장음표시 사용
361쪽
equo,cum non sit similis: non enim cisthid nictior 1ὶnubor timcn est homini R ursem in duobus: si hoc quidem melior illud aut in niori cst similius rit melius quod meliori est sinat . Habet aut hoc in hintium: nihil enim prohibct hoc qxidem mcliori parum simile esse, illud autem priori valde cisi Aiax quidem Achilli pari ,Vlibses aut in Nestori valde: ut si hoc quidem mcliori in peioribus : illud aurem peiori in melioribus: ut equus usino, σκκκ111 finia homini. Et quod maxime insigne, co quod minui α-κ κ κ1 D i lc. Et quod disticilius mugis enim amamus cim habemus, 2 xxv quod non ciracile adipisci. Et quod magis proprium, eos κκ vi quod communius. Et quod magis incommunius. num in sex κ κ vii giscligendum qxod in ramolantasoquitur,qi ii quod sex κ κ vii 1 quitur. Amplius si hoc illo melius Cr omnino optimum eo-κ κ xlx rum qim in hoc,melius eo quod in altero optimum. Visimclior est homo quam quus, er optimus homo, optimo inao mclior. Et sὶ optimum optimo inclius, Cr simpliciter hoc illo melius victi optimus homo, optimo equo melior,s L er simpliciter homo, pmpliciter cquo melior. A mplius,
eaqzae uolamra amicos participare, eligibiliora, quam XLi quae non. Et qliae ad amicum agere malumus, quam q ae ad quemlibet,ita eligibiliora. Vt iuste agere, ex bcii sic re,magis qreum uideri: na amicti benefacere uolumus m. gis quam uideri: quibullibri autem econuerso Et quae fuit x xii circunflantia necessar s mcliora, aliquando durem πeligibiliora. Milius cnim quam uiuere, bene uiuere: bene autem uiuere est ex circumstantia: ipsi aνtem uiuere ii cessarium. Aliqzando autem meliora non etiam cligibili
ra non enim A meliora, necessario quM cligibiliora phil subari quidem mclius quam lucrari , ed non magis et gendum indigenti ncccsser s. Ex circurist tu autem est, qtrando
362쪽
qtando erissentibus necessirijs, alia quaedam adjelantis bonorom. Fere autem joruisse eligibilius quod necessa, iuri eis: milius autem quod ex circuri tintia. Et quod κLot non est ab alio exquirere, quam quod est ex is alio. Quo κι iiii
te fustinet iustitia ad fortitudinem. Elfhoc quidem sine
illo eligendi ,illud autemsine hoc non. Vt potestas sine prudentia non cligenda, prudentia uerosine potestite et genti. Et driorum, si alterum negamus, κt reliqxim ui- xiv deatur nobis inesse: illud cligibilius quod uolumus nobis uideri inesse. Vt laborem diligere nos negamus, ut ingeniosi esse uictamur. Amplius,pro cuius absentia minus in- XL vrerepandi sunt moleste ferentes, hoc magis cligendum. Et x L v 1χ
bet proprium uirtutem, eo qμod non habet: utrissaqtem habentibus, quod magis habet, eligibilius. Amplius κι ins hoc quidem icit bonum illud cui adest, illud autem non mitiquod icit, cligibilius. Quemadmodum Cr calidus quod coiaest,eo quod non. si alitem utrimque mit, quod magis acit, aut quod melius, Cr principalius ficit bonis:
ut si hoc quidem animam,illud alitem corpus. Amplius au- Ltem a coibus, Cr Ubus, ex artionibus, Cr operibus, Crhaec ab illis. Sequuntur enim fessi inuicem uisi quod iuste est eligibilius, qVam quod tortiter, Cri iustitia sortitudine eligibilior: π ii iustitia quam fortitudo eligibilior, σquod iuste,quam quod fortiter, An liter autem Cr in alijs. Amplius, si aliquo eodem, hoc quidem maius bonum est, Lilaud autem morus: magis cluendum maius , aut si ma-ς iore
pro cuius aventia non molcite Frentem magia
dum id eligibilim Alii meliorum eligibilios
363쪽
DO L I B E R III ' iiii lare niasius fuerit aeter sed π ct duo quaedam uno liquo Mnt eligibiliora: quod longe eligibilius, eo quod
xiii minus est cligendum, eligibilius. Amplius, cuius est superabundantia eligibilior, er ipsi eligibilius. Vt amicitia, pecunijs: num eligibillior superabundantia adii Lilii citiae, qliam peci nurum. Et id cuius magis eliget quis ι . utine libi causast, quam cuius alter. Vt amicos cun s.
