장음표시 사용
311쪽
1s Liberis de propriet enthmob. quantum pro illo tunc est, ex duet continuativum quo scilicet
continuatur clim illa altera seque ora de posteriori ait G sed tale continuativum et aliud instans ergo instanti illo priori e- mel stat tento non intelligitur pars illa sequens adhuc exilieas Dis ratione altet vis instantis tunc exististi praesentis, sicque quomodocumque consideretur illa pars non nisi ratione inoi tantis est piaesens cum ut continuata cum parte priori praete Nata rita non sit nisi quamdiu praesens est instans adeo ut eo praeterit , ipsa etiam piaeterierit, cessavcii sub ratione sequentis partis: Ponsi serata vero reontinuata ad modum partis antecedentis eum alta sequenti sipost oti parte, non sit et ana existens nisi existente altero instant , utpote quod continuari-vuum est talis .isistratis continui .
Vigebunon potcst pars illa tequens simul existere cum aliarat te sed si ita solum existeret ratione imitanti, tanquam con- tit irativi, simul eri steter cum alla partime ergo non potest ellistere esse praesens ratione instantis continuati ut Probaturm inor, existeret pars illa sequens simul cum alia parte, si exili xit per aliquid aequaliter argutns existentiam utriusque partis: sed extitentia continuati vi arguit aequaliter eTistentiam utri usque partis: ergo si eatlleret pars illa sequens ratione instantis continuativi, simul eris teret cum alis pnte. Respondent ad hane instantiam Thom istae distinguendo duplicem statum in existentia cujuslibet partis tempor)s, alium scilicet in quo eximi pars initiative siquasi in fim,&tali, inquiunt existiter istentia, quando coasideratur exul ei ratione instantis per quod continuatur cum parte priori ex eo scilicet quod talem stans, quod est terminus pisoris partis est conse- clitenter initium hujus posterioris .sequentisci alius veto status existentiae parturm temporis est ille in quo existunt co um- matve sequasi in facto esse,sit aliter inquiunt,ex stit pars qua-do consideratur existens rationealtcrius instantisper quod continuatur cum alia parte post tior i tale namque instans sicut est initium partis illius posterioris , est et am terminus: quasi factum esse partis hujus prioris uantecedentis:non est autem inconveniens, quod dum pars una temporis existit quasi ficto esse, in consummatione,quod altera simul existat initiative de quasim fieri cum ita solum existans initiative, potius si irpi rei ter&absolute non existat: ergo cum hoc soluiequatur ex prae- sata doctrina de existentia partium ratione instantis,nullum per consequens ex ea sequitur inc6veniens, quamvis ex ea sequatur, Partem una temporis simul liqualiter existere cum alia parte,
Ita commvnuit Thorist, cenmea eo caem
312쪽
equiescere potui propter seque uti vel enim negirite si in
aultaneam Iistentiam patrium temporis loquius bsoluteta in facto esse,&concedentes illam loquendoc im hoc addito
inlitativis consummativ),vel in feri res in acto est, vel in-
'uam,agnoscunt illita paetibus e st nitam aliam a ea, quae stunt ut immediate praetcrita&utuminediate futura a vel non agnoscunt si non agnos diri ergo inconventiri, donestquod simul existant , si vela fi liiivem falsi , Ita, sive uti aque consummative live initiative simul de con ummatives quin imoc portet tunc quod a una ex stit quasi in tacto esse tersecteriit , alterae cum praeteritum non habeat magis de existentia quam suturum, vel suturum quam praeteritum' quod i ita distinguentes Thomistae existenti=m in pati: dus aliam agnos cunt , quam cana qua existunt ut immediate praetcrate imis mediate futurae; ergo, aliam in illis agnoscunt quam ex lientiam instantis cum praesente instanti non se habeant illae , nisi ut immediate praeteritae ut immediate tuturae , ut per se patet proindeque non aliam a praesentia, existeretia instantis haurire possiut ostentiam , quam eam qua existunt ut immedia terrae teritae immediate fututa'. Uride hac omissa
Respondeo ecunao.Qu'd major illa propositio,quae etiam est commune dictum maxioma in philosophic, puta quod pars
