장음표시 사용
111쪽
lantem. Videtur ne tibi leuis cruciatus Cum autem ille leuem tibi videri
referret, tunc in volam manus tres guttas defluentis tabi in per eum iaculatus est: quarum duae temporaέalia frontem ontingentes, cutem scut ignito iaculo penetrauerunt e foramen inimia eis capax essicientes magnam penam S dolorem clamore protestante. Hoc
erit inquit mortuus tibi quamdiu
- vixeris poenarum mearum graue docu-. . mentum :&nisi neglexeris, salutis tuae v i singulare monumentum . Vade ergo
- dum licet muta habitum simul, & anti mum, S esto monachus Redoni, apud . . sanctum Melanum'. Cumque ad Laec respondere nollet , mortuus eum oculi vigore perstringens ait. Si dubitas inquit conuerti miser, lege literas ilias. Et haec dicens, manum protendit tetricis notis in scriptam, in quibus f thanas, Sc omne inferorum satellitium, ecclesiastico cetui de tartaro mittebant: q, cum ipsi suis voluptatibus interes.sent, tantum numerum subditatum animarum paterentur ad in serna descen de re praedicationis incuria, quantum nunquam retroacta viderunt secula. His
dictis disparuit: & alius omnia sua temporalia vendens,apud Melanum monachus factus , ibi optime commmdatusF est. Et si quis quaereret:quando creatus uni, est ignis in sernas Respondetur primo, inferni quod a principio mundi cum alijs crea quanda turis. unde glos a super illud. Deu
crevius rabit eum ignis qui non succenditur.
H. dicit glossa. Ignis gehennae qui hum
no studio nec accenditur, vel succe dit sed datus e a Deo ab origine mudi,& sicut animalia rapacia, di venenosa ante peccatum erant homini mansueta, nec noctua, immo utilia & subiecta. Nec erant parata ad nocendum vel puniendum,nisi post peccatum dicet enim habuerint tunc potestatem nocendi, &deuorandi: nunquam tamen posuissent in actum,nili homo per peccatum se secis et materiam deuorabilem. Sic ignis inserni, qui a principio creatus est, potestatem habuit puniendi: sed factu cap. VI. puniret non habebat, nisi . disposti
nem inueniret in homine per peccatu. Dieitur secundo, φ finis ad quem crea- Ignis intus est suit,ut Deus timeretur per eum: semietirlicet enim homo nondum peccasset, ha- creatus
bebat tamen potestatem peccandi, &os sis.sendendi Deli, & sie habuit unde Desiti meret: & hoe timore initiali qui duos habet oculos unum ad gloriam , alium ad poenam : & sie ille ignis ante peccatii
ordinatus suit ad lioqui ipse Deus timeretur in re quae pollet punire,& nocere, S si e se retraheret ab offensa Dei. Esa. 3o. Praeparata est ab heri Topheth,a rege profunda de dilatata: nutrimenta e ius, ignis, S lipna multa :fl atus dominis cui torrens sulphuris succendens eam. Topheth interpretatur, aula plena stuutorum, quae est gehenna plena stultis peccatori bus, praeparata ab heri. hoc est a principio mundi, a rege domino Deo, cuius ligna nutrietia ignem inferni sunt peccata,& flatus domini, influxus diuine virtutis assii gens animam: corpus. I Uernale frigus, corporalis poena,ab huius mundi frigore quadruplici re dii sert. t. ν II. lEcunda pena corporis est stragoris acutissimi. Matili etii; . Ibi erit fletus, S illido demium; glossa Stridor demtium, de frigore solet excitari : quia ibi transibunt ab aquis niuium ad calorem nimium. Iob l . Non ut inquit Albe tuu Magnus libro de sacramentis Vsit transitus de loco ad locum, sed quantu
ad sensium : scut sebricitans prius tor - quetur frigore, postea ea lore in eodem loco,& in eodem tempore . se damnati secundum corpus quandoque patientur ardentissimi ignis dolorem, de trantibulad acutissimum sit pus, & e conueris, sed quanto spatio stabunt in hac vel illi poena, & quam primo patientur, qua
do in corpore & anima concludentur
in infernum , solus Deus nouit . P test hoc etiam secundo modo seri, ut deportentur de loco ad locum. Vnde&in inserito non solum dicuntur esse
ignes , sed etiam flumina frigidissima. Vnde
112쪽
De morte infernali., Vnde αγρος multa de hoe dixerunt.
Sunt enini fluuij infernales phlegethon, styx, lethes, cocytus. Potest & tertio plumia modo fieri, ut per idem tempus, fi mulna infer ealidissimo igne torqueantur, & simi liter fragore ac uti stimo , ut in eis sint duo contraria simul & semel, non in se
inuicem agentia, sed in tertium, ex ordine diuin et iustitiae. Unde S diues epulo , torquebatur flamma igni , dum diacebat: Crucior in hac flamma :& tor quebatur in aqua simul, quia dicebat, Mitte Lazarum huc , ut intingat digitum situm in aqua. per diurnam enim potentiam , possunt contraria smul stare inesse excessi uo. Si enim in maxima Dei miseraeordia quam secit, scilicet in passione fecit, ut contraria inesse intensissi ino essent in eadem anima sua, scilicet summum gaudium , & summam tristitiam: quare non poterit facere, ut
in ostensione suae summet iustitiae sint etiam contraria in eodem Vnde istud frigus, differt a frigore huius mundi.
quatuor modis. Primo, in acerbitate.
