장음표시 사용
531쪽
EPISTOLA PROSPERI AD AUGUSTINUM.A Siritui sancto restitistis.Unde dura cerui, in illo petu
lo qui ex omni mundo electus est, qui de seruit me decem miraeulis meruit liberari, cui lex data est, cuius o luti ora proelietarum omnium militar ut ex quo factus secundum carnem S ad quos missus est Christus: ni quia racitas ex parte in istaei secta est donee lirael ad optatus explenitudine gentium intraret in regnum ae conclusit in in et edulitate omnes donatuus, , t omnis indigerent misericordia saluatoris Cuius diuini conis.lii sacramenta perstringens,& maiestatis in steris, quae qua nuis magnitudine reuelationum isouerat tame pro humana in nrmitate succubens ei tam ille qui propersecutionibus & blasphemiis vas electiόnis meruit no minari .miratus exclamat, O altitudo diuitiarum carie tiae ct scientiae dei: S inscrutabiles vias eius, ct insci utabilia eonfitens dei esse iudicia. Cum illo ergo quando de talibus quaeritur .admiremur, ct manente sententia.
quid no iit iniquitas apud deum,ii quid est illud quod
quaeritur,quod modum nostri sensus 'et serit.& intellectus nostri no dignator angustias, in illa iustitiae, mi sericordiae praescientiae s diuinc plenitudine permanere inconcussa aequitate fateamur: ne desuperioribus diali uinae xoluntatis arcanis aliter qui in modus eonditio-RM iam nis nostrae patitur disputantes. dei iustitiam relinquamus & nostrain statuere cupientes, in imam contumaciae x oraginem decidamus.
Libri de praedestinatione S gratia Enis.
Augustini ini de reliquiis Pelagianae haereseos.l o Mi No beatis,imo papae inessal biliter mirabili . in conlpa tabiliteri honorado, praestantis, lino patros no . Augustino Prosper. ignotust quidem tibi facie, sed iam aliqua-l tenus ii reminiscaris animo ac scr- mone compertus, nam per sanctu fratrem meum Leontium diaconum miti Epistolas &recepi: nunc quoq; beatitudini tuae seribete audeo non solum salutationis ut tunc studio, sed etiam fidei quae C Eeelesiae iuit essectu Excubate enim pro uniuellis meli is eorro iis Christi vini latis, ima industria tua, S aduersus hae reticarum doctrinarum in dias veritatas vi tute pugnante nullo modo mihi verendum putaui, ne onerosus tibi aut importun essem in eo quod ad multorum salutem,ac perinde ad pietatem tuam pertinet: cum potius reum futurum esse me crederem, si ea quae valde perniciosa intelligo, vel ad specialem patronum fidei no referrem. Multi ergo seruorum Christi qui in Massiliensvibe cosistunt in sanctitatis tu scriptis ii aduersus Pelagianos haereticos condidisti, contrarium putant patri, opinioni & Ecclesialii eo sensui, quicquid in eis de vocatione clectorum secudum dei propositudisputasti Ei eum aliquandiu tarditatem tuam culpare malilei int quam non intellecta repte hendere,quida seorum lucidiorem super hoc atque apertiorem beatitudinis tuae expositionem voluerint postularer euenit ex disposuione misericordiae dei ut quum quosdam intra Afiicam similia mouissem libium de correctione&eratia plenum diuinae aut horitatis emitteres. Uxio in otitiain nostram insperata opportunitate delato, pu-iari miit Vinnes quh as resistentium sopiendas: qui i
uni iter sis quaestionibus, de quibus consulend a erat Lin. Dctitas tua, tam plene illic absoluieque rc sponsum quasi hoc speei aliter studueris,x t quc apud nos trist turbata componeres. R ecesito autem hoc beatitudinis tuqlibro, seut qui sanctam atque Apostolicam doctrinae tuae aut horitatem antea sequebantur, intelligentiores multo instructioresque sunt facti: ita qui per sciationis suae impediebatur obscuro, auertiores quam suer i i e. cesserunt. Quoru tam abrupta dissentio primum propter ipsos niet taeda est ne tam Haris tamque egregiis in omnium virtutum stulo viris spiritus Pelagianae ini pietatis illudat ine limpliciores quique apud quos horum magna est de probitatis contemplatione reuerentia, hoe tutissimum sibi csti m. t. quod audi ut eos quorum authoritatem sine iudicio sequuntur,assi rere. Haec
enim ipsorum definitio ae prosesito est,omnem quide hominem Adam peccante peccasse,& neminem per opera sua sed per dei gratia regeneratione saluati nuuersis tamen nominibus troiuitationem quae est insacranario sanguinis Christi, une exceptione esse propositam, ut qui cu que ad fidem & ad bapti suium accedere voluerim salvi esse positiat. Qui autem credituri sunt, rum vive in ea fide quae deinceps per dei gratiam sit iu
a mansuri sunt, yr scisse ante mundi constitutionem deum, S eos praeaestinasse in regia usuum, quos gratis vocatos dignos futuros electione, & de hae vita bono fine excissuros esse prauiderit. ideoque omnem hominem ad credendum de ad operandum diuinis institutionibus admoneri, ut de apprehendenda vita aeterna nemo desperet, cum voluntariae deuotioni remuneratio sit parata Hoe aut e propositum vocationis dei, quo vel ante mundi initium. vii in ipsa conditione generis humani, elisiendorum S reiiciendorum dicitur facta discretio,vt iccudis quod placuit ereaiori,alii vasa honoris alii vasa columeliae imi creati, it lapiis curam resurgendi adimere, Si sanctis occasonem telia poris a ferretaeo quod in v tranque partem superfluus labor st, si neque reiectus vlla industria possit intrare, neque electus vlla negligetia possit excidere. Quoquo enim mindo se egerint,non eosse aliud erga eos quam deus de L. niti it accidere, S sub incet iaspe cursum non pol se est constantem: cum s aliud habeat praedestiuiti, electio, cassa sit annitentis intentio. Remoueri itaque omnem industriam tollique visi ut es, si dei constitutio hunυ- Fnas praeueniat voluntates: S sub hoe praedestinationis notiti ne fatalem quandam induci necessitatem: aut diuersarum naturaium dici dominum coditorem, ii nemo aliud possit esse quini falsi' sit. Atque ut breuius ac plenius quod opinatur expona: quicquid in libro hoc ex contradicem iuni sensu, sanctitas tua tibi opposuit, qui equid etiam in libris contra Iuliano ab ipso lub hac quaestione obiectunt pomisit me debellasti , hoe totum
ab istis sanctis intentiosissime conelamatur.Et cu conistra eos scripta beatitudinis tu .validissimis S innumeris testimoniis diuinarem scripturaium in lucta pio ferimus,ae secundum formam disputationum tua tum, aliquid etiam ipsi quo cocludantur astruimus, obstinatione in suam vetustate defindiani: , t ea quae de Epistola Apostoli Pauli Romanis scribintis, ad inanitestationem diuinae gratiae praeuenientis elictorum inertia proseruntur, a nullo nquam Eccle uasticorum ita in intellecta vi nune sentiuntur,as rmet. Cumque x i ipsi ea exponam, secundum quoi iam velim sensa deposei mus,nihil se profitemur inuenisse quod placeat. de his taceri exigui, quorum altitudinem nullus attigerit.
