장음표시 사용
151쪽
praecipuus se te unicus diis cultatis agitatae nodus, placet hanc probaret consit mare solutionem duplici ratione , de quidem utraque O meo judici convincentissima Prima autem est,qui aderatione causae secundae secundi libet est posse a-mum ponere oppositum im redibiliter , sive cum hoc quod potens sit impediri a Deo,ut concedunt omnes: jam sic est quod si deberet ipsa omnia impedimenta a erre posse, non verincaretur quod pollet suum ponere actum ita impedibiliter ut per se patet,cum tunc omnia posset vincere inauseire impedimpnta: ergo tacite intelligitur, quod possit voluntas actum ponere oppositum,admodum scilicet causae secundae secundi librii, quamvis ipsia non possit omnia auferre impedimenta, sicut nec omnia ponere requisita. Secundo strictius est dominium, quod habet voluntas creata ad posse ponere vel non ponere etiam, quam dominium quod ad hoc idem habet Deus sed dominium quod habet Deus hoc tantum petit , quod possit actum ponere cuin potentia ad omnia auferenda , incenda impedimenta: ergo id non requirit ut ad hoc ut sit voluntas nostra potens aestum ponere suo modo , sive ad modum causae secundae secundi liberi. Tertia denique hujus ratio est, quia impedimentum illud de quo est Hebet esse sermo est influxus causae primae adactum nostrum:sed de ratione causae secunda non est , quod polis in-iluxum auferre vel impedire causae primo , sicut nec debet ipsa causa secunda talem influxum posse ponere;alias ut nuper dicebamus se extenderet ejus dominium ad ea, quibus ipsa penderet quibus ipsa subjiceretur et ergo de ratione cauta secundae non est quod ipsa possit omnia austerre impedimenta, vel Omnia ponere tequisita adactum, quem ipsa potens est ponere admodum causae secunde unde si quis jam quaerat quo jureta qua ratione dici potest voluntas creata posse ponere actutu op positum,si sit ad illum impedimentum , quod solus Deus potest auferre,ad hoc soleo ego respondere , hoc ideo esse quia si quod habet voluntas creata tuordine ad actum , est in se impedibile a Deo:jam sic quod habet ipsa hujusmodi posse impedibile a Deo, hoc ipso quod solus Deus tale potest aufferre impedimentum: ergo verificatur adhue,quod possit voluntas creata in ordine scilicet cauta secundae, ponere ac tum oppositum, quamvis solus Deus tale possit auferre impedimentum , hoc quia impedimentum illud de quo est sermo, cum sit influxus causae primae, non est per consequens deciorum numero , quae
caduare cadere ech et set dotae inuo voluntatis creatae.
152쪽
Cla ira et .volum as hoc ipso quod tibi raest, habet quod cui is biliter omittat actum qui praecipitur: se requiuia praemoxi
ad actum, illum noti omitteret culpabiliteri ergo nec remanem c libera, 'robatur Minor, in tantum voluntas omittit culpabier, in quantum potens est ponere quod oniittit sed reo uisua
aetnotione nullo pr modo nec in ullo sensu esset solun -; potens ponere actu uem omittit ergo nec culpabili cerum omittet. Probatur Alinor, nullo pror: us modo aec in ulloisu potest voluntas exercere praemotionem sine praemoti cincti requisita praemotione ad actum, tunc actum ponere est excere praemotionem ad ictum: ergo requisita praemotione ad tum,nullo prorsus modo potest voluntas ponere actum sine emotione sed comparative adactum quem omittit , est vo, itas sine praemotione:ergo requisita praemotione nullo pror,
modo nec in ullo sentu posset voluntas ponere actum queua Respond negando minorem primi, secue di argumenti, adtium vero in quo est di I cultas distinguo majorem sic niallo
