장음표시 사용
521쪽
A Sicut ergo video , interiore hominem vis esse anima: intimum spiritum, tanquam ct ipse interior sit animae, sicutit a corpori Ita fit, ut quemadmodum corpus per interiora coeaua sua recipit aliud corpus, quod est anima, sicut putas: sic & anima crededa sit habere interiora mania, qua corpus tertiu receperit spiritu ,ati ita totus homo costet ex tribus,exteriore, interiore intimo.Itane nondu respicis, quata te absurdissima cosequantur, cum anima conaris asseuerare corpoream 3 Deinde
die mihi, mis eorum renovabitur in agnitionem dei, secudum imaeinem eius qui creauit illum interior, an intimus Apostolus quidem praeter interiorem & exteriorem no video qudd sciat alium interioris interiore, id est totius hominis intimum. Sed elige ciuem volueris qui renovetur secundum imaginem dei, quomodo hanc recipiet, qui iam sumpsit exterioris imaginem Si
enim per membra exterioris cucurrit interior S gelauit,hoc enim etiam verbo usus es, tanquam figmentaim
fissile fieret ex forma lutea quae de puluere facta est, quomodo eadem manente forma quae impressa illi estv vel expressa de eorpore potest reformari ad imaginem dei 3 An duas habebit imagines, a summo quidem dei, ab imo autem corporis, sicut in nummo dicitur caput ct nauis 3 An forte dicis quδd anima ceperat imaginem corporis.&spiritus capiat imaginem dei:tanquam illa contigua corpori S ille iit deo, ac se ad imaginem dei
homo ille intimus n5 ille interior reformetur Sed frustra hoc dicis. Nam S ti homo ille intimus ita est per
animae omnia mebra diffusus, ut illa per corporis, iam etiam ipse per animam cepit imaginem corporis, sicut illa eum forma formauit, ac per hoc non habet ubi capiat imaginem dei, manente in se ista imagine corporis,nisi quemadmodum numus, ut dixi, aliter ex inferiore, aliter ex parte sit periore formetur. Ad ista te absurda quado de anima cogitas, carnalis cogitatio eo C porum velis nolis copellit. Sed deus, ut etiam ipse rectissime confiteris non est coridius,quo modo igitur capiat eius imagine corpus Obsecro te stater ut no conformeris huic seculo, sed reformeris in nouitate metis tuae,nec sapias secundum earnem quoniam mors est.
ainu, j inquis. Si anima earet corpore, quid est quod
apud iseros diues ille cognoscit 3 Certe inquis, nouerat Laetarum, non nouerat Abraham. Vnde illi tanto ante tempore defuncti Abrahq prouenit agnitio I te dices, si agnitionem hominis non putas prouenire sine corporis forma,ut noueris teipsum credo q, assidue speculum attendis,ne si fueris oblitus facie tuam, non te possisis agnoscere. Rogo te quem magis hominii nouit homo quam seipsum de cuius faciem potest videre minusquam suam 3 Quis aute potist cognoscere deum , quem tu quoque incorporeum esse no dubitas, si prxter comporis formam,sicut putas, non potest coenitio prouenire id est si corpora possit ni sola cognosci Quis aut e Christianus de tam magnis difficillimis 3 rebus disputans, animum in verba diuina tam negligenter intendat,ut dicat,si incorporea est anima, necesse est careat
forma Oblitus es te formam legisse doctrinae 3 Ergo corporea est forma doctrinae Oblitus es scriptum esse de Christo Iesu antequam hominem fuisset indutus,
quδd in forma dei erat Quomodo ergo dieis si incorporea est anima, necesse est careat forma, cum audias tormam dei quem non esse corporeum cofiteris, & haloqueris tanquam forma nisi in eo oribus esse non
possit Dicis etiam cessare illi e nomina ubi non distingimur forma,ct nihil illic agere appellationi nomi- minus sertimus.
num, ubi nulla est designatio personarum. Hinc voles Dprobare Abrahae animam fuisse corpoream, quia dici potuit pater Abraham: tam diximus etiam ubi corpus
nullum est. esse formam. Si autem appellationem nominum nihil putas agere ubi non sunt corpora numera ista nomina quaeso te: Fructus autem spiritus est charitas gaudium, pax, loganimitas, benignitas, bonitas, fides,mansuetudo, eontinentia: ct die mihi utrum res ipsas non agnoseas quarum ista sunt nomina, vel sic agnoscas ut aliqua lineamenta corporum videas 3 Ecce
ut alia taeeam, die mihi quam figuram, quae membra, quem colorem charitas habeat, quae certe si ipse inania non es, inane aliquid tibi videri non potest. Cuius auxilium imploratum est. inquis, corporeus utique visus est ais formatus. Audiant te homines, & nemo dei in ploret auxilium, quia nemo eum potest videre corporeum. Denique dieis, Membra illic animae describuntur,ut vere sit corpus: Et vis per oculum totum caput intelligi,quia dictus est leua e oculos suos per linguam fauces per digitum manum, quia dictu est, Mittate Laetarum ut intingat extremum digiti sui in aquam, ut restigeret linguam meam . Tamen ne per membro- Erum nomina de deo tibi corporeo praescribatur, dicis per haec corporeas intelligedas esse virtutes, quia deurectissime defendis no rite corporeu. id igitur ea ita est, cur nomina ista membrorum in deo tibi eorpus non ociant in anima faciant An vero quado de crea tura haec dicuntur,proprie accipienda sunt: quado autem de creatore, tropice atq: translate Penas itaq; coraporeas daturus es nobis, quoniam no creator,sed creatura id est homo dicit, si assiimpsero penas meas sicut coloba Porro si pyterea lingua habebat diues ille eo ra poream,quonia dixit, resigeret lingua meam:in nobi quoq; adhuc in carne vivetibus manus habet ipsa lini sua corporeas,quia scriptu est, Mors ae vita in manib' ni mi,
linguae puto etiam no tibi videri vel esse creatura, vel corpus esse peccatu. Cur ergo habet faciem an non auadis in Psalmo, No est pax ossib' meis a facie peccatorumeoru Quod vero illum Abrahae sinum existimas esse / corporeum S per ipsum asseris tot si corpus eius agno iaci,vereor ne in re tanta ioculariter at s irridenter, ndserio grauiterii: agere credaris. Ne 3 eni usque adeo de. pii peres,ut arbitrareris corporeu sinu unius hominisset re tot animas, imo ut secudu te loquar ferre tot cor phara bene meritor si, quot illuc angeli sciit Lararu perse runt . Nisi opinaris fortasse illam una anima solam ad eunde sinu peruenire meruisse.Si non iocaris,& errare pueriliter no vis,sinu Abrahae intelli es, remota sedem quietis at*secreta, ubi est Abralia. Et ideo Abrahae dictam non et ipsi' tantu si,sed * ipse pater multaru ge-tium sit positus quibus est ad imitandu fidei principii u propositus, scut deu Abraham ct dei, Isaae S desi Ia
cob se deus vocari voluit,cum sit innumerabiliti deus. hNes haec ita me disserere existimes, ta quam negem Gari. fieri posse, ut anima mortui sicut dormientis in similitudine corporis sui sentiat seu bona seu mala: Na & insomnis qua do aliqua dura & molesta perpetimur, nos viis sumus, ct nisi euigilitibus nobis illa praetereat poenas grauissimas pedim .Sed corpora esse credere,quibus hae ali illae quas ferimur & volitamus in somnis,
hominis est qui parum vigilanter de iebus talibus cogitauit . his quippe visorum imaginibus maxime animai probatur no esse corporea: Nisi velis & illa corpora cere,quae praeter no ipsos tam multa videmus in soni . Dii, cinlu terram ne, solent, limam stellas, fluuios
522쪽
C montes arbores,aninosa. Hae qui corpora esse credit, incredibiliter deiipiti Sunt tamen corporibus omnino
ii millima. Ex hoe genere sunt et a quae alia sisnificantia diuinit' demolitantur fue in somnis,sive in ecstati: Quae unde fiant, id est . quaenam sit velut materies emria, ciuis indagare potest aut dicere Procii ldubio tamespiritalis est, non corporalis. Namq; huiusmodi species
velut corporum, non tamen corpora, ct vigilantiu cogitatione formantur. & Protanaitate meniorix continentur S ex eius abditissimis sinibus ite scio quo mirabili & ineffabili modo cum recordamur prodeunt, Sequasi ante oculos prolata versantur.Tam multas igiturdi tam magnas corporu imagines, si anima corp' esset, capere cogitando vel memoria retinendo non toti et . Secundu tuam quippe definitione corporea iubitanti sua eorpus hoc exterius no excedit. Qua igitur magni tudine quae nulla illi est imagines tam magnora corporum S spacioru ais regionia capit Quid ergo miri, si& ipsa sibi in sui corporis similitudine apparet de quanH do sine corpore apparet Ne senico suo eorpore sibi apparet in somnis,& tamen in ea ipsa similitudine eo roris sui. ivati per ignota loea ct nota discurrit ae laetatem it multa vel tristia. Sed puto quia nee tu audeas dicere liguram illam corporis at s inebrorum, quam sibi habere videtur in tam nis,uerum eorpus esse. Nam isto modo erit verus mons quem tibi videtur ascendere: Si corporea domus qui sibi videtur intrare, S arbor veralisnunis verum habens cortus sub qua sibi videtur iast cere:& aqua vera qua sibi videt ut haurire: de omnia in suibus quasi corporib' versatur corpora erunt ii S i a corpus est, lucis mili imagine inter euntia illa veri C. XVII. tur. De conscriptis visionibus mari rum dicendum
