Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

301쪽

amanae natarae immissisimam babent. Λtque ideo etiam cisus H sanato morbo , recidivae cavendast causa jussit, in resectione olinibus diebus a titiano a sinere a simulque curandum esse, ut Hu nibiI ns molle π lene fuma.

rura

Exercitia pulmonum violenta &c. Ualido cursu , plurimis corporis musculis agentibus, accelerari debere motum sanguinis venosi, adeoque 2 cor irritari isic , ut saepius & sortius contrahatur , alia occasione in Comme tariis l. 99. a. probatum fuit. Uerum , corde frequentius contracto, Se fortius simul eodem temporis spatio, augetur celeritas sanguinis per pulm nares arterias pulsi quam maxime . Demonstratum autem fuit ε. i . , auctomotu sanguinis per vasa, di illatis aquosis partibus , produci viscositatem sanguinis inflammatoriam, qua ad concretionem lacilem disponitur. Simul etiam tunc probatum fuit, ab eadem causa augeri vasorum ad initia amplitudinem , & liquidorum crassiorum in tenuiora vasa impulsum t unde tunc conincludebatur , obstructiones, inflammationes &c. ab aucto motu sanguinis pelluasa sequi posse . Quamvis autem illa mala is toto corpore ab hac causa nasci queant , imprimis tamen pulmoni majus inde imminet periculum , quia Ee tenerrimis vatis constat, & velocitatis sanguinis incrementum illum pluxassicit. Demonstratur enim in Physiologicis sa), quod omnis liqare rotiar

corporis, quo tempore , di tributus per omnes partes, fames eireuitum ab iis et is ter eunctas , eo tempore totus semel transit per selos pulmones 3 ideoque in Bumor omnis vitalis totus quantus pulmones xransit, dum per alia viscararantum rana portio transfuit. Η c intelligimus rationem , quare a vallis dissimo cursu ia homines M animalia toties subito moriantur , uti passim Observationes Medicae testantur . Imprimis autem tunc lanestissimus eventus sequitur, dum aestuantes k anhelosi a cursu homines frigidum aerem hauriunt,

vel pelidum potum bibunt affatim et ratio horum data fuit in Commentariis

I. IIS.

Lucta , nixu . Ualidissima enim tunc omnium sere musculorum voluntariorum actio est , adeoque 2 acceleratur sanguinis venosi motus aequeae a cursu. Verum praeterea Videmus, Omnes homines, dum luctantur, vel valido nixa pondera elevare , aut obstacula quaedam remOUere , Conantur , aErem magna copia inspiratum retinere quam diutissime , antequam e spirent, atque similes conatus repetere continuo. Λεr autem calido pulmone retentus rarescit, & tanto magis vasa pulmonalia premit, quanto ma nis a calore expanditur et hinc patet , a ustari debere pulmonis vasa: lat ram agentibus musculis acceleratur sanguinis Venosi motus versus cor, illud que irritatur in validiores A frequentiores contractiones 3 cum autem ab aεra

rarefacto angustata suerint pulmonis Vasa , dissicilius sanguis transibit per pulmones , Se tantum eius fiuivissima pars per arctiores iam vasorum fines transire poterit , crassissima accumulabitur, atque obstruaeones & inflammationes

pariet.

Cantu , clamore. ob eandem rationem inter peri eumoniae causas setaec reseruntur. Vox enim formatur expulsu aeris, tota capacitate pulminata ) Lib. IV. eap. '. Pag. 2 . s H. 3 rh. Instituti Medic. I. Io .

302쪽

nis contenti, per caulas arctantes thoracem , ita tamen ut aεr sic per asperam' arteriam expiilsus incurrat in ventriculos larynῖis , cartilagines arytenoideas .