brius modo nec in ullo sensu potest voluntas exercere praeditionem sine praemotione,velut existente vel ut possibili, sivel data vel dabili, Concedo ratis praemotion ut data rec stente,Nego majorem , quod scilicet non sit tunc voluntas miens exercere praemotionem sine praemotione, prout existendata&habita. hujus autem obitioni ratio occurrit duplex. ma est, quia non porcst non aliter requis praemotio ad hoc acti, de facto illam eXerceat volunt ac,maliter ad hoc ut Ibi potens sit illam exercere:Jam sic est, quod ac hoc ut volun-: actu&de facto exerceat praeui otionem,requisitur praemo ut existens, ut data labita ergo ad hoe ut sit Iolum o C itas potens hanc exercere pramotionem, suffcit quod sit hae ei possibilis indabilis ; sicque sine praemotione ut Tistente i debet voluntas poti:ns exercere praemotionem. Secunda
oratio est quia hoc ipso quod pro illo tunc supponitur prae, troplamabilis& bilis , supponitur hoc ipso Deus potens, currere ad talem actum sese potentia quam habet Deus, i vera sit potentia mon chimaerica non ci nisi ad vete posse e :ere hoc ipso quod praemotio est ita possibilis dabilis, possibilis est illa: sed actus ut vere possibills correlati est ad voluntatem nostram ut vere potentem Vergo hoc ipso ter hoc piaeci se quod est praemotio pollibilis, dabilis vota nostra est vere potens ponere actum suum, subindeque
eos Exercere Pro illo tunc praemotionem sine praemotione ut cote Instabul
153쪽
Instilli, in tantum voluntas omittit i ctum culpab liter, In quantum ad illum obligaturn sed hoc ipso quod praemotio ad illum supponituriolum pC Gibuis&non ite os , non est hoc ipso obligatio ad tali m actu in Orgo nec in hoc casu culpabilitet omittitur.Protatur Misor obligito ad actum non caditauis
rei actus possibilitate i , cd ius eii in umi exilientiam,sed hoc ipso quod Haemotio ad actu in in .gnitur solum possibilis,
cadete non pistos obligatio su er existentiam actus ergo pro illo tunc non extato h tio. .ctum. Maior est certa hoc enim quod intendit prae pium de praecipita ex , est ut Liciamus, io autem ut simus potentes facete. Prebatur Minor,actus quoad existentiam sumptus in om possibilis est cum praemotione ut solum possibilita ergo et usquoad existentiam impossibilis est,quamdiu extat praetorio ut btum possibilis atqui obligatio cadere non potest super actum ut in possibilem ergo hoe ipso quod praemotio ad actum supponitur solum possibilis,non cadiae obligatio super exilientiam actus. Re p. negando minorem primi iecu odi augmenti Licet e. nim praemotio solum supponatur possibilis, ta huc nihilominus obligari potest voluntri ad actu, vi quoad existe itiam De uiua tatio est quia lex seu praeceptum obligans,dum obli g, tonem imponit non attendit nec attendere debet aut teiplo re voluntatem ut determinatam Ad potius praescindens ab una ab alia determinatione,ab uno&ab alio cxtremo solum tes Facit , attendit inconnotat voluntatem, ut est in cstu primo indifferenti ad ultumque: jam sic est quod est voluntas in tali statu, pro illo tunc, pro quo prae ii otio ad actum ad quem obligatur, supponitu solum possibili sint per se pateti ut conceditur ergo pro bio tunc Se in tali sup oositione adhue potest voluntas obligati adactum quantum ad existentiam. Jam vero quod praeceptum obligans dum obligationem imponit non attendat nec con notet voluntatem ut determinatam ad id ad quod ob ig t. quod est Glutionis hujus fundamentum,ex eo colligo quod in ipsa actuali tactione praecepti adhuc praeceptum obligat ad sui moletionem, peccat qui non adimplet, nec cessat obligatio praeceptimia, dum actualiter frangitet; alias non frangeretur dum frangitur. si quando frangitur non obligaret,ut non frangetetur sed in ipsa actuali fractione praecepti non est voluntas determinata ad id ad quod praeceptum obligat, quin imo supponitur determinata ad oppontum:ergo lex obligans dum obligationem in odit
attendere debet nec connotare voluntatem , ut d terminat m, sed potius praescind ns ab unae ab alia det minatione connetis
vi redibit voluntatem , ut estia actu primo inuifferens adu-
154쪽
S necessit. premat CVIII. 3 cmque ia quo quidem statu adhuc sup estur, quamvis se uitio sibilis praemotio.
