장음표시 사용
481쪽
13 LIBER VI IL'qitie intenrogantur, er itum probabilia conclusone etiam si ablatis quibusdain. nam quandoque sumunt plura necessariis quare non cὸ quod haec unt,fthllogismus. Amplius, sex inopinabilioribus , er minus credibilibus e clusione, aut f exueris, sed maiore oma indigentiabus domon Dari,quam probicina: non oportet autem ex
omnibus problematis hilogi mos existimare similitern babiles esse, ersuasibila: natura enim stitim sunt aliqua quidem juciliora, alia uero di iciliora eorum quae intem rogantur : quare si ex aliquibM ut feri potesὶ maxime probatilibus, coniectura n ycerit, distulatum bene est. Manilistum igitur quoniam orationis non eadem im Ipatio,cr ad problema, Cr secundum se. Nam nihil b eundum se quidem orationem prohibet este uituperabilem, ad problema autem laudabilem: σrur in edirem so secundum se quidem laudabilem, ad problema autem uituperabilem: quaeira ex pluribus est facile cum prob
L κ κ v bilibus,tum ueris concludere. Erit autem quandoque or Eo etiam concludens quam non concludoes deterior,quando illa quidem ex ab urdis concludit: cum non sit tale problema, haee autem indigeat talibus quae sunt probabit. κ κ v.a Inser veru, Cr notissim ex albumptis sit oratio. Eos aut nil qui perfilsa uer in concludunt, non iustin est in Dpare. Nam Alsum quidem semper nec bes perfusa brusobrare: ueri aut est quandoque per rusa ha μα are, inan festim autem id ex analyticis. Cum autem δε-
monfiratiost alicuius diffs oratio: si Hiquid est aliud quod ad conclusioncm nullo modo se habet, non erit exsto hilo minus: si aurem appareat, sophi ins erit,non Δ moinratio. Est autem philosophema quid ,hllo,seu d rostrativus:eptarercina aut ,ollogi mus dialecticus:
482쪽
Υ o P I c o R V M. 47'sopbifim uerbidirui iniis conrentio re, aporema autem stilo fimus dialecticus contradictionis. si uero ex utri'; quae uideantur,aliquid octondatur,non autem similiter videantur: nihil prohibetqqod ostenditur mugis altero ui- α scd siboe pidem uideatur , illud autem neutra L κ κ U Irparte: aut si hoc quidcm uideatur, illud autem non uide turissimiliter quid similiter utique erit .m non:β tem mugis alterum , sequetur quod est magis. Est au- ιπκVII rtem quoddam idem adhilogi nos peccatum, quando ossenditur per longiora quod contingit peδ breuiora, πquae oranioni agunt.' quod est opinio magis altera, qua altera:s quis petu ipsim quodque m me esse, esse autem opinabile Num quod uere est:quare quorundia mugis esFeis : ad qκω autem magis, magis dicit ir esse.
esse autem eripsam opinionem ueram: an erit accur tius,quam parsit exigens quaedams petitum est autem erimum opinionem uerum esse, crinum quodque maxime
esse, ac si ipsa opinio vera, certior fit: sed quae ncquitia
maior,quam quae fisit circa id cuius est oratio utere erasums oratio autem est mantva uno quidem modo, er p bsi fimo,ssit concludens sic, ut nihil oporteat interrogarermo ratem Cr qui maxime Acitur: cum sumpta quid set ex quibus neccssarium est conclusionem esse, quaequitem sint per conclVsiones conclusa, etiam si id omitti tur quod uade probabile est.
