장음표시 사용
171쪽
iss LIBER I. Oportet autem accipere quae idem po duit nomina pro nominibus, Cr orationes pro orationiis π novi iι,er oration ur, Crs per pro oratione nomen susti-- pere. sicilior c1t citis terminorum expositio: utsi nil differt dicere susticabile, opinabilis non qbe genus, aut non esse idem quiddam si bicubila,quod o nubile numisi idem est quodsiigniscatur, pro oratione dicta, suspicabile, πopinabile terminos poncndri. Quoniam uero no est idem voluptatem esse bonum,Vesse uoluptatem quod bonum,nonyimiliter poncndu terminosscd si est Filogi mus D niam uoluptas quod bonum, terminum ponendum quod bonum s autem quoniam bonum,bonum: similiter adit 'd-re Cr in alijs. No eit autem iam nes 4brinos dicere, qu
neq: oratione. η io 1 γ o it 1i omni: nihil enim prohibet a tu esse C, non autem omni. Vt si s pulchrum quid, et autem album s igitur alicui albo inest pulchrum quid, uerum 6ὶ direre quoniam albo inest pulchrum , sed non omni fomlasse i ergo A incit v, non omni autem de quo B Oeque δε omni c in t sinequesitsolum alicui non necesse est ei quod Hic, inola A. non quia non omni,sed nee inesse
ei quod cit c. Si autem de q/tocunq; B dicatur uere, huicomm ine1t A, accidet ut de quo omni a dicitur, de eo o-mm π A dici.Si autem A incitur de omni de quo B diacatur,nihil prolabri ei qxod est c,inesse B,non omni arset A, aut non inesse onmno. In tribus igitur terminis
manustum ni quoniam de quo u quidem omni, Cr A diacitur hoc ni de quibuscunq,i s dicitur, de omnibus diciturer A: Cr s s quidem de omni, Cr A similiter: autem
non de omni,non neccse est A inely omni. Non oportet autem arbitrari φη opter expostione accidere aliquod in-
172쪽
P R I O R V M. ἀos conueniens.no enim labor in in eo quod aliquid sit hoc, sed quemadmodum Geometer pedalem, Cy remm hancose, sitne latitudine dicit,quae no est: sed non ic utitur, ut cis dii logietuns. Omnino enim quod non est ut totum ad partem,ta aliud ad hoc ut pars ad totum,ex nullo talium
ostendit demonstrator,ncs enim stoilogi mus laevos tione autonsis utimuir , ut ex bentiat qui discit dicentes, non enim sic ut sine his no po ubile sit Aemostrare, quemadmodum ex quibus est hilogi mus. Non lateat autem nos,quoniam in eodem bilogi mo, non omnes conclusiones per unum eandem figuram unt, scd haec quidem per
hanc D uero per alium. Palam ergo quoniam er resolutionessc aciendum. Quoniam autem non omnem
positum in omni figura, sed in unaquaque disto siti sunt,
mni ictum est ex conclusione in qua figura 1it, quaerendum. Et ad definitiones oratio iura quaecunque ad linum quiddam sunt argumcntatae in eorum quae in uni termino, ad quod argy cntatum est ponendum terminum, ernon totam oratione minimenta cotingit perturbari propter Iongitudinem uisi quis aquam ostendit, quoniam qὶ humidus potus,potum e Taquam terminos ponendum.
De Resolutione syllogismorum adimi
possibile, ec ex hypothesi. C A P. XL. AMpsius autem ex is the)i bilogi mos non est rei tandum reduceremum non est ex in quae posta sunt res cere non enim perhilogi mum octen i sunt, sed ad placitu concesisunt omnes. Vt si quis ponat ,si una να- dum potestis ' non sit contrariorum, neque disciplinam ' Id est natu- esse unam. Deinde distulet quoniam non est una potems
contrariorum ut unatiui, aegrotatiui:sinita enim idem erit anatim ,πaegrotativum. Qq iam autem non esti , omnium
173쪽
, LIBERI. omnium contrariorum una polcitis, ostensum es sed quoniam disciplina non una, non hi offici Gm,quaino confiterist necesJh:at non ex hilogi mo,uerim ex Dp thesi hoc igitur non est reducere, quoniam non lina potestis est hic enim fortasse erat hilogi vim, ill id aute impo-thos. Similiter autem in his, qui per in Vibile concluduntur.nam nos hos est resoluere taud imposibile quidem reductionem, hilogismo enim mostratur alterum autem non est, nam ex Dpothesi concluditur. Disrunt autem a praulictis: quoniam in illis quidon oportet prius confiteris debet cocedere: ut si ostendatur una pote1tis contrariorum,er disciplinam esse eandem: hic autem Crnon prius conni concedunt, eo quod inanilistum sit si sum:ut posita diametrostmmetro, eo qu)d imparia esse
aequalia paribus. Plures autem Cr diuersi terminantur exe5stione quos prospicere oportet, er notare apte. in
ergo horum disrentia, Cr quoties sunt, qui sunt ex hypothesi,postea dicemus: nunc autem tanti in hi nobis in
nimὶum,quoniam non est resoluere in Ruras huiusmodihil fimos:er ob qsum causum,diximus. De reciproca redin tione syllogismois
unius figurae in aliam. C A P. X L I.
