Polydori Virgilii Vrbinatis De rerum inuentoribus libri octo

81쪽

i, li

,non id plane sentit Herodotus,qui, visi ra demonstrat um est,nullas literas ante Phoenices in Graecia visse autu mat:neq; Eupolemus,aut Eu ebius, qui Mosi prima sit rarum inuentione, cui ostendimus,assignant: neq; demum Diodorus, qui in primo inquit: Qui primi fuerint in orbe reges,nequaquam compertu habemus, cum nulli historici eos tradant: fieri quippe non potest literas aeque ac priamos reges vetustas extitisse. Haec illae. Sero etiam in Larium Nevere , quod testatur Liuius ita scribens in fronte libri 6. ab urbe condita: Tum quod paruae ct rara per eadem tempora i iterae fuere, a custodia fidelis memoria rerumgestarum. Quapropter idem libro nono ait,manos deinde pueros non modo Graecis , sed Hetruscis quoq; literis erudiri solitos. Ex quo scire licet Hetruscos etia uas olim habuisse literas,quas, ut nostra deniq; cet Ya omnia,ita tempus consumpsit, Ni nreno ne nota quidemidarum cognita extet. Has aute literas Cornelius Tacitus libro aug.δae historia ii. autor est Demaratu Corinthum Hetruscos primum docuisse Fbrnibus quoq: proprias si isse literas,testatur Cicero de nat. deorum sic scribens ter Hercules traditur Polo natus Acinctas, quem aim; Thomas literas conscripsisse. Atqui cum Gr i itasu vum literarum numerum paulatim auxissent, sicut supra demonstrauimus, Larini quoque id studentes, postea taterasseex ad suas priscas sexdecim addiderunt , F ΚX:Y ZσH, haec tamen non est litera sed rant m a*ia rationis nota. F digammon ab Aeolibus acceperui, Pod, tesse Prisciano , apud antiquissimos Latinorum candem vim atq; apud ipsos Aeoles habuit: eum enim prope) xv quem nunc habet F, significabat P, cum aspiratione, quo nos in Nesiis Graecis νtimur , νι Orpheus. Deinde claudiui cssar , prout Tacitus prodit, F loco v cons

82쪽

3o DE INVENT. RERUM nantis recipiendum constituit, ut fulgus pro vulgus,fixit pro vixit.mintillanus: inutiliter, inquit, Claudesus Aeolicam illam ad hos usus F literari adiecerat. Ita Ge manum vulgus latine loquendo etiamnum pronumciat. Tostremo in Latinis vocibus pro P et H,poni F coeptum est, Ῥtfama, facio. Κ etiam litera a Grscis accepta, in nullis verbis apud nos boni autores utendumputant. Q adiectutes, quod pinguiore omni edere vis est, quam c. X de Grscis quesiuimus, qua tamen carere potuimus , ut ait suintil.na pro ea. C O S, vel GOS utebamur, πtape O , pro apex, ct grex. Y ct Z ex Greco similiter fonte manarunt, ct id quidem, ut istarum litera; Am Uus in Grecisforet duntaxat Ne bis.

De origine Glammaticae, & quantum ualeat.

CAPUT VII. onsi taneum videtur, ut prodita literarim origine, antequam ad alia explicanda aggrediar, de Grammatices origine diseram, utpote qus plua is est,quam omnium liberalium artium scientia, quia reliquarum nicum est fundamentu,nomenq; aliteris accepit: nam γρο αμα Grsce itera dicitur. Gramnsutica ipsa apud nos, teste Fabio iteratura nuncupatur, O gram alici liareratores, aut literati: quamuis nonnulli, autore Trasuillo de grammatica,titeratores vocet mediocriter doctos, sicut Grsci grammatistas. Est autem grammatica ara, qtis in

emendate loque do scribendoq; consistit, ut literssuas cu- sodiant voces, ct velut depositu reddant legentibus, erautore Quintiliano libro primo, in duas partes diuiditur,

in recte loquendi scientia,etpoetamu enarratione. Cicero de oratore: In grammaticis poetaru pertractatio, bifori rum cognitio, verboru interpretatio ct proniinci di quia

