장음표시 사용
141쪽
1nos Tarquinius Priscuisubegit, originem habuere, φῶ-hus Tarquinius, ut Dionysio placet, simulatquei re ius permist,primus Uus est. Quare miror Macrobium in primo satumatiumscribere , Turium Hostilium tertiuin'manorum regem debellatis Hetrusicis, primum sellam curulem , lictores, togam pictam atque praetextam in Iliatilisse haberi. Verum η'mulus ex more duodeci- Hetruriapopulorum , quipguli Liuio ct Dionysio autoribus , fingulos registatim creato lictores dabant, am- tea duodecim lictoressumpsiu , cuius sententis ope haud
Liuium poenitet . -ὰ numero avium, quao augurio re- .gnum portenderant, en ecurum numerum autumant.
Hi magistratibus xvinistrabant, fasces; iurgarum alliga- .rescumsecuribusgestabant. Eiusmodi autem virgas exbetusta arbore feri consiueuisse, Plinius libro xv I. cap. . decimooctauo naturalis hisoria innuere videtur , sic Aribens: Gaudet frigidis forsius, ct magis etiam belusia egestica haec arbor mirabili codore atque tenvitate , temribilis magistratuum virgis. Censum primus omnium Servius Tullas rex instituit, rem, ueluti Liuius ait,saluberriamam tanto futuro imperio , ex quo belli paci ue munia non viritim,ut antedespro possessionepecuniarum, ciues obirent: quorum classes,id es, ordines quinque descripsit. Trima itaque classisfuit ex iis, qui centum millii aeris
aut maiorem cension haberent , quos in octoginta cent
vias diuisit, in quadragenasseniorina, ac totidem iuniorum roniores ad Nilis custodiam, ut praesto essent, iuri res ruforis bella gererent: arma his imperata, ea,ri inus , ocreae, lorica, tela in hone hasta, O gladius. Secunda classis intra censu , 6que ad quisque oesept ' iginta millium censium instituta, ct ex Dis senioribus uni risi Nigintic script uni centuria , armas impera- . tapr
142쪽
Ci3ΕR sECV Nn Vs. tipraeter loricam , omnia eadem . Tertiae classis inquitia qiuiginta missium censinu ese voluit e totidem centuri ssint conscriptae. In quarta classe conflis quinque oe vrgiu- n millium: totidem centuriae factae. Quanta classis νη - δε cim millibus censebatur. Sed iam rationem ineamus , qυ nobis constet quanti unaquaque classis aestimata sit. Illud' enim primum scire licet, centum aera mam aes nummulus erat) non pluris fuisse νno nostro ducato, siue coronat o
aureo nummo ac ita mille era valuisse dece aureos. Primeis igitur classis census aestimatus est mille aureis, secundae fe-ptingentis quinquaginta , tertiae quingentis , qMaris
sit, ducentis quinquaginta, quinis νero centum oe decem. si maximus Servio Tullo rege censu s, teste Plinio libro xxx Iii. fuit assium centum decem millia, ex quibus sun a fit mille oe centum aureorum . Et h c, Ni ait idem Plinitis, prima classis: adeo id temporis Romanoram opes exigua fuerant, qus posthac immen' extitere , qaando,autore Tranquillo,census senatorius it duod cies centena millia sestertium nummum . Q 'am quidem 'si' su am ut recte putemus, notare oportet singilla festem tu valui1se vicenos quinos aureos, sic, ut centu=Ienertiam summam facerent duorum millium ct quingentorum a reo me qua ratione colligimus cense senatorium fuisse H ad ηwmerum triginta milium aureorum , ct equestrem duodecim militum quingentorum, hoc est, constitisse ex ingentis sestertiis. Atque talis origo reforma fuit cen- iiis , qui, Eutropius ait, adhuc per orbem terra- rara incognitus erat. Sed illud verius Mosi assignandum est, qui, H infra demonstrabitiir , primus populim recon- fust. Atqui census agi dicitur, cum hominum facultates reo censientur, unde tributi imponendi ratio inita est: vel c um ρο manerus cmiura putatur. Vtrmque testatur Liuius in v ta
143쪽
ys DE INVENT. RE, v Minius seruit Tulli. Et cum in censendo finis erat factus ustrum conditum appellabatur, quod tum Seruius esere tum omnem sue,oue, taurisq; tribus lustrauit, hoc est,pu gauit: idq; lustrum quinto quoque imo semae condebaturi clim censiores numero duo creabantur,qui censum agerent: is pollea magistrasus annuus factus eiq; morum tam latis cura es tradita. Item cum vectigalia oe tributaso tiebantur, tum fiebat sacrificium riuitatis purgandae cai fa. Ex quo perinde semani annos Hiam per lustrum n merabant, atque Orsci per olympiades. Caeterum cum ita quinto quoq; anno lustrum condi diceretur, sunt qui putent illudfuisse statium quatuor annorum, argutrientantes
istinum quo sequens lustrum incipiebat, dici quintum, qMesseiprimus sequentiss lustri. Quesane ratio, si vera sit, similiter indicat olympiada fuisse spatium quatuor tantam
