장음표시 사용
111쪽
Idetur omniso locus exigere, ut antequam binc, digrediamur, quis podera ct mcturas ac numeros repererit, indicethus, cupraesertita geometria atq; aritbmeticae partes sint,siriptoresq; de hac re noli plane inter se co entiat.Eutropius itaq, latim in principis primi libri, Sidonium mensuras ct pondera eo tempore inuenisse tradit, quo apud Albanos Trocas, apud Iudaeosi i , apud Hiero Alymos Hieroboam regnauit. Alij s 'ciundu m Mercurium ex Creta Iouis filium, comperisse νο- Iunt. At Plinius lib. vi i. in primis hoc Phidoni Argivo, vel, vi Gellio placet, Palamedi assignat. Strabo autem liabro v. Phedonem Elidensem reperisse virmat. Ex quo ita intelligendum puto, Ni ali' aliis primum mensuras or pondera inuenerint: velut Diogenes Laertius libro ix. . dormat, Uthagoram primum adinvenisse Grscis : Io- sephus primo Antiquitat. dicit, Cain Adam ilium mortatim omnium , ut credere conuenit, primum haec connia
tuisse. Merorum autem repertorem sunt qui diccnt S mium Pythagoram talis non hunc,sed alium Pythagoram Meonumsculptorem:alij vero Mercurium: Liuius dicit numerum putari iuuentum Mineruae. Modus numerandi nos apud Graecos per ob iades fuit, qui aut per no-Dssuarum literarum numerum notabat ut . Apud Roma ηοi primum perlustrum, quod quinto quoqΠe anno claudebatur, de quo fusius libro proximo, cap. IlII. iii emus: deinde per clauos, qui idcirc o annales Nocabantur, aut per Consules , id fiebat. Claui enim tu pariete aedas Iouis eo parte qua erat templum Mineruae, insingulos a tuos β-i Icoantur,
112쪽
. co DE INVEN T. RERUM Iebantur, Ῥt per eos numerus annorum colligeretur. sane
lex priscis literis ac verbis scripta erat, ut qui Prator maximus esset, Idibus Septembris clauum pangeret: nam
quia rara per ea tempora literae erant, notae numeri a norum claui fuere. Mineruae autem templo ea lex dicata
erat, quod numerus eius deae inuentum sit. Volsinii quo que clavos numerorum indices habuere fixos in templo Vortia hetrusia deae. Postea Consiles id ossicium fecere,c ypo tremo solenne claui figendi ad Dictatores transa tum en. At more intermisio, cum post longum tempus pe- silentia laboraretur, or seniori memoria repetitum D ret , aliquando eum morbum fedatum Disse, ob clauum a Dictatore fixum, eius rei causa Lucius Manlius Dictator dictus eri, qui T. Pinnarium magistrum aequitum dixit. Bella scilicet placatio, Nel potius puerorum certamen,qui ita solent ludere. Ecquid religionis cultusve in eo paugendo clauo esse potuit, qui parietem templi magis riebat, quam claudebat e Sed ea erat illius temporis cala mitas , cum nondum ad R'manos peruensset Dei optimi
maximi cognitio. Nos similiter bis septem literis, CD L M V X , numerum notamus e vel aliys notis , a 341678 9. fatis omnibus cognitis , Ni nia hil fit, quod reliquas ponamus , earumve rationem ea plicemus .
Quis primus medicinam inuenerit, & in quot ea di 'ruisa sit partes , ac apud quos olim non fuerit medi
Edicina, que suis remediis haud dubie mortalia i morborum Wique erurapentium genera νersantibus, magno νbique prodis presoque est , dirs primum inuentoressuos non me veri Deiritur i
113쪽
iniuria, absignauit, ct coelo scauit. Ipsaque ab oraculis multifariam petita est. Hanc enim, tene Diodoro,volunt Mercurium apud Aegyptios primum inuenisse: fecundum vero veteres, is Aegyptiorum rex reperit, quod Hij, autore Plinio libro septimo, Arabo Apollinis Babylonis lis tribumit alis vero ipsi Apollia'. de ad Daphneu virginem apud Ovidiu libro primo metamorpboseos dicit.
lnventum medicina meum est, opiferq; per orbem Dicor. Et senone apud eundem: Ipse repertor opis uaccas pauisse Pheraeas Fertur.
