장음표시 사용
111쪽
essata . quibus , in illi ria Italita videntiumediocria visus distantiar quare multo proibabilior ei apparebat Macrobrii atque Eratosthenis sententia distantiam huiusmodi sta stiis i8o definientium . Nos igitur ad examinandum contulimus telluris ambitum ab Eratosthene conscitulum , in cum illa semi-
ali tib/tii de lioris enim, ut iactobius loquitur lib. io fui in I. insomn. Scip. cap. 1 o. o indui tabilibus
imensionibus constat et niuersae terrae ambitum.
aiDamia quin ubicunque vel meolitur, mel inhabitabuisiacet, habere sadiorum multa ducenta quinquaginta duo . Cum vero huius peripheriae pars millesima quadringentesima sint stadia et 8 O, per quae directa ab oculis acies pergit, arcus B A gr. o. m. s. sec. F. Ter. 42. c. metitur angulum B GD in centro faetum At quoniam periphetia ponitur stadris Eooo est diameterminor vera stad. 8OIIIa mqtor autem vera Soas 3E quare sumpto medio Arithmetico est diameter AC stad. 8oro II, di semidiameter Iad. olo32. Fiat igitur ut C 9999 8 99Σ93 sinus complementi gr. o. m. I. sec. s. r. 2 ad CD Radium OOODO. Ioooo, ata Caenad. mo 3 . ad CD
112쪽
simidiametro remanet in D ped. 1 α, altia rudo, ex qua prospici potest in B ita, ut aspe ciui pateant stadia igo. Qui autem fieri possit aio intuente similem semper orbem videri, siue ulteritis accesserit , siue retrorsum re cesserit, Macrobius ipse viderit man semper eam inueniat altitudinem , cui insistat, ut oculus ab extima telluris iaci pedibus r. αsemoueatur Horizontis igitur semidiametrum aut stadijs48o minutem esse , aut non ex humani corporis altitudine detait ne-
i Cum vero ille labantem Macrobi sena tentiam suffulcire aliquatenus se posse confideret , stadia t8o tribuendo non arcui AB sed recitae DB terram tangenti, quas radii optici ex oculo D prodeuntis mensura est, Marci B longior operam demum se ludete
sensit , cum re,ad Geometricam normam reuocata tantam opticae lineae longitudinem terrenae magnitudini minime congruere ma
nifeste de ptehendit , etiam si oculus a terra pedum so interuallo AD seiunctus intelligatur. Quoniam enim quadratum Tangentis Noe, quae stad I 8 ponitur, aequale estis e angulo AD E, diuidatur quadratum p ea II 664. O QO per so & erit E ped 33. Soooo, hoc est stadiorum Graecorum quae
113쪽
hic usurpantur 3888oo. Quare diameter ΑΕ, demptis pedibus so, erit stad 388799
ped. sso. Ex qua diametro colligitur ambitus longe maior eo, quem ac ius cum Eratoithene constituit. Guia Sed lapsis in geometriam Erato sthene ac Macrobio, quod stadia a tribue. rint horizontis physici semidiametro , cum totum telluris ambitum stadijs as Eoo,definierint quid de is dicendum . qui terrana Uucioribus stadiis circumscribentes Mil, siarios nimirum Σιεω , quae ad stadia Graeca1εο- reuocantur, quot Ptolemaeus toti terrenae peripheriae concessit oculum tamen
ad maiora patia longo limite ducunt Hisane longissime absunt a veritate , cum lineael opticae tribuunt longitudinem stadiorum
ut minimum soo. Nam quadratum linere
Optica est aequale rectangulo sub altitudines
Oculii,&terrae diametro aucta eadem altitudine. Sit ergo D linea optica, dei sit terrae diameter, A sit altitudo: igitur ma quatur AQi A in B . Quare ad inueniendam Afiat expurgatio per uncias conditionarias qua drati, sic per semissem coessicientis B. Sit ergo E aequalis AsBLr igitur E-B est aequalis ipsi x. Facta itaque prioris aequationi in terpretat1ὼne erit aequatio inter W-βQ
114쪽
Cum igitur data sit peripheria stad 18omo, erit diameter stad. 3729 2 proximes atque adeo BQ est ios 3766 ipsius vero
stad 3oo , quadratum a soOOO. ex quorum
summa Saos 33766 quae aequalis est EQ, si eruatur radix, erit εἰ ho est A B stad
286soa , ablata autem BI, quae est staL28643b, remanet. Asia. ΜΞ proxime alti ludo oculi: ex qua altitudine constat notia esse definiendam laorizontis physici amplitudinem . Quod si altitudinem oculi statuer mus unius stadis retenta eadem optieadidi. neae longitudine, proueniret terrae diameter stad 4 9999 quae maior est tota periphe ria ab ipsis constituta. Hinc pariter Blancano sucum iactum comperiemus t nam quandoque bonus dormitat Homerus in qui maximam montium altitudinem sesqui milliari aut duobus ut summum milliaribus definiens , AElnae in Sicilia duo tantum milliaria concesiit , admisit tamen ex Mauro lyco dial. 3. Cosmogr: pag. 7s. inde prospici in mare ultra ducent passuum millia . Namque assumpta lineae opticae terrenum globum tangςΠΠ4l9Πgix 1ί.