Psil. 147. A frigore eius quis sustin biis Vnde Greeor. Ibi erit frigus int terabile, ita ut sicut calor agnis excedit calorem huius mundi incomparabiliter, se frigus inferni, irigus istud quod hie sentimus. Quantus sit ille dolor, aliquantulum sentiunt pannorum lO- trices, quae in tempore hyemis de riparia congelata veniunt ad ignem: se tiunt quidem in digitis extremum m-rus, maxime cum Igni appropinquant. Considera illum dolorem nihil esse, ad dolorem ignis inferni , quantum dolor
ille maior erit, quando non solum in extremitate digitorum, aut manibus, aut pedibus, sed in toto corpore : &maxime cum erit transitus immediatus , de tanto ardore, ad tantum frigus: Ilus enim sne comparatione grauabitaec mutatio, quam si semper eadem sustinerent, quia tune sullinendi consuetudo, videretur quodammodo po nam & miseriam alleuiare: unde haec mutatio innuitur in Ps. 8. Sicut oves
in inferno positi sunt,mors depascet eos.
Sicut enim oves ducuntur de pascuit ad pascua ,sic isti de poenis, ad pqnas ,
de morte, ad mortem ἔ de igne, ad niuem. & semper vivent sine morte, & Dῶnati poenis mortisppscentur,sicut oves hem qμ. pa-bis , & nunquam illam consument,quia', in- semper inuenient poenam, qua de nouo pascentur. Item sicut oves herbas qui- niatur. bus pascuntur, nunquam ita constimul, qui . aliquam illarum partem, saltem radices, in terra dimittant, & ita in t rim alibi pascentur: & cum ad illum locum redierinti pascua recentia ibi inuenient. Sie illi quibusdam poenis si mel pasti, & quibusdam daemonibus nune amicti, ab illis ad alias poenas, &alios d mones accedunt, dicentes illud Iob i6. Saturati sunt poenis meis, propter huiusmodi frigiditatem dicuntur aquae ille niuium , quia dicuntur e teras seisidiores. Secundo differunt in lympiditate, & turbiditate. Nam aquae frigidae secundum naturam suam sunt lympi de & claret . Aquq vero in- sernales, tenebroset, obscuret,& plenet sumo, sicut dictum est de igne, suo modo erit de aqua in inferno. Unde Gregorius quarto dialogorum. cap. 3 7. nam
rat dei lustra viro Stephano , qui sibilnarrare consueuerat, quod in Consta tinopolitana urbe, pro aliqua certa eausa demoratus, molestia corporis desunctus est. Cumque medicus ad aperiendum corpus quΤreretur, nec InuenIretur, subsequenti nocte, corpus iacuit inhumatum, qui ductus ad inferni l ea, vidit multa quq prius audita non credidit. Sed cum iudici suisset praesentatus , ab eo receptus non est, ut diceret non hunc adduci, sed Stephanum . serrarua iussi,qui statim in corpore reductus,altu Stephanus qui iuxta se habitabat eadem hora defunctus est: & sieprobatum est uera fuisse verba quae audierat. Dicit beatus Gregorius, ιν ille mortuus est in pestilentia quadam maxima urbis Romae, in qua videbantur e
eglo sagittet descedere,& pcutere homines. Quidam aut e miles in eadem urbe
percussus ad extrema peruenit: qui edu-G x eius
113쪽
ctus de corpore , deinde rediens,narra uit, quod pons erat sub quo niger,atque
caliginosus, latens, intolerabilis, ne it bulam exhalans fluuius decurrebat itransacto ponde amena erant prata, in quibus albatorum hominum conuenti-
culat si e videbantur I per hunc pontem quisquis iniustus transibat, in faetentem di tencbrosum fluuium labebatur ubi vidit imi uersiim Petrum ecclesasticae s mittet maiore iam, deorsum postum , in
locis teterrimi ς, magno serri ponde religatum, S depressum: quod cum requireretur cur ibi cset, dictum est i quia plus ex cludelitate iustitiam exe.quebatur, quam obedientiae desiderio . quod ita asserit beatus Gregorius sui Du. Non enim erant nisi anni quatuor, quibus decesserat. In eodem ponte vidit prς fatum Stephanum , qui dum transire voluisset, eius pes lapsus est : Rex medio corpore iam extra pontem. deiectus Ia quibusdam teterrimis viris, ex flumine surgentibus per coxam deorsum, atque a quibusdam albatis ac sp ciosissinus viris e pii per brachia sit sum trahi. Cunque hoc luctamenes et inter bonos malosque spiritus, ad comPus reuersus est,& quid de eo gestum sit minime cognouit. In quo dabatur intelligi, P mala carnis cum eleemosynarum operatione decertabant. Et se patet defluuiis & aquis in serni. Tertia dissere tia est, in duratione in se, di in sua fri- iditate, quia aqua nostra potest cal eri, & per calorem consumi. Sed aqui
inferni nunquam calefient,nec diminuetur. Vnde in inferno calor ignis non destruet, nec mitigabit frigus aque, nec sconuerso . Hoc enim sancierunt infideles . Nam Solinus lib. i. de mirabilibus ait. Mirum est, q, in illa seruentis
naturae pervicacia, mons Elna, mixtas
ignibus naues praesert. Et licet vastis exundet incendi js, apicis canicie per- pc tua , brumalem teret iaciem : ita in utroque inuicta violentia est, nec calors rigore mitigatur,nec frigus calore di DFons in soluitur.haec Solinus. unde August. lib.
