장음표시 사용
351쪽
s s L I B E R I I. subntitatis in dicitur: dicitur enim triplim quidem ad subtriplum, multiplum autem ad submiat u . Rursu,
Ascientia opinio, scibile opinabile: er s uisus en usic, σι bilestilibile. lnmntia, quod non nec Je est in frique uni ad aliquid consequentium feri, quemadmotam a Mum est: numbensbiles cibile est,fensus autem non est scientia. Non timcn uera instantia uidetur se: multi enim non dicunt sensibilium esse scientium. In per autem ad contrarium non minias utile quod dictum est: ut quod stim x xies Abile non est scibile, neque enim senses scientia. Rursus
in coniugutta,Cr in casibu ger interimenti, Cr construenti. Dicuntur autem coniugari huia modi, ut it Δ, iustum iustitiae: er forti ta inrtis fortiturint similiter autem esstctiva, Cr conseruatiua, coniugata illi cuius uni secti-nu, Cy conseruatiua, sit sanatiua sanitatis, habituatiua habitudinis: eodem autem modo G in alijs: coniugata igitur talia solent dici. casus aurem,ut iuste,π Amiter, Crsan tiue, habitatiue: er quaecunq; eo in modo dicuntur. Vt- dentur aurem Cr quae sint fecundum casias, coniugum e Gus iuste iustitis, cryrtirer sortillidini. Coniugata autem
dieuntur fecundum candem coniugationem omnia,ut iusti- si V tia, iustum, ilictum, tinc: mali num igitur quoniam uno quovis ostenso eorum, quae fecundum eandem coniugati item dicuntur, ut bono, uel laudabili: Cr reliqua omnia ostensa sunt:utsi iustitia est laudabilium,s iuste ustus, i 1stum laudasidium: dicetur aurem iuste π Iiudabiliter fi eundum eundem casum nam a laudabili quemadmodum κκκ iuste a iustitia . considerandum autem non solam in eo quod dictum est, sed Cy in contrario contrarium. Vt quod bonum non ex nec itale aue, neque enim muti
irine:auisho ex iDd: erct iustitia scientis,etriniust iu
352쪽
ter est,quod iniuste est,ignoranter Cr inexperienter οἷ:β autem haec non, nec illa, uelut in hoc quod nunc dinum: non magis utique apparebit quod iniuste experienter, quum inexperienter. Hic autem Iocus dictim ess prius in contrariorum consequentijs, nihil enim aliud nunc ostendimus, quam contrarium equi contrarium. Amplius in xxxi generationibus, cT corruptionibus, Cy rilectivis, er comruptiuis: cr interimenti Cr astruenti. Quorum enim g
nerationes bome sunt, ex ipsa bona sunt: si ipsa bona
sunt , er generationes bome: si autem generationes malae, ier ipsa inuti. In corruptionibus autem econtrario: num si corruptiones bome, ipsa mala: β autem corruptiones in D, ipsa sunt bona. Eidem ratio Cr in esctivis, er corruptiuis:quorum enim effictiva bona, ex ipsa bona: quorum verbcorruptiua bona, se mala.
Ex Similibus, Appositione, Magis, Minus, Simpliciter, & Secundum
RVrsum in si, ubivisi similiterse habent. Vt si disci- κκκit
plina una plurium, er opinio: πβ usum habere citvidere: cr auditum habere est audire : fimiliter autem erin alijs, m in his quae sunt, er in Vs quae Edratur. Vtilis autem hic locus ad utrunque: namctis aliquo fimilium βήρ tabct, ex in alijs fimilibus: si autem in aliquo non, nec in alijssmilibus. Considerandum autem Cr in uno, π κκκ Dixin pluribus ii similiter se habet. Aliquoties enim AJonat: uis scire est eo tire, tar multi scire est multa cogitarci
hoc autem non uerum, contingit enim plura scire, cogita' re autem non aurem non hoc, c illud quod in uno,quod scire est cogit rc. Ampivis, ex magis Cy minus. Sunt au' κκxi irr
353쪽
UO LIBER ILtem eis quod esst magis loci quatuor. Vim quidem si mi
insequitur magis: visi uoluptas bonum, Cr magis uot pris,niagis boni πβ iniuria secere,inesum, Cr magis iniurium Uere, magis malim. Vtilis autem ad utrumque hic locim: nam si seqqatur ad siubiecti incrementum, acci-dontis incrementum, quemadmodum dictuin est, inaniim stum quod accidiis aut non f quatur, non accidit: hoc XXXV dxtem inductione sumendum. Alius, uno de duobus d cto,si cui mugis uideli r inesse non inest, nec cui minus: CrκX XVI seui minus uidetur ines' inest, Cr cui magis. Rursum,
duobus de uno dictis: A quod magis uidetur alij inesse non inest, neque qqod minus: aut si quod minus uidetur inesse
ηXV 3 las,er quod magis. Amplius, duobus de duobus dictu, si quod alteri magis uiditur inesse non inest, nec restet , . reliquo aut β quod mira uidetur alteri inesse inest,eν reliquum reliquo. A mplius, ex eo quod fimiliter ius, Muidetur inesse, tripliciter: quemadmodum in eo quod in πηκVι a gis: ut in posterioribus tribus dictis locis dicebatur. SAne enim unum quoddam duobus similiter inest, aut uid tur inesses alteri non insit, nee Ateri si auton alteri incit, Cr reliquo. Sive duo ei similiter, β ulterum non insit,
nec reliquum: si durem alterum, Cr millium. Eodem a
tem modo er si duobus duo similiter in uni. nam ct ast
rum alteri non inest, nec reliquum reliquo: si aurem inest alterum steri, er reliquum reliquo: ex eo igitur quod est magis, er minus: π quod est similiter, tot modis contin XX XIX git argumentiri. Amplim durem ex appositione, β ab terum ad alterum appositum sciat bonum, uel album, eum non fuerit ρrtivi album, uel bonum, quod appositum est,erit alta ,ves bonum,quale re vera π totum scit.
η L Amplius usi sidia quod est appositum aliquid β'
354쪽
τ o P I c o R V M. 3st magis tali,qualeerat,er ipsim erit eiusmodi i liter autem er in alijs. Utilis autem non in omnibus hic Iocus, sed in quibus i tu niugis crementum accidit feri. Vte u ro Ioculis non conmertitar ud destruendum nam ct nou furit quod appositum est,bonm: nondum manifestum, s ipsi
non bonum. Num bonum mula appo itum, non ex nece se frite bonum totum facit, nec albam nigro, nec dulce amaro. Rursum,si quid magis er minus dicitur, simplici- κ iter ses. Quod enim bonum uel album non est, neque magis π minus bonum uel album dicetur: nam mulam de nullo mugi uel minus bonum, sed magis mal uel minus dicetur. Non conuertitur autem hic lacus ad dectruci dum : in sex enim eorum quae non dicuntur magis, s I citer ii sunt: nam homo nondicitur magis er minus, sed non propter hoc non esὶ homo. Eodem autem modo X L Iteonfiderandi in ks quae fecundum quid, er quando, erubi. Namsi secundia quid contingit, o simpliciter contingit: nsiliter autem er qVando, π ubi: nam quod simpliciter,est impossibila,neque secundum qui1neques
