장음표시 사용
311쪽
sinistrum , sicque debilem vitam in pessito hoc morbo utcunque sustineta t. Sed si consideretur , per eadem augeri quantitatem liquidi per pulmone,
trajiciendi , patebit, & augeri debere celeritatem motus , cum plurimis va sis obstruistis per pauca adhuc aperta eodem tempore moUeri debeat pulsum excorde dextro liquidum, adeoque iterum aderit blandae resoluitanis impediamentum , cum ad hanc requiratur sedatus humorum motus , uti ad I. 386. de . monstratum fuit. Si jam considerentur quatuor indicationes curatoriae . ad resolutionem in flammationis obtinendam requisitae , quae q. 39s. enumeratae fuerunt, x sequentibus parapraphis fusius explicatae, patebit, in hoc casu illas perfici non
posse. Tenerrimorum enim pulmonis vasculorum laesio omni momento augebitur , dum cor pergit, quamdiu vita durat, urgere loca obstructa : & impetus liquidi corde expuIsi directe in vasa oblirum adeo propinqua agit . Quam difficile sit materiae obstruenti fluiditatem conciliare in hoc morbo per diluens vehiculum , statim vidimus . Venae sectio larga , essieacissimum in morbis inflammatoriis remedium , dum Se impetum 2 copiam liquidi vitalis
minuit, sicque vasis oscillationes elasticas restituit, atque hoc em eiu praeinstat, ut inflammata vasa repellant obstruentes moleculas ex angustiis conniis ventium vaserum in majores ramos, parum etiam in hoc casu prodesse poterit . Tollitur enim sic ille sanguis , qui adhuc per pulmonem transire pote vitam sustinuerat , 2 quantumcunque etiam minuatur sanguinis copia, omne, quod superest, tamen per pulmonem transire debeti hinc nec revulta hiel iam habere poterit, quae tanti usus est in reliquis inflammationibus euiarandis , neque retropulsio materiae inflammatoriae obstruentis ex angustiis minorum vasorum in majores truncos Uide l. ψω. hic exspectari poterit r obstat enim arteriarum pulmonalium plenitudo , dum uterque pulmo simul D valide inflammatus est , Ω cordis valvulae regressum sanguinis co tenti in truncum arteriae pulmonalis impediunt. Laxatio autem vasorum per balneum vaporis , a quo multum boni speratur merito in hoc morbo, dum curabilis est, in hoc casu vix locum ha re poterit, dum tantis anguinmis premuntur tales aegri, ut lintea aqua calida madentia ori 2 naribus apis plicata ferre nequeant. Patet ergo, citam k nulla arte superabilem mortem
anstare, dum uterque pulmo simul 2 valide instammatus fuerit, haerente misio in arteriae pulmonalis ramis.
I. 8at. A T s parvum in uno pulmone locum infestat . nec
causas validas habet , aliqua , nec tamen certa,
Docuerunt intemones Λnatomicae , arteriae pulmonalis ramulos per mumonem dispersos plurimis anastomosibus iungi inter se variis in locis , atque idem etiam in arteria bronchiali verum est i quin imo A rami arteriae bron Chialis cum ramis pulmonalis arteriae pluribus in locis uniuntur, uti ad i. Sas. di,um fuit . unde si in alterutro pulmone parvus tantum locus in flammatus fuerit, non erit ilico tantum periculum , cum sanguis , per ol structa loca transire non potens , per vicina aperta satis commode te ansmit
312쪽
titur . Neque in hoc casu numerus Ua rum obstructorum comparatus cum illis , quae adhuc pervia sunt , tantam differentiam sacere poterit, ud requiratur insigne velocitatis a mentum ad continuandum sanῖuinis ex corde dextro per pulmones in cor sinistrum transitum . Patet ergo , in tali casu spem curae supercise , neque certam tamen, cum nata in pulmonis parvo etiam loro
inflammatio tam facile ad vicina propagetur , uti l. 8a s. dicium fuit.
