장음표시 사용
81쪽
.17plius videntur apparere: quod omnipotens Deus, ad correptione viventium in hoc mundo voluit ostendi, ut mentes infideliu quae inferni tormenta esse non credunt, tormentornm loca videat,quae audita credere recusant. Exemplum ad
hoc de eremita hypocrita, qui dixit se
paulatim ab Drberi a dracone. 4. dialogorum. Exemplum ad hoc adducit Ioannes Gerson. Quidam magister habuit quendam unienem pudicu, & honestu,
ed per malitiam cuiusdam alterius m a pistri, seductus suit:pluries tamen monitus, magi stro suo noluit acquiescere.Sed plus secundo magistro obediebat in crimine pessimo quam amicis & Deo. Res horrenda nimis, venerunt amici eius ad eum visitandum in magna pompa. Et post cinam retractis omnibus ad cameras ornatas; cum esset in lecto horrende carpit clamare,& plangere, venerunt adeu serui sui Sc amici. Et du nesciret cur clamaret, nec dicere vellet, appellatus
est cito dς canus ecclesti; de canonici,qui
peruenientes ad lectum hortabantur ut in Deum confideret: haec cum dicerent, tandem puer eos audiens inspexit terribiliu oculis dicens, vae illi qui me seduxit. Ad quid ad quid diuinum auxilium
inuocabo super me ecce iam video apertum in sernum , Sc praesentes daemones paratos me rapere. Et cum hoc diceret, auertens Oculos cum diris & miserabilibus clamoribus, misera animam exhalavit. Chrys. Ad terribiles visiones variare solent morituri, quorum speciem nullo modo serentes, ta lectulos pler unque ipsos magno iacentes impetu concutiunt toruis eos qui assiint conlpi. ciunt oculis,vel quia vi a corpore rescinditur anima, vel quia spirituum specie ferre non potiunt.Si enim terribiles timemus homines, quid faciemus cum minaces Angeli rescindentes animam a corpore, nos inuadent Tunc anima a corpore tracta mala incassum desset. Si ect diues ille post mortem multum plOrauit,& nihil sibi prodesse potuit. Haec Chryse. Vidit iste, sed no ad utilitatem
suam, sed noli ram. Vident etiam sincti bonos Angelo se sanctorum spiritu , ut patet de psbytero Ursino et dixit uxori. Tolle igniculum adhue foculus est icui apparuerut Petrus dc Paulus. . dialogorum. cap I 2. Sc. Et hoe ut dicit Greg. iusti aliquando in morte sua canis ctorum prς cedentium visiones aspici ut, ne ipsim mortis suae petnalem sententia pertimescant, & sine dolore, & formidinis fatigatione soluatur. Quarta propositio immediate quod anima est ex uinta corpore suo, obuiat agminibus malorum spirituum: nisi mi Ieratione diuina repellantur. Hoc vult Grego. super Euang. Homil. 39. super illo, venient dies in te,& circundabunt inimici tui vallo. Qui inquam sunt humanae animqmaiores inimici quam maligni spiritus, qui hane a corpore exeuntem obsident, quam in carnis amore positam deceptorijs delectationibus fouent, & multaquet ibi habentur ad longum. Item Ber. Nonne hostium domus nostrae horribi tes illi spiritus oblident Nonne exitum nostrum carnales ille facies, praestolantur s Quis erit ille pavor o anima mea, cum dimissis omnibus quorum tibi est
praesentia,tam iocunda, tan grauis aspoctus, cohabitatio ipsa, tam familiaris, sola ingrediens in incognitam penitus
regionem, occurrentia tibi cateruatin
ruere, illa teterrima monstra videbis sQuis ti bi in die tantae necessitatis o curret Quis tuebitur a rugientibus praeparatis ad escens Quis contolabitur sis deducet s&icquitur. Faelix anima illa quet siduti aliter inimicis luis i quitur in porta. Quid hic adsta et cruenta bestia nihil in me funeste reperies sPlal .i 26. Beatus vir qui impleuit desia det tu situ ex ipsis. s sagittis potetis ,quq
sunt lagittae amoris. Non confundetur cum loquetur inimicis suis in porta. De morte puerorum Innocentum, vis rum bonorum, potius gaudendum eraquam flendum. ιamen pro amicis conceaditur moderatus luctas. CV XXV.
QVaeritur utrum lugendi sunt ami
ci nostri de Lucti. Et videtur quod nou, quia hoc pm hibere videtur Clim E a 1ius
82쪽
stus Luc. . dicens viduae noli gere,euius tamen filius unicus erat mortuus IIn oppositum dicitur Eccl. 3 3. In mortuum perduc lachryms, & quasi dira passus incipe plorare. Ad hoc respondetur per aliquas propositiones. Prima est,
pro mortuis amicis concedit modera
tus luctus,& hoc propter multa. Primo ne videamur gaudere de moi tuo. unde Senec. Nec sicci sint oculi amico amisso, nec fleant immoderate. Mihi enim d lanctorum amicoru recordatio dulcis est,habui eos tanquam amissi iis, amisi tanquam habeam. Unde Eccl. II. Super mortuum plora, dc scit enim lux eiu , .
unde David non solum mortem sibi di lectissimi Ionathae dcfieuit, sed S mortem Sauliq sibi inimicissimi , qui eum
persequebatur. Super morte cnim eius Ieiunavit. 2. Reg. I. Secundo,ut vide tur natura compati eis. unde Ovidius.