Aethio- ΣΙ. de civi. Dei, dicit, quod sons est in
Aethiopia tam frigidus, ut de die non pia M.
bibatur : tam calidus de nocte, ut non mirabia tangatur, cur igitur si in eodem natura- G. Iiter ista inueniantur, quare praetern
turae ordinem, propter diuinam iustitiam adimplendam haec similiter in ii
sono non inuenientur ' Praeterea,t nil co allegato,idem dicit, T una calx cum
ante sit stipida, s insundatur aqua stupida, serueicit, &s seruescit, & insun datur calida, frigescit,quare igitur non poterit Deus sacere per suam omnipo
tentiam , unum illorum contrariorum alterum sortificares Praeterea secundum Lund c m ibidem,palea naturae calid est ita, Vt per eam maturescant fiuctus mea repositi,& tamen in ea ultra modum
conseruantur nives, quare igitur ibi liam ut esse non possint summum frigus,&summus calor simul conseruati, quando haec natura operatur s Item secundum
Sol in ii m in eodem libro. est aliquis sons de die bulliens, de nocte glaciem emi tens : & simi liter apud Segesta nos dixit ε se fluuium quenda nomine Hellesum
habentem ripas congelatas, medium autem lumina exestuatione seruescens.
Quis igitur Deo non crede si & doctoa .ribus sacram scripturam legentibus,de poenis istis contrarijs squando vident si.
milia in natura contingere, Se testam
nio etiam infidelium comprobataὶ Quarta disserentia est,quia aqua nostra sui leat di interficit homines: sicut videmus epinulti submerguntur in aquis. Sed aqua inferni non interficiet,nec submerget damnatos:immo si cur vivunt pisces in aquis, se perpetuo vivent damnati, in aquis in serni cum illis acutissimis diloribus. O trisus horrendissimum. Oaqua obscurissima,& faetidissima qua tu, si idor dentium erit ex te in damnatis, imino in toto corpore horrendus
tremor ubi erunt stula Alemaniae: ubi ea mini ad calefaciendum , tam benE,& artificiose facti Z ubi loca amena huius mundi fiam non habebunt illa inpe I riuum, quia ab illo frigido carcere nulus unquam exibit. Cosidera ergo quantum dolorem , quantum irigus iussedire a
114쪽
Io I, res, s sine morte stare posses in glaeie
huius mundi per noctem unam nudus es pet septimanam adhue plus, & si per
annum adhue multo plus f si igitur in perpetuum in seisore acutissimo infernissent damnati: ita erit poena cogitet qui potest. O si poenas istas attender mus , non est poena in hoe mundo qua non libentius talineremus: ut non ad locum illum in sernalem descendere- Nortatis mus. Consideremus igitur has pqnas, pec- ut eas euadere possimus: quia scriptum aiores . est. l .Reg. x. Dominus deducit ad inferos, & reducit: deducit per considerationem illarum rinarum,& reducit per
viam p nitentiae ad gaudia paradisi.
Cum enim peetando usque ad portam inferni venit, conlideratione huiusmodi petnarum quae cuilibet mortali pe cato debentur, penitens redit adst tum gratiae : & sic ab inserno reducitur. - Inde Iob ro. Dimitte me domine , Ut plagam paululum dolorem meum, &c. Considerans enim Iob huiusmodi poeis nas aindi ille me domine,id est locum p nitentiae& tempus concede. Da mihi tempus ut possim me acquitare te- per pqnitenti et planctum, antequam ad iudicium veniam , quando non erit tempus poenitentiae: per quam possim ista tormenta euadere : sed quo pacto, aut precio acquitat se homo cum Deo certe non ridendo,non corpori complacendo, sed plorando. Esa. 38. Rec gitabo tibi omnes annos, &c. Et sequitur, domine si sic vivitur, si pro quia,
quia ita vivitur: hoe. n.dixit Erechias, cui infirmanti additi sunt quindecim anni ad vitam. Tunc enim non quq- rebat spatium vite ad ridendum,& sua. uiter vivendum : sicut multi cum infirmantur spatium viis desiderant: Non ut poeniteant, non ut sugiant poenas huiusmodi horrendas, sed ut deliciose adhuc vivant :& peccata peccatis a cumulent: & se poenas illas in maiori gradu, post iudicium possideant :&ve in teporalibus bonis,flij s & filiabus 'videant, & non sibi: & sic tempus p tunt ad peccandum, non ad poenitendum. Iob 3 8. Dedit ei dominus tem pus poenitenti tat ille abutitur eo insuperbiam. Abutitur enim qui in alios usus expendit propter quos non est collatum . Sed posset quis dicere. Oportet me multum esse in labore, & dol re , ad me acquitandum cum Deo s Rospondet Iob, quod non , sed sui scit ut plangam paululum : quia quicquid in hae uita sustineres, non solum parum, sed etiam paululum est, respectu eius quod minimum est in inferno. Sed dices quando hoc oportet sacere i R spondet antequam vadam, & nonr uertar, ad terram &c. quac diceret. Si non poenituero, oportet, quod ego v dam ad locum tormentorum: & quod
illam poenam infernalem ignis & frigoris , perpetuo siillineam. Iob s. Qui tiam et pruinam , irruet super eum nix et pruina modica est, & cito transit: & de terra nascitur:& significat poenitentiam quam homo voluntariae sustinet inhaevita. Nix autem frigidior est & durabilior: & desuper descendit, quae signi, scat poenam frigoris aeternam, quae a Deo inflicta est. quasi diceret: qui poenitentiam temporalem deuitat, aetemnam incurret. Non enim diceretur iustus iudex,qui latrones & homicidas dumitteret impunitos: qualiter ergo cre
dis, m iudex iustissimus cuiusmodi
est Deus te non puniat in suturo, ex quo te non vis punire in hoc mundo, nee de peccatis dolere s Iob 19. Fugite a facie gladis,idest sentcntiae suturae,
quoniam iniquitatum ultor est gladius..& Iob io. Fugiet arma ferrea, & irruet in arcum aeneum. Arma ferrea, vocat poenam temporalem, secudum glossam, quia citius rubigine colamuntur. Arcu aeneum quia durabilior est, uocat aeter
num supplicium,quas diceret qui fugit
poenam temporalem,quae breuis est, incurret aeternam, quae durabilior est. O quanti homines ad illas poenas vadent,
propter suas possessiones, diuitias, luxurias, S alia peccata. Recitateni in Albertus Magnus libro de sacramentis : nuper inquit, quidam maximus clericus, S in scientia famosissimus, in lecto mortis visitatus ab Episcopua P
115쪽
Praeben tiliens,& monitus ut in fine renuntiaret da mul pluribus bent fici j , di unam prςbendam 1 lex no latum retineret, erubesces. vel indignas eri reng facere contra opinioncm quam tenue da a esse rat.Tentabo,inquit. si poteil aliquis sal rico. uari in pluribus prabcndis. Post morte suam apparuit Episcopo oranti hora tertia in habitu quo solebat uti:& in terr ratus quomodo se habcret. Fgo,inqui sum in aeternum damnatu . Et quae est, inquit, Episcopus causa damnationis sNimia,inquit,elatio mea damnauit me.