Amplius, ex appositione si ei in appositum aliquid
quod totum eligibilius facit. cauere ratem oportet extendere ad ea, in quibus altero quid 'm appositorum ut tur commune, vel alio quolibet modo cooperativum est, reliquo autem non utitur,neque cooperativum est: ut str-ra , erfice cum arte fueriti: nam eligibilior serra cons L vi ciuta ,simpliciter autem non eligibilior. Rur in s miti su 1 1 ri appositum aliqκid, quod totum maius facit. similiter autem'ex ablutione: quo enim ablato ab eodem, quod restat est minus: illud maius erit, quod illatum, reliquumn viii timus iarit. Et si hoc quidem propter se, illud autem propter gloriam eligendum. Visanitas,pulchritudincitem minus autem eius quod est ad gloriam quod misso conscio, L 1κ nonstuderet inesse. Et si hoc quidem propter se, ex propter gloriam eligendum illud autem propter alterum m-L κ tMn. Et utrumuis magis propter se honorandum , hoc ermelius, ex eligibilius. Honorabilius utis fuerit fecundum se, quod cum nihil aliud debeat esse, propter se eligimus, xi magis. Amplius, Euidendum quoties quod eligendum est dicitur,er quorum gratia ut utilis,uel honesti,uel dolem bilis. Num quod ad omni uri ad plura est utile, eligibilius fuerit eo quod non sic. Si autem eadem utriis in uni , utri mugis infiit consideruncti . Vt utrum desectabile, an honestum, an utile mugis. Rursum quod propter melius, et,
364쪽
TOPICORUM 36rgibilis. Vt quod propter virtutem, s/m pod pro- L X II per dele lationem. Similiter autem ex in fugiendis. Nam magis estfugiendum, quod magis impedit uirtu- Lκ ii Ires, ut aegritudo tur studine: nam Cr uoluptatis, er civi
quod ei istudiosum esse , prohibentior 6ὶ aevitudo. Amplius ex imilitudine motati uri potest fugiendum, π el, Lκ iis gradum quod propositum est. Nam minus eligendum huiusmodi, quod aeque Cr eligeret aliquis Cylugeret, altero quod eligendum 6t lantum. ad se inuicem igitur comporationes quemadmodum dictum est siciendum. De eligendis,&sugiendis,docus menta, oc loci communes. I idem autem loci utiles, π ad domonstrand n quo Dorumetumuis eligendum, er fugiendum. Num auferre solum eum primum. oportet quae ad alterum est praeeminentiam: si enim quod honorabiliu3, eligibilius:-honorabile eligendum: si quod utilius, eligibilius: er utile eligendum. simit,
ter aut oin alijs quaecunque huiu modi habent coimparationem. In aliquibus autem stitim secundum eum, quae ad ultorum est, comparationem: er quod eligendum utrunque, uel alterum dicimus. Vt quando hoe quidem Vniuersitas natura bonum, illud autem non natura bonum dicimus: num quod natura bonum, manifestum quoniam eligendum est. Sumcndum autem quod maxime uniuersales Iocos de eo, quod est magis er minus: nam fla sumpti, ad plura utiles erunt. Fieri aurem potest ut eorum qui dissisunt, quosdam imiuersales magis qui faciat parum transmutans fecundum appetitationem. Vt quod natura α- Lla, eo quod non natura tale, magis dila. Et si hoc γ, i
d Acit, ill id autem non facit quod habet tale cluc
365쪽
L I B E R III infit: niugis tale qVod interdum scit disse quam quod noli 1 ficit. si autem utrunqxe facit, quod mugis facit dile. iiii Amplius, si eo in aliquo, hoc qui in magis: ill d autem
v minus tale. Et si hoc tali magis tile, illud uero non disi. vi tale: inanil stim quoniam primum magis tale. Amplius, vii ex additione: si cidem additum, ut' od totum magis disse vili facit. Aut si ci qqod minus est talo additum totum mugis ti-iκ se dicit. Similiter autem erex ablatione: nam quo Alatores' is reliquwm, minus tabe, ipsum magis tale. Et q aecontrarijs sunt impermistiora, magis talia. Vt assius qui- Doevinctum Din nigro impermistius. Amplius , praeter ea quae di-m m sunt prius, qVod magis subripit pro iam propostirationem. Vt 1i albi ni ratio color di gregativus uisus: bioris es , color magii digregativus uisus. Si aurem particulariter, Cr non uniuersallica probi u potia tur, primum quidem dicti imiuersaliter consti uctiui, uel desti uctivi loci omnes utiles. Vniuersutitor enim interimentes , uot con ruentes, CT particxlariter mori bramus:
nam si omni inest, cet alicui: σὴ nulli inest, nec alicui.
a iii Naxime autem opportuni, CT communes loci, qui uni
ex oppositis, Cr coni alii, Cr casibus. Nam similiter probasile nὶ existimare,si omnis uoluptas bomon , ertristitiam omnem malam esse: er si aliqua uolVptis bonum , Cr trillitium aliquum csbe mali . um s aliquis fretus non cit potestas, Cr in ensibilitas quaedam non est impotentia, er si ql iam opinatu in disciplinat wm, opinio quaedam disciplina: rursumsi aliquod inius oram bonum, Cr iustorum aliquod mesum: π aliquod eorum quae ini ite, mulaeni, CT aliquod eorum quae iniusti bo
366쪽
Υ Ο Ρ I C O R V M. φ od di lcctabile utile, dela latio quae1m utilis. Et in v corri pilari aut , er gonerationibus, π corruptionibus smiliter. Nam si ulmod corruptiuum dolassitionis uel disciplitiae bonum est it scedam dolectulo, uel dist silina mesorum: imiliter autem U si corruptio quaedam d sciplinae bonorum, ues vi cratis malorum erit dum disciplina malorum. Vt si obliuisci qu e quis tui pia egit bonorum est, uel reminisci malorum: erit scire qaae qγii turpia egit, malorum similiter autem Cr in alijs: in omnibus enim similiter probabile. Amplius, Viex eo quod est magis ex minus, ta similiter: f enim in gis quidem eorum quae sunt ex alio genere aliquid disse, illorum aurem nihil est: ncque quod dictum est erit tae. Visi magis quid in disciplina quaedam bonum, quam
uol ptas: nulla aurem disciplina bonum, nec uoluptas bonχm crit: er ex eo quod est militer quidem a minus eo in modo. Num erit Cr interimere, Cr confiruere: veruntamen eo quod est smiliter , utraqu: ex minus . autem, construeresolum, destrucre autem non: si enim
similitor potestas q dum bonum, er disciplina: est a rem qquedam potestas bomini, Cr disciplina: I autem nulla potestas bonum, nec disciplina: si autem minus quintam potestas bovi , quam disciplina: est autem qui dum porectus bonum, disciplina: at uero si nulla potestas bonum, non necesses π disciplinam nullam esse
bonum: mani*stum igitur quoniam construere solum ex eo quod minus, est. Non solum autem ex alio genere est v iadestruere, ueri sex codem. dum sumit quis quod moxime tale est. Utii positum cst disciplina qVaedam bonum
octendatur autem quoniam prudctitia non bonum, nec alia vlla erit, quia nec quae inaxime uidetur. Amplius , ex vol
367쪽
suppositione militer po intem si uiu, s omni inesse,
uti non in be. Vt si hominis anima immortala, ex autem haec non, nec das. si igitur inesse alicui positi hi, ostendendum quoium iacui non inest: num consequetur per Dpothesim nulli inesse: si autem alicui non inesse positum est, ostendendisi quoniam inest alicui: nam Cr sic consequetur omnibus inese. Manidistura igitur est quod qui is i i utitur, Et problema uniuersis, particulariter pintis: nam particulariter con fitentem uniuersaliter postulabit confiteri, eb quod uni,1xta omni similiter poliulauerit inesse. Cum autem in definitum est problema, uno modo destruere contingit. Visi dixerit uoluptatem bonum esse, uel non bonum, ernihil aliud quicquam determin erit: nam si aliquam uoluptatem dixerit bonum esse, ostendendum uniuersaliter quod nulla,si debeat interimi propositum: similiter autem οβ aliquam dixerit uoluptatem non esse bonum, ostendendum uniuersaliter quod omnis, Uter uerb non contingit interimere: nam si ostenderimus quoniam ζὶ quaedam uoluptas bonum, vel non bonum, nondum interrumitur proposerum. Nothctum igitur quoniam inter κ mere quia in uno modo dicitur. con 'ruere autem dupliciter :1lae enim uniuersaliter ostenderimus, quod o innis uoluptis bonum, siue quod est quaedam uoluptas bonum, ostensum erit quod propositum est. Similiter disexi temersi oporteat liberere quod est quaedam uoluptas non bonum: si ostenderimus quod nulla bonum, uel quod quaedam non bonum, ostendentes erimus utrunque Cruniuersiator ,σ particulariter, quod est quaedam uoli plus non bonum. cim autem Letermina tu fuerit pos xii tio, dupliciter interimere erit. Vt si ponatur tacui qui dem
368쪽
TOPICORVM dem inesse uoluptiti bolum esse, alicui autem non inescinam; lae omnis omittatur uoluptas boni , iue nulla, interemptum erit propositum. Si autem unam solam uoluptatem posuerit bonum esse, tripliciter contingit in- κrii terimere. Nam ostendentes quod omnis, uel nulla, uel quod plures quam una boni , interimentes erimus quod propositum est, In pluribus uero positione determinoti ut quod udentiasola est uirtutumscienti 'uadru- κ i D ipliciter est interimere. Num ostenso quod omnis uirtus scientia, uel quod nulla, uel quod π acia aliqua ut iust tu, uel quὁd eadem prudentia non scientia, interemptum erit propositum. Vtile autem ex in bicere in singui ribi si in quibus inesse aliquid uel non, dictum est: quem- κ . admodum in uniuersalibus problemitibus. Amplius au tem Er in generibus inliciendum, diuidenti secundum κυ, stetici usque ad indiuidua, sicut prius didum est. Nam si omni appareat inesse, ue mili milα mstrenti postmundum uniuersinter confiteri, aut ferre in vitium in es
quo non sic. Amplius, in quibus possile est aut stetici
aut numero determinare accidens: insticiendum y nub xvii bim horum inest. Vt quod tempus non mouetur, nec est motus, annumeranti quot suntsteries motus: namsi nulla earum inest tempori, mansuam quoniam non mou tW, nec est motus: similiter aurem ex quod anima non est numerus: diuidenti quoniam omnis numerus aut impar, aut par: nam si anima neque impar, neque par, munimpura quod non est numerus: ad accidens igitur per dictu, O hoc modo argumentandum.
369쪽
Libro quarto genus agitur, ubi cognata inspicis omni'
an sit ae quo non dicatur. De quo ut accidens, an postit&non inesse, an sit in eadem diuisione genus & species : an capiat estis partem genus, quod sit in renere: an proposita le-cies alicui uod competat, cui genus ipsum non competat quod posituna sit in genere, nulli is eciei sit particeps, an sit genere amplius: an ex aequo species dicatur, & genus: an specie quippiam disterat . cuius aut non sit illud, aut non uideatur genus. an aliud eiusdem sit generis, quod nec contine': genus, nec contineatur: an superiora omnia genera de specie incantur, qua quid est: an genus, uel ipsinn, uel superius speciei sit ceps: an si species, ut quid etiam genus, imo ui ro genera ut qui praedicentur. an rationes generim speciei congruant, aut no bis quae partem sjeciei capiunt. an in genere posita di rentia sit, an & species : an in specie disserentia, an in dimetemtia genus an dictim genus, ut disserentia: an ut data species est, nussa de his dis litia dicatur, quae sunt generis. an prius m- tura species. an abesse possit aut genus, aut differentia. an quod genere situm particeps alicuius, aut si , aut esse possit, quod ge-I neri sit contrarium an species alicuius particeps, quod compotere his possit, quae sici genere sunt. an sint aequivoca species& genus. an esse aliqua neque at propositi generis species. an dictum tralatione genus. an aliquid seciei contrari iam. an in contrario contrarium: an quod generi contrarium nullo sit in genere, sed ipsim sit genus: an genus & species alicui contraria sint, cum sit alterius tantum medium. uel si utriusq; , tamde alterius dissimile. an medium quoque in eodem genere an albcui contrarium genus, specios nulli. an medium aliquo lin pro posito genere. an aliquid generi contrari iun, an in casibus, &ierie, & aequaliter se habentibus, & generationibRs, generantubuS , corrumpentibus ex aequo sequatur. An priuatio speciei opponatur. An &' generi siti sit negatio, an ad aliquid, an non ad idem dicatur, ut spectes, & ut genus. uel ut Fruus, & q sib genere. an itidem genus & species dicatur in casibus. an
quae similiter ad aliquid dicuntur, non sinuliter recurrant, an non
370쪽
non adaequalia genus dicatur,& s cies. an contrapositi contrapositum genus.an qtiae ad aliquid, partim necessaria, partim secus. an ina habitus. aut contra, an habitus in consequenti, sed potestate.an temere quod sequitur, acceptum ut gonus. an utrunq; in eodem aliquo. an quadantenus species generis particeps : an totum in parte sumptum. an in potinate aut possibili.
an quod in duobus generibus, aut pluribus in altero positum,menus ut disserentia expositum uel contra. an affectio, uel in asino: uel pro affecto capiatur. an in subiecta specie redditum genus,an E contrariis,quod melius,aut quod a que bonum,deteriore in genere ponatur. Specta & magis & minus, siue sit, siue appareat, & an de quo genus dicitur, non sit inter species. Distingue a genere disserentiam. nam & amplius est, Sc qua quid dicitu Concreta,abstracta,comitantia pervide.
loci. C A P. I O s T haec autem de ijs, quae adgent A, er Prim locus
proprium, in pici dum sunt autem haec elementa eorum,quae sunt ad terminos, erhis ipsis raro conliderationes fiunt di tantibus. si ergo ponatur genus alicuius existentium, prinirem quidem in pici dum ad omnia, quae cognata sunt ecquod dicitur,s de alio non praedicatur: quemadmodum est in accidonte.Vin uoluptiui,bonum ponatur genus si aliqua uoluptas non bonum. Nams hocinii nistrim est quoniam non genus bonum uoluptatis namg
nus de omnibusquae sunt sub ipso feciebus praedicatur. Deindes non in eo quod quid cst praestatur: scd ut ata' iidem.QGemadmodumalbum,de niuea&anima seipso agi-