Quis nisi mentis inops matrem de su-nere nati flere uetat Hinc de beato Ambrosio legitur q, cum audiebat mortem amici sancti viri, compatiens ei amare sebat. Tum quia praecesserat eum ad p-mium: Tum quia subtractum erat a sidelibus tale auxilium, cum paucissimi b ni reperiantur.vnde Eccl. 21. Modicum plora super mortuum. Secunda pro positio de morte bona amici qui bene vixerit magis et, gaudendum quam si cndu t, quia 2. Reg. 3. Scribitur. Princeps &magnus hodie caecidit in Israel quantuad corpus tantum: ideo non est de casu dolendum, sed gaudendum de probitate, lula equus in bello caecidit, & de hostibus viriliter triumphauit. In factis enim bellicis verecundum est militi, Seetiam amicis eius, q, equo non cadente deijciatur miles: sed non est verecundit, si equus sub eo occidat,& cadat eo vincente & euad cnte,immo iocundum est. Sic anima quae deberet corpus regere,
scut miles equum, si peccando cadat verecundum est. Sed i caro moriatur, ae Cp sub anima cadat, & anima inimicis insidiantibus in passu mortis pote ter victis euadat, non est verecundum ,
sed laudabile: quia tunc vivit in Patria
eum Christo. Io. ii. Qui credit in me .
etiam si mortuus fuerit vivet. Sustic diret enim illud solamen amicis dictum et ab amico moriente, vel quasi ab eo prinlatum quod dixit Christus discipulis.
Si diligeretis me,gauderetis utique,quia vado ad patrem. unde & de beato Ma tino canit ecclesia, quod de morte m2gis est gaudendum si vis doloris rati nem admitteret. Unde & dominus in morte Larari secit sellum dicens . L Zarus mortuus est Sc gaudeo. Sed in resuscitatione eius lachrymatus est per compassionem, quia reuocabat eum admiserias huius vitae. unde dicitur Eccl. i. Cuncti dies eius laboribus, de erumnis pleni sunt. Vnde Aug. lib. deviitatione infirmorum O mors desiderabialis , o mors omnium praesentium malorum finis. O mors laborum clausura,& quietis initium. Quis posset cogiatate tuarum utilitates beatitudinum sNam male mori non est Christianoru, quorum mors est vivere in Christo : Sehoe ideo quia dicitur in Psal. 31. Apud te est sons vitae.Tertia propositio. Mors amicorum non est immoderate lugenda. Patet primo per Chryso. II.q. 2. Κubicunque sepeliamur , domini est ter- Mors ra, & plenitudo, scilicet quod oportet micoris seri eis ciatur. Lugere autem, Ecdo non ea plorare, dc lamentari eos qui de hac ub inimia ea decedunt, ex pusillanimitate contin- rmel
fit. Secundo hoc patet per Apostolum genda.
unc fletum prohibentem. I. Thessal. Non contristemini de dormiciatibus a. mortuis, sicut δι c teri qui spem non habent. inde Hieronymus ad Theod rum. In breui es mortuum tuum visurus , quare ergo plangis s non est mos tua puella sed dormit: in signum cui usChristus cuius omnis actio nostra est instructio quando voluit illam puellam suscitare, extra domum eiecit tibicines , quae dolorosis Sc lachrymosis rhythmis, de eantilenis super mortuos populum ad fletum prouocauant, qu madmodum saciunt infideles, qui spem resurrectionis non habent. Tertio,quia tales sic plorates in uanu laborat, quia Pr ter
83쪽
propter rem irrem perabilem pi an gunt, quibus potest dici illud Psal. 8 . Nun -' quid mortuis facies mirabilia, scilicet
lachrymis tuis, aut medici suscitabunt Imrino tibi compatientes clamoribus tuis Fa-Πja ea tuus enim esset qui cursum aquae de elui aia fleret. Sed omnes morimur , & quasi quae fu- aquae in terram dilabimur. 2. Reg. I xus . ergo mors nostra est velut fluxus aquae: fatuus ergo qui lic inordinatὰ mortem mortalium deflet. unde Seneca epistolari. Si quis in mortem ante primos an nos delatus est , non masis conqueri debet. quina qui cito nauigauit, venit enim carina sua cito ad portum. unde S 1. Regum t a. dicitur quod Dauid donee filius suus infirmaretur, stabat in
tristitia & planctu, nec voluit quasi per
triduum comedere : post mortem vero
si ij, a se cepit excludere tristitia & planctu de petii t ad comedendum : interm gatus au tem a seruis quare hoc fecisset, respondit quia ante mortem eius forte potuisset i mpetrare a Deo per planctustum sanitatem filii, non autem post mortem, immo ut dixit ego magis uada Ralla effad eum. Quarto, aut sentit mortuus d fico ad
lorem tuum aut non: si non sentit, tor- rota ueri te ille non vult, cum amicus ruu
da quod & dolori immoderatus superuacuus mortu sit. Si vero sentit, ingratus es, cum ei non sint debereet amore seruire,& desiderio,non immode tormento. unde Eces. 38. Repelle tri-
rare I a ea me tua, neque enim erit re-1m i uersio illius, & te pessimabis : tristitia
enim maxime nocet homini,& cum hoc dum homo tanta tristitia absorbetur,animum non habet liberum ad oradum pro eo quem luget, S sic nocet lugenti nec prodest deiuncto. Vnde quaedam mulier in consolabiliter lugebat filium suum adolescentem nuper desii ctum, quadam nocte in ectasi existens, vidit magnam multitudinem adol esce- tu optime ornatoru , ct vultu lucidorii exili et tu in gaudio magno ante se pretereunti u. Illa autem attente prospiciebat
si in ea turba videret filium suum, &non erat. Paulisper vero expectans,s