Macrobius in primo Saturnalium, huius rei veram re dens rationem, de Apolline ait: Hinc est, quod eidem a tribuitur med i potestas , quia temperatus Solis calor morborum omnium fuga est. Clemens autem Aeoptiui omnino adscribit, eius vero amplificationem Aesculapio primo Apollinis filio. Meruit oe in ea arte laudem ter intius Aesculapius Arsippi Arsinoae lius, qui prater sera primus , teste Cicerone de natura Deorum , dentis euulsionem , acpurgationeri alui inuenisse fertur. Hanc tamen quisquis primitus 'iuuenerit, hoc quippe pacto excogita=efertur. T am cum homines, ut Fabio Quintili no placet,sicut antea diximus, ex obser otione rerum, ea quaesalubria aut in salubria vi a sint,probe notasseeut, bu .iuscemodi artem corpora curandi gratia confecerunt. --- qui Cornelius Celsus iuuentionem artis scienter ponit libro primo scribens: Saepe causa apparet, utputa lippitudinis,uulneris,neque ex his patet medicina: quod si icie tiam non subjcit euidens causa, multo minus ea poteIi subucere quae in dubio est. Cum igitur illa incerta incomprebensibilitan sites certis potius oe exploratis petendum espraesidium , id est, ab his quae tu ipsis curationibus e perientia docuit,sicut in caeteris omnibus artibus: nam
114쪽
LIBER PRIMUS. 73 post similitudo proficeret, exscripsi ea traditur,o ita ex his hanc artem excerpsisse, qu teste Plini. 3 6.primus medendi ρ cepta longepoli hominum memoria G clarissime condidit. Ismam constat primum ex medicis venime Peloponnensem Archagathum L anis filium, L. Aem
ιio Paulo, M. Livio c o s s. arino urbis D xxx V. elaetus quiritum datum, est tabernam in compito Acilio emptam. Is primo Mulnerarius, inde obsecandi urendiq:s uitiam, carnifex appellatus fuit: cum alii accura erent Greculi medici,idemq; facerent,omnes simul cumsua in ducana in udium venerunt. uuare a M. Catone Censorio reprobati , urbe ct Italia pia sunt, de quibus ipse Cato adfluum in hinc modumscripsis: Dicam de sis alio loco Marcesili,quid Aienis exquisitim habeam, est quod Donum sit illorum siternassicere , non perdiscere . Vincam nequissimum indocilegenus istorum , hoc puta Matem dixisse . Quandocunq; Hagenssuas literas dabit. Omnia corrumpet , tunc etiam magis, si medicos suos hue mittet. Iurarunt inter se, barbaros neca re omnes medicia sed hoc inum merce faciunt, ut des bis sit, etfacile di perdant. Vos quoq; dictitant barbaros et Hurios, nosq' alios opicos appellatione foedant. Plin. etiamae huiustriori carnificibus munt enim ct medici peritis mi , icum rofecto ad Uus tot morborum genera, ho-rinibus subsidium infronte x x i x. libri ait: Nec dubium est, omes istosfamam nouitate aliqua aucupantes,' asstatim nostras negotiari. Hincisis circa errosmia fer ententiarum concertationes, nusto idem censi te, ne meatur assertio aeterius. Hinc illa infelicis monumenti inperis . Et paulo iusterius Iubdit: tapetierea lex, que puniat inscitiam capita. ι nurum exemplura findivi, discunt periculis nostris, ct expe-
115쪽
D E INVENT RERVM. ct experimenta per mortes agunt,medicon tantum homi nctii occidisse, humma impunitas est, oec. . AEtquisapienter Babylonqfactitabant, qui, teste Herodotolo. i. O Strabone in xv I. geogra. medicis non utebantur, sed αrotos in forum esserebant, ut viri qui eos adirent , consulerent, hortarenturq; ad ea, qus ipsi faciendo effugissent milem morbum,aut alium nouissent ejugisse, nec fas erat quempiam agrotum silentiopraeterire. Idem factitabans BaBetani homines montani, qui id Hissaniae latus inc
lunt, quod ad Aquilonem spectat, O Aegyptii. Ex quo
Strabo lib. Ii I. geograph. cum de Lusitanis meminit, Basetani, inquit, aegrotos vetusto ritu Aegyptiorum, in plateis deponunt, vi qui eo morbi genere tentati sunt, commonefacere eos πaleant. Quamquam non eundemsemper
risu Aegyptiusisse, Herodotus docet lib. ii. ita scribes: Iam vero medicina apud cos hunc in modu distributa en, ωt singulorum morborumguli sint medici . non plurium. Itaq; omnia referta fiunt medicis: ali' enim sunt oculis c randis cUituti, al, capiti,ali' dentibus,alii alui partibus , alij morbis occultis In medicina uero deinde quamplurinufloruet ut , ct in ijs Cassius Calpitanus, runcius Robrius, Antonius Musa Augusto Caesari charisi. Gatinus tempore Antony Ti, O non longe post Anice a. '
De h rbariae & medicamentariae, atque melleae medicinae in uentoribus,&quae homines ab animalibus remedia
On dubium est,quin natura herbas aut salutisaut voluptatis gratia,Nt multis constat exemplis, genueriti nΞ Xothus historiarum auto teste Plinis
lib. xxv. tradit occisum draconis catulum reuocatu ad Miatam aparente, herba, quam Latin vocant. Picus itidem avis
116쪽
