장음표시 사용
191쪽
in aqua . Hanc autem grauitatem defectiouam vocemus leuitatem, nec ab hac voces abhorreamus. REt sine usus iste numerorum desee tuo LXXXII rum ad leuitatem exprimendam mihi id InMen reo tur aptissimus i ita ut leuissimo nepotio conposta post Vtrum Oblata moles compolita leuior/nnatare a siti an grauiorquam aqua . Si enim data Ra-
ione molis corporum totam molem Om-
eulo aquae ponentium, . data Ratione grauitatis sin--quinii. gulorum aut euitatis specificae intra aquam, ducatur numerus partium innumerum quolauitas , aut grauitas designatur, horum sum. mari defee tua sit, molem illam aqua leuiorem indicabit. Quaeramus ex.gr. an dolium ferreis circulis firmatum, ac vino plenum,
si leuius aqua , nec ne Et primum quarum partium serrum est, earum sit lignum oo; vinum rooooo. Deinde spectrica in aere grauitas ferri sit μα, ligni . vini set ad quam 12. Est igitur grauitas specifica. ferrim quas te, quae per 3 numerum partium ducta dat totam serri grauitaten tria ς.ω uitas specifica ligni in aqua, seu potius leui- ess--i:, quae per O numerum Pa tium ducta dat totam igni leuitqtem
133 Demum specifica leuitas vini in aquaest
192쪽
est --, quae per numerum partium,ioooo ducta dat totam vini leuitatem --833 32. Si igitur inuentae singularum partium grauitates seu leuitates in summam restigandui, qrit summa , 3736e defectiva uindieans totius dolii leuitatem in aqua , seu disserenti am , qua aqua grauitas excedit dolii grauitatem in aere. Nam si aquae grauitas ducatur per 3 fit is, ducta per oo data. r 33 Dducta per iooooo dat si 33,33 quae in summam redactae dant totam aquae grauia ratem 33 3482Da qua deficit dolii grauitas. particulisi 8736α. Id quod constabit partium dolii grauitatem in aere examinemus ligni enim partes oo per specificam grauitatem 4 ductae dant absolutam ligni grauitatem Io oo;iteriam partes Inooo vini per graduitatem specificam E ductae dant atablutam vini grauitatem Σ3-o demum partes a serri per α ductae dant totam grauitatem ferri pis quE si in summam redigantur, erit tota dolii grauitas in aere 326 7 2 Haec autem grauitas subducta ex grauitate aquae
Falis relinquit eidem differentia 8716 -
193쪽
lis corporuinter se it Ratio grauitatis specificae
Porro specificam dolii grauitatem in aere habemus, si absolutam grauitatem sa6 ac
diuidamus per i 4o numerum partium,
erit grauitas specifica molis compositae I
194쪽
sar: Vel si pereundem partium numerum diuidatur leuitas absoluta 87 16 erit specifica molis composita leuata in aqua 3 Quare si inter nos conuenia quota portio terreni huius globi inclusis ignibus triouenda sit, quota auri caeterisque halitibus aqua leuioribus, facile innotescet, utrum leuitas vincat grauitatem , ducto partium numero Perlevitatis aut grauitatis denominatorem.
Mess. Quod quidem spectat ad ingen
tem illam ignium cauernam, qui terrae en trum circum obsident , memini me ab acutissimo aeque ac diligentissimo sydereorum arcanorum scrutatore Gottisredo Vendeli lxxxvino aliquid plane singulare accepisse, quod Ignis Iob summopere placuit. Hic tertiae semidia me In Izriatrum in partes oestribuens, cauernae aestu an pars globitis semidiametro partes 3 concedebat, reli Tr quas 3 7 dentitat cruriae nutu extimae unde μμ d.
fit ignem illum esse quartam totius globi ni . partem cubus enim ex 63 est subquadruplus cubi ex ioo cum sit globus ille igneus i ad totum globum in triplicata ratione diametrorum . Ne vero id ab ipsis temere excogitatum videretur , addebat, praeter pro- Babiles coniectura .rationes non paucas,
195쪽
ex asIidua plurimorum annorum obseruatio. ne id sibi innotuisse, cum videret Lunam ad intimam, hoc est concauam , huius crustae superficiem ita motus suos temperare, ut
creet admirabilem illam librationem , quae torquet Astronomico-Physicorum ingenia: cuius motus hypotheses nondum , quodlciam , publici iuras Iecit.