quebatur a longe filius suus tristis, Smaerens, & madidus, ut sibi videbatur: qui admiranti matri cur non esset eum praecedentibus sorijs, respondit. O pulchra mate pulchra mater.Si tantum fleuisses super peccata mea, sicut fleuisti super mortem meam fletu in uintili, ego iam essem in illa pulcherrima societate quam vidisti: deline a tali fistu, & fac planctum super peccata mea, de protinus associabor illis. Quinto, quia in hoe diligere te non ostendis eos, eo quod non vis ea quae volunt. Qui enim bene mortui sunt, non uellent hue redire: ut patet de Marcello quem suscitauit beatus Fortunatus. I. dialog. cap. ix. qui dixit beato Fortunato postquam suscitauit eum . O quid fecistis di quod inde nolebat redire. Similiter de beato Germano, qui vocavit diaconum suum qui defunctus inhumatus erat, & petiit ab eo si vellet redire adseculum,quod respuit,sed quiescere pe- iij t. Dolemus enim quia mundum reliquerunt, sed ipsi magis condolent sorti nostrae quos adhuc seculi carcer includit, quos quotidie in acie praeliantes, nunc ira, nunc auaritia, nune varia incentiva vitiorum protrahunt ad ruinam . Vnde Seneca lib. de contemptu mortis. Multa commoda mortuum s quuntur, ait enim. Desinam aegrotare
posse, desinam alligari posse, desinam
mori posse. Talis enim mors est exilii sui, & peregrinationis finis: portus nauigationis e de positio veteris vestis, &grauis ponderis : destructio carceris ,& sblutio debiti naturalis. Vnde & in legenda beatae Agnetis dicitur, quod ipsa mortua,parentes eius nullam tristiatiam habentes, corpus eius cum gaudio sepelierunt . Sexto qui amat d iunctum, ad Deum vel in Deo debet gaudere, cum ipse bene moritur, quia post mortem melius erit in Deo quam in seculo: quia per gloriam erit in Deo, q prius erat in eo per gratia. Ideo Apoe. I . Beati mortui qui in dito moriuntur. Et qui amat e si, ad Deu, gaudere debet cu vadit ad eu,eu impleatur eius desideri u . Aug.lib. cotessionu. Beatus qui amat te,& amicum in te,& lnimicu yp te. Ius talis nullum charum amittit,cui oes
84쪽
in illo chari sunt. Te nemo amittit, nisi qui dimittit. Vnde S mor, bonoru,
potius est natiuitas, quam mors : cumiit inchoatio vitae beatae dc finis miseris: ideo mors sanctorum natale dicitur. Hinc Ouid. poeta censuit non esse lugendam mortem, quam immortalitas consequatur: mors enim sanctorum est traditio vestis de veteri sacco,et,qui mutat eam in preciosam purpuram : vestis de sacco corpus est mortale. iuxta illud Psal. 29. Concidi ili saccum meum. Non est autem lugendum cum res preciosa datur amico. Septimo si Deus vult d iunctum tuum accipere , quare vis eius contradicere voluntati s Tu petis oratione dominica, fiat voluntas tua, dc t men non vis eam impleri. Nonne quaelibet creatura est ipsius Dei s iuxta illud
mur,domini sumus: ideo sicut non debes tristari si is qui mutua uit aliquid, repetit illud: sic nec de morte proximi tui vel amici. Unde Hiero. Nil abstulit tu u, qui dignatus eli recipere proprium.T les enim qui sic lugent inordinate, communiter sunt velut campanellae de ii rologio : quando enim sorologium cadit, tunc pulsant, & poli casum statim
silent. Sic quando per mortem cadit amicus eorum, tunc coram corpore flent,
sed post fletum istum statim cadit amici
oblivio. Psal.9. Periit memoria eorum L cum sonitu. Quarta propositio. Mors Turei es pucrorum S innocentum non est ino dinate lugenda propter multa. Primo,
ita tibis quia sicut dicitur Sap. . Raptus est, ne sunt L malitia immutaret intellectum eius:aut isti ne fictio ret animam illius: sicut - ' patet de puero, de quo in vita Ioannis Eleemosynari j dicitur,cuius pater prae dictum Ioannem precibus de eleemosynis induxit, ut pro se Sc suis oraret: qui cum cito post in mari submersus sui siet patri de hoc melancholico contra Praedictum Ioannem reuelatum fuit, quod propter orationes beati Ioannis subtra. eius suit, antequam mala faceret , quae facturus erat ii diu vixistet et propter quod piae ceptum suit ei ne amplius bearuui vietum inicitat et, scd ei gratias age
ret. Unde amicus videns amicum volentem de nocte ludere ad taxillos, ubi omnia amitteret, bene dc amicabiliter et cum eo agit, cito extinguendo lumen ne ludat. Sic Deus amicus nos eqvidens talem iuuenem in posterum plura mala iacturum,gratiose agit cum eo: cito e tinguendo lumen vitae eius, antequamcu mundo ludat, de damna incurratcorporalia dc spualia:& finaliteratam inde
amittat. Inimici vero non extinguunt lumen, sic nec Deus hoc facit malis: Scliaec est causa quare mali sunt longevi, dc quare vita impiorum prosperatur. Hiere. I x. Et quare impius multo vivit lcmpore s Eccl.7. cap. Secundo hoc sa-cit Deus agendo misericorditer cum amicis, Sc parentibus, vel quia eos teporaliter punit ad modum domini terreni, qui delinquentes contra suam legem , quandoque in corporibus , quandoque in rebus suis punit: ut patet de morte Glii David, quem ex Bersabee per adulterium genuit: vel quia eos ammonet, ut seinper lint ad mortem parati, vel quia amorem illorum Sc dilectiones ad diuersa diuisas, ad se colligere nititur, Sc in alterum ascendere facit: de ideo filiorum dc amicorum praescindit ramusculos. λcut patet per confirmaticinem mulieris nobilis Romanae Melania nomine, de qua scribit Hieronymus, quod mortuo marito antequa sepeliretur,mors utriusque fili j eidem nuntiabatur, illa vero quasi fortis in bello ait. Scio Christe,scio
quid quaeris,totum scilicet amore meu . Magnam enim partem dederam mariato, magnam si ijs. Sed ex quo totum vis habere, iustum est ut totum habeas. Vnde Eaechieli prophetae dictum est, dc omnibus in nomine dicti prophetae Erechiel. 24. Fili hcminis, ecce tollo a te desiderabile oculorum tuorum, Sc non planges neque mortuorum lucium s cies. Et locutus sum ad populum mane, dc mortua est uxor mea vespere. Ecce qui habebat videre mysteria De si pallius est ablatione desiderati sui, scilicet v x ms.Tettio hoc Deus facit,quia depositu suum requiti t. Non enim debemus dolere, sed magis gratias agere, cum quod
85쪽
rmituauit quis, si repetit. Vnde de
Catone legitur, quod nuntiantibus ei quibusdam, quod filius eius mortuus esui. respondit, ni emini me genuisse momtalem. Ad hoc enim intrauit ut exiret.