annorum, quemadmodum infra suo loco demonstrabitur . Census autem agendi , edi tributi ex censu imperandi parariter atque conferendi initium factum est apud Hesraeos , cum de ea re Deus mandatum Mosi dederit, ita in Exodo, capite tricesimo, loquens: Q ndo tulerissummam filiorem Urael, iuxta numerum, dabuntsinguli pretium pro animabus suis domino , O non erit plaga in eis , cum fuerint recense. Hoc aurem dabit omnis. qui imam ad nomen, dimidium sicli iuxta mensuram templi . Qid habetur in numero aν inti annis O supra , dabit protium. Ita tributum imperatum Hrin singula capita est rum, qui viginti annis maiores essent, quique arma ferre possent. Siclus numus argenteus hebraicus , quem Graeci staterem dicunt, teste Iosepho, libro tertio antiquitatina
pondere erat drachmarum atticarum quatuor: drachma vero ex senis obolis atticis coinat : atque sic tetra
144쪽
'LIBER sECUN D vs M os, sebraicos vero 'vismos. Sed quia distar, iuxω mensuram templi, satis sipiet sacerdotes ρonderis parit. A μι hac a m emesponderis, ac zm pius argenteus denarius, quemMatthaeus euange ac C aris evigies erat: ct capite vigesimo appellat dena-
se primuminuenta f. nam alibi illic tonunito rem ad cruciandos homines longe ante in His fuisse eae
xitnumerum aureum. CAP. a i i et o
145쪽
ιbilis. rr .prodit,itascribens: Que autem humanarum rerti sunt, haec ita rGerebant, inter se constare omnium homilnum primos Aegyptios annum comperisse, distinguentis eum in duodecim temporum menses, idque eo perisse eae astris, eo scientius , vi mibi Nidetur, hoc agores , qua Grsci, quod Greci quidem tertio quoque ametuo intem calarem mensem introducunt temporis gratia r Aernti' vero tricenis diebus, quibus duodecim menses taxant, a ijcitot huic numero quotannis quinos dies, unde eis ratis circuli temporum constat eodem redeuntis. Herodot. Eienus . clemens itidem comprobat. Huiu odi tamen inaxentionem Diodor. Thebeis assignat libro primo. Sed non ideo inficior Diodorum Herodoto suffragari, quoniam
Nebsi Wxta Aeopti populi sunt, a Thebis urbe in
Aegypto, nominati, πelut Thebania Thebis in Boeotia , i φιοd apud idoneos autores obseruatum est: quinetiam , ait Herod. in praenotato libro, olim These Aegnius
o cabatur At Seruiussi per v. Aeneid. dicit Eudoxum pri-
mum annum deprehendisse, post quem Hipparchum, cristimo kwo, νι infra dicemus , sesarem. Laertius autem Thaleti Milesio adscribere videtur in primo, cum inquit: Anni tempora illarumq; vicissitudines priorem inuenio ferunt, eumque in c c c L x v. dies diuisissee. Sed hoe illi caseo apud Grscos duntaxat esse attribuendum . . Verum c reperimus apud Iosephum in primo ct in quarto Antia quitatum, Hebraeos ante diluuium Nye, remum duodecim mensibus constitutum habuisse, qui, eodem teste in primo Antiquitatum, annum prim etiam in Aeropto innisu rant. Est i uper operspretium, quam sena fueris avi iratio apud priscos, demonstrare. Arcades enim, ut vi . tarchus in vita N-ς, o Macrobiusin primo Satur lat lium meminerimi, tribus duntaxat menstas ahinu uum
146쪽
LIBER s DCVNDVS. Mis remplebant: cares carmetines, sex: Aegypti' primis η, temporibus, teste Solino, qzatuor: sed antea, νt Censoriam placet , duobus tantum . At Macrobius in primo Sa nili turnasium ait, anni certum modum apudsolos Aegyptios, sici semper fuisse, t etiam ex Herodoti autoritate liquido cout a Bur. Erat praeterea annus triginta dierum, id est lunaris stri autor Seruius super tertio Aeneidos. Habebant anniu sinum, quem volabarit confici omnibus planetis in eis .em recurrentibus locum, qui secundum Ciceronem, cam Et linet duodecim misita noningentos quinquagintaquatuoris; flares annos. At Iosephus in primo antiquita tum , capiastis te octavo, dicit armum magnum D c. cmorum spacio imis pleri. Sed de hoc, uti Cenorinus dem strat, inter autoris res nom plane conuenit. Reliqui Graeci ccc LIIII. ea diebus annum proprium computabant. In hac Hrietareia i tomani quoque ab initio, prout Macrobius dicit, autorex . Romulo, annum x. mensibus constitutum haluerint, a Martio incipientes, qui conficiebasur diebus c e c. er
j a III. RSmulus enim primum mensem Martium a patrem suo Marte , alterum Aprilem quasi Aphrilem, a spumaque Graeco αφώς vocatur, unde Venus mater Aenes na-
laeti: tertium Maium,a maioribus, quartis Iugum a ιιιιι Moribus nominauit. Ouidius . tu Hinc sua maiores tribuere vocabula Maio , M lunius a iuuenum nomine dictus adest.
