posteros ista lex in iiiii mori is, quod modis labor quo cocti ho-
mi nec laborat in terra, queadmodum in sterninas parturitio eum doloribus. Haec enim cis de peccato argue remur dei senteiitia meruerunt. quae no ui eis solis. sed etia in tucccnbribus eoru . in aliis magis in aliis minus
tamen in omnibus videmus impleri. Cu itaq; primoruit lori, hominu tuerit prima iustitia obedire dco S hac
in membris aduersus lege mentis tuae, legem concupiscetiae non haberent, nune post eoru peccatum nata exicis nostra earne peccati P mahno obtinetur ab his qui obedium deo desideriis eiusde concupis cetiae no obe dire. S crucifigere in se carnem cu passionibus S con
cupiscentiis ut lim lesu Christi qui hoc in sua eruce fi gurauit, qui biis per gratiam suam dedit potestate filios dei fieri.No enim omnib' hominibus dedit, sed quot-
Suot receperunt eum ut deo renasceremur spiritu, qui seculo nati erat carne. Sic enim de his dictu est. Quot uot aute receperunt eum,dedit eis potestate filios de
neri qui no ex carne no ex sanguine. non ex voluntate
Merci, viri nee ex voluntate carnis sed ex deo nati sunt. Se fui cu tu alite addidit. Et verbi, caro faciti est. S habitauit in nobis tanqua dicens, magnum quide hoe in his fa--r. l ctum est, ut deo nascerentur ex deo qui prius nati fue-ca. xx IIII rant ex carne seculo quavis creati ab ipso deo: sed loges mirabilius factum est, et eu istis natura merit nasci de
carne beneficii vero naici ex deo dipter hoc impertiendum beneficii, ille qui de deo naturaliter natus est, nas set etiam misericorditer de carne dignatus est: hoc est
j enim. & verbuearo factu est & habitauit in nobis. Peri hoc inquit factu est ut nati de carne caro postea nasce do de spiritu spiritus est emus. & habitaremus in deo quia & deus natus de deo, postea de carne nasce locaro fictus est & habit auit in nobis verbii enim quod ca- l ro factum est in principio erat. ct apud deu deus erat. ventritamen ipsa partiei patio illius in inferiora nostrat ut nostra esset in superiora illius, tenuit quada ct in carl ni natiuitate medietate ut nos quidem nati essenius inlcarne peccati ille aute in in similitudine in carnis pecca ti: nos non solum ex carne ct sanguine. verum etiam ex voluntate viri & voluntate carnis: ille aut e tantum exi carne X languine,& non ex voluntate viri, neq; ex vos luntate carnis sed ex deo natus est. Et ideo nos in mori te propter peccatu . ilie propter nos in morte sine peccato. Sicut aute inferiora eius quil, ad nos descedit, nsi omnimodo coaequata sunt interioribus nostris inquibus nos hie iuenit, se a superiora nostra quibus aia tu ascedimus. non coaequabutur superioribus eius in quibus cum illie inueturi sumus. Nos enim illi ius gratia facti erimus filii dei ille semper natura erat fili' dei. Nos e ma- aliqua lo conuerti adhaerebimus impares deo: ille nun-
urna carra quam alterius manet aequalis deo . Nos participes vitaea temae ille vita aeterna. Solus ergo ille etiam homo fa- e Me ὶ factus manens deus peccat iam nul lum habuit v n ilia nec ita haris a sui apst carnem peccati, quantiis de natura carnis peccati t. Quod enim carnis inde suscepit, id proiectoi c. XXV. aut suscipiendum inundauit,aut suscipi edo mundauit.