Vnde Seneca ad Lucillum. Non affligitur sapiens liberorum amissione, non amicorum '. eodem enim animo seri illo. rum mortem quo suam expectat. Sua autem mors sibi magis tristabilis esse debet,quam tamen serre debet patienter.
Vnde ad quendam dolentem de mortesiis vel nepotis, sertur quidem venisse, S pulchrum iocale custodiendum tradidisse,usque quo illud repeteret:qui annuit,post paucos autem dies illud repeiatijr, I alius sine dolore, tristitia Sc mu mure reddidit. Cui alius. Miror inquit multum in una re. Deus de ego apud te quo ad aliquid semus eiusdem coditi nis. In hoe. s. quod uterque tibi tradidit pulchrum iocale custodiendum pro tradentis voluntate. Ipse. pulchrum puerum, & ego aurum, & Deo depositum situm petente murmuras: & me depolitum meum petente non contradicis, in quo facto tu contra rationem agis. Ned
debes dicere cum Iob. Iob x. Dominus dedit, dominus abstulit, sicut domino placuit,ita factum est, Sce. Quarto hoe potest sacere Deus propter utilitatem
parentum. Multi enim damnantur propter amorem amicorum, quia secudum Aug. super Gene. ad literam. saepe offenditur Deus,ne offcndatur amicus. Multi enim damnantur propter filios,vel vinxores: ideo cum hoc sit tibi incertum, an si vixisset filiu et tuus fuisset caul, da-
nationis tuae : ideo non debes trillari. Quinta propositio . Minus in tempore noui testamenti lugendi sunt mortus, et in tempore veteris in ueteri enim teliae mento omnes descendebant in infernii. Vnde dicebat Iac. Gen.38. Descendam ad filium meum lugens in infernum. Noautem in nouosio quod iam aperta sit ianua coeli. Inde est, quod Moyses m riens plangitur: Iesias autem Naue sine lachrymis di funere in morte sepelitur: ideo Moyses tenet typum momentium in antiquo testamento, Iesus in nouo. Nam ut dicitur 16.q. . Multa promittebantur in veteri tellamento illius tanquam imperfectis, quae tempore persectionis . s. gratiae eliminata sunt, tunc. n. impersectorum statum repraesentabant. Nunc autem persectum statum ostendit dominus viduae, cum clariorem notitia de bonis alterius seculi demonstrauit rideo consolans viduam non esse lugendum saltem immoderate, conclusit dum dixit et . Noli flere. Sexta propositio. Mors malorum qui male decedunt maxime lugenda est. Unde Hiere. 22. N lite flere mortuum, plangite eum qui egreditur, nec videbit terram natiuitatis suae quasi diceret. Plangendus est impius qui ab hac vita egreditur,ss nec ad regionem spirituum beatorum, nec ad Deum reuerritur, immo vadit ubi erit fletu; & stridor dentium. unde Eccl. 22. Mortui luctus septein dies. Fatui autem& impij,omnes dies vitae illius. In euius
rei signum ut dicit AmbrJ Dauid mortem Absalonis lachrymatus est, dicet do . Absalon fili mi, quis mihi tribuat ut ego pro te moriar Abialon fili mi: Noautem filii innocentis,quia sciuit unum peccatorem & impium, & alium innocentem mortuum. In hoc tamen in
derari potest luctus, qui a quam citissime moriuntur, ta cito terminatur eoru
nequitia. Unde Chry. super Homil.62. Non debemus peccatorem mortuum multum lugere,quia abscisa est eius malitia nec tutium,quia exutus est de incertitudine . nec iuuenem, quia cito liber tur: nec senem,quia satiatus liberatur. De infirmo exhortando, interrogando , ad ueriendo, cT Obseruandis eirea ipsum. Cap. XXVI.