auis,adactum eius caue is cuneum, admota quadaam homba, iure cogit. uuinimo Indorum quidam, ait Herodoxus libro ii. herba tantum uictitant. Appianus etiam elex is scribit, Parthos ab Antonio fugatos cum fame premerentor, in quandam sertam incidisse, quam qui com derent, nihil aliarum rerum reminiscerentur, alit inteli gerent, nisi quod lapides continue oderent, quasi qui piam magni operis factum sic debacchati bilem demtim evomentes interirent. Quid demum plura e nihil non hembarum vi ectici posset se plurimarum vires non ignorarentur. Hec itaque, teste Plinio, erat antiqua medicina, cuius, id testis in v I i. repertor fuit Chiron Centaurorum i fissisus, Saturni ea Phyllira filius,qui ct medicament riam medicinam ad Nulnera aut ulcera huismodi e randa inuenit, quam tamen al3 Apostitu assignant. Ex quo
-Herbarum subiecta potentia nobis. vero Aesculapio eius filio, quem Ouidius in II.Met momb. dicit medicinam hanc a Chirone didicisse, cum illi nutriendum Aposto pater tradidisset. ij demum Samothraci flijs teste tu nisi adscribunt. Veri Chironem ideo fortasse dixeruat hanc primum comperisse, qμia, τι Tlin.ait lib. xxv. cap. IIII. herbam Centaut am reperit, qua ,sicut idem testatur, curatus dicitur a vulnere pedis, isti licto ex lapsu improuiso sagitte Herculis exsuis maniabus illite vendino Ddrs. 2Vam Chiron cum attrectaret a ma Herculis, quem receperat hospitio , sagitta in eius p dem decidit. Omius in quinto Fastorum rDumq; senex tractat squallentia tela venenis, Excidit,&laevo fixa sagitta pede . Ouidius ramen elim ex hoc vulnere perisse sentit, ita scribens: Nona dies aderat, cum tu iustissime Chiron
117쪽
Bis septem stellis corpore cInctus eras . . At medicamentorum quibus morbi curaritur cimus
in principio libri quinti dicit antiquissimum esse: autorem tamen non ponitded tradit Asclepiadem medicum periti .smum magna ex pote eum a sussi sustulisie, quod omnia medicami ct malisuccisint, Osomachum laedant:
' definit omnes medicinapartes ita innexas esse , νυσπινari nequeant, ac ideo medicinam,qua victu curat, ali' quando adbibere medicamentum, ct eam qua medic minibus purgat, adhibere rationem, rictus, atque hoc pacto famitatem aut e seruari, amissa ue recuperarL. Ad berbas reuertor. Et sic ali' alias herbas inuenerunt,ut Mercurius moly, ia chiiled achilleam, Aesculapius panacem, compluresn alias, quod admodum longum esset,nN-nimeq; necessarium perseries, cum praesertim Plinius illud ipsium disertissime prodat. Medicinam uero ex melle esse Tlinio Sol Oceani filius inuenit. Animalia praeterea 3 dam orirum quam multa a besti's homo dissicerit nonia lus herbas atq; remedia commostrarunt,qua bomini pG- ea usui forent: nam dictamum herbam ad extraben δε-gittas Hilem, cerui hominibus monstrauere,percussi eo telo, paIlup eius herbae eiecto, id quod Cicero in secundis
e natura Deorum feris capris adscribit. 1idem cerui percussi a phalangio, quod est araneigenus, aut estquod semia- le, cancros e domi medentur. chelidoniam uisui alu-herrimam hirundines docuere,vexatis pullorum ocidis ititi medentes, id quod Cornelius Celsus libro vi. natura eius auis, non herba assignat, itascribens: Si extrinsecus
ictus oculum laedat, ut guis in eo suffundatur,nibit com modius est, quam anguine vel columbae, vel palumbi,uel hirundinis inungere. 7 eque id sine causast, cuin horum acies extrinsecos interpositque ore in antiquhmnataru
118쪽
eatimi redeat,eeleberetaeq; hirundinis Unde etiam locus faueuia factus est, per parentes id herba restitui, quod per Iesanescit. Testudo cunilia, qua bubulam vocant, pastu' tres contra serpentes refouet. Hedera apri in morbis sibi medentur. Ab hippopotamon est, ab equo quoifluviatienim animal in Vilsmessici mittere in morbis sanguinent, quod phlebotomare vocant, didicerunt: assidua nque is fatietategrauedinosus fastus exit in littus, ν centes harundi rura caesuras perspeculaturus, atque ubi se curissimum videt Ripitem, imprimens corpus, vena quodam in crure vuliuemati atque itapro luuiosanguinis morabidum corpus exonerat. plagam νero rursus limo obducit. Simile quiddam ct auis in eadem Mento monstra in Mit, qua vocatur nis, ciconia feresimilis o ipsa quoque sempe vim semicies. Haec rostri aduncitate per eam par temse perluit, qua reddi ciborum onera consuevere. Hinc clysteris usum medici primum didicerunt. Mustela in anguium Neraturuiasibisalutem quaerit, ciconia origano. De herbis autem primus omnium quos memoria nouit,
Orpbeus accuratisime scripsit: pori eum Musaeus, etsi per idem temporis arabofuisse dic tur, necnon Diosiorides . Apud nos primum M. Cato, deinde Pompeius Leneus Magni Pompei' libertus, qui exemplaria MDbria duris 'gis de vi herbarum, tuisu Magni Pompeij ,-nia, regia praeda potiti, in nostrum sermonem transtulit. Quo primum tempore 'Pliniusse animaduertisse ait hanc '
scientiam ad FUmanos ' peruenisse.