ldeo virgine matrem non lege carni, peccati id p. no Rconcupiscemiae cai nati, motu concipieme sed pia fide sanctu germe in se fieri promerente, clua elegerat crea uit de qua crearetur elegit. Quato magis ergo caro peccati baptita da est proptcr euade tu iudiciu i bapti e si ita ei caro sine peccato propter imitationis exempli mi
Quod aute supra respondimus aduersus eos qui dieiit, si peceator genuit peccatorem, iustus quoque iustu sis nere debuit: hoe etia his respondemus qui dicunt de homine baptietato natum iam velut bapti ratum haberi debilisse. Cur enim no.inqui ut in lumbis patris sui potuit baptitari si secundum Epistola in quae ad Hebraeos
seripta est , in lubis Abrahae Levi potuit decimari , Hoerui dicunt, attedant no propterea Levi postea no tulisseecima tu, quia iam fuerat decimatus in lumbis Athra. hae .ssed quia sic ordinatus est honore sacerdotii ut acci-l per et decimas, no praeberct, alioquin nee caeteri fiat res
eius qui ei praebeba r. decimaremur, lilia & ipii in lum bis Abrahae a Melchisedech iam fuerant decimati.Secine quis dicat propterea recte potitiise Abrahae filios de cimari, quatiuis iam fuissent in lumbis patris sui deei
mali. quia decimatio talis reserat quq in uno uini; h liminet saepe fuerat facienda, sicut Israelitae annis omnibus, iii: o ex fiuctibus omnibus decimas tota , ita sua crebras solent praebere Levitis, bapti sinum autem tale sacra metum cile quod semel datur. Eis iam hoc acceperat quisque cum in patre suo cisci, non nisi baptitatu fuisse deputidum, im de illo qui baptitatus fuerat gigneretur. Qui hoc dicit me diu dispute ciretici none inire sipiciat. qiis semel fiebat S tamen in lingulis singilla. i ii in fiebat. Sicut ergo tempore illius sacrament i de ei r-l eunciso qui nasceretur circucidendus fuit: ite nunc dei baptitato qui natus fuerit baptitandus est. At enim ait Apostolus, Filii vestri immundi essent, noe autem sania L cecr.cti sunt: S ideo inqui ut fidelium filii iam baptitat i minime debuerunt. Aliror hoc dicere qiii negant peccatum ex Adam originaliter trahi. Si enim liae Apostoli sentcntiam sic accipiunt,ut credam de fidelibus sanctificatos filios nasci cur eos etiam ipsi baptitari oportereno dubitant Cur denique nolui fateri de parcnte peccatore aliquod peccatu originaliter trahi. ii de sanctos aliqua sanctitas trahitur Vt cotra nostiam quidem noli est assertionem , etiam si ex fidelibus sancti propagan- tur.quod eos dicimus si no baptirant ur pergere in da- M
nationem quibus S ipsi regnum coeloro intercludunt quatiuis eos dicit non habere vllum vel proprium vel originale peccatu . Autat eis indignuxidetur ut sancti damnentur,quomodo erit dignum ut a regno dei san. cti separentur Et illud potius ait citant, quomodo noni de peccatoribus paretibus trahatur ali luod peccatum. ii de sanctis aliqua sanctitas trahitur ae non immunditia de immundisi utrunqxie enim dixit qui dixit.Alio su in filii vestri immundi ei sent, nune aut e sancti sint Explicem et ii quomodo iustu sit ut sancti ex fidelibusae immundi ex infidelibus nati, pariter tamen ii bapti.
1ati non fuerint regnum dei non permitissitur intrare.
Quid ergo illis ista sanctitas erodest Nam ii damnari
faterentur immundos ex insuetibus natos: sanctos autem filio, fideliu in dei quidem regni, intrare no posse nisi fuerim baptitari, non tamen damnari quia sanctis sum: esset qualiscitque distinctio. Nuc vero natos a de sancti, sanctos, ae de immundis immundos aequaliter
dicunt & quia peccatu non habent non lanari.& quia baptismo no habent a dei regno separari. Hane abiur-ditatem talis insenia non videre quis credM t Nostre.
