D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

211쪽

fectum est:donec capilli eius in similitudine aquilarum cresceret,& ungues eius quasi avium QBd si etia posthaec sibi h gnoq; suo reditus, seipsum impietatis &stultitiae accusauit, maximoque soli Hebraeorum Deo virtutem omnem,sapie tiam,atq; potestate,omne deniq; laudem c5cessit: sed tame cςptu in se tyranidis impietatis supplicium,plene in posteritate persoluit: na in Balasare Nabuchodonosoris nepote,familia: atq; stirpis regiae, S regni etiam Babylonici finis fuit. Protritum est aute,in diuina Scriptura minas ac supplicia parentibus nonunquam dc maioribusintentari,quae postmodum non ipsis in se,uerum silijs ac posteris i feruntur. Ia &Samuel dixit Sauli: uia proiecisti sermone Diii, proiecit te Dominus ne sis rex sisper Israel:& tame non ipse quanditi vixit:sed eius succe res ac posteri regno Israelitico priuati sunt. Is Balasar, nepos Nabuchodonosoris ex ilino Evilmerodacho, ut scribit M tasthenes , ob imitatam aut sui tyrannisdem,S ob sacrorum vasorum prophanatione πα

212쪽

tionem, quae ex templo Ierosolymisano Nabuchodonosoricius avus, abstulerat. regno dc vita pariter spoliatus interijtea nocte,qua mysticae scripturae in muro exaratς expositionem,interprete Danie' le,est edoetus. Vtitur porro Deus apud Habacuc ea dicendi figura, quq a Graecis Sarcasmos vocatur,a nostris Subsannatio vel Insublatio potest appellari.Ea est,clim alicui in miserrimo calam itatis gradu c5stituto&deiecto, pr teritu studium dc negotium,quq cu illo exitu no conueniunt,irridendo exprobramus.Vt ille apud Maronem: agros quam bello Troiane petisti Hesperiam metire iacens. Ita enim Vates futuru prςdicit,ut gentes illo quas Nabuchodonosor bellis dc tyrannico imperio turbauerat,vbi ultionem diuinam, insec- ilicemq; illius exitum c5spexerint,multis illu maledictis c5figant,ac multis illi modis prςteritam foeticitatem exprobrent.

Nunquid non omnes isti super eum arabola

. In

213쪽

IN Hebraeo pro Taranti est 'aeo , id est. 1Comparatio vel Assimilatio , a verbo Npn , quod comparare significat. IIocq; ipsum ponitur in libro Iob,ubi legimus:

Iob. l. q. Non est super terram potestas quae com-

48. 13. paretur ei. Et in Psalmis et Comparatus est iumentis insipientibiis. Vel AD Iob.3o. i'. similare quadoque vertitur,ut apud Iob: baLα7 u Assimilatus sum fauillae & cineri. Et in Psalmis :Assimilabor descendentibus in lacum Idipsum significat Graecis Parabo

bola, a verbo παραβαῖ , hoc est, Compam vel Assimilo.Pro nigmatum , Hcbraea habent ririm: quae vox propriet obscura. allegoriam,&obstrusam propositionem significate sicut Graecis AEnigma atque Problema Et Propositionem pro hac eadem voce transtulit Vulgatus interpres, in Psalmo quadragesimo octavo, ubi legimus: Inclinabo in parabolam aurem meais,aperiae in Psalterio propositionem mea Istenim vice nominis,propositi nem meam:in Hebraeo : & in Graeco προλκμα: sicut etiam & innostro Habacuc Neque propositionisvocabuluapua

214쪽

Psalmistam accipitur pro enuptiatione veri vel falsi, ut a Dialecticis usurpari sertit sed pro disquisitipne iret obscvrM 3tq; paradoxae, qualis qu* subs*quixur; Cur timebo in die mala ὶ imiliter vi in Psalmo septuagesimo septimo , pro eo E L 7,. quod legimus : Aperiamin parabolis o*meum, loquar propositiones ab initio. Istbraei: legunt, Qq , t Graeci vero Parabolas & Problemata. Qimrum loco inuenimus apud Matth*um .Apς I .u. 3sriam in parabolis os meum,eructabo abscondita a cohstitutione mundi. Docet

autem Psalmus ille populum Dei fugere incredulitaxem, S m'res phraim, ac

suadet,qui terr/m p sunt, vestigiaque Dauidis iectari. Hanc doctrinam legem appellat, quod sitreo q.vitae institutio: ParghN Dcat,qR' num ex ab μm quentibu*deducatini et Problen ta nuncupat,qui' hoc dQctrinἡ genus , econditum ob

215쪽

r Porrb , olim priscis illis sapientibu graues & eis edia philosophia compot

nendis moribus petita sentctiὰ, quae δεήcis dicuntur, vix unquam nisi subvarijs atque considiis aenigmatibus aut similitudinibus vulgabantu . Huc enim 2Esopi & aliorum philosophorudia pologi pertinent,: huc illa etiam Py- thagorae abstrusiora symbola: ni, nantes habent, caudas , gustari non Dportere . A fabis abstulendum.. Stateram non transiliendam. In choenice non insidedum. Haud iiiij ciendam via ditique dexteram. Angui una nὀn gustabis anilitari. Ignem ferro 'caedi . me debere. Cor non manducabis. Ci hos in scapbi6 nqnes ponendos.Haud retcb verit ad . t ei mina prisficiscen . ses. Hirtiti finem in eo ni liber nimie hobeto. Idque genus alia quamplurimi, quibus ad conquirendam virtutem noli momenti rhiminuiti adferebat. In hunEtio uram vctere, sacerd6tem sub