Vi uni ausi in in pluribus Ruria motiratur pro-pψαι in altera hilogietctur, est reducere stilo gismum in alteram: ut eum qui in prima est priuatimn hin secudam figuram: π eum qui in mcdiu est,in primam.
Non omnes autem ed quosdam erit autem in sequentibus malifctum Si enim A nulli H , B autem omni C, A nulli C: sc ergo prima figura: si autem couertatur priuatiua, in dia σιt.Nam B, A quia in nulli, C autem omni inerit. SD
militer date ery non uniuersalis, scd particulari si st
174쪽
reducentur in primam duram, particularim autem aDtre solum infit enim A, n quidern nulli, Cuerbomni, conuersa priuatiua,prima erit figura: nam n qui in nulli A , A autem omni C incrit. Si autem praedicativum quidemst ad s, priuatiuum autem ad c, primus terminin ponen- diu est c hoc enim nulli A , A autem omni a , quare nulli ninerit C, ergo Cr B nulli C : conuertitur enim privativa.
Si autem particularis sit hilogi nivi, quando priuatiuum
quid in erit ad maiorem extremittitem, resoluetur in primam figuram: ut si A nulli A, n autem alicui C, conuersa enim prirativa, prima erit figura: nam s quidem nulli A , A autem alicui c. Quando uero praedicatiuuem, non resol-ucturivis A q idem omni B, C uero non omni: non enim suscipit conuersonem A saleque cum fit, eritollo μαε- Rursus qui in tertia quidem fuit figura,non resoluum tur omnes in primam: qui autem sunt in prima,omnes in tertium. Infit enim Aiquidem omni A, B durem alicui C, ergo quid conVertitur particularis praedicativa, inerit ero alicui n: A uero omni v inerat, quare fit tertia fg ra.
Et β priuatiuus fit ollogismus militer conuertitur enim
particularis ammtixa: quare A quidem nullin: C Diu alicui inerit. Eorrum autem fallogismorum,qui sunt in postremasgura,vmκ tantum non resoluitur in primum, qsando non uniuersalis ponitur priuatira: alij autem
mnes resoluuntur. Praedicentur enim de omni C, CT A CT B: ergo conuertetur C ad utrunque particulariter: in-
erit ergo A alicui a : quare erit prima figura. Siqxidem A omni C, C vero alicui a : π1ι A quidem omni C,s
175쪽
r α LIBERI. autem alicui C,eadem ratio: conuertitur enim ad a C . Si autem B qui in omni C, A autem alicui C, primus pone dius B,num B omni C,C autem uilicui A, quare B alicui A: quoniam autem conuertitur particularis, Cr A alicui alacrit. Et si priuatiuussi stilogi mus uniuersalibus term
inissmiater sumendurm. Insit enim a omni C, A autem nu si C,cuo dcui B incrit C,A autem, nulli C quare erit in diam c. Similiter aut ras priuatiua quidem fit uniuersutis, praedicaticia autem particularis: num A quidem nulli C,C autem alicui u inerit. Si autem particularis sumatur priuatiua, non erit resolutio: ut bs quidem omni R A autem alicui C non ius: conuersu enim B C utraeque propositiones erunt particulares. Mansfium autem - quoniam ad resoluendum ad se inuic figuras, quae ad minorem extremιtatem est propositio , conuertenda in se trisque Rum: hac conuersa, transitio'. Eorum a tem,qui in media sunt figura, alter quidem resoluitur,ab ter uero non resoluitur in tertium: nam cum sit uniuersi lis priuatiua, resoluitur. Si enim A nulli quidem a , alicui autem C,utraque militer conuertitur ad A quare B quidem nulli A,C vero alicui, medium ergo A. QMndo a tem A omm B,C autem alicui non insit, non fit resolutio: neutra enim propostionum ex conuersone uniuersalis. Qui autem ex tertia sunt figura, resoluentur in m rium,quando tumue adu priuatiua uisi A nulli c, B autem alicui,aut omni C:nam C A quidem nulli, B autem alicui inerit. Si autem particularis sit priuatiua, non re soluetur: non enim suscipit conuersonem particularis nogativa. Manistri ergo quoniam ijdem ollogismi non resoluuntur in his figuris, qui nec in primum resoluebantur. Et quoniam in primam figuram reductis hilath
176쪽
mis, isti soli ollagi perii Vibili clauduntur. Qv
modo ergo oportet hilogi mos reducere, er quoniam re Muuntur figurae in se inuicem, manifrnum ex dictis.