rimam glottidis. Nimis enim dilatata glottidis rima aer liberrime exit, sed nullum sonum facit , uti patet in illis , qui praviorem sonum edere conantur , quam possunt. DemonstraVerunt autem Musici, vocis diversitatem quoad actutem & gravitatem pendere a varia apertura rimae glottidis , staui, vel minuta celeritate aeris expulsi . ubi ergo acutissimos tonos ca tando assequi conantur homines , causae thoracem arctantes valida vi exprimunt aerem pulmone contentum per anpustatam admodum glottidis rimam , unde aεr pressus valide reagit in pulmonis cavum , quo continetur , hincque

impeditur liber sanguinis per eulmonem transitus. Idem in valido clamore

verum est, qui semper eo acutiorem tonum format, quo sortior est. Pha nomena autem, quae apparent in cantantibus , vel sortiter clamantibus h minibus , evidenter hujus rei veritatem probant. Seir per enim tunc tu eida rubet facies , oculi suffunduntur sanguine , venae frontales & jugul res tument &c., quae Omnia docent circa cor dextrum accumulari sanguinem venosiim , quia libere per pulmones transire noquit, uti alia occatione ad β. 8o . probatum fuit. Equitatione sorti in Uento adverso . Demonstraverunt Physici sa), compora per fluidum mota resistentiam eati, atque aucta Velocitate corporis moti nanc resistentiam augeri 3 partim quia cohaesio particularum fluidi fiiperari debet, partim etiam quia partibus fluidi motus conciliatur. Si

ergo quis pernici equo per affrem Vehatur , cum adtioni aequalis sit reactio , tanto magis aer premet pulmonem , quo rapidius per aera moUetur homo. Verum si jam simul aεris adverso vento moti directio superari debeat, patet satis augeri quam plurimum illam vim, qua aεr pulmones premit. Si a tem 2 frigidus talis ventus fuerit, eo magis constringentur vasa pulmonis , Ω tanto majus periculum erit adunationis molecularum sanguinis vide M. Ir70. Venena coagulantia &e. Docuerunt Chemiet , dum sanguinis humani, aliorumque animalium , proprietates describunt, a spiritibus acidis sossilibus ex Mitriolo, nitro, sale marino &c. expressis Vi ignis, sanguinem eoagularit idem ab alcohole , alumine , vitriolo & pluribus aliis contingit. Possea tentatum suit , quid similia essicerent, si venis apertis vivi animalis instillarentur , qualia plura experimenta apud me erum sue , aliosque Λuct res inveniuntur . Tentavi similia in canibus saepius , vidique semper sanguinem inde grumescere, & per venas, semper latiores in suo decursu , ad cor dextrum deserri, dein in pulmones: ibi autem haerebat, M post summas anxietates animalia haec moriebantur , citius vel serius , prout major minor e talium coagulantium quantitas venis injecta, R diversa laret horum inie rum emacia. Poterit ergo A a talibus causis Iethalis subito peripneumonia induci. Interim tamen cautum est , ne talia , Per os ingesta, venas ingredi Sc sanguini misceri possint, antequam admodum diluta

suerint, vel sic mutata . ut nocere nequeant. Minima enim venarum abnc a 's Grai etarde Physices Elementa Mathem. Tona. I. pag. va .cb Cicuti Aquat. histori de noxae. Bachlivius sellage experiment. pag.

303쪽

sorbentium & Vasculorum lacteorum oscula in primis corporis Uiis ab acti oribus sic coniti insuntur , ut omnis aclitus tollatur ἔ acleo lue. raro ab hac Causa peripneumonia fiet. Si vulneribus , in quibus magnae Uen e distis Lesunt, imprudenter applicaretur alcohol vel similia stimica, qaae sanguinem promptissime coagulant, tale malum metuendum foret i uti etiam , dum atra bilis viscera abdominalia obsidens, quacunque de causa mota 3c turgens , Versus hepar ruit. 3c exesos venae cavae ramulos ingressa cum sanguine Uenoso ad cor dextrum desertur . uti enim postea 3. iio . dicetur , quandoque atra bilis acidam coagulantem vim habet, adeoque posset subito lethalem peripneumoniam hoc modo sacerς . Vehementes animi perturbationes. Quantam vim habrant validi antismi affectus, 2 quam miris modis possint auaere , minuere , turbare Uitalem humorum per vasa motum, in Commentariis l. io . dictum fuit. D.im subito terrore percellitur homo, uno momento pallet totum corpus , col strictis omnibus vasis sic, ut sanguinem rubrum non admittant amplius e mox suspiria , anhelitus , & ponderis prementis circa praecordia sensus adsunt , quae docent evidenter, dissicillimum esse transitum sanouinis corde dextro expulsi per pulmones. Incipit ergo stagnare tunc sanguis in magnis receptaculis venosis circa cor , Ω ad concretionem disponi ue adeoque summum .periculum est, ne postea ille sanguis in pulmonalis arteriae angustiis haereat immeabilis . Contra , dum subita exeandescit ira homo , in statueturgida facies , rubet, calet totum corpus , oculorum tunica adnata sangui ne suffunditur, pulsus celer & validus est e quae omnia signa docent, sanguinem rapidissime moveri, & ingredi minora vasa, in quibus naturaliter non re'. ritur , adeoque periculum esse , ne per errorem loci inflammatio fiat. Verum in iratis hominibus frequens anhelitus, cordis palpitatio A anxi tatis sensus evincunt, similem mutationem , ac in externis corporis partibus deprehenditur , etiam in interioribus locum habere . Dum autem jurgiis , minis , aliisque modis brevis ille furor exhalare Potest , saeeius absque magno malo sequente valida deservescit irae verum ti memores iras imo sub pociore condere coguntur inviti, uti toties in aulis fit, summae nascuntur calamitates . optimus ciuis , a Magnate quodam publice opprobrio affectus , tacitus premit illatam contumeliam , dum illam ulcisci non poterat , verum mox asthma suboritur , in dies ingravescens toto biennio , tandemque