532쪽
G ro postremo pervicacia tota desciati, ut fidem nostra
ac discationi audientium contrariam esse definiant, aesie etiam si vera sit non promendam: quia S perniciose non recipienda tradamur,& nullo periculo quc in te ligi nequeant .contieeantur. QAidam viro horum in- tantum 1 pelagianis semitis non declinant, ut cum ad confitendam eam Christi gratiam, quae omnia praeue niat merita humana, cogantur, ne ii meritis redditur, frustra gratia nominetur: ad conditionem hanc velint
uniuscuiusque hominis Pertinere, in qua eu nihil prius
merentem,quia nee existentem liberi arbitrii, ct rati natis gratia creatoris instituat, ut per discretionem boni ct mali S ad cognitione dei,& ad obedientia mandatorum eius possit suam dirigere voluntatem: atque ad hane gratiam qua in Christo renascimur, peruenire per naturalem scilicet facultatem, petendo quaerendo, pulsando: ut ideo accipiat ideo inueniat ideo introeat, quia bono naturae bene usus ut ad istam saluantem gratiam initialis gratiae ope meruerit permenire. Propositum autem vocantis gratiae in hoc omnino definiunt, qudd deus constitii erit nullum in regnum suum ni uper sacramentum regenerationis assumere, S ad hoc
H salutis donum omnes homines uniuersaliter, siue per naturalem siue per scriptam legeta siue per Euangeli eam er dicationem vocari: ut S qui voluerint fiant filii dei. ct in ex sibiles sint qui fideles esse noluerint: quia iustitia dei in eo sit ut qui no crediderint pereant:
bonitas in eo appareat, ii neminem repellat a vita , sed indifferenter uniuersos velit salvos fieri S in agnitionem veritatis venire. Iam hie proserui testimonia, quibus diuinarii scripturarum cohortatio ad obedie lumineitat hominum voluntates qui ex libero arbitrio aut faciant quae iubentur aut negligant & consequens putant, ut quia pr aricator ideo dicitur no obedisse quia noluitati delis quos, no dubitetur ob hoc deuotus misse quia voluit:& quantum quisque ad malum,tantum habeat facultatis ad bonum , parib momento animum se vel ad vitia,vel ad virtutes mouere: qu bona appetentem, gratia deitaueat: mala sectantem, damnatio iusta sese iat . Cum s inter haec innumerabilium illis mul titudo obiicitur paruulorum, qui utique excepto originali peecato, sub quo omnes homines smiliter in pri. i mi hominis damnatione nascuntur nullas adhuc habentes voluntates,nullas proprias actiones no sine dei iudieio secernutur: ut te discretionem boni ac malide usu vitae istius auferedi, alii per regenerationem inter eoelestis regni assumantur haerectas: alii sine baptismo inter mortis permetuae transeant debitores: tales aiunt perdi talesque saluari, quales futuros illos in annis maioribus si ad actitiam seruarentur aetatem, scientia diuina praeuideriti Nee considerant se gratiam dei,
quam comitem, no praeuiam humanorum volunt esse meritorum,etiam illis voluntatibus subdere quas ab ea seeundum suam fantasiam non negant esse praeuentas Sed in tantum qui biiscunque commentitiis meritis electionem dei subiiciunt ut quia praeterita,quae no extant futura quc non sint i itura coiingant nouos apud illos absurditatis genere S non ageda praescita lint, &praeseita non acta lint. Hane sane de humanis meritis praeseientiam dei, secundia quam gratia vocatis opere iiir multo sibi rationabilius videmur astruere, cum ad
earum nationum cotemplationem venitur, quae vel in
praeteritis seculis di missi sunt ingredi vias suas, vel nue quoque adhuc in v et eris ignorati; impietate depercutnee v Ila eis aut legis aut Euagelij illuminatio corusca
uit: cum tamen inquam limi radicatoribus osti cape Rium est. S via facta est, gentium populus qui sedebat in tenebris S in umbra mortis, lucem videlit magni :&qui quondam no populus, nunc autem populus dei sit:S quoium aliquando nomiserius est, nunc aut cita misereatur praeui ibi inquiunt a domino credituros:& ad
nam quan lite gentem ita dispensata tenipora ac mini
steria magistrorum ut ex iura erat bonarum credulibin voluntatum.Nec vacillare illud, quod deus omnes homines velit saluos seri, S in agnitione veritatis venire: andoquidem inexcusabiles sint, qui S ad vilius veri dei cultum potvelint instrui intelligentia naturali,& Euangelium ideo non audierint, quia nec fuerant
recepturi. Pro uniuerso autem humano genere ino
tuum esse dominu nostrum lesum Christum, S nenii nem prorsus a redemptione sanguinis eius exceptum, etiam si omnem hanc vitam alienissima ab eo mente pertranseat: quia ad omnes homines pertineat diuinae misericordit sacramentum: quo ideo plurimi non rhnouentur,quia quod nec renovari vide' habeant erat,
noscoitur. itaque quantum ad diu pertinci, omnibus , cyaratam vitam aeternam: quam una autem ad aliutrii li-Lbertatem ab his eam apprehendi, qui deo spote crediderint , S auxilium gratiae merito credulitatis acceperint. In istam vero talis gratiae pradicationem hi qum rum contradictione ostendimur, cu prius meliora sentirent,ideo se vel maxime contulerunt: quia si pro fieretur ab ea omnia bona merita praeueniri, S ab ipsa ut possint esse donari, necessitate cocederent dei, secundum propositum S consilium voluntatis suae, occulto iudicio S opere manifesto, aliud vas codere in honorem asilid in contumelia: quia nemo nisi per gratiam iussiseetur, S nemo nisi in praeuaricatione naseai. Sed refugiunt istud fateri diuinoq: asscribere operi sanctorum merita sorini dant, nec a quiescunt praedestinatum electorum numeris nec aug Ii posse, nec minui: ne locum apud infideles ac nenligentes cohortantium incibiam a non habeant : ae superfui sit industria ae labiris indictio, cuius studium cessante clectione fiusti andum sit. Ita demum enim posse unum quenque ad comrectionem aut ad prosectum vocari, si se L iat sua diligentia bonum ess c posse S libertatem suam ob hoc dei auxilio iuuandam, si quod lcus mandat.elegerit. Ac se
cum in his qui tempus acceptiunt liberae voluntatis, duo timcrua humanam operemur salutem dei scilicet gratia, ct hominis obedietia: priorem volunt obedientiam esse quam gratiam:vt initiu salutis ex eo qui salsatur, non ex eo credendum si pare,qui saluat: S , oluntas hominis diuinae gratia sibi patiar opem no oralia tibi humana subiiciat voluntatem. Quod cum peruertissimum esse reuela me dei miserico ia ct instru
te nos tua beatitudine nouerimus, possumus quide ad non credendum est e constantes, sed ad aut horitate talia sentientium non sumus pares: quia nullium nos aevitae meritis antecellunt.' aliqui eorum adepto nuper lumino sacerdotii honore supere nunet, nec facile quiequa praeter eaucos pei fictae gratiae intrepidos amatores, tantis superiorum disputationibus ausus est contraire . Ex quo non solum his qui eos audiunt, verum- etiam iptis qui audiuntur, cum dignitatibus creuit periculum: dum S multos reuerentia eorum aut inutiliconibet silentio aut incurioso ducit assensu: ct saluberarimum ipsis videtur, quod pene nullius cotradictione reprehenditur. Vnde quia in istis Pelagianae prauitati x reliquus non urediocris viri intia fibra n tritur ,si:
533쪽
Epl STOLA HILARII AD AUGUSTINUM.
A principi usalutis male in homine collocatur: si diuinae
voluisti impie volutas humana praefertur ut ideo quis adiuuetur quia voluit, non ideo quia adiuuatur velit: si originaliter malus receptione boni no a suinmo bono sed a semetipso inchoare male creditur:si aliunde deo placetur,nili ex eo quod ipse donauerit:tribue nobis in hae causa Papa beatissime pater optime, quantum donante domino potes diligentia pietatis tuae obsecro ut
mae in istis quaestionibus obscuriora.&ad nereipiendudiiselliora sunt, quina lucidissimis expolitionibus digneris aperire. Ac primu quia plerique no putat Christianam fidem haediisentione violari. quantu periculi sit in eorum persuasione patefacias. Deinde quomodo
per istam praeoperantem &cooperitem gratiam liberum no impediatur arbitrium. Tum virum praeses entia dei ita seeundum propositum maneat, ut ea ipsa qua sunt proposita, sint accie ienda praescita: an per genera
causarum,&species perionarii ista varietum ut quia diauercae sunt voeationes in his qui nihil operaturi salu tur quasi solii dei propolitum videatur existere: in his aute qui aliquid boni acturi sunt, per praescientia possith stare propolitum,an vero uniformiter licet diuissi pr scientia a propolito temporali distinctionensi possit, praescientiata me quod a ordine si subnixa proposto:
ct sicut nihil sit quo rucunque negotior . tiaod non seientia diuina praeuenerit: ita nihil sit boni, quod in nistra participationem non deo aut hore defluxerit. Pota stremo quemadmodum per hanc praedicatione propositi dei quo fideles fiunt qui praeordinati sunt ad vitam
aeternam. nemo eoru qui cohortandi sunt impediatur, nee occasione negligentiae habeam. si se praedestinatos esse desperent illud etiam qualiter diluatur. quaesumus patienter insipientiam nostram ferendo dei nonstres, quod retractatis priorum de hac re opinionibus, pene omnium par inuenitur & una sententia qua propositu Spr destinationem dei secundum praescientiam rece perunt: ut ob hoc deus alios vasa honoris, alios contumeliae fieerit quia finem uniuscuitisque praeuiderit,&sub ipso gratic adiutorio, in qua fiiturus esset volutate S assione pr scierit. Quibus omnibus enodatis. Sinubiis insuper quae altiore intuitu ad causam hae pertinetia magis potes videre discussis: credimus & sperannis C non solum tenuitate nostram, disputationis tuaru pr(sidio roborida sed etiam ipsos quos meritis atque ho noribus elaros caligo istius opinionis obscurat,defee
tisii mum lumen gratiae recepturos Nam v num eorum
praeeipuae aut horitatis & spiritalium studiorum virum, sanctum Hilarium Arelatensem Episcopum, seiat beatitudo tita admiratorem sectatorem, in aliis omnibus tuae esse doctrinae:& de hoe quod in querela trahit, ia- pridem arud sanctitatem tuam sensum suu per literas velle conferre. Sed quia virum hoc facturus,aut quo fine sit facturiis. incertum est. & omnium nostru in fatigatio prouidente hoc praesenti seculo dei gratia, in iuct M l charitatis, scieiic vigore sperat, adde eruditione hi
milibus adde increpatione Iii perbis.Necessariu S utile est etiam quae scripta sunt scribere, ne leue existimetur quod no frequenter arguitur. Sanum enim tutant esse quod no dolet, nec vulnus superducta cute senti ut:sed intelligant peruenturum ad sectionem quod habuerit perseuerantem tumorem. Gratia dei &pax domini notast ei Iesu Christi coronet te in omni tempore. N ambulantem de virtute in virtute glorificet in aeternum domine Papa beatissime ineflabiliter mirabilis incompa- rabiliter honorande praestantis me patrone
de eadem materia.OMINO beatissimo ae toto affectu desiderando,& multu in Christo suscipi edo. patri Augustino Hilarius. Si cessantibus contradicentiu qu stionibus gratae sunt pleraque studiosorum inquisitiones, ut et ii illa qui absque periculo ignoraretur ediscant et arbitror gratiorem fore sedulitatem nostrae relationis,quae dum indicat seeundum quorunda prosecutiones quaedam aduersantia veritati no tam
sibi quin, illis qui turbatur & turbant per consilii, sanctitatis tuae satagit prouideri domine beatissime ae t to assectii desiderade, & multu in Christo suseipiende pater. Hce sunt itaque quae Massiliae, vel aliis etiam locis in Gallia ventilantur. Nouum & inutile esse pr dicationi, quod quidam secundum propositum eligedittas i.
dicatur,ut id nee arripere valeat nec tenere, nisi quδderedendi voluntate donata, excludi putant omne pr(dicandi vigorem, si nihil quod per eum excitetur, in si
hominibus remansi se dicatur. Consentium omnem
hominem in Adam perisse nec inde quenquam pol se proprio arbitrio liberari: sed id conueniens asserunt veritati, vel coneruum praedicationi, ut cum probstratis, & nunquam latis viribus surrecturis an nunciatur obtinendae salutis occasio, eo merito quo voluerint & crediderint, a suo morbo se posse sanari, & ip
sus fidei augmentum, & totius sanitatis suae cosequantur eilectum. Caeterum ad nullum opus vel incipiendum, nedum perficiendum, quenquam sibi sumeere posse consentiunt: neque enim alicui operi curationis eorum annumerandum putant, exterrita supelicii voluntate unumquenque aegrotum velle sanata. Quod enim dicitur, Crede S saluus eris: unum horum extagi asserunt. alii id offerri. ut propter id quod exigitur si redditum fierit, id quod offertur deinceps tribuatur.