et Et quid dicis, inquit Episcopus, de opinione plurium praebcndarum Nihil ,inquit, me adiuuerunt. Et addidit. Dic mihi si adhue aliquis est vivens in seculo . Et ait Episcopus. Quomodo tu tantu . clericus, ista quaeris,ut tam cito mundufinitum iste credas, cum deiuncti bona, saltem naturalia non amittant s Certe,
ait. Ex quo mortuus sui tam infinita animatum multitudo corruit in infernum, Unon cre dcbam tot esse vi uetes,per i tum mundum. Huius itaque conii derata pgna, clamemus ad dominia cum proposito nos emendandi dicentes:Saluum
me fac Deus quoniam intra uel sit aquae usque ad animam meam. Psal 68. Conlideramus enim in anima nostra poenam illius aquae frigidissimae,quam praepara- si damnatis: nunc te faciente, te auxiliante,ad te volumus conuerti, ut saluos
facias nos. Damnatorum ululatus, pluribus exempli, dolor sus multum , propter quatuor indesiciens lotentiores acerbius a ciet.
cap. YMI. Ertia insoni poena est magnus clamor doloris,absque
iij scii t in gloria erit cantus laetitiae necessatione, tam in Angelis beatis,quam in electis. Sic in instino, erit clamor tristitiae tam in daemonibus, quam in reprobis hominibus. De A ngelis beatis, dicitur in praefatione de Trinitate. Quam laudant Angeli,atque Archangeli, qui no cellant clamare quo. tidi una voce dicentcs. Sed de planctu
in serni dicitur. Apoc. i. Plangent se su
per eum omnes tribus terrae ctiam ame.
Vnde Ber.in meditationibus inquit. In inferno nil aliud audietur, nisi fletus, dc Plancius,& vlulatus,m rores, atque stridores dentium. Ululabunt enim miseri, sicut ursus excoriatus. Esa. 6s. Ecce se ui mei laudabunt . s. prae exultatione, dc vos clamabitis prae dolore cordis,& pretcontritione spiritus vlulabitis, dicetes: dolores inferni circundederunt me. PLI7. O planctus,& vlulatus qui nunqua habebit finem . Si videremus aliquam perib nam de se latam,& plactum claminrolum facientem, certe promoueremur
ad compassionem & fletum, sicut patet in amissione charorum,ubi vix per dies multos recipere possunt consolationem: S tamen statim post cessat luctus ille. Quantus erit clamor ploratus, & vlul tus multus: quia damnati velut daemo- , nes vlulabui perpetuo, quali canes pr- ν otia pia quatuor. Primo propter Dei vis nis p:iuationem,quia per superbiam sua labisnt. tantam gloriam perdiderunt: appeti runt enim nulli subesse, sed omnibus p- esse, sine meritis praecedentibus. Quia
multi tales in eces sia,& offici js iustitio
qui non meruerunt ibi este,qui tamen vi& violentia illic sine meritis introducuntur:Sed tantum dominus odivit peccatum, ut propter ipsium) quos charis smos habuerat abiecit. Si enim pro uno motu cordis ad superbiam , nobilissima creaturarum aeternaliter, & sine spe da- nata est;& ipse Adam, ac tota posteritas eius, usque ad snem pro uno esu pomi, est mortalitati & multiplici poenalitati subiecta: quid faciet D cus de vilissimo cinere,& abiectissimo in altum se extollenti, cum iacere debeat in cinere & cilicio,immo in i plo sterquilinios Sic igitur clamabunt daemones se scientes in coelo creatos,& tam magna gaudia perdidis :& hqc erit pgna maxima in ipsis, Danaiita in dam ratis honi: nibus. Sicut enim quid dia in coelo dulce est audire cantum An- cmr npelorum: sic trille erit,audire ululatum, inferno de clamorem daemonuni,& perditorum clam n honamum.Sed quaeres quid clamabunis io prAE Certe malediccnt Dco,qui eos creauit. 4ρore Mal
116쪽
Maledicet Lueiser primus ille Angelus, ali jx inferiori bus,quibus ille voluit pret-
sidere. Maledicent inseriores Lucifero, eui in tam graui culpa cossenserunt,pec eata sua improperando. Similiter & per ditia hominibus improperabunt ea, dicens . O miseri qui nostris su petestionibus, & tentationibu et consensistis. Eccepm tu quod inde acquisiuistis. Hie stabitis nobiscu,velitis, nolitis. Accipite lain aeternum meruistis.Clamabunt insuper omnes damnati blasphemado Deu, ct maledicendo horam,& diem,in qua. . nati sunt patrem , de matrem, qui eos genuerunt. Et sicut trille est, in praesenti audite clamorem hominis tribulati, se
multo tristius erit audire clamorem tot damnatorum dicentium. Vae, vae, vae, Punquam nati sumus. vae, P secundum carnem viximuς; vae,s' Vnquam in peccatis pauisi sumus: de filius contra patrem, & pater eontra filium ululabit, &se de alijs, cum quibus , vel propter
quos peccauerunt:& multos alios terribiles clamores facient, contra se mutuo ad magnam aurium suarum poenam.