Ad tertium autem argumentum in quo sita videtur dissicul-s respondco primo retorquendo argumentum in adverseriose: actus ad quem supponitur obligatio sumptus quoad exientiam incona posti est cum actuali fractione praecepti: et, actus ille quoad existentiam impossibilis est in actuali sta-ione;sed obligatio non cadit super impossibile: ergo si valeatic argumentum,non obligabit lex adactum , in ejus actuali ictione, quod tamen falsum est in nostra in adversa senis alia, ut supra exposuimus. Ad hoc ergo resp'udeant adversati,&quod ipsi dixerint in hoc solvendo , dicam&ego in eo. m solvendo, ut nobis obj ccti caeterum ex doctrina supra ex sita inquastilicet dictum fuit, quod lex obligans attendit picit voluntatern secundum te,&ut est in actu primo potensu disiciensia utrumque,praescindendo ab una habilia de minatione ad unum vel aliud extremum, ex hac inquam,do- in dico, quod quamvis sumptus actus quoad existentiam in-n possibilis sit cum praernotione ad illum ut solum possibili si risum consideretur respective de comparative ad ipsam prae-
tionem,non tamen est ita in com pollibilis, etiam quoad exiuiam prout consideratus respective ad voluntatem secundue ut est in actu primo potens indifferens ad utrumqueri sica sumpta voluntas non est magis connexa cum neglitione lentiae actus, quam cum ipsius existentia cunde cum ex dona supra exposita lex repraeceptum obligant respiciat volun in secundum se sumptam taut est in actu primo potens defferens ad utrumque,praescindens ab una jab altera deteratione, eviden Persequitur quod sub ea ratione qua obligat id actum, ad illum non obliget prout incompossibilis est, nec equenterserout est impossibilis ex eo scilicet quod incom. bilitas quam habet actus quoad existentis sumptus cum notione ad illum ut solum possibili se habe ad legem prout
antem, mele materialiter, nec ab ea attenditur nec attendi
t ut dictum suit; sed ad hoc videatur sequens responsio.b uies 3 in tantum voluntas libera est, inquantum potest onere ac tum quem ponit: scd supposita praemotione nullaias potentia, nec in ullo sensu potest voluntas non poneren quem Ponitetergo supposita praemotione no remanet O- libera. Pro unor, posse actum non ponere supposita pra brae est posse impedire praemotionis effectu; seu nulla prortentia, nec antecedenti nec consequenti, neq; in ullo sensu
posito sive diviso. otest voluntas nolita iactu impedire
155쪽
praemotiorns: ergo nulla prorsus potentia potest non ponerectum quem ponit supposita praemotione, Major est certa effectus namque prata notioni est actus ut ponendus ius alii biliter, sive ut potitus. Probatur Minor, connexiones essentiales non
tantum non sunt impedit nilae ed nec ulla prorsus potetntia sunt impedibiles,ut conceditur atqui prae otio posita supposita est ellentialiter connexa cuni positione actus sive effectus; talis namque positio ingreditur in obliquo clam praemotionis definitionem,utpote qua definitur id quo applicatur voluntas ad elicientiam actus Hergo nulla prorsus potentia nec in ullo seusu potest voluntas, ostra et tectu in impedire praemotionis. Respond. negando minorem prim argumenti,cujus quidem falsitas abunde colligitur ex dictis supra Ad lacundum vero, d quod respondent plures distinguendo minoreta in sensum compositum divitum , sive in potentiam antecedentem: consequentem,male applicando peius intelligendo ad hoc,inquam, distinguo ego majorem sic: posse voluntatem actum non ponere,et polle impedite prete motio ais effectum , si pollit actum it .
tum non ponere prout est a Deo prae movente, Concedo majorem,quod scilicet hoc sit posse impedire est Astum praemotionis: si vero possit talum voluntas non ponere actum, prout ejus et &ab ipsa egreditur,Negormajorern, quod propteret verificati debeat quod possit impedire stectum praemollonis porro blutio haec qisam serio notandam velim ponderandam pro multis solvendis dilli cultatibus, insinuatur a D Thoma, datio. ne colligitur; primo quidem hanc aperte insinuat S. Doctor . 6.
