장음표시 사용
161쪽
primum praemissum principi uim habet hoc ipso Deus praepa vere ad materiale, absque eo quod Iropterea praemoveat ad
Probatur et ex secundo praemista principio ad id nonprerno'et Deus, ad quo auolum se habet permissive ergo quintumvis prenoveat ad materiale peccati , non propterea prae- movet ad formale Probatur conjequentia,quantumvis praen
veat Dcus ad materiale, adhuc solum permissive se habet ad forniale ergo hoc ipso quod ad id non praemo et ad quod so- Ium se habet fermissiue , nec praemovere debit ad formale, quantumvis praenoveat ud materi, le.Consequentia est cui lcns. Probatur antecedens, quantumvis prae moveat Deus ad id quod estissicere,adhuc solum permissiue te habet ad id,quod est desi-cere sed uteriale peccati,scilicet comm inuonis, de quo est sermo, cosistit in eo quod est, ilicere, jus vcro formale in eo quod est deficere ergo quantumvis prae moveat Deus adm teriale adhuc solum permittive se habet ad formale Minor conceditum, x, colligitur ex praemissis. Probatur maior, suppositio praemotio- nisadescere, non propterea extrahit, uis deficere extra suum genus, sive extra rationem suam quid litativam ercto quant amvis supponatur Deus prae movere ad id , quod est escere, adhuc tamen se habet ad descere, ut ad id quod alterius est generis ab Umere:sed ad id quod est alteriis generis ab eiseere,seu quod est extra; ientiae genus se habetiolum Deus permissi ve,ut comceditur; um ad id omne ad quod non se habet solum re odo per missi ve.se habeat essicienter, consequenter sit allud omne intras incientiae genus ergo quantumvis supponatur Detus praemmovere ad id quod sic rere, adhuc solum permissi veri habet ad id quod est uince rgo quantumvis suppon tin Deus prae-movcre ad peccat materiale, adhuc solum permi iuveri habet ad fortia a se taceto hoc ipso quod ad id non prae movea Deu&, ad quod solum se habet permissi vel quod est secundum ptamussum Principium nec prae movit ad formale peccati,quantumvis prae-
Probaturo ex tertio oraemisita principiori peccatum sumptum formaliter est genere morti: eigo praemovens Deus ad materiale cccati , non propterea praemovet ad formale. Probatur conuel entia , prae movens Deus ad materiale peccati non pro ueterea athngit ejus ess morale troo hoc ipso quod peccatum formaliter sumptum est in genere moris, nec attingit in us formale peccati, quamvis praelaoveat ad materiale Con eqvientia et evidens. Probatur antecedens, non, Orest
162쪽
suasi I de nece sit premat. Cap. II ist
attinhere essis morale per hoc praecise quod operatur&urit iuxta naturae exigentiam:sed praemovens ad materia cati,conccrm&opeiatur juxta naturae exigentiam rigoiovens Deos ad materiale peccati non propterea attingit stento: ale:Asor est evidens cum enim concurrens Ueus naturae exigentium rationem induat agentisaeaturais,non consequenter ex eo indueremexercere rationcm V Italis,nec Coa sequenter attin rere causaliter me alta usus e.Probatur Minor me iuxta eaturae exigentiam , quoab, us actioni defectibili:sed talis non daretur locus, notaemoveret ad ipsum materiale peccati:eis piaemovcnSad materiale peccati incurrit juxta naturae exigentiam.