Vnde non consequens putant, exigendam ab eo fidὴ, euius naturae id voluntate conditoris concessiim est:&nullam ita depratia tam vel extinctam putant, ut non
debeat vel possit se velle sanari. Propter quod vis Fnetur quis a sua, vel si noluerit, cum sua aegritudine puniatur . Nec negari gratiam, si praecedere dicatur talis voluntas, quae tantum medicum quaerat: non autem
quicquam ipsa iam valeat: nam illa testimonia ut est illud , Sicut unicuique pari itus est mensuram fidei, & Item is milia, ad id volunt valere, ut adiuuetur qui creperiti velle no ut etiam donetur ut velit .Reiectis ab hoe do
i no aliis pariter reis. ct qui possent similiter liberari, sis ea quae pariter indignis praestatur credendi voluntas,
etiam ipsis similiter praestaretur: Si aute aiunt, dicatur vel talem omnibus remansisse , qua vel contenere quis valeat vel obedire . de compendio putant rationem reddi electorum vel reiectorum, in eo quod unicui pineritum propriae voluntatis adiungitur. Cum autem
dicitur eis, quare aliis vel alicubi praedicetur, vel non praed ieetur: vel nue pradicetur quod aliquando pene
omnibus, sicut nunc aliquibus gentibus non praedica tum sit: di eunt id praescientiae ei se diuinae: ut eo tem pore & ibi.& illis veritas an nunciaretur vel annuncie
tur,quando S , hi praenunciabatur esse crede da:& hoes non italum alioris catholi eorum testimoniis, sed etiami sanctitatis tuae disputatione antiquiore se probare te- silur . ubi tamen eande grati in no minore veritatis
534쪽
G perspicuitate desueris ut est illud quod dixit sanctitas
lib. desera tua in quaestione cotra Porphyrium, de tempore Christiana religionisaue voluisse stominib' apparere Christum & apud eos prcdicari doctrina sua in quado sciemi sunt ... bat & ubi sciebat esse. qui in eum Herant credituri. Vel illud de libro in epistola ad Romanos Dicis itaque mi
s. ex m. hi quid adhuc conciueritiar nam voluntati eius quis re . . ad sistit Cui sane inquisitioni, inquis screspondet, ut in t ei. telligamus spiritalibus viris, etiam non secundum terrenum hominem viventibus, patere posse prima meriti fidei & impietatis, quomodo deus praescientia eligat
credituros,&damnet incredulos: nee illos ex operibus eligens nec istos ex operibus damnans: sed S illoro fidei praestans ut bene operentur, de istorum impietatem deserendo obdurans, ut male operentur Et iterum in eode libro superius, Aequales omnes sum ante meritu, lam a. p. potest in rebus omnimodo aequalibus electio nominari, quoniam spiritussanctus no datur nis credentibus. Non quidem deus eligit opera quae ipse largitur,
eo dat spiritumsanctu t per charitatem bona opereri mur:sed tamen eligit fidem, quia nisi quis credat. & in
aeciliendi volutate permaneat, non accipit donii dei, id est seiritumsanctum, per quem infusa charitate bo/nu potait operari. No ergo eligit deus opera cuiusquain praescientia, quae ipse conaturus est: sed fidem eligit in praesciriia,ut quem erediturum esse praesciuit, ipsum
elegerit cui spiri iuni sanctum daret,ut bona ope iando etiam aeternam vitam consequeretur. Dicit enim Apo- r. i. stolus, idem deus qui operatur omnia in omnit, Nil x. sin i quam aui edictum est, deus credit omnia in omnibus.ca tu cffod enim credimus nostrum est, quod autem opera Dant. mur, illius: ct caetera in eodem opere, qua se acceptare S probare testantur,tanquam conuenientia Euangelicae veritati. Caeteriam pr scientiam S praedestinatione,
vel propositum ad id valere colendui, ut eos praescierit, vel pr destinauerit,uel proposuerit eligere.qui fue-Lcmat. . rat credituri: nec de hac fide posse diei,Quid habes qdno accepisti cum in eadem natura remanserit,licet vitiata. quae prius sana ac perfecta donata sit. chod autedicit sanctitas tua, nemine perseuerare nisi perieueradi virtute percepta hactenus accipi ut ut quibus datur,in-l erit licet prccedenti tamen proprio arbitrio tribuatur: quod ad hoe tantum liberum alterunt, ut velit vel no lit admittere medicinam Caeterum S: ipsos abominari
se S damnare testantur .si quis quicquam x irium in aliquo remantisse quoad sanitate progredi possit,existi mei. Nolunt autem ita hae perseueram iam praedicari, ut non vel suppliciter emereri, vel amitti cotumaciter possit. Nec au incertum voluntatis dei deduci se volucubi cis quantu putant ad obtinedum vel amittendum, euidens est qualecunque sit initium voluntatis illud sarian. . etiam testimonium quod posuisti, Raptus est ne malitia mutaret intellectum eius: tanquam no canonicum
definiunt omittendum. unde illam praescientia se aecipiunt, ut propter fidem si ituram intelligedi sint prae stiti et nee cuiquam tale dari perseueram iam a qua non permittitur praeuaricari . sedi qua possit sua voluntate deseere S infirmati asseriint inutile exhortandi con- sietudinem si nihil in homine remasile dicatur quod correct io valeat excitare: quod quide inesse naturae sese dicere costentur, ut hoc ipso quod ignorati v eritas praedicatur, ad beneficium praesentis gratiae referendutii: Nam siue praedestinati sunt inquiunt,ad utramque partem, ut de aliis ad alios nullus possit accedere,'ud pertinet tanta extrinsecus correctionis instantia i Si ab
homine etsi non fides integra, saltem vel doloreo m. Npunctae infirmitatis exoritur, aut periculum demostratae moriis horretur Nam ii non potest timere quis unde terretur nisi ea volutate quq sumitur non ex eo culpandus quod nunc no vult, sed in eo de cum eo qui id aliquido noluit ut eam damnationem eum suis post
ris mereretur incurrere,, t nunquam recta semper autem praua vellet appetere. Si autem est qualiscuque dilor qui ad exhortationem corripientis oriatur,hac ipsam dicunt causam propter quam vel reiiciatur alius, vel alius assciniatur: atque ita non opus esse partes c
stitui, quibus nee adiiciendum si aliquid nec detrahe-dum. Deinde moleste ferunt ita diuidi gratiam, quae
vel tune primo homini data est, vel nune omnibus dratur. ut ille acceperit perseueram iam, non qua fieret ut perseueraret sed sine qua per liberum arbitrium pers uerare non fossit: nunc vero sanciri in regnu per gratiam praedelamatis non tale adiutorii imperseuerantiae detur, sed tale ut eis perseuerantia ipsa donetur, non solum ut sine isto dono perseuerantes esse no possint, verumetiam v t per hoc donum non nisi perseuerantes sint. His verbis sanctitatis tuae ita movemur, , t dican quadam desperationem hominii us exhiberi. Si enim, aiunt ita Adam adiutus est, vi & stare posset iniustitia, ct i iustitia declinare: at nune ita sinctii Luantur, i declinare non possint .siquidem eam acceperunt volendi perseuerantiam, ut aliud velle no posiim: vel sic quida
deseruntur,ut aut nec acced iit, aut si accesserim S r cedam ad illam voluntatem peti inuisse dicunt exhoratationis vel comminationis tilitatem quae S persist
di S desistendi oblinebat liberam potestatem: non ad hane, cui nolle iustitiam ineuitabiti necessitate coluimctu es Epr ter illos qui ite concreati sum his,qui es uniuersa massa damnati sunt, ut exciperemur per gratian liber ad i. unde in hoc solo volui a primo immine omnium distare naturam . vi illum integris viribus volutatis iuuaret gratia , olentem,sne qua perseuerare non poterat: hos autem antissis S pcrditis viribus credite, tantum, non solum erigat prostrato veruttia in suisul.ciat ambulantes. Caeterum quicquid libet donatum sit praedestinatis, id posse Samittere &retinere propria voluntate comedunt. Quod iuc filium esset, ii verum putarem eam quosdam perseuerantiam percedisse. ut binis perseuerates esse no possint. lnde est quod S illud