e mali,art. i.a g. his verbis Deus movet oluntatem immutatiliterpropter escaciam virtutis moventis, qua deficere non potest ed tamen propter naturam voluntatis mota , quae I ad utrumlibet,non inducitur nec iras sed manet libertas. Haec D. Thomas,in quibus aperte iusintratu on posse effectum divinae motionis delicere seu irri pediti in trantum est a Deo moventriui pote qui movet immutabiliter in per virtutem mov-t,
qua descere non potes , cum quo an aestat quod adhue possit hic idem effectus delicere, impe ita , prout ab ipsia egredit ut
voluntate ela prout ejus est, ex eo scilicet quod haec cum se habeat ad utrumlibet potest contaquenter coniungere carentiam effectus cum seipsa Ratio autem hujus est occurrit duplex et Prima est, quia cum voluntas de se non rnagis conne-etatur cum effectu illo,quam cum carentia illius consequenter
fit quod debeat posse illum non ponere prout estis est, ab ipsa egreditur L coaria vero cum iris Dei praemotio essentialitet
156쪽
nectatur cum positione talis effectus.ideone debet volun- osse nonponere hujusmodi actum prout est effectus printionis,cum connexiones essentiales sint orrnino in m pedis Alia vero ejusdem ratio est . quia in tantum subeatanisi ratione debet effectus esse impedibilis , inquantum estis impedibili, contingenti jam sic est quod solum volun-aostia est causa illius contingens&impedibilis, virtus vero moventis est,ut dicit D.Thomas, omnino inimutabilis tacere non potens et ergo debet voluntas nostra posse actum poaere quem ponit, prout talis actus ab ipsa est, nec tamen:t posse illum non ponere sumptum ut est effectus praemo-is,atque ita nec debet propterea impedire posse praemotio vel Deum prae moventem.
ictabis actus ille noster etiam prout est effectus praemotio. st liber: sed si non esset impedibilis prout est a praemotione, est i liber prout est effectus praemotionis ergo actus ille er,vel non est impedibilis prout a nobis est , vel debet esse idibilis,etiam prout est effictus praemotionis.M- , vi-rcem.Probatur Major, actus qui liber et espectu eautardae non potest non esse liber respectu causae primata alias daretur causa prima libertatis actus Gergo hoc ipso quod; lle noster est liber ut a nobis est, est etiam liber ut est ii prima;sed est a causa prima prout est praemotionis esse- ergo actus ille noster,etiam prout est effectus praemotio.. st liber.ssondeo negando minorem,quam supponit arguens , necat: ad hoc enim ut dicatur actus illHiber,etiam prout est aiotione,sive tum respectu causae primae, tum respectu cauis undae sufficit quod impedibilis sit prout est a causa secun jus ratio est,quia impedibilitas,quam habet hujusmodi ae spectu cauta secundae,ortum habet a causa prima, utpote anquam provisor universalis ad eum aptavit, praeparavit agentem seimpedibilem causam,quia eum voluit contin- r. impedibiliter evenire:ergo talibertas quam secum aDujusmodi actus respectu causae secundae ex tali impedibiliti etiam habet ab ipsa causa prima, ac proinde&esse deber respectu causae primae,hoc ipso, per hoc praecis quod tibilis est respectu ipsius cauta secundae. Sed pro majori in-rntia videatur, notetur responsio ad seque iri inittantia..bis et inintelligibile est , quod idem indivisibilitet
impedibilis in impedibilis ergo miointelligibilis est
157쪽
i Uber II de caus esse se fines.