una temporis non potest simul exist tretaim alia parte, in elligenda venit de exis .ntia rei sive p.rtis in seipsa ,sm de existemria partis,quae sit incompatibilis cum ea in par ut in me. diate praeterita ves ut immediate fututari cum tantum absit quod soluendo de existentia pariis compiti l cum cadem uel in mediate praeterit aut futura , non polii una existeresam cum alia,qui imo erit hoc omnino necessarium , cum eis tia
temporis, quae simul habct quae de ellentia mn r. hctus, extirgat ex part immediate, taeterita rimm diate futura, ut ut
pra notatum fuit in prima probatione jam sic est , quod existentia, quam habet pars existendo per instans tanquam conisti uuat ivtim , est ex si ii quae compatitur cum eadem utimis mediate praeterita futura sive non alia est tristentia quam ea, qua existi pars ut immediate praeteritata velut immed ates turan cum instaus illud non continuet nisi prius cum posterio in ri,sive praeteritum cum Situto,in eo praesente sit etiam tunc sui muli semel, immediate praeteritiim immediate suturum et ergo non est inconveniens,quin imo necessi est , quod pars una temporis existat steriit cum alia loqueodo ut in piae senti loqui
313쪽
ima ex stere simul curn alia,s sermo esset de existentia partium in seipsis: non in altero seu in stanti. Urgebis iterum Inintelligibile est transire aliquid de fututo
in praeteritum,n in prius transeundo inpiaesens sed transit pars temporis a futura in ptarieti tam etiam ratione sui ergo in intelligibile eli, non esse partem temporis aliquando prarientem ratione sui. - et Eoa tim Re Fon eo Distinguendo majorem iniqtelligibile est,transire aliquid defuturo in prarieritum non prius transeundo in pra
sens loquendo virente permanenti Goncedo loquendo, ut ibi loquimur,inente successivo Nego,id enim facile intelligitur, si attendet velimus ad modum,quo pars tali sentis successivi seu temporis transit defutura inpiaetetitam, cum enim pars tem- potis dicat ut it futura per hoc quod continuatur per instans praestas cum parte priore praeterita,&dicatur praeterita per hoc quod continuatur per aliud instans praesens cum alia parte posteriori sequenti, dicendum est per consectilens tansire par, rem temporis defutura in praeteri tam , per hoc Praecise quod continuatur per instans B, praesens cum alia parte post riori cum tamen antea continuaretur per instans A praesens cum
alia parte priori di in sic est, quod ad hoc non requiritur, quod sit aliquando pars illa piae lens in seipsa seper seipsam qui imo si esset ita praesens non continuaritur, cum pro illo tunc quo ita esset praesens , nondum praesens esset instans continuativum sed requiritur solum quodpqst instans A, per quod in quantum praesens continuabatur pars illa cum parte priori&sicerat futura, id quod sequetur praesens, sit aliud instans per uod haec eadem pars continuetur cum alia parte posteriori usi dicatur Praeterita,utpote quae praesens non est nec esse potest in seipsa duo praesens est instans illud BG sequens per quod continuatur cum parte posteriori: non ergo requiritur quod pars in tempo-ae sit aliquando praesens ratione sui,ad hoc scilicet ut velificetur quod transit, aut transit defutura in praeteritam,
Litanam si erat mens D. Thomae circa agitatam dissiculiatem. Respondeo Divum Thomam docuisse&probasse praesa-
tam nostram conclusionem quod in ptimis colligo ex opusculo quadragesmo Jt arto,capiteprimo,iabi sic ait fui qua libetpars
euiuslibet successivisu divisibi is in divcrsas partes sequitur quodsi aliquo uceu umex erat non solum secvnaum aDeuo indivisibi sui,sed secundum aliquamsui partem , tunc multa alicuius Deces lai partes imul essent que es contra rationem
sucte verum Vergo ea IXTb manea rotest rempus sive ens
314쪽
Sua .ult ratiam cuius tempus e. t et saccessivum existere praesens esse nisi per aliquod ad visibiles ii, non autem ratione alicujus sui pallis Secundo, hoc iden colligo ex his quae habet in libro quarta
