Dialectica Aristotelis, Boethio Seuerino interprete, adiectis iam recens Angeli Politiani in singulos libros argumentis

발행: 1551년

분량: 547페이지

출처: archive.org

분류: 철학

471쪽

LIBER VIII.

di propositionum. Sinnil autem ex iustum Duse ab

illo interrogare, quot imodis dicitur bonum, quando hoc diuidente Cy proponcnte, nullo modo concesserit. Quis- quid ulrrem linam orationem multo tempore interrogat, male interrogat. Nam si restondeat quidem ei interrogato quod interrogatur,manifestum quod multas interrogationes interrogat ut frequenter ea iam quare aut nugatur, aut non habet haut inum, num ex paucis omnis

ollogismus: si uero non respondeat, quid mi non increpat, aut discessiis Est autem argumentiri λβicile,cT stinere sicile ipsis suppositiones. Sunt autem Uia, πquae natura sunt prima, π quae postrema. Num prima q idem termino egent, postrema uero per multa term nantur uolenti continuum sumere a primis, aut sopbin cae uidentur argumentationes: in Vibile enim demonstrare quippiam est eum qui non incipit a proprijs principijs, Cr connectit usque ad ultima: definire autem n hili ducunt res ondontes, neque si interrogans delini rit, aduertunt : atqui non felo manssto quidnam ei Equod propositum est, non facile est argumentari: mi xime autem quod tale est, circa principia accidit. num alia quidem per haec monstrantur, ipsa uero non conti git per alia, sed necesse est definitione talium, linumquodque cognoscere. Sunt aurem dis icile argumentabillia , a quae uaede propinqua sunt principio. Non erum contingit plures ad haec rationes inuenire, cum sint pauca media hortim que π principiorum, per quae necesse est monstrare ea quae post ita sunt. Terminorum autem difficile argumcntabiles ij omnibus maxime sunt, quicunque utuntur talibus nominibus, quae primm quidem immanipsta sunt,sinpliciter ire dcuntur, an mul

tipli

472쪽

Υ o P I c O R V M. ε' tipliciter adhuc autem quae neque non utrum proprie, an secundam metaphorum de dejinito dicuntur Nani quia obscura sunt,non bubct urgumcnta: quia uero ignorantArs absque metaphora dicitur quod tale est, non habet quod increpet. Omnino autem omne problema quando di x Lcile argumentabile,uel termino indigere arbitrandum cst: uel est eorum quae multipliciter,uel eorum quae secundum metaphoram de definito esse dicantur, uel no longe a principijs uel quia no manipuum est primum nobH hoc idem, secundum quem didiorum modorum est quod dubitatione praenat. Nam cis est mansectus modus,man num quoniam aut definire oporrebit,aut diuidere, aut medias propolitiones inuenire.Nam per haec monstrantur ultima. In X Ornultis aurem positionibus no bene usignati definitionc non Acile distulare, ac argumentari. Vt utrum lini cotrorium,ari plura: finitis axiem contrari s siquo modo, fa- cile est osten re utrum contingit plura eidem ego cotra ris,an noti eodem autem modo cr in ullis definitione indigentibus uidentur autem in disciplinis quaedam ob d

pultionis doctum,non acili describi ut ex quoniam quae ad latus fecit planum linea, militer diuidit ex lineam, π locum: definitione .uitem dim, stadis mandictum squod dicitur. Nam eundem ablationem habriit loca, Cr l, imae est axicin definitio eius orationis haec. Simpliciter au- X L ratem prima elementorum, positu quidem .s finitionibita ut quid in ea,uel quid circulisivaritimum Oficii re: uerum non multi s ad unumquodque eorum est argumentari, eo

quod non sunt multa modias autem non ponantur principiorum definitiones,discite: tornge autem omnino imp ibile.Sinubter autem his, er in ijs quae sant circa ora- X L IIt:ones se habet,non igitur latere oporici, quando discite G s argu

473쪽

ro LIBER VI IL,

argumendibilis est positio, quod puga eost aliquid eorumque diffssunt: quando aurem erit ud dignitatem,etyr pψitioncm, maior labor di pudire quam ad p itionem. Dubitatio. Dubitare autem po sit qristiani, utrum ponenda fuit didia, an non nam i non ponat,sed poscat, cr ad ita dilutire, maius praecipiet quam quodis principio m=- est siuero ponat, credet ex minius credibilom: si igitur oporret non dissicilius problema facere potitauras autem 'tiora 1 a rare,non ponendum.An distenti quidem non ponendum,ns notius st: reciduio uerb ponendums uero solam uideatur quare manifictum quoniam non jbrui ter er interroganti Cr docenti existimantam e peponen dum 'opacto igitur interrogare er ordinare oportet,

praesufficiunt quae disti sunt.