pariter non accipiunt, ut eligendor u reiiciendori: nil esse definitum numerum x elint: atque illius sententiae expositionem, non eam quae a te est deprompta sustias iani id est,ut non nisi omnes homines saluos fieri volt, ct no eos tantum qui ad sanctorum numerum rem
tinebunt sed omnes omnino. ut nullus habeatur exceptus Nec hoc timendum.quod quidam eo inuito periure dicantur.Sed euomodo, aiunt,no vult a quoqua peceari vel deseri iustitiam , ct tamen iugiter illa deseritur
contra eius voluntatein, comitium ur s. peccata: ita eusaluare velle omnes homines,nec tamen omnes homi
nes velle saluari Testimonia etiam scripturae quae de Saule vel de David posuisti, non pertinere putant ad
quaestionem, quae de exhortatione versatur Alii autem ad id referunt, ut ex his eam gratiam accipiam commendari,qua unusquisque post x olutatem iuuatur: vel ad ipsam vocatione quae praestatur indignis .Hoc enim ct illis locis tuorum opusculor una ct aliorum quae persequi longum est, se demonstrare testantur. Paruul rum autem causam ad exemplo maiorum non patiui tu erri. Qitam ct tuam sanctitatem dicunt eatenus
535쪽
DE PRAEDESTINATIONE . SANCTORUM LIBER PRIMvS
A attigisse, ut incertum esse volueris, ae potius de eorum Id. i A. poenis malueris dubitari. Quod in libro tertio de libero arbitrio ita posuisse meministi, ut hae eis ocealione potuerit exhibere. Hoc etiam de aliorum libris quoruest in Ecclesia aut horitas, faciut quod perspicit sanctitas tua non parum posse iuuare contradictores,nisi maiora, aut certe vel paria proferatur a nobis. Non enimianorat prudentiis ima pietas tua. quanto plures sint in Ecclesia qui aut horitate nominia in sentetia teneatur, aut ad sent ni iam transferantur Ad summum fatigatis omnibus nobis ad id trosecutio eorum, vel poti' querela conuertitur,consentientibus etia his qui hane definitione improbare non audent, ut dicant: id opus suit huiuscemodi disputationis incerto tot min' intellissium corda turbari Neque enim minus utiliter ii- ne hae definitione aiunt tot annis a tot tractatoribus, tot praecedentibus libris S tuis & aliorum. contra alios,tu maxime cotra Pelagianos, ea tholica fide fuisse defensam. Haec mi pater & alia interminabiliter plura, si ut summa mea vota cofitear, per me deferre malui seni,vel quia hoc no merui, saltem prolixiore temporeb omnia quibus mouetur, collecta diri ere: ut ui equid de hae re contradicitur, quatenus refelli, vel si id no potest tolerari deberct audire. Sed quia neutrum ex voto prouenit malui quomodo potui naee comprehensa dirigere quam penitus de tanta quorunda contradictio ne reticere. Sunt ex parte tales personae,ut his cosuetudine Eeelesiastica laycos summam reuerentiam necesse sit exhibere. QMd 'iridem ita curauimus deo iuuante seritare,ut eum opus titit no taceremus quae ad qu stionis huius asseritonem exiguitas nostraru virium sug- ferebat. Sed nunc summatim quantum festinatio peratoris admisit hae velut commonendo suggessi. Tucsanctae prudentic est dispicere quid facto opus sit,ut talium S tantorum superetur vel temperetur intentio.
Cui ego iam parum prodesse existimo te reddere rationem, nisi & addatur aut horitas,quam transgredi infatigabiliter contemtosa corda non possint.Sed plan8 illud tacere non debeo, quod se dicant tuam sanctita tem hoc excepto in factis Sc dictis omnibus admirari.
Tuum erit decernere quomodo sit in hoc eorum contradictio toleranda. Nec mireris quod aliter vel aliqua in hae epistola addidi, quantum puto quae in superiore C non dixeram: Talis est enim nunc eoru definitio, praeter illa quae per festinationem aut obliuionem fortasse preterii. Libros eu editi fuerint, quos de uniuerso opere moliris,quaeso habere mereamur, maxime ut per eorum authoritatem,s qita tibi in tuis displieentia dignitate tui nominis iam no trepidi sequestremus. Librum etiam de gratia S libero arbitrio non habemus superest ut eum quia utilem quaestioni cofidimus mercamur accipere. Nolo aute sanctitas tua lic me arbitretur haeo
set ibere, quasi de iis quae nunc edidisti, ego dubitem. Sutaeiat mihi poena mea quod a praesentiae lux deliciis
exulatus ubi salubribus tuis uberibus nutriebar, no so lum absentia tua crucior, verumetiam pervicacia quorunda qui non tantu manifesta respuunt, sed etiam nol intellecta reprehendunt. Caeterum hac suspicione in- tantum careo, ut potius infit nutatem meam qua tales
partim patienter fero, notabilem putem. Qualiter autem ad haee consulendum iudices, ut dixi, tuae sapientiae derelinquo Nam ad me hoc pertinere credidi pro . ea qua Christo vel tibi debeo charitate, ut quae in quo stionem veniunt non tacerem. icquid pro ea gratia quain in te pusilli cum magnis miramur, volueris aut
va uelis, gratisti me accipiemus tanquanta nobis eira. Drissima S reuerendissima anthori late decretum. Sane quia vrmente perlatore, timui me vel non omnia, vel
haec ipsa minus digne conscius mearum virium posse dirigere, egi cum viro, tum moribus, tum eloquio aestudio claro, ut quanta posset collecta suis literis iiiii-maret, quas coniunctas nis destinare curaui. Est enim talis qui etiam praeter hanc necessitatevi, dignus tuae sanctitatis notitii iudicetur. Sanctus Leontius diaconus cultor tuus, cum meis parentibus inultum te salutat. Memorem mei paternitatem tuam dominus lesus
Ecclesiae suae annis pluribus donare dignetur domine pater. Et infra. Sciat sanctitas tua, fiat rem meum
euius maxime causa hinc discessimus, cum matrona sua ex consensu persectam deo continentiam deuouisse. Vnde rogamus sanctitatem tuam , ut orare digneris , quo hoc ipsum in eis dominus confirmare Scustodire dignetur.
SCOPI, DE PRAE DESTI natione Sanctorum,
ixis si quidem Apostoli, scimus est in epistola ad Philippenses Eadem scribere vobis, mihi quidem non
pigrum, vobis autem tutum est.
Idem tamen scribens ad Galatas, eum se satis apud eos egisse perspiceret , quod illis per inimii
lium sermonis sui necessarium esse cernebat: Decate- c,
ro inquit, laborem mihi nemo praestet: vel sicut in ple- p risque eodicibus legitur, Nemo mihi molestus sit. Ego
autem qua nuis me moleste ferre confitear, quod diuinis eloquiis quibus dei gratia praedicatur, quae omnino nulla est, si secundis merita nostra datur, tant multis manifestis sue non ceditur: vestrum tamen stii diu se ternam i dilectionem filii charissimi Prosperae Hila.ri,qua eos qui tales sunt, ita no vultis errare, ut post tot 'libros de hae re atque epistolas meas adhuc me deside retis hine seribere: tatum amo quam ii non possium dicere: S tantum me amare,quantum debeo. non audeo
dicere. xl apropter ecce rescribo vobis S licet iam nisvobiscum tamen etiam per vos adhue ago,quod me fiatis egisse credebam.Coiideratis enim literis vestris videre mihi videor eos fratres pro quibus geritis pia curam , ne teneant poeticam sentem iam qua dictum est
Spes tibi quisque: S in illud incurrant quod non poeti-ee sed prophetice dictum est, Maledici' omnis qui spe H .ir.