309쪽
CONTRA PELAGIANos illi ER SECUNDUS
autem, ima ipsius Apostoli sententiae qui dixit, Ex uno
A omnes ad condemnationem, & ex uno omnes ad iustitieationem vitequam non sit contrarium hoc quod ait, cum de alia re ageret, Alioquin vestri immuni di essent,nunc autem sancti si in t paululum attende. S. stari, Non unius modi est sanct dicatio. Nam ct catechum pii ex. me nos secundum quendam modum suum per signia na
Christi ecorationem manus impositionis puto sancti fieari &quod accipiunt quan uis no sit eorpus Christi, sanctum est tame re sanctius quam cibi quibus alimur: quonia sacramentum est. verum S iptas cibos quibus ad necessitatem sustentadae huius vitae alimur,sanctitataeiri idem Apostolus dixit per verbum dei ct oratione
qua oramus utique nostra corpuscula refecturi. Sicut
aut in ista ciborum sanctificatio non eficit,ut quod in
os intrauerit non in ventrem vadat S secessum emit-ltatur per corruptionen , qua omnia terrena soluuntur, unde ad aliam escam quq non corrumpitur nos domi nus exhortatur: ita sanctificatio catechumeni, si non fuerit baptitatus, non ei valet ad intrandum regnum coelorum aut ad peccatorum remissionem. Ac per hoc
ct illa sanctifieatio cuiuscunque modi sit. quam in filiis fidelium esse dixit Apostolus, ad istam de baptismo &de peccati origine vel remissione quaestione omnino non pertinet. Nam S coniuges infideles in coniugibus fidelibus sanctificari dicit eo ipso loco ita loques, Sanctificatur enim vir infidelis in uxore,&sanctificatur mulier infidelis in fratre : Alioquin filii vestri immundi essent, nue autem sancti suiu . Non opinor quisquam iam infideliter intelligit, quodlibet in lais verbis intel-lligat, ut ob hoc existimet etiam maritum no Christia num quia Christiana fuerit uxor eius neque iam bapibetari oportere S ad peccatorum remis ione peruenisse, de in regnum coelorum esse intratui iam , quia sanctifi- Immicatus dictus est in uxore. is suis vero adhuc mouetur. quare bapti etentur qui iam de bapti diatis nascun-ltur, hoe breuiter accipiat: Sicut generatio carnis pe iscati per unum Adam in condemnationem trahit om ines qui eo modo generantur sic generatio spiritus grati ix per unum lesum Christum ad iustificationem vitae laternc dueit omnes qui eo modo praedestinati regene rantur. Sacramentum autem baptismi profecto lacra mentum regenerationis est . Quocii ea sicut homo qui non vixerit, mori non potest:S qui momitis non tam Crit resurgere non potest . ita qui natus no fuerit, renasei non potest. Ex quo conficitur, neminem in suo parenti renasci potuisse non natum. Oportet autem ut si natu fuerit renascatur, quia niti qui natus fuerit demio nor potest videre regnum dei. Oportet igitur ut sacramento regenerationis, ne sine illo male de hae v ita exeat
etiam paruulus imbuatur. Quod non fit nisi in remisso ne peecatorum . quod etiam is ita loco Chi istis, ostedit cum interrogatus quomodo possent ista fieri coinmemorauit quid Moyses feeerit in exaltatione serpertis. Cum itaque per baptisini sacra metum morti Chri
sti conformantur infantes eos a serpentis morsu faten
dum est liberari, si a Christianae fidei regula nolumus
aberrare. Quem tamen morsum non in sua vita propria, sed in illo eui primitus inflictus est acceperunt Neque illud fallat, quod si nee parenti post conuerso
nem obsunt propria peccata, quanto magis, inquiunt filio eius obesse non possunt Sed qui hoc sentiunt,nor attendul,quia scin parenti per hoc quod spiritu rena tus est, propria peccata no obsunt, ita qui de illo natus est,nis eo modo renascatur, quae a parente tracta sunt Tomus septimus.