De Syllogismis infinitis, & regulis
consequentiarum. C A P. X L I I.
Distiri autem in con Mndo, uri dest uendo opinor iidem, aut diuersum significare, non esse hoc, er esse non hoc: ut non esse album,ei quod est esse non al-b-,non enim idem significant: nec est negatio eius, quae Ut esse deis ea quae est,esse non album, sed non esse albaem. Ratio autem hesim haec est:similiter enim se habet possibile est ambulare, ad possibile est non ambulare, ei quae est,esse album, ad esse non album: Cr scit bonum, adscit non bonum: nam scit bonum, ues sciens bonum , nihil differt: neque potesὶ ambulare, uel est potens ambulare: quare eroppolim, non potest ambulare, π non est potens ambulare. si igitur non est potens umbulare idem j, gnificat, ta est potens non ambulare, ipsa simul inerunt eidem: nam iam potest ambulare, ex non ambulare: Criacm Mens bonum, ex non bonum 4ξ. Afrinatio autem,ta' nogatio non sunt oppositis simul in eodem. Quemadmovin ergo non idem est, non scire bonum, oe scire non borum,nec osse non bonum, er non esse bonum idem: in proportionalium,si alterum sit,s alterum: nee esse 'solsi non al- non αqVale,π non est e aequula idem: huis enim quod esξ'i'40ixunon aequale, ubiacet aliquid,π hoc est inaeqVale, illi uero Propositio
nihil: eo quod aequale quidem, uel inaequese non omne est, nes illae dicunaeqVale autem, vel non equule omne. Amplius, est non album lignum ' non est album lignum, non sinita litit: βο-bssos enim esξ lignum non album, erit signum: quod autem iura sine ait son est albam lignum, non ne osse est esse signum. Quare r
177쪽
maiiij fium cst, quoniam non est rivi quod est bonum, est
non botrum,negatio: fergo omni uno uel limatio, uti negatio uera si non est negatio, palam quoniam assematio aliquo modo erit Hirmationis uatem Oimus, negotio est, ex huius ergo,ca quae est, non est non bonum. H bent autein ordincin hunc ad inuicem: sit ese quidem bonum in quo A, non esse autem bonum in quo B , esse a tem non bonum in quo C sub B, non esse aurem non bonum in quo D sub A, omni ergo inerit aut A, adita:ψnulli ei ,π' omni aut C, i D,er nulli etiam: er cui Cinest, necesse est v omni inesto. Si enim uerum est dicere, quoniam est non album, er quoniam non est albam, --rum: impossibile est enim simul se album,a esse non abbum: aut se lignum album, Cr esse lignum non album: quare si non affirmatio, Cr negatio inerit. Ei autem quod est s,non scii or C: quod enim omnino non cis lignum,
neque lignum erit album, nec non assum. Econuerso autem cui inest A, er D omni incit: aut enim C,aut D : quoniam autem non possunt simul se non album, ex se abbum, o inerit: nam de eo quod est album, uerum dicere,
quoniam non si non album. De o autem non omnino Acrit: num de eo quod omnino non est lignum, non uerum
6t dicere A, quoniam est lignum album: quare D uerum eis, Cy A non uerum, quoniam est signum album. Polam tem quoniam π A er c nudiciaciu in unt: sed Eeν o contingit eidem alicui inesse. Similiter autem fieba bent er priuationes ad praericationes eudem positione: si enim aequale,in quo A ,non aequale,in quo B : in equas in quo C: non inaequale, in quo D. in pluribus autem quorum bis quidem incst, illis uero non inest idcin, nc ν-
tio quidum smiliter uera fit, ut quoniam non sunt alba
178쪽
P R I O R V M. r7Immu,rat quoniam non est album lim quodq;: at quoniam est non album unumquodque, aut quoniam omnia sunt non alba, album est. Similiter auicin er etiκ quae est omne animal album, non haec est non album omne anianus negatio, ambae enim ill ae: sed est, non omne animul album. Quoniam aurem palam, quod aliud significut . est non album, Cr non est album, ex illa qui in asin tio haec uero negatio: muniftfium quoniam non est idem modus monstranssi utruiup, ut quoniam quisquid est an, mal non est album, aut contingit non esse album, ex quο-niam verum dicere non album: hoc enim esξ esse non alibum.Sed uerum quidem dicere,est album,sive non album, idem modus.constructiue enim umbe per primum oster duntur figurum num uerum ei quod est,similiter orditi