habet in homine: eo modo ei se tracta dos , quo tractauit Apostol quib' ait. Et si quid aliter sapitis, hoe .lui ibi p.3. que vobis deus reuelabit. Adhuc quippe in quaestione ea ligat de prcdestinatione sanctoris. Sed habet unde ii . t aliter in ea sapiut, hoc quos illis revelet de', ii in
536쪽
G eo ambulet in quod peruener ut Propter quod Apost Ius eu dixisset. Si quid aliter sapitis, hoc quoque vobis deus reuelabitavertit anuli, in uitan quod peruenim . in eo ambule' ius. Pervenerunt aute isti m tres nostri. pro quibus solicita est pia charitas vestra ut credant cuEccletia Christi peccato primi hominis obnoxium na. l sci genus humanum nee ab isto malo nisi per iustitiam secundi hominis aliquem liberari. Permen erunt etiam, ut praeueniri voluntates hominu dei gratia fateatur at-Jue ut ad nullu opus bono vel incipiendi, vel perficie-um sibi quenquam sufiicere poste consentiant. Retenta ergo ista in quae perueneriit, plurimum eos . Pelagianorum errore diseernui . Proinde si in eis ambulent.& oret eum qui dat intellectu sit quid depra distinatione aliter sapiut,ipse illis hoc quos reuelabitua me etiam nos impedamus eius dilectionis affectum ministerium s sermonis. sicut donat ille que rogamus, ut in his literis ea quae illis essent apta & utilia diceremus. unde enim scimus ne forte deus noster id per hae nostra velit eficere seruitute, qua eis in Christi libera cha P ii. ritate se tuimus Prius itaque fidem qua Christit nisumus, donum dei esse debemus ostedere, si tamen d lira gentius id fleete possumus qua in voluminibus tot ta-riss iam fecimus. Sed nue eis respondendu esse video
ut diuina testimonia qui de hac re adhibuim' ad hoeiciant valere, ut nouerimus ex nobis qui de nos habere ipsam fide, sed incrementu eius ex deo tanqua fides non ab ipso donetur nobis, sed ab ipso tame augeatur in nobis eo merito quo coepit a nobis. No ergo receditur ab ea sentetia qua Pelagus, ipse in Episcopali iudicio Pal stino, se ut eadem gesta testatur, dinare copia su est, gratiam dei iecudu merita nostra dari: quali nos eri incat ad dei gratiam quod credere coepimus .sed il-ud potius quod propter hoc nobis additur,ut plenius perfecti v j credamus: ac per hoe initium fidei nostrae priores damus deo,ut retribuatur nobis S supplementum eius di si quid aliud trudeliter poscimus. Sed contra ita haec cur no potius audimus. is prior dedit illi S retribuetur ei quonia ex ipso S per ipsum S in ipso sunt omnia. Et ipsum igitur initium fidei nostr , ex quo nisi ex ioso est Neq; enim hoc excepto ex ipso sunt cari ra seu ex ipso, Sc per ipsum S in ipso sum omnia. Quis autem dicat eum qui iam copii credere, ab illo in quei eredidit nihil mererit unde fit, ut iam merenti catera dieantur addi retributione diuina ac per hoc fratiam dei secundum merita nostra dari Quod obiectum sibi Pelagi' ne danaretur, ipse danauit. Quisquis igitur haedamnabilem vult ex omni parte vitare sententiam,ve- Niva. raciter intelligat dictu quod Apostolus ait: vobis d 'natum est pro Christo. non solum x t credatis in eum verum ei lavi patiamini pro eo. vir uncti enim ostendit dei donum, sui a virunque dixit esse donatum. Nec ait ut plenius S perfectius eredatis in eum: sed , ut credatis in eum. Nec seipsum nrisericordiam cosecutum dixit ut fidelior sed , t fidelis esset: quia sciebat no se initium fidei suae priorem dedisse deo retributum tibi ab illo eius augmentum, sed ab eo se factum fidelem, a quo re Apostolus fictus est: Nam scripta sum etiam fi dei eius initia . sunt i: Ecelesasti ea celebri lectione notissima Auei sus quippe a s de vitam vastabat, eique u hementer adueritis. repente est ad illam gratia potentiore conuersus: coueriente illo cui hoc ipsum Lacturo per Prophetam dictum est: Tu conuellens vivificabis nos: ut non solum ex nolente fieret volens credere verumetiam ex persecutore persecutionem in eius fidei
quam persequc baior, desens: ne pateretur . Ponatum Rquippe illi erat a Christo , no solum vi crederet in m. ivertimetiam ut pateretur pro eo. Et ideo commendas istam gratia . quae no datur secundu aliqua merita sed efficit omnia bona merita: Non quia idoneis unus. in- i in libquit, cogitare aliquid quasi ex nobisi rei ipsis, sed si iii cientia nostra ex dio est. Attendant hie erba ista perpend nt,qui putant ex nobis esse i dei ereptum a ex deo esse edet supplementum. Ubi enim non videat, prius esse cogitare quam credere Nullus quippe credit aliquid , niti prius cogitauerit esse credendum. Qualiuis enim raptim quan uis celerrime credendi volunt tem quaedam cogitationes anteuolent , moxque illa ita isequatur, ut quati colunctis, ima comitetur,necesse est tamen ut omnia quae creduntur, praeueniente cogitatione erc dantur: quanquam S ipsum credere,nihil a. or mliud est quam cum visentione cogitare. Non enim omnis ui cogitat, credit: cum id co cogitent plerie ue, ne
credant: sed cogitat omnis 'hi credii.& eredendogitat Scogitando credit. odergo pertinet adr sipionem atque pietatem de qua loquebatur Apostol : LSi no sum' idonei cogitare aliquid 'uasi ex nobis me ipsis. sed suffcientia nostra ex deo est: profecto no si nius idonei credere aliquid quasi ex nobismetipsis, dis ne cogitatione non possumus, sed sufiicientia nostrai qua credere incipimus, ex deo est. ocirca licut nemo sibi sufacit ad incipiendum vel perficiendii quo leunque opus bonum , quod iam isti stat res sicut ves raseripia indicat, verum cise consentiunt: unde in omni opere bono & incipi edo , per sciendo,sui: cio a n stra ex deo est, ita nemo tibi sufficii vela linei predam
vel ad perficienda fidem, sed si Scientia nostra ex deci
est: quoniam edes si non cogitetur, nulla est, ct nori furinus idonei cobitare aliquid ex nobis, quas ex nobismetipsis, scd itificientia nostra ex deo est. Cauer dum est itai res dilecti adeo, ne hono se extollat a Iversus deum, cum se dicit facere quod promisit deus. N5nne fides gentium promissa est Abia hae ct ille dans gloriam dco. plenis me credidit quoniam qui pro- delira mist potens est S nee rei ipse ergo fidem genitum facit, qui potens est facere quod promist. Porro ii ope
ratur deus fidem nostram miro modo agens in cordibus nostris ut credamus , nunquid metuendum est, ne totum facere non possit: ct ideo homo sibi priina, eius Mu endieat partes, ut nouissimas ab illo accipere mere tur idcie si aliud agitur isto modo . nis ut gratia dei secundum merita nostra detur pio libet in odo , ae se gratia iam non si gratia . Redditur nanque hoc pacto debita, non donatur gratis: dclutui enim cre dcnti ut a domino ipsa siles augeatur. ct si merces fidei cce piae, fides aucta mee ait enditur cum hoc dicitur,no secundum gratiam sedi ceundum debitum istam mit,
cedcm credentibus impinari cur autem no tollim tri- lbuatur homini, ut qui tibi potuit instituere quod non habebat:ipse quod instituit, augeat, omnino no video: lnis quia resistino notest diuinis manifestissimis testimoniis quibus & fides, unde pietas exordiu simi it d mi dei est emostratur: quale est illud . quod unicuique deus partitus est mensuram fidei ri illud:Pax fratribus& charitas co fide a deo patre, A domino Iesu Christo:
ct extera talia. No lens ergo his ta claris testimoniis r
pugnare & tame x olens a seipso sibi esse quod credidit nomo quasi componat cis deo, ut partem fidei tibi ve dicet, atque illi partem relinquat: ct quod est elatius, primam totist ipse, sequentem dat illi: Sin aequo
537쪽
A dieit esse ambori, priorem se facit posteriorem deum. me III. Non ue pius atque humilis doctor ille sapiebat CP prianum beatissimum loquor, qui dixit in nullo glocet. riandis,quando nostrum nihil iit. od ut ostenderet. cin . adhibuit Apostolum testem dicet em: id auteni hi bes quod non accepisti si autem accepi iiii quid gloriaris quasi non acceperis 3 o praecipue testimonio etiaeonuictus sum, cum similiter errarem, putans fide qua in deum et edimus no esse donum dei, sed a nobis esse in nobis, S per illam nos impetrare dei dona. quibus temperater & iuste &rie vitiamus in hoc seculo. Neci enim fidem putabam aci gratia praueniri ut per illam nobis daretur quod poscerem' utiliter fui quia credere non pol semus,li non pr cederet praeconium verit iis et ut autem praedicato nisis Euagelio eosentiremus, nostrum esse proprium, & nobis ex nobis esse arbitra bar. mem meum errorem nonii ulla opuscula meas tis indicant, ante Episcopatum meum scripta. In quib
est illud quod commemorastis in lueris vestris, ubi es expolitio quarundam propositionum ex Epistola quae
est ad Romanos. Denique O mea cuncta opusculare B tractarem, eamque retractationem stylo prosequerer,
cuius operis iam duos absolueram libros, antequa scripta vestra prolixiora sum piissem, eum ad hune librum retractandis in primo volumine peruenissem, sic inde locutus sum. Item disputas quid ,inqua, elegerit deus in nodum nato cui dixit seruiturum esse maiore: & quid in eodem maiore similiter nodum nato reprobauerit: de suibus propter hoc commemoratur , qua nuis lore postea prolatu sit Propheticum testimonium: Iacob di .ino virali. lexi, Elati autem odio habili: ad hoc perduxi ratioei na- u. a. tionem, ut dicerem: Noerso elegit deus opera cuiu quam in prascientia qucipie daturus est: sed iidem elegii ineraescientia. ut quem tibi credituriam esse praesciuit, i pium elegerit, is pii itum sanctum daret, ut bona
operando etiam aeternam vitam consequeretur. Nondum diligentius quisiveram, nec adhuc uiuenera qualis sit electio gratiae: de qua idem dicit Apostolus: Reliquiae per electionem grati x salia facta fiunt. x utique no est gratia . si eam ulla merita prccedunt:ne iam quod datur non sicundum pratiam sed secundum de bitu, reddatur potius meritas quam donetur. Proinde A. exp/- - quod eotinuo clixi: Dicit enim idem Apostolus, idem
deus qui operatur omnia in omnibus: nusquam autem x. - dictu est deus credit omnia in omnibus .ae deinde subui easu expm iunxi: Quod enim credimus, nostru est: luod aute Eeramur bonum illius est,qui credentibus dat spiritus an- Cctuin: profecto no dicerem, nisi iam scire metia ipsam
fidem inter dei munera reperiri, quae dantur in eodem spiritu. Vtrunque ergo nostrum est, propter arbitrium
i voluntatis, ct v trunque tamen datum est ter spiritu s- dei & eharitatis.Neq; enim sola charitas sed sicut scri-lptu est, charitas cum fide a deo patre, Se domino testi - Christo. Et quod paulopost dixi: Nostru est enim ere- & velle illius aute, dare credentibus & voletibus locultatem bene eradi per spiritum sanctum, per queeharitas diffinditur in cordibus nostris verum est quidem, sed eadem regula & vir unque is illis est quia ipseraeparat volutatem: ct utruns nostru .quia non fit nivolentibus nobis. Ac per hoc quod etiam postea dixi: exr In Quia neque velle possum',nisi vocemuri & eis post vo-
episto. ad eationem voluerimus, non sufficit voluntas nostra , ct eursus noster nisi deus & vires currentibus praebeat, &perducat quo vocat. Ac deinde subluxi: Manifestu estiuin volentis neque currentis, sed miseremis dei Tomus septimus.