r conceditur:&ratio hujus est , quia quamvis quod detur iactioni desectibili hoc malum sit nocivum uturae par-m,aqua ereditur hoc tamen cedit incommune bis eum S naturae,sive naturae universalis, cum cedat hoc in hocmter quem ab authore suo condita est,puta in meticitatio- divinorum ejus attributorum , ut quod solus ipse in icteis si .subindeque solus sua sibi ipsi regula,solus sua men-
solus sua persectio,suum esse,& pro risinor, dari nona locus actioni des etabili, vj mei de tui locus ut actio
is nisi prae moveret Deus ad materiale peccati, non daretur, actioni defectibili ut actio est ergo neque ut est delectib tio As est evidens,cui su actio defectibilis&actio reactio,scilicet desectibilis Probatur unor, actio dilectibilistio est.est, pendet a volvorate ut determinata a princitamque indui tenti ut indifferens est exire nequit determ-
factusta reo actio disectiditis ut actio est,est natura polle-Jetraminatione voluntatis. sed seclusa praemotione ad male peccati non haberetur actio extura posterior determisone voluntatis;cum seclusa praemotione eam praedetcrmi e non alio determinaretur voluntas quam sius actione , aut d in idem redit quam concursu simultaneo, qui est in alvm- et idem cum actione .rigo si non praemoveret Deus ad male peccati non daretur locus actioni desectibili ut actio est: isinoo prae moveret Deus ad materiale peccati nec daretur lute loquendo locus actioni desectibili et ergo praeci ovens ad materiale peccati concurritjuxta naturae exigentiam go novensDeusad materiale peccati non proptere attingit jusmorale:ergo hoc ipso quod peccatu formaliter sumptino eleenctemor Is quod est tertium Fraemissum piincipiun, necngit Deus formale peccati quantumvis fraemoveat aurea
163쪽
Oli, ira: Intelligibile est, quod qui ad unum prae movet, ad quod aliud insallibiliter sequitur ad illud aliud non praemoveat sed formale peccati sequitur in nobis infallibiliter ad materiale ergo inintelligibile est , quod Deus ad materiale prae- movens non praemoveat hoc ipso ad formale
Respondeo Distinguendo majorem sinintelligibile est, quod
qui ad unum praemovet,ad quod aliud infallibiliter sequitur , ad illud aliud non praemoveat , si illud aliud sequatur ad istud absolute Concedo si autem solum sequatur mediante aliquota ratione alicujus,quod inirne attingit praemori, Nego , quod qui ad istud praemovet debeat propterea ad illud aliud
praemovere di sub eadem distinctione minoris nego cons quentiam. Dico ergo; quod quando aliquid consequitur ad aliquam actum,non absolute, sed ut sequitur ad peculiarem, dum causandi,qui in aliqua causa reperitur,non autem in aliis tunc necesse non est mo nec fieri potest,quod causetur a quacumque causari etiam quantumcumque praevie vel essicaciter concurrente ad illum actum; sed ab ea silum causaridcbet, quae talem habet peculiarem modum causanditur per se patet damsic est, quod formale seu malitia peccati non sequitur adentitatem te positionem actus peccamino absolute cum ignotata
lavincibi erponere postitia producere eundem actum , nec tamen porrat cum malitia, sed consequitu solum seirmale peccati ad positionem actus inquantum talis actus a nostra oriturae caulatur voluntate certo quodam&peculiari modo causan di,qui non cadit nec cadere potest in Deum praemoventem cum consequatur formale peccati ad politionem actus prout a nobis ponitur causatur, tanquam debentibus non ponere , qui tamen ponendi incausandi modus non cadit in Deum praemoventem,ex eo scilicet quod ideo sum ego debens non ponere hunc actum,qui eurii pono tanquam cauta particularis,cui juxta regulas,ad quas debet attendere in agendori prohibitus est talis
actus, cum tamen agat Deus in praemovendo ad talem actum
tanquam causa it oviso universalis , quaecum attendat in agendo ad bonum communmin cujus utilitatem cedit praemotiota positio talis actus,ut communiter concediturri, ut dictum fuit supra in tertia probatione,ideo ad illum praemovens reum ponens,non ponit cum eo peculiari modo quo ponimus nos, dea quem sequitur malitiari puta insudetans non ponere ergo qua
