장음표시 사용
81쪽
iusta&legitima causa, ut puta si filia indignum moribus, vel turpem sponsum sibi elegerit, Lix. . de donisi turpem intellige conditione, quae turpis persona dicitur, L, si a pari quis manum.sit, alibi saepe, quae scilicet se in aliquod foedus deduxit, ut loquitur L MI. de ritu nupri aut filius eam sibi matrimonio iungere velit, qua corpore quaestum, aut artem Iudicram fecit, aut iudicio publico damnata fuit d. I. 7. ita ut eae nuptiae, patri, filio, toti familia inhonestae Liura essent aequum enim iustumque est, si filius velfilia se ad turpem, vel infamem personam applicare velit,i trem ius habere prohibendi nuptias pertinet enim ea res admiamiam ac dedecus familiae, eoque casu iusta est exheredationis causa, quam iuris definitionem amplexus est Iustinianus; nam in Nou. II r. declarat nimium morato patre in quaerenda conditione filiae, si post vigesimum-quintum annum patiatur stuprum puella, vel si nubat libero homini absque consensu patris, exheredari non posse. Videlut exheredari posse, si post eam aetatem nubat seruo, si post eam aetatem meretricio more vivat. Quid si ante eam aetatem nubat absque consensu patris aut matrii certe si ante eam aetatem turpem S impudicam vitam viuere maluerit, quam oblatam a patroe vel matre conditioncm accipere, exheredari potest, L I9. ω.
de in . tesum idque euidenter exprimiturae civ. Hr. C νψ xxii. VAERI sistet an quemadmodum Iure Civili patria pol et si itur Ciui astas impedimento est nuptiis contrahendis a filios vel , . . .. filiaram .sime consensu patris, in cuius potestate est, vel si con-
rori ab iis . a trahantur inuito aut ignorante, vel inscio patre, iustaei legi- σμην φλερ- η timae videri non possunt: inuitum in hac parte accipere de-
rum in bis f. bemus non eum tantum, qui contradicit, verum quoquos ni iniussa.=u-- qui consensisse non probatur, atque i leo inscium, ι ignorantem,l. s. g. deinde, Ad ritu nu .hIta etiam Iu Pontificium rata non habeat matrimonia constituta a filios vel filias sine voluntate, auctoritate patris viae quaestio ultum hulueris mouit in Scholis, ruitque saepe ventilata in Foro , nondum tamen hoc dissidium pacatum sopitumquemit mam non conuenit inter Interpretes tam antiquos
82쪽
DE MATRIMONII S. 67 quam Neotericos quid cert statuendum sit Pontificii vulgo existimant in hoc Ius Canonicum a Iure Civili alienum&diuersum esse 'ubd secundum praeceptat traditiones illius liberi recte , etiam insuperhabito patris arbitrio, perducantur ad nuptialia foedera huicque opinioni mordicus adhaeret Antonius Contius tib I. Lectiubsecivarum c. .es lib. Ριem composuit de clandestinis matrimoniis Alcitatus ad i. roi. F.
de verbor. ηfac alii plerique, quibus est persuasum nuptiastiliorum S: filiarum sine voluntate patrum contractas ratas .firmas esse Iure Canonico licet Iure Civili sint iniustae de illegitimae, suamque sententiam belle probari, astrui putant decreto Nicolai primi relato in Can .sufflat. T. q. . euius verba hoc prae se ferunt, tinniunt, ut illi sentiunt, innuptiis fili in aut filiaesam exigendum necessaris non esse consensum patris, sed sufficere eos solos consentire, de quorum coniunctione agitur. Item Innocenti III. Decretali epistola , quae extat in cap. s. ex de oponsat ubi Summus Pontifex rescripsit matrimonium contrahi per legitimum viri S mulieris consensum. Rursus cap. 6 de condit. appositis. ex. ex cuius capitis specie apparet iustas nuptias etla, licet pater dissenserit S contradixerit. Denique cap. 6 ex de raptoribus ubi Lucius III rescribit nuptias pendere ex orim dumtaxat arbitrio, qui coeunt, licet parentes reclamenti repugnent quibus locis potissimum incumbit, innititurque opinio Interpretum Iuris Pontificii existimantium inconsulto patre liberum esse filio propria voluntate quam voluerit eligere uxorem ac filiae maritum. Haec opinio licet communior sit, usuque praeualeat, placet tamen magis contraria, quae vult Iure quoque Pontilicio iniustas esse nuptias sine consensu patris, in cuius potestate est, quae nubit, quive uxorem ducit, iuxta id, quod Tertullianus ait lib. a. ad uxorem. Nec in terris iij sine consensu pareηtum, sine consensu patris rues iure nubunt. Estque euidens S expressa in can non omnis, an honorantur, O can. vlt 32. q. 2. an. I. ead. a. q. 3. an. I. scan nostrates. o. f.