hydropicus periit o. Si jam simul consideretur , in hystericis mulieribus& viris hypochondriacis, dum validos animi assectus patiuntur, ilico sere sequi urinae tenuis & limpidissimae ingens profluvium , patebit, sanguinem orbari diluente vehiculo , adeoque in concretionem magis pronum reddi. Λngina cum oppressione pectoris &c. ut sensuis in homine nato excorde dextro in sinistrum transire possit , requiritur pulmonum expanso per aεrem inspiratum e quidquid er*o liberum aeris in pulmonem ingrcssum tollit , vel necessariam pectoris dilatationem in inspiratione imprisit, sa- ciet , ut sanguis haerere incipiat in ultimis at ustiis arteriae pulmonalis 3 dumque pergunt agere tales causae , immeabili sanguine implebitur pulmo .

304쪽

8oa. descriptis, angustatur p tronalis fissilia , vel larynx , circuitus sanguinis per pulmontis dissicilis ii e , uti in Cominentariis harum paragraph tum demonstratum mit . in V Iida vero plauritide R p raphretrici tu pectus dilatare nequeunt aegri, 3b iummam doloris acerbitatem , sicque se ipsossus eant έ unde etia n illi morbi , si piassi ni saerint, sere suinpur in perip-neumoniam transeunt , uti poli a patebit, quando de his morbis agendam

erit.

S. 8as. I hae causae 8a 4. morbum produxerint , pro diversi - tate sedis in etae s8aa. producet estectus varios;

hronchialis enim omnia est cla inflammati aliis producens 38 a. ad 393. ipscis sit .es arteriae pulmonalis cUntinguos comprimendo , contagio efficiundo, inflammat. Dictum fuit g. 8ret. , duplicem posse concipi peripneumoniam, dum nempe inflammatio in finibus arteriae bronchialis vel palmonalis haeret. ED sectas ergo erunt varii , qui a laesis lanctionibus pendent , quibus binae illae arteriae serviunt . Cum autem bronchialis arteria Vitae & nutrimento ipsus substantiae pulmonis destinata lit , lietio functionum hujus arteriae proprie spectabit ad ipsum pulmonem , tanquam pri Uatam corporis pamtem . Arteriae autem pulmonalis inflammatio non tantum pulmonem la dit , verum M liberum sanguinis ex corde dextro in sinistrum transitum turbat, unde vita pendet. cum autem rami arteriae bronchialis, per pulmonis substantiam dispersi , ubique contingui sint arteriae pulmonalis ramis , patet satis, uti ad *. 823. dictum fuit, inflammationem arteriae bronchialissimile malum in arteria pulmonali producere debere ι adeoque peripa et uno aliam semper periculosam esse.

S. 8aς π TBi autem fines ipsi arteriae pulmonalis inflammati , LI stagnat cruor ; extenditur vas; exprimitur transsu datione quasi pars liquid illima; coacervatur crassior, inter cor dextrum , ct fines pulmonalium arteriarum , omnis sere colligitur, circulum adhuc obire potens, sanguis; hinc pulmo gravis , eX plicari impos, livescens; cor sinistrum sanguine orbatur; debilitas summa; pulsus exilis, mollis, omni modo inaequalis; respiratio parva, frequens, dissicilis, erecta , tussiculosa , calida ; sanguinis venos ante auriculam ct cor dextrum stagnatio ; rubor faciei , octilorum , oris, saucium , linguae, labiorum insolitus; tandem sus-socans, inexplicabili cum anxietate di delirio, mors. Considerantur iam hac paragrapho illi effectus , qui natam in pulmonali

arteria ingammationem necessario sequuntur , Ω ex quorum cognitione Praesentis peripneumoniae diagnosis haberi simul poterit.

305쪽

Patet ex definitione inflati mationis s*. 3 i.), stagnare cruorem in arteriis inflammatis , si .nulque sanguinem per febrim Brtius motum urgere loca obstructa . Inde autem necessario sequitur distensio vasorum inflammatorum ante locum illum, ubi obstruens materies haeret ς uti probatum fuit in Commentariis l. 382. I. Verum cum moleculae sanguinis rubrae, ni silvalida & diuturna prellione sphaericam figuram mutaverint , interstitia reli quant , exprimetur transsudando tenuior sanguinis pars per illa, M ad coeli nistrum perveniet. Cum autem Vasia inflammata tumentia vicinos canales aucta sua mole comprimant, propagabitur brevi inflammatio , 2 sola tantum tenuior cruoris pars per pulmonem transire poterit ad cor sinistrum, crassior autem pars in pulmonis valis obstructis & distentis coacervabia

tur.

yerum Uasorum inflammatorum aucta moles non videtur sola causa esse,

quare nata in pulmone phlegmone tam subito ad vicina loca pergat, sed, multum huc lacit aucta satauinis celeritas per reliqua vasa adhuc pervia , uti in Commentariis q. 382. L explicatum habetur. Dictum autem ibidem

fuit, notabile velocitatis augmentum non posse a minuto canalium per viorum numero fieri, nisi pars inflammata tantae fuerit magnitudinis, ut numerus vasorum obstructorum , comparatus cum reliquis vasis apertis,

insignem disserentiam sacere possit. Unde etiam tunc conclusum fuit, inplerisque corporis partibus inflammatis non posse ab hac causa multum accelerari pilissim . scit hoc potius fieri a fibrarum nervearum , per Vicinas partes & ipsa vasa inflammata dispersiarum, irritatione . ubi autem inflammaistio pulmonem Occupat , sacile concipitur , obstructis quibusdam vasis, multum debere augeri humorum Celeritatem per reliqua Vana perUia, quia nempe tuti in Commentariis q. 824. dictum fuit in omnis liquor totius corporis, quin tempore , distributus per omnes partes , semel circuitum absolvit percunctas, eo tempore totus semel transire debet per solos pulmones. Quomodo autem per auctam velocitatem circulationis obstructio 2 inflammatio fiant in Commentariis β. x . explicatum fuit. Patet ergo in peripneumonia , nisi cito solvi possit, omni momento augeri mala , cruorem immeabilem accumulari in vasis obstructis & dilatatis , atque continuo magis maῖisque in majores vasbrum angustias urgeri, sicque tandem omnis ille sanguis , qui adhuc transprimi potuit in venas pulmonales , 8c circulum obire , in venis maioribus circa cor , snu venoso & auricula dextris. haerebit, dum omni momento augentur impedimenta in pulmone . Simul etiam patet, crassamento sanguinis in pulmone accumulato , illam partem , quae adhuc per Vasa movetur , tenuiorem & fluidorem solito esse debere; quod phaenomenon plurimos Medicos, ad hanc rem non attendentes , torsit, dum crederent, in morbo acuto inflammatorio contra riam sanguinis venis educti indolem elle debere. Cum ergo omne illud. quod per vasa motum vitalem adhuc continuat, ex tenuioribus tantum sanguinis partibias constet; potus aquosi ingesti non poterunt diu manere humoribus permisti, sid vel per sudores exibunt, vel per urinam . Caeteris enim paribus tanto maior secretio Je excretio pcr has Vias fiet, quanto maior c

pia aquae in sanguine adest , proportione habita ad reliquas cruoris partes.

306쪽

unde merito dixit Hippocrates .D . malam esse urinam . quae eitopos potu mingitur, praesertim in pleurisicis , O peripneumonicis. Quo magis autem impletur crasso 2 immeabili sanguine pulmo , eo minus fit spatium aEri insp rato et hinc palmo , ex sua natura levis & spongi sus, gravis fit 3e compactam carneam molem refert, atque livescit ob eandem causam. Videtur & Hippocrates illud obserVasse , licet aliam rationem dederit, ignarus circulationis sanguinis . Sic enim hab t: Quum e capita per ironchum O arterias in pulmonem taxio facta fuerit, natura sua raruso' siccus exissens pulmo , quidquid humoris potest, in se trabit, in ubi in .suxerit, major redditur , O siquidem in totum fluxerit, ubi majores sted diti utrumque latus attingiant, O peripneumoniam faciunt ce) . Et alibi de eodem morbo agens f) dicit: Hic tumor potinimum a sanguine ortia ducit, quMm pulmo in se fanguinem attra erit, acceptum relinuerit. Observata autem in cadaveribus hoc morbo defunctorum confirmant illa, quae morbi huius conlideratio dictaverat ; unicum adduxisse exemplum sulfi Ciet. Dum aperitur cadaver juvenis Viginti sex annorum, peripneumonia defuncti septimo morbi die , pulmones conspiciebantur admodum distenti stad tactum duri. Omnem pectoris cavitatem replebant, diaphrastinati, costis& dorsi Uertebris in utroque latere adeo firmiter accreti, ut cultro diiIicillime separari potuerint. Exemti de thorace pulmones carnem comparum reserebant , eorumque vesiculae quali carnea, crassa, rubicunda substantia erant insarme, & quum discinderentur , pauca quantitas i choris putridi sanguinei effluxit. inque libras pondere aequabant pulmones lanci impositi, & aquae iniecti submergebantur . In aspera arteria spumosa & tenax materia reperta. In vasis pulmonis , uti corde M auriculis , inventae suerunt polyposae Concretiones , quae simul omnes excedebant pondere binas uncias s . Pulchra haec observatio ad amussim ostendit , qua via hic morbus in mortem tendat.

Cum autem sanguis venosus ad cor dextrum delatus , per insarctum pulis monem transire nequeat libere . haerebit in pulmonis vasis distentis , aut colligetur in corde dextro, sinu veno . Rauricula dextris, vel k in ipsis venarum maioribus truncis, & pauculum tantum Per vasa adhuc perWia pulmonis in cor sinistrum venire poterit, unde cor sinistrum sanguine orbatur . Non poterit ergo per aortae ramos ad encephalon pelli sanguinis debita co-Pia , unde nec fiet spirituum secretio , simulque deficiet liquidi nervosi inia fluxus & pressio in musculos, adeoque debilitas summa sequetur uti in Capitulo de debι litate F.brili pluribus demonstratum fuit. Quia autem arteriae diastole a sanguine ex corde proiecto fit, hinc patet , corde sinistro vix

singuinem recipi cnte , non posse valide attolli aortam ejusque ramos, adeoque pulsum & exilem de mollem esse debere. Praeterea cum auctae resiste t d In Cbaeis piahnot. v. ς' . Charier. 'rom. vllI. pag. s.l e Hippocrat. I ih. de locis in homine cap. q. Chatter. TOm. Uri. pag. Internis aflectionibus cap. t. ii idem. pag. 64 . g Fred. Hosm. Medic. ration. & System. Tom. Iv. Sin. II. cap. c. Observata Iopag. 4a s. 43'. uti & in Disieria dec. 1. Disieri. x. de Generatione Mortis in morbis P.R. sas.

307쪽

tiae in pu'monis vasis non patiantur s adulto saltem jam morbo ) ut cor de trum se tiategre ex actiare possit, illud palpitabit saepius, 2 lingulis illis ictibus aliquid transprimet per Eulmones in cor sinistrum, donec in corde sinistro talis quantitas sanguinis sit , quae illud in validam contractionem irritare possit , unde tunc subinde unus vel alter Ualidus pulsus sentitur, moxque iterum fit mollis, exilis, imo 2 saepius intermittit , adeoque patet ratio, quare pulsus omni modo inaequalis sit. Talis autem pulsus vacillatio in moribundis hominibus semper adest , atque postea *.874. probabitur , pr

ximam mortis causam , & ultimum serme omnium lethalium morborum es- sectiim esse peripneumoniam.