164쪽
Nuast. Ldanetes it ramo . p. IV. Issntumvis praemoveat Deus adactiim , ad cujus positionem ait ut insallibiliter malitia seu formale peccati , adhuc facilelligitur quod non praemoveat ad formale,nec illud causet.nstabis: Defectus claudicationis non sequitur ad motum mae,nisi ex peculiari modo causandi qui est in tibia curua, non est in anima sed hoc non obstante adhuc imputareturienti animae defectus ille si esset peccatum ergo Sc quamvis nate peccata non sequatur ad actum ad quem est praemo is expeculiari modo quo illum causa voluntas nostrari ac Deo im putaretur tanquam cauta. spondeo Distinguendo minorem, sed hoc non obstante ad- imputaretur moventi animae defectus ille claudicationis, si peccativis,ita ut imputaretur animae defectus ille eo quod causaret movendo tibiam nego minorem reo quod illum impediret cum teneretur Concedo minorem in nego conmentiam. Verum ergo,quod si claudicationas desectus esse ea tum , quod tunc peccaret anima toties quoties tibia meretri non quod talem in hoc calu causiaret defeetum mo- . tibiam; cum,ut bene notat D. Thomas quamvis causetia quidquid est motion in claudicatione,non tamen sit cauius,quodsilicet actussit eum defectu e sed ideo in hoc casiauaretur animae defectus ille, si siti peccatum, qui cum sita causa particularissifinitae ac limitatae virtutis, subinde-
recusque adeo omnipotens, sit dicit Augustinus quod be-
ere possit de malo,tenetur consequenter non tantum ma-
aCn causare quod potest , sed etiam impedire malum ir tum potest atque ita ex eo capite imputaretur uti defelle claudicationis animae si esset peccatum et econtra veroseus ex eodem Augustino usque adeo omnipotens sit Ac ut benefacer8 possit etiam de malo C propterea cumce Mus atque universalis provisor gubem o possit malum utare disponere ordinare ad suos univert lissimos subue&meliores fines , ideo fit quod non renctu impediret T quod sequitur adactum voluntatis nostri , eo quod il-raefato peculiati modo causet sic quamvis imputare-timae moventi peccatum quod esset in claudicatione admoveret,non propterea sequitor , quod immi ars de ae praemoventi peccatum seu malum quod est in actit ad Prae movet 3 cum nec ex eo quod illud causet imputari
ut ostensum est , nec ex eo quod illud centatur impe-
ubisti Hoc ipso quod non se habet Dcus permissetve solum
165쪽
ad formale peccaminosi actus , ad quem praemovet, debet ad
illud se habere causuliter:sed et intelligibile est quod ad formale
pecca m iosi aetus, d quem praetnovet,le trabea solum permisesive:ergo, in intelligibile est, quod ad illud non se habeat causabiliter xtanquam causa. Probatur minor o potest non alio modo e tabere Deus adforrnale peccaminosi eius, ad quernpraemovet, quam eosuo se haberet si vjuntas seipsam perseipsum deteriminaret removeret: si dii volunt , seipsa micr.
ipiatri Moveret&determibaret ad istum peccaminosum, diceretur Deus se habere permissu solum ad Ur male peccati ergo hoc ipso quod Deus ad illum praemovet, non potest non aliter se habere ait,le forina e qui miramissurum. Acssonue negando nilamena, cujus falsitas pavi ex ratione supra, posita in tertim. probatione, ubi scilicet dictum suit
quod cum praemotio ad materiale peceat non propterea ex . trahat formale extra suum inus, ut conceditur, consequenter fit quod quamvis ad materiale praemoveat Deus, adhuc tamen
, set habeat ad formala, anquam ad aliquid, quod estextraetae cie uiae genu ,utpote quod constitit in deficere,sicut materiale cor sistit ne mera jam sic est, quoiad id quod est extrae sti- eleuciae genus dona iter se habere Potcst Deus quam pii militi te, ut per se patet Vergo quamvis ad materiale prae moveae Deus, adhuc facile intelligitur, quod solum sei beat permissive ad formale. Ut tamen plenius intelligatur , placet hoc constimate altero discursu, qui cum fundetur in Poctrina etiam apud adversarios comir uniter recepta videtur dii omnino irrefrae ilitet concludere arguo ergo sic contra argumentum