iae Ysti Ollς tamen , uidine, eam tantum , τὸis itis igni leuitatem tribueres, quam aer ignito inueHitati intra olipilam candentem conuenire ob - ἐπιμ/iβυ seruaui kinge enim maiore leuitate praeditam ignis substantiam statuere aequum videtur quam sit leuitas aeris per vim a calor extrinsecus adueniente rarefacti. Nam cum aquae intra Iolipilam exsuctae pondus fuerit granorum I et L, sicile reperiemus illius
soliditatem in pede quidem cubico sunt digiti selidi os i Et quia pes cubicus aquae
habet in pondere lib. Rom. 8o, quarum singulae sunt unc La , hoc est gran 6942, totius pedis cubici quae pondus est gran. 33χ96o. Si igitur grana dant digi . to selidos o 96 , grana 3 α dabunt digitos selidos o 3. Quis autem substantiae ignis habenti in moles o eo amplius digitos solidos, non facile tribuat longisi me
196쪽
triaiorem leujtatem in aere communi quam ut obsistat quatuor granorum grauitatis gnis enim naturam in motum maxime pronam satientius consideremus, nihilque igne leuius nobis innotuisse animaduertamus, cum in tertia potissimum suprema aeris regio :ne ignita impresiiones eleurologica accendantur, nemo facile negauerit ignis leuintatem saltem tantam esse , quae vincat medullae sambuceae grauitatem , data molis aequalitate: nihil quippe medulla sambucea
leuius , hoc est minus graue, potui adhuc
deprehendere medullam enim fam bucivicunque viridis cylindricam expendi, cuius altitudo erat digitorum 1 α basis diameter digitis, suitque pondus gran. 3 aequalis aurem cylindri cerei pondus fuit gran. 72. Atqui si ignis tanta sit leuitas sursum quantia ei medullae sambuceae grauitas deorsum, , multo maior est ignis leuitas quam aeris igniti in olipilat. Nam quia basis diameter
Quadratum ci ducatur in altitudinem V ha
betur parallelepipedum digiti olidi hoc autem parallelepipedum et ad cylindrum
197쪽
quam 4 ad II , minorem vero quam 28 ad 123 igitur ut i ad ii ita bis e maiorem vero;&4 28 ad 23, ita ad mi norem vero Inuentae quantitates ducantur ad eandem denominationem , sunt differentia autem est 1 particularum iis sumpto medio Arithmetico so
liditas cylindruli dati est , hoe est Si agitur medullisambucea, cuius seliditas est
dig. - α habet pondus gran. 3, medullara cuius ibliditas esset dig. oo, haberet pondus gran 92o Ignis itaque leuitas in aere si tamia suerit quanta est medullae sambuceaegra ivitas, erit gran. --yto, quorum I 423
grauitas aquae secundum molem aequalis Ergo si aquae grauitas in aere s as dat ignis in aere leuitatem -9eto, quae grauitas dat ignis leuitatem quae si addatur leuitati aeris in aqua 32, erit leuitas ignis in aqua saltem sae. Et id quidem, Gul-dine, tua methodoci quanquam aegerrime mihi persuadeo tantulam leuitatem esse igni tribuendam. GH. Utinam non adeo vorax ignis esset,& pateretur se vasculo concludi vestram, hanc litem mometuo dirimerem libra, quam aliquando excogitaui ad examinandam cor-
198쪽
norum leuitatem in mercurio . Transuersa J XXV
duo EF, CD plan aequalia, bisariam di 26-
uisa in Am L, insem tigillo AB ita, Mn Duuas ut circa axiculos AH, ὼ ο&d facile versatilia grauiore, esse , addita linia media his a
gula , quae aequiti ieeundum brium indicaret grauitatem..
Extremitati C stylum deorsum vergentem adieci, qui subiectum corpus tangeret; me superioris iugi EF extremitate E anx inpendebat: reliquae extremitates F filo iungebantur aequali interuallo AI, ne alterum iugum sine altero moueretur additumque ei plumbi momentum brachi j AF cim, ut fieret aequilibrium cum lance H stylo addito in adeo ut iuga EF, CD semper inuicem' horizonti parallela essent, nisi accepto extrinsecus impetu remouerentur paralle-lismo.
Tum vasculum ML rite collocatum meria curio implebam solidum cuius examunanda erat leuitas, mercurio impositum ita subijciebam stylo C; vi pondere in lance H deorsum uroente attolleretur F M ac pr
199쪽
inde cum extremitatem deprimeretur solidum O intra mercurrum, cuius partes aequales moli immersae effluebanta atque ita pondus in H temperabam: ut iuga EF, CD, horizonti parallela consisterent, quando superficies solidi immersi unicam cum circumlu- mercurio superficiei a constituebant. Quare pondus in F grauitans aequaliter resistebat leuitati solidi sursum conantis in mercurio cumque ex Archimede lib. de insid. laum prop. 6 constet selidum leuius humi. do immersum tanta vi sursum serri, quanta humidum molem solido aequalem habens grauius est ipso solido, colligebam, quanto grauior secundum speciem ellit mercurius quam immersum blidum. Deinde idem
ibi Mum in aqua expendebam vel eadem libra, si in aqua pariter leuitabat, vel libra
communi, si grauius erat quam aqlia'. Ol- lectis demum in summam huiuimodi ponderibus seu dicterentii lata uitatum, si it mercurio leuitans selidum grauitabat in aqua, siue subtracto minori pondere ex maiores, si in utroque leuitabat summa vel residuum dabatinihi excessum grauitatis mercuri su- ira grauitatem aqua' e alterutrius autem
jondere cognito , et pi pondus innotescς-
200쪽
Sie si ferri leuitatem in mereuri ex gr. deprehendebam aequalem drachmis 29Neiusdem autem serri grauitas in aqua erat dra chm. 3, arguebam serrum medium esse inter mercurium laquam adeoque additis hisce different ijs nota erat differentia inter mercurium aquam ι; . . quare ponderato serro in aere inuento rachm. 42,aqua reperitur et, atque adeo mercurius 7I .
Quod si ferri loco solidum ligneum usurpa
bam, cuius leuitas in mercurio esset 6 7 , leuitas vero in aqua quia in utroque leuitabat , intelligebam aquae grauitatem me diam esse inter lignum mercurium: qua propter harum leuitatum differentia vc. prius, est disserentia inter aquam Mercu
Hac, inquam, libra, quam tunc eum in usum excogitaui, si vasculum igne plenum di clausum ne uolet, dederitis, eius leui.atem intra aquam in vase L explorabimus, addita , prout opus fuerit, vel dempta ipsius vasculi intra aquam grauitate vel leuitate. Gti M. Nolo me duriorem praebere ina extenuanda ignis leuitate, quamuis aeris iaceoli pila candenti leuitatem non adeo muti tam deprehenderim. nam aliquam statue