M die ante populum in maiores minores diuisierat. RUM is qηsssex anumero, Quintilem , Sextilem, Septembrem, iis octobrem, Nouembrem, O Decembrem appellauit. Vo. a rum postremo striintilis a Iulii Caesaris nomine, Iulius, er , Sextilis Augusti bonore Augurius est nominatus. Sed se' annus cum nequesolis cursui, neque tuns rationibus co
147쪽
additis quisluaginta diebus: quibus ponea sex alios dis adiecit retractos ex istis sex mensibus, qui uiginta dies habebant d est, de singulis siregulos: eosiques quinquaginta dies pari ratione partitus est in menses duos: er a rerum , quem primum posuit, nuncupauit Ianuarium a Iano, qui Latinorum primus rex fuerat, tanquam bicimiis diei mensem, νt qui transacti anni finem respiceret, ac principium futuri prospiceret: nam Iamus cura viressas rueprudens atque lers, dictus est habere geminam fociem, ut una quae ante, altera qua post tergum forent, i rueretur, id quod ad vigilantem ciuitatis curiodem attia
fiet. Alterum Nero Februarium vocavit, deoque Februs
dedicauit, qui creditur preesse lurirationetbus, quia tu extremo anni mense populus februabat W, hoc purgabatur . Ponea 2 uma religionem secutus, quod numero Deus, quemadmodum poeta ait, impare gaudet, dedit se gulis mensibus, Ianuario, Aprili, Iunio, Sextisi,Septembri, Nouembri, O Decembri, undetricenos dies: Martis
vero, Meso, Quintili, o Octobri, singulos O tricenos.
Februarius suos octo O vigiti dies retinuit. Ita annus conficiebattir diebus c c c L V. mmam deinde, Grec ram more, intercalarem mensem constituerunt, ut quipi si sent funis libris, quibus totius anni res populi explicabantur , intercalarem, id vocarent populum, ut quando lege agi liceret, scirent. Sed cum ita Uu veniret, ut per eam Narietatem anni Ispe norins caderent, aut in primum anni diem in nonasiue, quibus nefas erat conver tus haberi, permissum en νt sacerdotes quando vellent , fio arbitratu vocarent. At cum illi commodi gratia ,p blicauorumq; ex V minussus tempore νocarent,tum demum Caesar pontifex maximus addidit anno dies decem,
horasis sex, quorum dierum binos ad singulos menses, I
148쪽
L IZER IECUN VS. y vi in rium, Sexti ,s Decembrem,adiunxit: in Aprilem se auum unium,Septembrem, 'umbrem ingulos mis, ibuit. Sic C. Iulius Caesar, autore Suetonio, o Appi m Alexandrino, o Plinio, primus omnium annum adra cursum solis accommodauit, πt c c c L x v. diertim esis set, ct intercalario mense sublato, Hus dies quarto quo
si que ahmo intercalaretur, quod bssexti vocant. Causa it autem nominis', quia duobus continuis diebus bis dic dii mus vi. Calendas Martias, duos dies pro Nno computati a i res. Menses Nero,hoc est,imae cursus,qui, uti Cicero in se
is eundo de Potura deorum ait ,quia mensa spacia cosiciunt, is menses nominantur . Thebaeos, id est, ipsos Aegoptio ter opioit enim, t diximus, i domi omnium primos inhiluisse j Diodorus a irmat: quod tamen magis Hebraeis, qui haudis dubie primi annum constituerant, tribuendum esse vid o tur. Atque annus menses habet duodecim, quorum qum p Hor, Aprilis, Imius, September, c suember, ex tria sui risita constant diebus : at plus Ῥno, septem, Ianuarius , is Martius, Maius, Iulius, Augustus, October, or Decem, ber: minimus Vero. Februarius octo ct viginti ,1his com; temus est diebus . Item hebdomadas duas est quinquas si D, tor diem νnum: dies vero ccc Lxv. ac horas sex, dictum est. Praeterea cum apud priscos fomanos,po rifices, prous supra demonstrauimus ta intercalarent, δε- αι est ut mensis eiu odi rei causa, diuisius in Calenia eas, Fonas, O Idus, primu dies Calendae dicte sint,s του κα-. voco : etenim minor pontifex obseruabat