propoli tuai:pari modo philosophandum est,&de tacto philosophantur adversarii de praedes Sintione, ac de praemotione, sed datur, invenitur casus, in quo Deus praede finit aliquid cum quo connexum est peccatum, absque eo quod aliter se habeat ad peccatum qua tale, quam permissiucta ergo mirum non est, quod praemoveat Deus alniateriale peccati, cum quo con nexum est formale se tamen quod solum permissilue se habeat ad formalet Minorem aurem in qua est dissicultas ostendo sic: euando vult Dius aliquem salvate per poenitentiam ejus praebint dit de prae definit poenitentiam ante peccatum, cum sinis
ad quem au propeer quem peccatuita perroittit, sit tunc poenitentiari sed cum poenitentia omnino connexum est peccatum,
ut aret ergo praedesinit Deus aliquid cum tuo connexum est peccatum, ted hoc non obstante adhuc solum permissive se ha
bet Deus ad tale Peccatum Laeciositaris i taedefinitione ad
166쪽
I de necessit pramot. p. IV. ii
d obligatur D us,quam ad permittendum , ut patet&uti ceditur iugo datur ualus,so quo praedesiuit inus aliquid .n quo conni Tlim est peccaturri,absque eo quod aliter sella, ad tale peccatum quam permissi v e. In te ad probati opem,concedo quid c quod Deus praemos ad material alio modo se tabcat ad formaltaquam eo quo aber is volum a scipsam per scipsam moveret, determi- t; non quod aliteri habeat quam permissiue,sed quia alionissioo s genere se habet nud quam eo quo se haberet , si piae moveret. Si enim non prae moveret Deus sed seipsa in mi aspi, seipsam moveret, tunc, et missiue quidem se habe- iis , sed permissione ad quam non sequeretur sequela in-bili,&logicali seu illativa ipsum formale peccatici cum ta hoc ipso quod prxmqvet ad materiale se habeat hoc ipso nisi ive ad formal sed permissione ex qua arguitur illatione
libili, quamvis non causali, physica ipsum formale ,
iter se haberet Deus in utroque casu , quamvis in utroquet beret lolummodo permissive.
Quaenam fuerit mens D. Thomae ct rca agitatam
spondeo, omnino sentiisseri, Doctarc Deum physice prae-ere causas secundas ad operandum , quod imprimis collit verbis saetabist S. Doctor quia 3.de potent. yt. . se qua it ..quali. Ios. rid. Sub. s.contra gent.cap. o. sic enimitur loco citato de potentiari Deus est caudia actioni cujus- nquantum uat virtutem agendi , inquantum conserana, S in quantum applicat actioni Et ibidem subdit ter-odo dicitur unaris est causa ac Iionis alterius in hantumusveta augendum, in quo non intelligitur collatio aut conitio virtutis activa sed applicatio virtutis ad actionem Aomo es causa incisonis cultesii ex hoc itio quod applieat a in cultelli ad incidendum movendo ipsum , arci ivus mas , ex quibus sic arguere licet. Dcus ex Divo Iroma: CP applicat omnes causis secundas ad suas operatio-
sed non aliud intelligendum venit per talem motionem, plicationem , quam praefata praemotio physica Cergo sit Divus Thomasi hysicam illam praemotionem. Pro i ii nor . non aliud intelligi potest hac morione opion , quam vel collatio virtutis activae , vel concur-nuit Oeustyetri emotio moralis , veriandem praemotio
167쪽
physica sed nec intelligi Divus Thomas ipsam collationem
virtutis activanui ipse expresse declarat loco citator nec etiam hac motione intelligit concursum simultaneum . cum ipte dicat .contragent.cap. M'.quod motio moventis pracedit motum mobilis ratione causalitate: neque intelligere potest . . Doctor per talem motionem moralem aliquam praemotionemn cum hanc ibi ertendat motionem ad omnes causas , bala naturales,utpoterationis experte , capaces non sint moralis
motionis sive praemotionis ergo non aliud intelligendum venit per talem applicativam motionem . qua dicit D. Thomas, applicare Deum, movere or es causas iecunda , non aliud
inquam intelligendum venit,quam physica praemotio. Secundo,hoc idem colligo ex his quae habet quas. 3. deIotentia artic. ad . ubi haec habet: imoperatione qua Deus V ratur movendo naturaminon operatur attara , ex quibus sic