115쪽
dine mill α - , huiusque quadrato oo oope A in altitudinem constitutam mill ad iusso, in ex Quotiente a oooo demptu montis altitudine , nescio qua ratione residuunt naili is 998 terrenae diametro ribyendum idem Blancanus pia aerae pari.i- c. I pag. 23' si gratulatur prpxime conuenit cum ambitu mill Dico ab aliis positi, isse is misso . Cum tamen in debuisset potici
iuspicari montium altitudinem a se breuiori. bus , quam par si terminis definitam , ea, qua tanta sere colligitur diameter, quant esse deberet peripheria. Mors An igitur eos quoque mendaci, manifestos redarguas , qua Alexandrinam, speculam ab insula, in qua extructa fuit, Pharon dictam ad eam prouehunt altitudinem ivt inde naves sexcentorum milliarium in. teruallo dissitas videri potuisi per summam
Gold. Unde fabulam istam Io.Bapt. Por' xtri lib. 7. Mag nar in procm hauserit, pror- Fabula de sis ignoro . Neque enim Diodorus Siculus,
'id , vj. , is, Strabo, aut Caesar, aut A . Hirtius, aut
xand=in Plinius, aut Lucianus, aut Solinus, aut Am-rri citor mianus Marcellinus, aut alius ex in quos legerim , cum turris illius Alexandrinae me minarint , adeo insanam altitudinem nobis obis
116쪽
obtrudunt. Quod auteni Porta asserit in xa,urri a Ptolemaeo constitutum speculunita, quod deinde ea p. ii ipse specillum potiusquam speculum vocat, ut ad coopasivum millia hostium naues, quae eius regiones in uaderent , conspiceret, occasio fit aliuuando non nemini opinandi ad ea usque tempora referendum sum ubi optici. mitiuste tamen speculi, siue specilli, vestigium nublhun apud antiquos scriptores deprehendere motui quamuis eorum libros multa diligen.
tia peiscrutatus . Quapropter ea mihi mens incidit, ut existimarem Portae viro caetero
qui erudit, duc Hii factum ab inepto quopiam Typographo vel ignaro scriptore, qui pro specula in Phar, insula yextructa, speculium in Pharo parri a constitutum supposuerit. DCaeterum cum tubus opticus vitreis lentibus rite instructus ea solum corpora distinctes riticulatimque videnda proponam, ad quae recta oculorum acies pergit, tota haec fabu, laevanescet, ubi tantam altitudinem , qua visio illiaria o producat, probabili late omni carere constiteri . Neque opus ieras altitudine illa immani, cum ideo turris
, bai Hemaeo Philadelpho squamuis Amm.