s. quod is Bassibus confirmat in visi ad Amphilotatum c. 38.4o se a. ubi matrimonium contractvim iniussu paren-
83쪽
tum rornicationem appellat, 1 in e 4. 1 . illud iustum fi r ait ab eo tantum tempore, quo fit ij aut filiae coniunctioni Consensit pater, comprobauit, eoque modo accipienda. est l. e. Cod de nupt. 4. 13. .siquis uxorem. ad Di ML de adulter cuius sententia firmandae eausa adduci potest l. 6y. . de ritu nuptino tentari potest hodie ex Constituti ne Iustiniani, qua definitum est omnem confirmationem perratthabitionem retrotrahi, sublata subtili differentia Veterum inter ea, quae sent iuris,l ea quae sunt facti, L. Cod de donat. inter tr. o uxor nihil videri interesse, pater contrahendis, an iam contractis nuptiis consentiat, cum ratillabiatio omnis retrotrahatur. Ita ut hodie verum sit dicere si pater cognitis nuptiis eo inscio a filio vel filia contractis non contra dixerit, ab initio iure constitisse videantur , retroacto 6c retroducto tempore, quo eas vel expresse vel tacite confirmauit, ad tempus, quo fuerunt celebratae , quasi ab initio iis
consenserit. Praeterea quemadmodum filiusfam aut filiatam neutro iure sine patris auctoritate voto vel iuramento obligatur, I L. F. de poscitationibus, can. mulier. 32. q. h. vel si de Corpor suo Votum fecerit , ut interpretatur Matthaeus Paris in Heroldo, irritum fit contradicente patre d. ean mulier filiumLvel filiam s. si quid voverit Deo, ex causa voti non teneri probat insuper Seruius in illum locum Virgilis AEneid. 1. se pater voveo famuiam. Bene pater, inquit, quia vovendi, auctorandi potestatem non nisi patres habent, quod ita certum est ut licet pater quam uni despondit filiam , alij non possit colloeare , monasterioramen vovere, tradere libere possit, edica Caroli Magni
lib. 6. itular. e. r. qua tamen in re concurrat necesse est Voluntas fili vel filiae puta si monasticam vitam profiteri velit; nec enim sumit sola deuotio paterna, ut est in Concilio Tole-
σμη IV. c. o. relato in ean monachum. 2o. s. I. nimis enim
sperum visum fuit, vi paternae iussioni filius obsequi cogeretur, licet primis temporibus id maxime fuerit usitatum
solemni enim ritu filius a patre monasterio mancipabatur, monius cap. 2. de vita S. Abboni, Monachicum ei tradidis
84쪽
DE MAT RIMON II s. Ghabitum, facta prius per parentes solemni traditisne sic ex- preissum est in regula S. Benedicti cap. de pro . . Patribus
adhuc patria illa potestas ex iure Quiritium seruabatur. Sicut, inquam, inuitis parentibus auctoramenti potestatem habentibus nec voto se obstringere, nec monasterium ingredi licuit unquam liberis, ita multis minus illis liberum esse videtur nuptias sine eorum voluntate contrahere , quia hae praecipui momenti sunt, iuris publici, Lin festo n. g. medio , . de captiuis es postlim reuersis, iisque status familiarum continetur, quarum tuitioni, conseruationi est saepe
prospectumis prouisum non solum legibus ciuilibus saecularibus,in mundanis , sed etiam Ecclesiasticis. Nec video quae possit ratio diuersitatis afferri. Et sane probabile est decreta Summorum Pontificum , quae maxime constant iuris naturalis, diuini praeceptis, non recessura ab hac tam aequa, tam sancta Iuris Ciuilis constitutione in contumeliam parcntum, opprobrium sanguinis, euerisionem familiarum in laesionem pietatis honoris, reuerentiae, quae parentibus deberiar sacra enim sunt parentum nomina, atque ideo summa religione colenda l. Cod. Theod de maternis bonis.