Ex modo dictis intelligitur sorte ratio , quare Galenur b) duxerit, perim eum nicorum pulsum magnum esse, dum nempe subinde validus talis arteriae pulsus observatur, mox sequente iterum debili & undoso. Non enim absolute magnum in hoc morbo pulsum posuisse Galenum , patet ex iulis , quae statim adduntur . Sic enim nabete P νψneumonicorum autem magnus es Uulfus y undosi quid habens, re obseurus, in mollis , fimiliterae pulsus lethargieorum . nisi quatenus praepolleat inaequalitate Scc. Simile quid & apud Aretaeum si) legitur . dicit enim de hoc morbo agens: Pulserus habent in initio magnos. inanes, ereberrimos. Et postea addit: Pulsus Parvi , frequentissimi σ d eientos , quando usis mors proxima es. Respiratio parva , frequens , dilficilis &c. Requiritur enim . ut sanguis in homine nato transire possit per pulmones, illorum expansio per aerem inspiratum . Verum ex ante dictis Datuit, pulmonum arterias in hoc morbo sanguine immeabili insarcias distendi, adeoque caUuni aεreum pulm num minuere , simulque facilem pulmonum ab aεre inspirato expansionem impedire, cum non amplius spongiosi & molles, sed carnei 2 duri evaserint . unde parum aεris simul tunc inspirare possunt tales aegri, & respirationis frequentia Se summo molimine illud compensare nituntur. Simul tunc adest orthopno a dicta Veteribus Medicis , quando aegri proprio instinctu corpus in lecto erigunt, ut tacilius inspirare possint. EreAo enim Corporis situ abdominalia viscera suo pondere aeorsum ducunt diaphragma , sicque pectoris dilatationem augent. Notavit hoc H, monens, quod sedere volunt laboranter: ad spiritum ducendum corpus rectum fatui-xur ab ad id onim hie situs urissimus es. Designat ergo erecta illa respiratici per impedimentum in pulmone liberum sanguinis transitum tollens , atque inde patet ratio, quare Hippocrates s0 dixerit: χιοd si In morbi vigore aegroras vatis residere . hoc in omnibus quidem aeutis morbir malum es , ptismum vero es in peripneumonicis. Ubi enim morbi decrescunt , minime

malum signum est , si in lecto residere velint aegri et, tunc enim increscentibus viribus , Ω satiscente morbo , iugem decubitum fastidiunt. Verum in morbi vigore semper molestam anxietatem, ob dissicilem sanguinis per pulmones transitum, designat. Quia autem in hoc morbo distentis vasis sanguineis comprimuntur vasa

aerea F De Pulnus ad Tyrones eap. ix. Charier. m. VIII. pag. Io. I a i De Causis de signis moi hor. Mut. Lib. II. cap. h a Ib d. pag. o. II. In Piognosticissentam. am Charier. Tom. Hi l. p S. co 3.

308쪽

aErea pulmonis , Vesicularum , in quas brone ita desin.ant, latera ad se mutuo affricantur , unde irritans & continua sere tussicula , quae augetur, dum moretu calore in spissatus mucus naturaliter internam palmonam superfietem obliniens ), neque ob impeditam respirationem iacile aVerrendus , in his locis colligitur, uti ex sectione cadaveris peripneumonia defuncti modo mem rata patet. Plerumque tunc simul adest ingratus in pectore strepitus, qui fit vel ab aere muco hic collecto irretito , vel a vesiculis pulmonum siccis, hincque crepitantibus instar corii arefacti, dum inspirando extenduntur. S, mile quid indicare videtur Himerates, dum de pulmone in latus decuminbente agit , ubi tunc talia symptomata enumerat, quae peripneumoniae opibine conveniunt, atque postea addit sequentiar Sanguis velut corium fridet, oe' respirationem prohibet sm . In oeconomia Foὸsι autem alio modo legiatur hic teXtus , & pro τὸ α ιιι ponitur τὰ δεα , tuncque sensus foret: ρε-ctus et elut corium stridet. Neque ratione carere hanc emendationem docet alter Hippocratis locus n) , ubi sequentia habentur: Quum pulmo ex calore

plenus intumuerit, vehemens er dura tu sis detinet , orth pnoea, confertim respirat , erebro anbelat, tumescit, nares expandit, ut equus ex curso .