Nee mirum si ita ululent. quia Iob 1 o. de quolibet illorum dicitur. Omnis dolor irruet in eum Si ergo dolor unus,i ruens in mulierem, se eam affligit, ut ita alte proclamet: quid erit de illo, super quem irruet omnis dolori Apoe. 6. Manducabunt linguas suas prae dolore,& blasphemabunt Deum coeli prae do loribus,& vulneribus suis. Resert enim Petrus Damianus,q, quidam presbyter matrem sitam Beneuenti aegrotantem reliquit, qui dum pergeret aliqua causa circa loca illa exundantibus flammis,
intendens audiuit clamorem,quem matris suae esse cognouit. Notauit horam,& tunc comperit matrem sitam obi jile. Item recitat m in monasterio sancti Sylvestri in territorio Vrbinati, quida monachus obi jt, & ab incipiente gallicinis
nocturnalis articulo, vique ad secadam diei horam, cadauer exanimε fratribus circunquaque psallentibus iacuit.Cunque ad missam pro eo Agnus Dei dic
retur. Ecce subito mortuus surrexit. Cuque fiat res attonixi propius accessisset, Ioavi ab ore illius verba audirent: Ille maledicta & contumelias in Deum e pie
euomere,& crucem ei Oblatam ut oscularetur,co puere: dc intemeratam Dei genitricem , ignominiosis opprobrii lacerare. Et dicebar quare pro me psallitis vel sacriscia offertis. Ego in ipsas amma tartari sum . Ibique magister meus,& dominus Luci se coronam sua aeream inextinguibilem semper ardore candetem mihi in capite posivit: eiusde-que metalli chlamydem qua indueb
tur me vestiuit. Erat autem clamys tam longa, ut tallotenus flueret,iam seruenter ignita,ut pultas emittere videretur. 'Cuque fratres cum ut pcnitentiam agerer, admonerent: ille anathematizauit se,& omnia Redemptoris nostri ores erilego condemnabat mysteria. Tunc monachi toto corde pro illo orantes,pectora tundentes omnibus quibus valebant precum generibus insudabant. Et ecce desiperatus ille ad se redit, saluatoris omnipotentiam laudat, sathant ludificationibus abrenuntiat, crucem adorat, pq nitentiam flagitat. Consessus est autem,m post abrenuntiationem se culi, in sornicationem inciderat : quod quatenus celaverat, & laudans,& bene dicens Deum, usque in diem alteram vixit: in illa sancta consessione migrauit. Secundo clamabunt propter te misporis perditionem. Reddituri enim su- Temp. mus rationcm de tempore,quo viximus Hi iactu in hoe mundo. Ber. Nil ut preci sius ra x tempore, & eo nihil hodie vilius inuenitur. Transeunt dies salutis , & nemo de . recogitat. Vnde de quodam deuoto dicitur, Udum audiret horologium s nare , semper cogitabat, & dicebat ad Deum. O Deus meus iam iterum horam temporis mei cosum ps,de quare diturus luna rationem, quomodo eam expendi: unde , & damnati singulariter de lioc conqueruntur,m tempus gratiae tam inutiliter expenderunt. Vnde quidam deuotus, existens in deuotionibus suis, audiuit quidam vocem lugubrem,& quaesiuit quid esset, & respondit. Ego
sum una anima damnata. At ille. Curta
amate fies s At ille respondit. Ego δέ G omnes
117쪽
Omnet animae damnatae de nulla re tam tum dolemus, scut de tempore grariae quod i nu tili ter expendi musi & peccam do consumpsmus,ubi una hora potuis. semus de peccatis nostris poenituisse, &aeternam poenam, quam nunc patimur,
euasisse. O quantus luctus omnium,sed inutilis. Si enim damnati singulis disbus fierent ,& in fletu solum uno die Iachrymam emitterent, & conseruare. tur per Dei potentiam: plus de aqua per processiim temporis exiret de oculis unius damnati, quam sit aqua maris, &totius mundi : quia illa aqua esset infinita, cum ibi per infinitos dies habeantes era tua autem totius mundi finita est. Inde Threni, dicuntur earmina lamentationum o Thren arom sit ubi animarum lamenta saepe audiuntur. O quan tum to mentum in auribus damnat rum Hoc enim erit pro cantilenis, &Vocibia, cantantium in choreis , S ludis dissolutis , in quibus committuntur multa, Sc magna peccata.Tettio sine celsatione clamabunt, Pp maximu dolore poenarum quas patientur. Infirmi enim dolorem vehementem sustinentes, non possunt cessare a gemitu & clamore.