quod vique adeo verum est, ut Veteres, patres, ad appellarint , teste Simplicio in Epicteto eosque liberis impositos eme quasi domesticos magistratus ait Seneca lib. 3. de benefc. I i. Atque hoc ius paternum siue patrium, ut ait Paulus in I. I 32. . pen de verbor. obligat. tantaeati oritatis fuit apud Antiquos,ut patria maiestatis nomines erit insignitum auctore Liuio lib. . decad. 3. Hinc etiam tot loci in libris Iuris Canonici, qui manifeste probant nuptias iniussu parentum Contractas non inhonestas modo, sed iniustas esse. Ratio a Utem, qua necessitas iniungitur liberis adhibendi consensiam patris iure quoque Pontificio in contrahendo matrimonio, haec est, ut pietate paterna consilium capiente pro liberis, obuiam eatur fraudibus innumeris, ut nuptiae propalam innotescant omnibus, ioc genere furtiuae 3c clandestinae
Coerceantur. Nam inter ea, quae requiruntur, ne matrimo-
Dium vitium clandestinitatis incurrat, necessarium est consensum parentum interuenire, in quorum potestate sunt, qui
85쪽
coeunt Male igitur nonnulli putant hodie miptias non es iniustas, quae contrahuntur a filio sine patris voluntate,
quamuis sit in ipsius patris potestate qui enim fieri potest,
ut pater habeat nurunt filiae loco, cum non liceat patri, inuito filio, uxorem quaerere nepoti, I x6. 'de ritu nuptiar. Vbi Paulus censet auctoritatem aut non sufficere, Cum nepos
uxorem ducere voleta Min adoptione eius, qui quasi ex filio nepos adoptatur, fili consensus exigitur, ne eum habeat
quandoque filium , atque heredem suum, quem ipse a se alienum esse cupiat, I 6 se,.ss de adoptioni, se .sedsi
quis eod. tit. Instit. Itaque mihi persuasum est nuptias filiorum, filiarum f. sine voluntate patrum tam Iure Civili, quam Iure Canonico iniustas, imb nullas esse ipso iure, v pote contractas contra prohibitionem legum, Canonum ari l. s. Cod de legi, o c. vlt de clandest desponsat ex. neque Civili tantum sontificio,sed, Diuino Iure paternus
consensus necessarius fuit, ut patet Eis .c. 11. Vnde sumptum est e. I. ex de adulteriis, neuter. c. T. Tobia c. 6.
