Pauli Casati Terra machinis mota dissertat. geometricae, mechanicae physicae hydrostaticae

발행: 1658년

분량: 249페이지

출처: archive.org

분류: 수학

171쪽

tea, aut stannea, ex qua sacomata 'nstarent, alia atque alia oriretur disserentia , ut

patet. Id quod non in libra tantum, sed in

statera quoque contingeret. LXXIII Quapropter aerem communem in aere Aeris com ignito constitutu in leuiqrem esse granis

iis, quae ita medio eoden essent , aperte coninit, in F ilat; illis siquidem arquiponderat in medio Umto minor crassiores. atque adeo aqua deprehensa gra- A, norum in aere communi, si in acre sorη ignito constitueretur , multo paucioribui granis aequiponderaret in eodem medio exi. itentibus; ' ξ' pro ratione materiysacomatis; si enim essent grana metallica multo pauciora eqssirerentur ad faciendum aequilibrium cum aqua, quam ii essent grana hordei. Similiteri particulae ex medulla fambuci, aut materia leuiore quam aqua,

sungerentur munere sacomatis tunc libra in aerem ignitum translata, minuendum esset sacomatis pondus; quemadmodum Io vnciae auri,is unciae 48uferri in aere no aequiponderant, quae tamen in aqua constituςrent aequilibrium , quandoquidem ram o vnciae auri quam o serri in aqua post aequiponderant sacomari unc. 94 4r aere. Quare nihil hie certi mihi videor inuenire; in quo pedem figam

172쪽

ii Mors. Poli liiid iiitelligo, haud procul abes ab eorum sestentia , qui omnim aErii graui alea adimunt idcirco enim rem hanc ad viuum resecas, ut illa prorsus euanescat. 'Gu M. Quo iure omnium sententia serio ἐκ plumbo leuitatem negaret, quia ut plurimum grauitane in me&j communibus quamuis in hydrargyro ascendant Winna cent Gita aerem pariter grauem apud nos esse inficior, quamuis si inpurum aethera transferretur, ibi grauitaret, quemadmodum

aer praeter naturam condensatus in viribus,

in aete libero nauitas ibi siquidem grauitare poterit , ub medium leuius , in quo si inueniet. Immo memini me Olim vento taexigrum descendentium causam reiecisse an ae Venti de

uia descendentia Pitam leuia ascendentia isdieatust. impetum in motu concipiunt, augent; ex quo fit vi,quora admodum lignum in aquam cadens proflandiu mergi tu quam par sis unde postea emergit, ita pariter halitus in is fictio hoc de re leuiore ascendente concipiant impetum', quo deserantui ultra termi nos suae quieti debitos in supremum aerem ipsis halitibus leuiorem; in quo cum iam graues sint, descendant , mobuios halitus ascendentes reflectant. Si igitur aerem hunc QILI

173쪽

infimum agenae inclusum transferremus inpurissimum aethera, vel saltem in altissimi montis, puta Caucasi, verticem, ibique la. genam expenderemus deinde eiusdem aqua plenae pondus inuestigaremus, tunc innotesceret Ratio grauitatum aquae & aeris in medici illo leuiore Caeterum infima huius r gionis incolae de aeris grauitate disputantes, non video, quid certi definire possint, neque quos statuant Rationum terminos. Gai Abiret igitur in immensum haec disputatio, di certius nihil, v opinor, deprehenderemus , quod in rem nostram faceret Quapropter praestaret ijs, quae veritati pro-j xima videntur, assumptis, progredi in ea, . quam constitueramus, quaellione. οὐ A. . Guti. Recte mones, Galilaee . Sed pra

stabit fortasse haec in aliud colloquium reij-

ςere neque enim mihi per tempus licet apud vos dilatius esse, nisi posthabito negotiolo, quod me aliquantulum urget, nec omnino perire vellem. Gai Commodis tuis nos seruire oportet: prαerquam quod non hodie diem sine linea duximus. Quare bonis auibus perge , quo te

negotia vocant.

174쪽

DISSERTATIO

Minorem telluris grauitatem n aqua eX-plicat.

