장음표시 사용
161쪽
sem. Ex quibus intellexi, quantum grauitatis secundum speciem decederet liquori intumescenti, tantum accedere aeri intra phia, lam apprime occlusam constipato e contra vero liquore ad minora spatia coangustato aerem quidem inclusum dilatari, sed huius rarescentis Ieukate aucta , maiorem illius condensati grauitatem compensari. Nec dissimilem grauitatis constantiam obseruabimus, si vitreum globum , cui longiusculum collum .gracile adhaereat, vini spiritu ex multiplici distillatione tenuissimo repleamus , aere collum occupante; osculum autem Hermetis sigillo claudatur Excalore enim rarescet vini spiritus, aereat lue
constipabit, frigore subaequente subsidet
aeri locum relinquens neque tamen Thermoscopi huius grauitas variabitur, cum unius corporis. constipati grauitas alterius rari
leuitate compensetur. Hinc tamen certa
definiri non posse momenta , quibus aeo compressus deorsum nitarur palam est . .
Mers. Rem ego quanta potui diligentia
aliter inuestigaui miserem non quadri genties tantum sed etiam adhuc triplo lecutorem inueni ita ut grauitas aqua adir uitatem aeris non sit in minori Ratione quamia oo ad i , sed potius in maiori Ration . Ita
162쪽
uero se habuit obseruatio AEream lipilam propemodum candentem omnique humore destitutam expendi primum bilan ce iustisi ima; doinde eiusdem refrigeratae, se in id ad naturalem temperiem restituta pondus examinaui animaduerti illam iactanti insuisse quatuor hi minimum grauis grauio rem: Hinc intuli aεrem, qui rarefaction exierat,in naturali condentatione suerat it rum in Eolipilam admissus habere in grauitate quatuor grana . Iterum Eolipilam, ut prius , cale ieci, quae eiusdem quoquEion deris , ut prius , inuenta est: illico eius rostrum in aquam immersi, ut aquam sugeret: suxit autem aquae unciasi, drachmasci, grana 2s; quae sunt m uniuersum si singulis drachmis grana I tribuantur vi unciis grana 3 7 6 grana x a P quod est pondus aquae occupantis idem spatium . quod occupabatae vi rarefactionis exclusus . Est igitur grauitas aquae granorum s 23 ad orauitatem aeris secundum molem aequalis gran hoc est ut 13ssi ad C. Quare satis liberaliter agere mihi videor, si dixero aerem ad aquam in leuitate esse vi 2 oo ad i. Guld Quam vellem haec omnino veritati congruere lae veniam dabis non quidem improbanti conatum , sed pensicula
163쪽
LXX tius examinanti, utrum omni prorsus labe S NAE 'nsi careat tua haec argumentatio . Sit vas curetti nune preum AR molis una cum incluto aere pe,
plenum datis vasis pondus lib. 8o, quod est polla II 8 dus pedis cubici aquae . Est ioitur vas eius
num quo νι illo, dist e dem specificae grauitati cum aqua. atque y dis, ut i ad 8, moles cupri ad molem ieris quoris im inclusi est ut 3 ad 63. Quare vas aere plenum pono 'οψ ' nihil in aqua grauitat, aut leuitat 1ed si merss. Muruntra aquam , quae aere excluto impleatu sis capacitatem, iam vas intra aquam pQ
dus habebit lib. 8 o minus pondere, quod habet aqua secundum molem cupro aequalis. Quia igiltur moles cupri est a pedis cubici, fiat ut 1 ad 84 ita lib.uo pondus pedis cubici aquae , ad lib. s. . pondus aqua aequalis cupro vasis. Erit itaque vasis pleni aqua intra aquam grauitas lib. quod quidem
pondus tribuendum est Cupro, non autem aquae vas implenti, quae intra aquam non
grauitat cum maxime idem esset in qua eiusdem cupri pondus, etiamsi in massam conssatum nihil aquae contineret . Quanquam non nego grauitatem illam cuprici aqua esse aequalem grauitati molis aquear vas implentis , si illa extra' quam in aerem transferatur; est enim moles aquae vas im-
164쪽
plentis rapeidis cubici . . ii μ λ At manente eadcin vasis ole fitelliga tu au tamateria & diminuta capacitas , ita uvssu vasis phndus in aere lib. oo sesquiquartum prioris' ieri moles cupri pedis i. - .