ei se quod bene operamur:omnino verissimum est. Sed Dparum de iri a voeatione disserui, luc fit secudum prieolitii in dei. No enim omnium qui vocamur talis est,
sed tantum elector u. itaque quod pauloeost dixi: Sirat Ag expinia enim in his quos elegit de ,no opera, sed fides inchoat ad
meritum, ut per munus dei operentur: sic in his quos Mina ei. damnat infidelitas ct impietas, inchoat poenae meritu, ut per ipsam poenam etiam male operemur: verissime dixi. Sed fidei meritum etiam ipsum esse doni, dei, nec putaui quaerendii esse,nec dixi. Et alio loco:Cuius enim m. h. miseretur, inquam, facit eum bene operari: & que ob- Lb. v. i.
durat relinquit eum ut mala operetur. Sed & illa mise- ricordia praecedenti merito fidei tribuitur.& ista obduratio praecedenti iniquitari. Quod quidem verum est, sed adhue quaerendum erat, utrum S meritum lia dei miserieordiam dei praeueniat id est,utrum ista misericordia ideo tantummodo fiat in homine. quia fidelis est: an etiam facta fuerit ut fidelis e set. Legimus enim dicente vostolo : Miserieordiam consecutus , sum, vi fidelis essem mon ait nuta fidelis era. Fideli ergo datur quidem, sed data est etia ut esset fidelis. Re- Ectissime itaque alio loco in eodem libro dixi: Q sonia tasi non ex operibus, sed misericordia dei ct vocamur ut taeredamus:&credentibus praestat ut ut bene operemur,
non est gentibus ista inuidenda miseri eordia: quinuis 'minus ibi diligenter de illa quae per dei propositum fit
vocatione traliauerim. videtis eerte quid tue de fi- II de atque operibus sentieba quiuis de comendanda dci gratia laborarem,in qua sententia istos ira tres nostros esse nunc video, quia non sicut legere libros meos, ita
etiam in eis curauer ut proficere mecum. Nam si cura sent , in lentirent istam mi aestionem secundum verita
tem diuinarii in scripturarum solutam in primo libro duorum quos ad beat; memoriae Simplicianum scripsi Episeopum Mediolanensis Eeclesiae, sancti Ambros itareritorem, in ipso exordio Episcopatus mei: iiiii se
te non eos noueriit. Quod si ita est, tacite ut nouerint.
De hoe primo duorum illorum libro, in secudo retractationum primum locutus sum, qui sermo meus ita se habet: Librorum,inquam, quos elaboraui Episcopus,
primi duo sunt ad Simplieianum Ecclesiae Mediola casI. neniis antistitem, qui beatissimo successit Ambrosio, de diuersis quaestionibus: quarum duas ex Epistola Pauli ad It omanos in primum librum contuli. Haru prior est de eo quod scriptum est: Quid ergo dicemus Hex ppeeeatum est Abiit,vsque ad illud ubi ait: Quis meli- m. F. berabit de corpore mortis huius Gratia dei per letam
Christum dominum nostris. In qua illa Apostoli vetat has j ba, Lex spiritalis est .ego autem carnalis sum: ct caetera plicianti, quibus earo contra spiritum eo niligere ostenditur, eo modo exposui tanqua homo describatur adhuc sub te ste nondu sub gratia costitutus. Loge enim postea etiaipiritalis hominis,& hoe erobabilius, esse posse illa vetba cognoxii. Posterior in hoc libro quistio est ab eo lo- i. nes Leo ubi ait : Non solum autem, sed S Rebecca ex uno eoncubitu habens liciae patris nostri: usque ad illud ubi , ait Nili dominus sabaoth reliqui et nobis semen sicut Sodoma fui itemus. ct sicut Gomorra similes fuisse- iuuassimus. in cuius quaestionis solutione elaborarum est pro M. f. i. libero arbitrio voluntatis humanae, sed ieit dei gra
tia. Nec niti ad illud potuit perueniri, ut liquidissima iveritate dixisse intelligatur Apostolus: Quis enim te i. m. .
discernit Quid autem habes quod non accepisti Si autem & accepisti. quid gloriaris quasi non aeceperis
Quod volens etiam martyr Cyprianus ostendere, hoe
538쪽
G totum is lomulo definiuit,dicens in nullo gloriadum quido nihil nostrum est.Eeee quare dixi superius, hoc Apostolico praecipue te istimonio etiam me ipsum fuisse conuictu: eum de irae re aliter saperem qui in mihi de
in hae tu stione soluenda cum ad Episcopum Simpli-eianum i ut dixi, scriberem,reuelauit. Hoc igitur Apostoli testimonium ubi ad reprimendam hominis innationem dixit: id enim habes quod no accepisti non sinit quinquam fidelium dicere: habeo fidem qua non accepi. reprimiturq; omnino his Apostolicis verbis tita huius respotionis elatio. Sed ne hoe quidem potest diei: quan uis non habeam perfecta fidem habeo tamen eliri initium quo in Christum primitus credidi: quia de hie respondetur: Quid autem habes quod non aecepisti Si autem S accepisti, mi id gloriaris quasi non ac- pM m ceperis 3 Illud vero quod putant de hae fide ideo nos osse diei: Quid enim habes quod non aecepisti: cuia
in eadem natura remanet. licet vitiata . quae prius canaae perfecta donata sit: nihil ad id quod volunt valere intelligitur si cur hoc Apostol' dixerit cogitetur. agebat enim ne quisquam gloriaretur in homine, quonia , ' dissensiones exortae fuerant inter Corinthios Christia- Id nos, ita ut unusquisque diceret: Ego quidem sum Pau-jtia autem, ego Apollo: alius vero, ego Cephi: &' inde ventum est ut diceret: Stulta mundi elegit deus, ut confundat sapientes: ct infirma mundi elegit deus, ut confundat fortia:&ignobilia mundi S contemptibilia elegit deus Si ea quae no sunt tanquam sint,vt qu
sunt evacuet, ut non glorietur coram deo omnis caro.
Hic certe contra humana superbiam satis clara est Apostoli intentio: ne in homine quisquam glorietur, ac per hoc nec in seipso . Denique cum dixisset, ut non glorietur coram deo omnis caro: ut ostenderet in quo debeat homo gloriari, mox addidita Ex ipso aut e . inquit, vos estis in Christo leta , qui factus eu nobis sapientia 1 deo,ct iustitia & sanctificatio ct redemptio: ut quem-mm. v. admodum scriptum est: Qui gloriatur,in domino glorietur. inde peruenit ista eius intentio, ut postea incre ..c ria. s. pans dicat: Adhuc enim carnales estis cum enim lints inter vos aemulatio& contentio, nonne carnales estis,
& serendum hominem ainbulatis Cum enim quis di- cat, ego quidem sum Pauli: alius autem, ego Apollo:
nonne homines estis id ergo est Apollo,quid aute Paulus Ministri per quos credidistis: S nicuique sicut
dominus dedit, ego plani aut Apollo rigavit: i ea deus incrementu dedit . itaque neque qui platat est aliquid . neque qui rigat: sed qui incrementum dat dexi . videtisne nihil agere Apostolum,nisi ut humilietur homo, de exaltetur deus solus mandoquidem in eis qui plantantur ae qui rigantur nec ipsum plantatorem Si rigatorem dicit esse aliquid . sed qui incremetum dat deus: quan uis S hoe ipsum quod ille plantat hic rigat, non ipsis sed domino tribuat dices: unicuique i eut domi- nus dedit: ego plantavi, Apollo rigavit. Hinc ergo in
eadem intentione persistens, ad hoc venit ut diceret, Itaque nemo glorietur in homine. lam enim dixerat, lini gloriatur, in domino glorietur. Post haec Salias nonulla quae his conectuntur, perducitur illue eadem l
c. . . ipsa eius intentio ut dicat: H eautem fratres transfiguraui in me & Apollo propter vos: ut in nobis discatis, i ne supra quam scriptu est unus pro altero in letur ad-
uersus alterum. is enim te discernit id aute ha- be, quod non aecepisti Si autem de aeceptui quid gl
riari, quasi non acceperis ian hae Apostoli euidentissus ina intritone, qua cotrahuntanam superbia loquitur,
ne quisquam in homine sed in domino glometur: do R
na dei naturalia suspicari, siue ipsam tota perfectam
naturam qualis in trima conditione donata est, me vitiatae nature qualescunq; reli lilias, nimis quantum ex
stimo absurdum est. Nunquid enim per haec dona quq
omnibus communia sunt nominibus, discernutur ho- at o .mines ab hominibus Hie autem prius dixit Quis ei, in
te diseernit 3 ct deinde addidit, Quid aute habes quod
ho accepisti posset quippe dicere homo in fiatus auuer sus alterum: discernit me fides mea, iustitia mea, vel si Juid aliud.Talibus occurres cogitationibus bonus d
or, Qis id autem habes inquit, quod non accepisti A quo nisi ab illo qui te discernit ab alio cui no donauit, quod donauit tibi Si aute de accepisti, ait, quid glori ris quati no acceperis Ni,quid quaeso aWit aliud nisi ve qui gloriatur, in domino glorietur Nihil autem hula
sensui tam cottarium est, quam de suis meritis sie quesuam gloriari,tanquam ipse sibi ea fecerit, non gratia et: sed gratia quae bonos discernit a malis: no quae cta
munis est A bonis de nolis. Sit ergo gratia naturae attributa, tua sumus animalia rationabilia discernimurque a pecorib': sit etiam gratia natur attributa, qua in
ipsis hominibus a deformit,' pulchri, vel ingeniosi dii
cernuntur a tardis,ae ii quid eiusmodi est. Sed non se ille quem coercebat Apostol', aduersus pecus instabat, nee aduersus homine uterum, de aliquo naturali mi nere quod inesse posse id pessimo, sed aliquod boniani quod pertineret ad vitam bonam,sibi no deo tribuensi abatur quando audire meruit,Quis enim te discer
nil Quid autem habes quod non accepisti Vt enim iit naturq fide posse habere. ni liquid Shabere Non enim omnium est fides eum fidem posse habere sit omnium. Non autem ait Apostolus, quid autem potes habet Et quod non accepisti ut posses habere: sed ait Quid au tem habes quod non areepisti Proinde posse habere iisdem, sicut posse habere charitatem, natur est hominus habere autem fidem quemadmodum habere charita tein gratiae est fidelium. Bla it aque natura in qua nobis
data est possibilitas habendi fide, non discernit ab ho mine hominem. ipsa vero fides discernit ab infideli fi delem.Ac per hoe ubi dicitur, Quis enim te discernit Quid aute habes quod no accepisti quisquis audet dicere, habeo ex meipso fidem no ergo accepi: profecto
contradicit his ea pertissimc veritatunon quia credere vel non credete . non est in arbitrio voluntatis hum nae,sed in electis praeparatur voluntas a domino. ideo
ad ipsam quoque fidem, crux in voluntate est pertinet, Quis enim te disternit 3 Quid autem habes quod non accepisti Multi audiunt verbum eritatis: sed alii credunt . alii contradicunt . volunt ergo isti erederet nolui autem illi.Quis hoe igninet quis hoe neget se.