cundum libi, nequesecundum quando contingit. In tintia:
quoniam fecundum quid quidem sunt natura studi i ut liaberales , uri cini Ampliciter autem non fiunt natura stu
diosi, nam nullus natura prudens. Similiter alitem erquando coniugii eorruptibilium aliquid non corrumpi, si liciter ratem non contingit non corrumpi. Eodem -- modo cr ubi expedit qui de stili obstruantia uictus uti, ut in morbo sis locis inpliciter autem non expedit. A dhuc autem olicubi quidem unum tantum pVibile is e scism-pliciter aurem non posibile unum tantum cIe. Eodem au te modo'alicubi bonu est quidem patre acrificare,ut in Halis inpliciter autem non bonum An in hoc quidem
355쪽
LIBER II. non ubi significatsedqvibusdam nihil iure ist ubicuimque sint: ubique enim erit m bonum in Tribalis. Rursus quidem expedit mesticari, ut quando aegrodit: si pliciter itan non. A n neque hoc qxando significatsed in eo quod a licitur aliquo modo es nihil enim refert quandocunque, Dilutio. dum modo Re allectus sit. Simplicitor autem est, quod nullo addito dicis q2odhonum est,aut contrarium: ut phi trem sacrificare non dicis bonum esse, scd quibusdam bonum esse: non ergo simpliciter borum: sed Deos honor re bonum dicis nihil addens:simpliciter enim bonum est: quare quod nullo addito ui tur esse honestum, uiri lii se ines quid talium impliciter dicetur. . si
IN III. LIBRUM TOPIC. ARGUNENTV Μ.TEitius comparationum locos habet accidentibus adscriptos, considerans utrum diuturnius, stabilius, optabilius, potioribus, uel se ipis, uel ex accidenti. Praeterea utrum sina pliciter optabilius, dc suapte natura: utrum praestantioris naturae uri , num, uel proprium: utrum honoratius, ac prius: utrum fini propinquius, utrum ad finem praestantiorem, utrum possibile. Finiuin proportionem cogitas, de a quibus praestam tur fines: utrum pulchrius, honestius, laudabilius. Prae stabili ris oriso, ubi plura sint bona, ubi voluptas, ubi oportunitas, ubi frequentior tempestiuitas: utrius comptio peior , g neratio melior: utrum bono uicinius, aut similius, sed & m liori , utrum illustrias, utrum magis proprium: utrum in gen re meliore, utrum magiis ex abuna anti: utrum rariusnitrum sine altero cligibillius: utrum negetur minus, utro amisse, qui dinleat minus reprehendatur, utrum sita ui stet: utrum aut num, , aut meliorem reddat cui adsit: viro bonum praestantius ess-ciatur
356쪽
riatur. Huc loci etiam plerique absoluti accidentis faciunt. tum illi, quod ex duobus optabilius, tertio ipsum quoque altero optabilius: ut cuius excessus, excessu, alterius, ut quod se ipsbpotius optabile, ut quod cui adiicitur optabilius facit, ut quod maiori additum: totum mox ipsum reddit optabilius, quam quod minori, ut quod sui merito non gloriae causa optabilius, ut quod utroque, ut cui notiones competant omnes optabilis. Quodq; propter optabilia meliora sit. Cui nihil admiaxtum quod fugias. sume tamen uniuersales mapis locos, quos& ad particulae es transferre possis, siue determinatos, siue de- . terminationis expertes, quae uariis defenduntur ac reisuntur modis,& adusque indiuidua perducuntur.
T R V M autem eligibilius, aut melius duorum, pluriumsue ex his perspicis indu m. Primum autem determnetur quod consid rationem scimus non de plurimum ditiis-tibiu, magnam adinvicem differentium habentibis nullus enim dubitat utrum Micii, an diuitiae expetibiliores sed de que quae propinqua sunt, de quibus dubitimus viro oporteat apponere magis, eo quod nullam videmus aeterius ad assertim praeensitientiaras Manisti bim igitur inbis quod ostensa una prominentia, vel pluribus, constituentur intelligentia, quod id eligibilius est, quod eorum est ri M. Pri ibruin Dod disti mi ' 'At Loeci. et ' Eaessuri
357쪽
r14 L I B E R ID i i liudue, eligibilius eo quod mitus huiusmodi Et quod gis eligit prudens, uel bonus uir, uel lex rem, uel studio ieirea fingula delecti quatenus talas sunt, uel in unoquos
genere periti, uel quaecunq; plures, uel omnes ut in modi clauuel aedificatoria, quae plures mcdicorum uel omnes uel quaecunq; omnino plures, uel omnes, uel omnia , ut bω num, omnia enim bonam appetunt. Oportet autem ducere
iii ad id quod fuerit utile, quod dicendum est. Esὶ autem stimpliciter qui ni melius, ac cligibilius, quod fecundum in Eorem disciplinam: alicui autem, quod fecundum n iiii prium. Deinde quod idipsum quod est, eo quod non ingenere est ut iustitia iusto. Nam illa q idem in genere bono, hoc autem non, cr illa idipsum q*od est, bonum est, hoe autem non. nam nihil dicitur Uinwm qi od genus est ,quod non est in genere.Vt albus homo non est id quod color, si, v militer autem Cr in alijs. Et quod propter se ellcndu minoeligendo quod propter aliud eligibilium. Vt sanum esse quam exercitar illud enim propter st clientam: hoc a ' i rem propter aliud Et quod per se o quodper accidens.Vt amicos iustos esse, eo quod inimicos: illud enim per se et gradum , hoc autem per accidens eligimus. Num inimicos iustos esse secundum accidens eligimus, ut nihil nobis no- erant. Est autem hoc idcm ei quod ante hoc, diisera autemniodo nam amicos quid in iunos esse propter se eligimus, erct nihil nobis debeat fisciqua nuis apud Indossint: iniamicos autem proprer alterum,ut nihil nobis noceant. Et ' i x quod causa boni per se, eo qxod per accide causa. Que admodum uirtus, ῆrtuna: num issa quidem per e, haec autem per accucns est causa bonorum: crs quid Lud huiusmodi. Similiter aut Cr in contrario. Nam quod
sese est e se muli ,s gibillim est eo quod per accidos,
358쪽
sortuna autem per accidens. Et quod simpliciter bonum, v Dico quod alicui eligibilim. Vt sanum seri, quam incidi. Nahoc quidem simpliciter bom .illud autem alicui indigentium incisione. Et quod natura s, eo quod non natura. Vt Ixiustitia , iustoallud in natura, hoc ut ton acquisitiuum. Et quod moliori, honorabiliori itis: eligibilius ut Deo, κquam homineanimae,quam corpori.Etqχod melioris pro- X Iprum,melium q'm quod peiori .Vt quod De quam quod hominis: num fecundum communia utribis, nihil differunt ab inuicem: proprijs autem storum alteri differentque si peremvici. Et qxod in melioribus, uel prioribus vel hono- κ rabilioribus,sinctius. Visanitas robore, pulchrit di- xiit ne nam illa quidem tu humidis, ex siccis, ut simpliciter dicatur ex quibus prius constitutum est animul. haec uerbis posterioribus: nam robur in neruis, Uibus: pulchritudo autem membrorum quaedam commen uratio uidetur .
esse. Et sinis ijs quae sunt ad finem cligibilior videtur esse. κ i i is Et duorum, quod propinquius est Mi. Et omnino quod κ. ad uitae finem, expetibilius, q am quod ad aliud aliquid:ut es Viquod ad felicititem contendit, quaein quod ad prudentiain: nam quod ad silicistitem contendit, eligibilius. Et possile es. ii imposibili. Amplius, cum dyo sint ecti id, ci ius filii κ. iii inclior, rem melius. Cum a tem sit η'Elisum ili κfnis: ex proportione, quando pluri superat finis finem, quam ille proprium ellectivum. Vthlicitas pluri superat sauit item, qsam sinitis salubre: quare elyctium j liciiseris , melius saniti te: nim quantum filicitis superat sanit,tem, tantum Cr cilyctium filicititissalubre superat: sanytis autem salubre minus superabat, quare plus superat ese
359쪽
pter ellcctiuum Illicitius melius tite: ntimi fium it tur, quod eligibilius ellectium filicuit is, quam sumitis: κ ic iniim iis puri si perat. Amplius: melius est quod propter
se, honorabilias, laudisi . Vt amicitia diuitque,&stiti suntate, er robore: tum siti quidem propter se ho noratili- , haec uero non propter se, sed propter aliud: nullus enim honorat diuitisu propter se, sed propter aliud:
amicitiam uero propter se, π si nihil nobis debeat aliudas ea esse
v v t A lius, quando duo aliqua fuerint ualde sibimeti-Apsis φανα, ex non poterimimpraemanentiη asiqua consticere stolus ad alterum : uidendum ex ijs quae fi quuntur, Nam cum consequens est maius bono; hoc eligi κ i i Si autem sint consequentia mala:cui conseque s m, num malum γος eligibilius. Nam cum utrassint eligenda, nihil prohibet molestum aliquid sequi: dupliciter autem ab eo quodsequitur consideratiqinum erpri , erpost rivi sequitiinuta distentem ignorare prius,scire temposteriim: melias autem utplurimum,quod posterias, quitur: mendum igitur eorum quae sequuntur quod iis η alia , plura bona muςψrows, Missipes citer,uel quando altera ulteris inserit ut pauciora in pluribus. Instantis,si alicubi ultem alterias gratia inrit enim
eligibiliora utraq; qum unum:ulsam fieri, ex sanitas, νιφssint i , quod sumim fieri propter senilitem est,ipius, Et no' hona, bonis nihil prinoet eligibiliora esse, hincisitem: aliud a liquid pia non est bonum, tu -κκ ii D liuer fortitκdine. Et ea cin uoluptate magis, quam sine uoluptat catadem indolentis, quam tristiatu
360쪽
m. Et sim quois in quo tempore niugis uot, in hoc κ κ . etiam eligibilius. Vt carentiatrissime in senectura magis, κκvai quam in iuuentute:nugis cisim in senectute ualit. secvd haec autem, o prudelia in senectute eligibilior nemo enim 's iuuenes elisi lues, eo quod non con t eos prudentes eses se. Fortitudo autem econtrario: in iuuentute enim magis necessaria ecundam fortitiainem operatio : militer diserem Cr in temperantia, magis enim iuuenes quam senest concupiscentijs molestantur. Et quod in omni tempore, x x v i . uel in pluribus, utilius. Vt iustitia, s temperantia , fortitudine : nam ita semper, haec rem aliquando utilis. Et x x v ii iquod cum omnes haberemus, nihil altero indigeremus, quam quod cum haberemus litigeremus reliquo. Vt in i
stitia , 'titudine: nam si omnes essent iusti,nita utilis
yrtitutas GH omnes estent fortes, utilis iustitia. Am- κ κ i κplius, ex corruptionibus, G abiectionibus, s generati nibus,s sumptiombim, Cy contrari L Qvorton enim eo
ruptiones mile, ipsa eligibiliora suraliter autem crina iectionibus, I in contrarijs: nam si abiectio, uel contror fusibilius est,inum eligibilius: in generationibus a
tem,ta sumptionibus,econtrario. Fruam minis piis . nes,eta generasiones eligibiliores, Cr ipse quos eligibiliora. Alius autem locus est, Quod propinquius bono, me- κ κ κiius,atque eligibilius. Et quodsimilius est bono: ut iussi- κ κ κ itia, iusto. Et quod meliori eorsim est similius, quemad- κ κ κ ii modum Ad lucem VI be dici ni aliqui meliorem be, eo quod fimilior 6ὶ Achilli. In lantia fruius est, quod non uorumst: nihil enim prohibet non qua ratione optimus est Achilles, eadem similiorem esse Aiacem, cum erit alter Dum bonus, non sit liter ratem. confiderandum au