cubici, cas: itas es. Quare aqua aequalis cupro habet pondu lib. I tu igitur vas intra
. quam plenum aqua habet pondus lib. 8a
' pleoym aere intra aquam amittet pondu- ut integri pedis cubici solum erit lib. 2 o. Horum igitur ponderum disserentia a qualis est ponderi aquae implentis capacita tem vasis , quae ex conitituta hypothesi est pedis cubici est il Similiter si intra idem vas admittantur aquae μ' , reliquam capacitatem impleat aes moles eu priviaeris occupat an aqua a pedis cubici igitur ex lib. 1 cio auferuntur
lib. 6 8 upondus vasis in aqua est lib. illi At quando totum replinatur liqua , pondustum si aqilia ira in aere extra aquam
165쪽
LXXI ponderibus intra aqua, quado est plenu quas: ' T. - plenum aere, recte insertur lio
ptia ad in ruiOIIderum disterentia esse aequalem pon-mum oriem deri uitae implentis locum aeris, sisti non Disa FH, α ζrctur in acre ἰ.sιc ex disterentia ponderum munis in .HOlipllae intra aerem communem constitu- arrei ito, tae, quando plena est aere communi , Mab Iaiὸis. qu nu liena ei aere iguito, ex hac,inquam, ex ea ab. disserentia recte illata videtur grauitas Erin
zor, ' φmmuni AEolipilam implentis, si aer iste
gratiita is ponderaretur in aere snito tanquam in me aquae af dies. Cum autem distetentia huiusmodi siegranorum quatuor pondus aeris communis prolipilam implentis est gran. . non quidem absolute , sed tantum in medio leuitatis eius dem ac raritatis, quam habebat aer olipilae eandentis: sicut etiam aqua vasina m. plens de quo dicebam , non habet graui
lato lib. 6 in quoeunque medio, sed tantum in aere leuitatis ac raritatis eiusdem cum aeret, qui vasis capacitatem implebat. Quare non ego facit dixerim cluatuor illa grana, fu isse pondus aeris primam eiecti, qui iterum
receptus suit; ille enim aer nullum habebat pondus in aere communi; si pondus haveat in aere ignito, tota illa grauitas non pertinet ad solum aerem, qui recipitur, sed vi illum, qui totam oli pilam implet. Si
166쪽
cut si aqua inplens vas AR attenuaretur secundum aliquam partem in aurem, iresia qua eiiceretur , iterum autem ad naturalem densitatem rediens eiectam aquam exsugeret, disserentia pondoris vasis non soli aquis eiectae tribuenda esset, sed toti aquae vastam , plenti minc est quod, eum aqua in ollis pilam admissa non sit secundum mole aequalis toti aeri , qui eam implebat , ac pr inde non sit aequalis moli, quae habet pondus gran non habetur praeeis Ratio grauitatum secundum speciem.
Mess. Id mea sententiae ulterius fauet si enim aquae moles quam firme olipilaue minor est mole a orsy, qui numerat in pondere grana. plus aliquid aquae addendum erit , ut moles aequales sine satque adeδ multo maior erit Ratio grauitatis aquae ad gra uitatem aeris , quam si deprehensa Ratio Gau. Non haec eo consilio assetebim, ut
irem contra a sed tantum ut rem paulo o - scuriorem mihi ipse enucleatius expliearem, te audirem, si quid serie a veritate aulai tua mente alienum intelligerem. Caeterum non nego maiorem esse Rationem grauitatis
aquae aeolipilam implentis ad grauitatem ata ris eam pariter implentisi ac sit Ratio gra-
167쪽
uitatis aquae exsuctae ad eiusdein aeris grauitatemn modo haec aquae grauitas intelligatur non in quocunque medio, sed in eodem , in φ' aer communis grauis est , in aere vide: licet ignito di ratissimo. Verum cum rerum grauitate de saniamus habita ratione nutali omiarum raris iratque leuissimi ex ijs, quibus communiter utimur, hoc autem medium aer sit, non video cur actis
aquae grauitates sui cem consere oporteat ratione me dij xuius nullus sui urus eth usus. Qu9d si metalla aquae immersa dicuntur in aqua minus grauitare pro ratione discrimi nisου quod inter specificas grauitates interce
ditncum aqua molanter vi aquam, aut aerem