SI Ox , quod adstante articulo
2 a mortis, maxime debet pro- qu uidere amici morientis, ut
A: consoletur ipse moriens , Schottetur oc admoneatur de salute sua. iuxta illud Eccl. 37 Consolare morientem in exitu spiritus sui. Si enim,ut dicit magister Ioannis Gerse,fideles amici curam maximam gerunt corporis mo
86쪽
De exhortandis morientibus. gr
est ex dignanti sina bonitate eius quae ea appreciat quantum sibi placuerit, S' quae ab eo processerunt: ideo necesse elivos sperare, Sc confidere in eius misericordia, nee aliquid ex vobis sufficere , sed humiliari sub eo, de commissis cri - , minibus abs te veniam humiliter poscens:& ita debes considere in eo, quod tibi non denegabit si ex toto corde petieris: ita enim canit articuluq fideique credere debes.s remissionem peccatorii. iiἔιia Quarto debet exhortari de patientia, diea in Ducendo. Amice selicite cogita te in vitam cur tua plurima delicta perpetrasse, de qui-canda. bus rinam ferre meruisti, propter quod huius infirmitatis & mortis dolore patienter tolerare debes, rogans Dcum, ut praesentis doloris acerbitas, remissione operetur tuorum peccatorum, & purgatori j horribilis cruciatus, in hane asiliactionem tuam per suam misericordiam commutetur . Tolerabilius nanque est hic praesentialiter, quam in futuro puniri : quod si se eontrito corde petieris,
Enam necessariam tanquam voluntariam feres , & omnem culpam & forte omnem prenam remittetur Deus, ce
tusque I araditum introibis. Alioquin
per impatientiam, aeternam damnationem incurres. Praeterea maiora tormenta demeruerunt peccata tua. Ideo considerare debcs gratiam quam tibi dominus iacit, quando illa magna mala, in haec parua,& breuia transfert. Statim enim finem apponet doloribus tuis.Scis enim Deum lustum elle N apud eum nihil praeterire inultum, ideo si ulciscatur tui in hoc mundo,& non in alio, magna tibi misericordiam iacit. Hoe enim petierunt sancti viri, ut A ugustinus, Gregorius,Chrysostomus,& multi alij. Et ita quod magnis precibus obtinuerunt, Deus tibi gratis concediti quare debes patienter tolerare. Quinto debet hortari, ut ad suam conscientiam se conueristat, meditando in ea si quid si quod
Deum offendat, dicendo super omnia in hane extremam horam constitutus meditare circa tuam spirit alem salute. Nunquam enim sertassis, in suturum, huius medietationia continget opportuis nitas omnem aliam solicitudinem, & rerum terrenatum curam relinque : quas
relinqui necesse ell, quae etiam nec ab interni praecipitio corruentem eripere valcnt :& ei qui omnipotens est bonus& sapiens, te & tua & tuorum regenda Praebe. Omnem praeterea cogitatum in eum dirige, adllantes solummodo,&super littes rogan ut pro salute tua Dcuprccibus exorent. Dedit enim tibi tempus vitae praeteritum, ut tuam salutem Opereris,& ad eam cogitares. Si vero circa hoc negligenter cgilli, adhue tardat dominus pauculum temporis restantis vitae tu ut ad eam faciendam & cogi tandam te conuerta s,vsque enim ad extremum spiritum paratus est dominus si poeniteas te nil sericorditer suscipere. Ad hoc enim manus suas habet extentas,ut quoties ei per veram p nitentiam occurreris, velut filius prodigus ad pium Pa trem, post innumera flagitia, te misericorditer suscipiat & amplexetur rideone disseras ad eum conuerti. Secundo in. . terrogandus cli infirmus de multis, &multipliciter. Primi deside dicendo. Hyllei
Dilecte aut dilecta, vis mori & vivere P . in soliditate fidei Christianae tanquam Dei & domini nostri Iesu Christi verus fidelis di obedien et sanctae matris ecclesiae filius s Et respondere debet, volo.&li opus sit recitetur vulgari sermone symbolum fidei, S ad omnes articulos respondeat s resti quod ita credit: & si forte quod absit infirmitatis causa, vel inimici illusione aliter phantasiae occurrerit quam fides iudicet, illud reuocat& pro nullo haberi vult, sed in illa fide vult reddere spiritum. Et potest ei ostendi quomodo in illo lumine fidei, & soluper illud transitur ad lumen aeternae glo riae. iuxta illud Psal. 3s. In lumine tuo videbimus lumen .Secundo de spe veniqdicendo. Petis a Deo veniam peccatorutuorum commillorum,& omissorum &quod contra eius amorem maiestatem atque bonitatem egeris, nec eum prouc
debebas honorassi ide respondeat, peto. Tertio de propolito suo, dicendo. Habes tu syncerum propositum, & explicitam
iam rem, vi in tu. in melius commutare
87쪽
mutare & eorrigere, & de ecetero a peccatis abstineret si vita comes supersum est S respondear, habeo. Et offendat tunc quomodo poenitentia non est Deo grata nisi cum tali proposito , & quod pax Deo facienda est & non induetae. Deinde super hoe interroget: Rogas et D cum, ut tibi gratiam det , hoc propositu ni continuandi, & non recidiuandi, ueramque eontritionem habendi. Quarto de conscientia sua interrogandus est dicendo. Es tu conscius tibi ipsi alicuius mortalis criminis, de quo non sit conses' sus Optas ne etiam cor tuum illuminari ad oblitorum criminum si quae sint habendam notitiam,& tu libenter ea con .