oberunt. Quia ct innovati paretes non ex primitiis nouitatis, sed ex reliquiis vetustatis carnaliter gignunt de lfilii ex parentum reliqua vetustate toti vetusti in peccati carne propagati damnationem veteri homini debitam sacramento spiritalis regenerationis ct renouationis euadu t. illud nanqtie prccipue propter quaestiones quae de hac re motae sunt, vel moueri adhuc possunt, attedere ac meminisse debemus,latu inmodo pe catorum omnium plenam perfectamque remissionem baptismo fieri, hominis vero ipsius qualitatem non totam continuo commutari sed spiritales primitias in lbene proficientibus de die in diem nouitate crescente leo mutare in se quod carnaliter vetus est, donec totum ita renovetur, ut animalis etiam infirmitas corporis, ad firmitatem spiritalem incorruptionemque perueniat. Haec autem lex peccati,quod etiam peccatum appellat Apostolus eum dicit, No e reo regnet peccatum in vestro mortali corpore ad obedi edum deiideriis eius: non sic manet in membris eorum qui ex aqua ct spiritu renati sunt, tanquam non si eius facta remissio, ubi omnino plena Sperfecta fit remissio peccatorum olim mnibus inimicitiis interfectis quibus separabamur a deo,
sed manet in vetustate carnis tanqua superatum S pe
emptum, si non illicitis consensionibus quodammodo reuiuiscat, ct in regnum proprium dominationemque
reuocetur Ab hae autem vetustate carnis, in qua est lex
ista peccati vel peceatu iam remissum, squeadeo spirii tus vita discerninir, in cuius nouitate baptietati per dei gratiam renascuntur,ut parum fuerit Apostolo dicere, ltates non esse in peccato, nisi etiam diceret in ipsa illo
earne non esse antequa ex hac mortali vita migrarent.
Qui enim in carne, inquit, sunt, deo placere non post sunt: vos autem non euis in carne, sed in spiritu, si ta-lmen spititus dei habitat in vobis. Verunt ante se ut ipsa carne qua nuis corruptibili bene utuntur qui membra eius ad opera bona comi ertunt, in qua carne non sunt, quia non secundum eam sapiunt neq; vivunt, sicut denique etiam morte, qua primi peccati poena est, bene ivtuntur qui eam oro uatribus pro fide,pro quacunque vera ct sancta iustitia fortiter S patienter impendunt: se illa etiam lege peccati, quod iam remissum in vetustate carnis manet, bene utuntur coniugati fideles qui
ex eo quod sunt in Christi nouitate, dominari tibi libidinem minime patiuntur, ex eo autem quod adhuc trahunt Adae vetustatem, regenerandos immortaliter fi- plios mortaliter generat cum ea propagine peccati,qua
illi qui renati sunt obnoxii non tenentur,ct qua illi qui
nascuntur renascendo solviatur. Quandiu ergo manet lex concupiscentialis in membris, manente ipsa reatus eius soluitur, sed ei soluitur qui sacra metum regenera Milonis accepit renouaribi iam coepit. Ex illa autem manente concupiscentiae vetustate quod nascitur, renasci indiget ut sanetur. Quia parentes fideles S nati carna liter & renati spiritaliter filios carnaliter genuerunt,filii vero antequam nascerentur,renasci quomodo potuerunt Nec mireris quod dixi manente concupiscen
tiali lege peccati reatum eius solui per gratiam sacramenti Sicut enim facta & dicta &cogitata iniqua qua-ium ad ipsos motus animi & corporis pertinet, iam
praeterierunt&non sunt, eis tameit praeteritis &non iam existentibus reatus eorum manet, nisi peccatorum remissione soluaturi sic contra in hac non iam praeterita. sed adhue manente lege concupiscentiae reatus eius
soluitur &non erit eum hi in baptismo plena remissio peccatorum Denique si continuo consequatiar ab hac
310쪽
G vita migratio non erit omnino quod obnoxium hominem teneat,solutis omnibus quae tenebant.Sicut ergo non est miris praeteritorum dictorum factorum at
