장음표시 사용
251쪽
rap inam conquisitae Domini inii su mpalam 5c raptore iniurium ita lamita , violentum & improbum vociferantur: dum illius flagitioru atq; facinoru lud monumentum quoddam ac titulus, spe ctantium obtutibus rapinas,compilatio'nes,caedes 8c strages obijciut:nemoq; est, quin diti sceleris S crudelitatis δί iniustities e uet illa domo comonefiat. Cum autem lapides & ligna tantum nominat, cqtera omnia spolia complectituta nam totum hoc negotium perdendarii urbium,&proprij regni stabiliendi,sub co struendi nidi & aedificandae domus metaphora prius enuntiauerat. Porrb, populorum omnium diuitiae,opes,supellex, & ornamenta omnia,quae in Nabuchodonosoris regia iniuste detinentur, clamabunt,& se iniuste rapta conquerenturi. Vt untur autem non infrequentor diuini scri Nptores prosopopςia,rebus sensu acvocarentibus se ii sum &Vbee,lidiei i agnitudinem amplificanda, attribuunt. Mire nanque prosopopoeiae, ut Fabiu; docet, cum varian: orationem , tum excitant :
252쪽
mouentq; plurimum mutae res, aut cum ipsis loquimur, aut cum ipsas loqui contingimus. Hac figura utitur beatus Iacobus, clim ait: Ecce merces operariorum, qui messuerut regiones vestras,quae fraudata est a vobis, clamat. Simili tropo,Saguis Abel dicitur ad Dominum clamaro
Caeterum, pro eo quod nos legimus: Et num quodimeriuncturasadificiom est: Hebraea tantum habet: Ivo o ta Dictionem porro, Ees, lignum 5 arbore significare, nullus ignorat: & pro ea Vulgatus interpres,modb lignum, modo arborem interpretatur,ut in Genes: Lignum pomiferum facies fructu.Et rursus: Cumq; concidisset ligna in holocaustum. At ve-Le.M. o. rbin Leuitico:Fructus arboris pulcherri-Do.ι8.4 mae. in Deuteronomio: Omnes arbores tuas &fruges terrae tuae rubigo ςonsumi. Dietionem veruntamc Caphis quidam Tignum interpretantur. P 'inus nanite si puri L ctignum arboris respondebit ei. . iiij verbilla trabium capita signiscare volui Caphis,quae a Latinis
253쪽
proceres appellantur: vocari autem Caphim, id est , manus, qubdveluti manus quaedam trasuersos asseres sustentet. Hieronymus lignu esse tradit Caphis , quod ad continendos parietes, in medio structurae collocatur: quodque vulgo apud Graecos appellatur Sunt qui putent, Caphis subscudem esse, ligneumq; retinaculum illud,quo duo tigna mutuo inter se tenacissime vinciuntur: quique Isspane a nonnullis Tarugo, ab alijs Sabina vocatur. Nova editio Vatabli sic transfert i Et subscus ex tabulato contrate testabitur. IIuic non multum dissonat editio Vulgata clim ait: Et lignum quod inter iuncturas a ciorum Q. Quid u &hoc ipsum Septuaginta seniores intelle-
Xerunt, cum aiunt: πιο κανεαρος in ἱ u u
is αὐτα. Haec sunt. Et scarabeus de ligno loquetur ea.Forsitan enim veteres quod
tium, Cantharum,id ea ,scarabeum nominabant: quoniam genus illud grande scarabeorum referret,cornibus praelogis bisulcis,
254쪽
bisulcis , quae sutar lenta; a forcipibus in cacumine,cum libuit, ad morsum coeuntibus.Nam & nodus que Apis bos Egyptiorum sub lingua habuisse dicitur,Cantharias appellabat Wr: Vt Plinius atq; i Porphyrius testantur. Et Canthari,siue scarabei vocabulum ad multas utiq; res significandas olim a veteribus derivatum est Nam & Canthari nauigiae quaedam docebanturriquorum mentionem in Graeca comoedia veteri reperimus. Fuit & in Attica portus, Calliari nomine celebris. Eademque censetur nomenclatura , ex Athenaei calculo, pocillum: atque item
accommodum mulieribus ornam ctum.
Apud Iulianum iureconsultum Cantha ri dicuntur,per quos aquaes aliunt. Et C tharus, piscis est apud Plinium. Est itide dc coeleste signum in Aquario, ex tribus constans stellis. Nil ergo mirum, si inter ut Canthari significationes, maximo et Hebraicum vocabulur' suadeat, subscudem etiam olim significasse Septuaginta interpretibus, putauerimus: tabellamq; illam exiguam, igneumue cla-
255쪽
velaigna inter se tenacissimc colli gantur,quq etiam Sec uri ciet dictitur. Huc Tarugo Hispalii, illam 'Cola de milano nuncupamus: ut sunt plurim g quoquo res aliet, quς ab animalibus aut auibus
mutuantur vocabula. Nam tormenti
quoddam genus Latinis Equuleus,nobis Potro dicitur . Et forcipem euellendis eruendisque dentibus accommodam,appellamus Galillo. Clauiculos porro illos orbiculatos,quibus habenς frenis copii tantur, Alacranes vocamus. Sensus igitur,Vt ego puto, Prophetet nostri hic est, Singulas quaique regit Nabuchodonosoris partes , quantumlibet minimas absconditas, eius iniustitiam & immanitatem incusaturas,seque ipsas per vim de iniuriam direptas, violenter atque mefarie detineri, proclamaturas. Diei nymus alio sententiam detorsit dicetum, qui a te destructi lunt, ligna eorum ambusta , tu alia cctu delitatem sonabunt.
256쪽
sonabunt. I sieronymi expositionem alii quamplurimi secuti sunt, per me liberuerit lectori,libere utram malit amplecti Vlteriora porro videamus. quiadificat ciuitatem in semias, praeparat urbemin iniquitate
Α Puddminos scriptoreri , in temAxcalamitatem,extremam mala s pissime comminari,protritum acvulgare est: etiam si nonnunquam particula haec dolentis aut condolentis sit interiectio , aliena incommoda miserantis ac coquerentis exprimat affectum. le est illud Ier. apud Ieremiani: Non plangenteum frater,&Vae sorormon concrepabunt ei,
Viet Domine,&Vς inclyte. Apud Zachariam ubi nos legimus: o, fugite de ter, ra Aquilonis Et paulo inferius:O,Sion fiu ' ' --ge, quς habitas apud filiam Babylonis P nteriectione,O, in Hebr 'l' be ur in quam pyre emper transtulit Vulgatus interpres. Apud Isaiam quoq; ubi legimus: Omnes Gientes venite ad
257쪽
aquas. Hebraeis est ' in, id est, O , omnes. sitientes.Est igitur aliquando Vae,dolentis aut miseratis interiectio. etia nonnunquam vocantis adverbium : at piae runque damnationem dc grauis suppli- cij comminationem importat:& Hieronymus,Vae pgnarum esse ultim v,&qternum interitum praesignare arbitratur:
neque de iustis ac pijs hominibus unquadici, annotauit Gregorius: sed de impijs' ac possimis usurpari. Si euangelizavero, inquit Paulus,non est mihi gloria: neceΩsitas enim mihi incumbit:Vae enim mihi est si non evagelizavero.In Apocalypsi, - .u. . Vae, damna& afflictiones significat. V
vς,vς, habitantibus in terra. Et postm dum:Vς unum abiji,S cccc veniunt ad- huc duo Vς post haec. Et rursiis:Vae secuti
dum abijt, & ecce Vet tertium veniet
autem vocabulo in diuinis libris non tantum ceties x vulnera, ed rapin quoquerifraudes, caeterat omnia cupiditatis & auaritiae instrumenta significantur, quibus opes alterius atque substantia,
258쪽
vim alit calumniam corradutus. Erenina,
quia anima omnis carnis in sanguine est, ut iiq; Leviticus docet:quia sanguis,luxta placita philosophorum , alii en o caecorpora : quia si multu sanguinis effluat, animalaeficit, at si nimium, vitainterit: de Crytias atq; alis quidam sanguinε esse ani mam;decce uςria m. Hinc etia ψpes ac pacultates,ic quidquid alendae fustentandaeque vitae necessarium est, sanguiri nasii omine denotatur: dc Cicero vi rarii p cunias gravij sanguine m nuncupauit: Nin folliri qui violenter aliena diripi ut, sed etiam qui fraudulenter atque dolose .at , suffurantur, Viri sanguinum ab Scripturi dicuntur. Viri sanguinum dolosi,d L; a inquit mites, noti dimidiabui die vos. Et Virumsanguinum de dolosum abomi nabitur Dominus.Cum l ; dolosum addi st,ia Mande nime scripturarurn , quo vicos sanguinudi tar ex plicauit. ehim interest, si coieta caede que impiam mptinus tollas umedio an verbioriga tabe&ὶς clia perpetuis labosibys tandem
259쪽
c fictas 3 Psalmi, vigesimo quinto lan
guinarijs illis innocuos vides opponi :Φpietatis sit prodesse impietatis ali naloe,& instar truculenta: sesin omnia vu- stare,quae sunt aliorum. Naim S ad besti sanguinariae habitum de speciem alludit Zacharias,cum ait: Er auferam sanguinu a. b., seius de ore ei ius.Ferae quippe ex dilacera' ta '.' ttione,os sanguine iniectum habere solet. Sanguine verbiniurias M oppressiones, i e halienorum bonorum direptio oes vocavit Zacharias. Nisi inauis adVanum ill - .ai turn deorum culturn, superstitiosumque epularum ritum referre, qui ethnicis Libatio dicebatur: bibebant nanque in sa critici js sanguinem cum lacte .atit vino permistum : carnes vero ipsas hostiarum comedentes, deorum epulas appel
Ergo aedificare ciuitatem in sanguini bus,& praeparare urbem in iniquitate,sive ut habent Chaldaica, in dolis : est per vim,iniuriam, fraudes atque dolos, Aculta es rerum,co 's dc opes, acloici iam consequi, dc regni regnandiq; rationem
260쪽
propriis commoditatibus definire. Pra- parat urbem: pro stabilit, transfert editio Vulgata, quod Pagnin usinterpretatur. Verbum enim Hebraicum Da, Confirmare etiam stabilire significat,quomodb &Vulgatus vertit aliquando.In libris i.Re.io.3i enim Regum ubi legimus: Alan stabilieris tu neque regnum tuum.Et, quoniam . confirmasset eum Dominus regem. Et,
Confirmatum est igitur regnum in manu Salomonis. ibi quoq;: Et firmabo regnum eiusAed&ibi:Et firmatum est regnum erus nimis. Et in Prouerbijs Salo-1 .3 monis ,Vbi dicitur,Elprudentia robora bitur. Atque in alijs vulgat ae editionis loeci Hebraea pro verbis Stabilire, Confirmare FirmaretS Roborare,idem habent verbum Da . Praeparare igitur apud Vulgatum interpretem Firmare & stabilire est,confirmare interdum & roborare si-. gnificat. Quod apertissimὸ illud ostediti
Iam nunc Dominus praeparasset regnu. N. 23. a. tuumTon Psalmis: uia ipse super maria fundauit eum,& super flumina pretpa