l cum aliis praeparetur, aliis non praeparetur voluntas at domino: discernendi, est viique quid veniat de miseri cordia eius, quid de iudicio. Iod quaerebat Israel, aiel Apostolus hoc non est consecutus electio autem condi secuta est: c teri vero ex cati sunt sicut scriptu est De dit illis deus spiritum con punctionis oculos ut novit deant & aures ut no audiant,vsque in hodierni, diem. Et David dicit. Hiat mensia eorum in ta lucum & ven i iionem de in scidatum S in retributionem illis obscu-lremur oculi eorum ne videant Adorsum eo tu semper incurua . Icce misericordia de iudiciu: misericordia in lelectione, quae consecuta est misericordias dei: iudiciu vero in ecteros qui excccati sunt:& tamen illi quia volucrut, ediderunt: illi quia nolueriit, non credideruta,
539쪽
A Miserieordia igitur & iudieium in ipsis volutatibus f
cta sunt. Electio quippe ista gratiae est,no utique meri L . u. toria. Superius enim dixerat Sic ergo S in hoc tempore reliquiae per electione gratiae saluc se ac sunt. Si autegratia,iam non ex operibus: alioquin gratia iam no est gratia.Gratis ergo cosecuta est quod consecuta est ele-io: non praecessit eorum aliquid quod priores dari .ct retribueretur illis. pro nihilo enim saluos fiet; eos. Caeteris autem qui execcati sunt, sicut ibi non tacitum est in retributione factu est. Vniuersae viae domini miseri eordia & veritas. Inuestigabiles sunt aute viae eius. Inuestigabiles igitur sunt S misericordia qua pratis luberat, ct veritas qua iuste iudicat. Sed forsitan di- eum: ab operibus iidem dinstinguit Apostolus: gratia vero non ex operibus esse dieit: non autem dieit quod non sit ex fide. Ita vero e .sed ipsam quoque fide opus dei dieit esse Iesus.& hane ut operemur iubet. Dixerat enim ad eum ludci,Quid faciemus ut operemur opera dei, Respodit Iesus ae vixit eis:Hoc est opus dei, ut credatis in eum quem misit ille. Sie ergo distinguit Apostolus ab operibus fidem,queadmodum in duobus res gnis Hebraeoriam distinguitur ludas ab Israel, eum de ' ipse ludas iit Israel. Ex fide autem ideo dieii iustificari homine, non ex operibus, quia ieci prima datur ex qua
impetremur caetera, quae proprie opera nuncupantur,
in quibus iuste vivitur. Nam dicit etiam ipse Gratia sabui estis facti per fidem.& hoe non ex vobis sed dei d num est: id est di quod dixi pet fidem non ex vobis,sed
dei donum est. Et iam fides non ex operibus, inquit,ne forte quis extollatur: solet enim dici, ideo credere me Actiam ruit, quia vir bonus erat de antequam crederet. modde Cornelio dici potest, cuius acceptae sunt eleemosynae, de exauditae orationes antequa eredidisset in Christum: nee tame sne aliqua fide donabat & orabat. Nam nre,aadi. suomodo inuocabat in que no crediderat Sed si V set sine fide Christi ei se saluus, no ad eum aedificadum mitteretur architectus Apostolus Petrus: quanta is nisi dominus aedificauerit domum, in vanum laboraueriit aedificantes eam .Et dicitur a vobis,fides est a nobis, terat domino ad opera iustitiae pertinentia: quasi ades aediseium non pertineat fides: quas ad aedificium. inquam, non pertineat fundamentum . mod si in primis & maxime pertinet, in vanum laborat praedicado adigeans fidem nisi ea dominus miserando intus aedia ficet. sicquid igitur Se antequam in Christum crederet S cum crederet, de cum credidisset, bene operatus est Cornelius totum deo dandum est,ne forte quis extollatur . Proinde ipse v nus magister & dominus eum dixisset quae supra commemoraui Hoc est opus dei, ut eredatis in eum quem misit ille et in eodem itis sermo
ne suo paulopost ait: Dixi vobis, quia & vidistis me Senon credidistis: omne quod dat mihi later, ad me ve. O . VIII. niet. id est, ad me veniet: nisi credet in me Sed vi fixi pater dat. ite paulopost: Nolite, inqtrit,mum murare inuicem: nemo potest venire ad me, nis pater qui misit me traxerit eum: de ego eu resuscitabo in iam
n uissimo die.Est scriptum in Prophetis: Et erunt omnesi docibile, dei omnis qui audiuit a satre de didicit, venit ad me. id est omnis qui auuiuit a patre & didiacit venit ad me: nisi .nullus est qui audiat Se diseit 1 ra. tre,& non veniat ad me Si enim omnis qui audiuit 1 patre Se didicit veni Verofecto omnis qui no venit no audiuit a patre,nee didicit: nam si audisset &didicisset, veniret. Neque enim ullus audiuit ac didicit de no v nit et sed omnis, ut ait veritas, qui audita a patre diu Tomus septimus. dicit, venit. valde remota est a sens,' eatui, lite selim Dia in qua pater auditur, ae docet ut veniatur ad filium. Ibi est re ipse filius, quia ipse est verbum eius per quod
se docet, nec agit hcie cum carnis aure, sed cordis. Simul est de ibi spiritus patris & filii: neque enim ipse nodocet, aut separatim docet. inseparabilia quippe dicimus esse opera trinitatis. Et ipse est utique spiritus sanctus,de quo Apostolus dicit, Habentes autem eundem spiritum fidei.Sed ideo patri hoc potissimum est attributum , quia de ipso est genitus unigenitus, de de is taprocedit spiritus sanctus: unde longum est enucleatius disputare: Se de trinitate,quae deiis est laborem nostruin quindecim libris ad vos iam existimo permeniisse. valde, inquam remota est a sentibus carnis hie schola, in qua deus auditur &docet. Multos venire videm ad filium, quia multos credere videmus in Christum sed ubi &quomodo 1 patre audierint hoe et didicerint,novidemus. Nimirum gratia ista secreta est gratiam vero esse quis ambigit 3 Haec itaque gratia quae occulte humanis cordibus diuina largitate tribuitur, a nullo duro corde respuitur. ideo quippe tribuitur,ut cordis duritia primitus auferatur. ciando ergo pater intus au-ris, nditur,ct docet ut ventatur ad filium, aufert e sapi-Edeum, de dat cor carneum, scut Propheta praedicanth Lotis. n.