119쪽
Quis primus magicam artem inuenerit.& a quibus celebr ra: & quis modum effugandi daemones, aut incantationes ediderit quibus morbi sedarentur.
CAP. XXII. 'Xigit lacus,vi de origine magi artis prius dic tur,quam libri finem faciamus, quandoquide natam primum a medicina nemo dubitat. Hecitava Zoroastre in Perside, autore Plin. lib. xxx.H inter autores conuenit, ortum habuisse fertur.Iustinus in principiosus epitomes,hunc Zoroasire, qui magicam artem reperit. Bactrianorum regefuisse dicit, qui,teste Eusebio de temporibus, ct in x. de puparat. Euange plus DCCC. fere annis ante Troiana tempora fuit, quo etiam tempore Abraham inus fuerant, cum ageretur annus ab urbe condita termisse us ac eLxxxv. Da metos dein e pG Dccc.
O circiter x v. Troia a Gucis capta est, qui fuit annus orbis conditi quater millesimus. Lactantius autem O E sebius, malos daemones hoc simul cum ceteris improbis artibus inuenissee tradunt: quam omnitum otiumstaud lentissimam Plinius esse aiserit, miraturq; quo modo multis seculis is toto terrarum orbe valuerit, atque id ob eam causam euenisse putat, quodIola artium irris alias imporis simas humanae mentis complexa, in se νnam redegerit. 'ippe a medicina primo, ut diuum est, manavit,achpecie alutari irrepsit anctior quam medicina: ita dosy-deratisimis promi sis addidit mires religionis, ad quam
maxime alligantur hominem mentes: post hec misecuit m tbematicas artes, nullo non auido dese futura sciendi, a que ea ἡ caelo verissime peti Gredente. Ita possessis homianum sensibus, triplici vinculo eo Hque adoleuit, νt in magna humana rum gentium parte plurimum tuerit, magnamq; ν , πtipores testimonio sunt, semper haluerit. Virgilius in Damone de Circe ait:
120쪽
LIBER PRIM VS.. Carminibus Circe socios mutauit VIysiis . Et quemadmodumseMes alio pellicerentur, Idem: λ rque satas alio vidi traducere messes. uinetiam elementa quqq; concuti, ct mentes hominum stiriari, Ome xlla veneni haustu ,sola camirus violantia homines interimi putarunt. Maro et Carmina vel caelopossunt deducere lunam. Item: . Frigῖdus in pratis cantando rumpitur anguis. Et Ouidius desine titulo rCarmine laesa Ceres sterilem vanescit in herbam , Deficiunt laesi carmine fontis aquae. Lucanus: Mens hausti nulla sanie polluta veneni,
Huius alum veneficii , qua uis per totum orbem terr rumpervaserit , Lucano in sexto Pharsalia, ct Apuleio de magia libro primo ct secum , O Plinio in x x x. au- ιοribus, Thessaliam in primis infamia flagrasse constat. Extabant etiam aetate Plinisvi ipse testis est,eius vestigia
apud Italicas gentes in x istabulis. Circe etiam Circesim montem habitans iuxta Caietam ex ea arte mirandos ostendit euentus. Ac tale est magis inuentum. De hac quis scria ' erit, non plane compertum habemus. Plinius libro triace o dicit Hostanem de ea primum commentatum esse: atque Pythagora , Empedoclem, Democritum, O Pω- tonem ad hanc discendam nauigasse, hanc reuersos praed casse, in arcanis habuisse Ita praesertim Democrithme de magiam Democrito,medicinam eadem aetate Hippocrates orante,floruisse approbat, circiter c C C. urbis annum. Isim Plinius in hac parte longe post homines natos haud modestissimus, ct alia,inquitimam factio, a Mosi etianu eliochobet lados pendes. it ahite Iochobel ui Mosii materi ceterum ex Plinis ore piaculum istud