sic te is vj smatertia dum ait: non invenietur aliquia actu ita resus de motu . nisi quoddam in imisibile motus quod est motus divisio sed totalitas motus accipitur per considus ratieram animae romparantis priorem dijositionem nobilis a. postariorem. Si igitur tempus non habet esse extra animam, si secundum tuum incivisibiti: Haec D. Thomas, ex quibus si licet subsumere sed tempus sicut e motus secundum quod ei
existens&praesens,habet esse cxtra animam : ergo eTDThorna id quod habet neptiricos: in scipso existens de cmpore Tertio .dernum: vid colligo in iis quae habet prima arte qua-
Dione exa smasexta, articulo quarto ad tertium, ubi liabet , quo anilii es accipere in actu de tempore nisi nunc , quo quidem nunc non aliud a teli gendum venit in tempore uis instans
in divitibiles ergo idem, quod prius cum us
quo vana de tem pre duratione ex-
ri n); ut tum tempus istens reale , sive habens esse extra animam,in independenter ab intellectu Respondea Ermative, quod ex duplici cauit ostendryote it&demonstiari, primo quid in ex eo quod sive omni actuam-niae, sive inde pendenter ab omni intellectus operatione est est potest realis transitus ab uno contradictoris ad aliud aqua eo im de non calida fieri potest calida omni etiam seclusa actione intellectus sic est quod sine tempore fieri non potest realis ille tiansitus de contradictorio ad contradictorium illena raraque transitus supponit necessario utrumque contradicto i-orum non esse simul cum impossibile sit, quod quando aliquid est sub uno contradictoriorum , quod pro tunc sit subalteio, proindeque supponit exigit aliud aliud telet pus: ergo est supponitur tempus omnino inde pendenter ab operatione intellectus subindeque habet tempus esse extra animam', in est
Aliud vero scindamentum ex quo hoc idem colligo est quod in illo non est tempus secundum proprium esse suum , etiam
315쪽
Corosi de amore S duratione est pol Respondeo Pro resolutione , quod cirpus dupliciter accipi
poti, tum pro uiatione interna motus cuiuslibet, dici solet tempus internum,estque id quo motus quilibet quasi intria se-ce mensuratur secundum partes priores: posteriore i tum etiam accipi potest tempus,imo, solet pro duratione motus
rei alicujus distinctae,per quam aliae motuum durationes mea-suraututu diciturque propterea tempus externum , atque ex communi consuetudiue duratio motus caelestis , ac praecipue
solatis dicitur tale tenipus , quia scilicet ea utimur tanquana mensura quadam ad enserandas , a designandas alias durationes,igitur si procedat quaesitum de tempore snsarno certissinium est,non unum tantum,sed multiple et habet tempus cum quilibet motus suam propriam habeat durationern indope nodenter ab omni aliori si autem procedat sermo de tempore de externo , ut de facto procedere solet , quando inquiritur aliquid de temptire dieendum est , hujusmodi tempus esse unum
tantum commune Suniversale,quo Oinnes uti solent . veluti mensura quadam trinseca ad alias durationes mensulandas. Illud autem templas est duratio motus caelestis, ac praecipue ib-
Iaris. Primo,quia ut ex Ar stotele loquitur D.Thomas,tii tempus ubique existens,idemque apud omnes , O omnia ambiens ideoque facile ab omnibus cognoscitur. Secundo , quia tacite dividit ut in annos,meeses,dies, horas Tettio,quia est maxime aequabilis&unisormis Quapropter , quotiescumque de alicuius actionis , an calicujus particularis motus duratione judicare volumus,illam comparamus cum motu coeli: imo motu etiam horologi , aliisque similibus instrumentis tanquam extrinsecas aliarum durationum mensuris non utimur,nisi utarius per motum coeli mensumis aut veluti s s illius. Suare temo,quotuplex sit duratio. Besson , Duplicem esse datationem,ex prima sui divisione, nimirum successivam, non successsivam rex subdivisione vero
eue durationes sive utationumac nera numero se Duratio namque non successiva dividitur in quatu or, puta in aeternitatem aevum,seu aevi ternitatem hin nune temporis discreti hinnunc temporis continui .duratio autem successiva dividit ut iaduas in continuatrici liccc discretam.