Πηρuam frequenter exserit, tr pectus ei modulari videtur u - - - αἰτναε δειν δοκω ), re gravitas inesse . Calida autem at respiratio in peripneumonicis, uti manifeste percipiunt illi, qui hoc morbo decumbentium curam gerunt. In febre ardenti, prout ad g. 739. dictum suit, quandoque tantus circa vitalia viscera aestus adest, ut ipsum aerem exspiratum incendere videatur: sedia notatum fuit ad g. 7 1., febrim ardentena saepe in peripneumoniam transire . Plures autem in perip neumonia causae concurrunt, quae faciunt , ut aer in*iratus plurimum calescere debeat. Pulmo enim insarcitur rubra crassissima sanguinis parte , quam calori concipiendo u conceptum diu retinendo aptissimam esse novimus I per vasa pulmonis nondum impervia , sed a vicinis obstructis & tumentibus angustata , celerrime traiiciuntur humores , unde maiorem calorem nasci debere , in Commentariis q. 382.6., M in caloris febrilis historia , demonstratum fuit. Accedit, quod immeabili sanguine turgens pulmo satis explicari nequeat , adeoque minor copia aeris sinsulis inspirationibus hauriri eossit. Ex quibus omnibus simul intelligitur ratio, quare calidissimus percipiatur aer exspiratus in peripneumonicis . Unde Spiνitum eretrum O ealiaeum inter

effectus huius morbi numeravit Hippocrates Ο t uti & Galenus sp) pluribus in locis idemque similiter notavit Aretaeus fg .

Sanguinis Venosi ante auriculam 2 cor dextrum lic. Cum enim Cordextrum se evacuare libere nequeat per pulmonis vasa obstructa 2 inflammata , sanguis venosus, a toto corpore redux , stagnare incipiet in Uenosis magnis receptaculis ante cor dextrum , adeoque , dum pergunt arteriae ad

309쪽

serre sanguinem , neque Venae reducere possunt, Omnes partes capitis externae se internae sanguine distendentur , unde rubor faciei, o utoruin Me. .

intelligitur . Videantur illa , quae in Commentariis β. So . de hac re dicta suerant: ubi simul ratio data fuit, quare potius in his partibus, quam iii aliis, haec phaenomena appareant. Inter peripneumoniae ligna ruborein iufeio posuit Hippocrates s r); 2 reliqui Veteres Medici Graeci, dum hune morbum describunt, simil la dixerunt. Sic inter signa diagnostica peripaeumoniae genas rubras numerat Trallianus s f). Rubescere faciem , se.lgenas praecipue, dixit Aretaeus st), atque venas temporam Ω colli attollit addidit autem M aliud Phaenomenon, nempe τὰ λευκά σῶν - αυροί τα su πιονα , quod in Versione sic redditur e oculorum album n/tιδsimum erpiniae es. Videtur autem interpres legisse λαμπρωτατα, ae si oculi purissimi in hoc morbo niterent, ut pingui quodam inuncta corpora solent. Verum . dum impedito libero reditu sanguinis Uenoli a capite omnia turgent, solent alba oculorum rubelcere , Sc oculi prominere, licque torvum potius vultum exprimunt aegri s vide q. 77s. 4.)r cui sententiae saUet ipsa vocis λαρωρώτατα propria signincatio , λάμυρος enim de protervo homine , Multra modum audaci dici 1 olet. Ingeniosa etiam videtur conjectura , quae πυροματα legmdun Uoluit , tunc lue significaret , humidissit nos oculos esse su), uti in habetur . In pessimis enim morbis oeuli saepe in oluntariis lacrymis madent. Si autem conliderentur illa , quae in Commentariis M. 7ῖ - habentur de notandis in aegrorum oculis, apparebit , satis verosimile esse, per pingue illud s πλα ) intelligi tenuem M albam pellieulam , quae in lethalibi is morbis toties aegroruin oculos deturpat. Pulchre haec omnia confirmari videntur illis , quae apud Aeginetam sυυ)' leguntur , ubi de peripneumonia agit. Sic autem habeti Genae itaque in his rubrii' avarent, oeuli intumescunt, superellia deorsum nutant, cyeorneae κερατοειδει subpingues apparent, dum nempe tali pellicula ob-suscant Ira