216쪽

isgredi , prohibuerit tit: quod sacerdoti.

vd Plutarchus exponit ,, ebrium fieri, omnino sit nefas. Temulentis verbuinum super caput est , & deprimuntur omnes ebrij dc humiles fiunt: cum hanc

ipsam voluptatem vincere oporteat,non

ab ea vinci. His parabolis & aenigma tibvς tota est referta diuina Scriptura: Dominus noster Iesus Christus , ut

Matthaeusi est autor , sermonem sine parabolis non faciebat. i Ecclesiastes cum Erecti. messetis apientissimus , parabolis populum, edocuit& nari aula quae secerat, in uestigans composuit parabolas multas, quaesiuit verba utilia,&conscripsit sermones rectissimos dc veritate plenos Hinc dicitur in L cclesiastico : Sapien- MAED. x tram antiquor tini exquiret sapiens,idest, sapientις studiosus :& in prophetis vacabit. Narratione virorum nominatorum conseritabit, S inversutias parabolaruni simul introibit. Occulta prouer

biotiun exquiret, & in absconditis parabolarum collersabitur. Et quonia grauiores de moribus sententiet olim , non nisi

217쪽

sub compiratipnibus auliconigin tibuti proserrentura veten ibus illis viris sapientibus,factu est.ut omnis vitae utilis,l moribus accommodatae sententia; etiam si parabolica aut aenigmatica non sit, quales innumerabiles inueniuntur in Para bolis Salomonis : Parabola tamen aut aenigma dicatur : maxime vero si transilarionibus aut asscgorijs subobscurioi existat. Solent etenim plaerunq; res,quet vetustate & desuetudiue obsoleverusiadcas quae illarum occupant vicem, non soldua usum dc utilitatem,sed nomina quo que transmittere,quq sibiipsis proprie ex

ait ateria non minqtiam, aliquando ex oc

catione , E semper ratione contigeranti ut lorica nund teniporis ercum aut se reum corporis ritu nimentum significati dicta autem p utatur a loro,eo quod antiquit',ies Varrone , pectoralia ex crudo

corio cota Eturci aginetia apud Home galeas coriacias rhueniomadeDiomόde atq; Vlisse e ploratu eutibus,sic canit: c ii Sis dicentes armis intrauibus V t.

218쪽

Ensem utrins acutum,seum autem apud naues reliquerat.

Etscutum, circa autem ei gadeam caput posuit:. Grinam sine conoque e ira, γηcasiis vocata est cu roditore caputpubescetium

iuuenum.

De Solone quoque Troianorum exploratore sic ait: Statim autem circa humeros iecit curuos a

cuss

Induit , exterius pellim albi lupi

Capiteque in hircinamgaleam, cepit autem acutum iaculum. Homeri verba adverbii interpretamur. Papyrus quoque arbuscula est, prςcipue in AEgypti palustribus nascens , ex qua olim praeparabatur chartae diuisae in per- tenues,&latissimasphylluras,quae ab hu lius fruticis appellatione etiam papyri nomen acceperunt. Hae cesti iam in desu tudinem abierint, hodie tamen chartas nostras,quae ex contritis linteis fiunt,Papyrum appellamus:eb quod eundem no-

219쪽

stabat papyrus.In huc eunde, ut diximus,

modu,Parabolam atq; qniginatu nomen ad morales sententias translatum est.' Parabblς porro & Enigmata veteribus illis interdit ex confictis aut veris similitudinibus &historijs constabant: ut est illa,de lignis quaerentibus regem, in libro με' Iudicum. De Lazaro paupere, Sc diuitu Δ' 'Isi' ' epulone in Evangelio. Se filio prodigo,

tibus , contractioribusq; sententin copo-Lue.n. 9 nebantur. le est illud in Evangelio: Luc.IO. 4. Ignem veni mittere in terram,&quid vo6.ῆς-4. χ' lo,nisi ut accendaturὶ Et illud:Neminem per viam salutaueritis. Celeritate quippὸ sedulitate iii opere iniuncto commendata it:non humanitatem ademit. Aliani parabola proposuit eis inquit Matth us, dicens:Simile est regniim coelorum gra' nos napis,quod accipions homo, semi nauit in agro suo. Aliam parabola locutus est eis.Simile est regnum caelorum lae mento quod acceptum mulie absc5dit in farinae satis tri us ; donec fermetatum

220쪽

totum. Haec aenigmata, breuioraqμφapophthegmata,ex occasione aliquando rei gestae deducebatur.Ex eo enim Φ adolescens ille praedives,& no malus, Euangelica perfect ione exhorresces , recessit tristis: Dominus Iesus parabola& enigma subintulit: Facilius esse,camelum porforamen acus transire,quana diuitem HI trare in rcgnum coelorum. David ex In- I. Reg. 24.

iusta persecutione Saulis,verissima illam i4. confirmauit sententiam. Sicut in prouerbio antiquo dicitur , Ab imp ijs eg)redie-ttit impietas. Deniq; ex historijs aliae Ium etientibus Parabolae illae proues bia les exortae sunt: assi Nemrog robustus Io. 2.

in terrogent in Abela. In hunc igitur modum Habacuc, cos qui Nabuchodono risin elicem exicum viderint vel resciuerint,graues inde ac perutiles vitς sentelias &aenigmata cocinnaturos asseuerat: quibus M tyranni amentiam, delusam