117쪽
uxor fuit ultimi Ptolemaei cognomento Dio nysii turrim illam excelsam excogitatam scribat J Sostrati Cnidi arria itecti opera extructa fuerit, ut noctu accensae faces inde praeluce rent nauigantibus, quo breuia & γrtes de clinarent . quibus ora illa fallacibus 5 insisdiosis accessibus importuosa scatebat, Viscriminibu plurimis incautos nautas assii:
Sed iam examinemus quanta altitudine emari eminuerit Pharos illa Alexandrina, si inde ad milliarias o visus excurrere potui6 Posito terrae ambitu mili. 2 coo, arcus ΒΑ, induperiori figura mill 6oo complectitur gradus. o. Fiat igitur ut C Radius iooo . ooooo ad CD io 1 19 secantem grad. Io, ita semidia
titudo turris Alexandrianae et quanta videlicet communiter tribui selete iiii halitibus illis' V ovibus
eum prima illucescentis ater Durema dueatalitis noctis crebustula debemui Id
118쪽
vero quam longi d veritate recedat inuidi pluribus opus A explicare es quotus enim quisque esst, qui turri octingentis talentis excitatae duum triumue milliari, altitudi nem concedato Pharos igitur Insula imma nis scopulus uitso sere milliaria iuxta per pendiculum numerans G qua de πιι mitum apud scriptores omnes silentium: ac proi de tanta altitudini parum utilis aceidisset speculae acceseo. At statuamus cum Eratosthe . ne telluri ambitum stadioriamia 1 o , de stadia singula sine Alexandrina ped. Rom. 71o o totas ambitus esset milh Rom. 3418 34 igitur milliaria coci essent r. s. m. 37. Quare e Radiu ipo o. ooo ad IooI G6 4 9. secantem gr. s. m. 17. Ita semidi νmeter in mill s mi pass. 4 is ad CD mili. s Sos paς oi ex qua si auferatur ἀmuliameter C A , remanere altitudo, sanit, 3 i. ias Egii; quae altitudo adhuc est 4mmanis: εc maior h etat, si stadia illae. uis 1 o non Ale Evndrina sed tria assumisnsuissent: esset enim CD sterin anguli Bir. 7 m. 8 sec. 8, Non tacio fieri po- ruio, ut ex Alexandrina turri ad sexcenta pase suum millia prospectus paterer in ALonge minor est Physiciviis irentismidiameter, quam vulsus censeat,si res Ge θ
119쪽
metrice perpendatur crescit autem eius atriis plitudo pro maiori spectatoris altitudini Hinc quamuis nauclerorum plurimos Ge' metria non satis instructos saepe sugiat ratio,
eorum tamen varia in determinanda vitus
distantia sententias facile pussumus conciliareialijs siquidem ex altiori, aliis ex laumili ri specula prospicientibus obiectum idem illis quidem longius, his vero propius se obmtulit contemplandum . Quocirca ex huius' modi hominum effatis nihil timendum , quod data telluris magnitudine constitutam Geometricisque rationibus selidatam de vi sus distantias sententiam labefactare possit: duo enim haec inuicem perpetuo vinculo
ci Ga At quisuuis ex eorum numero sue fit, quos pudet aliquando sapere, antiquos et res dedisceres, ubi visus distantiam eius opinione minorem demonstraueris, id terrae magnitudinem non rite constitutam calumniabitur, & ad Aristotelem prouoc hie, qui tibi de Coelo text. Jt stribit ter circuitum patere quadraginta stadiorum myriadibus , hoc est stadiis coooo aut ad Archimedem , qui in Arenario inlluni sim istum ei inisse stadiorum millia meo am seius complecti .constituit. Guid.
120쪽
a suid Prouocet per me licet Eum tamen monitum velim parum ex Archimedesperandum, cum eam ille magnitudinem da i ta opera ponere volue-i, trit, quam nemo O um , quibuscum divit sputabat, iusto mino rem calumniari possita Quod vero ad Aristote
li. pim habet momen a ita Peripatetica autho- .ritas, cui apodiistica ratio aduerssitur. Porro longe melius est opticae lineae longitudinem praecognoscere, in ex illa terra magnitudinem inuestigare, tuam incertis coniecturis telluris ambitum statuere infirmo huic fundamento aeque nutantem de aspesstus longitudine sententiam superstruere . Sit enim nota altitudo Bin Mobseruatus fuerit angu lus BAD motus est angulus complementis
qui est ad Cci ducta autem tecta di facit angulum B D A qui est semissis noti anguli ad C, ut pauid ante dicebam. Cum itaque in triangulo BAD datum sit latus AK, duo anguli ad Am ad D innotuerint, inueniri, terit quantites lineae opticae A D. Tum