D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

291쪽

tum.NaubiVulgatus interpresvertit,plenus misto:Septuaginta pro,Misto, n5v si

verba,alijs alia miscere,c5fundere,& corturbare, significant: Sed posueru verba

κεραν uiri tuo da dictione κερκ id est, Cornu,

deductu,proprie Propinare est,& in cali cem potione infundere. Diciturq; a Grς- Cis κεραννvs M,quod infuditur in calice bibituro,etia si no diluatur aqua,aut alio po- itus vel liquoris genere. Vtebatur quippe Veteres cornu bouis pro poculo,ut Athenaeus & interpres Nicadri testatur. Vnde factu quida existimat,ut no solum cornua Dionysio finxerit antiquitas,sed etiaTaurus ipse diceretur, Sed & hinc etia uiabus da κραγηρ, quasi κερατv, a dictione etiam κερας appellari putatur.Neq;verbuHebraicum obsistit. nanq; ut annotauitForerius super illud Isaiae:Vae qui potentes estis ad I . αγ bibendum vinum,& viri forres ad miscendam ebrietatem e dictio adu, infundere e supernis, ut e vase in vas inferius, significat. Ex quo ipse vertit: Ad infundenda sicera. Habent enim Hebraica pro Ebrie-

292쪽

Ebrietatem, aN. Graeca vero, pro, Admiscendam ebrietatem , κερκον- σικεια,

id est,infundentes,aut, propinantes sic eram. Sic erae porro vocabulo Hebreti quicquid inebriare potest intelligunt. Ergo, in Latina vulgata editione adiectivum, Misto, vice fungitur substantivi, neque alius cuiusquam rei aut liquoris confusionem in vinum, sed ipsius vini meri in calicem infusionem significat Est deniq; verborum series atque sentetia: QAia est ealix in manu Domini plenus inlusione vini meri, id est, optimi ac potentis sina Lad inducendum soporem & ebrietatem potanti . Quan&verbum ipsum Latinu, Miscere aliquandb propinare est, potui exhibere, siue mera siue diluta potione propinetur Quale est illud apud Iuvenalem:Nescit tot millibus emptus pauperibus miscere puer. Et illud quoque apud alium : Qui raptus ab alite sacra Miscet

amatori pocula grata suo. Sunt Sc alia . quam plurima loca in diuina Scriptura, quae CX eoru m , quar modo dix im us,ignoratione aut obliuionerim ii ifice torquent

293쪽

nonnullos expositores.Huiusmodi est illud Apocalypsis: Hic bibet de vino irae 1 . . Dei,quod mistum est mero in calice irae D. ipsius. Est enim Graece pro Mistum, κεκε

e FKrau, verborum autem ordo & sententia sic habet: Hic bibet de vino mero irae Dei,quod mistum,id est, infusum, est in calice irae ipsius. In eadem Apocalypsi In i8. poculo quo miscuit, miscite illi duplum.

sunt verba apud Isaiam,Vbi dicitur: DO- N. 19.14. minus miscuit in medio eius spiritu vertiginis. At non sunt eadem apud eunde, Isai. Lar. ubi legimus : Vinum tuum mistum est aqua. Nam Graece est in Hebraeo , . autem est ' Πῖ a verbo any, quod confundere&pmiscere significat. Haec omnia quae diximus,non multum dis nata nostro Habacuco, qui dum ait: ' . te calix dextera Domini:.calicem plenum

infusione atque potione vini meri significat, non blandi illius-temperati Vini, i. T. quod

294쪽

et et atq; iucuditate perfundativerum eracissi mi atq; acerrimi temeti,quod S vires adimat, mente labefactet atq; perturbet, vi ni compunctionis ac m roris,quod pontante tandem in somnu aeternum consopiat.Porrb, diuinam pote- . tiam appellari,vulgare est.' Quod aute subiungitur. Et zomitus igno mi super gloriam tuam: ingentem vinit . exhaustam copiam, & maximam ebrietatem significat aeuius manifestum signitin sanis alias corporib' est vomitus. HOC enim argumeto turpissima ebrietatem φη λ8, 3. arguit Isaias, dicens Oes em mcsae repletae sunt vomitu. Aut vomitus nomine ibaud significas apud Habacuc, quod Dias IV.FI. 4. inquit per Ieremiam: Visitabo super Belin Babylone,&elyciam quod absorbuerat de ore eius.Possessivus vero casus, di nominia , adiectivi nominis locum tenet: ham & rarus adiectivorum usus Hebr is est,&freques pro adiectivo genitivi usurpatio:vt locus sanctitatis, id est,sa fictus: filius iniquitatis,hoc est, iniquus: ita vomitus

295쪽

mitus ignominiae, id est, turpis vomitus; indecorus, dc igno ininiosus, quomodo& Pagninus &Noua editio verterunt. Appellatur autem a Vate Vomitus ignominia,id est, turpissimus: quonia est vomitus etiam, qui no ex ebrietate,sed ex ςgritudine euenit. lis ille est,quem in accessionu initijs aliquando contingere,leuandoq; Hyppocrates morbo utilissimuesse docet. lai quide vomitus ex eo ignominiosus no est,q, non personς vitio, sed

naturς morbusuperantis impulsu, aut cedentis imbecillitate proueniat. Is vero qui ex crapula-ebrietate accidit vomitus, huc turpitudinis & ignominiae nota liberare nullas queat:etsi leuado corpori, vitandoq; morbo, conducat plurimum .