Nec quisquam mihi obiiciat ideo pendere non debere
liberorum matrimonia ex arbitrio parentum maxim Iure
Pontificio, quo liber, solutus, profusus consensus eius, de cuius coniunctione agitur, desideratur , quia libera debent esse matrimonia, l. I 34 ff. de verbor obligar.Consensus autem libet dici non potest, qui in alieno arbitrio reseruatur, ut est in c. s. ex de .ditioni, appositis. Nam huic vulgare , de protritae obiectioni ut faciam satis, dico primum ius patriae potestati hac in parte tributum nullo modo minuere libertatem, quam liberi habent consentiendi, vel dissentiendi, lice e paternis iussis sint obnoxi sicut pupillus obnoxius est tutoris iussis, sed sine praeiudicio libertatis, quam non tollit tutoria auctoritas, qua etiam forma obtemperatio scriptis legibus institutisque liberam illam naturalem facultatem eius, quod sibi facere libeat, nullatenus laedit. Et sicut , t M. Tullius in Cluentiana siribit, legum idcirco omnes serui sumus, ut liberi esse possimus Ita similiter vere dici potest patris iussum, quod praecedere debet, ut scilicet ab initio iustae sint nuptiae , non impedire quominus libere contra-
86쪽
hantur, imo ideo est necessarium ut liberae sint. Et quod vulgb circumtertur ex ae Lis . sic est exaudiendum, quod .ipsa contextus verba ferunt, matrimonia, siue futura, siue iam contracta vinculo poenae obitringi non posse. Hoe obice procul remoto, relatItque Iuris testimoniis,i rationibus, quibus uti visum est ad stabiliendam, firmandam
opinionem, quam virectiorem MVeriorem sumus amplexati, sequitur ut excutiamus i quoad fieri poterit, diluamus argumenta, quae contraria sententiae assertores indice,
Quod ad primum attinet, sumptum ex Can sufflat. 7: . 1. Quod ait sussicere secundum leges consensum eorum, qui coniunguntur si secundit in leges sic accipias, uti oportet, secundum iura ciuilia solus eorum consensus, qui coniunguntur, non sufficit, si patrem habeant, in cuius potestate sunt. Ergo quod ait sufficere secundum leges soluin con sensum eorum , qui coeunt, non est ita aecipiendum, ut ius consensus semper sufficiat. Nam etsi sufficiat inter eos, qui uiis sui, suique arbitri; sunt,non sumcit tamen secundum Ieges inter eos, qui alieni iuris, alienique arbitri sunt.
neque etiam inta can excluditur consensus parentum sed concubitus dumtaxat matrimonium contrahentium. Haec est vera huius Canonis intelligentia , ex mente domini Cula.
et, ipse totidem verbis expressit in expositione l. D. de sponsas. lib. 6 diges. Salui Iuliani nisi placeat magis eiusdem viri praestantissimi sententia existimantis ad Rubricam de sonsi.
ex veram interpretationem huius Canonis repetendam esse ex Can. nostrates. o. q. D terque enim desumptus est ex cap. 3. Nicola primi Papae, qui auctor illius Canonis con sultus a Bulgaris, an matrimonium in sola animorum coniunctione consisteret, an praeterea necessaria esset coniunctio corporum, respondit sussicere consensum eorum, non autem necessariam esse corporum coniunctionem , de qua non agebatur tota ea quaestione; Id enim est, quod leges volunt, concubitus non facit matrimonium sine consentit, consensus tamen facit matra monium sine concubitu consensus, inquam, tam eorum, de quorum coniunctione agitur, quam
87쪽
parentum , quorum stant in potestate, idque secundum praeccepta legum, Canonum, Concilia,&decreta Summorum Pontificum , ex quibus matrimonium contractum a filios.
vel a filias iniussit patris , in cuius potestate est , ipso iuro nullum est , quod probatur insupe Concilio Aurelianens
IV. c. I. Turon. II. c. o. Tertulliani lib. i. ad xor se de
pudicitia cap. 4. D. Basili c. 2. Inodo in Trusio , Papa Zacharia epist. s. ad Pipinum, o Papa Nicolai primi cap. 2. Res Bulgar.
Argumentum secundum, quod ducitur ex c. s. ex despons/lib. nihil valet, nam ibi custodite ait Summus Pontifex contrahi matrimonium per legitimum viri, mulieris consensum quibus verbis taniam abest ut excludat consensum parentum,quinimb innuit magis esse necessarium, qua doquidem vult illum praestari secundum leges, quae nominatim exigunt iussum parentum, quorum in potestate sunt, qui coniunguntur. Hoc est notissimum , adde ubd, d. cap. nec vola nec vestigium extat huius rei, ut satis aperte
constat ex ipsius contextu. Plus virium non habet tertium,cuius conficiendi arrepta est occasio ex cap. 6 ex. de condit. appositis.Ibi enim proponitur
in arbitrium patris per conditionem appositam sponsalibus filiae nuptias collatas fuisse, posteaque pendente conditionerem summam peregisse cum sponso, qua commixtione corporum certum est induci matrimonium praesumptum, cuius non minor vis , quam veri, c. 3. de condit apposit. c. 3o deson sal ex eoque casu definitum est iustum esse matrimonium, etiamsi pater contradixerit, cuius tamen contradictio infirmasset desponsationem, si praecessisset mutuum illum congressum, quia sola commixtio non inducit praesumptionem matrimonij, c. Is destonsa ex Hic est verus simplexque sensus illius capitis , ex quo nihil erui potest, unde euincatur sine voluntate patris liberos se sua sponte vinculo coniugi ligare posse.
Quod sequitur aeque tremulo fundamento innititur Nam etsi in cap. 6 de rapioribus unde depromptum est, Lucius III dicat nuptias iure consistere inter conuenientes, licet
88쪽
parentes reclamauerint, ut ait, non tamen adiicit parentes, quorum in potestate sunt ij, qui in nuptias consentiunt, sed parentes intelligit matrem,&auum maternum, Vel patrem, qui eos emancipauit, aut potius parentes accepit pro cognatis 5 affinibus, quorum in maptiis contrahendis consensus non requiritur,4 8. Cod de ut Sicut parentelae nomine significatur consanguinitas S amnitas in cap. vlt de Uni iudic ordinar in prima eo ecff. quia rustico, militari verbo, uti Hieronym aduersus V num ait, cognatos de affines quidam vocabant parentes, ut hodie in idiotissim Galli, Mita loquitur Capitolinus in M. Antonino Philosopho, M in Macrino Iuniore, Lampridius in Alexandro Seuero Vopiscus in Aureliano de in Probo, D. Ambros in sermone de obitu fratris , Zeno Veronensis in sermone de Lazaro,in saepe Gregor Turonensis in Hist. Franc sicut in I. 6. Cod. de te ν. ori. q. g. parentem . . de in ius vocando parentes generaliter accipere debemus cuiuscumque gradus, sexus sint. Et in c. 3. extra de sponsat se a rim appellatione parentum designantur non genitores, sed cognati, affines. Igitur si puella , de cuius nuptiis agitur, sit utroque parente orbata,
Cui malit ipsa nubere tantum spectandum est, nec desideratur auctoritas propinquorum, nisi forte ea erubescat suam sententiam exprimere, quo casu si vari sint competitores, relinquitur arbitrio iudicis, vocatis propinquis, I ho. Cod. de nust.
Ir AugΑτ igitur indiscriminatim Iure Civili& Pontificio Duo casu εἰ no
a Viveram esse regulam traditam in I. 1 F. de ritu nut προτα πὰ
Nuptias consiliere non posse,i Isi consentiant lJ, quorum in pO eonsensin oriam testate sunt, qui contrahunt, quae tamen regula quasdam 'πι- μ' --
recipit exceptiones. Vna proponitur nJr1n. . . eoae tit matrimonia non
ubi Vlpianus ait nepotem auo furente, in cuius potestate est, iliari. ror enim non abscindit vinculum potestatis , . . . de Lis qui sui vel alieni iuris sunt uxorem ducere posse, qyram- Uis propter dementiam consentire nequeat, I 4 de diuortiis. in I. 21. .s maritus soluto matrim. J. dummodo patris qui sapit, intercedat auctoritas, quam tamen ideo nemo bonus
saccessariam esse dixerit, qubd pater filium habeat in pote-
89쪽
state, nam certum est quamdiu auus vivit, nepotes neptesque
in patris potestate non esse, tit. quib. modis ius patriae potest. fol. Instit nec fieri potest, ut in sua potestate habeat , qui non est suae potestatis , inquit Vlpianus in I. r. Is ad LIul. adulter. Id enim alia ratione fit , ne scilicet inuito suus heres agnascatur uitatis igitur , non potestatis iure,
quare si neque auus, neque filius furore detineantur, nepoteriorem ducente, utrumque consentire oportet, . I. 9. I.
i. g. i. 1. de ritu nupt. nisi in casu l. 3. eod. iii quod hsupra abunde expositum. Alia exceptio praedictae regula extat in . l. s. g. i. o I. II eod. tit se L 1α. g. medio tempore. F. de captiuis se OR . reuers qui loci manifeste probant patre capto ab hostibus,
filium recte matrimonium vel nuptias contrahere posse quamuis consentire nuptiis pater eius non possit, nam utique nec dissentire,, ex eo matrimonio liberos susceptos esse iustos, de in reuersi captiui potestate, ut redierit, suos, me heredes ei quodammodo inuito, cum nuptiis non con- έenserit, quodi huius temporis conditionem necessitatemque facere .publicam nuptiarum utilitatem exigere, ait Tryphonius in d. g. medio tempore. Qiod tamen statim ut captus est pater ab hostibus, non est concessiim filio, sed postquam triennium effluxit d. I. . . t. quod non est sic intelligendum, ut eo spatio temporis desierit habere filium in potestate, nam captiuitate pasis in plenum non soluitur patria potestas, quandiu vixit pater, nam liberos iure postliminij recuperat, I. g. l. 4. . tam de captiuiso offlim. reuersImora ante triennium contractum matrimonium medio tempore captiuitatis patris valet, si vota procreandorum liberorum urgeant, Ilius talem duxerit uxorem, vel filia tali nupserit, ut eius conditionem, affinitatem vero simile sit patrem non repudiaturum, d. l. II. de hoc iure, quod tandem obtinuit, accipienda est . I. I i. g. medio tempore. Quod autem primum constitutum&receptum tuit in captiui liberis utriusque sexus, id deinde porrectiim, productum fuit ad liberos eius, qui abest peregre , ita ut ignoretur ubi sit, Wan superstes sit, hoc est , sicut liberi captiui matrimo-
90쪽
D E MATRIMON II S. snium recte inire possunt, si non intra triennium reuertatur: ita similiter, si pater absit,inihil quidquam certi de incolumitate, aut morte eius constet ius est liberis contrahendi matrimonium decurso triennio a tempore absentiae patris, LIo . . de risu nut quod effectum fuisse constitutione Iuastiniani doce dominus Cuia a d. l. o. lib. I. ad Edιι mPauli, se ad i. . lib. 62. Di eis. Sal. -
V si pater dederit filiaesam mandatum quaerendi ma XXIV. riti, quaerendae conditionis an illo generali mandato ei 'ti potestas faciendi nuptias data intelligitur 3 Et dicendum non α ι - videri hanc facultatem illi concessam esse, ideoque si incon non η-sulto patre filia optauerit iunxerit sibi matriinonio aliquem
non si iustas nuptias . q. de ritu nupt quoniam deficit m ij. Consensus parentis, in cuius potestate,st, quem adhiberi de bere, ciuilem, naturalem rationem suadere scribit Iusti-Dian. in ρ a. de nupt. In fit. Aliud si quidem est conditionem quaerere , aliti in in atrimonium collocare, I I9. . de ritu nut allia quaerere maritum , aliud facere maptias, d. I. 34. sicut aliti sunt conditiones nuptiarum, aliud ipsae nuptiae, Lult. . de θουal. Quemadmodum si pater filiae generaliter
mandauerit, ut nuberet cuicumque vellet, eae tantummodo
nuptiae permissa videntur filiae quas verisimile est specialiter patrem permissurum , ac proinde si indignum moribus , vel torpem conditione sponsum sibi elegerit, non valebunt nuptiae, quia probabile est patrem non permissurum fuisse specialiter filiae tali persona nubere. Et ita videmus generali conuentione pignoris non icneri res, quas neminem credibile est pignori specialiter daturum fuisse l. I. Coae qua res pignori obligari, . l. 6. cum irιbus sequentibus , . de pignor ubi
CXempla ear in rerum proponuntur. Quaedam tacito iuris ii tellectu, id est, potestate legis excipiuntur a sermone generali, S ad ciuilem modum rediguntur, I. i. de seruituribstipen. st de reb. aut Dr. iudic. Is idendis, Vel ex mente loquentis, d. I. 6. de pignorib. Et econtrario inesti continetur aliutiando limandato speciale, ii ista scilicet praesumptione sum-