que cogitatorum reatum manere ante peccatorum re
missionem: si e contra non debet esse mirum manentist concupiscentiae reatum praeterire post peccatorum re- christi vim mistionem. aecum ita sint, ex quo per unum lim Dilataruiet minem peccatum intrauit in hunc inudum, Si per peeranara ma. catum mors de ita in omnes homines pertrantiit , Riteca. XXIX. in fine earnalis huius generationis & eorruptibilis seculi, cuius filii generant de generantur, nullo existen-Vι; te homine de quo in hac vita constituto veraciter dici
possit, quod nullia habeat omnino peccatum , excepto uno mediatore, qui nos creatori nostro recociliat per remissione peccatorii idem ipse dominus noster hane suam medelam nullis generis humani temporibus ante v ltimum futurum adhuc iudiciu denegauit eis, quos per certissima praescientiam de iustissimam beneficentiam seeum regnaturos invitam pr destinauit aeterna Nanque ante natiuitatem carnis, infirmitatri passi nis, ct virtutem resurrectionis suae earum rerum futurarum fide eos qui tune fuerant, informabat ad haer o ditatem silutis aetern , quarum rerum orat senti una fide informauit eos qui cum gererentur auerant atque impleri praedicta cernebant. quarum etiam praeteritarum
rerum fide qui postea fuerunt,&nosipsos S qui deinde
fututi sunt informare nocessat. Vna ergo fides est quae omnes salvos facit, qui ex carnali generatione in spiritalem retrahendo saluantur, terminata in eo qui venit pro nobis iudicari de mori iudex vivorum S mort '
rum. Sed huius unius fidei pro ligniscatior opportunitate per varia tempora sacramenta variata Dant.
Idem ipse itaque saluatores paruulorum atque maiorum, de quo dixerunt angeli, Natus est vobis hodie sal vator. de de quo dictum est ad virginem Mariam, Umeabis nomen eius lesum, ipse enim saluum faciet populum suum a peceatis eorum . ubi aperte demonstratum est eum hoc nomine quo appellatur Iesus, propter salutem quam nobis tribuit nominari uesus quippe La line saluator est . Quis est igitur qui audeat dicere dominum Christunt tantilin maioribus non etiam paruulis ess e lesum, qui venit in similitudine carnis peccati, ut euacuaret corpns peccati, in quo infrinissimo nulli usui congruis vel idoneis infantilibus membris anima rationalis milerabili ignorantia praegrauatur Quaml plane ignorantiam nullo modo crediderim fuisse in infante illo, in quo verbum caro factum est, ut inhabitaret in nobis, nee illam ipsius animi infirmitatem in Christo paruulo fuerim suspicatus, quam videmus in
paruit lis Per hanc enim etiam cum motibus irrationabilibus perturbantur, nulla ratione, nullo imperio,sed dolore aliquando vel doloris terrore cohibentur, ut omnino videas illius inobedientiae filios, quc mouetur in membris repugnans legi mentis, nee cum vult ratio conquiescit. Verum S ipsa sape vel dolore corporis, tanquam vapulando compescitur,vel pauescendo, vel tali aliquo animi motu, non tamen voluntate praeeipiente comprimitur. Sed quia in eo erat similitudo carnis peccati. mutationes aetatum perpeti voluit ab ipsa exorsus infantia. ut ad mortem videatur etiam sen scendo illa caro peruenire potuisse . nis iuuenis Sisset occisus. Qisae tamen mors in ear ne peccati inobediemiic debita redditur in similitudine autem carnis peccati obedientiae volutate suscepta est. Ad eam quippe it
xus e mi Passurus, hoc ait, Ecce venit Princeri mussi huius S in me nihil inueniet, sed ut sciant omnes quia Rvoluntatem patris mei facio, surgite eamus hine. His dictis perrexit ad indebitam mortem. factus obediens Nili . . usque id mortem. Quapropter illi qui dicunt, si c xxx primi hominis peccato factum est ut moreremur, Christi aduentu fieret,ut eredentes in eum no moreremur.