Minus , Mersennus, Galitius. UsTREMAM hesterni sitsemonis nostri clausulam recolenti in memoriam venit, nestio quid des aeris grauitate seriptum

literis Herbipoli haudita pridem datis ad amb

175쪽

118 DISSERTATIO

Eum, quarum exemplar nactus seposuεrah, Excutiens itaque scrinium , quod mihi hoc epistolarum genus seruat, demum , quod quaerebam, inuenici immo & mecum attuli,ne , si sorte vobis aliqua sublesiae fidei suspicio de me suboriretur, tabulae deessent, quas proferrem Mers. Nemo nostriam est, qui fidem infirmare audeat Germano:c ah dori neque tabulis eges, neque testibus, me quidem iudices satis est te narrasse , ut fidem adhi

Gai. An aliquid, quod vel tuae, Mersenne: vel meae aduersetur sententiae prolaturus uidinus , idque nobis minus placiturum suspicans, ideo iterarum exemplar attulit, ut omnem a se inuidiam auertens in . alium declinet ' Quaecunque tandem illa sint, in medium fidenti animo proser, Gul-dine. Non hic partium , sed no veritatis studio tenemur . Nulla ne auri tribuenda 3 auitas' Guld. Immo vero non modica meum a quo data sunt literae audiamus; vocat quidem luculentissimum grauitatis aeris argumentum , id , quod ab Eruditissimis Viris obseruatum est ex occasione experim Cn-ῶ pquod ad Vacuum inuestigandum in Ri-

176쪽

tuebatur . Paratum liniat vitreum eximiae XXV spissitudinis, & capacitatis tantae, ut mensu Experimen

ras 32, nocet aquae uncias, .ut minimum a istum Deirciter mille , contineret ii Recipientis Vacuum, Chymici Aimam elaboratum. Huius col D 'ς-lo adglutinatum ei singulari arte ac rml-tudine epistomaum ex orichalco transuersam habens clauem versatilem aptissime suo loculamento congruentem, ne quid ex vasipossit eluere, aut in illud se instuare nisi ea conuersa. Ex orichalco pariter constructus est firmissimus tubus hians utrinque, sed in angulum inflexus, ut parti breuiori immitti

possit epistomium Recipientisi sic liceat ap. pellare pars vero longior fungi possit munere anthae duobus assariis rite instructae, ut per alterum quidem Recipient proximum reducto embolo attrahi possit corpus, quo illud impletur, per alterum vero assarium Congruo loco in antliae dorso constitutum corpus illud tractum exprimi possit, cum impellitur adduciturque trusillum cuius capiti transuersum manubrium adnectitur, ut duo simul possint aniliam agitii re immo quia Hicet initio facilis sit aniliae agitatio, paulatim tamen adeo crescit dissicultas em bolum reducendi ab assario Recipienti proxi mo ut demum duo robustissimi iuuenes su-

177쪽

tco DISSERTATIO

dore manantes ac totis viribus adnitentes vixillum amplius extrahere possint , aut prohibere, ne sponte relabatur intus,&cum impetu acsonitu illidatur ad partes tubi prΘximas Recipientis ideo extremo manubrio su-niculi duo adnectuntur, ut plures opem serre possint. Ne vero , dum antha agitatur possit aer per tenuissimas timulas cli serte Recipientis epistomium, extremus anesiae tubus non sibi .exquisita collabellatione congruerent' se latetu er insinuare; antlia ligneae cupa firmissime assigitur ita, ut immissa iucupam aqua Recipientis epistomium eiusque clauem versatilem conlegae, cibium illud antliae osculum ex aqua emineat, Cu- par scilicet labro incumbens , per quod embolus agitatur. Id is omnibus rite paratis, ac reuoluta, satili claue, ut pateret exitus aeri Recipientisi quod antequam imponeretur antliae, fuit statera examinatum Iagitata aestaliquot horas antlia ; ac domum ubi prae nimia dim- cultate extrahendi pistillum, cessatum est clausum est vas clauis conuolutione, ac refixum ab anilia iterum expensum est, ami- quo ponderi deerant lotones 4, hoc est,n