est aliquid, quonia tu etiam inde testi moniti adhibendum putasti . Nepe sancta Perpetua visa i bi est iii somnis cu quod1 Aegyptio in virum eouersa luctari. Quis autem dubitet in illa similitudini cordoris, anima eius fuisse non corpus. quod viis in suo tam in eo sexu manens , sopitis iensibus iacebat in stratis, quando anima eius in illa virilis eorporis similitudine luctabat id hie dieis verum ne erat corpus illa viri s militudo, ani no erat corpus, quan uis haberet smilitudinem corporis Elige uuid velis. Si corpus erat cur non seruabat vaginae suae torniam Ne s enim in illius f xminc carne , irilia repererat genitalia, unde ita posset sese coariido,
de ut tu loqueris gelando formari. Deinde obsecro te eum eorpus dormietis adhuc viveret, quado ei is aui.ma luctabatur in sua vagina erat, ut is omnibus membri .viventis inclusa. S in eius corpore sua formam de quo fuerat formata seruabat, nodum quippe artus illos hcut fit in morte reliquerat, nondum membra ex memhris formata ex tarmantibus copente vi mortis extraxerat : unde igitur erat virile animae corpus in quo sibi luctari eum aduersario videbatur 3 Si autem non crat corpus, ct tame erat aliquid simile corporis, in quo sanel verus labor aut vera laetitia sentirer ur, iam ne tandem
vides quemadmodum fieri possit, ut tu in anima timilitudo quaedam corporis, nee ipsi sit eorpus 3 Quid si tale aliquid apud inferos geritur, S in eis se non corporibus sed corporum similitudinibus animae cognoscunt Cum enim tristitiam patimur quiuis in somnis, etsi membrorum eorporeorum si illa similitudo, non membra corporea, non est tame poenae similitudo, sed
si sic etiam ubi laeta senti utur. Sed quoniam sancta
et ua nondum erat mortua, non vis hine tibi se
praescribi, in valde ad rem pertineat,cuius esse naturae existimes illas smilitudines eorpora quas habem Ni somnis,& tota caula ista finita sit. si eas, similes co
Poribus,& non esse eorpora costeris. veruntamen Di- nocrates frater eius mortuus erat, hunc vidit cum illo
vulnere quod vivus habuit, de unde est perductus ad mortem. Vbi est quod talis conatibus laborasti cu as res de praecisione mein broru, ne simul cocidi anima putaretur Ecce vulnus erat in anima Dinocratis quod ea vi sua quando erat in eius corpore, exclusit e corpor i oviodo ergo anima secundu tuam opinione quando membra corporis praeciduntur, ab ictu se subtrahit de in alias partes desando se colligit ne aliqua pars eius
vulnere corporis amputetur, etia si dormienti at 3 n
scienti membroru aliquid pr idaturi Tanta quippe illi tribuisti vigilantia. ut et ii visis Oeeupata somniorii, si plaga irruerit ignoranti, tua caro feriatur,se illa prouidenter perniciter i. subducat,ne possit feriri ais vexari sue cocidi: nee attedis homo prudis, quod si se anima inde subduceret, nee illa percussio sentiretur. Sed inuet ni quod potueris. quid inde respodeas, quomodo anima partes suas arripiat S recondat introrsus, ne ubi prcciditur seu percutitur corporis membrii amputetur L ct ipsa atq: vexetur Dinocrate aspice & die cur eius anima no se subtraxerit ab eo corporis loco, qui mortifero vulnere vastabatur, ne in ilia fieret quod in ei' faciet ii post morte i pilus corporis appareret E An forte etiatibi placet. ut istas potius similitudines corporu suam
corpora esse credamus, ut quomodo apparet quali vulnus, quod no est vulnus: ita quod non est corpus quasi corpus appareat Nam ii anima vulnerari potest ab eis qui vulnerat corpus nihil ne metuendum est ne possit occidi ab eis qui oecidui corpus, Quod dominus apertissime fieri no posse testatur. Et tame anima Dinocratis mori no potuit . unde corp' eius est mortuit:& quasi vulnerata visa est scut corpus metat vulneratu, qu niam corpus no erat, sed habebat i ii militudine corporis et ii ii militudine vulneris. Porro aute si in non vero corpore vera miseria fuit anim . luc signifieabatur adumbrato corporis vulnere, de qua sororis sanctae ora
tionibus meruit liberari ii illud quale est dieere, quod
anima forma de corpore accipiat & cu incremeto cohroris prottaatur de crescat Et no attedis q monstruosa Meuadat anima iuuenis siue senis si eius brachiu pr id tur infantis Cotrahit enim te, ut dicis, animae man ' net ipsa etia eum manu corporis amputetur, ct in alias se partes corporis dAando cocludit. Ac per hoc illud animae brachium d breii e corporis fuit unde ceperat se ma tam breue Leruabiti ir ubicuri seruetur: quia perdi. dii forma cuius incremeto pollet pariter crescere. Exit ergo anima iuuenis aut senis . qui mansi cum esset parai uus aniliit, habes qui de duas manus, quti x na resistenis non est amputata cu corpore sed altera iuuenile vel se. nilem alteram vero sicut priinu iuerat infantile. Tales animas erede mihi, no forma corporis facit. sed errori
deformitas fingit. Non mihi videris ab isto errore pocse eriti niu deo adiuuante diligenter eosderaueris visa somniantiu & inde cognoueris esse quas ta quino sint corpora sed similitudines corporis. Quauis enim de ea j quc ii milia corporib cogita in ex eo genere sint,tami uod ad mortuos altili et aptior coiectura de dormient cibus ducitur. Nes enim mistra eos qui mortui sunt appellat sancta seriptura dormientes nis quia est quod
modo cosanguineus leti sopor. Proinde si anima corp esset,& corporea esset figura in qua se videt in soni; eos de corpore eius fuisset expressa, null' hominii mistro
523쪽
At comoris amputato, sicut eo raret,ita ii ne illo se videret, in somnis , sed poli' semper integrun eo quod animaec hui, ipsius nihil suerit amputatum. Cum vero aliquando se integros videat, aliqua do aute sicut sunt ex qua n-que patre trucatos quid aliud ista res docet, nisi anima
Dcut aliarum rerum quas sentit insomnis ita S: corporis,modo sic modo si e no veritate sed similitudine gerere Gaudiu vero eius siue tristitia, delectatio vel offensio, iue sit in corporib'. sue in eo mori, ii militudinib'. vera est.Tu ipse non e dixisti, vere s dixisti, alimenta &vestimenta non este animae ted corpori necessaria Cur ex . ergo aquae stillam desiderauit apud infra os diues Curi. Retar. Samuel sanctus post mortem, ut ipse quoq; comemorasti solito vestimMo vestitus apparuit Nunquid ille ruinas animae sicut carnis. per humoris alimentum reficere cupiebat Nuquid iste de corpore vestit' exierat Sedl in illo vera erat molestia qua eruciabatur in anima, notamen veru corpus, cui quderet alimenta. Et iste sicut potuit apparuit vestitus ut no corpus esset sed similitu-B dine eorporis haberet S anima & habitus. Ne ii enim
se anima sicut in membra eo oris,ita S in vestimenta porrigit S coartat, ut etia inde sermetur. Post mortem vero qua vim cognitionis corruptibilibus exoneratae corporibus animc accipiant etia non bonae, ut vel pariter malas, vel etiam bonas valeat interioribus sentibus intueri de cognoscere, siue in ipsis no corporib', sed similitudinib'corpori, siue in bonis aut in malis affectionibus metis, in quibus nulla sunt filias lineameta me-broria,quis valeat indagare Vnde est S illud quirit patrem Abraha diues ille eum in tornariis esset agnouit, cui figura corporis eius no erat nota: Cuius corporis s- militudine quan uis incorporea potuit anima retinere. Quis aute recte dicat se alique homine cognouisse, nisi inquantum potuit eius vitam volutatem a cognoscere,quae utique moles no habet vel colores Sie enim &nosipsos certius quini caeteros nouim , quia nobis co- scientia nostra nota est S voluntas. Quam plane videmus, ct in ea tamen aliqua corporis similitudinem non videmus. Hanc in alio quan uis praesente no cernimus, etiam cuius absentis faciem nouimu ,recolim , cogitamus. Nostram vero facie eo modo nos . recolere,cogitare no possumus, & tame nosipsos nobis magis quam illud cognitu verissime dicimus ita elarii est,ubi sit po-cet et x. tior hominis verior s notitia. Cum ergo aliud sit in anima quo corpora vera sentimus,quod facim' quin ssensibus corporis: aliud quo praeter ipsos similia corporibus non corpora cernimus,ubi S nosipsos non aliter quam fmiles corporibus cotuemur: aliud quo nec eo pora nec similitudines corporis,sicut fide, spem,charitatem, sine ullis colorib' & tumoribus eorumq; simili
tudinibus certius sane firmius eospicimus: ubi magis esse de quodamodo familiarius habitare debemus, ubi renouari in agnitione dei serandum imagine eius qui creauit nos, non e in hoc quod teri io loco posui bi enicerte neq; vilia sexum neq; vllam sexus similitudine gerimus . Na illa masculinx vel f remininae animae forma, membris virilibus muliebribus i. distincta, ii no corporis similitudo sed corp' est velis nolis est inasculus, elis nolis est femina, quaecunq; aut masculus apparet aut Limina . Sed tamen secundu tuam opinione , corpus est anima,& viuum eorpus est, ct habet inamas protumidas Se propendulas. X no habet barba.& habet vulvam ct genitalia quae habent tam inae corporis mcbra no est foemina. Ergi ne no dicam vera eo stantius, ct labet lingua.& habet digitum,& ha Tomus septunus. robet extera similia eorporis menti ra, ct sc ota est eoru Dporis ii militudo, no corpus Iu ergo hoc quod ego dico,probet apud se quis 3 cum corpora imaginatur absentium, probet certe cum figuras ct sua S alias suorurecolit somniorum:i te aute huius monstri, ubi S vera est & vitium est & foemineu corpus est,ct famineus noest sexus, nulli, in natura rerum proferatur exemplum.