Loci pro respondente. CAP. DI.κ vi R U I E reston sene autem primum quidem determinant dum quosnam est opus bene restondentis, quemad modum bene interrogantis. φὶ autem interrogantis quid se deducere ora tionem, ut faciat restondentem dic re inopinabiliora quam ea, quae propter positionem sunt necessaria reston is uero non propter se apparere, a ridere impossibile ut quod praeter opinionem est,sta propter positionem: num alterum βrtasse peccatum, ponere primam quod non oportet: Cr positum nonservare aliquo modo. Cina autem fiunt indeterminata ijs qui propter exercitationem Cr experientiam orationes faciunt nam non eaedem considerationes cr discentibus, ta d centibus,π concertantibus, neque bis, Cr ijs qui exercent. se inuiceminspectionis gratia: nam discenti quidem ponen: ... dufunisi fir ea quae uidentur. nos enim conatur fassum ullus docere: concertantixm uero interrogaritem quid uideri

474쪽

T o P I c O R V M. 47rsiriasiquid sicere oportet omium,r pondontem alitem nihil uideri patii a in siilecticis congrcsion: bus quae non concertasionis gratia, ta experimenti ex in petitionis ord-tiones aciunt, modum enuclautum est ci opacto opor leuteoniocilare re,ondent , er g talia dare, Cr qualia non, ad bene lit non strua inpositionem: quoniam inqVam nihil habemus tria tum ab sys, ipsi aliquid dicere tentemus. Necesbe est autem resipondent sustinere oratio- x L v inem, nodo aut probabilcm, aut improbabilem positionem ut neutra meτ auisimpliciter 'obabilam, aqt improbabilcm ut indeterminate, ut huic alicui, is et ut . NAhil autem refert quomodocmqu dum ea probabilio, aret improbabilis ju : nam idem modus eris bene restondi'ndi, uel dandi,uti non dandi quod interrogatum est: nam c mimprobabilis ni pψitio inrcle est oeconciresonem probabilcm fieri: eum uero probabilis, improbabilem. nam oppositum semper positionis interrogos concluddi si autem nos probabile, neque improbabile quod positum est, π conclusio crit talis. Quyniarn autem bene stilog xv v I retuns, ex probabilioribus a notioribus propositum, monirat,manilistum est quod quando simpliciter di improbabile quod proponitur,non dandum cst reston titi, nec quod non uideturAmpliciter, nec quod ui tur quidem,mimos autem conclu)ione uidetur. Nam cum improbabilis e, positio, probabilis est conclusio: quare oportet

quaesumuntur,probabilia esse omnia, er magis probabilia quam quod proponitur, i debet per notiora quod insenus notum esὶ concludi: quare 9 ncque tue di quippi meorum quae interrogantur,non poncndum ci r pondcnti

Simpliciter autes' est probabilis propositio: dilucidum csὶ κ L v ii Iquoniam conc io Ampliciter improbabilis: povcndum G ε

475쪽

ήνα L I B E R s V II I. igitur er quae videntur omnia, Cr eorum quae non viden-.tur,qvieculis ni us sunt improbatalia conclatione. N.

. ire si cienterjic uidebitur dibceptatum esse. Similiter autem erit,ers neqtae improbabilis, nos probabilis est positio.

Nam sic Cr quae uidentur omnia danda , Cy eorim qua non uidentur,q .ecans minus sunt improbabilia conclu--

i. sonesc enim probabiliores accidit orationes feri,Si igitur impliciter quidem probabile, uel improbabile quod ponitur .ad ea quae uidentur; pliciter, comparatio ficie-da. Si autem non sinpliciter probabile, uel improbabiles quod ponitur, sed restondent ad stinum, quod uidetur, π quod non uidetur iudicando, ponendum, uel non xi ponendam. Si uero alterius opinionem tutetur restor dens ansfium quoniam ad thius intelligentiam alis endo, ponere Angula delet, er negatre: quare ex qui curant extraneuss opiniones ut bonum cet malam elbe iam, quemadmodum Heraclitus inquit non dant non adesse β-ania contraria eidem, non quia non uidentur eis haec, sed quia secundum Heraclitum c dicendum. Faciat hoc

rem ex qui subripiunt ubinuicem positiones, coniectuit enim ac M is dicat qui ponit: mansenum igitur quae cor is landum restondenti sue sinpliciter probabila, inet. ii allicui positum est. Quoniam autem est nccesbe omne quod interrogatur aut probabile, aut improbabile esbo,

a ut neutrum. er ad orationem, alit non ad orationem, a

tinere quod int rogatur, fisi quidem quod uidauri Crnon ad orationem: dandum est dicendo quod uidetur. iii Non enim interimitur posito eo quod in principio. Si vero non videtur,a non ad orationem: dandrum quidem, ex consigniscundum quod non auctur, ad deuitationem iii a seriaci tu. Si vero sit ad oratione, cr uideatur, dicesim