I utcumque hauriri possunt; maxime si consideremus, exitus esse ut inflammationis 386. ad 393.); unde etiam status accipit vario durationis tempore Varios, ita ut abeat in sanitatem, alium
Quaeritur iam , quibus signis cognosci possit morbus hic praesens , Ω dis ingui ab aliis pectoris morbis. Caias ae praegressae q. 824. enumeratae , Meffectus observati l. 826. descripti, omne hic dubium lacile tollent. Febris praegrtissa & comitans distinguit Prripneumoniam ab asthmate convulsivo , cum quo morbo plurima signa communia habet. Unde videtur GaDπus is laptam hujus mortii Diagnoiin descripsisse sequentibus . Quam vero spirandidi ultati exm oneVia O pravitate febris aeura simul aecedis , es ille inflectus infammatio pulmonis . In progressu tamen morbi, dum vix amplius quid sanguinis per pulmonem transiprimi potest, pulsus saepe exilis & mollis adeo est, ut incautos sallere possit: Accedit plerumque tussicula suffocans , rubor laciei, oculorum M reliqua l. 826. enumerata . Inter effect is autem inflammationis, ε. 382. descriptos , erat st dolor punctorius , dum distentorum vasculorum fibrae rupturam minitantur ι veri intamen non videtur semis
per dolor talis acutus hunc morbum comitari. unde de peripneumonia dixit Celsus r Id genus morbi plus tericuli quam doloris habet ca . Internam pulmonis superficiem, quae aεri inspirato contigua est , sensilissimam esse novimus, dum a minimo heterogeneo per tracheam illapso suffocans seremssis nascitur ue M in catarrhis exat perata hac superficie interna Pulmonis molestus saepe dolor percipitur. Verum ipsa pulmonis substantia inflammata ponderis gravantis & anxietatis potius , quam doloris , sensum facere videtur . Numquid in phthisicis totus pulmo purulenta labe consumitur, absisque multo dolore Z Interim tamen ero varietate loci aflecti in ipso pulmone hic aliqua diversitas obtinere poterit . Si enim inflammatorius tumor , neque admodum magnus, sua mole elevet 2 distendat internam pulmonis me branam , quae aeri inspirato contigua est, posset in illo loco molestus dolor adesse . ubi autem magna pars pulmonis inflammata est , ob denegatum sanguinis per vulmonem transitum sicque impeditum sanguinis Uenosi ab en-eephalo reditum, hebetes redduntur aesri, neque dolorem percipiunt. Dum autem pulmo pleurae in quibusdam locis accretus est , uti frequenter iii cadaveri s disiectis observatur, posset ab inflammato pulmone distrahi pleu- di De locis assectis Lib. IV. cap. r. pag. 7ς.
313쪽
ra , sicque acutus simul in pectore dolor percipi. Ita etiam dum pulmo tura gens immeabili sanguine Se mole auctas mediastinum premit 2 distrahit, d Ior adesse poterit; quod videtur notasse Hiπο rates sa), ubi sub nomine ρα
monis repleti describit perqmeu Oiliam , lic enim habet: Tussis detinet, omthvuaea o anhelatio Scc., dolor acutus pectus θ' senstulas occupat. Et in
alio loco b), de Ralmonis Erysipelate agens, illum sanguinem in se trahere dieit s de qua re ad ἔ. 8a6. dictum fuit), atque dein addit sequentia r stuum
autem troerit , febris acuta ex 's oritur, tuli Mea , plenit o iupectoro . er dolor acutus in anterioribus posterioribus partibus, praeeipuo vero adisinam . Et paulo post se de suppurato pulmonis tuberculo agens dicit: amdiu Pidem crudum adhuc fuerit , dolorem tenuem exbiis h.t , tu sim siccam ; postquam vero maturuerit . anteriore in pnseriore parte acutus dolor oritur . Maxime enim turget maturus M lamiam rumpendiis abscessus, adeo lue sita mole Vicinas partes distrahit . ubi iam pleuritidi succedit peri eumonia, vel una cum locis intercostalibus inflammatur pulmo, quem morbum Pleuroper neumoniam vocare solent Medici, acutus dolor adest , verum ille tunc non oritur ab ipsa pulmonis inflammatione , uti sacile patet . Concludere igitur licet, dolorem acutum non esse de natura huius morbi, illunique saepius abesse, sed ponderis gravantis sensum, δe anxietatem magnam, potius hunc morbum comitari, cum obtusis quandoque dolore, neque admodum valido. Suffragantur huic opinioni observata in decumbentibus hoe morbo , & Veterum M dicorum testimonia. Ita Aretaeus svi deseribens Peripneumoniam dicit: Morbus ille e quem Peripneumoniam vocamus , es ἐπ-fammatio pulmonis eum fhre acuta , quibus simul ades thoracis travitas ,
raliter doloris immunis sit See. At si quaeρῖam m membranis ilium ambienistibus , em ad ιboraeem de uantibus . inflammatur . ades simul dolar . Ita etiam Trallianus sel 2. AVιnota is j. da n hune morbum describunt, nullam doloris mentionem iaciunt, sed gra. italpm M tensionem in thorace percipi monent. Aetius sρὶ vero sequentia habet . Peripneumonia insummatio es pulmonis cum fuere acuta. Consequitur autem affectos thoracir grmitat absque dolore . uuod si pelticulae ipsius , quae eum Horace fecuκ dum longitudinem ipsius sunt connexae . sint inflammatae , etiam dolorem percipiunt . Et mi etianus th) summatim . enumerans si1sna huius morbi dieit: Sunt baecis bres acutae , Dirationis celeritas ac difficultas , tussicula , atque ou rum varia emissis, Eravatio sina ullo dolore , aut cum parvo , praefocationis fenos . Λn vero in uno pulmone tantum inflammatio haereat , an autem in utroaque, docebit tensionis 2 gravitatis .perceptio in uno Vel utroque thoracis Litere . Symplomatum autem magnitudo docebit variam instammationis in
314쪽
tensitatem 2 extensionem . IIe hac re sequentia apud Hippocratem ci) habentur signa Diagnostica: Peri neumonicis , quibus tota liqua alba O nostras , ambae pulmonis partes infammatae sunt, quibus vero dimidium , uua, iuxta quam apparet. Et quibus ad claυiculam dolor fit , bis 'terna pulmonis ala una aegrotat, quibus autem ad ambas claviculas dolor fit, ambaa supernae pulmonis alae aegrotant ἔ quibus juxta mediam cosam , media ;quibas vero ad diapbragma διαταπιν), inferna ; at totam unam partem dolentibus , omnia juxta hanc partem aegrotant .
Ex illis autem, quae q. 827. 828. di isti fuerunt, patet, Prognosia semper docere periculum in hoc morbo, quandoque 2 mortem citam Se inseparabilem . Reliqua vero , quae ad Prognosin pertinent, quatenus Varias mutationes hujus morbi spectant, melius tradentur , dum singulatim hae coa- siderabuntur in sequentibus . Simul enim hic congerere omnes illas repulas Prognostic.ὶs repugnaret ordinatae doctrinae . Cum enim Peripneumonia sit pulmonis inflammatio , omnes exitus inflammationis sequi poterunt, M pro illorum diversitate, duratione&c. prognosis plurimum variat. Postea adhuc I. 847. de Prognosi quaedam dicenda erunt. Cum autem Peripneumonia, uti k quivis alius morbus, tres tantum exitus habere possit, in sanitatem nempe, alium morbum , & mortem , Operae pretium erit videre , quomodo 2 quibus cum phaenomenis in hos exitus tendat ille morbus. Ita enim ex his fideli observatione cognitis stabiliri possint indicationes curatoriae, per quas juVamus M promo emus salutaria illa naturae molimina , per quae morbus in sanitatem terminatur felici exitu e contra Uero avertimus , quantum per artem hodie cognitam licet, illa , quae apparent, dum permneumonia in mortem tendit ἔ Ω conamur dirigere ad loca minus periculosa materiae morbosae metastases, per quas peripneumonia in alium morbum desinit.
S. 83o. Q Anatur i. Resblutione benigna; si temperies laxa, hu-
mor blandus, viscositas non nimia, pars affecta brOnchialis , vel pulmonalis, non magna. a. Sputo cito , libero , copioB, flavo cum pauco sanguine misto , satis crasso , dolorem sed ante, respirationem emendante, pulsum ampliorem & pleniorem reddente, in album blandum cito mutato; id fit, si sedes mali inprimis est dronchialis arteria , aut pulmonalis non Ualde magna.
3. Alvi fluxu biliose, levante, & similia fere, ac sputa descri
pta , ejiciente. 4. Urina copiosa, crassa , hypostatica , levante , cum stat mento primo rubro, sensim athescente, ante septim iam diem emissa. Atque tum re*iratio adest facilis, febris mi
tis & honi moris , , calor, humiditas, laxitas, mollities,
315쪽
i. inando agebatur l. s . de illo labris exitu, quo in sanitatein terminatur, notatum fuit, illud duplici modo fieri posse . Uel enim febris ipsius causa materialis sic subigetatur, ut mobilis reddita iiisentibili eoa-Cuatione dimiretur de corpore , vel omni modo sanis humoribus assimilata cum illis absque ullo impedimento circulationis aequabilis per vasa flueret. Haec autem vocabatur resolutionis via, de qua in historia inflammationis q. 3S6. dictum suit. Talis benigna resolutio in Peripneumonia curanda maxime optabilis foret, per quam nempe reducto fluore concreti, Ω motu sta nantis , solvitur pulmonum inflammatio. Verum haec resolutio semper obtineri nequit, cum ad illam requirantur vide ε. 386. inter alias conditiones motus sedatus, minor compactio obstruentis causae , obstrumo Parva,& canales mobiles. unde notatur in textu, quod in laxae temperiei hominibus hic peripneumoniae exitus imprimis obtineat. Facile enim tunc dilatanda vasa piarmittunt, ut obstruentes moleculae , per vim vitalis liquidi a tergo
umentis, per ultimas arteriarum angustias transprimantur in Ucnas . Hinc
etiam alia occasione ad *. 386. s 88. 683. monitum fuit ex Hippocrate, quod densa & exercitata corpora citius a pleuriticis M peripneumonicis morbis Pereant, quam non exercitata. Verum potissimum resolutio illa sp rari poterit , si in bronchiali arteria malum haereat . tunc enim per pulmonalem arteriam satis expeditus adhue manet sanguinis transitus , adeoque nata tantus metus est, ne nat insignis adeo acceleratio sanguinis per vasa libera , cum Proportionalis tantum sanguinis copia ad pulmonis molem per bronchialem
arteriam moUeatur . per pulmonalem Uero arteriam omnis totius corPoris sati-guis transire debeat illo tempore , quo per reliquas corporis partes sei uel circuitum suum absolvit. Cum autem , uti l. 8a s. dictum fuit, arteriae bronchiales inflammatae continguos ipsis fines arteriae pulmonalis comprimant, raro poterit in arteria bronchiali in fiammatio adesse, quin simile quid etiam in Dulmonali arteria contingat , unde dicitur in textu , tunc resblutionem exspeetari posse , si pars affecta bronchialis , vel pulmonalis , non magna . Si enim supponatur , magnam arteriae pulmonalis partem instaminatam esse , cor dextrum urpebit continuo loca haec inflammata, 2 exprimet tenuissimam partem Uide 9. 826. 3, adeoque nimia viscositas conciliabitur matrie obstruenti, simulque augebitur motus velocitas per Uasa adhuc per Uia , ergo deficient conditiones ad benignam resolutionem requisitae . Uerum duin ParUa pars arteriae pulmonalis instaminata est , cum plurimis anastomosibus rami inter se communicent, fieri poterit, ut non multum inde impediatur sanguinis per pulmonem transitus . Λlter modus, quo sebris in sanitatem terminabatur ide *.s9 .), erat, quando materies morbi per vim febris subacta quidem & mobilis reddita suerat, nondum tamen simul sic mutata, ut absque impedimento aequabilis circulationis cum humoribus sanis per vasa fluere posset, neque etiam adeo
dissoluta , ut insensibilis perspirati specie expelli queat de corpore . Requirebatur ergo ad sanitatis reui tutionem , ut sensibili quadam evaciratiotia exiret. Idem 2 in peripneumoniae felici in sanitatem exitu contingit, gelonge frequentius ille morbus hoc modo tollitur , quam benigna resoluti ne. Videndum ergo est ex fidelissimis , veterum imprimis Medicorum , observatis, per quas vias natura moliatur materiae morbosae exitum in hoc
316쪽
morbo ; de qua re sequentibus hujus siaragraphi numeris iam agenἀum erit . . a. ut M talis peripneumoniae in sanitatem exitus merari possit, iterum se ponitur , sedem mali esse debere bronchialem arteriam aut pulmonalem nocivalde maῖnam. t ratio ex modo dictis patet. Sputa 1n hoc morbo tanti fecit Galenus i ), ut comparaverit urinarum sedimentis, quae in morbis acutis coctionis materiae morbosae , V ex ilionis
eiusdem , fidelissima ligna toties exhibent, uti in febrium his initia dictum
fuit. Ita autem habeti Sie peripneumonicis O pleuritieis affect/bus ea . quae proprie sputa Meantur , urinarum sedimentis nismilantiar t nihil vera omnino exspuere , Dd tussim tantummodo siccam habere . tale qαiddam est,
quale in urinis extreme crudum , quod aquosum nominamus &c. Nec mirum hoc est, cum a parte affecta m hoc morbo , pulmone nempe , directa veniant sputa . Tota enim aErea pulmonis superficies muco lubrico madet, a sanguine arterioso secreto , videturque imprimis arteria bronchialis huic secretoniservire , cum illa pulmonis ipsitis substantiae prospiciat ι arteria vero putimonalis sanguinem , ipsa pulmonis fabrica & aEre inlpirato mutandum in usus communes totius corporis , gerat . ubi ergo fines artcriae bronchialis inflammati sunt, impetu sanguinis a ter*o urgentis sensim videntur propelli posse moleculae obstruentes , per tenera mec & facile dilatanda vasa , donec per illorum extremos fines exeant in cavum aEreum pulmonis, sicque una Cum secreto hic muco per sputa educantur . Facile autem patet, sic res lutam esse obstructionem , quae prius adsuerat; sed & simul tunc se dilatata esse vasa haec , ut crassiores transmittant humores . Plurima autem confimmant , sic dilatari posse extreimos horum vasorum fines, ut transmittant crasinsores moleculas. Haemo G enim quandoque per Anastomosin fit, uti postea dicetur in capitati de Phthis . longe minus periculosa , quam dum erosis Vel ruptis fit vasculis . Sic videmus in coryza , dum membrana interna narium leviter inflammata tumet, similcm materiam emungi, flavam nempe , spiGsam , cum striis sanguineis , atque simul tunc optime sanari hunc morbum . Imo etiam dum pectus catarrhus occupat, sputis similis materia educitur eodem cum successu. Intelligitur ergo, quomodo per sputa educi possit inflammatoria materies, quae fines arteriae bronchialis occupabat. Ubi a tem in arteriae pulmonalis finibus idem obtinet, duhitare quis posset, an sanatio morbi per hanc viam possibilis foret. Dictum autem fuit ad ἔ.823.,hronchialis arteriae ramos Ur anastomosta jun*i ramis arteriae pulmonalis 3 Ω iniectionibus Λnatomicis invenit D fchius o P , materiam ceraceam, per arterias adactam , replevisse pulmonales Vesculas r licet enim non monuerit Auctor , per quam arteriam tentaverit iniectionem , tamen probabile videtur,
per arteriam pulmonalem id factum suisse, eum M paulo post smin notet,
dum arteriam pulmonalem materia ceracea impleret, bronchialem arteriam
simul quoque eandem admisisse. Praeterea pulcherrimis experimentis proba- .vit Glebεrrimus Hale m, in vitulino pulmone viam patere ex arteria pul-
317쪽
monali in camm aereum pulmonis. Adam erat enim tubum Uitreum arte. rias palmonali vituli, cui tubo per infundibulum aquam calidam immittebat, sit nul nie sollibus asperae arteriae affixis alternatim dilatabat pulmones , ut
op riretur, an hoc modo aqua ex mili uari arteria transiret in venas. Miara tur autem, aqua n , per pulmonalem arteriam immissam, pleno riυo exire per asperam arteriam , per Venas minime et cum autem dubitaret, an
sente , ruptis vasis , vi sati foret via aquae , repotitis experimentis . Se in vitulo M in aliis animalibus, didicit, omni cautela adhibita . absque ulla vasorum ruptura aquam transire ex arteria pulmonari in bronchia . Serum
sanguinis porcini arteriae pulmonali ejusdem animalis immissum, dum pulmones aqua calida MVerentur , liberrime in bronchia transivit, tu venas autem pulmonales non . Quin imo aqua calida , per asperam arteriam immissa, exivit per pulmonalem arteriam . minori tamen celeritate, quam dum per arteriam pulmonalem in pulmonis bronchia penetrans exiret per arteriam asperam . Sanguis autem ruber , licet aqua nitrosa dilutus per arteriam pulmonalem immitteretur, non penetravit in pulmonis bronchia . Ex quibus omnibus videtur , concludi posse , inflammatoriam materiam , in finibus arteriae pulmonis haerentem, posse exprimi in cavum aEreuin pulmonis , sicque hac via peripneumoniam per sputa sanari eosse . Verum non quodvis i putum in hoc morbo prodest; uti enim postea M. 8 8. dicetur , ubi describitur , cum quibus symptomatibus Reripneumonia in
mortem abeat, plura sputorum genera observantur, quae pessimum omen prae-hent . Videndum ergo est , quasnam dotes habere debeat sputum , ut sanatio peripneumoniae inde exsperuri possit . Debet esse citum , liberum , copiosum, flaνum cum pauco sanguine missum , satis crassum , in album blandum cito mutatum. Cum enim per hanc evacuationem periculosissimus hic morbus in sanitatem terminari debeat, in ipse morbi initio sputum prodire oportet: postquam enim morbus per aliquot clies duravit, justus metus est , ne inflammatio in suppurationem transeat; quo facto postea sputum purulentum prodesse potest, uti q. 8 6. dicetur . Verum tunc peripneumonia non terminata fuit in sanitatem , sid in alium morbum , vomicam nempe pulmonis , transivit; de qua re hic non agitur . Debet autem esse liberum , id est facile 2 absque multa molestia per tussi m educi, cum valida & sicca tussis pulmonem inflammatum irritet pessime , immulque designet, nec praesto esse materiam educendam per sputa, & pulm
nem in vasis sanguineis inflammatum M tumentem arctare ὀe comprimere bro chia . unde so dixit: Sputum vero in omnibus MDribus , qui circa palmonem er latera sont), celeriter ae Deila exspui oportet . Si anim multo pos doloris initium exspuatur favum , autfιλum , aut quoἀmultam tuum excitet, deterius es &c. Et paulo post habet sequentia : .aputum vero famum mixtum eum pauco sanguine in peripveumonicis , iuinitio morbi . excretum , salutare es vaIde confert ; fi vero septimo die , MI etiam serias preeedat, securitatis minus es . Copiosum autem debet esse , ut omnis morbi materia e cuetur integre,
aliter o In Prognost. Charier. n. VIII. pag. 64o. 64 I. 644. Coac. P aenci. N. 39Q. Ibid. pag. 274.
318쪽
aliter enuti irritum naturae conamen indicat, quod in omnibus evacuatimnibus materiadi morbosae pro malo omine habetur, uti alia occasione ads8 . , ubi de crisi agebatur, dictum fuit. Unde etiam videtur revorem ιιι ρ) monuisse sequentia r Qui in peripneumoniis Meis pauea concocta eduis eunt , metuendi sunt. Cum autem per dilatata finium arteriosorum extrema, in caUa bronchiorum hiantia , exeat morbi causa materialis , si nul ob eandem causam δε maior humorum qu ntitas per dilatata vasa exibit , unde sp torum augebitur copia. Laudatur autem , uti ex locis modo allegatis patet , sputum flavum cum pauco sanguine mistum, dum nempe liturae sanguineae per flava haec sputa apparent dispersae , quod imperitos saepe terrere solet; cum tamen opti naum in hoc morbo signum sit. Metuunt enim , ne pulmonalia Vasa rupta undatim brevi sanguinem effunderent: verum videtur illud sanguineum in sputis tunc adesse , quia rubrae sanguinis moleculae , vel in ultimis arteriolis sanguineis haerentes immeabiles, vel minora vascula per errorem loci s vides. 118.) ingressae , sensim per dilatata vasa protrusae, tandem per extrema arteriolarum in cava bronchiorum hiantia exprimuntur . unde optime in pulmonis morbo celsus sq) sequentia monuiti Neque ιnter initia terreri eouis
venit, si protinus Durum missum est rus quodam sanguine , dummodo satim sedetur. Crassities autem sputi la color flaπus inceptam jam coctionem
materiae morbosae indicant. AE omnibus enim partibur inflammatis. quibus denominerassum integumentum non incumbit , tenues quidem circa initiateborer defvunt, eontactis vero inflammationibus ervisorex o magis purulenii fr). Videtur enim hic fieri aliquid puri analogum , dum materies inflammatoria , sentim soluta& mobilis reὰdita , per extrema arteriolarum orificia in cava bronchiorum transiens, ibi colligitur , stagnat, sicque mora & cal re loci, sorte Se difflatione vel resorptione partis tenuioris, in album blandum aequabilem humorem mutatur . qui deinde per sputa educitur. Pus quidem proprie dicendum , uti ad i. q87. dictum fuit, non tantum constat efiitis humoribus a vita superstite cinis 2 mutatis, verum etiam tenerrimis Ua rirm , immeabili humore insarctorum , extremitatibus attritis 2 una cum effusis humoribus in unum homogeneum liquidum mutatis . Interim tamen minime repugnare Videtur , M absque solidarum partium detritu ex humoribus effusis si non eundem , saltem puri analogum humorem fieri posse . Quinimo alia occasione in Commentariis q. s93. , ubi explicabatur , quomodo se-hris , in alium morbum terminata , abscessus quandoque laciat, demonstr tum sitit, causam materialem febris per febrim sie subigi Se mutari posse . ut puris analogam naturam acquirat, licet adhuc cum reliquis humoribus per vasa fluat. Ubi autem in tali pulmonis loco inflammatio haeret, ut brevis& sacilis via mutatis sic humoribus sit in bronchiorum caUa , per spata ed
cuntur potius , quam ut misti humoribus circulantibus per alias vias exis ant de corpore , uti sequentibus numeris huius paragraphi dicetur . Patet
hine simili ratio, quare laudetur in hoc peripneumoniae exitu, si sputum in album & blandum cito mutetur , quia tunc persectissima coctio materiae morbosae
319쪽
sae indicatur . Unde ὁe Galenur f , dum explicat, quare laudaverit H9pocrates sputum in pleuriticis cito excretum, postquam praemiserat illa omnia, quae modo allegata suerunt, su*ungit sequentiar namque es ρυα
ritu in qua nihil omnino exspuitinet, fecundum ordinem obtinet, in qua iehσ- res tenueM, tertium in qua crasorent quartum, in qua omnino cocti funt. Aebi fi circa tertium vel quartum diem apparuerint , non muringit, morbu
ωltra septimum diem progredi. Com autem sputa vocavit Hippocrater st) , quando puri similia sunt. Talia autem sputa, cum x satis crassa sint, neque
tamen nimia viscolitate firmiter adhaereant, facile simpar educuntur , tenuia
autem k ichorosa sputa longe dissicilius . Nam qui aquosi sunt humores) ω
evulsere tenias, spiritum, qui ingendo extra mittitur , ei resinetfre ut . Dorm tanquam manus quaedam exi fit secum ferem sursum erasos bu mο- res tu . in i catarrho pulmonum laborant, omnes hoc experiuntur et in initio enim morbi sputa terusia non nisi molestissime educuntur, postea vero ea dem crassiora facta facillime prodeunt. Dolorem sedante , respirationem emendante , pulsum ampliorem Je pleniorem reddente. Sollicitam observationem nocentium 3e iuvantium summae utilitatis in curandis morbis esse , atque inde firmissimas in Praxi Medica reis Rulas hauriri, alia occasione in Commentariis q. 6oa . . dictum fuit ; Plurimisque renorearis testimoniis demonstrari posset, quanti hanc methodum secerit: unde etiam , ut certi simus . prosuisse sputorum excretionem , ad haec attendendum est. Cum enim per .ata, si hac via exitum moliatur morbi materies, tolli debuerit illud , quod libero humorum motui per pulmonem obstaculum secerat, patet evidenter , Omnia symptomata , quae inde pendebant, pari passu debere minui. Si ergo dolor adsuerit, quem tamen non semper adisse in hoc morbo , praecedenti paragrapho suit demonstratum, ille sedari debeti respiratio, quae ob insarcium prius pulmonem , hin que minus explicabilem vide g. 826. , dissicilis erat, debet emendari a Cumque oti denegatum expξditum sanguinis transitum per pulmones cor sinistrum minus sanguinis exciperet, adeoque Se minorem copiam propelleret Per a tam eiusque ramos , pulsus saepe exilis 2 mollis est in hoc morbo; adeoque, restituto libero transitu sanguinis per pulmones, pulsus debet amisplior M plenior reddi . Omnia haec si comitantur vel sequuntur sputorum excretionem , tunc certi sumus , morbi materialem causam hac via expulsam fuisse. unde etiam H merates , postq iam sputorum bonas malasqua
dotes recensuerat, pro generali axiomate posuit sequentia r omnia aure sputa mala sunt, quae dolorem non sedant &c. omnium autem , quum e sereantur , optima , quae dolorem fedaue. Videtur enim se indicare voluisse , sputorum colorem varium , spissitudinem &c. multum quidem ad Prognosin facere, interim tamen symptomatum morbi levamen, sputorum excretionem sequens , omnium certissimum signum dare, licet etiam spita a modo laudatis conditionibus recederent. Proba memini, me aliquoties Tom.IV. R r vidisi
c. In Piognosticis Charier. Tor VIII. pag.c4s.
320쪽
vidiise in ipso hujus morbi initio sputa mucosa tenacia , sanguine ἰaequabit
ter per totam substantiam tincta , insigne levamen attulisti: non tantum , sed& brevi sanabionem secutam suisse. In tali autem: cqu Uidetur rubra ianui nis pars, prius tinmeabilis haerens in Vatis inflammatis , per illorum 'trema dilatata exivisse in bronchia, & Per sputa educta suilio , antequam longiori
mora in sputa cocta mutari potu*xit' . in , di
a. Qitomodo causa materialis perapneumoniae soluta Sc mobilis reddita resputa evacuetur , vidimus . Verum Tterit eadem haec materia per arteriarum fines in venas transire, circulantibus humoribus misceri, & deinde v riis viis expelli de corpore, cum jam tales dotes habeat, ut absque cincti num laesione reliquis humoribus Permista manere nequeat. Cum ausem per alvum ti utinam illa , quae inutilia sunt, A diutius re nocere polsent, ibi enni naturae lege expellantur, patet ratio, & per aedem vias materiam morbosam secedere posse . Videtur hanc rem agnovit sese κ) ,
dum de morbis pulmonem aut latera oblidentibus agens dicit: verodosires ex his Deir neque per sputorum expurgatrones s neque per area dejectionem &c. sedantur . eos suppurasuros scieti um est. Ex quo loco man apparet . quini morbosae materiae expulsionem per hanc viain eruperi,
Verit in hoc casu i quod & confirmatur alio Hippocratis loco I , ubi bialiosas alvi excretiones numeravit inter illas eUacuationes , quarum absentia in peripneumonicis suturorum abscessuum indicium exhibet . Neque obstat , quod aliis in locis a , uti jam in Commentariis l. 7 . monitum fuit , damnaverit innoerates in pleuritide & perapneumonia laborantibus alvum perturbatam & di arrhoeam: symptomaticus enim Se profusus admodum illa alvi fluxus esse videtur , de quo tunc loquitur 3 3- ω enim vocati in illis vero locis , ubi alvi solutionem tanquam utilem in peripneumonia memorat , ἐκ σπρωσιν Ω δ χωρησιν dicit , quae moderatam &Ienem tantum alvi evacuationem designant . Praeterea Valida talis & 0mptomatica alvi perturbatio illos morbos acutos sere tantum comitari solet, qui pessimae indolis sunt, & in certam sere Perniciem tendunt 3 blanda a tem talis evacuatio materiae morbosae non nisi in leviori peripneumonia se rari potest . unde Gaianus a) modo citatum Aphorismum explicans dicite Moderatae tamex pleuritidi , aut peripneumoniae supervolens Harrboea , potes aliquando vacuationis ratione prodeste , multoquo magis pestquam coctionis signa morbis inesse reparuerintl, neque metus ades, sed morbus
Cum autem idem illud , quod morimm secerat , M quod sputo cratis , flavo , copioso , cum pauco sanguine mulo , M in album blandum cito m
lato , e acuari antea vidimus , nunc per alvum egrediatur , patet ratio, qu re alvo excreta sputis similes dotes habere debeant. inia autem per alvum una cum morbi materia saepe R exeunt alia huic admissa , non adeo euidem
aer semper distinguere licet , an excreta materia talis sit , qualis hic descrim