turre enim quae est, uerum Acere uictum: non haec, u rum Acere non album, negatio sed hec,non οἱ uerum dicere assum. Si enim uerum esὶ dicere quicquid esst homoniuscum esse, aut non musicum esse: quicquid est a tumulsumendum, ficum esse,aut non musicum esse, Cr ostensum est. Non esse autem musicum quicquid est homo: d structiux monaratur fecundum dictos tres modos. Simpliciter autem quando sic se habent A cr s , ut similquid in eum non contingunt, omini autem de nec itate alterum: er rur um cer D similiter. Sequitur autem id quod est C A:'non conuertitur,ta id quod est v sequetur D, Cr non conuertituri. π A quidem,ta D, cotingunt eidem,p autem Cy C, non contingunt. Primum ergo quom
niam id quod est v, sequitur o hinc manifestum,quoniam eorum quae fiunt C D alteram ex nec itate omni inest: cui autem B, non contingit C, eo quod sinita instri A : Aautem π s non contingunt cidm: manifestin quoniam
179쪽
t 6 LIBER I. D sequetur s. Rursum quoniam ei quod es Λ non cor uertitur C,ommaute uel C,vel o,contingit A,s D G-dem inesse.s aut ,π C non contingit eo quod consequi tur A id quod ei ξ c: accidit enim quiddaen impossibile. Manilistum est ergo quoniam nec B ei quod est D comvertitur,eo quod contingit simia A D inosse. Accidit autem AEquoties in huiusmodi terminorium ordine filii: eo quod opposita non fumantur recte, quorum necesse est omni ulterum inesse.Vtsi A cr a non contingunt lima eidem, necesse est autem inesse cui non alterum, alterum: Urursus Cer D similiter,cui tem C omni, equitur A, accidet enim cui O,s in e ex necessirite,quod fagum est: f u matur enim negatio eorum quae sunt A B, ea quae es in quibuM F.πrursus eorum quae sunt C o, ea quae est in quibi s c. necesse est igitur omni inesse uel A, vel F. aut
enim a mationcm, aut negatiorum, er rursum, uni C, aut G.Qrmatio enim π negatio. cui C, omni A fu
iacet: qzare cui F, omni hoc quod est. Rur um quoniam eorum qsae fiunt P B, omni alterum: er eorum quae fiunto Dsimiliter.Sequitur autem o,id quod est v, er id quod est D equitur a hoc enim scimus.Si ergo A id quod est C: er id quod est o sequetur B. hoc aurem Alfium. econtroris enim erat in his quae sic se bubcn0 consequentia. Non enim 'rojἰenccessarium omni inesse, aut A, aut F, nec F aut B: non enim est negatio eius quod est A , hoc quod estu: nam boni non bonum negatio non autem est idem hoc quod est non bonum,ei quod est neque bonium, neque non
bonum: similiter autem in C D, nam negationes quae
180쪽
Qui Syllogismi plura concludant.
N Q V O T ergo figuris,π per quoles, er quot propositiones, er quando, e 'quomodo it stilogi min, amplius autem ad quae perspiciendum construenti, Cr destruciati, Cr quomodo oporteat q aerere de proposito secundum unanquans artem ,amplius a rem per quam uiam summus, quae in singulis uni principia,iam pertram mimM. Quoniam autem alijqreiadem hilogismorum sunt Viuuersales, alij vero Particulares': Uniuersalis quidem omnes semper plura hilog etant. Particularium autem praericatiui quidem plura, gatiui uero conchesionem solum.Nam adiae qVidem propo-
tiones conuertuntur: priuatiua uero non convertitxr.
Conclusio uero siquid de aliquo est: quare alij quid hilogismi plura hilogitant. Vis A ostre M lit omni aut alicui a laese, ex A alicui A necessurim est in sie: σὴ nuci a set se A, crs nulti A: hoc autem aliud et Ea priore. Si autem A alicui s non iist,necesse est ex s ut, cui A non inesse contingit enim omni A inesse. Haec ergo communis omnium causa Universalium, π Particuloriam. Est autem de Uniuersalibus 'aliter dicere : quincunt enim uulsub med io,aut sub coclusione sunt, omnium erit idem hilogi mus,si illa quidem in medio, haec uerὸ in conclusione ponantis: vis A v conclusio per c, quae-
uniuersalis qui conclusiotienΥ colligit uniuersalem.Particularis , qui particularem: Praedicativus, qui affrmatuum: Negativus, qui negatiuam.