Suare quarib, In quo differant duratio successivari non succrava. om n In eo differre durationem successu ama non successiva quod illa ex natura sua hab t intrinsece succession: , nouautem ista. Dixi autem,ex natura uai crura si adiuuid alicui succe-
316쪽
succedat per accidens,& non ex prppria natura, non propterea ei coniretit duratio quae dicitur successivari ut v. g.si existente
aliquo quanto interveniat albedo, tunc inter quantitatem Gaiabedinem, vel inter succcssionem unius alterius non est perlesuecessire quia quantum est de s possunt simul starei esse uti
sieta Viri insuper, quod habet dulatio successiva successionern inprinlece habere namque successionem solum extrinsece duis rationi convenit indivisibili, quae nullam habet ex se successionem,utpote quae coriistere potest durationi successiva sit internitas coexistere potest toti tempori; nunc temporis dis itet coexistere potest toti alicui tempori continuo. Nares quir to,in quo disserant successio continua sicli screta.m n eo, In eo differre,quod continua successio consistat in uiatione successivaejnldem numero actus,pertinetque praeci
pue talis successio ad durationem motus , vocatur tempus continuum Duratio vero successiva discreta consistit indutatione succeisiva circa idem sub ictum diversorum actuum intelse incidim possibilium,quorum quilibet in sua duratione est indi-vsibilis,quod quidem patet in actibus intellectus,quorum unus succedit alteri ita tamen quod quilibet in se, hi prius successio sit iudivisibilis; pertinetque ista duratio ad tempus discretum . quia non solum ibi est dare plura,in quantum scillicet duo actus sunt plutes quam unus,sed etiam est ibi dare plus inminus du-iate,du id petimet ad tempus issetexum Si aeres sext. sit ultimo in quo differant nunc temporista increti, nunc temporis continui.
RespJndeo. In eo primo differte , quod in tempore continuo nunte tempus non plus sunt,qNam tempus ipsum , ita quod nunc non faciat plus indurationeis ut nec puncta in linea quan tum a longitudinem: intrinpore autem disse et i nune facit plus induratione , quia quodlibet nunc additum facit parteria durationis. Secundo vero in eo differunt, quod nunc temporis continui non est nec esse potet pars ejus, quia ornne continuum semper dividitur in continuum renunquam in indi visibilia simplicitet; at i nunc temporis discreti est cius pars , quia omne discretum tesolvitur ad indivisibilia,sicut ad partes Mus. Et haec quantum ad varios durandi modos.& varia durationum genera dicta sussiciant statque tandem huic nostrae Physicse uaiveis ali finem imponant,
317쪽
UT IC p xxiquiaris tres omnino in partes dividi
solet. Ac prima quidem agit de mundo decunda autem de rerum naturalium neratione S,δrruptione, Ac tertia tandem de enteammato, sive de anima Veenim physica universalis deente mobili seu naturali in communi disputat ita taec agit de variis illius teneribus in p.