dam bonus.Eius autona initiu, ri telis est Suetonius in i obe

83쪽

Lo degrammatica, talese efuit, qua e baluit rhetoriace: ex obseruatione enim eoru que in loquello apta aut inerpta erant, homines ea ipsa ad imitandum νιtandumq; norantes,hanc arte fecerunt veluti oratoriam:nam grammaticipariter ac oratoris scientia est, quomodo loqui deceat, ut ex Cicerone coirigere licet, b. de Oratore ait: n latine loquamur , nousolam videndum est, vi ct verba esseramus ea,ρος nemo iure reprehendat, ea sic ca-,ibus, ct temporibus, genere, numero conseruemus, Ῥt ne quid perturbatum, ac discrepans, aut praeposterum sitied etiam νοcissonus est ipse moderandus. Ina omnia

gramatica la docet. Hanc autem, Ni Laertius lib. t o .ait,

Hermippus autor en Epicurum primum docuisse, cuius . vim Plato primus speculatus est. 8yma Fero,autore su tonio, olim ne in Utu quidem, nedum in ullo honore fuit: inde in urbem eius nudium istulit Crates Malotes missus ad Senatum ab Attalo rege: inter secundum ct tertium bellum Punicum, siub ipsam Ennii morte . Csterum haec omnium artium prsclarissima est,pubet enim iter ad cst ras capessendas. Fabius: Nec ad vilius rei summam,nisi praecedentibus initijs,perueniri poten. Et alibi: Quo minus, inquit, sium ferendi, qui hanc artem ut tenuem ac ieiunam cauillautur, quς nisi oratoris futuri funda enta fideliter iecerit, quicquid superstruxeris, corruet, necessaria pueris, iucunda senibus, dulcissecretorum comes, qus vel sola omni nudiorum genere plus habet operis,tquam o stentationis. Haec ille. Illud praeterea quamobrem magni sieri debeat, facile docet: quia ex buiusmodi artis negligenti m poetis, oratoribus, hiItoricis, in arte medicinae, in iure ciuili, ceterisque disciplinis quotidiis sexcenti errores existunt , ineptustasq; interpretationes: id quod non accideret, si gra alicara primum disicoeat, qui ali

84쪽

rent gramMalici partes esse, ut cunctas fere calleat artes, quando apud antiquos soligrammatici omnium scriptor cebores ct iudicessuere,qui idcirco critici et o του κρίνω πpellati sunt. Igithr cum quis pingue quiddam lutine Iovinare iacipit, non debct ad opus aliquod scribendum oraredi prius , quam grammaticam didicerit. Iu hac alitem olim pracelluerimi Didymus, quem Macrobius omnibus Irao aticis praeponit: Antonius Enipho, cuius scholam M. Tullius post forensia negotia frequentabat: uidius Figulus M. ille Varro omniu doctissimus: M.Valerius Probus: Talamon ille arrogantii simus, multiq; deinde ut'. Apud Uracos Ars hus, Aristoteles, Theodotes.

De poeticae artis origine, & eius praestantia; ibique locus Ciceronis in Catone emendatus. CAP. VIlI.

Oetica ars multis mehercle de causis reliqwantecedit disciplinas, uel quia homines nulla pene artem ad equi possunt, nisi in illa diu incubuerint,Nel quod scietias fere, ut Strabo in primo geographis ad: ersus Eratosthenem pulchre demonstrat, in se continet omnes : NA Jemu quod ex omnibus artibus,quae ab htimari ingenij e ostentia promistuntur ,sola poetica quodsim furere percipitur. Nam poetssurore aspari res omni a miratione Osupore dignas canunt, sine quo, teile Cicei one in primo de diuinatione Democritus negabat magnos' ine poetas,qaippe qui,νt idem quoq; Democritus oe Tia

to aiebant, non arte,sed natura constant, tucq; veri tot ni, cum insaniant. Horatius in poetica arte: Ingenium misera quia sertunatius arte , Credit, &excludit sanos Helicone poetas' Democritus. Et alibi: .. Natura