Tandem suffocans, inexplicabili cum anxietate R delirio , mors . Dum nempe pulmo adeo sanguine immeabili infarctus est, ut aerem inspiratum admittere nequeat, simulque tanta relistentia nascitur cordi dextro , ut nihil amplius sanguinis exprimere possit , unde quies cordis , Ω mors. inantam autem prius anxietatem patiantur miseri, colligi poterit ex illis, quae q. 631. dicta saerunt. daare autem delirent tales aegri, in Commentariis M. So . explicatum fuit. Videantur & illa , quae ad g. 7 4. de hac re dicta sunt 1, ubi demonstratum fuit, Phrenitidem Peripneumoniae succedere, sed lethalem. Λccidit tamen quandoque paulo ante mortem, ut nulla ri an inplius anxietatem sentiant aegri , Verum extrema stigida , ungues lividi , pulsus parvus , celerrimus , 2 intermittens, satis docent peritum Medicam , mortem instare, uti optime monuit Aretaeus xj. inan

310쪽

Qtiando autem , cur , & cum quibus symptomatibus hic morbus in moristem abeat, postea adhuc latius ad *. 8 8. dicetur .

f. 827. I tale malum 8a6. utrumque pulmonem simul, So valide infecerit , erit cita , ct insuperabilis mors; quum nullo remedio antiphlogistico juvari natura queat confer

Ut vita perennet, requiritur, ut sanguis excorde dextro per pulmonem in cor sinistrum venire possit; ubi ergo utrumque pulmonem simul valida ingammatio prehendit in finibus arteriae pulmonalis, tollitur ille sanguinis per pulmonem transitus, adeoque brevi actum erit de vita . Et lieet in mortii huius initio , pluribus vasis obstructis , quaedam adhuc pervia manserint, patet satis ex ante dictis , a tumentibus vicinis inflammatis eadem omni momento magis magisque angustari debere , donec tandem omnis via interiscipiatur . Quidquid enim sanguinis adhuc per pulmonem transire potuerit in cor sinistrum , illud per aortae ramos propulsum in venas redibit ad cor dextrum , atque denuo per pulmonalem arteriam , in plurimis locis jam im- meabili sanguine insarctam , transire non poterit integre , sed crassissima pars, rubra nempe , ad haec obstacula sistetur , Ω obstruentem molem augebit omni momento , unde evidenter patet, citam & insuperabilem mortem exspecta

dam esse.

Neque multum sperari posse ab optimis remediis, Iicet simul kTemel animose adhibitis , patebit, si perpendantur sequentia . Sola curatio inflamismationis, quae hic sperari posset, est illa , quae resol Vendo fit; suppuratio

enim , dum uterque pulmo simul & valide inflammatus suerit, locum habeto nequit, cum omnia symptomata augeantur , quando inflammatio in suppurationem transit svide q. 38 . ; ad emue suffocaretur aeger, antequam ad maturationem perduci posset ingens talis in utroque pulmone abis sns . Multo minus servari poterit aeger , dum post validam pulmonis utriusque inflammationem gangraena sequitur . de qua re nemo dunttat. Sed ut resolutio i flammationis obtineri possit, requiritur inter alias conditiones Nide l. 386. , ut causa obstruens non nimis solidata suerit, obstructio parva sit in arteriis sanguineis , vel in initiis lymphaticorum . canales mobiles, diluens Vehiculum advehi possit 3 c. Uerum omnia potius contraria in valida peri eumonia obtinente cum enim omni momento vitae sanguis ex cordis dextricavo trajici debeat per arteriam pulmonalem, singulis cordis ictibus magis consolidabitur obstruens materia , liquidissima ejus parte per ultimos fines

arteriae pulmonalis transpressa ἔ simulque eadem de causa obstruentes mole-culae in maiores convergentium vasorum angustias urgebuntur , adeoque Idistentissimis vasis obstructis tolletur illorum mobilitas . Verum magna dis- ficultas adest , ut diluens V hiculum subministrari possit: omne enim aqu sum , sive potatum , siUe balnes , vaporis, Hysmatis &c., specie apolicatum,

venis recipitur, adeoque ad cor dextrum deseretur: verum illud non pote

SEARCH

MENU NAVIGATION