ticulariu quae quidem genera sunt numero tria putaria' enerabile&corruptibile,ut caeleste quod non est mobile his motu localiri tum generabile&corruptibile seu elementare non viis vens, quod est ens mobile,etiam alteranonis motu ac demum ens genetrabile&corruptibil vivens,seu animatum , quod est etiam mobile motu vitali. Quia vero en naturale ut localiter mobile est latius quid ,seu universalius,'iram generabile aut coris ruptibile,sicut istud quam virtualiter mobile mobile siquidem
locale res omnes corporeas tum incorruptibiles ut coelos, tum corruptioni obnoxias utres sublunates s tum viventes ut plantas,bruta hominem,tum inanimes ut lapides, elementa suo ambitu comprehendit; cum illa localiter moveantur , aut moveri possint ex sua natura .ideo in prima huius physica patricularis parte agemus de ente naturali ut localiter mobili, labiis- deque side mundo seu universo,quod definiit At istoteles compagem e coelo terraque coagmenta tam , atque ex iis naturis quae intra eam contineritur naec enim omnia sugula convertiunt&adunantur in una ratione enes localiter mobilis , seu quatenus certam in universo sedem sibi vendicant, aut permo istum localem acquirere possunt: quem tractatum quatuor libris
de coelo prosecutus est Aristoteles , sumpta praestantiori aut principalior parte objecti nuncupatione sit igitur,
318쪽
Vtrum munduspotuerit esse ab aeterno secundi
DRemitten dum primo Pro declaratione priucipiorum , ad cnuae conclusionis veritas reduci debet quod haec ma suaecipud omnes receptissima,subinde quem vim habitura princiis vii puta quod rei ab aterno producta non repugnae . potuisse, es inihilo euiolum tib nihi fuisseu quod virtus creativa Deo competit ab aterno: quod jamatur conceptus creatura per esseris acto cum dependentia Primo quidem rei ab aeterno producia non rc pugnat potuisse esse sub nihilo, sed idium sub nihilo fuisse,ideo namque repugnat rei prout vh aeterno productae producia biblute loquendo cxoihil , quia cum iidc rara nequit od semper lucrit&prolemper duraverit: jam sic est , quod quamvis potuerit esse sub nihil , nodo sub nihilo non lueti , adhuc verissimur quod semper fuerit m semper duraverit , ut per se putet et non ergo repugnatisti ab aetereo toducia: otu: Ile esse sub nihil . sed lotum sub bilo fuisse
se. Quantum vero ad secundum I putaquod vir s. ativa Deo competa ab aeterno , ex eo evidenter patet , Quod nihil habet Deus intrin:ecum tam talusece in tem- more quod non habuirit ab aetereon alias mutaretur iturinsece in tempore: sed liceliquod creativa virtus est ut intricle- eum Deo, ito su Dei perfecto imo, est Dei ipse, cum Deus utitote clas purus siciua .ctualitas,&actualitas Dei utpote similiter puristima. denudata ab omni potentistitate sit sua vcstivitas,in qua consistit creativa virtus et ergo creativa vutus debet
319쪽
Io libr)s de Mundo se Caeli, Suasi I, ob
debet Deo competere ab aeterno Denique quod silvetur con- ceptus creaturae peresse ab alio cum dependentia, quod est tetistium praemissum principium , ex eo pater quod praefatus ille conceptus entis ab alio cum dependentia non alteri quam creaturae potest competereri caereinde hoc ipso quod cum aliquo sal vat ut&stat quod sit aliquid eas ab alio cum dependentia,cum eodem state debet quod sit creatura His ergo tribus praemissis tanquam certis&apud omnes indubitatis principii , jam pro qn siti resolutione , coactusoais ad eadem principia re duo istione sit
Co inclusio: Nec expartecreationis; me ex parte creati essectus, seu creatura; nec exparte Dii creantis implicare por sproduci mundum ab terno secundum entia permanentia.