Pro opponente 5c respondente loci
F Aga autem oratio uocatur quadrup ter. Vno qui- Lx XI κdem modo quando apparet eoncludore quae non coimebidis uocatur aute apparensalitigio ushllogismus. Alio modo,quando concludit quidem, non tamen ad propo φ
483쪽
cunt. Aut adpropositim quidem concla sit non mai=euntam proprium disciplinam hoc aute est, ita pie non est medicinalis,uideatur esse modicinalis, aut geometrita, quae non est geometrica, aut dialectica quae non est Ed ilicasueuerem,sive Albi sit quod accidit. Alio autem modo perfilsa non concludit butas autem erit quandos
quidem conclusio figa,quandos autem uera: nam Album quidem semper per Alba concludit, uerim autem possib, laester non ' uera ut dictum est prias. Quod aut fit a sit oratio ricentis peccatum potius est, quum orati nis:-ne quidem dicentis semper , sed cum lateat ipsi
quod fit ara orationem dixit aliqua eo quod ab ipso fuscipimus cum pluribus ueris quippiam amplius: ct ex ijs quae
maxime uidentur interimit aliquid uerarim initis enim invictis, verorum demonstratio es oportet sane posse torim aliquid non esse omnino, quare erit huius demon stilatio.Si autem uerum concludat per fissa, Cr ualia. absurda, compluribus isterior erit quae Fumollogietrant: erit autem talis,er quae fissum concludit. Q re manis stum quod primu quidem cosideratio orationis secundisse famest,si concludit fecundu autem, utrum uerum an fissum tertia uero, ex qualibus quibusdam. Nam si ex usis quide,opinabilibus autem, rationabilis: si aute exis lantibus quid sed inopinabilibus, praua si uero CT Cvalde inopinabiliusnt,dilucidu quod praua: atusim siciter,aut ad rem. Id autem quod in princi o mcontrari quonam pacto peteret interrogans, fecunda ucritate qudem in Gublicis dictum 4b, fecundum opinioncm MC X nunc dicendum cst. Potere autem uidentur id quod ob
principio quilis modis.Manilecti si ne quidem mira
484쪽
s quis id ipsum qu monstrari oporteat, petat hocratem in eo ipso quidem non icile latere potest:inhnon mistem, Cr in quibuscunq; nomen ex oratio idem significat,
magis. secundo autem, quando quod parti dariter oporteat demonstrare uniuersaliter quis petat: ut qui argumentatur quod contrariorum una di ciplina, omnium ompositior postulauerit unam esse: nam uidetur id quod oportebat fecundum se ostendcre, cum alijs petere pluriabus Tertio, ii quis quid uniuersaliter est ostendere propositum, particulariter petat : ut si de omnibus contrariis propositum est, de aliquibus postulet: ui tur enim hic o , quod cum pluribus oportebas OBndere secundum se, e ira petere. Rursus,3 quis diuidens, petit problema: ut soportet inendere medicinam sani ex aegri, extra utruit postulet: aut β quis eorum quae sequuntur se inuicem ex nec itate, alteris petat: ut latus incommensurabile se divinetro: β oporteat ostendere quod diameterlateri Aest qualiter autem'contraria petunt ei quod ex principio
est. Num primo quidem β quis os sita petit Mecundum
Uirmationem Cr negastionem. secuta autem contraria secundum oppositionem: ut boni er mulis idem. Teretio uero fi quis uniuersaliter postulans, particulariter petierit contradictionem. Vis quis mens contrariorum L X X X innubii di eiplinam, sani er aegri alterum esse petit: usi si hoc petens,in uniuersali oppositionem tentet sume . sum, si quis petat contrarium e uod ex nec itate acci- 'dit per ea quae positi sunt: er si quis ea quidem non itquae opposita, at alia petit duo, ex quibus erit opposita
contradictio. Dderi autem contraria semere tantillum L κ κ κ i Iab eo quod est in principio :quoniam huius quidem est peccatum ad conclusionem nam ad illum ficientes,
485쪽
ia LIBER VII Lquod in principio est dicimus petere cotraria autem uni in propositionibus, eb quod i se aliquo modo se haberet ad
inuicem. Advmnaitan autem er exereritionem tiliani orationum primum quidem eonvertere assuescere oportet orationes. Sic enim Cr id quod Acitur copiosius non habebimus, tr in paucis, plures sciemus orationes: nam conciertere,esst transumentem conclusionem cum reliquis interrogationibus interimere unum quippiam e
rum quid isti unt: necesse est enim si conclusio non est,
vi aliquam interimere propossitionum siquidem omni-ικκκrii bus positis necesse erat conclusiionem esse. Ad omnem a tempositionem π quodsic σquodum 1la argumenta meo derandum, er cum inueneris, solutionem 'tim qu rendum. sie enim simul accidet Cr ad interrogandum, π ad respondendum exerceri: π1β ad mullion adium habemus, apud nos ipsossensim comparanda sunt quae attinent ad φ positionem argumciitamum id ad cogendum murrim copiam praebet: er ad redarguendum magnum habetadumentum, quando quispiam promptus ob argumencirco quod sic a quod non 'mam ad contraria a risu rere obstruesionem,ta' ad cognitionem,π ea quae
secundum philosophiam est peritium posse eotist ieere, er eon hexisse quae is utras accidunt suppositione,non paseum ii umentum: reliquum enim horum, recte eligere alterum: oportet aurem ad id quod tale est esse bono ingenio : ex hoe est secundum ucritatem bonum ingenium, o
se eum uerum, ex disgere βψ-: quod qui nati
sunt bene, possunt probe facere: nam qui amant, ex qui Q κ κ κ iiii odiunt,quod ii sirtur acile disternunt optimum. Et ad ea quae saepi mae incidunt problemata, scire oportet oro Gnes,s id maximi deprimispoioibus. N. in his fili Adiunt
486쪽
re. Nam quemadmodum in geometria ante πει est circa Relamenta exercitatum cse, Cr in numeris circa cap tales
prompte se habere, T multum refert ad hoc er alium numerum cognoscere multiplicati . similiter quos minorationibus promptum esse ad principia, π propositio
nes memoria scire onori lana 'erinde ac in memorias imsorio solum, loci positistitim faciunt ipsas res memorare: ier bee sciunt id ratiocinandum promytiorem, O cIubdad determinatis illis in biciat sic nilim nim ram. Pro LXXXV II positionem ; communem magis quampo sit onem hi m moria donendi . filatis principiorum positio immeopiosium esse mediocr tor, disciles. Amplius, at En in LXXXum
unum plures facere af e crudum, uelat j q doecu i , me abscondunt.Tale a tem erit si qqis q'am plurimum absim. dat us linitate eorum, det quibus est oratio erant uvidem poti es oratio um univor ales maxime qVae id uti possiit, ut quoniam non est una 'lurium d scis ina: sic enimer in Vs quae fiuntad aliquid, T in contrari',π con tribtis 4L Oportet utem π reminisci immor alas facere LXXXIV oration frames uerit disputans particulariter. Sic enimo pilares licebit unam ficere: βniliter autem era o drrhetores in ens immuribus. Eundem autem quam maxiam sugere,contra uniueissest chaogi mos. Et semper x coportet considerare orationcs,si in pluribus com mibus d b i litur. Nam omnes particularcs in xii aer ali dii n- x et
487쪽
titiam accipere ab ijs quidemqui inhilogismis triti sunt praepostloes,4b kr uero qui in indum ibus militudines:
κ c iiii in hoc erum utrici; exercitati unt. Omnino autem exerciati tionis grauia disceptantibu tentandum afferre autosi , mam de aliquo,aut propositionem, uulsolutioncmi a tis,hintiam: siue recte quis dicat, siue perperam, uel ipst, ulter .er ad quippiam ut τq;.Ex his enim ficultu exercitatio autem facultatis gratia. Et maxime circa proposiationes, σὰ talias:est enim bissimpliciter dicam Dial rectos, propositiuus er in untiam: est autem proponere quidem,unsim Acere quae sunt plura. Oportet enim unum omnino fumere ad quod est oratio rinnare autem quod unum est acere plura nam aut diridit, aut interimit: hoc quidem dans stud autem non dans, eorum quae proposita κ c v sunt. Non est autem cum omni dilutandum, neq; contra inlibet exercitandum Nam necesse ad aliquos,parvus fieri orationes:ab eo enim qui omnino ut i apparere,dissiliendi rianum autem om ino tentare ollogismo concludere, ueruntamen 'on pulchrum, eo quod non oportet aduersus quoslibet aci. consistere:quandoquidem necesse est purulloquium inde emergere: nu qui exercitati sunt, non posunt abiunerea dilutatione, sine aetercurione. x c vi oportet aut er sams habere orationes ad his modi problemata, in quibus cum pauci simorum copia eis ad quam plurima utiles habeamus illae uero fiunt uniuersasses,
erad quas in promptu quisum adimimire difficile ei ι
488쪽
NVnc leuissime elenchos attingamus. Hi non tam praestant ut simus, quam ut dom uiaeamur. aspiciendi tamen non nihil, ne sicile a Sophistis eonfutemum quorum hi sunt in disputando fines, ut refellant, ut mentiri cogant,ut absurda loci', de
barbara,& nugatoria. Loci comin in uerbis,aut caetra uerba. In uerbis aequivocatio, ambiguitas, compositio, Gusio, accentus, dictionis figura: tiam subiectas generibus species omitto. extra uerba autem,quod ex accidenti, quod pure, de aliquatenus: tum consutationis inscitia, & quod ex consequenti, nec non principii accitio, 3c positio non causae tanquain causae, & multarum interrogationum in unam collisio vos explicare longiwimum,
de fortasse suoniam plerumue ad Topicar untur superuacuuin. Hacienus Aristotelis ars omnis uel ratiocinandi, uel peculiariter demonstrandi, uel disserendi, uel postreino cauillaim di. quam qui penitus inspexerit, edidioerit, exercuerit, & secum quod opus est argumentando colliget, ac demonstrabit, & cum alio disputans facile quod uolet,aut impugnabit,aut tuebitur.
ARgumenta sophistica intra colorem sint posita uerit
iis ut minus expertis hominibus stannum argentum,&orichalcum, auri In es e uidetur: ita sephisticum argumentum vitur uerum, cum mani o falsum esse deprehendatur. Si- eut ergo solertibus medicis uenena esse cognita, necnon os dentia humanum corpus omnia debent : ita uerum in omni discisina exquirentibus, sophis ta 3c captiones omnes debent innotescere. Primum quidem, quoniam nobis contingit multum in sermone uersiti, cxpediuerit nosse, quot modis unum-
489쪽
ouodque dicatur, quae simili modo, & quae alio, tum nomitu
seu uoces, tuni res dici possint. Secundo loco, ut quaestionibus possimus alienis occurrere . nec non nostris haesi attonibus 1at, facere. Tertio loco , tit loquacitatoria aliquorum possimus contundese , qui robus in omnibu, ideo uidentur cxcres- nullius mi expertes esse,'npes ima uita alios allicitan',
quod situ omnium ignaris,imi, lod sola loquacitate redunda tes: quales quidam fuiss) rbetores argitatur, Gorgias, Hip
pias. Protagoras, & Prodicus. His ergo de causis non praetc mittenda uisa est captionum, inq; ferinone tondicularum e gnitio. Cum ergo tria sint omnino,ut iam dictam cst,arguinc toruin genetra uerum unum, altorum falsim, tertium intcr ea
medium, quod probabile uel non repugnans appellatur: primum quidem ab aliis di vinam pariens, ab aliis domonstra-titium nuncupatur, de quo mox dicetur. Hoc circa prima uα- satur, quandoquidem ex suis cuiu libet disciplinae principiis definitis, & firmis, non ex respondentium & intendentium arprobationem opinione texuntur demonstrationcs. Secundum, quod medium diximus locum obtinere, partiuntur aliqui inprobabile, seu dialectimin. Ac quod exquisitiuum uocant, id ex probabilibus fit. Probabilia aurem ut iam diruim est.quae uidentur omnibus, uel plurimis, uel peritis, uel magnae existimatio nis uiris. Circa eadem fermE sunt exquisitiua, nisi quod non sint cx communibus, uel pliarium opinionibus, sed eorum qiurespondeant, a quibus eam di prehendere expedit scientiam, in qua si experientia cum dialecticus in ra communem ferinonem acceptionemq; disciplinanim omnium contincatur, mathematicas inquam, & grananiaticam, de reliquas . circa quae de exquisitiuus quod diximus modo uorsabitur, de quibus iam diaximus. rtiain,quoel talibi quod sophisticum,quodq; capti o- sim diximus appellari, exquili tui iaciem gerit, iterum circa falsa uersatur. 8 in ipsa liallacinatur materia, dcclinat5: ad id quod ab opinione alienum est: quippe uci ex ibiis constat particularibus, uel negativis, uel etiam simili figura. Propositiones ita secunda sumendo figura, de qua in parte dicetur iudicanti: ueluti si dicas, haec tunica in sertis, sertis est qui tartitudinem habet haec cino tunica habot sertitudinem. Item, homo est animal equus est animal .ergo homo in equus. De liis igitur nune nobis dicendum est. Primum itaque considerandum nobi s est, quae nam ita corrixantes, de his tendiculis Se captiunculis ins dantes
490쪽
dantes coniecten . sunt nimirum erran , ut quidam palmcis metiuntur, tria. nam ea captio, aut in loouendo, aut in prinuntiando, aut in scribendo est. Aristoteles partes facit: elenchos, mendacium, admirabile, soloecisinum Aquinnim, nugari eum qui disputet. Id cer est cogere, idem inpius dicere. Elanchi, hoe est coarguendi species duae: una quidem in dictione altera uero extra dictionem.
Ouid intendit ec aliquem syllogise
retargutionibm ,πdei s que uulantur redargutioncs fiunt autem captiolae ratiocinationes,ut no redargationes dissemus oportet,incipientes ecundi nuturam rimis Q ghd igitur quidem cum nonsuro uid&:tlirmi fissum ξ. Num qiremadmo du er in aliis id si per quanda, militudinem c 7 in ora tionibuι se habetaetenim hi quide habitum probe nubet,ini vero uiaretur,ex tribu tumeres,s componetes seipsos,σpulchri bi quidem ob pulchritudinem: illi autem videntur, seipsos fucantes. Et in inanimatis quoqsmiliter: nam erillorum haec quidem argentum , icta uero a rum, re Tasunt: illa non sunt quidem, apparent autem se eum νωμm ut sitharurin ery ea, argentea: Crylle tincta, II 4 aurea