Resondeo tamus abeis quod si hoc intelligibile , quiasmo omnino intelli ribile est , quod ita coni deratus actus
comparative ad praelatas causa , primam scilicet, sectandam, .unurn prima in impedibilis est,&impedib:lis altera non lit simul semel sub duplici illor pectu inim pedibilis simul inim- pedibilis,ut existi odemotis tali in rei ponsione superiois ad objectione .caetrium ut facilius adhuc inteli gatur placet, huius a retre exempli:m etiam apud adversatio receptassimum, X., ne inera confirmare Exemplum est in imore Christi Domini qui quidem &1Patribus Socia tutis a nostris conceditur effectinim pedibilis , simul&impedibilis&contingitis respectu diuersorum objectorum mam respectu Dei ut se secvadum se dicunt esse inimpedibilem, respectu vero creatura
cunt est impedibilem, contingintem non ergo eis debet u i. rum,si dicamus eandem actioi em rcspectu unius princ it,ii quod impedibile est,esse impedibilem contiogentem respectu vero alterius piincipit,quod est inim pedibile immutabile non esse sub tali respectu&comparatione impedibilem Ratio vero ex qua hoc demittesta gabiliter confirmatur est,qnia inimi e dibilitas causae pruram inim pedibilis,non est inimpedibilitas quae pro eniat ex determinatio. ne prae satae causa primae ad unum incut est inim pedibit ias quae est in ausis inferioribus 'necessariis , sed potius provenit et summa eius universalitate .essicacia, ex quas ilicet fit , quod nihil possit ipsius sub tertia re causalitatem voluntatem in .siuxum;unde cum causa quae est ira universalis hestica facere debea &quod fiata I tectus causae iccundae , quod eo modo fiat,quo fieri debet, ut quod fiat impedibiliter dum criti drabeti eo tedi ex causa impedibili, consequenter fit quod ex in impedibilitate causae primm,&ex eo quod e lectus competiati- xe ad illam inim pedibit s sit , probet ui&inseratur , quod hic idem indivisibiliter effectus esse debeat impedibilis respectu causae lectandae. ab ea oriri impedibiliter.
158쪽
stuali. I de necessit pramo: Cap. IV. 1 I
Vtrum ex praemotione ad materiale peccati sequatur , praemovere Deum ad
I amittemium I. duo in actu peccaminoso communiter di stitui,urateriale scilicet, formalessor male peccati est ire a delati uitas muralitia per quamcoestuuitur orna aliter in alioue peccati, mali moralis sive haec consistat formaliter idi,tivatione rectitudinis,sive in aliquo post ivo,sive in utroque si . nul, equo a morali philosophia.Materiata vero peccati est a lusa voluntate elicitus,vclimperatus, qui est subjectum mali iandiciturque malus moraliter sive ab obj cca . quod malum', sive a circumstantiis viti intibus supponitur aute in praesenti movere Deu ad materiali peccati, hoc ipso quod semel sup-Init ut admittenda&danda praemotio pro servanda subordiuione inter causam secundam, causam primam secum resipe-uIpsius: naterialis peccat utpote quod ut tale non est mi is vera pli sica actioiquam maletiale actus virtutis , servetula secunda rationem causae secundae verae, physicae, subinque Deo subordin*adae per physicam praemotionem, si se-:l apponatur haec requiri praemotio pro tali servanda subor. iatione , ut in primo hujus quaestionis capite demonstravi- s. Inde quod ibi controvertitur est , an supposita tali prae-tiote ad materiale peccati, sequatur aliqualiter praemovereum ad formale,adeo ut vere dicendus esset causa peccati adi
permissive solum se habeat ad ipsum forrnale peccati,adeoon obstante praefata praemotione sit ipsa voluntas nostra deisibilis quasi primum principium siprima ratio omnis de-nitatis quae teperitur in actu illo peccaminoso ad quem, ut Priam materialiter supponitur praemota.raemittendum a. pro declaratione, sincipiorum ad quae conisonis veritas reduci debet , quod haec tria sunt apud omnes
159쪽
i 2 Liber II de caus esse se D. solam permissuri Quod peccatumsumptum Armaliter
Ratio autem primi est, quia ipsum materiale peccati cum sic aetiis quidam realis, physicus , nec alm explicet sub hae ratione praeter realitatem&actualitatem physicam,est conseque-ter sub tali ratione en quoddam perparticipationem subinde 'que&aliquid quod operatur causat Deus riam se est quod omnia propter semetipsum operatur Deus,ut dicit scriptura: ergo inpropter se inetipsum operatur Deus ipsum materiale peccati qua taleta deoque est illius sinis ultimus et sed non est Deus nec sub ulla ratione dici potest finis psius formalis peccati,tum quia omne quod est ad Deum tanquam fidem,cum sit ad finem debitum,bonum est,tum quia stabiliri solet formale peccati in ipsa aversionea deordinatione a Deo tanquam a fine debito:
ergo verissima est prima illa propositio, puta quod est Deus finis ultimus ipsius materialis peccati,absque eo quod sit sinas ipsius formaliS. Quantum vero ad secundam puta quod ad id non praemovet Deus,ad quod solum se habet permisiive ratio huius est, quia
praemotio est verus&realis influxus, nec aliter exercetur quam medio insiluxu, ut ex ipso constat praemotionis termino et ergo
cum non influat Deus ad id, ad quod solum se habet permis sive, ut ex ipsis etiam terminis constat, consequenter sit, quod ad id non praemoveat Deus ad quod solum se habet permissi-Demum quantum ad tertium,put quod peccatum sumptum Dimaliter est in genere moris, ratio hujus est quia moralitas
actuum humanorum sita est in relatione actus libet ad suam regulam Ssicut enim in artificialibus tota formalis ratio arte facti sumitur ex ordine adsideam, regulas artis quae sunt in mente artificis ita&in moralibus tota formalis ratio moralitatis debet sumi ex ordine seu relatione quam dicunt actus humani ad suam regulam seu mensuram:jam lac est quod peccatum formaliter ut peccatum est seu malum dicit&explicat praestatum ordinem ad suam regulam, sive ad regulam recta rationis, cum per hoc sic intelligatur peccatum quia deviat, deficit a tali reo ula:ergo verissii rhum est 'illud tertium , quod cilicet peccatum sumptum formaliter est in genere moris . seu spectat&reduci tui ad lineam moralem. His elago tribus praei istis tanquam certis est apud omnes indubitatis principiis,jam pro qua siti tesolutione: conclusionis ad eadem principia reductio-
160쪽
oNCLus Io Ex eo quod Deus ad materiale peccatipra Ieatinon propterea praemovet ad formale irobatur i. ex primo Fir misso princi Po Deus est ultimus eriau peccati, Aue eo quotiesse debeat,nis. ipsus forma ut ex eo quod Deus ad materiale peccati pretemovet , non 'serea pia movet ad sol mala. Pr tu consequentia deberiSad materiale peccati praemovere, hoc ipso quod est illius ultimus:ergo hoc ipso quod est finis ipsius materialis abs eo quod sit finis ipsius formalis,habet, prae movere ad mam
te peccati, absque eo quod prae moveat ad formale Consemitia est evidens. Probatur antecedens; dc bc Dcus ad mate: peccati praemovere, hoc ipso quod est primum ejus princi-o: sed hoc ipso quod est finis illius ultimus Est etiam pri-n ejus principium: ergo hoc ipso quod est finis ultimus ma-
alis peccati debet ad tale materiale prae movere.
aior probata fuit, quidem meo judicio convincentissa, nix imo capite hujus quaestionis, ubi ostendi debet Deum
movcre, de hoc ipso quod servat inconcurrendo rarionem
laudi, ersalissima: O quod quidem servat hoc ipso quod
rimum principium i& hoc ipso quod servat rationem primarae. Probatur Minor, hoc ipso quod eoium tantum est Deus quorum est principium,non potist non esse pramum prinum materialis peccati, hoc ipso quod es finis illius ultimus: IeuSeorum tantum est finis quorum est principium: ergo potes non esse seus primum principium materiaitSpeccam, ipso quod est finis illius ultimus mior patet ex seruatis 'robatur Minor rei esset Deus aliquorum finis, quorum non pi incipium esset ratio principii minus niveis alis in Reo raratio sim , sed non potest ratio principii esse minus unialis in Deo quam ratio finis ergo Deus eorum tuu tum est,quorum est principium.Mator patet extetmim S. Probat ror, ideo ratio finis est in Deo universalissima, quia boni-Iei in qua fundatu tatio finis omnes in se piae iubet botibs sed etiam entitas tactualitas Dei, in qua fundatur ratiocipii omnes in se praehabet actualitates entitates : ergo potest ratio principut de minus universalis in Deo, quam 3 finis: erg'Deus eorum tantum est finis, quorum est prinum ergo hoc ipso quod est Deus finis ulti 'us ipsus materi Speccati,est etiam primum ejus principium : ergo&debetis ad materiale peccari praemovere , hoc ipso quod est finis ultimus ergo hoc ipso quod est Deus finis ultimus ma