Quis enim abstinere posset a gemitu &clamore, habens digitum in igne huius mundi, vel manum, vel pedem, quod quasi nihil est, in comparatione ad igne inferni, quan)o totus homo in eo pe manebit haec enim erit grauissima petna pro peccatis, quae nihil proficiet. de qua Sap. s. Dicent intra se, pini tentiam agentes ,& ptae angustia spiritus ementes: ij sunt quos aliquando ha-uimus in derisum, & in limilitudinem imprope rij. Nos insensati, vitam ill
rum aestimabamus insaniam. hae e dicet damnati de illis, quos reputauerunt sa- tuos. Et sequitur. Errauimus avia veritatis, scilicet euangelicae secundum gi S iustitiae lumen non luxit in nobis : &sol intelligentiae non ortus cst nobis: Iasati sumus in via iniquitatis, & pe ditionis, Sambulauimus pervias dissiciles, uiam autem domini ignorauimus.
Quid nobis piosuit superbia, aut diu, tritum iactantia , qvid contulit uobis s
Transierunt omnia ista tanquam umbra. unde Sopho. I.Vox clamoris a porta piscium. Cu clamabitur . scilicet surgite mortui & ululatus a secunda prae dot re pgna ruin. Dicent em m illud Hiero s. Vae mihi misero, quia addidit dominus dolore dolori, laboraui in gemitu meo,
requiem non inueni. Addidit enim d minus dolorem dolori, propter poen rum acerbitatem, & multitudine. quia Psal.3i. Multa flagella peccatoris. Inter coeteros aute tyrann Reges,& principes ,& diuites, altius ululabunt. Tum pri mo, quia Sap. 6. Fortioribus sortior instat cruciatio, & potentes potenter tormenta patientur. Non enim subtrahet personam cuiusquam dominus, nec verebitur magnitudinem cuiusquam. quoniam pusillum & magnum. ipse se cit , & qqualiter cura est illi de omni buq . Tum secundo,quia eorum pecca ta grauiora sunt. Tum tertio , quia poli hanc uitam quam duxerunt in bonis, & in gaudio, durum est magis ata sueta relinquere: & ad dolorem extremum pergere. Infelicissimum enim in infortuni j genus est luisse faelicem .unde depauperes qui assueti sunt ad mala, non ita crudeliter torquebuntur.Esa. 2 Cessauit gaudium tympanorum,& cum sonitu laetantium conticuit dulcedo citharae, cum gaudio non bibent vinu. Quid ergo bibent f Sequitur,amara erit Porio bibentibus illam. Certe sel draconum vinum eorum ,& sel aspidum insanabile:& iterum, Psal. Io. Ignis,sulphur,& spuritus procellarum pars calicis eorum. Os illa sunt in parte calicis, quid est in
toto calice λ Et vere de isto calice bibent ex eo omnes peccatores terrae. Psal. 7 . Ululate ergo omnes qui bibitis uinum in iocunditate, quoniam periit ab ore uestro. I Ohe. I. Tum quarto, quia sicut gaudent lectatores de optimo morsello, dum cadit in os eorum: Sic gaudent dae. mones, cum diuites magni, re in mundo reputati, cadunt in os eorum ad deuOrand una, & separant ad eos cruci ados runde Abacuch. i. Incrassata est pars eius, & cibus eiu uelectus. Resert enim
res danali, magis Iorqueaιur in inferrina
118쪽
: De vlulatu damnatorum. - Ios
salernitanus, cum quadam die pmspe- dormiret frater in dormitorio, qui non
x siet, de mole Vel lino flammas erum- esset excitatus. Profitentes omnes limul pere, protinus ait 2 proculdubio aliquis esse impossibile: q, tam horribilis vox sceleratus diues in proximo moriturus pollet tarmari. Tunc excitatus,nouitius est,& in infernum dei censurus. Eil enim narrauit visionem : Sc vix per tres dies talis consuetudo in illis partibus,ut im- loqui potuit, tam sortiter clamauerat. nranente morte diuitis reprobi, mons ib Aliud exemplum ex vita sancti Dunst te flammas evomat piceas Sc sulphii reas ni, quondam Cantuarien. Archiep. qui ijs dictis, superumuente proxima po- cum religiosus ellet, Sc se occuparet adete, dum idem princeps securus cum aliquod opus salubre parandum : e
meretrice concumberer,expirauit: luem ce daemon circa vesperam, cellam ada
illa ignorans diutius superie pertulit, ut lescentis petit, Sc pollulae libi quippiam
post ea reserebat, & uix tandem a se operis fabricari: cuius calliditatem non non homium , sed cadauer proiecit: aduertens, coepit ad ipsiim intendere: haee Damianus . Quarto clamabunt interian cepit holiis verba componere propter ueniς desiperationem. Scient de mulieribus , & luxurias commem enim damnati , perpc tuo in illis pq- rare: deinde religionem ostendere, Scnis stabunt, iuxta sententiam sumini iu- denuo eadem repetere: quod attendens
dicis dicentis. Discedite a me in ignem Dunilanus, tenacula quibus ferrii in testernum. O quanta materia desolationis nebat coepit fortiter ignire: Sc suppressisci planctus , perpetuitas illa tormento- labi jέ , Chrillum inuocare. Deinderum. Quomodo ergo illam perpetub sancto surore actus celeriter, ea cade sustinebunt , qui hic modicam poeni- tia de igne rapit: Sc larualem iaciem i tentiam sustinete non possunt uan- cludit : totis etiam viribus monstrum tus luctus considet a re misericordiam introrsum trahit. Sed ille talem ulula- Dei, quam perdiderunt, S ex aduerso tum grandi rugitu secit, dicens.O quid iustitiam Dei, in quam horrende nimiu secit caluus ii te, erat enim caluus, q, inciderunt si uxta illud Hebri .io. Hom tota vicinitas ad eum congregata est, rendum incidere in manus Dei uiuen- sciscitans quis ille clamor suisset, quitis. Quam inutilis etiam, quia si tota tanta eos vehementia dormientes te aqua maris esset ex lachrymis eorum , ruisset. daei nonis ait furor ille fuit. Cau- non suis ceret, ad lauandum maculam te vos ab illo agite , quia si vocem irati unius peccati mortalis. In inferno enim ferre non potuistis, secietatem damnatierit latis stimulus poenitentiae. Sed ibi quo pacto sultinebitis i Pr dicta i itur