Od enim de phoenice loqueris,ad rem de qua asitur
omnino non pertinet. Resurrectione quippe illa sigi rigeat eorpor v. non sexum destruit animaru si tamen ut creditur, de sua morte renascitur. Sed arbiti or quod tuis sermone parii putauerisi bre plausibile, si no multa de phoenice more adolescentiu ceclamares. Nunquid enim sum in eius corpore genitalia masculina ct no est masculus. vel fixminina, ct non est semina, Tu autem attende quid diras, quid astruere, quid persuadere co- neris. Ainima dicis per cuncta membra dissi a sim gelado riguisse S a vertice usi ad ima vestigia, a medullis intimis v . ad superficiem cutis totam totius aecepi se corporis forma, ae per hoc accepit in famineo corpo- si
requiequid habet foemineoria viscerum foeminae,& verum est hoc corpus, & haec vera sunt membra, ct tamenon est formina.Cur obsecro te .in vero ct uiuo corpore omnia sunt membra foeminea,& non est foemina In vero S uiuo corpore mebra sunt masculina, ct non est masculus is ita credere, dicere. docere praesumat An quia non generant animae Ergo nec muli ct mulae sunt masculi & s,minae An quia nee concumbere poterat sine carneis corporibus animae 3 Sed hoc aufertur& his qui castrantur. Et tame cum eis adimatur & opus& motus,non adimitur sexus figura quatulacun* masculinorum manes e membrorum. Neuro unquana masculum negauit eunuchum. Quid quod apud te animae etiam eunuchoria testes integros habent, ct s eui qua genitalia prorsus tota tollantur tota in eius anima secundum opinione tuam, ct omnino integra permanebut ENouit eni in se subtrahere, sicut dicis . cu ea pars carnis coeperit execari ut ea forma quq inde sumpta est quando illud unde sumpta est amputat, no pereat .sed quauis infusa gelauet it, motu tamen celerrimo rapiatur tinterius recondatur ut salua seruetur: ct tamen non iit masculus apud inferos masculinora genitalium secum auferens totu, qui cum illa in corpore no haberet, ma-
seu lusiuit propter eoru solii locu . Falsa sunt haee fili. sino vis ut si in anima sexus no sit S corpus. No om- capax nis similitudo corporis core' est:Dormi & videbis sed s eu euigilaueris,uigilater discerne quod videris .in som nis enim tibi velut corporeus apparebis. Ne 3 id corpus
tuu sed anima tua,nec veru corpus, sed simili iudo corra
poris erit. lacebit enim eorpus tuu ambulabit ipsa.Sil, bit lini a corporis tui loquetur illa. Claus erunt oeuli tui videbit illa. Et vii l. viventia iacebunt tui corporis
membra no mortua Ac per hoc non dis extracta est v e.
lut de vagina sua , gelata illa forma sicut putas animae
tuae, & in ea tame tota ait integra cernitur similitudo carnis tuae. Ex hoc genere ii militudinu corporalii, quae non corpora sicut corpora apparent, sunt omnia quae
sanctos libros legM in propheticis etia in visionibus no intelligis: ibus significantur ea 'us serutur in teporibus,vel praesenti, vel praeterito,vei futuro .Falleris a intem in eis, no quia sunt ipsa fallacia,sed quia no ea cretaeeipieda sunt aecipis . ubi enim vitta sunt animae mar
t riam , in eade reuelatione visus est S agnus quai exsus habens cornua septem. ibi equi, alia manimalia. si oeci cui oportuit figurata. Ibi postremo S stellae cecideriat, .
524쪽
G ct ecelum plieatu est ut liber, nee tamen riane concidit mundus. illa omnia si sapienter accipimus, quavis
dicamus visa veracia, no tamen vera dicimus corpora
prolixioris autem sermonis est de isto genere similitudinum eorporaliu diligentisiima disputatio, utrum de angeli seu boni seu mali sic appareat qua do specie hominum vel quorumlibet co oris apparenti an habeant aliqua vera corpora,& in ipsoru totius veritate videatur: an vero in somnis vel ineestasi in istis cernanturno eorporibus Adii militudinibus eorporum: vigilantibus aute vera cernenda.& si opus est, etiam tangenda
ingerant corpora. Sed ista in hoc libro requirenda &pertracta la esse no arbitror . Nunc de anima incorpo- ire, satis dictum iit. Quam si corporea imuis credere, prius tibi definiendum est quid sit corpus ne sorte cum . de re ipsa inter nos constet incassum de nomine laboremus . manta te tame absurda secuta sint tale corpus in anima cogitantem qualia sunt quae ab omnibus eri ditis corpora nuncueantur, id est, quae per distantiam longitudinis, latitudinis, altitudinis , locorum occi H pant spacia, minora minoribus suis partibus, ct maiora cap.xXI. maioribus, puto quod iam prudenter aduertas. Restat ostendere quemadmoau qua nutae: proprie dicatur spiritus, no vniuersa anima,sed aliquid ipsius, sicut Apostolus dicit, Et integer spiritus vester,&anima&corpus: vel illud multo expressi' in libro lob: Absolutasti anima meam aspiritu meo: tame S uniuersa anima appelletur hoc nomine . quavis multo magis haec quaestio nominu videatur esse, non rerum. Cum enim con stet ei se aliquid in anima, quod proprie spiritus nominetur , quo excepto proprie nominatur , anima, iam
de rebus ipsis nulla contentio est praesertim quid illud etiam ego dico proprie vocari spiritu quod S tu dicis, id est quo rati inamur ct intelligimus quando ita di . Itidem stincte ista dictitur, queadmodum Apostolus ait Et integer spiritus vester , anima S eorpus. I lune aut e sp
Reman et . ritum etiam mente videtur appellare .cum dicit, Mente
seruio legi dei,carne autem legi peccati. Nam ipsa sententia est. Et caro concupiscit aduersus spiritum.& spiritus aduersus carne: ut quod ibi dicit mentem ,hoc in i telligatur hie spiritu dicere non sicut existimas uniuersam mente vocari quae costat ex anima & spiritu, quod ubi legeris nescio . mente quippe nostram, nisi rationa te & intellectuale nostrum dicere non solemus: ac perhoe quod ait idem Apostolus, Renovamini aute spiritu mentis vestrae: quid aliud dicit, nisi renouamini me- te vestra Sic enim spiritus mentis nihil est aliud quam mens, quomodo corpus carnis nihil aliud potest esse qearomam ct hoc scriptum est tu expoliatione corporis carnis:ubi carnem corpus carni, appellat. Dicit sane &alio modo spiritu hominis, que prolausa mente discer-ice .i - nit. Si enim oravero lingua,inquit spiritus meus oratimens autem mea infructuosa est. Verum nunc non de
isto spiritu loquimur qui a mente distinctus est. Habet iste suam eandem s. difficilem quaestione: Multis enim modis at s in diuersis significationibus scriptura diu ianae spiritum nominant. Sed de quo nunc agimus, quo ratiocinamur intelligimus,sapinius:csistat inter nos se eum etia pro rie spiritum nuncupari,ut no sit uniuersa
anima, sed aliquid eius. Tamen anima etiam spiritum esse si propterea negas quia eius intelligentia distincte dicitur spiritus: poteris negare uniuerrum seme Iacob appellari litael: quonia excepto Iuda etia distincte ap-- tellatus est Israel in tribubus dece, ius in Samaria tunc rami nati M. Sed quid opus est hic diutius uiuaorarii Iam
nune unde saei lius ostendamus, attende eam quae ani- Κ ma est etiam spiritum diei, in audis vel legis domino 'inori eme quod scriptu est. Et inclinato eas ite tradidit spiritum ita vis intelligi tanquam i parte significauerit totum,no quod ea qlic anima est possit ae spiritus nunci pari. At ego ut posit in expeditius probare qxiae dico, teipsum testem citius de conrodius adhibebo. Sie enim spiritu definisti, ut pecora appareant no spiritu,sed ani mam habere. Irrationalia quippe ideo dicuntur, i vi in non habeat intelligentiae atq; rationis. unde eum hominem ipsum admoneres suam nosse natura, ita locutus es. Nam cum deus bonus nihil no ratione eodiderit ipsums homine animal rationale, intellectus capacem, rationis copotem sensuq vivacem, qui omnia rationis expertia prudeli ordinatione distribuat, procreaverit: his tuis verbis satis asseruisti quod omnino veris simum est, hominem esse copoletu rationis, at i intelligemiae capacem, quod uti s no sunt animalia rationis expertia. Vnde &testimonio diuino eos qui no intel- Lligunt, pecoribus coparasti non vitii habentibus intellectum: quod dc alio loco seriptu est. Nolite esse scutequus & mulus,quibus no est intellectus. Q ae cum ita sint, ait ede etiam quibus verbis spiritum delinieris at 3 descripseris, cum illum ab anima distinguere nitereris. H- anima, inquit, iuc ex flatu dei habet originem, sine sensu troprio at s intellectu intimo esse no rotuit, quod est spiritus. Et paulopost,Et quavis anima inquis,l animet corpus tamen quod semit,quod sapit quod viget si ii itus sit necesse cst. Ite tautopost, Aliud erit,in-l quis anima, de aliud spii itus,t,pientia & sensus animae. His verbis satis indicas quid esse spiritum hominis semitas id est rationale nostrum,quo sentit atque intelligit animamo sicut semit corporis sensibus, sed sicut est ille intimus sensus, ex quo est appellata sententia. Hi ne aut e pecoribus sine dubitatione prsponimur, eo qud sunt illa rationis experio. Non habeni itas spiritii in peeora id est intellectu,& rationis ac sapientia sensum, se a animam tantum. Nam de de illis dictum est,Producan .ca quae repentia aninuru viventiis, & producat terra animam viis em . ut ergo plenissime ac planissime nouo Mi is eam quae anima est more diuinorii eloquiorum et
spiritu dici,appellatur recoris spiritus. Et uti non habent pecora illum spiritu, que tua dilectio discernes ab anima definiuit . unde manifestiani est, quod generali vocabulo anima pecoris recte potuit si e vocati : sicut legitur in libro Ecclesiastae, Quis ieit spii itus filio tu limminis si ascedat ipse sui sum S spiritus pecoris si de se dat ipse deorsum in terra diem s in diluvii vastitate ita
scriptum est, Et mortua est omnis caro qus mouebari r C . . super terrana volatilium, pecorum S iumentorum, Q ferarii, de omnis serpens qui mouetur se per teriani, de
omnis homo, de omnia quaecunq. habli spiritum , liae. Vbi remotis omnib' dubitationis an bagibus generale nomen animae esse intelligimus spiritu. Cuius quidenominis significatio tam late patet, ut etia deus vocetur spiritus. Et iste flatus aereus quavis si corpo i cus,appellatur in Psalmo spiritus tempestatis. in apropter, eam quae anima est,etia spiritum nuncupat i puto quod admonitus his quae comemoraui diuinaru testimoniis paginarum, ubi&anima pecoris,cui no est intellectus. appellata legitur spiritus, non negabis ulterius. Qe ei rea si de illa quc de anima incorporea disputata iunt,
capis & saris, non est unde tibi di selictam, quod eam
me scire dixi non corpus esse Ad spiritum: quia de corpus non esse mos gratur. de generali nomine spiri
525쪽
LxXIII. nuncupatur. Qisamobret ii nos ros ad te libros im A pensa dilactione eonseri pios. repensa dilectione sumista legis: ii in principio primi iii, libri audi ae te ipsum.& studes. iicut dixisti. tuam se iuem iam non tueri, si improbabilis detegaturii ita praecipue , ndecim caue, de quibus te in libro superiore coi non vi. Ne anima stedicas ex deo,ut eam no de nulla nee de alia, sed de sua
natura creaverit aut per intinuum tempus .atatue
ita semper animas det,sicut semper est ipse qui dat. Autantini meritum aliquod perdidit te per carnem, quod habuerit ante carnei Aut anima per carnem reparare habitudinem priscam, per j ipsam carnem renaici, per quam meruerat inquinari Aut quod anima ante omne peccatum meruerit ei se peccatrix: Aot infantes sine regeneratione baptismatis mortuos ad indulgentia peruenire originalici peccatorum: Aut quos dominus praedestinauit ad baptismu praedestinationi eius eripi posise,ante defungi quam in eis quod omnipotens praedestinauit impleri.Aut de his qui priui qua in baptiten Sciem , tur expirant dictum esse quod scriptum est. Rapius est B ne malitia mutaret illius intellectum. atq; ad hunc senissum caetera pertinentia: Aut earum aliquas mansiones extra regni, dei esse, quas multas dixit in domo patiis sui dominus eis: Aut sacrificium corporis S sangum is Christi, pro his qui non baptietati de corpore exierint offeredum: Aut aliquos eoru qui fine baptas late Christi moriuntur in paradisu in interim recipi, ac postmodo, regni eo: lorum beatitudinem coiequi. Haec praecipue caue fili: nec cognominari vincetius delecteris, si vis esse victor erroris. Nee te qua do aliquid nescis existimes ire sed ut scias disce nescire. Neq; eni aliquid in occultis dei operibus ignorando, sed temere incognita pro cognitis astiueuo ct falsa pro veris proferendo ae defendendo peccatur ignorantiam viro meam, utrum animae hominum noua fiant, an de i)aremibus, C quas tamen a creatore deo non de ipsius substitia fieri dubitare fas non est, aut non debere reprehendi, aut ab eo debere a quo potest docente auferri. ct habere in se animas corporii similitudines incorporeas , pos autenon esse corpora: ct salua distinctione animae ct spiritus,etiam uniuersaliter anima spiritum nucupati, puto quod persuaserim charitati tuae. Si aute pei suadere non potui,utrum tamen ea dixerim quae persuadere debuerim, qui legent potius iudicabunt. Si qua sane alia quae plurima in tuis libris emendanda mihi videntur scire forte desideras, venire tibi non sit onerosum, non ian
uam discipulo ad magistrum, sed primaeuo ad giam
aeuum forti ad infirmum. Et si enim no eos edere debuisti maiore tamen & veriore gloria quisa: correctus sua consessione reprehenditur, quam cuiuilibet erratis VXUII. ore laudatur. ianuis in eorundem recitatione librorum auditores S laudatores tuos non omnes ista quae sana doctrina improbat vel ante sensisse, vel ad ea tibi eosensisse crediderim: sed acie mentis .ipso tuae recitationis impetu cursu l. perstricta hae parum adue tere potuisse: aut certe etiam illo, qui adueri potuerunt,no in te rerum liquidissimam veritatem ed er-boris affluentia, S ingenii fac ita letii indolcm'. laudasse .Plerunque enim laudatur, praedicatur & amatur eloquium in spe iuuenis, S si non dii habeat maturitatem fidemq; doctoris. Quapropter v t ae tu recte sapias, ct alios no tantummodo delectare possis, verum etiam aedificare quod loqueris, cura te oportet gerere de sermonibus tuis, remotis pluuiibus alienis.
x PISCOPI LI3ER DE Praedestinatione Se gratia, tui in- titulatur de voluntate dei. v v M in caeris volumi nil, ut ii terarum . seu limarorum quid prophetico spiritu praenunciantibus, seu praeteritor uia historica veritate narrantibus, seu vitae monita . postolica aut horitate tradentibus, aliqua veluti diis ei sum sonante sententia vel mouetur lector vel solii. citatur auditor, certa Sin concitissa fide cognit ini traneri debet, unius atque eiusdem spiritus, ct eius prcter quem nihil est veritatis, apertius alibi, paulo occultius alibi sonare mysteria. Ae proinde si quid oceulta significatione suspensum, aut i conscribente breuiter indi catum , minusque uuam humani cordis obtusio posce bat .expositum est, nic lucidi' apparere,ibi altius latere, Enusquam deesse nouerit veritatem. Quod si etiam pro magnitudine rei de qua quaeritur, no taeile intellelius
seni ilius quaerentis occurrit, maxime si de incommutabili voluntate omnipotentis dei diuersum sonet cano ni ex aut horitatis utraque sententia: ita illa omnia ad pietatis regulam dirigenda sunt. vi nee iniustum decesse nee merita singulorum confusa quadam personarum acceptione taxantem, nec infirmum, ut qui equid voluerit non valuerit explicare, inconcuti a definitio
Sub huius igitur definitionis iugo, ne in sacrilegam c .u.
temeritatem male libera colla luxurient, quaestionis hu ius quantum deo donante possumus occulta memoremus: quam beatus Apostolus Paulias diuersis in locis, non parsi discrepantibus verbis studioris pio ponit seruta tot ibus, eisq: per ipsam loquitur veritatem. Sententiam si quidem in dei gratia praecedente, latissima S robustis, ima disputatione consectam ita concludens ait, Ergo cuius vult miseretur, e quem vulti durat. Quum in alia Epistola de diuina beneuoletia ipse sedi eat. Qui vult omnes homines saluos fieri, re in agnitionem ve- uritatis venire. Occurrit enim, initar pereat ex his aliqui, quum omnipotes deus omnes nomines saluos fieri velit, S in agnitionem veritatis veniret. deinde quur rursus induret alios misertus aliorum, aut quomodo omnes saluos fieri velit homines quum ipse noli nullosne salvetur induret Hoc qua niti ad humana iustitia videtur iniustu . Sed quis ita despiat, vel potius quis ita Masillic met. vi dicat de iustitia dei, lege humanae histitiae disputandu qui profecto si iustitiae dei aduersaturniniusta est. Ab illo enim qui summe iustus est, omne quod
qualit e reuinque iussu est. manare manifestum est. Quis ergo erit qui incommutabiliter manentem. S omnia quae sunt condentem regentem atque seruatem dei s riem iam, pendat humanae capiemiae arbitrio , De chaidem Apollo ius dicit, Quia sapiemia carnis in inin aestiem. n. . deo. Et alibi, Sapientia huius mundi stultitia est apud i cerim s. deum.Non est ergo de illa inaiestate diuinae sapientiae, humanae vanitatis arbitrio disputandum. Si qui autem peccata sua ita nutriendo figura vel umbra vel ty- .pho superbiae bladiente decipitur, ut dicat, quod non mia os esse dicturos statim vidit beat Paulus Apostol et
526쪽
G Subiunxit enim dicet aliquis Si cuius vult miseretur deque vult indurat quid adhuc queritur voluntati enim eius quis retistit Nouerit hae plus nos ad humilitatem lac pietatem cogi atque arctari sententia. um enim ltotum ad deum recens humanis viribus neget doctor amphisimus,suid aliud quam ut in acu toto corde suspensi, ab eo salutis auxilia postulemus, hortatur iactem ergo mouet haec in diuinae gratiae dispesatione diuertita & iniustu putat, negari alteri quod alter a ceperit intelli eat quemadmodu diuinitus dixerit psib M. . misti, uniuersi vic domini misericordia & veritas:at que agnoscat tali deii agitar e res humanas iudicio, ut debitas poetias aut iuste reddat . aut misericorditer donet. vitiat; enim radicis macula ita tropaginis tradi ce per generationum sarmenta dissura est,ut nec infans
quidem unius diei a culpa sit primi praeuaricationis lienus. nisi per indebita saluatoris gratia fuerit liber ius. Q sod si nee hie quidem sine peccato est, qui pro trium habere non potuit,conficitur ut illud traxerit a-ienum de quo Apostolus dicit, Per v niim homine pecia catum intrauit in mundu S per peccatum mors, ct ita ' in omnes pertransiit, in quo omnes peccauertit. Quod qui negat, negat profecto primu nos esse mortales. Si enim ut dicit Apostolus, per unum hominem peccatu intrauit in mundo, S per peccatum mors: mors intrare non potuit, nisi intrante peccato. Et quonia mors nonatur c conditio sed poena peccati est, sequatur necesse est poena peccatu . Qu ia vero in omnes homines mors
pertranuit, in omnes necesse est pertransisse peccatum. Ueccatum quomodo cum paruulis originale nascatur, earnis oculis videre non possumus: c ita vero omnes
ex Adam carnaliter natos S si illi iam etia qui in Christo renati sunt,videmus mortis lege costringi: per hoc
quod videmus semper paruulos mori,cogimur confiteri semper paruulos nasci cupeccato originali. Facilius enim fieri posset,ut quavis transeunte peccato,pinna minime sequeretur, quam ut nulla communicati ne peccati partem sumat poenae qui no habet culpae . Si ergo, ut apparuit, de praeuaricatoris semine omnes ira
scimur debitores, quoniam in ipso omnes,ut ait Ap s, stolu .peccaueriit, ae ipsa iam in principio unde des dimus,massa damnata est, nullus de duritia sua, nullusi de poena sua conqueri audeat, quae etiam non existentibus peccatis propriis sola naseendi conditione debetur . c d vero deus aliis gratuita vocatione couersis, misericordiana largit ndcbitam , no ad dispensatoris iniustitiam, sed ad donatis misericordissimam lamgitatem, veritatis ratione referendum est. An audebit debitor creditore iniquitatis arguere, si alteri donans, ab eo quod debebat exegerit Si ergo inter contractus hominis, nullus ex hoc praescriptionis locus est, ut a se dieat debitor iniuste exigi, quia scit alteri debitori ab eodem quod debebat creditore donatu, quis in latam insaniam profanae vocis erumpat, ut iniustitiae deum arguat, si viri indebitam donauerit gratiam, alteri red-ce nil diderit debitam poenam itaque ex superiori huius 'M. s. parte sententis quae dicit, Cuius vult miseretur: puto i, nullus nisi indignus misericordia audeat disputare . od vero sequitur Quem vult indurat: ibi paululum
humanae mentis intentio verbi nouitate cosunditur.
Sed non ita intelligedum est, quasi deus in homine ip-Dinitia sim quae non esset duritia cordis operetur. Quid enim credi, et ita aliud est duritia, quam dei obuiare mandatis, Vnde il- sit. lud beat Stephanus dicebat ad populum, Dura cerui-DE Pn Ar DI STINATI Q C RATI tui sancto resistitis. a qui a deo fieri putat propterea Nquod dictum est, quem vult indurat: ipsum prauaricationis intueatur exordium, S deo donante madatum, per quod trai resilonis culpam in corde merit operatus attendat, tua uis ne ab ipso quidem si negaret assentana, potuit tentatore compelli Ergo quicquid post illa praeuaricatione natus supplici j homo patitur .iuste reddi meritos fateatur. lndurare enim deus dicitur eum,
que mollire noluerit. Sic etiam excaecare dicitur euinquem illuminare noluerit . Sic etiam repellere exi, que vocare noluerit. Quos enim pra destinauit illos ct vocavit:& quos vocavit, illos iustificavit. Ipse enim dedit ut simus, ipse ut boni esse possimus. Praescuit enim nos eius uiuinitas sapientia condidit iustitia damnauit gratia liberauit. Mundus enim quantiis pro tempore ex quo factus est coepta it, in illa aiuinae praescien tiae luce Laciendus nullum potuit habere erincipium: ct quanticunque vel ex Adam usque in hociernum die homines nati sunt, vel post nostram aetate generari nis sunt propagine nascituri,apud deum nati sunt iam,
S decurso totius vitae tempore transierunt, in illo nihilominus diuini obtutus lumine permanetes. Deus senim qui nec loco clauditur, nec tepore praeuenitur,om Lirium reris tam praeteritaria memoria, qualia imminentium se Aia plenus est, nec reminisces voluitur in praeteritum,nec speras tenditur in futurum Et quaecunque omnino sunt,quq temporum motibus agitamur, ab eo principio in quo erat verbum,S verbii erat apud deis, ct deus erat verbum, in finem omnium seculorum
De quo fine cum diceret beatus Moyses, Dominesnquit, qui regnas in seculum dc seculii Sc adhue: nee ψerantur futura, nec praeterita transerunt, sed in praesen
tia diuinitatis praesenti semper luce cernuntur Ab illo ergo quia aeternus Spraescius, quia S iustus S eius est, qui exercet debitam seueritatem, S exhibet indebitam pietatem,S habet in creandis atque eligendis hominiabus,sicut in luto figulus potestatem falla sunt alia quidem vasa in honorem,alia vero in contumeliam. Antequam faceret nos, tres ciuit nos, ct in ipsa nos pr scientia cum nondu hecisset, elegit. Sed a quo hoe fieri potuit, nisi ab eo qui vocat omnia quae nos uni tanquaea quae sunt Apostolus enim dicit, Qui elegit nos ante mundi constitutionem. intra mundum facti sumus, de Fulsi
ante mundum electi sumus: atque ita uno eodemque Mnee transeunte nec futuro, sed eotinuo tempore, vel iiquo alio modo dici potest, si tame potest, apud deu est S praescire & facere de eligere, S praescientia sua inco- mutabiliter permanente eligere faciendos, quos facturus fuerat elige los. Haec quidem quantum ad fidei regulam , deo illuminante praedicta sint. Sed iam vi deo quid etia hine caluniosa prauitas possit opponere. Sequitur enim ut ii eos quos praedestinauit illos de vocavit & si eos quos vocavit, illos S iustificauit, qui nee praedestinati nee vocati, ac per hoc nec iustifieati sunt. ab omni culpa debeant esse innocentes iniustes ab eis pro vitae prauitate transactae, in illo agnitionis die sint poscenta supplicia. Dicat istis Paulus Apostolus, Nunquid iniquitas apud deum Statim ipse respodeat: A sit . Cumque hoe fuerit in hominis mente sana pietate fundatum, quod nulla sit iniquitas apud deum . ita intelligat Cuius vult miseretur,& que vult indurat, quasi
diceret cuius vult misereriar,' cuius non vult, non mi
seretur. Item, hoe ipsum rursus intelligat, uati diceretur cui vult donat.& a quo vult debitu poticit. Quod . . . ce.' non circuciso corde de auribus, vos scinperspirius squi dicere perseuerat intuitu ab As
527쪽
A mo tu quis es qui respondeas deo E Congrue ii quidem
huiusmodi impietatem Apostolica reprehendit authouritas, tantum de exaggeratione nominum pondus incutiens, dicit, o homo, tu quis es qui respodeas deo
homo deo . lutum figulo. Subiunxit enim idem Apostolus. Nunquid dieit figmentum ei qui se finxit, quare se me fecisti An non habet potestatem figulus luti ex eade massa faetre aliud quide vas in honore, aliud vero in columelia Si ergo habet,imo quia habet potesta, tem figulus luti facere ex eade massa aliud quide in honorem , aliud vero in contumeliam, o homo tu quis es qui respondeas deo,quia cuius vult miseretur, ct quem
vult indurat Sed priusquam ad huiusmodi conclusionem beat Apostolus disputationis ordine perueniret, hoe potissimum de veteribus literis sumpsi exemplum in quo induratione quae a deo fieri dieii edoceret. Di- aer , cit, inquit,scripti rapharaoni Quia in hoc ipsum excitat aui te,ut ostendam in te virtutem meam & ut annun- cietur nome meum in uniuersa terra. Indurasse autem
cor eius deus in eadeseriptura apertissime dicitur. eo
Moysi de signis quae in Aegyptios per eum facieda fuerant loqueretur. Sic enim dicit, Ego aute indurabo cor
B Pharaonis ne dimittat populum. Hinc iam per aperta se iactans calumniator astutus, iustitiam dei ad suum libret arbitrium, & quanta potest vociferatione respondeat,Si cuius vult miseretur, & que vult indurat quid adhue quirituri volutati enim eius quis resistit 3 Huius elationi Apostolus dicat. O homo, tu quis es qui rese deas deo i autem pie quaerens aliquid desiderat inuenire, illum locum eiusdem scripturae relegat,ubi primo Moysi in rubo ignis apparuit, atque ita cor eius ardore diuinae charitatis ignivit, ut in conspectu regum sicut David dieit testimonia eius sine colusione loque retur , ct ibi inueniet totu hoe, quod indurasse de eor Pharaonis praemittit, non ad operationem dei, sed ad praescientiam pertinere. Loquens enim dominus de rubo sic dicit,Ego aute seio quod non dimittet vos Ph C rao rex Aegypti, nisi rei manum magnam. Sed extendens manum meam, percutiam Aegyptios in omnibus mirabilibus quae faciam, di postea dimittet vos pharao rex Aegypti. Haec prima vox dei est qua futuri voluntate Pharaonis scut praeuiderat indicabat. Postea iam inter ipses miraculoru imbres dixisse legitur, Ego autem indurabo cor Pharaonis, ne dimittat populis . Vbi iam aperte intelligitur primam iterasse sententiam. Quid est enim , indurabo cor nisi non inolliam Appa.ret enim in alios manante iustitia, in alios gratia pro fluente, scripturae illius sententiam fuisse completam: quia dixit deus Pharaoni, In hoc ipsum excitaui te, ut
ostendam in te virtutem meam & ut annuncietur nomen meum in uniuersa terra. Vtente enim deo bene
etiam malis, induratione Pharaonis, flagellis Aegypti, Stot aetantis in illa gente miraculis pariter aceruatim, peractis, quid aliud gestum est,quam ut dei vi ius .ud se magna, in se plena .ad humani generis no
titiam perueniret, non deo, sed ipsis relegetibus dentibus pros itur Pharaonem non esse mutadu villam omnem getem, quae post tot verbera vix sibi erutum populum dei, armis etiam insecuri conabatur di bello, alta illa deus ero uidentiae suae luce praesciuit. Sed periturorum interitum praedestinatis a se vasis miseri eordiae, salutis voluit este argumetum,& aliorum perditione ad salute usus est aliorum, quia potestatem habet figulus luti ex eadem massa aliud quide vas in honorem, aliud vero incolumeliam facere. Hoc etiam
V N v S. 261 diuini potestatis in hominum elemone iudicium pau- Dloante commemorans beatus Apostolui robustis misAionstrauit exemplis eum de R ebeecq partu adhue intra uterum constituto . totum ad gratiam dei reserens loqueretur. Sic enim ait, Sed & Rebecea ex uno eoeu
bitu habens Isaac patris nostri, cum nondum nati sibi sent, nee aliquid boni egist ent nec mali, ut secundum electione propositum dei maneret,no ex operibus, sed ex vocante dictum est, quia maior seruiet minori: sicut seriptum est lacob dilexi Elii autem odio habui. Stactim ij subiecit,Quid dicemus Nunquid iniquitas apud
deum Negansi respondit Absit. Vt iam caetera quq s quuntur ad hanc sententiam suspensa referantur,& r lata soluatur, qua negauit apud aeum esse iniquitatem.
Sed hie quid egerit hae Apostoliet disputationis inte-tio satis admodum claret. Non solum enim fratres sed ct geminos nee solum geminos, sed uno etiam concubitu fusos in utero comparauit, ut quoniam in nodum natis nonduini aliquid operatis, nulla es e poterant
momenta meritorum, nec ex parentum quidem meritis qui diuerso tvore varia esse potueriit ,aliquod contra gratiam relinqueretur obstaculum. Quae utique parentum merita etiam si permittamus diuinum paruu- Elis vel auertisse vel conciliasse prcsidium, seu bona seu
mala circa geminam prolem, quae eo de concepta concubitu,eodem i. in luce proiecta mometo est raria esse debuerunt. Quod si futuros eorum mores dicitur diuinum diser euhie iudicium, profecto illud evacuabitur quod praemist Apostolus dieens, Non ex operibus,sed ,
ex vocante dictum est quia maior seruiet minori. Non enim ait ex praeteritis operibus sed cum generaliter diraxerit,Non ex operibus, ibi ct praeterita intelligi voluit ct futura: praeterita scilicet quae nulla eram futura quae nondum erant. Praedestinatus est Iacob vas in honore, quia non ex operibus, sed ex vocante dictum est, Maior seruiet minori. Et ne forte vasa in honorem praed stinata, suis aliquid viribus tribuendo, negarent pratiam creatoris alio eos loco Apostolus vasa misericordiae nominauit, ut totiun quicquid essem secundu mi sericordiam se esse cognoscerent. Sie enim S alibi di ei: idem Apostolus, Et hoc no ex vobis sed dei donum est. Beatus etiam Moyses in Deuteronomio dicit ad po mater Apulum,Et ne dicas in corde tuo: Fortitudo mea S po- Ptentia manus meae fecit mihi virtutem magnam hanc:
sed memoraberis domini dei tui, quia ipse tibi dat foratitudine facere vis tute, ut statuat testametum sui, quod
iurauit patribus vestris. Item paulopost ibidem ad eos,
Ne dicas inquit,in corde tuo, cum cosumpserit dominus deus tuus gentes istas ante facie tuam, licens, Pr Litium p.
pter iustitias meas induxit me domin' haereditare terram bonam istam Non propter iustitiam tuam, neque propter sanctitatem cordis tui intras haereditare terraeorum, sed propter iniquitatem gentium istaraim d minus disperdet eas a facie tua. Ecce quam antiquum
spiritus sancti dogma, non solum in Apostolicis liter iupraedicatum sed etiam in Prophetieis, atque in ipsis lorae litici populi exordiis, sancti spiritus voee firmatum,
nouelli praesumptionis impetus conatur euertere. Clare siquidem in uno atque eodem scripturae loco boniatatem S seueritatem dei propheta beatus ostendit, di cens, non propter iustitias populi haereditatem terrae illius reddi sed gratia tantum miserantis donari. illos
aute propter iniustitias suas pelli. Ecce in illis iuste punitur iniquitas, in istis gratis nulla iustitia muneratur. Nec suficit beato Moysi quod dixerat,no prorter in
528쪽
G tha ipsoriam hcreditatem terrae illius Israelitico populo fiat se concessiam . nisi ei iam adderet quod adiunxit, unde eos omni bono monstraret indigno . Sequiturm iuris, enim post illud quod supra memorauimus Et scies homdie, quia non propter iustitias tuas dominus deus tuus dat tibi terram istam bonam hameditare quoniam populus durae ceruicis es tu. is hie secundum debitum
praecedentium meritorum mercedein redditam dicat
Quis non gratiam fateatur indebitam 3 Quotiens ait Propheta entaveriant eum in deserto otiens ira-U .ios. cundia dei cordis auersione meruerunt.& saluauit eos propter misericordiam suam, ut notam faceret potens. tiam suam Hoc iterii Apostolus dicit. Sustinuit in multa patientia vasa irae apta in interitum, ut ostederet di uitias suas in vasa misericordiae, lux pr parauit in glo- Qv x riam . Ne vero rursus homo in ultimam secem de, sidiae resolutus, arduum virtutis iter, ct quan ulla adi
uante gratia dei, no nisi labore gradiendum, inerti sibi crederet pol se deferri,& nullius laboris industriam studio sui profectus adhiberet, ita inter se atque homines
deus tempora osicias distribuens ordinauit ut vocatione ipsius bonorum principia sumeremus, vocati au-H tem atque illuminati vias mandatorum eius boni ingenii intelligentia nosceremus, ct eas libero vel eligeremus vel relinqueremus arbitrio. Quas tamen si ipsius si alti adiutorio cotinua deuotione sequereinur, in fine rursus non repugnantem mandatis suis , subiectam in nobis obedientiam coronaret. Liberum vero quod ab eo habemus arbitrium, prono ad nequitiam lapsu fluit, ct cum ad virtutis indolem dei auxilio deserente nihil possit ad genus omne peccati idonea fultu virtute sub sistit:Trahit enim lex in membris nata peccati. S deusa leui iugo mandatorum suorum leuique sarcina rec dentes: ais in peccati durissimam seruitutem. libero a iustitia voluntatis arbitrio defluentes, secundum suam iustitiam derelinquit: Eos vero qui vocationis munus congrua pietate susceperint, qui carnalibus non subiugantur illecebris qui iactati x vitio auaritiae facii, , veto superbiae caruerunt, de quatum in homine est, let in se bona seruantes ad spiritalia exercitia omne studium
contulerunt,& in agone huius vitae certantes adiuuat de coronas vincetibus largitur aeternas: ipse rursus dei linquentes deserit resistentes indurat contemnetes co-
p.r demnat. De horum graduum distributione, quam vel in nobis deus operat, vel nos iubet aliquid operari,ipsum interrogemus de cuius verbis orta est qucstio: qua sit dominus assit, enodare conamur, ut eius sensibus per diuersa volumina varia quidem locutione, sed una atque eadem intentione digestis, si quid in hoe lo-
eo latet alterius sementic collatione reseretur. Vocatui deo Apostolum Paulum vel in eo libro legimus , ubi
eius gesta cum omni veritate narratur vel ipse in Epistola sua eo fitetur.dicens Paulus seruus Iesu Christi,vocatus Apostolus. Secundo autem loco vocatione seratus, & totum quod in homine fuerat operatus, ipse se i. cunnis. dicit, Plus omnit, illis laboraui. Sed ne hoc ipsum quidem sibi tribues sol ieita pietate subiunxit, Non ego autem sed gratia dei meeu . Iam ergo & vocato ct vocatione per opera iustitit subsecuto quid supererat aliud, nisi ut liberatus de corpore mortis huius ad illius alteterius vitae, quae sanctis omnibus veritatis ore promissa
est beatitudine eerueniret Quod nullis humanis mearitis reddi sed dei donantis gratia largiente donari s-bi ipse respodet post gemitus quil dixerat, Miser ego
homo, quis me liberabit de corpore huius mortis lGr
tia dei inquit per Iesum Christum dominum nostrum. RHanc itaque distributionem qua diximus a deo homines nullis existentibus meritis vocari & vocatos ut i,
ni aliquid operentur dei adminiculis indigere sumpto
de veteribus literis Apostolus monstrat exemplo. pos quam illam de duobus geminis electionem omnit
pulsa laude meritorum, ad dei gratiam iudiciunu, e tulerat, videns quid impia posset blasphemare garrulitas,dixit Nuquid iniquitas est apud delim Et sequitur,