Et addunt quasi rationem dicentes, neque enim pr uaricatoris transgres o plus nobis nocuit,quam incarn tio vel redemptio prcituit saluatoris.Cur no potius hoc attendunt, hoe audiunt, hoc sine dubitatione crediit, quod Apostolus sine ambiguitate locutus est Quia per hominem mors,ct per hominem resurrectio mortuorum : iicut enim in Adani omnes moriuntur, se & in Christo omnes vivificabutur me s enim aliunde quam de corporis resurrectione dicebat.Omnium ergo Pt-poris mortem factam per unum hominem dixit,ctoni nium eorporis resurrectionem in vitam aeternam per unum Christu futuram esse promisit. Q modo ergo plus nobis nocuit ille peccando, quam iste profuit redimendo, cum per illius peccatum temporaliter mo riamur, per istius autem redemptionem non ad temporalem vitam, sed ad perpetuam resurgamus Nostrum ergo corpus mortuum est propter peccatu, Christi au- Ltem corpus solum mortuum line peccato, ut fuso sanguine sine culpa omnium culparum chirographaritur quibus debitores qui in exi credunt a diabolo antea tenebatur. Et ideo ait. Hic est sanguis meus qui pro Aristis. multis effundetur in remissionem peccatorum. PO---- terat autem etiam hoe donare credetibus, ut nec istius risuri r V
experiremur corporis mortem: sed si hoc fecisset,ear- iusti cadiani iucdam elicitas adderetur,minueretur autem fidei xxxi . fortitudo. Sic enim homines mortem istam timent, veno ob aliud fit lices dicerii esse Christianos, nisi quod mori omnino non possent. Ac per hoc nemo propter illam vitam quae post istam morte beata futura est, per lvirtutem etiam contena hendae ipsius mortis ad chria isti gratiam festinaret, sed propter remouendam mor- liis molestiam delicat lux crederetur in Christum. Plus
ergo gr .iae praestitit, plus fidelibus sui, sire dubitati,
ne donauit. Quid enim magnu erat videndo no mori eos qui crederent credere se non moriturum danio est maius quanto fortius quanto laudabilius ita crede re, ut se speret moriturus, line fine victuri, Denis hoe quibusdam in fine largietur, ut mortem istam repentia. na comutatione non semiant sed simul cum resurgen
tibus rapiantur in nubibus obuiam Christo in aera, ct M sse semper eum domino vivam. Et recte illis.quia non erunt iam posteri qui propter hoc credant non sper
do quod non vident, sed am indo quod vident . Quae fides est enervis S debilis. nee fides omnino dicenda, qtiandoquide fides ita definita est. Fides est speradorauabstantiae, conuictio rerum quae non videntur. Vnde
etiam in eadem ubi S hoc scriptum est ad Hebrcos epistola, cum cose uenter enumerasset quosdam. sui deo fide placuerunt, becudum fidem inquit, mortui sunt hi omnes cia non accepissent promissiones, sed longe eas videntes S salutantes & confitentes, quia hospites & lperegrini sunt super terram. Et paulopost eandem fidei laude ita conclusit, Et omnes, inquit testimonium consecuti per fidem no tulerunt promissiones dei: pro nobis enim meliora prouiderunt ne sine nobis perfecti perficerentur. Hac laus fidei non esset, nec omnino,ut iam dixi fides esset si homines in credendo praemia vi
sibilia sequer Aumhoe est si fidelibus merce, immorta- litatu in noc seculo redderetur. Hinc a ipse dominus mori