장음표시 사용
311쪽
LIBER I. o de sciretu demonstrativa, idem enim est.
o modo principia cognoscam lux, ec quis principiorum sit ha
D Sprincipqs autem qualiter fiunt cognita, πest cognoscens habitus hine est nisiMum,dula tibus primum. Quod quidem igitur non contingit scire
per demonstrationem , non cognoscentem prima principia immediata,ridii est primimmed tutorum autem c gnitionem utrum eatim est, an non eadem, dubibit utis aliquis.Et utrum scicntia in utroque est, an non: an huim quidon scientia, illius autem alterum aliquod gemis sit. Et utram cum non insint habitus ant: an cum insint,lateant. Siquidem igitur habemus ipsos , inconueniens cit. contingit enim certiores habere cognitiones demonωatione, latere: β autem accipiamus non habentes prius: qualiter utique cognoscamu3, er addiscamus ex non prinexisteti cognitione impos ibile enim eis cut in demostrotione diximus.Μan flum igitur est quoniam nes haberepo 'ibile est,nes ignorantibus,ta neque non habent sim hobitum fieri. Necesse est itis habere quanda quidem potentiam non huiusmodi autem habere, quae est his honora bilior secundum certitudinem. Videtur autem haec omniabus inesse animalibus: habent enim eonnaturailam potem Eam i dicatiuam, quum uocant sensum. cum infit autem
sensus,in iis quidem animalium fit mansissensibilis,la alijs
artem non'. inq ibuscunque igitur non sit, aut omnino, axi circa quae non sit, nec est in his cognitio extra quod sentiunt: in quibus autem in st sentientibus, habere unum
quiddam in amitticinestis qVidem Actis huiusmodi,iam diffurentia q dum sit,ut in his quodam sit feri rationem
312쪽
m oriasicut dictam. ex memoria autem mestoties eiuρ dein fast experimentum. Multae enim memorae numero, experimmum est unum: ex experimento autem ex omni
quiescente uniuersali in anima: uno praeter invita quod cum in omnibum unum sit illud idem artis principium, scientis quidem igitur circa generationem, artis est s uero circa cnsscientiae.Neque igitur in uni determinati
halitus,nes as alijs habitibus fiunt notioribus, scd ascit u Vt in pugna meritone Iam, uno state, alter stetit, popea ulter, quousque in principiam ueniunt: unima autem
huiusmodi,cumst quaeis postipati hoc j te. Q*od avi
tem dictum est antesta non clare dictum est, iterum dic mus: stare enim uno indistis entium, primum quidem in anima uniuersales π nanque sentire quidem Ingulare, senses autem uniuersalis est,ut hominis, non calliae homi-rusaterum in his 1litur,quousque uti impartibilia stent,oxniuersalia ut huiusmodi unimal, quousque animul: er in hoc simiater.Μumjestu igitur est,quoniam nobis prima, inductione cognoscere necessarium est: er nos ersen rus cuniuersale ficit. Qigonum autem circa intelligentium - habituum quibus uerum dicimus, alij quidem semper ueri
sunt,ubj recipiunt alsitatem ut opinio, ratio: uera su
rem sunt semper scientia, intcsscelus: er nihil est Remtia certius aliud genius, quam intellectus: principia autem . demoliarationibus notiora sint scientia autem omnis cum ratione est: principiorum scientia quidem non utique criti monium aurem nihil uerius contingit 4be scientia quam intcsicctum: intellectus stique erit principiorum. Hi confiderationibus Ex quorum demonsationis principium non demonstratio qua e ncque scienti e sciemu a M
313쪽
t frigitur nullum aliud praeter scientium bab a s v nus ucrum, intollectus utiqsse erit sciretis principium: ex principim quidcm principij erit utique: omne dulcia militer se habct ad rem omnem. FINIS.
N e& pica percuiramus. Disserere hic in quouisn
gocio docemur. Tractaturque dies ctica potistimum Latiocinatio ex probabilibus, disserens a litigiosa. quoniam in ea non tam probabilia sunt, quam uidentur. Cons uexercitationi, congressibus philosophiae. Propositio igitur omnis, tael problema, quod a Propositione modo tantum dira Drt circa genus, definitionem, proprium atque accidens, de quidem iii praedicamentis omnibus uersantur. Cernitur & idem.& altenim, quod utrunque, genere, specie numero. t riualemci istiumenta, acceptio propositionum. distinctio intellectu am.inuentio disserentiarum, consideratio similitudini Propositiones accipimus, ex omnium, ex uulgi, e sapientium opinionibus, uel memorabilibus, uel naturalibus, uel rationaliabus. Distinguuntur intellectus inspectis oppositis, specierub an uocabulo dissuant item casibus, generibus, finitionis bus,comparationibus,discriminibus.Disserentiae generibus exquirun ur: similitudo iis indag
tur,quae diuersorum sunt, aut eorun-
dem generum. Horum quaeli-iat usus ha,nt in ab . sputando proprios.
314쪽
Quid latendat, quae ratiocia '
Primum igitur dicendum quid fit Milogi mus, ex quae cius disjrrcntis: quomodo sumatur to ad res, de Dialecticu, hilogi nos: hunc cum quaerimus fecundum qua sunt, du- pro situ negotium Est itaq; Dilogi mus , oratio in qua *QSHi positus quibusdam aliquid aliud a positis ex necogitate a cuilper ea,qVae polim funt. Dcmonstratio uero est quando ex ueris, I primis hilogismus crit, dat ex talibus quae per aliqua prima, Cr uera eius, q'ae circa ipsa est, cognitionis principium summerunt. Diale timue autem stilo βNus est,qui ex probabilibim est collectus. sunt autem V vi ex Prima, quae non per alia , scd per seipsa fidem h sent. Non enim oportet in dsciplinaribus princip)s, ii quirere Propter quia: esse nitimum quodq; -inc, piorum ipsam per se be fidem. Probabilia autem sunt, quae uidentur omnibus, aut plurimis, axi sapientibus : σhis uel omnibus,uel plurimis, uel maxime amiliaribus, cru 4 probat
315쪽
, LIBERI. probatis. Ut tofus aute est Iilogi mus, ex ijs quae uidentur probabilia,no sunt aut in.Et qui exprobabilibus quidem, t ex iis quae uidentur probabilia,cit apparens.Non enim onme quod videtur probabile, etiam est probabile:
nihil enim eorum quae dicuntur probabilia insuperficie, habet omnino phantasiam, uelut circa litigio artim dilb ditiorum principia,accidit se habere: stata enii sepius etiam eis qui parua uidere postsent,inanishti est in his, β, statu natura. Ergo prior quidem eorum qui dicti sunt litigiosi stilogi mo etiam stilogismus dicatur reliquus v ia litigio tu quidem hilogi'M,hllui mus autem no, ob
quod uidetur quidem ratiocinari,aratiocinatur autem ninnime.Amplius autem praeter omnes,qui dicti unt,ollo Imoso iis, quae sunt circa aliquas disciplinas peculiaria, fiunt parulogismi: quemadmodum in geometria, er huic cognatis, accidit se habere. Uidetur autem hic modus dises ea dictis hilogi mis: nam neque exueris, er primis segit pseudographus,neque ex probabilibus: num subdefinitione non cadit. neque enim quae omnibus ut titur sinit iri; quae pluribus,ties quae sapicntibu3:π his, neq; omnibus, neque pigrimis, ncque probat imis, cd ex pc- liaribus quid tu disciplinae si pus, non ueris ratem, hilogismum Mit: num c)quod aret semicirculos describit, non ut oportet, aut siticu utiquas illacit, non ut dincendae urit, paralogi munificit. Species igitur ollogibiliori ,ut figuraliter fit complacti, dictae,int. Summatim aurem discndo de omnibus praerictis, cet de his quae potica sunt dicenda, in tuam nobis determinatum sit: eo quod de nrelio coram cractam rationem aflignare doluimus: sed aliquantulum figuraliter de his uolumus pertransire, omnino susciens arbitrantes csse fi
316쪽
TOPICORVM. id propositim methodum posse cognoscere quom do unumquodque illorum.
Ad quot nam utilis dialectica,dis
tendi*disciplina. CAP. II, Consequata autem erit, ex ijs quae dicti sunt dicere, ad qxot, er quae, utile si hoc negotium. Est autem ad tria ad exercitationes,ud colloquiui eas, quae fecit' dum philosophiam unt,disciplinas. Quod igitur ad exe citationem si xuleo his persticuum est: methodum enim
habentes, acile de propinio argumentari poterimus. Ad colloquia uero,eo quod mestorum amiam antes opini nes,non ex extraneis, sed ex opriis doctrinis ferinoc nasimvir ad eos traii nauantes quicquid non bene diuo tur nobis Acere. Adsecundu philosophiam autem disciplia' nas quod poseres ad utras dubitare, facile in sugulis intactimur uerum,s fissum praeterea allicin ad prima e
rum quae in unaquas disciplina fiunt principia. Nam ex proprijs secundu propositum dsciplinam principijs impos bile est acere aequid de ipsis, eo quod prima principia sunt omnium per ea uero,qxae sunt circa bingula,nobabilia,necesse est deitas trulligere. id autem proprium, maxime ue peculiare diale licae cst: num cumst inqui tμxa,ad omnium methodorum principia uiam habet. Hub bimus autem pos te mcthodum, quando perinde habebimus ac in riatorica, s modicina, π hau modι secultatibus.hoc autem ex ijs q*ae contingsint sacere quae cli mus. Nam neqlle rhetor omnι ex modo nova icbit, neque medicus sanabit sed si ex ijs, qtiae contingunt. nihil oras rit u cienter cum disciplinam habere dixerimus.
Ex quibus, oc quot disceptatio diais
lectica colatet. CAP. I M. v I Primi
317쪽
rem numero aequalia, ta' eudem ea ex qIibus orationes,
quibus hilogismi sunt enim orationes ex Propositionibus dae quibus autem hilogismi fiat, Problemata sunt
Omnis autem Propositio, cir omne Problema, aut ium,aut Geniminut A cci iis indicat: ctenim dii ferentia cum est generalis, cum Inere ordinanda est. Quin
ritu autem Proprium hoc quid tu quid est coefigni iciat, illud autem nonsignificat diuidatur Proprium in utros praeda his parres, er uocetur illud quod quid crat esse 1
gnificat, Terminus: rcliquum uero fecundum comvruncinde ipsis Vignum nominationem, iuncuntur Proprium.
Manilistum tu, ex que quae dilla sunt, quod secundum
Interrogario praesentem diu onem quatuor omnia accidit feri, aut prodi Vlix Proprium, aut Terminum, aut Genim, aut Accii A
torum elauditi Nemo alitem nos opinetur dicere, quod unumquodque propositionis horum secundum se die tum, Propositio,iici probicina est: utem, alteru sed quod ab his ex probicinata, s propositiones fisint. Delerat aurem Problema,cr Propositio, modo nam cicnr c dicitur, putarine animal gre1 bile bipes definitio est hominis s*putassim animul genus est hominis spropositio sit. Si autem, utrum animal gi Hubile bipes d initio est hominis, uti notis problema fit. Similiter autem a in is s. Quare merito aequalia numero problemata, Crprom tiones uni: num ab omnipropositione problemaesticius, nutans modum.
318쪽
, Icendam autem,quid Terminus,quid prium,quid Nomuis
Gmus, quid Accidens. Est aurem Terminus quidem oratio, quid erat esse significans. Assignatur alitori quεtita 'De aret oratio pro nomine, t oratio pro oratione epo, silc finitio truci Deistentas eorum, quae sub oratione signiscuntur, quin γ-- definiri.Quicunq; aurem quolibot modo nomine assi gnationem aciunt, mani ictum quoniam non vignunt ij rei definitioncm,eo quod omnis definitio, oratio quaedam est: accommodatum tamen termino, er huiusmodi potae dum est i t quod honestum est, decens. similiter anteiu σntrum idem en us,ta disciplina, uci diuersum etenim cirrca defuitiones, utrum idem, uel diuersum, plurima sit in
moratio. Simpliciter ratem accommodato termino omnia
dicunturi quae ub eadem disciplina cum definitionibus continentur. Quod autem omnia quae nunc di di sunt bui1 modi sint, mansectum ex his. Potentes enim quod idem, er quod diuersum di putare, eod modo ex ad don,ilones argumcntari acile poterimus nam ossidentes quod non idem est, interimentes erimus definitionem,non tamen
conetertitur, quod nunc dictum est: non cium susciens est ad astruendum definitionem ostendere id in Ube: attamen ad destruendum , Uficiens 4b ostendere quod non idem est. Proprium autem est, quod non indicat quid est esse, soli autem inest, Cr conuersim praeescatur de rer ut pro' prium est hominis grammatices esse susceptiuum. Nam si homo est, er grammatices susceptibilis est er si grammodices fusceptiuum πιε, er homo HE. Nemo enim proprium incit,quod contingit alij inesse,ut homini dormire ne quidem Ajrsi in per aliquod tempus incit soli. Si enim sorte dicatur aliquid talium proprium, non sinpliciter, es, . quando,uel ad aliquid diceturrinam ex dextras quidern esse.
319쪽
, iam est.Bipes autem ad alis id propriuo
est dictum: ut homini adequsim, ex canem. Quod aut eorum quae coni: ngunt viij inesso, nullum conuers:m prae dicatur, mani istum est: non enim necessarium cst si quid dormit hominem esse. Genus autem esὶ, quod deplari
bim,er duberentibusspecie in eo quod quid est praedic
tur In eo quod quid est praedicuri ea dicuntur,quaecunque conuenit eum,qui interrogatus est, reddere quid est, quod propositum est: quemadmodum de homine,convenlt elint,
qui interrogatus est,qui id ess, quod propositum est: d
cere quod ammes. Generi autem accomodatum est utruis eo genere aliud sy, an in altero sit. Nam ex huiu=modisub eadem methodo cadit cum genere: Astutantes enim quod animal genus hominis, simpliciter Cr bovis,Albutantes erimu3 quoniam haec in eodem sunt genere is arserem adterius quidem ostendamus quod genus est, alterius aurem quod non est, distulantes erimus quoniam non in eodem genere haec unt. Accidens autem est,quod nihil horum 49ies definitio, neque proprium, neq; unus: in stautem rei. Et quod cotingit in spe cuius uni, eidem, ta non inesse ut sedere contingit inube deicia eidem, Cynon inest e. similiter autem Cr albam: nam Er idem nihil prohibet quandoque albom, quandoque non album esse. Egautem Accidentis definitionum secunda molior: num cunt dicitur prima,necessariu est si debet quis intelligere, pr scire quid est terminu Aernnim, proprium:fecunda
tm perfecta est ad cognoscendum, quid cit quod dicitrer, per se. Anneshntur autem Acciitcnti, ex quae adseinuicem sunt comparationes quolibet modo ab accidente dictae ut utrum honesta,an quod confert, ex tibilius: πutrum Dae est secundum virtut , aut quae secundum unluptarem
320쪽
τ o P I c o R V M. 3r ruptatem umor uiti: cra pia aliud Militer bisest dictum in omnibus enim stilibus viri magis praedicatum a ridit, quaestio fit. Manimum est autem ex his, quoniam Acci iis nihil obiistier Quando, π Ad aliquid proprium ferisuifedere cum sit accidos, quando quis solas sedet unc aliquando proprium erit: solo uer) sedente dnon sidentes proprium: quare er uiliquid, er aliquando nihil prohibet accidens, opriumseri: si liciter autem
od caetera praedicata aliquid claudat
eoru,quae definitio continet. CAP. V. Non ineat a tem nos, quoniam quae ad Proprium,σGenus,eT Aecidens omnia dicuntur, ad definiti nes colixeni et dici. Ostendoetes enim quoniam non ei foliinest, quod est sub definitione quemadmodum er in m pridi aut quoniam non genus quod in natu est in desin tione ut quoniam non inest, iliquid eorum quae in desinitione dim unt quod quidem π in accidente dici potest
interimentes erimus finitionem. Quare fecundum prius ignatam rationem,omnia erunt quodammodo definiti ni accommodanda, quae numerata fiunt. Sed non propter hoc unum in omnibus uniuersalem methodum quaeredum,
neq; enim facile inuenire hunc est si inueniatur, omnino obscura, ν infrauis plane uerit ad propositum negotium. Propria uero in unotuos determinatorum graerumo, gnata methodoscite ex ijsque circa umquodq; propria sunt,decursus propositi feri psit. Quare uniuersaliter figura qVis quemadmota dicta est prius) Euidendum est: reliquorum dure ea quae maxime sunt fingula peculiaria, annectendum,dcfinitioniogeneri accomodata ea nuncu potestem aute adiundi sunt, quae dissi sunt adfligula.