Abiit. Et quali diceretur ei unde probas Parum putauit authoritatem suae valere doctrinae, nisi sentetiam suam etiam legis doceret exemplo. Sic enim intelligi voluit quod Moyses dixerat. Misereor cuius miserebor,& mi- sis sericordiam praestabo,cui misericors fuero .ut primam miseri eordiam voeatione credamus hominibus praerogari,quae sola ad recte vivenduin non susscit si des rat qui vocavit. Ideoj additum est . Et misericordiam praestabo eui misericors fuero: ut adeo accipi manifestum sit S ipsa misericordiae opera, quae cum videmur limpendere dei misericordiani promeremur. Sic enim
in Evangelio dicit, Beati misericordes. quoniam ipsis miserebitur deus. od nisi se intellexist et Apostolus, Lnunquam pro bonis gratiae, disputationi suae noc testi moniis curasset inserere. Si quem vero mouet, quunon omnes etiam de his qui iam vocati sunt,ad secundam gratiam,id est ad recte uiuendi donum peruenire mereantur sicut dominus in Euagelio dicit Multi sunt m. . vocati, pauci vero electit hine intelligat quale si quod eontra dei gratiam defensare molitur, qui de libero sibi blanditur arbitrio. Quieunque enim diuinae vocationis munere derelicto, ad impiam rursus fluxere re
sdiam ii iis dei gratiam deserentibus, ad implendum quod voluerant sui3cit arbitri uni vidit enim queadmodum Psalmista, misericordiarii in dei ordinem que ex Moysi sensu interpretatur Apostolus, Prophetici spiritus veritate decatet. Audi,inquit, popule meus, ct te
stificabor tibi. id eos volebat audire quod ei, testificatione loquebat irri id ut is nisi ina data vitae Sicut alius Propheta dicit, Audi Israel madata vitae. Sed quae sint ista mandata vitae, Psalmista subiungit, ct sequitiar, Ego enim sum domin ' deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti Et haec esse mandata vitae, in oratione qua discipulos suos patri dominus comendabat, ostendit di. Meens, Haec est enim vita aeterna, ut cognoscit te solum Damnverum deum, di quem misisti Iesum Christum. Post hane vocationem illud sequitur quod & vult ad cona tus hominum pertinere, Sostendit sine se non posse compleri, hoc est enim quod dicit Apostolus, Quonia ab ipso habemus velle & perficere. pro bona volutate. Ab ieta enim habemus velle, quia vocat S illuminat: ab ipso perficere, quonia ad nos pertinet conari bona, quae & velle donauit. Nee incaute ab Apostolo cum d
xisset, Qitia ab ipso habemus & velle S perficere: addi
tum est, pro bona voluntate: ut etiam atque etiam vi
deant ubi habeam a dei iustitia liberii de quo glorian dii bitrium. Sed illum ordine quo misericordias di-uia dominus temporum dispeii satione distribuit, si
eut Moysen dixisse sensit Apostolus, etiam in cotinuata Psalmi huius oratione videamus. Quid eni ait, postquam vocatos docuerat dicens, Ego enim sum domibnus deus tuus,qui eduxi te de terra Aegyptii Dilata in uit,os tuum S ego adimplebo illud . Hic aliquid rura ius apparet homini misse seruatum, quod per liberum facere debeat arbitrium. Dilatare enim iubetur os suo, l
529쪽
A in Evangelio dixerat. Nolite cogitare quomodo aut Matth.io. Quid loquaminimon enim vos euis qui litui mini, sedi piritus patris velari. qui loquitur in vobis. Hoe soli, ad
illos retulit . ut omne tribulationis necesitatem libenter pro veritate susciperent penes se a me promi ut ei le-
. tabero ergo qui locus teritatur arbitrio ut line dei adiutorio ad exple lum quid voluerit rationali dignitate suffulta. tibi ipsi non sufficiat humana natura continuo Psalmista ostendit. Et non alidii in populus meus vocem meam, et Israel non intendit mihi. id dive. rat cum vocaret Audi popule meus S loquar, l: ael &iemseabor tibii Quid tellificans comine lauerat mentibus audientium 3 Dominus dcus tuus ego sum. id
etia ab ipiis fieri iusserat, quos de teira Aegypti S ignorantiae tenebris liberatos in luce mandatorum suorum splendore vocationis eduxerat Dilata, inquit, os tuum. tatimque quasi diceret si dilatare te deserente me volueris,nihil proderit,ita addidit Sini plebo illud. id ergo qui vocaverat & vocatos docuerat querula de hisdem voce subiugit, Et no audiuit .inquit populus meus
vocem meam,& lsrael non intendit mihi i Extat nune
B liberi contra dei gratiam defensor albitrii audiat dice.
X.c his, tem Apostolum eum de bonis tuis laboribus loqueretur, Non ego autem sed gratia dei mecum. Audiat dei vocem in Psalmo de his quos deseruerat dicentem, Et dimiti eos secundu in desideria cordis eorum ibunt in voluntatibus suis. Audiat unum eundem i. Apostolum de vitae suae variis temporibus Lbi tantum mala, gratiae Trim L autem dei bona omnia tribuentem. Qui prius tui blasphem' inquit Spei secutor. Et alio loco,Gratia dei suid quod sum Cum diceret .Qui prius sui blasphemus de
persecutor nulla gratiae metio iniquo operi eoeulabatur quia susecit tibi, sicut dictum est, ad nequitiam natura libertatis humanae. Cis vero de praesentis vitae beatitudine loaueret, Gratia inquit,dei suin id quod sum.
Et illum oro inem quo miser tur deus vocado. miseretur deinceps in coeptis conatibus adiuuan do: secat serie Psalmi narratum atque digestum eii, beatus et a Ap stolus Paulus eo minua narratione seruauit. Si enim in ordine quem posuit excepta testimonia relegantur,ita
loquitur Gratia dei, inquit . iam id quod sum. Haec est
prima nitiei icordia, quam liberae voluntatis opera co-
sequuntur. Sed ut Apostoli Pauli vocatione bona cre- C ra sequerentur, 'uid ait Et gratia eius in me vacua non fuit. Quid enim fecisti Plus, inquit. omnibus labora. ui Ne multum superbias o liberi defensor arbitrii, audiens Paulum de suis laboribus gloriante, at te de quod sequitur No ego autem sed gratia dei mecum. Puto satat quod nullus de his qui contra dei gratiam exaltato ante ruinam sicut scriptum est,corde blasphemant tant tum arrogantiae impudentis astumat ut beati Prophetat David meritis aut aequa tum se, aut etia existimet prae- feriaum.Cuius, ut de illa prima remuneratione quaml nullus non fateatur ut indebitam. delati sciliret regni
interim taceam, orationum de cofessionum eius intentiones affectus ac pensemus. Ipse siquide definit is silia
ino, Beatus homo que tu erudieris domine, Suia lege tua docueris eum. Sed videamus viro ipsi iam erudito, i de omni legis scientia secundum instructionem ludat i eam sufaeienter instraicio ad beatitudinem res haec sol la suffeceiit. Cur ergo rursus ide clamauit ad domino, Da mihi intellectum & scrutabor legem tua, de custodiam illam in toto corde meo Parii erat quod ad serutandam legem poposcerat intellectu, nili etiam ad eu- Fodiendaui necet rarium fgnificaret auxilium, dicens, Et custodiam illim in toto eorde meo : quasi diceret, DTiine custodiani illam in toto eorde meo. ii tu dederis intellectum. Ad Eue superbiis ille propriae volim ta- XII. tis defensor ad ista respodeat quod Propheta ad intel vligenduin tantum mi lata diuina . quae tamen propria virtute impleturus fuerat. ope diuini postulauerit a
xilii. s ita sunt, a te paululum libet beate David.