si tereris. si se peruenirent ad tui notitia s& si aliquem scrupulum, vel aliquod dubium habeat in conscientia, q, illud reues et . Quinto interrogandus est de amore Christi. Indulges ex corde omnibus qui nocumentum intulerunt,ob rcuere- . tiam S amore domini nostri Iesu Chii
sti,a quo& veniam spera ,& ii militer petis indulgeri tibi, de remitti ab his quos verbis aut sactis laesisti s Et tune si qui
sint praetentes quos offendit, potest eis vel tacite, vel publice, ut placuerit,u niam postulare,& generaliter ab omnibus in generali Sexto inrerrogandus est de his quae speci ant ad restitutionem, licendo. Vis ablata per te restitui integraliter, luantum ad id teneris iuxta tuarusa cultatum valorem etiam usque ad omni u bonoru tuoru eessionem & renuntiationem, ubi alias satisfactio fieri non aleret, Sc coram Deo S hominibus veniam iniuriae petis s Ad quas interrogationes allirmative debet aegrotus respono de re, volo. Tertio debet aduerti insim Infris mus de orando Deum S sanctos. Et primus citis mo dicat infirmus orans ex corde Deu . Devora Deus meus piissime pater. In manus rediat. tuas eommendo spuitum meum. Patermisericordiarum misericordi a ne huie pauperculae creaturae. Adiuva me nunc, etiam in hac ultima necessitate,succurre domine iam anime digenti, & desola..tae,ut non a canibus infernalibus deuoretur: opera manuum tuarum domine ne despicias,quin immo utari mauuu tua.
rum porriges dexteram. Dulcissime Issu ob honorem & uirtutem tuae benediaetae passionis iube me recipi 4ntra nume- vrum electorum tuorum. Saluator meus, S redemptor,reddo me totum tib ,non me renuas: Ad te uenio, non me repellas. Domine paradisum tuum postulo, .
non ob valorem meorum meritorum.
sed in virtute & efficacia tuae benedictae passionis,per quam me mi serum redimere uoluilii,& mihi paradisum precio tui sanguinis emere dignatus es, ipsum mi
hi co serre sellina, Pp quem nectus diuitii aut tua potentia minuentur, nec ipse paradisus angustior aut minor inuenie- . .
tur. Secundo salutet beatissimam uirginem Mariam dicendo. Regina coel rum mater misericordiae,refugiu peccatoru, reconcilia me unigenito filio tuo , eius clementiam pro me indipno interpella : ut ob amorem tui, mea remittat crimina. Dicat insuper illud vel aequiu, lens. Maria mater gratiae, mater misericordiae, tu nos ab holle pro tepe, Sc.Tertio Angelos suis precibus invitet, lices.
Spiritus e lorum Angeli beatissimi ministri Dei,assistite quaeso mihi migranti
ex hoc seculo,& potenter eripite me ab omnium aduersariorum inlidiis, & animam meam in vestrum consortium assumite. Tu praecipue Angele bone custos meus. Quarto inquiratur ab infirmo cui sanctorum vel sanctarum magis deuotus extiterit, ut illi preces offerat,dicendo. O gloriosissimae sanctae vel sa cta, singularem in te dum viverem spem S confidentiam reposui, succurre nunc mihi in hoc extremo necessitatis articulo laboranti, nune auxilij supra m dum tempus instat, & hora, iam in adiutorium meum intende, & lic de
iijs quae possunt obseruati. Quinto a'
sunt aliqua obseruanda circa aegrotum. Primo, ii patiens nondum euchari itiam aut extremam unctionem susceperit, interrogetur, an eadem sacramenta douo te paratus sit recipere.Secundo si moriturus prolixum temporis spatium ad suam recollectionem habeat,ut no morte subita praeueniatur, legendae, serent soram eo ab astantibus historiae & or
88쪽
tiones deuote,in quibus sanus & viuen ς amplius delectabatur , vel recensenda essent diuina praecepta, ut profundius meditetur si quid aduersus ea negligenter oblitum deliquerit, vel similis coram eo ualli uctio recitetur. Tertio si patiens usum loquendi perdide tit, habet tamen
sanam de integram notitiam ad interrogationes sibi factas,vel orationes coram eo recitatas signo aliquo exteriori, vel solo cordis consensu respondeat, hoc. n.
sufficit ad salutem. Quarto praesentetur infirmo imago erucis xi, vel alterius sancti,quem sanus & incolumis venerabatur specialiter. Sit etiam ibi aqua benedicta aspergenda, propter prae se tiam malignorum spirituum,& cum adtractus mortis peruenit: iuuetur quoad possibile erit orationibus assistentium. Quinto nullatenus aut minime si fieri possit morienti amici carnales, uxor, &liberi, vel diuitiae ad memoriam reducantur,nis inquantum id exigit patie tis spiritualis sanitas,& du alias id omitti couenienter nequit. Sexto non detur infirmo nimia spes corporalis salutis consequendae, ingeratur potius eidem prima monitio sit perius explicata. Saepe namque per unam talem colis lationem inanem,salsam,& incertam sanitatis corporeae confidentiam certam,in curiit homo damnationem. Quinimmo hortandus ei braciens,ut per contritionem, Scconsessionem, animae sanitatem procu .ret, quod & ad salutem corporis si sibi
suerit expediens valere poterit, & inde
securior atque couenientior erit,& m
lius suae poterit prouidere sinitati. Unde & Papa per expressam decretalem , cuilibet medico corporis diliricte praecipit, ne cuiquam aegroto corpoream conserat medicinam, priusquam de spiritualis medici consessoris, scilicet re quisitione eundem monuerit. Sepultura proximis impendenda , mortuos parentes simul comprehendens, decem
tribus siseruatis ,non contemnenda, iv
ma licita tuis . Vι uis ad quat; or , 'defunctis in quatuor a damnatis lamen
inutilis infrassusa. Car. XXVII.
curare de luci cadauere momtuo, ut honorifice sepeliatur. Et videtur quod non,quia cust cibus vermium, de saccus stercorum, de tali nullus sapiens curaret, sic quod ibi magnificam domum componeret, igitur. Ad hoc respondendum est per quinque propositiones. Prima est. S
pultura vel sepulcra parentum, mortu rum, vel amicorum, vel eorum qui bene vixerunt,etiam magnifica , dc sumptuosa non sunt contemnenda:sed qua-doque licite fieri possitnr. ut ibat Aug.