85쪽

cum vatem

ina e

86쪽

rNVENT. RIRvMire id dem strat ,siribetis: Denique quid Vilieris cim rius quod in morem nostri Flacci ct Graci Pindari, nunei iamlo eurrit, e arcasto personat, nunc sapphico ti mei, numIemipede ingreditur. Quid uteronomi qua' emtico pulchrius Sodomne grauius e GH perferius ἰοθ qua omnia hexametris ct penta raris versib M aptasuos composita decurrunt. immerito litur huius artis initium Hebraeis acceptum refinebemus , veluti reliquarum propemodu- 'ciplinarnm. Oracula quoque estorum vasum MURN sdita sint, quod Horatius inpinica dicens:

per sortes. erum Orpbeus quiore Porphyrione , primum poeticam i bauit, inde Homerus et Hesiodus .a stoet erius illam accepimus .nam Liuius Aricto meus,ut M.Tullius in primo Tussi lanarum, o Fabius Quintilianus in x. prodiderunt abution primus dedit, pio taurio seci filio..M. Tudis o c Q s s. amno an re natum Ennium, qui furannus ab urbe condita quingentesmus tertius cisnus. ce . rerum tione temporis trita a Liuio , a rem tuo eiusdem ciceronis is catone, cum Liuis Andronici memianit satis constat M. Sempron3 Tuditaniis remporis cost ramfuisse c. claudia centonem, licet exemplaria in C ιme perperam habeant pro centone, cessiego, non . . claudium. Aesuratio terima, cuius rei causeahoc loco consub mensis facta s. uenietsi ita legas:sim minus. non itemAntea enim, velut idem Cicero est,nullus bonos erat poetica artis : quinetiam UPeadeo probro habeb tu rivisi quis,quemadmodum Gessius ex Catone libromumAttica x L cap. I ri alur,ea remstuderer,

87쪽

Deorigitis metri S Bactrorum pliua eskgenera.

amquam nonustisonasse haud iii iuria aeta fiodus videbor, quod antea de poetica artis iustiuscripserim,quam metriorigine tradere ex quo illa constat, nec eo tamen quispiam mihi succenseat tres enita dignitas in ca afuis,curidfeceri non e .cras ratus de metro saetim tractare. Metri stas 'Origo az re optimo maximo est,qui tine terrain orbem et oinita ab eo contenta, rta ratione quasi mereo dictos triarmoniam enim,uti P*thagoras docuit cari Ius ictrentin rebus nemo hercle esse dubitat.Nam quo pacto mundus co. Meret, nisi certa ratione ct numeris praefinitis ageretur e Omnia quoque instrumenta quibus Himur, mensura quadam, id metro fiunt. Quod si hoc in caeteris rebus accudit,quanto magis in oratione, quae cunctas complectitur e

Diodorus etiam , tametsi fabulassequitur,cum de Musa rimis libro v r. loquitur, metri inuentionem Ioviioc est, ' Deo immortali assignar:Musis, inpiit, a patre concessa estiterarum inuentio, o carminum, qua post appellatur, - ratio. Arq metrum a Deq initium tabis,quo apud mortales,eius vates,quos commen rauimus diuinis risus M ni primum V t. sed merinum pluras-genera, Θ, urere Sermo, i a rebus qua describuntur, nomina auspere,ut heroicam, d rixa rerum, licet Moes, Mi dictum est risus Uurpaveritiamen qm Homerus,er eriteri qui Unceps secutisint, beroum rei as hoc ea nescriptitarunt, beraicum nominatumo , quo et ante Homeri aetatem, Araollinis Pithis Ormura reddi consueuerant: propter ,m opinor , Plin. in v ia . ait: fumheroicum orbis oraculo debem . Ipsa insuper ora lai ua etiam oratione, rem Drasone libro nono reo M

88쪽

primus inuniit. Horatius in poetica Archilochum proprio rabies armisit ambo. 'Veta numerio pedum, ut hexametrum oe pentamet qua ct Hegia Acuumr , q rum repertoer, Vt unt,

ignoratur .m frui Quis tarne' exiguos e To immi' x 'i , Grammatici certant,& adhuc sub iudice lis eae αγucolicum carmen,autore Diodoro in V. Daphnis Mercudisinus excogitavit: ct sic alij alia me tra admμenerum , quae hos impraesentiastidio breuisatis: omittimus , meto tantiis originem probrisse contenti.