romisit. Sic quippe saeit filios promissionis Se vasa mi 'erieordiae quae praeparauit in ei iam . Cur ergo non omnes docet, ut veniant ad Christum nisi quia omnes quos docet,misericordia docet: quos autem no docet, iudicio no docet quoniam cuius vult miseret ut, & que vult obdurat: sed miseretur,bonum tribuens: obdurat, digna retribuens. Aut si & ista,ut quidam distinguere maluerunt verba sunt eius cui Apostolus ait: Dicis ita- sue mihi,ut ipse dixisse aeeipiatur: erro cuius vult miseretur,' quem vult obdurat, ct quae sequuntur, id est, id adhue conqueriturinam voluntati eius quis resistit Nunquid responsum est ab Atostolo: o homo Gl- sum est quod dixisti, Non: sed resposum est: O homo, tu quis es qui respondeas deo, Nunquid dieit figmentum ei qui se finxit: quare se me fecisti An non habet
potestate figulus luti ex eadem facere massa, Se sequemtia quae optime nostis: Et tamen secundum quendam mediam omnes rater docet venire ad suum filium.No x
enim mastra seraptum est in Prothetis: Et erunt om- pnes doeibiles dei. od testimonium cum premisisset, tune subdidit:Omnis qui audiuit a patre & didicit, v nit ad indiSicut ergo integre loquimur cum de aliquo literarum magistro, qui in ciuitate solus est, dicimus: omnes iste hie literas docet: non quia omnes distunt, sed quia nemo nisi ab illo discit,nuicunque ibi literas
discit: ita recte dicimus, omnes ciem docet venire ad Christum: no quia omnes venitit, sed quia nemo alitervenit.Cur autem no omnes doceat, aperuit Apostolus quantum aperiendum iudicavit: quia volens ostedere
iram, de demonstrare potentiam suam, attulit in multa patientia vasa irae quae persecta sunt in terditionem,&vt notas faciat diuitias glorit se; in vasa misericordit, . quq prcparauit in gloria. Hinc est quod verbum crucis pereuntibus stultitia est: his autem qui salui filii, virtus dei est. Hos omnes docet venire ad Christu deus, hos omnes vult salvos fieri, Scin agnitione veritatis venire. Nam de si illos quibus stultitia est verbum crucis, ut ad Christo venirent docere voluisset. proculdubio venirent de ipsi.Non enim fallit aut fallitur qui ait: Omnis limis. qui audiuit a patre &didicit venit ad me. Abiit ergo ut quisquam non vepiat, qui a patre audiuit di didicit.
540쪽
DE PRAEDESTINAT io NE SANCTORUM
G QIare,inquiunt, non omnes docet Si dixerimus quia notum diicere duos non docet res rodebitur nobis:Et bi est quod ei clieitum Domine tu eouertes vivificabis nos Aut si non facit volentes ex nolentibus deus. quid orat Ecclesia secudum praeceptu domini pro persecutoribus suis Nam si e etiam voluit intelligi sanct Muib. c. prianus quod dicimus, Fiat voluntas tua licut in collo de in terra: hoe est sicut in eis qui ita crediderunt S tanquam Cilii sunt ita & in eis qui non credunt.& ob hoc adhue terra sunt. id ergo oramus pro nolentibus
et edere nisi ut deus in illis operetur S velle, De ludos
certe Apostolus ait, Fratres dona volutas quide cordis
mei, & deprecatio ad deo pro illis fit in salutem. orat
pro no credentibus quid, nisi ut credant No enim aliter consequuntur salutem. Si ergo fides orantium dei praeuenit gratiammiiquid eorum fides pro quibus oratur ut credant, dei praeuenit gratiam Mand uidem hoc pro eis oratur ut non eredentibus, id est fidem nohibentibus fides ipsa donetur. Cum igitur Euangelium praedicatur, quidam credunt . quidam non credunt:sed qui eredunt praedicatore forinsecus sonante, intus a patre audiunt atque discunt: qui autem no cre-H dut foris alidiunt intus no audiunt,neque discunt:hoc est . illis datur ut credant, illis non datur: quia nemo, inquit, venit ad me, nisi pater qui misit me traxerit eu .
quod apertius postea dicitur.Na post aliquantum cum de carne sua manducanda & bibendo sanguine suo liqueretur.& dicerent etiam quidam discipulorum eius: u. . sermo quis potest eum auctre Sciens lesus apud semetipsum, quia murmurarent de hoc discipuli eius dixit eis: Hoc vos scandalitat Et pauloposti verba,inquit quc ego locutus sum vobis,spirit' &vita sunt:sed sunt quidam ex vobis qui no credunt. Et mox Euagelista,uiebat inquit ab initio letas qui essent eredentes,& quis traditurus esset eis,& dicebat: propterea dixi vobis quia nemo potest venire ad me, nisi fuerit ei datu i patre meo. Ergo trahi a patre ad Christuin det audire aediscet ea patre ut veniat ad Christum, nihil aliud est, quam donum accipere 1 patre, quo credat in Christum . Neque enim audientes Euangelium a non audientibu x,seo credentes a non credetibiis discernebat qui dicebat Nemo venit ad me niti fuerit ei datum
rei a patre meo. rides igitur Sinchoata& perfecta,do-i num dei est: & hoe donum quibusdam dari quibusdanon dari. omnino non dubitet qui non vult manis stis imis sacris literis repugnare. Cur aute no omnibus detur fidelem mouere no debet, qui eredit ex uno omnes iste in condemnationem . sine dubitatione iustissumam:ita ut nulli dei esset iusti reprehesio etiam si nullus inde liberaretur. unde costat mapnaei se gratiam, quod plurimi liberantur, & quid sibi deberetur in eisu Cy, qui non liberantur agnostant: ut qui gloriantur,no in suis meriti quae paria vident esse damnatis, sed in domino florientur Cur autem istum potius quam illo liberet, inscrutabilia sunt iudicia et , Sinuestigabiles vit metus Melius enim Shie audimus aut dicimus O homotu respondeas deo: quam dicere audeamus quali nouerimus quod occultu ni esse voluit: qui tamealiquid iniustium velle non potuit illud autem quod inrtifex et D opusculo meo quodam contra Porphyrium sub titulo t. De tempore Christianc religionis. me dixisse recolitis: . ut hane diligentiorem & operosiore disputationem de gratia praeterirem, non an omissa signita catione,* ei loco illo explicare noluissem, qua posset
uilias vel ab aliis explicari. Ni iti locutus sum inter cae-
tera respodens propositae quaestioni, eur Christus rost Riam longa tempora venerit. Proinde inquam cu Chrito no obiiciant quia eius doctrina no omnes sequii tur: senti ut enim de ipsi nequaqua hoercete obiici po se vel sapientiae philosophorii vel etia numini deorum suoru: quid res podebui ii excepta illa altitudine sari ita a scientiae dei, bi fortassis aliud diuinu consilium loge secretius latet. sine praeiudicio etiam aliarum serte causarum,quae a prudelibus inuestigari queunt Hoe ad c solum eis breuitatis gratia in huius quaestionis dispu- miraetatione dieamus: iue volui se horninib' apparere Chri si, ct apud eos praedicari doctrina suam, quando sciebat et ubi sciebat es, qui in eum fuerant credituri His enim temporibus S his locis quibus Euangelium eius non est praedicatum. tales omnes in eius praedicatione futuros esse praesciebat, vales non quidem omnes, sed tame multi in eius corporali praesentia fuerunt, qui in
eum nee suscitatis ab eo mortuis credere voluerunt. Quales etiam nunc multos videmus, cum tanta manifestatione de illo compleatur Pr conia Prothetarum, nolle adhuc credere, malle numana astutia resistere,
quam taclarae atque perspicuae tam sublimi &subli- miter diti a maiae diuinae cedere aut holitati. Quandiu tis aruus Se infirmus est intellectus hominis, diuinae a
cedere veritati non poterit. Quid ereo mirum tam infidelibus plenu orbem terraium C istus prioribus seculis nouerat, ut eis apparere vel praedicari merito nollet, quos nee verbis, nee miraculis suis credituros esse praesciebat Neque enim incredibile est tales tunc ille omnes. quales ab eius ad tu usque ad hoc terus tam multos fuit se atque esse miramur: S tanaen ab incito generis humani, alias occulti', alio euidlatus,sicut co gruere temporibus diuinitus visum est, nec prophetari destii t nee qui in eum crederent defuerunt Sab
Adam usque ad M'sen, ct in ipso populo lsrael. quae speciali quodam mysterio gens prophetiea fuit:& in
liis gentibus, antequam venisset in carne. Cum enim
nonnulli commemorentur in sanctis Hebratiis libris, iam ex tempore Abrahae, nec de stirpe carnis eius, nec ex populo lsrael. nee aduentitia societate in populo Inrael qui tam in huius si amenti participes erui: curno credamus etiam in caeteris hae atque illae gentibiis alios atque alios fuisse, quantiis eos commemoratos in eisdem authoritatibus non legamus 3 lta salus religio, binis huius per quam solam veram, salus vera veracite
que promittitur, nulli unquam defuit qui dignus Sit, ct cui defuit dignus no filii .Et ab exordio propagatim
nis humanae usque in finem, quibusdam ad proemium. quibusdam ad iudiciu praedicatur: ae per hoe ct qui,
omnino an nunciata non est. no credituri praesciebaimi tur: S quibus non credituris tamen an nunciata est, in illoru exemplum demostrantur. Quibus autem clodituris annuciatur in regno colorum S sanctorii angelorum societati praeparantur. Cernitisne me sine praeiudiei olat iis consilii dei aliarumbeausarum, hoe de iraescientia Christi dicere voluisse quod conuincendet aganori, infidelitati qui hane obiecerat quaestionem. se cere videretur Quid enim est vel i' quam prcscisse
Christum . qui ct quando & quibus locis in eis iuerant credituri Sed utrum praedicato sibi Christo a seipsis hibituri essent fide, an deo donante sumpturi: id eu virutantumniodo eos prae ierit. an etiam pra destinati erit deus quaerere ac disserere isc necessarium non putaui.