multipli citer. I. de civi. Dei. cap. I 2. Sc 3 . Pt imo,quia corporibus talium usus eli spiritui lanctus ad bona opera faciem da, tanquam organo. Si autem organa malorum quibus operati sunt malum in Christum, Sc martyres, honorifice reci .dita sint, puta crux, lancea, claui, Scc. s
ritur quod a fortiori organa spirit unincti, corpora sanctorum debent magnifice recodi. Sapies enim arti sex vult, uod sua instrumenta saluo loco reco antur Secundo hoc idem probat,anulus aureus, vel gemmatus,& diuitiae r lictae a praecei Ioribus, a successoribus ipsoru lioneste tractatur, cullodiuntur,& reponuntur. Si ergo diuitiae ita custodiantur a succelloribu , dignum est Si ustu,ut corpora cibus debet maiori vmore,affici in loco iacm,Sc honesto,honeste di magnisce recodatur, cum etiaipse aliquando sint de eorum substantia. Tertio hoc probat, quia antiqui pa tres, liue Patriarchae, mul tum suerunt solici ci de sepultura sua magnifica. vn de S Iacob secit se ab Aegypto in te ram Chanaam deportari, do ibidem sepeliri, licet hoc multis expensis, pr
pter itineris logi tud nem,co pararetur. Si ergo hoc sancti patres fecerunt, nec in hoc reprehenduntur, non est magni sca sepultura parui pendenda. Vnde ScIOsephus recitat lib. i 3. de antiquitatibus . c. ι f.quod Salomon Rex insepulcro David, cum corpore patris sui, reposuit pecuniam multam:cuius thecami rimo Hircanus aperuit, bc de uno locuo extraxit tria milia talentorum, eo tepore
89쪽
pore quo rex Antiochus o debat esuitatem Hierusalem, & postea Herodes alium loculum extraxit Quarto probat, i a laudantur Ioseph & Nicodemus, quia honorifice sepelierunt Cluilium :& etiam dominu et Magdalenam laudauit,ex eo quod effudit unglientum preciosum in sepulturam eius : signum est igitur hoc non esse vili pendendu . Quin to hoc idem probatur a Doctore sancto
liter inest viventi quaedam solicitudo
sue carnis,est enim caro pars naturae hominis, ideo naturaliter homo ad ea me suam asscitur. Ephesis. Nemo unquam earnem suam odio habuit, ideo secundum illum naturalem affectum,inest uiuenti quaedam solicitudo, quod etiam post mortem de eius eorpore suturum sit. Sed quae natura dedit non sunt omnino cotemnenda,isitur. Sexto aliunde prouocatur, quia secundum Aristo. 7. Polit . in Hispania antiquitus mos eratae lex,ut quicunq; strentius pugil in prettio cum sepeliebatur mori uus sed magnificandum cum, in sic pulcro suo tot ponebantur imagines sculpte & erectet quot homines superauerat, aut in bello occiderat. Si igitur lige faciebant pagani,&infideleg sius qui certabant pro terra , quanto n agis facie dum est hoc sanctis,
qui per fidem uicerunt regna, N adeptis sunt qternas repromissiones . Secunda S pultu propositio. Fidelis quilibet curare debet νam qui de sepultura proximi sui. Nam ad hoe
libet pro primo nos mouere debet naturalis pi f.ο ras, quos enim in uita dileximus, nec mximo cuia mori uel post, obliuisci debemu : quin re d sicut eis seruiuimus, & obsequioli sui-her,nε sit mus in uita,ita ac in mol te inueniamur. crudelis. Ad exemplum domini. Io. ix. qui cum dilexist et litos qui erant in mundo, etiain sine dilexit eos. Hoc enim est ultimubeneficium, quod eoru corporibus exhiberi potest. In lignum huius reputati sunt crudeles & tyranni,qui corpora hominum inhumata iacere pr ceperunt. Psel. 78. Posuerunt morticinia seruorutuorum escas uolatilibus cili, carnes sanctorum tuorum bustiis terret. Secu
do ad hoe nos debet monere exemplum
Angelorum, qui ita euram habent de natura animae sibi consimili,ut quom do deducant eam ad loeum quietis suae
tuus porratur ab Angelis in sinu Abrat: ita similiter noς debemus curare, quo modo natura corporis fragilitati nostret . similix honorifice sepeliatur, immo An geli , quando alii non sunt qui sepeliant corpora, curam habent de sepeliendo,ue patet in corpore Catharin , & in passi ne Agath , cuius sepulturet Angeli titu- tum imposuerunt.Terti 5 ad hoc nos debent mouere exempla sanctorum patrii antiquorum,ut patet de Tobia qui propter sepulturas prandium dimittebat,
nec propter mortis periculum hoc face. re omittebat. Vnde S propter hoc pr meruit Deum . Quarto, quia hoc opus a malo pr seruat,exemplum.4. Reg.23. De pseudo propheta, qui quia sepeliuit oecisium a leone prophetam, seruatur Iosi et tempore a combustione ossium Q rum. Ad hoc recitat Valeriuς exempla lib. I. cap. s. de Simonide poeta, qui cum nauigando per mare,ad portum quenda arenarum applicuisset,inuenit querulam mortuum hominem in arena proiectu ,& cum omnes eum dimisissent, compassus mortuo , eum sepulturq mandauit. Nocte seinienti, apparuit ei mortuus ille quasi gratias agens, & mandans ei ne cras se nauigio committeret, monitus somnio , non se in crastinum commisit naui, & in conspectu eius in tempei late maris sui soci j obrupti sunt. Hoc autem ei contigit ex misericordia quam mortuo sepejiendo egerat. Quinto ad hoc debet mouere meritum , ex hoc enim consequitur homo benedictionem a domino. 2. Reg. I. dixit David viris Iabes. Benedicti vos a domino qui fecistis haemisericordiam sepeliendo, scilicet Saul:& non solum spiritualem benedictione, sed etiam temporalem merentur. Nam, ut dicitur lib. t v. histo. tripar. c. . Maximianus monachus presbyter uir idiota sermon quia tamen reuerendi uiri opinionem habebat, ct quia propriis sumptibus monumenta fabricabat, ut in eis religiosorum corpora sepelirentur, ordia natur