sublumere licet atqui quando Deus simul imulta nee comcurrit cum causis naturalibus ad ea ruin operationes inectus,tunc operatur natura,ut patet et ergo per concursum hujusmodi simultaneum Deus illam non movet ex P. Thoma, sed solum per concursum praevium seu praemoventem , inordine ad quem natura se habet mere passive Tettio,id collino ex his quae habet Doctor et f. de malam
te. I. adri, ubi ait et Deus motiet voluntatem immutabiliter propter esicaciam voluntatis moventiso qua deficere non potes item, ex iis quae docet inprima ecunda quas Io articul. . ad .ubi haec habet:s Deus movet voluntatem ad aliquid , impossibile est poni quod ad illad voluntas non moveatur. Haec ille, ex quibus argumento sic motio quae de se, ab intrinieco e ficax est cum qua nunquam componi potest dissensus Aelim otiosive praemotio phylica sed ex Divo Thoma Deus movet voluntatem motione ab intrinseco issicacius tali quod te pugner cum ea componi voluntatis dissensum et ergo ex Divo Thoma Deus movet pli sice voluntatem ad operationem suta
indeque aeam physice praemovet icum ex eoaema contra M. cap. I rimotio moventis praecedat motum mobilis prioritate causalitatis XI mor habetur ex terminis supra citatis. Probatur Maior ex eodem Divo Thoma omnis motio qua movet Deus voluntatem vel est physica vel est morastis,seu obiectiva,quae scilicet movet Lallicit voluntatem media ostensione obiecti convenientis sed motio ita essicaciter movens voluntatem,cnm qua repugnat componi dissensum nequit esse motio ita
ebjecaeva sive mos istut colligit exeodem me Thoma in
168쪽
I de necessis.premet. Cap.M.' syrm isos arti . .ubi sic discurrit quoniam nonpotes*βῶ- ter ahquid movere aliquod mobile,nisi virtus activa move xceditue altem adaeque virtutempassivam mobilis vir- ratem passiva voluntariisse extendit ad bonum in univer a- enim ejus objectum bonum universale , sicut S intellectus Jumes en universale uodlibet autem bonum creatum inlatipropositum est quoddamparticulare bonum , solus au- Dous est bonum universale , unde inestas impse volunta-S uscienter eam movet ut obiectum Vergo dicens Divus
imas, quod movet Deus voluntatem omnmo efiicaciter Sciutabiliter,non potest loqui demotione tantum morali
ctiva, quae scillae isti per ostenso item boni alicujus creatienientis illicientis. iees: Si nomine rnotionis intelligeret D. Thomas praemo-:m physicam,nec intelligeret concursum simultaneum,praem concursum simultaneum vel omisisset , vel ignorasset, nulli bi illius mentionem saciat sed hoc nec dici potest neci ergo dicendum est . quod nomine motionis quam tri-S.Doctor ipsi Deo respectu causarum secundarum intelle-
Joniso Negando Majorem et falsum enim IV, Divummam nulli bisecisse expressam concursus simultanti men-:m Suasione namque tertia depotentia articulseptimo ad ran, habet S.Doctor quod in operatisne qua Deus operaturndo naturaminon operatur natura ipsa tamen operatio a est etiam operatio virtutis divina quibus verbis expresehmguit in Deo dupliccm concursum, unum qui est a solopsa natura non operante, qui proinde praevius est , mperem cautae secunda prioritate saltem natura antecedens m qui identiscatur cum operatione causa quam movet est concursus simultaneus, qui est ipsemet operario causaedae,prout a Deo simul dependet. Item i. p. quastione olii l. r. postquam in corpore articuli docuit Deum move- ad operandum applicando earum tormas,uirtutes qui-erbis, ut supra ostendimus concursum praevisam signifi- postea in resonsione ada clate expressit concursum si- neum dicens et una actio nonprocedit duobus agentibus ordinis,sed nihilprohibet quin una ct eadem actio a primo naeo agenteprocedat falsum ergo est, quod nomine prae- , otionis uapplicationis quam tribuit S. Doctor ipsi Deo alii causarum secundarum, concursum intellexerit simul-n et a Proinde praeter concurium simultaneum admiti tendum
169쪽
tendum ore, concursum praevium seu physicam praemoti Lem omnino leatnt Divus Thomas.& cum eo sentire deberent omnes&singlal utpote cum authotata tanti est ponsetis in hac materia, ut Clemens VIII. Paulus V. hujus ditia ultatis examen adnaentem&doctrinam D. Thoma tanquam ad lydium lapidem referendum esse censuerint.