Potireni tragoerisOeo laesa esse Donato a rebus diuinis lifactum , vibusantiquipro fructi . U L lbus hiasoluentes opera dabaci na olim incenses, cr admρto hirco, id genus carminis, quod sacer chorus reddebat glom patri,tragoedia dicebaturuetutor hus elum tragicis birinuspr matus numebat. ω. otii Libe ro patrii immolata ret quia ut ait Varro, noxi

pelle uini plenus pro praemio erat: Meι aface, quia ante per bifusum ab Asb lorepertum, mimi per mora Olematibus fabulas agebant. Horatius impoetica: notum tragicae genus inuenisse camoenae . Dicitur , &ruulsis uexisse poemat Thespis, , NE

89쪽

duae caperent, agerenti, peruncii saecibus ora . Post inc personae, pallaeq; repertor honestis .

Aeschylus. .

Tragoedias, autore Fabia in x. primus inlucenu tulis Aoc Iussed longe clarius istu strarunt Sopbocles atq Euripides. Apud nos autore nonato Litura Andronicia tragoedia primus inuenit, in qua floruit Accius , Paxu- idus, Ouidius, ct Seneca. - νσo nondum coactis in νη-- Atheniensibus, . t testatur Varro,iulientur istisca circ- vicos,'illas, pagos compitadest carmen solenniter qusus gratia cantaret, ortaest comoedia, dis τοῦ κωμι in, quod est lasciue agere, Vel μου, hoc est, a comesta iove , seu κωμης qui vicus est, ct φδη, cantus equo tamen apud Graecos, uti Donatus sentit, dubium essuis inueneri rimus, apud quos, sicut infra dicemus, duplex erat, amilua ct noua. Precipui autem eius autores Demni stophanes, Eupolis, Cratinus. Apud Latia i ea primus omnium,ut Liuius ab His condita, Donatu testantur, reperis Liuius Andronicus. In tragoedia ηWem heroes , duces, reges introducuntur, O est se a grandiloquus . Ovisus: Omne genus scripti grauitate tragoedia vincit. . in comoedia vero amores fore ct uirginu raptus. Tristitia

iret die pecularis est: propter quod Euripi es, petent, Archelao rege ut dese tragedia scriberet abnuit, ct pr ωπι est, ne accideret Arnelao aliq id tragoedia dignu, q*-ia teper infelices exitus habet, tra comoedias cer

ψς origiae Satyrae. novaeqne Comoediae.

90쪽

inaedis tene par,nisi plas habuisset lasciuiae. miussut is

scriptores fuerint Demetrius ex Tharso,poetasatyricus , ut autor est Laenius Menippus seruus,sicut Apuleius er Gessius ostendunt: us libros M. Varro infa0ris λι- tatus,eas Latine Menippeas appellaui Alterinnsas amrenus recentius maledicum, ad carpenda hominum H tia composita,quod soli Latini excogitauerunt,teste Fabi, cunnilia risu a quidem tota nostra est,quae, autore Donato,bine exordium sim t. Nam cum in veteri comoedia perpri s poetas non penitus Acta argument sed refg sae a ciuibus palam, tum eorum crebro quige issent nomine decanterentum quod tunc nequaqua moribus hominum

obfuit , cum pro se quisique caueret, culpa aut domestico probro ne θ iacido careris esset, 'o inde ipsi poeta ab tilicentius 'is, Opassim ex sibidine laedere eo Cera 'plures bonos, id propter, ne qui*iam hominum vitia amplius nominatim cambere lege anxerant. Ex huius igitu κὲoe pacto veteris comoedia interitu, Saura, quam nostri condiderunt , initium habuit. Tunc autem poeta nouam stomoediam inuenerunt , quaegeneratim ad omnes homi- ves,qui mediocribus agunt fortunis, pertineret, or minus maritudinis, er eatim opera multum delectationis spectatoribus assereret: cuius Menander ct Philemon aut se res fuere, qui omnem prioris comoediae acerbitatem mitia

ramin. Ab illis nostri poetae Latini, caecilius. Vaeuius Licinius, Plautus, Terentius,atque alii antiquissisi coma

ei modum componendae comoediae iucundae pariter acgra -

sum perunt. Veru j,si Quintiliano credimus, vix Duem Graecorum umbram consecuti sunt, quod sermo rimanus non videatur posse recipere illam dicendi ve nerem, solis Atticis in hoc genere linguae concessam. s

ura Vero a sauris, H Donato placet, qui illati semper