90쪽
natur post Nesto tum Constantinopolitanus Episcopus. Sexto quia hoc opus simine Deo,& Angelis placet: Deo qui
dena,quia vendi non recusauit, ut ucnditionis suae precium in emptione agrispuli transiret , ubi peregrini sepelircn- . tur: Angelis uero,quia hoc opuς specialiter coram domino tanquam sbi gratissimum reprς sentant: ita dixit angelus Tob: q, Tob. ix. Quando abscondebas lasar mortuos in domum, dcc.Tertia propoli, siserna tio . Sepulcrum uel sepultura magnifida in co ca, utilis est uiuis, & defunctis tribus Hilutis obseruatis . Primo, quod haec sepultu-
n. Aul la de alieno non fiat: Abac. 2. Quia ura. lapis de patiete clamabit, & ideo ibi vix quic lceret, scilicet in talibus sepii ucris. Secundo quod laac magnificentia& sumptuostas sepulcri,non fit propter pompam & gloriam, quia licet hoc fodite prodesse posset x tuis per accidens, inquantum corda adlistentium moueret
ad compassionem, tamen his qui haec facerent noceret. Saepe enim aedificatur equo magnum itabulum , S magnus a'. paratus, cuius anima sic pelietur in infe num. Tertio, quod propter hoc bonum magis necessarium non omittatur, ut si propter luna pluc sitatem sepulcrhnon subleuaretur pauperum necessitas. Plus .n. ordine charitatiuo,pensare debes de corpore,& anima fratris tui viventis,quam de cadauere corporis tui .Si etiam in te
ueniret confessio nominis Christi,ut patuit in martyribus Lugduni, dimittenda esset solici tuo o lepulcri. Vnde S plures martyres pro Chrilli nomine contempserunt sepulturam: ut patet in hi storia Eces. lib. s.c 23. de martyribus Lugduni sub Seuero Imperatore. Psal. 78. Effuderunt sanguinem innocentem in circuitu Hierusalem, & non erat qui sep litet. Unde Aug.lib. de cura pro mortuis agenda, dicit, de corporibus martyrum expositis canibus,quod non ob aliud eredendum est, diuinitus fuisse permissum, nisi ut discerent Christiani confitendo
Christum, dum contemnunt hanc vita, Sepultu multo magis contemnere sepulcrit. His
να m. conditionibus Obseruatis,sepultura me
ani t Uufica est utilis vivis mortuis: primo vivis ad quatuor.Primo ad solatium vi- utilisuorum. Vnde Aug. lib. de cura pro moris vivis, e tuis .circa prin.Curatio funeris, conditio mortuis.
sepulturae, pompae exequiarum, magis Vsunt vivorum se latia,quam subsidia mortuorum: utile enim est tristibus aliquid lati j accipere,quod fit cum omnia circa amicos facta sunt honeste & magnifice. Secundo, quia talis sic pultura, erudit vivos. Vnde Aug.lib. I. de civi. Dei. c. 11. Tobias sepeliendo mortuos. Deupro metuit, ut illud salubriter discatur, quanta possit esse remuneratio pro eleemosynis, quas viventibus exhibemus. Si nec hoc apud Deum perit,quod ex minis corporum membris exhibetur. Tettio addi uit fide resurrectionis. Mulistum .n. debet honorari corpus quod qnque ita gloriosum apparebit in eoelis. Si
enim in tali corpore resurrectionem ndexpectaremus,pro tam uili cadauere, &esca uermium, tantas expensas non nisi . salue faceremus. Vnde glo. Heb. I I. dieit, quod sancti Patriarchae uoluerunt in terra promissilonis sepeliri, quia in ea
terra praeuiderunt Clitis una nascituru, moriturum,& resurrecturum, ut eu eo
resurgerent. & illud dicit Nico. de Lyra,in fine libri Gen. Quarid mouet metes ad suae stagilitatis considerationem ,& ad pqnitentiam peragendam, & uita mutandam in melius. Inde dicitur m
numentum quasi mouens mentem unde de malis,& incorrigibilibus, apud expertos consessores, se iramum remedium eis iniungere si uelint acceptare,ut serpesepeliant mortuos. per hoc enim redc ut iacile in seipsbs,ad considerandum qu les sunt,& quales erunt.Secundo utilis est mortuis in quatuor. Primo,quia cum X
quis uidet monumentum , mouetur ad Sepultis
compassionem,& tunc oratur pro sepul ra qύο to. Secundo,quia qui disponit de humΩ Hilis ἔmodi sepultura in aliquo loco sacro,cO- mortuis. stituit sanctum illius ecclesiae quodammodo patronum sepulti, ideo quodammodo iuuatur ab eo. Tertio,quia in i co sacro orationes a Sacerdotibus sunt
specialius, pro desunctis in ecclesia sepultis , ideo peculiaribus orationibus quodammodo magis iuuantur. Q Urto,