A ' nova primum appareret luna, qua Ufa, id pro-i MIacrit is regi nuntiabat: tum facto', ut moris erat, oi , , pontifex incipiebat eos Nocare qtii in agris es,, ι- , Po scirent feriarum pariter causas, atque quid eom beeti liceret .m calata, boc en, triari tapit
149쪽
U DE INVENT. RERUM. vium plebet, pronuntiabat quot dies a calendis ad nimis superesent: unde nona ipsa dicta, quia semper dies nouem a P 'nis ad initium Iduum interfunt. Idusautem circiter medium mensem ponebant , idque verbum ab H truscissum erant, quorum lingua iduare, diuidere ea, Igit sic computabant , verbi gratia Vltimum diem D cembris antecedentis mensis notabant pridie Calendas Ianuarias, penultimum tertio calendas , atque sic alios suo ordine ,sysium versum numer do usque ad idus nam mensibus quatuor, Martio , Maio, Iulio , ct Octobri , fingudis senas dederunt nonas reliquis quaternas, sicut singulis quoque mensibus Idus octonas. Verum modus tuis . odi dierum menses numerum ineundi iam νudratior est, quam M a nobis sit rursum demonstrandus, qui profectus est ab ilia pontificum intercalatione , quae durauit νέρος ad annum urbis condita c c c c L. cum P. Sulpitio Aue rione , P. Sempronio Sopho Longo c o s s. C. Flauiui scriba editis curulis inuitis patribus, ciuile ius repositum in penetralibus pontificum euulgauit, fastosque circas rum in albo proposuit, Ni quando lege posset ,scire tur. Tesiis Liuius ab urbe condita, in extremo nono lib. Toclea fuit alius modus, quem aureum numerum ob eo ostens rei artificium appellant,excogitat*s a riuo,ut fer tur , Bernardo, νel ab ipso Iulio Caesare, sicut lib. dium rum officiorum octauo extat, ad inueniendum diem com iunctionis lunae per singulos menses r quo quidem num ro nostri deinceps usi sunt ad notandos quoque dies festos ιι fingidos annos, quos mutabiles vocant, quemadmodum est Pascha , Pentecoste, nonnulliq; alij, eo quod non fen per in eosidem mensium dies cadant. Fuit sane inuentusis digno autore,cuius Uus ct ratio ita omnibus nota est, ut non sit quod boc loco quicqvd de orta numero doceat ,
150쪽
, Quis horas primus constituerit, aut horologia diuersa sue et neris inuenerit. C A P. V.
Ora,quibus numero xx IIII. dies noxq; coη citur, teste Macrobio, ab Apolline, id est,sole, qui Horus Aeg)ptiaca lingua vocatur, nomen accoperunt.Quatuor itide tepura, hoc est, Verissias,autumnus,
hyems, quibus annus orbis impletur, horae dicuntur :quae initio duodecim constituta sunt, eiusque rei talis fulsese origo memoratur. Quodam tempore Hermes Trime nitus cum in Aeopto acrum quoddam animal Ser pi dicatum, in tota die diuodecies vriram facere pari semper temporis intervallo obseruasset, per duodecim horas diem diuidi debere coniecit . Exinde hic horarum num rus longo tempore custoditus , ponea in vigintiquatuπhoras diuisus es dies. Horologium autem solarium,in quon bilicisolis , quem gnomonem Nocant, umbra hora ostendit, Anaximenes Milesius Lacedaemonὴ, teste Plinio libro I I. cap. Lxxv I. primus inuenit, ipsumque Ψου Ἀῶς, hoc est, si umbra,sciotericon appellauit. multo ferius contigit: in duodecim enim tabulis, Hatiti es Plinius in v ii. ortus totum oe occasus Mis nomi nabatur.Post aliquot annos adiectus fuit is meridies: ac census cossi dis,id est,nsco, eum pronuntiabat, o ἡ ci ria inter rostra O Grecostasim solem pr piciebas: a e lumna vero aenea ad carcerem inclinato Mydere, fur maem horam pronuntiabat: sed hoc serenis totum diebus, . que ad primum Punicum bellum. At M. Varro primum horologium solarium inpia lico secundum restira, inc Ium statutumfuisse tradit, besto primo Punico, a MValerio Messala consule, Catina in Sicilia capta. Postea sciapis Nasica primus duntaxat, ut opinor, ua borasque noctium atque dierum, idq; borologium sub G a tecto