Probatur, Prima pars ex primo praemissu principiori rei ab aternoproducta non repugnat potui se essem nihilos. sola tibnihilo fuisse ergo non implicat ex parte creationis , pro duri mundum ab aeterno Probatum consequantitari non exigit crea
tio essentialite producere ex nihilo sub quo res fuerit, sed solum sub quo potuerit effera ergo hoc ipse ubd rei ab aeterno productae non repugnae potuisse esse sub nihil , sed solum sub nihilo suisse , nec etiam repugnate parte creationis producirmin dum ab aeterno Consequentia est evidens. Probatur ante-e vi, id solum exigit creatio estentiali er, per quod distingui debet ab omni eo quod non est creatio sed per i producere ex nihilo sub quo es potuerit esse iusticienter distinguitur creatio
ab omni actione,quae non est creatiora ergo non exigit creatio
essentialiter producere ex nihilo sub quo res fuerit , sed solum sub quo potuerit esse. Asor est evidens s cum silvetur conceptus es enitalis creationis,sicut est cujusvis alterius,per hoc quod habetur insalvatur id per quod distiuguitur. Prolou Ag -,omnis actio quae non est creatio, , creatione distinati tune tum processio in divinis,lum generatio iacteatis sed nec processio in divinis, nec generatio in creatis est vel esse potest productio ex nihilo sub quo res potuerit esse ergo per 3 producere ex ei-hilo sub quo res potuerit esse,susticienter distinguitur creatio ab omni actioue quae non est creatio Major conceditur, per se patet. Probatur Mi ,hquidem primo quoad processionemio divinisu producere ex nihilo sub quo res potuitissae est prooducere rem potentem esse sub nihil , sed processio divitanon est nec esse potest productio potentis esse sub nihil , ut per se patet ergo non est processio in divinis , ne esse potest etoductio rei exuihil , sub quo potuerit esse. Jam vero.
320쪽
Probatur eadem minor quina alteram partem, seu quantum ad generationem in creatis Productio cae nihilo sub quo potuit esse , potest essi productio rei ex nihilo sub quo sint sed non
pol si veneratio increatisti se productio rei ex nihilo sub quo fuit scutit essentialiter eouctiore ex subjecto, in quo potentiali te prae exist bat: rgo non est necesse potest generatio in creatis, sicut nec processio in s vidis productio rei ex nihilo sub quo
potuit esse: ergo per i producere exillulo sub quo res potuit esse,distinguitur creatio ab omni acatone quae no est creario ergo non exigit creatio essentialit tr producere ex nihilo sub quo res
fuerit,sed solum sub quo potuerit esse Vergo hoc ips quod rei ab aeterno productae noffrepugnat potuisse isse sub nihilo, sed talum sub nihilo fuissea quod est primum praemissum principium nec etiam repugnat ex parte creationis, pto duci mundum ab aeterno
Probatur secunda pars conclusionis ex secundo praemittaprincipio salvatur conceptus creatura per esse ens ab alio cum dependentia ergo non implicat ex parte creaturaeli quod sit cete nasu ab aeterno producta Probatur consequentia potest crea- tuta esse aeterna, sitamen esse ab alio cum dependentia Gergo hoc ipso quod salvatur conceptus creaturae per essetens ab alio eum dependentia,hoc ipso etiam stare potest conceptus creaturae cum horiquod sit aeterna seu quod in idem redit, eae parte conceptus creaturae non implicat, quod sit aeterna. Consequen-ria est evidens Probatur antecedens , creaturam esse artetnam est, cieaturam esse,nec habere initium durationis sed potest ab alio cum dependentia , nec tamen habere initium durationis rergo potest creatura esse ens ab alio cum dependentia, simul aeterna. Maior est evidens. Probatur Minor habere naturam aliquam principium originis seu causalitatis,est esse en sab alio cum dependentia sed potest natura aliqua principium habere originis sive causalitatis,nec tamen habere principium sive initi uni durationis tum quia alias ex prioritate in natui colligeretur prioritas in dia fatione, quoue est falsissimum,ut concediis tuti; tum quia sistat,ut norat D.Augustinus,aesset ab merno,vel Eliabetet lux solis principium originis sive causalitatis , nec tamen haberct principium sive initium durationis mergo potest aliquid esse en ab alio cum dependentia,ne tamen habere inl-tium durationis et ergo potest aliquid esse ens ab alio cum dependentia, ex tamen ac huc esse aeternum mergo hoc ipso quod alvatur conceptus creatutae per esse ens ab alio cum de penasen
tiai quod est secundum erae missum pitacipium J stat hoc ipso