nulla erit correctio voluntatis. Quan- quatuor caulae et unt clamoris conditum autem clamor iste poenalis sic patet niti damnatorum: & hoc quia quan- ex duobus exemplis. Primit m habetur diu vixerunt, clamorem domini Iesu in gestis fratrum Praedicatorum. Nam noluerunt audire. Clamauit enim d in conuentu Bonomen .accidit, v qui- minus doctrinam suam, Sc viam salutisdam nouitius suit tentatus. Volens aute edocendo. Luc.6. ipse iter iaciebat per Damna dominus eum confirmare, milit ad eum ciuitates & castella,praedicans, Sc euan- ιι eure adum dormiret quendam iuuenem di- geli Eans regnum Dei. Et haec dicens cla mani, itcentem : Veni, de ostendam tibi unam niabat. Qui habet aures audien si au- ,lutant. de poenis inferni, & dum venisset ad diat. Clamauit etiam per suos praedi-
quendam montem, apparuit et quasi catores , quibus dixit. Euntes docete quaedam ianua, quae erat in monte: dc omnes gentes, baptiZantes, dcc. docentunc exiuit tanta dentitas ardentium sa- tes eos seruare omnia quaecunque mam uillarum,& tantii saetor. Audiuit etiam da ui vobis. Et Prouero. I. Sapientias
cum hoc tantum fletum, Sc vlulatum, ris praedicat, in plateis dat vocem suam cp ex terrore dormiens tam horribilem iis capite tubarum dicens. Vsque quo vocem, α tam clamosam enatat, 2 non paruuli diligitis insantiam, dc stulti ea
119쪽
quae sibi sit ni noxia cupient, & imprudentes odibunt scien tiatesConuermniani ad corr ptionem meam. En proieram vobis spiritum nitum, & ostenda veibamea: vocavi & renuistis . Extendi in num meam , & non fuit clui aspiceret. despexistis omne consiliu in meum,&increpationes meas nc glexistis. Ego quoque in interitu vestri, ridcbo, & su lannabo vos, cum vobis quod timcb
L. uenerit, cum irruerit repentina ca
lamitas, S interitus quasi tempestas ingruerit, quando veniet super vos tribulatio, , angustia. Tunc inuocabunt
me,& ego non exaudiam eos:eo v ex
sam habu crint diiciplinam: & timorem
domini non susceperint. Omnes enim medici de Salerna, tuc non poterunt eis subuenire: nec medicinam praestare.Sed dicetur eis illud Hier. 3o. Insanabilis est dolor tuus, propter multitudinem iniquitatis tuae:& propter dura peccata tua. Nulla enim erit eis Vnquam eu sonis spes. Sed dicetur eis cum magna densione illud. Esa. so. cap. Ambulate inlumine ignis vestri: & in fiammis, quas succenditiis vobis in doloribus dormi lis : si dormiatis supple quod erit tunc impossibile. Quis enim dormire ponset in igne, aut in fiammis , aut in tantis doloribus sQuarta cεrporalis poma fumu',ex quo damnatis quatuor provenis ni mala , scilicet
capitis turbatio, sensuum occupatio, cor
puris denigrasis , o inferni obsuratio. p. IX. Varia poena erit sumus abseque euacuatione. Non enim erunt in inferno senestra: , aut aperturae terrae, vel fructurae , per quas ille sumus exire possit:
immo ibi concludetur ille sumu, undique terra, absque quocunque natatu. Inde dicitur caminus Apocal. 9. Obscuratus est aer desumo putei. Et iterum. Psal. II. Ascendit sumus in iracius: Shoc ideo,quia non cessat crescere materia incendis animae dc peccata. Quata
erit haec diuitibus S magnatibus P
nai qui in voluptatibus stiis , aedis ea uerunt sibi domos non sumosis: & qui ita
timebant sumum,ut cum magnis expen sis eum expellerent: nunc autem erunt
in loco pleno sumo dc luctu. Et qui ita
corde duri suerunr, m nullam habebane lachrymam deuotionis , vel contriti nis : ibi incessanter flebunt ex utraque parte , corporis, dc dicet Sc animae : α mala quq meruerunt, & bona quibus se priuauerunt. Sicut enim ligna dura, viridia,& quercina qu sine humore es
se videntur: cum in camino ignis comis butuntur: in utroque capite.sumant, resudant,& aquam stillant. Sic ipsi in anima S corpore lugebu LEsa.6 s. Vos estis sumus in surore meo, ignis ardens tota die. O quam magnus est fletus in sensit metui illius ignis, quando tantus est in solo magnus visu remoto, in sola consideratione. era in Vnde Apoe. i 8. Plangent super illam danatis, videntes sumum eius, & longe stantes sed inmpropter timorem tormentorum,& fien- tilis.
tes S lugentes. Vnde quidam senex magnus,cum a visione inferorum redijsset, in consolabiliter fieba dicens se audiuisse, voces innumeras,dicentes vae mihi,
vae mihi, quia non fleui: fletus enim ibi est inutilis, qui tamen hic preciosus est.