476쪽

Υ o P I C O R V M. 473 quoniam ui tur quidem, sed ualde propinquum ei quod in principio est,ta interimitur eo posito quod proposse iam eis. Si aut ad oratione quid , ualde autem yro- L v. ababile postulatum, dicendum quod accidit hoc posito;atualde ab ursi esse quod proponitur.*Si uero nisue pro- L v Ibabile,nes improbabile i nihil quidem ad rationem, dati .

dum nihil determinando. Si autem ad orationem, con- Lvis

Phicorim quod interimitur posto eo quod in principio est. Num)ic er qui restocti nihil debitur propter hoc patisi quidem praeuidenssingulato Grit, ex qui in ii: . . terrogat asequetur hammum myius ab eo omnibus

probabilioribuε conclusione. Quicunque uero non ex LUDI ,

probabilioribus conclusione conantur stilogiesre,prest,cuum quoniam non bene hilogizant quare e se interrogant, non ponendum. Similiter autem Crin iis quae, ob cure,ς multipliciter dictitur,occurrendum est. Num quia datum est restondenti non discenti, dicere non disco,er multipliciter dictum non ex neces itate confiteri, utini gare, muniyctim quoniam prima quidem ni i planum sit quod dicitur, non culi landum ut dicat haud intelligo: num sepe ex eo quod non clare interrogantibus dant, o currit aliquid didicile. Si autem notum quidem sit ul- I. κtipliciter rem adum,ct in omnibus quidem uerram uolfilbum sit quod dicitur: dandum simpliciter quod dicitur, . . uti negandum: si uero in aliquo quidem sit ueri , in aluequo autem Albura ,significorim di quod multipliciter dicitur: er quia hoc quidem fit in , illud autem verin. Nam cum ponisius dictinguitur, immani istum si s in i

principio ambiguum unimaduerterit. Si aut no pr Lxi

Miderit dubium,1ed in ulterum a Piciens posuerit, dicenda ad eam qui in alterum ducit, quoniam non ad id usticiens. 8 G , Odi

477쪽

M LIBER VIII. dodi , sed ad alterum eorum. Num pluribiu existentibus quae sub eodem nomine i eadem oratione unitatius est x xii ambiguitas. Si ueta er di lucidusit, complax s md in

tem omnis propositio hauissica, a re cura alii u est, ex quibus stilogi mum, aut propter aliquam illarum manifestum φιαν os alterius gratia sumetur. ex eo quod plura 1imilia interrogant. Num aut per inductionem, aut persei litudinem,pleruns Minuci me sumunt: singularia cxiii .itar omnia poncndum,1ictini uera,ta probabilia. Ad uniuersale autem tentuita instintiam fiam. Namsine instantia uel quae sit,uel quae uideatur,probibere orationem,

protervire est si igitur multis apparentibus non dederit uniuersale qui non habre instintium, manismum est quo-ι xiiii Hoterrit. Amplis , si neque contra argumentiri habeat quod non uerum, mutio magis uictbitur prole iitre,quamuis nec hoc sufficiat: nam complures orationes opinionil us contrarias habemω quas di te est soluere, uelut Zenotus,qu)d non contingit moueri, neque 'diam

pertransire sed non propter id,quae mi opposta his, non ponendi .Si igitur qui neque contra argumentari habet, neq; illare,non ponit, dilucidum qχoniam proteruit: est enim in distulationibus protervi reston io praeter dictos cx v modos,hilogi mi destrucliud. Sustinere autem προ-

stionem, ex definitionem, ipsum sibi ipsi oportet praeam

gumentando. Naim ex qui . interimunt interrogantes quod proponitur, manifestam quoniam ijs adursandam. L κ vi Inopinabilcm uero suppositionem cauendum sustinere. Erit aurem inopinabilis nitati citor: namstea ex qua, Dona co tingit dicere: uis omnia dicat aliqreis moueri, aut nihil: π quaecunque prioras mori esk cllcnda, Crqitin

478쪽

metunt, soluendi interimendo id propter quod fit fit sum. Nam non is qui quodum interimit soluit, ne quidem s* - est quod interimitur: habere enim potest plura Usa,oratio, ut si quisb at sta tem scribere, Socratem

uero sedere accidit enim ex his,Socratem seribere: intem empto igitur socratem sedere,nihil nugis soluta est oratio: quamuis sed uni sit postulatum,scd non propter id or iis fissa: nam si quis 'sedens,nonscribens autem,non ain: psius in dissi, apte accommodabitur eadlam solutio: qgare . . : non id interimendum, sed sedentem scribere: non enim omius qui sedet,scribit. soluit igitur omnino, qui interimiti propter quod fit fissum: nouit autem solutiolae, qui scit quod propter id falsa oratio: quemadmodum in iis quae Adso describuntur. non enim fuscit instire, ne quidem sifilsum fit quod interimitur,les er id propter quod Album,

ignanem: sic erum erit mansistam utrum praeuidcns aliquid, an non, Scit inflantiam. Loci communes pro interrogante,

ec respondente. C A P. IIII.

Est autem orationem prohibere concludi, quadrupi, L X V m citer.Num aut interimendo id propter quod sit album: aut ad interrogaritem instantium dicendosepe enim non .soluit quidviqui tamen interrogat, nonpol si longiuKpr

ducere.Τertium autem ad interrogata accidit enim ex interrogatis quidem non feri quod uolumim, eo quod non bene interrogatasnt addito autem aliquo eri conclusionem. igiturnon amplius poto prodacere interrogans, ad int

479쪽

LIBER VIII. ad interrogantem erit instatia: i autem potest, ad intem rogata. Quari mautem,psima est in nitarum ei ad tempus: num quidam Uibus in rit ad quae diluta re pluris est temporis,quam praesentis exorcitationis: instin iis igitur, ut fictum est prius,quatuor modis sunt. Solutio autem est earum quae dicta sunt,prima tantum reliquae aurem prohibitiones quaedam ex impedimonia coctu onum.

L κIκ Inculpatio vero orationis, er secundia inam oratione, π quando interrogatur non eiacm. Pleruns enim qVod

non bene distulatur oratio, is qui interrogatur, cst causa: eo quod non concedat ex quibus probe erat distutare adplitionem nam non est in altero solo, bene absoluere com L κα mune ores. Necessarium igitur quandos ad Ecens ,πnon adpositionem argumentari, quando is qui restondet,s contraria interroganti obstruat corroborans proto utentes igitur, ultercatorias,π no Dialecticas faciat exemcitationes. Amplius uuisu quia exercitationus exper,

menti gratia, cr non doctrinae huiusmodi sunt orationes

posticuum quonia non solum uerum hilogia unda,lieruinetiamfissum,nec per uera semper,sta quados er persa sa,saepe enim ueroposito, interimere necesse est Albuciam rem,qua proponendasti a quandos aut ex bo p sto nterimenta perfilsarnihil enim prohibet, alicui uid ri quae non sunt,magis quam uera: quapropter ex ijs quae illi uidetur,oratione sim magis erit sua us quam autus.

L η XI Oportet autem eum qui bene transstri, Dialectice C non contentiose transrre. Ut geometra geometrice, uefissumsue uerum fit quod cocludendum est:quales autem L ηxia Dialectici ollogismi, dictum est prius. Q aoniam aut

malu3 particeps, qui impedit commune opas, parci q oder in orationibus: nam commune quippiam quod propo-

480쪽

tem itones h eundem utrisque finem assequi: nam plures uno impo ibile eis uincere. Distist autem nihil fue in respondcndo,siue id interrogando fiat: nam Cr qui contentiose interrogat,praue dii putatis qui in restondendo non dat quod uidetur,nes fuscipit quicquam quod uult intem rogans interrogare. Manifestum igitur ex ijs Pae δίhi, L κ κ iri quod non siniliter inculpa m πρ dum stipsam re

tionem,s interrogantem. Nam nihil nobiset orationem quidem prauam etfe, interrogantem uero ut posibile est optime contra re ondentem disceptare: nam contra protervos non posibile 'rtisse olim sumere quos quis uult,std quailes fieri postile acierihilogi mi. Quoniam

autem est indeterminatum quando contraria, er quota

ea quae sunt in principio sumunt homines nam plerumque per stipsos dicentes contraria dicunt:'abnuent sprius, Lint ponerim:ia quod interroganti π contraria, er quae in principia, plerunque obediunt necesse est W uas feri distulationes: causa autem est qui reston, haec

quidem non dans D autem talia dans: manifestum ijtur quonia)n non similiter inculpandum Cr interrogantes, er orationes. Orationis autem fecundum seipsas quin- Insulpatioque sunt inculpationes. Prima quidem quando ex inter rogatis non concluditur, neque quod propositum est, ne, que smnino quicquam, cum sint uel Asa, ues inopinabi- ti,aut omnia,aut plurima,in quibus consissere dciat conclusio: er neque ablutis quibusdain, neque additis, neque his quidem ablutis,issis uero adhus, fit concivisio. secundo aurem ἰ ad possitioncm non fiat Ozogi mus, cr ex talibus, ier eo modo quo dictum est prius. Tertia uero si additis

quibusdam sat hausinus: haec autem sint deteriora i si

quae

SEARCH

MENU NAVIGATION