Polydori Virgilii Vrbinatis De rerum inuentoribus libri octo

131쪽

go DS INVENT RERUM scicitur, qliando nec ipsim nomen legis fuisse olim apud Graecos agnoscitur: textis Homerus est, qui nusiquam in operesuo hoc rius est nomine. Et paulo inferius addites seu tempus infinitum .si quis eum comparet aliori

legislatorum statibus,huc ultra omnes inueniet. Einreius quoqNe in I O.depreparat. euanges. Mosen

rerem, que fertur prima,νt diximus, leges edidisse,suu testatur. 9 Deo igitur, quem Cicero Iouem vocitat , lexormnem habet, ct eam mortalium omnium primus Moses Hebreis costituit, qus ceteris deinceps hominibus con dotauri legum haud dubie exemplar fuit. Ac talis iuris

atque legum origo. Verum hoc loco iliud disputandum νι-d ur qui uerit, quamobrem lex Mascripta non perinde Ῥt altera bona,postremo lataset,que, vi apostolus Paulus ait, iram operatur,oesexcentispois mortales obligat cohua ista prior lex qua non scribitur ,sed nascitur, ac profluuio quodam natura fonte tu humanum ingenturma expers inlinitatis. Quapropter ἡ re nostra usuisse νι- detur aut altera introducta si qua nobis malo est . Troinde operepretium est de origine istius legis subtilius tr rure: ct quia diuus Ambrosius epistola Lx x I. ad Pr mum, illud plane facit,eum i o ita dicentem attendamus: Certum est, inquit, non fui1s legem necessariam , qμή per Minen data est:nams naturalem legem,quam Deus cre tor infudit metuloram pectoribus, homines seruare po- Fent, non fuisses opus ea lege, qua innodauit magis quam siolust humanigeneris infirmitatem. Soluit eamnat re legem mam, qui νoluit sibi arrogare, quod non acceperat, ut esset sciit eius creator, qui ita per inobedientiam,

contraxit ofensam: nam si non rhpili imperiim, pro gatiuam natura atque ingenitae bi innocentiae haeredi:

132쪽

mi ηER s EeVNDVsr taἷus propriis reseruasset. Ergo quia lex iolata est, ideo praescriptum noua legis necessarium fuit, fit vel partem haberet, qui totum amiserat. Simul qui4 causa deiectionis superbiafuit, debuit ea lex dari, quae eum Deo subiectum deret: naM sine ista lege peccatumnesciebatur, m nor erat culpa,Hi erat culpa ignorantia. VndeDominus .i: Si nou γ Sem, locutus no uissem eis, Deccati in non baberent: nunc cutem excusationem non babent. Lames ergo lex, primum, H excusatio tolleretur, in prascriptum ante non esset, quod pro se qui a caueret: deinde Πonise Alycerentur Deo. Sed dices: Lex. Auxit peccatu , coepit mihi obessescire. Verum dicis: stamen quod con solari potes tuam solicitudinem : quia si per legem abu dauit peccatum , Emiavit O gratia per I E s V.McHRI a TVM , sicut tenificatus eri Ioannes, dicens Ecce agnus hecce qui tostit peccatu mundi. Habes igietur levis no ne sari fuisse, si illam naturae legem servare potuissemus: sed quia no seruauimus idcirco iria lex ser Mosen data , facta est necessaria, Ῥt doceret me obe...dientiam, o transgressionis Adam soluerellaqueum, qui totam astrinxit 'reditatem, oc. Ceterum extra tripara tam istam iuris diuisone, quam Vlpianus fecit , habemus in nostra religione impontificium, in quo mssii cum me etia nostra excellant, tum autea claruerunt, qui olim nos me honoris praefatione nominabantur,oin primis rae' stus Pimius auunculus meus, quem nemo aut nimis a vi unquam,aut nimis saeps laudauerit. Fuit enim vir pondifici, pariter atque riuilis iuris peritissimus, qui in prsc rissimis Italiae ciuitatibus maximiis bonoribus sis Ius ussi Die mae iustitia virtutisq; omnis se 'ecimen praesiti r o profecto haud longe abes Petrus Matthus eius fra

133쪽

iλQui retiam uel popularem ciuitatem principio institue i

rinx, tyiannideq; exercuerint, & diadema VeHeruiuum inuenerint, & ouis Areopagitatum magistratum consti- tuerit, aut sunragia inuenerit. , CAP.