Mers. Et dubitabis adhuc, an auri vas

178쪽

implenti tribtrendum esset ponduS, quod aere extracto defuit: tibi certe non adstipularentur quicunque liquorem puta oleum aut mel, ad libram vendunt; quae enim inter vas plenum ac vacuum differentia ponderum intercedit, eam liquor tribuenda inl

Guld. Sed quid , si vas in aqua expende LXXVIrent nunc quidem melle, nunc vero aer Ex di erm-

plenum man grauitatum luerentiam at tini melli eribueres, ut velles pro ea pretium Bl-- .aeui , res probatur. Mem Minime omnium; quia praeter ratiatus

mellis pondus sublatum etiam de vasis grauitate non parum demeret inclusi aeris le

uitas i

Guia Quid ni igitur vasis grauitati de tractum pariter asseras ab incluso aere maxime raro, ac proinde longe leuiore, quam aeriste communis Ex quo illud unum conficitur quod ultrodo aerem scilicet nostrum suturum grauem . phialae inclusus trans ferretur in aerem rarissimum Recipientis, o in eodem medio esse aequi pondium, ubaeris communis grauitas eaeploraretur. Gai Ex Aristotelis acuum proscribentis officiniis haec depromere oportet; inuinudoquidem negari non potest aerem vi antliae. X ex-

179쪽

ias DI S SERTATI Oextractum spatia reliquisse, in quae nullum

corpus extrinsecus aduocatum succedero queat, mavultis aliquid aeris contumacissimi, qui modo minorem modo maiorem Oc . cupet locum , violenta ratiocinatione in vase concludere , quam Vacuum , quod sponte menti occurrit, admitteres, vobisque inqui- renda veritatis viam obstruitis

ii restit in M. Non opus est corpora mouere .

Experimen ut progrediatur Philosophia in Vacuo. Mi itum probat hi sine nullus relinquitur ambigendi locus, euum acre per ritu rariisimo Recipiens implea tur; aperira enim refixi ab antlia vasis episto-mio, tanta vi externus aer irrumpebat in vas, ut illud hominem e regione stantem ad se rape ret Vacuo autem, quod , praeter corcpus aptum continere, nil addit nisi corporis contenti negationem , nullam attrahendida cultatem physicam concedo. Sed neque aerem externum sponte irrupisse censeo, laesuppIere Vacuum; palam enim aerem alia trahi deprehendit non-nemo, qui pertum

os suum satis eminus admouit, consessim deficiente spiritu manibus signum , ut amouerent, dedit, ipse ad discedendum: impotens factus . Nec diffitebitur alius, cui

digitum admouenti cutem cum carne paene,

abstraxit, non negatio corporis, sed vis aeris

180쪽

a ingenitam minoris raritatis mensurantia sese restituentis , Ne quod autem superesse de verstate dubium possit , ipse se aer prodidit , ubi refixum ab antlia vas optime clauia sum immersum fuit collo tenus in aquam purissimam, conuoluta denuo claue Ner latili reseratum; magno quidem impetuatQue tumultu ebullientis aquae instar, vespotius sontis copiosissimi, irrumpebat aqua in vas per collum non tamen sine bullis atque copiosa spuma illudque paulatim ad

summum usque repleuis . Nunquam tamen id assequi potuerunt, ut omnem prorse ae rem exclusum viderent; nam cum inexpertinentum adhibitum primum fuisset vasa mensurarum capax, non fixit aquae mensuras nisi ΣωL cumque iterum minori vase a. o circiter mensurarum capace idem tentas sent, adeo repletum fuit, ut vix spatium quod auellana nux repleret, remanserit aqua vacuum, quod spatium aereteplebat in sphaerulam Unglobatus, qui via aquae motum hinc illuc manifeste discurrebat. Et quamuis

hinc spes facta esset, adhibito minore Recipiente , omnem prorsus aerem extrahendi, rem tamen e deducere nunquam potue

runt.

SEARCH

MENU NAVIGATION