sensuum tuoru occulta perquirere. Vnde ergo rogo te
pugna carnis &spiritus 3 unde Apostolicum sirat ipse
fateris certamen Etiam utique illuminatus atque eruditus intelligentiae munere, quam diuinitus postia laueras clamas ct dicis, Auerte oculos meos ne videant v a. et ait nitatem. Nam intellectu certe discernendae vanitatis averitate sicut poscebas accepto cur oculos tuos a vani. tale quae displicet non auertis Si auaritiam reprehendis, cur non ab ea proprio separatus arbitrio, cor tuum ad mandata salutis inclinas, sed tanquam infirmus in omnibus clamas ad deis, inclina cor meum in testimonia tua,& non in auaritiam, nisi 'via suggerit auaritia in inebris nata lex peccati Et adhuc vult oculos suos, nee per se potest vir sanctus auertere; ac sic caro cocm ripiseit aduersus spiritum S spiritias aduersus earnem: ex gua lite non liberat nis gratia, quae per dominum norum Iesum Christum paruis magnis 3 donatur. velle enim adiacet perficere autem non imiento: qua nuis
de ipsum velle no ex nobis sed dei donum est,quoniam ab ipso habemus & velle S perficere pro bona voluntate. Beatus ergo es, quoniam cum Apostolis Christi de doctrinae de pugni aequalitate cocordas: quia de inscii, piis tuis Apostolorum bella cognoscimus, de tua certamina in Apostolicis literis inuenimus. Unde ista MILin uno eodems homine qui ex anima de corpore constat, rerum voluntatum, diuersias, nisi quia iusta dei
iudicia contemnens,homo deum reatura creatorem,
infimus summum. intra semetipsum inobedientiae poenas ct contumaciam inferioris inuenit ina enim i stitia, uanuis meliori deterior,creaturae tame creatura seruiret. si ipsi qualiscuns creatura feririre noluit creatori Sed ne hoc quidem sussicit ad poenam, ut pars illa
deterior melioribus repugnaret e dis affectibus , niti etiam pleruns superaret, in captiuitatem ducerer pons deret non talum vel natos in Adam homines sed lex ipsa peccati ad motus sui ministerium vendicaret, nisi etiam renatos in Christo, manente suggestione pulssi preti. quia reuera per id regine rationis munus reatus diamissus est, non soluta conditio gratiae est, veterum dolens clii rographa debitorii, non a passione carnali iam separas adhuc hominem in carne viventem, ut omnis homo futuro tempore diuinum per singulos imploret auxilium. Et quoniam lex no tam auferre potuit quam monstrare peccatum, quod peccatum in senas emes passim tibi homines vendieabat S concupiscentiae cta tenso ne posscisis, in aeternum mergebat interitum:
dominus noster Iesus Christus filius dei, verbu patris,
aequale de coaeternum patri semetipsum exinanivit, for mam serui accipiens: de cum peccatum ipse non esset, factus assumpta carne peccatum, ut peccato carnis homine sanato, peccatum damnaret in carne: venit quae
rere quod perierat, sanare qd abrotabat,erigere quod 1 teis. iacebat, potestatem habens dimittendi peccata, quod non debebat donare,quod ei debebatur dimittere,deletisque omnibus veteris culpae maculi , filiam fecerat reparare naturam. De his quibus poenam se uel iras iusta decreuerat se dum inessabilem dispositionis oeculiae
misericordiam, eleeit vasa quae meret in honorem, cic
530쪽
G alios a ventura ira dono gratuitae vocationis absoluit: alios derelin tuens ad aequalitatis dici iam reseruauit, nulli tamen a noscendae veritatis abstulit facultatem: S ita plenitudo diuinae princientiae in alios manante iustitia. in alios gratia profluente copleta est: vi pereuntibus quos prascierat deus ei se pirituros, ct saluatis quos in illa secreta electione prae cierat ei se saluandos, toto i p.XIII. orbe dissuta multiplicaretur Eccletia . Gratulare igitur o quicunque illuminatus es, S gratiam quam non merebaris aenosce: genae quicunque induratus es S iustitiam eonditere. Die quicunque ab originali cotagio, lauacro gratiae te gratularis ablutum. Misericors de nuserator dominus patiens S multae misericordiae. Nonipsata'. secundum peccata notara iecit nobis neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis. Die qui coque damnari , iustu; es domine in onmib ut fecisti nobis, &omnia iudicia tua vera: quia i veritate S iudicio supera induxisti omnia lice propter peecata nostra ct noli iniustii ix dei culpam tuae indi ira tionis asseribere: quia omnes viae domini miseri eordia de veritas, ut nee hi qui misericordia tuerint eonsecuti 1 deo, iudicio verili ratis de nuritis si is aliquid glorietur . nee hi qui indu-
rati a t. i. da nati si int, e ciuitationem ei lip ex hoc habere pol se se eredant .quod nullam qua conuerteremur lint misericordiam coiecuti. Hanc ergo Pharao miserico diam no accepit, ct ideo ei ad pereundum. liber u susse cit arbitrium, quem quidem nullus ita ignarus diuina ruin scriptis rarum erit qui audeat dicere illa omnia iniuste esse perptisum. An sorte sit pie de deo sicut expedit
sentia murum, etiam Pharaoni datam misericordiam repe
rimus Palicii tia enim dei valere ei debuit ad salutem. qua dii screns iustum meritum, supplicium, miraculorum verbera crebra densabat Nunquid no potuit sicut fiagellis caedens expulit populum, ita miraculis credes.cq ML deum tantae virtutis agnosceret Si dicitur iam, Pharaonem no potuisse mutari, quia eum praesciuerat deus non ei se mutandum Respodetur , dei prcscientiam ni cogere hominem ut talis iit qualem praesciuit deus: sed prascire talem futurum qualis futurus est quantiis eum. non ite fecci it deus. Quent ii cogeret eis , hoc ti s c geret quod no est. Porro si hoc praescierat futurum esse
quod non est praescientia non est. Quod de deo quama impie dieatur . aduertit quisque qui peccatis sitis indes blanditur, quod deus euin peccatore futurum esse praescierit. Existere nihilominus fortasse aliquem reor qui dicat ni imis idoneam ad saliuem viam, linullaintainsecus vocatione pulsatus, tamen quispiani flagelletur. Daniel.i unde Nabuchodonosor poenitet iam meruit reuelli
sanii Nonne post innumeras impietates stagellatus prenituit & regnum quod perdiderat turtas accepit Pha- . . rao autem ipsis Ranellis est durior essectus S periit. Hiemihi rationem reddat . qui diuinum coiilium nimium it altum sapieti corde dilualcat . cur medicamenti, unius medici coniectum alii ad interitum, alii valuerit ad salutem nisi quia Christi bonus odor. aliis est odor vitae
in vitam, aliis odor mortis in mortem antum ad naturam ambo homines erant: quantum ad dignitate, ambo reges: quantum ad causam, ambo captiuum populum dei possidentes: luantum ad poenam, ambo fiagellis clementer admoniti. Quid ergo fines eorum fecit esse diuersos nisi quod unus manum dei sentiens in recordatione oro pric iniquitatis ingemuit:alter libero contra dei misericordissimam veritatem pugnauit ar bitrio3Hie quietique respodet , illi ut mutaretur assuit se
diuinum. huic ut induraritur demisse praesidiu, de hoc ET GRATIA IN B in V V -- contendit iniustum propter quod rerum ipsarum sines Rin dei voluntate cost insens dixit Apostolus, Cuius vult A ma' 'miseretur,ct 'uem vult indurari dicente domino, Sine Ieaimi, me nihil potestis facere: intelligati ita omnia veta diuuante domino perfici vel deserente permitti, ut nouerit tamen nolente donlino nihil prorius admitti . Sed reditur ad paluulos, reditur ad gemino, parum est quod dixi, reditur ad necdum natos, qui de eodem concubitu seminati , Se codem molne tuo in lucem fuerant tros crendi. Ei, diserepans diuelivmque iudicium diuina voluntatis apparens, sensus ho-lminum de voluntate dei superbe nimiuin disputantes, magnitudo quaestionis obturbat. Exalta iam viribus vocem tuam o iniuste accusator iusti . S die mihi,
quid ille mali eo mist. iii id boni ille incruit Et rei ou- det tibi, non ego, sed Paulus Apostolus. nihil qui lcm ambo merii eruntased habet potestatem figulus luti. ex eadem malitaneere aliud quidem vas in honore. aliud quidem in columeliam. Dicturus es quare et est iudicii huius tam cofusa diuertitas Rurius hane prasini ptionem ille eo ni iret de dicat, o homo tu qui es, qui respondeas deo maxime quia ad illam humanorum Lactuum comparationem rursus intentio conuersar
spondet. initistitiae no posse argui creditorem qui duo bus debitoribus tale voluerit habere iudiciu ut v nidosnet,ab alio exigat, quod ab utrisque debetur. Et certe in omnibus humanae eo uersationis actib aret contra ctibus ad discernendi, aliquid, ad diiudieandum hane lilii a videmur aliquam probare iustitiani. ex inessabili diuinae luistitiae plenitudine in humilitatis nostrae cor da manare manifestum est beato loane hoc in Euan gelio suo confirmante: Oniam omnes de plenitudii ne eius accepimus. Quod si ita est, qua tande tui puden
ita homo de deo autum de finulo iudicabit. non solui radicens quid me fecisti se sed etiam de aliis damnabili curiositate perscrutas ct dicens, quare de eadem niasi fecisti alium qui lcm se alium vero se si humanu se
nus quod creatum primitus constat ex nihilo, no cui debita mortis& peccati origine nasceretur Stamen ex eis creator omnipotens in aeternum nonullos
nare vellet interitum: quis omnipotenti creatori di ceret, quare secisti Le Qui enim clim non casent, eis donauerat, suo fine essent habuit potestatem: nee dice. Mrent caeteri . cur paribus omnium meritis diuinum dis creparet arbitrium: quia potestatem habet figulus luti ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem,
aliud vero in contumeliam. Nunc autem cum damna iatis poena iusta reddatur saluatis aut e gratia donetur in debita: quis usqueadeo hunaanae coditionis oblitus di uini sensus arcana dis utiat, ut cum ipse poenam merito fuerit consecutus, lucrat cur alius gratiam quae non debebatur ei acceperit 3 HSe itaque diuina in electione. non meritis reddi sed sola voluntatis munifieentia donari hominibus, Mosses cum iam tunc quan uis carnalem populum doceret. ostendit, sic enim euidenter in Deuteronomio dicit ad populum: Ecce domini dei tui Denter iocoeliata est. ct coeli, coeli, terra & omnia quae sunt in ea: verum a me patres vestros elegit dominus diligere eos, semen eorum elegit post ipsos, os p rq omnibus getibus. Et adiecit Cireuincidimini ergo a duritia eordi, vestri , ct ceruicem vestram ne induretis amplius. Sed hane in eis manlii se dui itiam cordis . sicut supra iam diximus, beatus Stephanus cu ludaeos increparet, ost ldit in alii bus enim Apostolorum sexit ipse dicit, Dura in A.r. ceruice & incircuncisi eorde & auribus, vos semp e