Voniam de legis origine, sine qra nuta respublica cosistere potest .proximo capite huius uolimuxis docuimus: porro res ipsa postilis, mi pris 'qua hinc digrediar, quale apud gentes regimen riuitati rincipio fuerit, demonstremus. Est igitur apud mortales,

teste Platone libro de regno, trifaria diuisa res b. admi nistratio: νna enim vocatur monarchia,i est, a ius imperium: altera aristocratia, hoc est,optimatu regimen tria vero democratia, id est, popularis principasus: quaru qi praeserenda sit, non facile dixerim i rex enim cui pro G dine omnia licet impune agere, ac ob id nihil interdum potius en, quam quod in rem suam esse videt, raro bene imperat. Plebs etiam, cui proprium eri nihil intelligere, aliquanto peius. Fauci rirc , id en, optimates, cum prim seps esse pro se quiseq; optet, nec satis concordes regnant. Luare Diocletianus, antore Vopisco, dicere solitus erat, itali esse disseilius, quam bene imperare. Onime ta 'unus, optime populus, optime pauci imperat, si boni siuit. Ex quo ali' aliam coisiluerunt civiscitem. A Dpti' priarni omnium, teste Plinio libro septimo , regii m principa--n habuerunt, ut qui,veluti ait Herodotus, nudo tempor ris momento, poterami sine rege νιxere: apud quos pria us quod memoriae proditumst, mortalium Menes re anavit. autores Herodotiis libro secundo, ct Diodorus in primo. Ceterum nemo, terie Platone in libro de regn , orex creabaetur nisi quisacerdotio praeditus foret. Alsi ita ino veniret , ut m aliquis profariis regnum per vim

is piscereor, is post sacris initiari cogebatur, quo e

134쪽

p. t pnmo: cuius nimirum rei Diodorus Neram rationem res dere νidetur, aiens: Mitra vero caput ei ligatur . propter se dolores,qui,fumante vino; caput aggrediuviur. Popul

it, rem civitatem Attici, Ni Plinius in septimo tradit, primi instituerunt:sed ijdem reges etiam habuere, quorum priam mus fuit Cecrops Dip es, squalis Moses: nam autore I inia stino libro primo,ab initio quaeque ciuitas en gens, rerum. Ea sublicarum imperium penes reges habebat, quos ad saniae sum huius maiestatis,non amittio popularis, sed Jectatam inter bonos moderatio prouehebat. Ex quo, teste Aemilion Probo in vita Agesilai,apud Lacedaemonios reges erant,u, fili nomine magis,quam imperio reges appellarentur. : σσα primus risfuit Euosseus, Argis ii. Archestratas ira.

,h Iolores I I I I. Dorinus v. Agesilausu I. Archelaus p v II. Trichus v I I I. Alcamenes Ix. O vltimus. Μ, ηus autem,testis est idem Iustinus,rex Assyriorum primus, omni m veterem gentium morem noua imperi, cupiditate n . mi tauit:atque idem primus omnium, sicut ait Eusinius rim decimo deprmarat. euangelica, totius Asiae, excepta Di v o taperio potitus es. Verum quod Auici popularem crivitatem primum constituerunt, uti Plinius prodidit, nemo est qui ambigat hoc ὰ vero valde esse alienum. Hebraim enim,a quibus Iosephus in primo antiquitatum,ceteras mais' u es originem traxisse pulcherrime probat, Hi sive sis, ostendimus,multis ante seculis, quam aut Attici impera , ii reu, aut Athena cinditsforent, regna runt, quorum res

polica, eodem Iosepho autore libro vigesimo antiquit quidem sis popularipotestate diu perra sit . t u Ab bis proinde democratiam primum manas rectius ens ore, sum ab Acisis,quiposteriores Deo .Ars F ' cratiam.