Vtrum causa efficienssi per seipsam super
substantialem formam immediate
PFramittendum primo Pro declaratione principiorum, ad quae conclusionis veritas reduci debet , quod haec tria sunt apud omnes receptistima,subinde quesivi, abitura principii, puta quod principium operaudi immediatum se habet ad operationem tanquam potentia ad uum anum Quod forma Iubstantia isosprincipium immediatum essendi suo ejiciens causa non ei semper actu operans , quamvis sit semper opera iva Ratio autemptimae propositionis est,quia id quod actum respicit sub rasione actus non es aliud quam potentia cum non aliud assignari soleat nec assignabile sit correlativum actus quam ipsa potentia jam sic est quod principium operandi immediatum ore di natur , quidem per se primo ad operationem sub rario ne
actus,cum ad eam ordinetur sub ratione operationis , quae ut talis est ultima tei cujuslibet actualitas&persectio ergostm-cipium operandi immediatum non potest non se habere ad operationem tanquam potentia ad suum actum. Quantum vero ad secundM ,puta quod forma substantialis est prmcipium immediatum essendi ratio hujus est , quis ipsum esse scia, iste tecum stactus substantialis impote ultimum como tementum lineae substantiae habere debet pris principio immediato aliquam substantiam sed non alia assignari potest substantia in principium ejus immediatum,quam rosa forma substantialista cum omnis substantia cividatur in Meriam, formam , Cc Om- Postumri materia esse non possit tale principium , ut perser. Ite,
170쪽
patet,'rmst ipsa pura potentia receptivari neque etiam coni- Pontum,ex eo scilicet quod compositum est ad quod est bonautem id quo habetur est , quale debet ile principium: ergo vera est secunda illa propositio,put quod pla forna substantialis si ipsum principiunium nrediatum essen diu denique quod
causa est iens non sit semper actu operans, quamvis ut sempero petativa,hoc sutilitenter testatur expericitia. Unde his tribus praemi incitan quom cem,&apud omnes indubitatis principiis,
jam pro quaeliti resolutione, conclusionis ad eadem principia
Co Nc Lus rori Non est necesse atra causa efficiens imma- diate parativa terseipsam seuper u'm formam ubstantia m,
. Prolatur i. Ex primo praemissi principio principium operandi immediatum e habet ad operationem , tanMuam potentia adiuum actum ergo non potest causa emcreos esse principium immediate operativum pt seipsam sive per subitantialem formam. Probatur consessuentia non potest ipsa substantia seu substantialis forma causae essicientis se habere ad operationern tanquam Potentia ad suum actumes ergo hoc ipso quod ita de talite se habet principium immediat et operativum ad operationem, nec potest causa e cieris esse persoru iam sui substantialem principium op randi immediatum Consequentia est evidens. Probatur antecedens actus totentia cujus est actus non ollunt non est in eodem genereri substantiae scilicet vel accidentis sed substantialis forma causae essicientis non est in eodem g nse cum petationeti ergo ipsa substantia seu substantialis forma caulae essi lentis non potest te habet adoperationem tanquam potentia ad suum actum Minor est evidens cum ipsa operatio sitia genere sive praedicamento accidentis Major vero,praeter quam quod est axioma philosophicum. Probatu sic divisiva alicujus generis non possunt non esie in eodem genties ted omne genus, linea entis dividitur in actum S potentiam : ergo acstus potentia cujus stactus ,
non possunt non esse in 'dem Dentre Major patet ex terminis. Probatur Minor, in omni genere ime entis re peritur actus cum ens proprie loquendo non dicatur implicitet nisi de actu vel de existente in actu sed actus est correlativus ad potentiam mergon omni genere inlinea entis reperit correlativum potentiam sed in eadem linea, genere