D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

221쪽

modeste4, vivendum commonefaciant. Sumere parabolamyper eum s Sumere loquelam animatum eius, id idem sunt, atq; ex eius negotio dc cuentu morales ac salubres,ut diximus, sententias, allegoribatque metaphoris adornatas compositu ros,significat. Super eum:&, Eius: pro, Deeo,positum esse reor,&hunc esse verborum sensum& ordinem: Nunquid non omnes isti, quos ad se tyrannice congregauit & coaceruauit, & imperio suo addidit a que subiecit: sument de eo,deque

eius ruina,parabolae materiam,&sermo num aenigmaticorumὶ iis a

Et dicetur: m et quimultiplicat non sua. Pquequo saggravat contrast densum lisit --

MVltis & pulcherrimis allegorijs de

metaphoris in diuitias per iniuriam partas inuehunturiqubd exitio plaeru nq; possessori futuret sint,&alios cotra ipsum raptores accersant. O, inquiunt, quam in elix illum exitus manet,qui opes suas

222쪽

de alieno per rapinam & iniustitiam ad

auget, neque compilandi finem facit:verum multiplicat accumulat incessanter diuitias in perniciem suam, non secus ac tum in condensu mi facilinae in cu in u-los aggeratur. Liquatum enim tutu aegre in aceruos consurgite sicca porro terra, fossionis quoque operam laboriosam requirit,vorn aggeres ciaceruetur. Codensum i)itur &spissum lutum omnium facili me congre atur. Hunc sensum amplaeti suasit, quod&verbum Hebraicum, pro quo vertit Vulgatus , Aggravat, Multiplicare etiam significat,ut apudNahum ipsavertit editio Vulgata: Congre- N--3- is gare ergo, inquit, ut bruchus, multiplicare ut locusta. Sed praecipue persuasit Iob, sui luti similitudinem in congrega- dis opibus, non tam ad vilitatem & pomdus, quam ad copiana facilitatem traduxit. Ait enim: Si comportauerit quasi δε .α7. Π terram argentum, &sicut lutum praeparauerit vestimetitae praeparabit quidem .

sed iustus vestietur illis,dc argentum innocens diuidet. Loquitur autem Iob, si

militer

223쪽

n ansfert perinterrogavonem: Vae tiplicanti non sua. Vsquequis ignavax super se densum lutumὶ Nova editio Vartabit adverbium, Usquequb, nequeprae cedentibus neque ijs,quisubsequunt ur, annectit sed seorsim interrogando seponit. sic inquiens; Vae ei qui adauget non sua: quouique tandem qui aggravat

Nunquid non repente consirgent ν, mor deam te's itabuntur iacerantes 'θςris in rapinam cist , id o lMStaphora a canibus , alijsque rapacibus feris desumpta, ostendunt insubtantes Nabuchodonosoris calamitati,ea ipsa prςda,quam alijs detraxit, excitatosti allectos Medos ac Persas, in eius perniciem c5uen illi,eumq; non solum opimis aliaru genitu, quibus potitus fuerat,spo

lijs,sed proprijs quoque diuitijs, patrio ina

perio,prole denique atq; posteritate pri irasse.Propri uin verbcanibus coctisque feris hoc est, eum quem pi da potiturin vide

224쪽

viderint, adoriri . cum eo rixari, ringere, mordere, lancinare, laniare, & adeptam praedam adimere. Vnde eleganter noratius dixit:

edtacituspasi posset coruus,haberet Plus dapis,s rixa multo minus nuidiai

Hac eade metaphora usus est Isaias , cum p33 I- praedaris, nonne &itse prςdaberisὶFuturis autem pro praeteritis utitur Habacuc: haec enim dicturos praedicit, qui iacentem Babylonem conspexerint. O tibverborum eius mens:Nuquisine rerum vicissitudinem verebaris ineq; tibi veniebat in mentem, diuitias escam dcirritamenta malorum,quae te in caedes& rapinas impulerant, alios similiter adsuersum te concitare posse, qui te quoque mordenent & membratim discerperenti ut opes,quas iniustissimis modis paraue

ras,auferrem l l l l ii

- Persas vero Repent; cons remisse , ac momordisse Babylone, affirmant hi, qui Nabuchodonosorem subsannant: quoniam Babylon no tam viribus quam astu& calliditate capta est , eamque. Cyrus

225쪽

lac piti antersppressit. Li it ut methi soriam ex inerodoto' referre: quia sunt innumera Scripturae diuinae loca, quae absque huim histo tot notitia, nullo pa, ct , intelligiqueant Cyriis igitur,ubi per Hai agunt ducem inferiorem Asiam subegisset, superiorem verbipse deuicisset, mnem gentem eucrtens, nullanam relinquensi Assyrijs bellium intulit, tan' Minq; in Babylonem deuenit, Babylo nijs eumpsoducto exercitu praes tanti , M Quarebi ρropius urbem ille promo, uis eum eb conflixeruiit praelioq; fusa in ini oppiduis ieceperunt: Ih tamen

quia Cyrum iam pridem animaduertcrant i aquietum estis, viderantque omnes pati tergόntes agoedienreni,cbmpori

uera fit. 'ultor visen ἡ ann ,rum com meatus : ideoque tunc obsidionem nullius momenti faciebant. Et Cyrus ςdm

Lim indisngo tempese nihil ad dum ires proficerent,in wps c miser t. nde siue alius ei anxior suggessit siuehit inimcntern venit quid in rem citet sc staia

226쪽

uasibilem reddidit. Id tale ubi 'ciuio est, Perse quit ad horipsum instru erant;

per aluςum vndesiuilius Euphrates abnsi sierat, mediorum Dic .seniorum is inus gnauit ex Saoylonem introierunt

Quos Babylonij, si factum Cyri prici

ut audissent, aut sensissent, haud du bipe4ntempto esum inqressu,pessim e itust, assecissent. Nam obseratis. omni'hus quae ad flumen serunt po tulis con

stensisque se plus, ipsi proiipis staotes ii

ldai progressis luxtin in s usa excepis issent Nunc ex inopinato eis, Perseastite, riint: dc cum capti essent qui media urbis, incolchis Babylonij,propter eius: tamena l magni-

227쪽

udinem nucὶab his,qui circa extrema' habitabant..

d tarcὶ quoniam dies festus et esse

in 'rcendi Lichoneis atq; oblectationibus . t .i opsta dabatur; donec plane rem animad uerterent.Atque itὸ primum capta est Ba bylon.Hactenus Herodotus : cui etiam

con nat Xenophon libro septimo Cyri pediat. Sed dc Aristoteles in Politicis sieait:Capta cum esset ab hostibusBabyloti serupi partem aliquam eius ciuitatis ter .ria die nόndu aliquidsensi se Capta quip pe repεω est Babylόre,ut vaticina rHq. bacuc Ῥphetaueratq*isaias diξεΩVeniet FH ati

siper te matu, & nescies ortu eius: dcir ruet taperte calamitas,quam non potq- ris expiamveniet super te repente mise- r

Ra,quam nescies. asi didit Isaias: Ui- raberis,neque poteris cogit are&cognos- Icere ualostes in ciuitatem irruerint. ic iod autε auer Euphrate capisida ctat-Ηdylon ; 'praedixeratnsaias in haec ver bis ii dicoprofundo, Desolare, i su--mina . tu Daries am. dico Cyro,

meam

228쪽

aegi Babylonis , quia capta est ciuitas eius a summo usqucia suiminum:& va di praeoccupata' sunt i palla dessuccenio sunt igni. Et post paululum : Deserturiciam mare eius , & slacabo vena eius, QDd ver b inter conuiuandum capiem da esset dii festum diem deles

bibentes surgite principes, arripite Hyr

i dormianisomniini sempiternum,dcnon . consurgant dicita ominus. v niel aper: te pron untiat 4 eadem nocte Palationem in hostium potestatem venisse , qua Bal-

pli Ierosolymitant vasis grandeuium sec erat optimatibus

229쪽

tu' gentes multas , poliabunt te omnes qui reliquisuerint depopulis:propter se tumem hominis N iniquitatem terra

ciuitatis,s omnium halitantium in ea.

ECςς, inquiunt, tua illa libido insa

tiabilis, tuus ille inexplebilis rapinae atque praedarum appetitus in causa fuit, Vt tu quoque praeter spem praedae fieres his, quos unos ex finitimis nationibus ditioni tui; non subiugaueras.Neque enim Cyrus iniuria ulla a Chaldaeis lacessitus, . sed propter ambitionem tantum, atque gloriae 5 imperij cupidinem, Babylonem inuasit : ex quo par pari relatum est. Nanque, ut vetustus quidam pocla dixit. . . Improbos aduersis armat improbitasprob; Multos aiunt, tu depraedatus es : sed

a paucis tyrannidis tuae exortibus destrueris,quos non solum ntiquam timueras, Verumetiam nunquam tibi contra stare posse putaueras. Adeo diuinitus ti-

tibi plaga ista dccalamitas infligetur, ut qui abs te contempti fuerint, te excellat: P Deo

230쪽

Deo illos manifestissimc c5sortante,iii denteq; robur. Hoc est enim quod Ieremias clamat: Audite consilium Domini quod mente concepit aduersum Babylonem, cogitationes eius, quas cogitauit

super terram Chaldaeorum.Nisi detraxerint eos paruuli gregum, nisi dissipatum erit cum ipsis habitaculum eorum. Vbi per Paruulos gregum, Cyrum libentis ume interpretarer: quoniam a Mitradate bubulco loco filij nutritus est. Sed obsistit, quod haec eadem verba Ieremias peritis intulerat contra filios Edom. Sed ad rem. Tu igitur, inquiunt, qui multas ac validissimas gεtes spoliaueras opibus, libertate, denique vita ipsa: a paucis atq; inualidis quoque spoliaberis, omniaque haec tibi euenient praecipue: Tropter sanguinem hominis,s iniquitatem terra, ciuita-tiss omnium habitantium ciet Septuaginta interpretes pluraliter verterunt: Propter sangu ines hominu &impietates terr ς,&ciuitatis,& omnium habitantium eam. Videturque esse sensus : Haec uniuersa

contingent tibi sis Deus aut Propheta loquitur