intervi aerem nulla reperiatur communiter disserentia, nulla pariteraquae in aqua aut e sici aere eli grauitatio, ac proinde euriaet in aere conlutuat Hr,.nulla is .eius grauitas, quam cum aqua comparare oporteata ret. Sed vi unum praet ea a da, si placet. serri grauitatem cum 'quae grauitate con ferre voluero , serrum primulia aer ex- .pendo, deinde in aqua L . quae fuerit ponderum disserentia eam tribuo grauitati aquae secundum molem aqualis serro; Rut totum serri pondus ad hanc disterentiam , ita graui-ῆR'miserti ad 98quae sevitatem secundum
168쪽
speciem pronuncio, si tamen traque moles in aere fuerit in sit ut 4 ad si . Nam sitam serrum quam aqua intra oleum cuius grauitas specifica in aere est, LycollocenturIgrauitas ferri in oleo erit partium 37 , quam rum grauitas aquae erit solum in quae Ratio tonste maior est ea Ratione; quam habent
'miseriminis huius ratio est, quia ut inuς aerirnirem Rationem grauitatum aquae Terri in ratis daο-
ritet esse in oleba quia autem secomissen pς m dio otha. fuit in aere 4 examinatum est serri pondus beatur, dein aere , auitas quoque terri&aquae com η r. paratur solum in aere Quod si in librae ex ..2ὸm tremitate appenderetur globus serreus vn dio. clarum a in aere, qui in oleo immergeretur, responderet sacomati serreo in aere exi sienti unciarum sacoma sit pariter in oleo, quia ferreum est,in aequaliter a centro librae distat, erit aequale ponderi , quod examinatur, hoc est nc. l. Globus autem serreus si in aqua immergeretur, responderet sacomati ferreo in aere egistenti unc. acti atqui si unci. 3 L in aere aequiponde rant uncijs 2 in oleo, unciae aer
aequiponderant unciis iri in oleo; igitur
169쪽
rsa DISSERT ATIO eidem globo serreo in aqiu posito aequipon
deraticoma ferreum in oleo unc. - Sa- Comatum igitur 1 Mi a disterentia es da. bit grauitatem aquae in oleo comparaca macum grauitate serti ita ut ferri grauitas Goleo ad aqua Navitatem in oleo sit ut 41ME, est plane eadem Ratio superius indicat ad H, hoc est 6 32 ad i. Ex his, quae arere videntur omni di m ., i cultate,& satis manifesta sunta infero ciI- 'gram quae tribuis ponderi aeris commum fi . , , di,ta ' AEQlipilam implentis , nullam aeris grauitatem indicare per se in immediate non
aeris in aere communi, quia in eo, Ut dicebam, non grauitat; non aeri communis in
. . iare ignit , ut paulo ante tibi permittebam, quia sacoma seu aequipondium quo usus es ad grauitatem inploraudam , no erat pari se in aere igni o id quod fieri oportuisset Nam si vas aliquod aqua plenum intia
quam pondere. M sacoma. sit pariter ilia aqua iterum aurem sacomate intri aquam existente idem vas aere plenum in aqua expendas, utique ponderum differentia norta dabit aquae pondus in aere . Ergo pariter
cum vas aere communi plenum expenderis in aere communi, di iterum in eodem aere
170쪽
cominu ni ponderaueris idem vas plenunta aere ignito ponderum differenti non elipondus aeris communis olipilam implen
Exemplo rem declaro accipio illud idem vas cupreum KR, de quo antea diximus, quod cum in aere sit lib. to intra aquam plenum aqua esset libas ' sed intra aquam plenum aere solum esset lib. 1o; vnde jntulimus aquae vas implentis pondus tria
aere esse lib. 6 8'. Ponamus sacoma esio erreum , di illud pariter intra aquam ex illere. Quoniam igitur serrum 6 in aere ,
aequiponderat serra. in aqua, serrum in aere, aequi ponderabit serro tot Rin aquas& hoc faciet equilibrium cum vase cupreo
pleno aqua. Item quia serrum 36 in aere aequiponderat ferro x in aqui , ferrum roin aere aequiponderabit serro , d in aqua; αhoc constituet aequilibrium cum vase cuprempleno aere intra aquam . Iam semo disterentiam inter duo haec sacomata quae sunt ut 1 or Varaaz,de est disserentia lib. 8 rea
quod sane non est pondus aquae varis capa citatem implentis , si illa in aere ponderetur, sed est multo maius Pro diuersa autem materia siue plumbea, siue aerea, siue argennu eas