Vnde S a sapiente filio Sirach praeceptu hoc medicum reliquis ad cibum & potuptinentibus interseritur:Si coactus fueris

in ededo multu,surge e medio, Vome:& refrigerabit te, & no adduces corpori tuo infirmitate. Bibes igitur,inquit Habacuc,calice punitionis diuinae usq; ad n- du, bibes usque ad nauseam, inebriaberis T L usaue

296쪽

vsque ad vomitu:vnde omnia indumet tua regia, omnis tua maiρ stas, decus Scamplitudo conspurcabuntur, inquina buntur,polluentur.Etenim calix dexter et Diti circundabitur super te, S vomitus

ignominiae,id est, poculu ignominiae, usque ad vomitu,circudabitur supergloria tuam.Propinabit tibi Dominus ignominiam usque ad vomitum: propinabit gloriet tuae dedecus & infamiam largissime, usque ad nauseam Proverbiali quippe figura in diuinis literis, per nauseam aut vomitum inges copia significatur, quod

aperte satis illud Numerorum ostedit: vi det vobis Dominus carnes, d comedatis: non uno die,nec duobus, Vel quinque

aut decem, nec viginti quide: sed usque' ad mesem dierum,donec exeat per nares vestras, S vertatur in nauseam.

cuia iniquitas Libani operiet te, suastitas animalium deterrebit eos de sanguinibus ho minis, s iniquitate terra, is ciuitatis, s

297쪽

LIbanus celeberrimus diuinis scriptoribus ubiq; mons,in Arabia ad Orientem terrae promissionis ultra Iordanem exortus, Galaadvocatur, teste Ieremia, qui sic ait: Galaad tu mihi caput Libani. Inde ad Aquilonem procurrens,appellitur Hermon,ab in hospitalitate seu vastitate conficto vocabulo. enim In destruere siue desolare Sc Cta' Π corrupta ac perditam significat rem, quae nullis sitvsibus profututa. Septuaginta& Vulgatus interpres pro hac voce transtulerunt Anathema. Abundare porro atq; rigere perpetuis nivibus & frigoribus Libanu, illud Ieremiae abunde demonstrat: Ntin- 18.i . quid deficiet de petra agri nix Libanit Vnde di eundem nonnulli Sanir nuncupari arbitrantur, id est ,nivosum: quod&Chaldaeus paraphrastes pro Sanir interpretatus est. Dicebatur etiam Libanus a Sidon ijs Sarion sic enim legimus in Deuteronomio : Tulimusq; illo tempore te Peut. .8-ram de manu duoru regum Amorrhςorum,qui erant trans Iordanem, a torrente Arnon usque ad montem Hermo,que

298쪽

Sidonij Sarion vocant,&Amorrhaei S nir. Hic ad mare Mediterraneum sese ferens , antea in duo cornua diffinditur, quorum alterum Libanus est, qui ad Sidonem usq; protenditur:Alterum Antilibantis,qui ad Galilaeae confinia deflexus, Palaestinam a Phi nicia disterminat. Etsi enim nonnulli Samariam atq; Galilaeam Phoenicis portionem esse voluerunt: at nos quicquid incoluerunt Israelitae a Maiona fluuio usque ad Libanum,Palestinae Vocabulo nuncupamus. Diuini scriptores utrunq; monti S cornu Libanu vocat:

at Septuaginta seniores pro Libano,sῖpe : Antilibanum reddiderunt, maxime vcibin his locis, in quibus Libanus ab Scriptura terminus terrae promissionis vocatur. Huc molem a mediterraneo mari in Arabia usq; protendi,affirmat etia Strabo. Libanu verb&Hermon eunde esse monte, U.i1.17. ostedit liber Iosue cu ait.Cepit itaq;Iosue omne terra motana & meridiana, terram

299쪽

planitiem Libani subter monte Herm 5. Vbi, meo iudicio, apertissime sit gnificatur, Hermon iugu fuisse aliquod praecelsum Libani. In Cantico canticoru Ama- cotna,Sanir,S Herm5,edita Libani iuga fuisse legimus: ait enim Sy5sus:Veni de Libano spoia mea, veni de Libano,veni: coronaberis: de capite Amana, de vertice Sanir S Herm5,de cubilibus leonu,de motibus pardor u. In Hebraeo nanq; pro, Decapite,& De vertice,ide est utrobiq; vocabulu', id est,caput,Vertex,cacume,

deniq; summitas cuiusq; rei.Et siquidem in hunc locu Canticoru incidimus, asper usaneatq; difficilem,S , ut libere dicam

quod sentio,obveteris cosuetudinis ignoratia aut obliuione, nulli adhlic nostroruinterpretii iuxta sensum, queliterale appellant, satis exploratu cognitu, expla nare diligentius adnitam neque etia, Vtin prouerbio est,extra choru saltasse reprehendar. Adfert enim non minimum lucis adiumenti nostro Habacuco: Libanique iniquitate &inclementiam ac Vastitatem ob oculos aptissime reprςsentat.

300쪽

Sponsos olim, cum iam legitimas nuptias celebraret, coronis ornari consueuisse,produnt etiam diuinae literae. Hoc φ .ci. io. est enim quod inquit Isaias: Quasi sponsum decoratum corona, &quasi sposam ornatam monilibus suis.Et in eode Can-cant . . II. tico canticoru Egredimini,inquit Sponsa,&videte filiae Sion regem Salomon in diademate, quo coronauit illum mater sua in die desponsatio rus illius, & in die laetitiae cordis eius. Sed & de beata Agnete canit Ecclesia:Induit me Dominus vestimento salutis,&indumento laetitiae circundedit me, S tanquam sponsam decorauit me corona. Lucanus inauspicatas Martiar & Catonis describens nuptias, sic inquit: Tecta coronato non pendent limine serta,

Infulat ingeminos disiurrit cadida po tes, Legitimaque faces , gradibusique acclivis

eburnis Statiorus, picto venes discriminat auro: Turritaque premens frontem matroua co

rona,

Tralata vetuit contingere limina planta.

Id est