D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

151쪽

ergo est,inquit Propheta,Nabuchodono lsore, Propter hoc, in iudiciu, videlicet,dccbrreptioneIudaeoru,tetendisse sagenam suam,ut captiuos inBabylone,veluti e fluuio captos pisces in piscinas oculuarium, traducat:sed perpetuo uniuersam Iud ru gente interficere, a pareet, id est,n5

indulgebit,non cocedet Deus.Vt autem,

locus iste fiat planior, notare oportet,huc versum apud Hebraeos legi cu interrogatione.nenim ubi Latina habent: Propter hoc Hebraeis est: An non ob id'vel, N5neidebὶEt ubi nos legimus : Etsemper: --brςi habet ri znr, Porrblitera, , saepissimc aduersaliua colunctio est, etia apud Vulgatu interprete,ut in Genesi:Sedias asce-debat de terra.Et in Catico Canticorum: C. . i.s.

Nigra su , sed sormosa: Quinci particula

ipsa Latina,Ei,nὁnunqua,pro,Tame,aut Attamissurpac viceq; fugit aduersatiuς:Vt apud Cicerone Deiadi lege Voconia magna voce,bonisque lateribus,& videtis annos mcos, id est, tamen videtis qua

simiam senex. Sed & Psalmo sexto, ad- d. 04- uersaliua particula est, Et, ubi dicitur, a K Anima

152쪽

Anima mea turbata est valde: & tu Domine usque quot Sic enim habent correctiora exemplaria Latina: non,Sed tu Domine,ut legunt alia. Certe in Hebraeo est liter vau, pud Psalmissa,'tetia apud nostru Vale. Ponitur etia,Et pro At,sive Tamen,apud Matthaeu,ubi legimus:Ge nefatio praua & adultera signuquςrit,&signium no dabitur ei. Apud Lucam similiter, ubi dicitur: Cum facta esset fames magna in omni terra,&ad nullam illorum missus est Elias. id est, Attamen ad 'nullam illorum missus est Elias. Et generatio praua signum quaerit, at signu non dabitur ei. n porro, Perpetuum significat,vtLeuitici capite sexto:Ignis iste per, petuus,qui nunquam deficiet. Ergo, structura verborum haec est: An non ob id expandit sagenam suam i verum perpe tuo interficere gentes non parcet, id est, non permittet,non dabitDeusNabuchodonosori Vt fiat transitus ad aliam personam, iiixta usitatissimum scripturarum

V. morem.Vel certe:Non laetabitur Nabu

chodonosor, non si oriabitur, perpet ub

153쪽

interfecisse Iudaeos,gentemque illorum totam penitus deleuisse. Verbum enim quandoque I qtari Sc gaudere significat. Nam ubi legimus in Malachia: Et erunt Mai. in mihi, ait Dominus exercituum . in die qua ego facio, in peculium: parca eis,ucut parcit vir filio suo seruienti sibi. Hebraei pro, Et parcam eis,exponunt,Et laetaborisuper eis. Quineti in ad ipsum Deum verbum Laetabitur referri posset:

ut eundem habeat sensum cum illo: Nec laetatur in perditione Nivorum. Caetcru,

Interfecti perpetuo, dicuntur ij, qui revera necantur di intere unci at, in tempora Iem captiuitatem abducti,. mortui quide vel interfecti, sed tamen non perpetuo Vocantur, neque interfecti usque ad in- 'ernecione. Vt apud Isaiam: Cito Veniet uet. 14. gradiens ad aperiendum,& non interficiet usque ad internecionem. Et in alio Isa. 26.is. loco:Viuent mortui tui,interseisti mei re . surgent. Et apud Ezechielem: Haec dicit Ete.37. ii dominus Deus,Ecce ego aperiam tumulos vestros, & educam vos de sepulchris vestris populus meus,S inducam vos in

154쪽

subiungitur: Et populi meditati sunt inania: familiari Scripturarum repetitione adiectu ni existimo. Sed etiam D Getium appellatione apud Habacuc,ethnicos significari contendas: sensus nihilominus

erit non incongruus: Ergo Nabiichodonosor in correptionem &emedationem nostram expandit sagenam suam : non tamen indulgebit, aut permittet, aut lςtabiturDeus,gentes populo suo Israelitico perpetuam inferre mortem aut captiui talem. Verum hanc de salute Iudaeorum spem, nondum Habacuc diuina reuelatione cognouerat: sed humana ratiocinatione conie'

156쪽

Super cinodiam Mani Itala, eae figam gradum super munision res contemplabor ut videam quid dicatu mihi, s quid re ' stondeam ad arguentem me . . as i i

in stiperiori capite Haba, .cue bonam de salute Iudaeortim spemrat non adhuc diuina reuelatione illustratus Odprudeliti ratiocinatione, humanaq; duplici ratione perniolus. Nempe eteri Dei benetiolc-tiae erga pbpulum suum, ac diuinis promissis confissus: tum etiam. quiscri blaimproborum internecio qu reretur, pretposterum videretur sanὸ, iustiorem, aut certe prinuum minus, at peculiarem sibi

populum, iniustiori& inimico tradidis se,& prςdandum quasi deuorandum prodidisse. i Alve , qu0niam foedux cu Israkl hac Deus conditionc pepige-

157쪽

rativi ipse illis esset ym,om uiges que 'bonis auaccret, si mon alii quoque

Deo ipsi audientes atque obsequentes forct:haeret animi dubius Habacuc, time laque. ne pecc8 Judaeorum diuinis promissis obsistant, qui nunquari conditioni paruerint, tandem iuxta pactas leges puniatur. En propono, inquit M6Pses,in c5speistii vestro hodie benedictio . item dc maledictionem: benedictionem, si obedieritis mandatis dornini Dei ve stri,quae ego hodie praecipio vobis: mal dictionem, si non obedieritis mandatis domini Dei vestri, sed recesseritis de via,

Deucis .8. qHari, ego nunc ostendo vobis . Et alibi: Cum dilatauerit dominus Deus tuus ter minos tuo , sicut iurauit patribus tuis, Sc' dederit tibi cunctam terram, quam eis

pollicitus est, si tamen custodieris man- . data eius, feceris quae hodie praecipio tibi,ut diligas dominum Deum tuum,S V. 1 .ia. ambules in Vijs eius onuit tempore Iosus quoq; sic ait: Si dimiseritis Dominum,oc seruieritis dijs alienis; conuertei affliget vos , atque subuertet, postquam vobis

158쪽

vobis praestiteri bo a Isaia is se. r. M.quit: Si volueritis, & audieritis me, bona terrae comedetis. Qvd si nolueritis, me ad iracundiam prouocaueritis gladius devorabit vos. Denique in libris Re i. gum sic dicitur: Et ultra non faciam com 3 nio ueri pedem Israel de terra quam dedi patribus eoru: si tam e custodierint ope omnia quae praecepi eis,&uniuersam lege,quam adauit eis seruus mςus Moyses. Q uod si non Moyses diuinii furore retudisset, laolim populus Iudaeoru, post magnifica Patriarcharti promissa, in deserto internecione inter ijsset. Cerno, inquit Diis ad Moysem, Q populus iste durς ceruicissiti dimitte me,ut irascat furor meus t

c5tra eos,&delea eos, factaq; te in gente magna. Neq; enim absurduest aut infidele, si quae subc5ditione,pinittutur,ea,nu- . quam extante coditione, no praestentur. Incertus igiturHabacuc,que res Iudςoru habiturae sint exitu,nutans inter metu

spe, sumpta metaphora ab excubitorib qui in locis editioribus collocati, hostiu incursus Scinsidias obsecilla: se simillier

159쪽

stitionἴ suam: id est, a terrenis curis atq; mundanis sollicitudinibus metis exaltatione, obnixa ad 2 eum preces,sublime deniq; orationis contemplationis specula, nose pridi deserturii pollicetur,' quam aliquod diuinu responsum acceperit quo velinterrogatibus satisfaciat, vel se increpantibus & arguentibus obnixi

queat. Incusabant quippe imo subsana bant etiam diuinos Vates Iudςi, inunquam nili onera praeuiderent: nihil praeter calamitates atq; perniciem illis unquam vaticinarentur. Vnde quod an-Ier. 23. 33. te diximus ex Ieremia Prophetis illudent, tes,interrogare cosueuerat:Qus deston's 3oao. Dni3Dicebantq; Videntibus: Nolite videre:& aspicientibias:Nolite aspicere no bis ea quq recta sunt loquimini nobis plas, te.22.8. . centia. Et Achab Rex Israel ad Iosaphat Rege Iuda sic ait: Remansit.vir nus,per quem possiimus interrogarciominum: sed ego odi eum, quia no prophetat mihi bonum, sed malu , Michaeas filius Iemla. Vera quippe sententia illa est nutij apud Sophoclem in Antigone, Polynicis se--s t pulturam

160쪽

pulturam Creonti Regi nuntiantis: ). iapum igitur multusapudinuitos sis: Nam nemo nuntia ad renim amat mala: Ergo, Super custodiamea abo,inquit Habacuc, id est,n5 segniter&desitiose munus propheticum exequarised me populispeculatorem agnoscens,pro ciuste & liberatione viqilare & orare non

intermirtam.Intentis oculis conteinpi bor, siqua melior affulgeat spes,&ani - pinos Iudaeorum, praenuntiatis calamitaribus, caede, SI capti u itate, depretas,laetioribus nuntijs subleuare conabor.Prophetam etenim statio dc munus hoc est, populo impendentia mal instar excubi . ' toruspeculari,&pericula,quq imminere praeuiderint, populo nuntiare, &ipsos quo q;,pro viribus,prece dcoratione tueri,damnaq; ipsa depellere. Abiit a me,i quit Samuel,hoc peccatum in Domino, ut cessem orare provobis. Isaias:Super Isa.xti a speculam Domini ego sum;stans iugitet: per diem,&super custodia meaegQ sum, stans totis noctibus .Pra uideri porro atq; praedictimpendentia m la, voluit mise-