135쪽

eratiam, id est, optimatum imperium, quale umam post exactos retes diu habuerunt, qui primi constituerint, no 'facile tradiderim, s illud non sit assignandum Theseis, qui, teste Eusebio, temporibus Nini regis Aegiptiis imperabant, quor- dominatus διμοιςώα dicebatur, hoc est,

potestas, quod qui potentiores nobilior sis essent, ijs reia

sub. administrano imperium daretur. Et hoc circiter a num ab orbe condito, ter millesimum, est C L x x x V.

o Abrabam natus est. Post Theseum uram m,primus fuit Phalaris Agrigenti, ait Plinius in septimo: propter quod innuere Nidetur Theseum primm omnium fustyranuum secundum vero Phalaridem. Sed Nemrotb exstirpe 2 'e ortus, non multo post diluuium, Babylone trrannui fuisse perhibetur. Ita ait Iosephus in primo anti quitatum et Hemmi quoque filius Chusi permanens apud

Babylonios,lyramaidem exercuit, sicut a me primo etiam declaratum es.H ills. Tyramum olim vocabarit bonum dominum, ac, tesse Trogo, fortem. Virgilius; Pars mihi pacis erit, dextram tetigisse tyranni. Tostea hie vox ad eos translata est, qui mi quadam ac lubidine dominantur, quorum lex est,Hoc volo ic iubeo, sit pro ratione voluntas, quando omnia ex potentia ρο νο- tantate metiuntur. Seruitium, teste Plinio, Lacedam ni inuenere, quandoquidem Cleomenes Lacedaemonius, teste

Macrobio , libro primo Saturnalium, ex ferias manumis. D, bellatorum nouem millia conscripsit, qui quoniam in bello nocl necalantur ,sed νίuiseruabantur, serui appetaritisunt. Hi sub corona postea vendebantur. Cato : Vt populus Da opera potius ob rem bene gestam, coronatus suppliciuκm eat, quam re malagma coronatus Veneat . R erio tinen , antequam Lacedaemonii, tene Iosep utra Appionem, rerum potirentur, apud Hebraos mul

136쪽

centem, Nituperauit eum apud fratres. re permotus ' senex, chanaan nepotem ex filio Cham, struitute mulis M sit,re tum noua ac grauissima, ut in libro Genesis, cap i ii te nono, est. Sed bis dices : Ecquid fuit cimobrem Chrim non ob patris peccatum feruitute assectus fuerit, eumn I iuxta prouerbium , filius non debeat plecti ob patris euia pura ἐ Non equidem de nihilo dubitas, id etenim factum it trudunt ,' ut poena Chanaan filio illata, dolori esset patri

ut cim, quiando ita lent parentes angi filiorum cruci ivi tu . 'cam cum Deus Noe pariter atque eius filiis antea be

dixisset ,senex postea non est aures in filium , etsi im-nia pium, quicquam statuere, idcirco nepotem puniuit, quora eius pater fili, vicem dolens , sic delictipoenas daret.

tes eruitutisseisium, eum inciperent homines lammin. liter uiuere. Forma autem manumittendi serui talis apud a. antiquos fuit. Dominus caput ritu e me manserui is, i nens, aiebat, Hunc hominem liberum esse volat atqr histi, dictis,eum demanu mittebat. Aeropagitarum autem --us Istratum , Plutarchus a Solone constitutum aflirmas, s siod de Areopagitis a Dracone nulla unquam mentios da sit. In eo primum Athenis capitis iudicium actum est. m tor Plinius libroseptimo. Areopa eus vero Latine dic ' curia, siue pagus Martis. causa nominis ex iudicio : i quo Mars , qus Gryce δρης vocatur, cum homicidi isi reus fieret judicantibus duodecim diu in eo pago, νιμ ire. Hi AMIustinus in i s. de riuitate Dei, sex sententiu abs Llusinu ubi enim pares sumi sententiae, absolutio damma. o. praeponitur. Fuitis Areopagitainum Cistrarus,

137쪽

uti dictum est,institutus, quorumsumma erat autoritas. Nerant iudices qui de capitalibus causis pronuntiaban tauragra tale,tantaq; integritate ut noctu,non interitu, cetfas cognoscerent,quo non dicentes sed distarat qus diceretur, piliaretit secuD poderaret. Suffragia quibus in deliberando iudicados utimur,Pad edes primus olum reperi

De triplici regiminis genere Romanae esuitatis,& de origine insignium regum, & ex qua arbore fierent magistr tuum virgae.atque quis primnscensum instituerit.&de . senatorio atque equestri censu, vel carcerem aedificaust rit:& ibidem quid esset lustrum conditum, ae de initio tributi imponendi . . C AE P. III.

Go medius fidius semper illam Ttin' sientemiam,

steris laxitas muri, O rem amplitudo da ot . 1 frui tanqua omnium verissimam plurimi feci. Etenim, ne a primordio orbis repetam,cii homines rerum fore omnium egentes probe degebant, quot nobis florentissimae riuitates exemplo sunt qua paucis minimi At, contentae,d in istis paupertati parsimoniaeq; bonos fuit, in dies magis imperio moritus, bonisiq; artibus excelluerint: at contra Mi diuitiae, ubi sacra pecuniae fames, ubi voluptas immigrauit, tunc ire coeperurit precipites, tunc sensim dom

nandi libido def3derium per luxum perdendi omnia vexit. R Od Lycurgus legumlator apientissimus prosi

ciens animo, numum omnem aureu argenteam. teste

Tlutarcho. irritum fecitferreoq; solum utendum imperas ': cuius sanctionem vi primum Lacedaemoni, excessere, ex maximis longe minimi sunt sedit.Sed, ut de ceteris iram, hoc poesisimum Romans rivitati accidit: ea enim Mi Publicolas, Aemilios, Fabritios, Curios, Scipiones,cauros, paupertatis continentisq; amantissimos imper

tor sibi deligebat,incredibile memoratus, qu Mera

138쪽

L1BER IECUNDUL ' tre ceret, quanti q; cum ipsa puclare ageretin eontra ' Mi Senator censu legebatur iudex fiebat censu, magistr tum ducemq; nil magis exornabat quam cenjus, captatio

in quectu fertili mo, ac sua gaudia in possidendo erant .

adeo declinare deflatu suo coepit, ut nunquam in aliquo paneaeo Ilere potuerisAK q; omae regiminis genus per pessa est:primum enim monarchiam,hoc est, regium imp rtu habuit: nam semulus, autore Flora,eius conditora Marte genitus Rhea Sylvia,primum imperium tenuit:

pori quem sex deinde reges secution sub quibus ecte Liuio in primo ab νῆecodita ccxL I i i I. annos monarchia.

durauit. mpulso Tarquinio superbo, qui regii ultimus fuit,mutata ciuitatis forma,secuta en arinocratia, id enoptimatum principatus: na pro regibus, cum Consules, HLiuius in secundo, ct Disolius in quarto te latur, creati sunt L. Iunius Brutus, qui libertatis vindex extiterat, is L. Tarquinius Collatinus, qui Consules dictia consuendo , hoc en,prouiden inpud eossi a totius imperi, erat, is

exercitu ductabant, ab eorum magistratu,qui ann serat,vii alibi dicemus,numerus annorum notabatur. Poctonum deinde duodecimum,vel, ut non nemo visit, octatis qua exactisunt Reges,quod Liuius n lecta nonsatis eonnare esuris,cum quadraginta Laginorum vises, conciarante Octauio Manilio Tarquini' genero cimis spera. in Romanos, T. Largius primus dictator creatus fuit. A .

Dr Iuuius in secundo ab urbe condita. Quod in litutum Dio sius libro quinto Antiquetam , putas Romanos a Gmis sium spe, aqud quos elymetae, tanquam dictatores Rom creabantur. At Licinius ab Albanis acceps se tradit. Carthaginienses etiam, autore Trogo, dictato irem balebant. His autem si mus fuit in urbe magHra--

mi , quippe qui Lupebatur in summo periculo Nitimum. τ' F medium:

139쪽

ra DE INVENT. RER UMmedium is sex tantum menses, πti Fenenecta est , dura bat: nam eo designato, praeter tribunatum omnes magia fratus, teste P. bio, voluminesarum historiarum te iis, Plutarcho invita Fabi' Max. autoritatem suam amittebant: ct ideo dictator dicebatur, quod is imper ret: quia,sicut idem in vita Marcelli testatur , iuD magia stratuum edicta Romani νocabant. Item dictator non poterat nisi a Consile dici, neque aliatempore, Bisi oriente nocte, silentio,vt Uuius libro ab His condita v i r i. tradit. Attaram,resis eodem, libro i iii. cum aliquando Veienses castra Romana cepissent , A. Cornelius Cossus tribu ius militum Mamercu Aetalium dictatorem dixit, quod augures consulti vetente necessitate , eam religionem exemissent. Post annum deinceps trecentesmum aia rerum, quam condita 8yma erat , velut Liuius in tertis prodit,iterim mutara es forma ciuitatis,ab consulibus ad decemviros, quemadmodum ab regibus ante ad Uules venerat, qui, uti quibus in placet , tertio anno deposci

suu libidine Appi Claudij, qui Virgimam, cuiusstupra

dae amore de grabat, inferuitutem Glierere voluit: qui eum pro libidine omnia agerent, o cium ex suo comm do metientes,ac quod ex ipsorum Uu, non δ republica esset, in primis facientes, ct eos ob id nonnulli enatores,vti inquit Fenestella, decem Tarquinios appestarent, videm tunc Romae magis monarchia, quam seri cratiouisse. Hoc pacto exactis decemviris, ad prioris formam regis

ius reditum est. Ad dein anno cccx. coaedita urbis, proconsulibus primum tribuni militum creati sunt, A. sen pronius Abacinus, L. milius Longus, o T. Caecilius staculus. Democratia antem, id est , popularis proicipatur, sensim irrepsit, plebe paulatim perseditiones adipiscen iste nobilitatis magistraetus: pris ea .c. canuleis a tore ο

140쪽

perunt:deinde cura tribuni plebis quotidie magis magisvinstarent a patriti s tandem concessum en, ut ex plebe trιbuni quoque militum consularipotestate fierent, ct ita P. Licinius caluus primus creatus est , anno urbis conditac c c L v. Deinde plebs consulatum assecuta est , O L. sextius Lateranus de plebe primus consul factus , an iovisis consis cccxxx xl x. Iouissime obtinuit oe diactatu rumisummum in urbe decus: primusque ex plebe c. Martius Rotitius dictator dictus fui anno es νrbe condia

v i t. ab urbe condita, Plutarcho in vita camilli. Et denique pacto reipublicae administratio ex optimatibus ad popularem principatum venerat, ex quo nolit e sterum in monarchiam,id est ad unius imperium orma cis

tutis redacta est, qus a Diti ct Mario, teste Appiano in primo de bellis civilibus, coepit, fram omnisenatuspote sate. Eam postea caesares adauxerui sub quibus primunt ipsa R a toto pacato orbe floruit. inde insequentium

Caesarum inertia contabuit , atque ad bueritum deuenit.

Haluit igitur 'smaria ciuitas primum monarchiam, id est, regium imperium t subinde aristocratiam, O demο- eratiam, hoc est, consulum, dictatorum, decemvirum, o tribunorum consularium regimen t at nouissime rursus monarchiam, id est, tum dictatorum, eum caesarum tura

m mouillisum pertulit e ride eius virium tales facta est . Ilymanorum autem regu isma, hoe est , fasces

enim fecuribus,corona aurea, festa Au mea, trabes, cur DLfalers, nuli, paludamenta, stexta, tuestias , t nicequepalmatae, ct innia denique decora quibus i erit dignitas eminebat, ex duodecim Tusciaepopulis , amfore