Similiter ut habetur ex vitis patrum . Fratres commorantes in Scythia, miserunt ad beatum Macharium , ut ad eos acced cret , alioquin omnes ituri essene ad eum. At ille cum venisset,rogatus ut faceret verbum, ait. Ploremus fratres, ploremus hic ante Deum antequam lachryniae nostrae corpora nostra coiis mant, Sc succendant. Vnde & beatus Ars mus legitur toto tempore vitae suae fleuisse,& inter opera manuum semper ter solium quo lachrymas incessanter es fluentes abluc bat. Ideo si non potes habere lachrymas compunctionis,pone cu os mentis tus ad fumum insemi: &se lachrymari poteris: quia si vapor eq-pis, & aliorum, facit oculos lachryma-rn multo fortius memoria illiu sivehe menti, R intolerabila faetoris exhalantis: Sc non solum hic sumuψ fieret facit,
sed etiam omnem daemonioruna tent rionem enervabit.Na ut habetur Tob.6.
120쪽
Iste sumus extricat omne genus,dm. i moniorum. Consideremus ergo,quanta - . Irina esset hominem esse in immo viii aescamini igne magno succenso, etiam si tantum ibi per hora staret:& maior po na si per diem: & adhuc multo maior si per septimanam. O quanta poena erit esie in illo sumo carceris in sernalis perpe suo. Ex illo fumo prouenient damnatis quatuor poenae. Primo capitis perturba- tio. Psal. Io 6. Turbati sunt,& moti sunt Damna scut ebrius : omnis sapientia eorum de sis qua- uorata est Sicili in fumus carbonum hic uor po ita caput perturbat, ut nesciat homo qdnae ex fu faciat: quid faciet sumus ille,ubi tot carmo injer bones si iccensi quot damnati s P Ial. 17. n. prae- Carbones succensi sunt ab eo. I ii inodunenini. enim carbonum penetrabuntur igne in 'serni. Si enim ebrii sunt homines quandoque qui comedunt panem de gaza, qs nificat discordiam, vel qui continue
bibunt in taberna;& tunc ciubantur, &in contrarias partes agitantur. Non est mirabile si ad modum ebriorum turbabuntur in eapite,qui in loco discordiarii habitant. ubi odium perpetuum, furor aeternus, ubi continue bibunt de vino iret Dei. Et scut nautae in maxima tempe itate:quantumcunque sint in illa arte sci tes, nauem dimittunt ire quo voluerit,
veniat inde quo erit possibile:& hoc ea
per suam aricin nihil possunt contra illam tempestatem. Sic quantumcunque suerint in hoc mundo sapientes mundana sapientia, vci literati diuina, cum ceciderint in illum se naum, contra tempestatem illam nihil poterunt:quia tunc Gmnis sapientia eorum deuorata est. Priterea si in hoc mundo, ex illo fletu cito
conturbatur caput: quantum turbabun
tur in insemo,qui illic perpetuo flebul
P Sed quaeritur quomodo ibi flebunt: uti uFletur per lachrymarum effultionem Et vide- damna tur se, quia ibi erit fictus: fletus aute1orsi quo non est sine aqua,igitur. Respondet do- modosii. ctor sanctus in quarto libro contra ge tales. c. 9o. P in corporibus damnatorii post resut rectionem nihil prohibet cor. poraliter fletum esse, & stridorem dentium: dummodo per fietum non intelli
gatur lachrymarum deductio: quia ab
illis corporibus resolutio nulla fieri re tes . Sed ibi intelligi debet fletus, quia
est ibi dolor cordis, conturbatio ocul rum, & capitis. prout in fletibus esse solet. haec Thomas. Multi enim flent, qui non emittunt lachrymas. Sed dolent communiter caput, & perturbantur. Secundo, talis sumus non solum caput turbabit, sed omnes sensus occupabit. Sicut videmus in homine existem te in sumo,& in illis qui comburuntur,m sumus intrat os, & nares, & oculos. Sic ibi sumus i trabitos, & cqteros meatus damnatorum . Haec enim erit poena prauissima ipsis oculis , sicut expertum est, q, semus multum nocet eis. Haec poena erit eis qui per oculos peccando viderunt, Sc concupierunt huius mundi delectabili Maurum,argentum, vestes, castra,& huius inodi concupiscibilia: mulieres non suas, cum quibus actum luxuriae complere desiderauerunt, etiamsi non secerunt. Quia non solum actuu M l e est peccatum tali punitione dignum:sed r etiam uisio ad concupiscendu, sicut di- a. ς-cit dominus. Mat. s. Qui viderit muli sice rem ad concupiscendam eam , iam meia re e re chatus est in corde suo. O quam plure μm peccant in talibus visionibus,qui se crodunt non peccare : per oculos enim Ralios sensus,intrat mors peccati ad animas nostras. Vnde in lib. de oculo mo tali . Oculus corporis, cst ianitor comitis, o si pudicus fuerit quicquid inde- Oculm ἔcens esse nouit, excludit. Nam leonis ianitor hoc esse dicitur, q, si quis iuxta leonem cordis. transit, & leonem non respicit ilicius euadit. Si autem leonem resipicit,ipsum leo deuoraturus invadit. Sic interdum, ex aspectu mulieris invadit hominem tentacio carnalis, m si non aspexisset,s eurus euasisset. ideo Iob 3 i. Pepigi saedus cum oculiq meis, ut non cogitarem
quid de virgine, super quo Greg. Illud
non licet intuem,quod non licet concupisci. Isidorus lib. de synodis . Tolle materiam delinquendi si vis esse a fornicatione tutus. Eil in visione discretus. Nullus sanae mentis exiret ad spectandum basiliscum, cuius aspectus iterficit: