장음표시 사용
31쪽
sex, tu multas poteris discere & videre. Isti sunt de schola diaboli, qui cum Eua
diunt nequaquam moriemini,sed eritis sicut dij. Multi vero tales sunt vi dij reputati, qui non credunt esse aliam vitam secundum modum & statum vitae Orsi. Est enim vita nostra breuis, S qum n' si ,esu, mora cuius diluculli est in- Antia,in qua adhue nihil percipi turma u- MI rora pueritia, in qua lucis paucu per sensualitatem cognoscitur: ortus solis ad - lescentia, in qua erescit homo corpore ec mente, sicut dies tune erescit luminne & ealore: meridies vero iuuentus, in qua est seruor diei.Sed postmodum siue dit occasus solis, quς est vespera senectutis. Deinde stiperuenit usque ad decrepitam aetatem, ubi descit lux rationis &intelligentiar, S tunc venit nox mortis. Eces. ig. A mane usque ad vesperam in mutabitur tempus, & En 38. De maneusque ad vesperam filii est me.Ideo viator ut longum terminum habet facere, s inare solet quando videt noctem approisinquare. Sic qui parum profecerunt inruuentiate,laborare moltu debent in v spere senectutis, ne eos preoccupet nox mortis,quia Ioan .'. venit nox quando nemo potest operari. Ideo Eces. II. Mane semina semen tuum,& vespere ne cesset manus tua. Ideo dicit Psal .s Vespere &mane,& meridie narrabo,& annuntiabo Iaudem. Oves enim comed ut auidius vespere quam mane.Sic nostro modo debomus auidius comedere pabulum pratiardi doctrinet in senectute quam in iuuentute. Operarius enim qui opus suum v s. que ad vesperam no continuat, diei primium no reportat. Nam si praeimum paradisi habere volumus, necesse est usque ad vesperam senectutis sinis & mortis in virtuosis operibus laboremus, quia iuxta Psal. o 3. sententiam. Exibi t homo ad laborem suum, S ad operationem suam usq; ad vesperam. In illo autem vespere mortis, iusti quiescent,& a laboribus cessabunt, iuxta illud. Psal. 2s. Ad vesperum demorabitu r fletus , S ad matutinu alterius seculi istitia, S iterum .64. Exitus matutini & vespere delectabis. id est d lactabis bonos ut exitu vespere mortis,
ne tractu tisendae mcirtis ex parate morient s. , ν
εe matutini iudici j,quando in matuti
illo interficiet omnes peccatores terret. Ps. I oo. Et si e patet w breuis e vita hora, ruod si dixeris multum vivere aliqua o hominem, & multoplus alio tem p re vixisse, Respondet Plat. 89. ludd mirule anni in conspectu Dei tanquam dies hesterna quq preterijt. Et sic multi sunt qui in diluculo, alij in aurora, alij in me
ridie moriuntur,nodum persecta de ple na die,de quo coqueritur Theophrastus Aristotelic discipulus de natura conquestus que ceruis & cornieibus longissimi aetatem dedit, luet non sunt rationabilia, utpote quae vivunt per tricentum annos, de tamen homo rationis capax, cum ille sentire incipit & cognoscere, declinat ad filio suum. Inde fleuit Xerses rex Pe sarum, ut scribit Herodotus de Hieronymus ad Heliodorum,cum videret desublimi loco quasi infinita hominum multitudine & innumerabilem exercitum , cuius fletus causam requisitus assignauit; quia post centum annos nullos eoia quos cernebat superuicturus esset: quia sicut scribitur. a.Reg. I .quasi aquet omnes dilabimur in terram. Natura enimaquet equet semper ad iseriora des dedit,
nunquam ascendit ad superiora, si aetas nostra naturaliter descendit ad inseriora senectuti & mortis & sepulcri, nunquatamen secundum naturam ascendit ad superiora preteritq iuuetutis uicut enim dicit Damascenus in libro Barlaam. Vita nostra est quasi quaedam arbor ad cuius radice duo mures sunt, unus albus, alius niger. s dies Nnox, lus incessanter redunt radicem illius arboris. Et sicut vox transit cito,& nunquam inde reue titur, sic hominis vita. Unde Iob. 7. M mento mei domine,quia ventus est vita mea. Multi enim pronosticant &astr logi ant logos dies vitae, cis tame Asti
logi dicant,quod cum sol est iii me. idie, tune est umbra breuissima sic qua do homo in seruore suo credit vivere, tune si ciat umbra cito transi sic vita eius. Psal. I 3. Homo vanitati similis factus est dies eius si cut umbra prstereunt. lob. 7. Dies mei velocius transierunt qa texente tela succidatur.Tela enim est vita n
32쪽
straquq a texente cum clamore telet cito succiditur, sic homo cum clamore & do. L lom uita pr senti separatur.Tertia cau-M'ra multi sermitas interficiendi .Cre νη δεν ο 19 ae enim insensibiles vix de ii ruuntur, di tomi Uno modo. sper contrarium vel sal- lena paucis modis; sed mors habet mille ' ii, modos interficie di hoini nem,modo per ignem, modo per aquam, modo per sti,gMS, modo ner calorem, modo per cibia, i indo per famem, modo per tristitia nodo per gaudium, S sic de alijs innumerabilibus:peccante enim contra creato et homine, non immerito sunt omnes creaturet contra ea prouocate Sap. - Arma-
ut ςrcaturam ad ultione suorum , sicut geossenso ab aliquo, totv rcgnum in. surgi t in cu. V nde N Hippocrates summus medicus corporum, redies de schoM lis,& intelligens quod mater sua summς turbom deliderabat cum videre, praemisit nun tium, imponens quod aliqua trista dic
et ei,timens,ne prae gaudio moreretur; φ - ouato ergo facile innumerabilibus aliis de causis mori possunt homines cu prae gaudio moriantur. Inde est,quod Valerius Maximus. lib.9. c. i 2. refert duas mulieres subito interjsse prae gaudio visi nis suorum filiorum, qui sospites redi rant de intersectione quam secerat Antiabat apud Perusium. Vnde.et. Regum. l . omnes quasi aqii et dilabimur in terram, quia sicut a luet super terram expans e PQ varias transeunt uias, se nos per diuerti fas mortis vias, per diuersos morbos, &.ὐ i per diuersas aetates de hoc mundo tra-F iimus. Vnde mors ordinat quodammo- fi do exei citum suum contra nos .f. a me, stim,srigus, calores & innumeros morbos, S ipsam eo de exercitu facit retroi custodiam, S sic qui cu adit aliquos prioru in de exercitu,velit nolit in fine non Mον, si euadi cam. Sed si quaeratur quomodo eii ιι se mortem di ipsum eius exercitum illus filiti, dere pQxerimus Reddamus nos ei saluasi omο- δε it)ata exponamus nos p nitentiae & as., a no- illectioni. Diuites enim huius mundi qui biit -- p;Q ste suo mortis rc sistunt, & exerci- ἐπιών. ui elu, sanii,sti,& frigori victi capiun-- , δἰ mors sicuit in illis. Luc. 1 2. Mulieli c nocte dici sed Christus de sui se spo ii d
tradunt morti, unde & tradidit spi frutum,nec aliquis eum ex torsit. ideo mors non manet super eos, sed statim transtula morte in vita: difficile enim est omnes laqueos eius euadere, ga nullus adhuc hominum euasit. ideo propter multitudinem horum modorum debellandi i cile nos intercipit,& interimiti Psalta'. Dies nostri sicut aranea meditabuntur, id est sicut opus araneae quod facile dissoluitur.Esaia. 3 8. Praecisa est velut a texente vita mea, dum adliaic ordirςrsu icidit me.Tela enim te elixi est vita pinstra, quae diu & cum dissicultate tex urb& diis culter texi parum durat, di sinλ, liter veloci sti me succeditur, sic vita no sita diu & dissiculter texta Gma seruarita, bito cadit,S dissolui tui. Finxerunt enim poetae in inferno esse triri sorores omnia regentes, di disponetes quicquid
crat ad vita,v nebvsecunda texebat, tertia rumpebat. In utero maternon: mur, extra uterum i ordinaui , seu texi mur,sed in fine rumpimur & stangimur per murreri . Psal.77. Desecerunt iii vanitate dies eorum,& anni eorum
stinatione.& Iob. 9. Dies mei velocioreς suerunt cursere, transerunt quas naues poma porta tes, Scisicut aquila volans ad escam . Na sicut eurser velocissimus modico tempore t transit multa torrata spatia, & scut nauis cum bono venta multa maris,& sicut auis volans in aere multa aeris spatia,sic vita nostra cito trasit usque in aliud seculum,& cito termi nata est. Quarta icausa est incertitudo.
Mors enim valde incerta esst , & quo ad locum,& quo ad tempus, & quo ad itatum. Eccl. 9. Nescit homo finem suu a vel ubi morietur, vel qua aetate, vel qua-do, vel in quo statu bono .cvel malo. Sed
quemadmodum aucs capiuntur laqueo, de pisces hamo, ita & homines in tempore nialo.s ex improuisb. Est. n mors ii certa pi imo quo ad tempus, dicit.n.d minus Apo. 3. Veniam ad te tanquam fur. Cm morte: quia scut sui volens iurati in hospitio patrisfamilias, latentervenit ad murum, vel parietem hospiti j, S inde tot lapides,& tantum de cemento aufert,donec sat tantum is ramea, latrare
33쪽
intrare potest, & tune ingreditur,& a eipit quod sibi placet: sic Deus volens
quasi furtum accipere hominis animam latenter venit ad murum,& pariete cor u is a quo per infirmitates & miserias btrahit tandiu vires, donee prosternitur corpus,& anima inde educitur Se insbi debit loco collocatur.Huius incedilitudinis rationem assignat Augii. dices. Latet ultimus dies, ut obseritentur Omnes .unde Tullius lib. de Senectute , frustra sperat adolescens se diu vi cturum , quid stultius quam incerta pro certis habere, quin etiam illa stam multos plures
casus quain senectus habet. Facilius. n. adolescetes in morbos incidunt,grauius egrotant, tristius curantur. Quot enim sunt modo qui multa disponunt in triabus vel quatuor annis se factu ros,qui ante annum moriuntur quot edificant domos,& in eis non habitanis quot plantant vineas,& vinum non bibent ' quot lucratur magna, & in breui ratione reddituri coram Deo cum maximo dolore repissentabuntuisquam infelix humana conditi quq no animaduertit huius temporis incertitudine. Vita enim pret-sens comparari non immerito potest periculo fluminis congelati,quia quandoque in principio glacies eii spissa & io, iis , sed in medio tenuis & debilis, ita in deficit & frangitur sub pedibus transietiti uni qui cadentes ibi dein submerguntur : sic uita pret sens in principio iuuentutis videtur fortis & sana, ita et, homo vadit audacte confidens in sua soritudi 'e: & quandoque quando est in medio ivitet sus dum deberet esse sortior & s,nior,subito cadit per morte, & vita deiicit ei. Iaca uita nostra vapor est ad modicum parens. Et mirabile est,quod limausmodi incertitudinem temporis mo
is non timemus, quia quando in bello est rem bonus qui trahit huc& illuc,& undique interficit quilibet illum timet. Dominus autem iuxta Psalmisi e sententiam arcum tetendit & parauit illum :& in eo parauit uasa mortis. Psal. 7. tamen arcus iste non timetur cum via deamus istum arcum quotidie percutietem znte nos, idest antiquiores, ct post nos,id est iuniorest,& iuxta nos,idest ii bis in grare parens:& supra nos,idest potentiores, Sc subtus nos, idest inferiores. Sumus enim nos sicut inpian in ad sagittam,tatum enim circuit sagitta signum nunc de longe,nunc de prope, quod ad ultimum transfigit illud: ille etiam qui tenet arcum istum sertissimus est,& p ritissimus, ut quando voluerit, & sicut voluerit percutiat nos. Esa. 3o. Subito cum non speratur veniet cotritio illius. In hoe au te quod minimς pr cavemus nobis cum incerti simus de tempore finis nostri, multo deterioris conditionis sumus quam aues, quae videntes arcum cxtentum non expectant ictum sagiti rij. sed ante euolant. Et miser homo expectat ictum mortis priusquam conli erratur ad Dominum . Si homo haberet sagittam in corpore, non differret extrahere usque ad mensem, & sagittas pe catorum retinet usque ad annum. Psal.
37. Iniquitates ineae sicut sagittet infixi sunt mihi,& quia grossius signum citius percutitur coiter u minus, caueant sibi diuites.& potetes, qui supius quam pau
peres ante tempus moriuntur. Secundo
est mors incerta quo ad locum, unde Seneca ad Lucillum. Non ubiquem Oose prope ostendit, ubique tamen prope est. Item idem nescit homo quo loco mors debeat ei occurrere, ideo in omni loco expectanda est, nec solum mors est incerta quo ad locum in quo morienteni rapit, sed etiam quo ad locum ad quem hominem deducit. Inde dicitur Eccl. Nescit homo finem suu iu: quod conliderans,propter Psal. 33. ait. Notum s ς mihi Domine finem meum: ut stea uerlater me intelligam este in hac vita finie, dum, & in tempore suo mea esse disponenda . Tertio est incerta mori quo ad statum mortis Vel morientis. Dubau. n.
est de modo mortis, Alij enim sunt si spensi,alij gladio occisi,alij submerii, Alicdec tem. Unus bene moritur,alius male. Vnde Innocentius considerans libilem conditionem uitae humanet, dixit in persena morientis.Valet inqui Da mici mei,pro me Orate, iter enim extraneum pergo quod nunquam ambul aut,
34쪽
ad regionem longinquam quam nunquavidi,& seculum alterum animariam,vnde nullus reuersus est,ad mansiones m
tuendas , ubi nullus mihi compatietur, di ad iudicium terribile, ubi nescio quid mihi contingat. Ecce quaero adiutoriuct non est qui me eripiat, quaero qui measbciet,& nullus mihi e5patitur.Qui quid tamen sit, licet hora mortis si incerta, tam eu nihil certius morte. Vnde inii g. li .de spiritu. c.28. Nihil certius morte,nihil hora mortis incertius . nam noscimus aut quomodo,aut ubi morimur; quoniam mors ubique nos expectat; is
circo semper debemus esse parati , ut cucorpus reuertetur in terra , de qua sumptum est, spiritus redeat ad Dominum qui dedit illum .vnde Gre. lib. I a.morat. Ad hoe conditor noster latere nos u luit finem nostrum, ut dum incerti sumus quando moriamur, semper ad inor 3 res ne tem parati inueniamur. Quinta causa est inipar comunitas, quia mors omnibus comi Q. nis est, nemini enim parcit, sicu i iustus iudex,qui non respicit personam,nec alicui parcit. Nullus enim nee praece,nec Pcio,nec allegatione aliqua potest mortem impedire uel retardare quado uult
et venire: inexorabilis enim est , nec daret ham diem,aut unam horam de iudi ijs pro toto mundo, ideo dicebat quidam udd si haberet eligere iudicem , morte pret caeteris eligeret in iudiceni,co quod xon est personarum acceptio apud eam,
Tec miseretur pupillo,aut orphano,nec almet potetem,nec veretur nobilem,nec
dimittit diuitem, nec contenti paupere, nec seriem,nec parcit sapienti,nec donat insipienti. Vnde nemo potes res fere quin a quantumcunq; Εrti evellat animam ab eius corpore. Eces. 8. Non est
enim in ditione hominis prohibere sp
xitum,nec habet potestatem in die mortis: ideo qui videt domum proximi ardentem,no multum debet confidere destia domo. Vnde quidam usuratius gravi infirmitate laborans, secit ante se apportari vasa aurea di argetea, mos de genias,& dixit animae su q. Anima mea, ecce omnia illa paraui tibi,& plura alia
mecum,noli recedere. Cum autem cefrequenter dixisset & no sentiret aliqua alleuiationem per quam perpenderet aliruid de remansione praedicta,dixit inimem . Anima mea ex quo propter omnia ista non vis remanere, nec preces meas audire , vade comendo te centum milliabus d monum, & haec dicens mortuus est.in quo ostenditur quod non est in a
nimae potestate non recedere,aut etiam morti contradicere.sexta causa est vi lentia,parata enim est mors omni hora
violentia insore hominibus,& percut re ut conuerti non differemus. Psal. 7. Nisi conuersi fueritis gladium situm vibrauit, sententiam mortis aeternae comminando arcum suum tetendit sententiam mortis praesentis cotestando: ut in Ada. Gen. 3. In quacunque hora comederis&c. & in eo parauit vasa mortis. Linfisemitates quae deferunt mortem vel ins runt. Sicut enim sagitta extensa parata est percutere,& arcus extensus sagittamentit terrisic Dominus differcntibu e uersionem paratus est mortem inferre. Sed multi faciunt, ut auis super ramum quae dum deliberat quo volabi a fagi ta percutitur. Iob. 3 4. Subito morientur,& in media nocte turbabuntur populi. EccLs.Ne tardes conuerti ad dominii, & ne disseras de die in diem,subito enim veniet ira illius:ideo Eecl. Iq. Ante morte bene sic amico tuo,& secundum viares tuas exporrigens da pauperi. Non defraudetis a die bono,& particula diei bonae non te praetereat.Si ergo mortis cons deremus necessitatem,propinquitatε, multi serinitatem, incertitudinem, mmunitatem & violentiam,cum haec si gula timenda sint tamquam mortifera, quantum timenda sint in simul aggro. gata i Si enim timetur umis inimicus mortalis, quanto magis multi argus ti s I. Mach. o. Et viderunt minii tudiis nem exercitus, di umerunt valde mes
35쪽
m est neom tant; a mortem, causantia timorem Ugus mortis , quatuor spatia quibus mors morientes θοιαι, diuitum haeredes tres complectitur. X parte vero concomitantium mortem, valde timenda est mors . Primum enim concomitans est infirmitatis acerbitas,
mant, oculi stupescunt, Leleg sudat vultus horrescit , & velut testa pallescit. Sicut enim arbor magna quae plures radices habet in terra multum desi- ras, cum securi in scinditur,magno impetu prosternitur ad terram. Ita cum anima aeparatur a corpore per securim mortis, cun extrahere habeat omnes potentias & vitam ab organis corporeis, hoc fit cum maxima violentia & dolore. Secundum est, corporis & animae amara
separatio. Quanto enim se plus diligutorporis
dicit Grego. vis doloris impedie ho- aliqui, tanto est eorum amarior scparaminem, ne tunc de alio possit cogitare, tio, ut patet in viro S uxore: cum ergo ideo vae illis qui usque tunc differunt disponere de anima sua: quia tunc vix, aut nunquam possunt sufficienter po nitere. Similes enim sunt illi stulto p regrino qui vult transfretare, & nihil parat de necessariss sibi usque ad horam qua oportet eum recedere,ideo dicitur econuerse. Eccl. 1. Memento creatoris tui antequam veniat tempus aia
fictionis, scilicet infirmitatis , quam do propter asilictionem non poteris . De hoc est exemplum de quodam usurario , qui cum ficeret testamentum astante Sacerdote, & multa daret diauersis amicis suis,& nihil ordinaret pro anima sua, dixit ei Sacerdos, diaerem damini de anima uestra. At ille. Ben dicitis domine,quia ego tradidera obliuioni. Greg. Hac animaduersione percutitur peccator, ut dum moritur obliuiscatur sui, qui dum viveret oblitus est Dei. De quo Baruch. 2. Quia non audierunt vocem tuam domine, sequitur. &ecce mortui sunt in doloribus pessimis: de quo Psal. 3 o. Defecit in dolore vita mea ,& anni in ei in gemitibus : de quo etiam Bernar. libro primo, de exhortatorio ad passionem , Evigila tandem euigila miserabilis anima cogita, & si
non amore, saltem tremore cruci rum quem iam pastura es in morte :certe nulla crux durior est quam mors,
ad quam quotidie te sestinas, & non
attendis: vide quomodo te mors crucifigit , corpus rigescit, crura distenduntur, brachia decidunt, pectus anhelat, ceruix languescit , labia spu-
anima adeo diligat corpus suum naturaliter, quod etiam beatae animae d siderant in corporari , quis posset dicere quanta est amaritudo in illa si rationes Hanc amaritudinem prae ili-padebat Rex Agad qui dixit. primo
Reg. I s. Siccine separat amara mors.
unde ex epistola Cyrilli Hierosolymitani ad Augustinum de morte Hi ronymi, post obitum beati Hieronymi, statun surrexit in Palestina haeresis,
quod animae non puniebantur, aut praemiabantur usque post diem iussicii,& q,
nullum erat purgatorium . Hachaeresi pullulante postquam Cyrillus triduum ieiuniorum indixerat populo. Hieronymus beato Eusebio discipulo sito apparuit,dicens. Die crastina iuxta Domini praesepe quo meum inhumatum est corpus facies tria hominum corpora hac nocte defunctorum deportari,& polito sacco meo sit per eos statun resuscitabuntur, Sc sic haerelim destruent:quod & sactum est, & resuscitati confirmati erunt fidem de articulo illo. Ad unum vero illorum se contulit Cyrillus,& interrogatus cur lamentaretur,respondit. Si omnes quq in mundo cogitari pollent pa nae & afflictiones, Sc minori quod in alia
vita habetur tormento comparatur, s latia erunti, mallet enim quilibet uiuentium, si illas poenas tran litorias experientia nosceret, usque ad finem mundi omnibus his simul sine remedio do queri, etiam quas omnes homineή ab
Adam hucusque sigillatim pertui Iunt, qua Vno die in inferno, siue purgo v 3 tolio Infernis
36쪽
torio minori quae illic habetur pqna cruciari. Noli ergo mirari si plango qui me
pnosco peccasse,& Dcum iustum esse, sed potius admirare homines in se mori
non dubitant, Sc cum aliorum experimento tanta hic securitate vivunt: nec tantas cogitant euadere poenas Interr
gauit insuper Cy rillus , Quid erga eum
exeunte anima peractum eiu A t ille, adueniente hora mortis, tanta in loco ubi migraturus iacebam malignorum affuit
spirituu multitudo, quod prae multitudine dinumerari non possent, quorum species talis erat, quod nihil ea horribilius excogitari potuit. Qia i ad me venientes,oinnia quaecunque in Deum d liqueram ad memoriam reuocabat, se dentes , ut amplius Dei misericordiam non sperarem, &niti fuisset ex Dei misericordia,eis resistere non valebam Sed statim affuit Hieronymus, qui eos fugauit. Tunc ad an inae exitum tam grauis S acerba poena suit,quod certe quantae fuerint praessurae & angustiae non cap ret mens humana, nisi ves ego ipse didicissem. Si enim omnis humanorum i telligentia quas vellet angustias & d lores existimaret respectu dis lolutionis animae a corpore, ala illa P nihilo reputaret. In crastino alteri terrogatus dicebat. Anima nostra in exitu in ictu oculistit ante iudicem Deum, sed a quibus& quomodo deportata, nescio. fuimus tunc ego, & socii mei terroribus repleti in cogitationibus nostris,ed iudex ageret sermidantcs:licii cur nesciunt mortales quibus hoc eueniet, nullum eoruquq toto tempore gessimus peccatorii, iudicem latere potuit, immo tanquam essent praesentia, cunctis astantibus clara erant. Hic daemonium multitudo si bat,mala testificantes quae fecimus, locum Sc modum Sc tempora declarates.
Nesciebamus quid agere. Sed affuit Hieronymus qui pro nobis orauit, ut ad se in dandum haeresim sic suis meritis rediremus,& impetrauit 2o .dies,ut cum beato Eusebio Cremonensi iterum moraremur, & pqnitentiam ageremus de peccatis nostris. haec Cyrillus. Ex illo patet quam dolorosus est mortis puctus, qu
ta angustia in separatione animae et eo pore. Psal. 7. Ibi dolores ut parturientis , in partu ruptis carnibus extrahitur saetus a ventre. Sic in morte cuiuslibet impii statim extrahitur anima a corpore cum marnis angust ijs. Vnde mors,ut Fquidam volunt, a mordeo mordes dici- tur, quia mordet hominem, separando q unam parte ab alia, scilicet anima a 'ra Apore partem principalem dimittendo, minorem partem auumendo, Je consu- im mendo per masticationem & digestionem. Sicut accidit in morsu rei editis. In morte enim dimittitur anima, quae est pars principalis intacta dc immortalis , corpus quod est minus principale, ve mibus consumitur . Inde Eccl. ε i. Ο mors quam amara est memoria tua homini iniusto, habenti pacem in subsumtijs suis,viro sieto,& cuius directa sunt
viae in omnibus,& adhuc valenti capere cibum .Certὸ amara est mortis experientia,quando ta amara est mortis in moria, multum amarus est eius gustus. qn ta amarus est eius olfactus. lige amaritudo.sgniscata est, 4. Reg. . Mors in olla vir Dei, mors in olla. Qui . n. delectantur in ollis carnium volatiliu ia venationum,ben E clamare poterunt morsia olla, quando mortis amaritudinem degustabunt. Amara quide est hec mora cogitantibus,multo amarior eam in proximis videntibus, sed amarissima eam sentientibus.Vnde Eccl. o. Iugum graue siu per filios Adam, a die exitus de vetre matris eorum, vs'ue in diem sepulturae in matrem omnium. Sub isto enim N vinculo ligantur tam diuites,quam pau Vine peres septem vinculis, quae sunt fames, α ρ sitis,frigus,calo labor,morbus,&mors,
quibus ligavit Dominus homin m pQ si omisit.
peccatum quasi insanum ne se interficeret Nec mirum si amara sit mors impi js degustantibus eam, quia morsellus est amarissimus quem omnia animalia refugi ut . licet enim cardones amari sint bominibus non tamen asinis. Sed hunc morsellum omnia animalia naturaliter repudiant, quem diximus nominatu ex morsu vetito primi parentis, unde deriuata est mors unde Aug. Opinor quod ideo
37쪽
ideo mors hoe vocabulum aecepit, eol quod morsu quod an odo venenosi serpentis,id est diaboli in paradiso Ada sue x x interemptus. Rom. s. Per unum h
o minem, scilicet Adam, peccatum intra Vua. uit in mundum,scilicet originale & per g peccatum mors . Sed quibus videatur ribui amarus iste morsellus insinuat scriptu-νirora ra in loco allegato quatuor, scilicet g mors est neribus virorum: primo diuitibus cum amara . dicit, habenti pacem in substantin suis, quas diuitias Dominus in morte vertet in summa paupertate. Apoc. 3.. Tu dicis quia diues sum,&nullius egeo,& locupletatus sum, & S nescis quia miser es& miserabilis Sce. Non enim sunt veraeris, di diuitiae quae replent arcam, sed quq r
mirasia plent mentem. Cum enim homo pacemia. stuitur inter multas diuitias,subito v nit mors, que scilicet omnia aufert, &tunc miser dicere potest. Ese.3 8. Ecce in pace, scilicet substantiarum & diuitiatumearum, amaritudo mea amarissima.
haec enim pax ad modum ros', est quet
cito rubet, sed statim marcescit & m ritur,de quibus I.Thessa. s. Cum dixerint pax & securitas, tunc repentinus superueniet eis interitus .Psal. 89. Manesciit herba transeat, & floreat, vespere decidat per mortem, induret per obstinationem,& arescat in tormentis. Secu-
do amara est viro quieto in delici js. Sie enim modo volunt esse quieti in suis, delici js,quod nulla volunt molestia pulsari.Sed dum inter angustias mortis ser periunt, tunc amaricatur anima eorum
vehementer;&ratio est,quia passum strictum facilius transit macilentus nihil portans, quam impinguatus homo &oneratus.Sed pastis mortis strictissimi is est, adeo ut corpus & anima quantuncuque sint mutuo colligata, illum passum simul transire non possunt,immo Opo tet quod abinuicem separentur:ideo ho mines impinguati deliti js , & onusti diuit ijs, in illo passis angustiantur mulis tum & arctantur. Iob. 2o. Cum satiatus fuerit arctabitur, & stuabit, Romnis dolor irruet super eum . A Oabitur enim sicut mus macilentus inuans cellarium per passum strictum di
paruum,ubi inueniens frumentum, camnesμ eastum comedit.ideo impingu tur & augescit,& tunc Dominus uides bona sua corrosa, sequitur murem & inquirit,& tune mus fugiens uenit finaliter ad foramen per quod exierat, eredEx intrare, sed nimis impinguatus non potest, ideo capitur & occiditur . se multi intrant cellarium huius mundi eaup res & macilenti, immo ita intrant om nes,& ibi inueniunt diuitias & delicia diuersas , & tune eomedunt & bibunt;& fiunt magis potentes. Et tunc Dominus cellarii , id est mundi, videns bona sua consumpta ipsos persequitur, immittendo infirmitates; quod ipsi uidetes sugiunt quantum possitntSed quando putant finaliter euadere per uiam pauper tatis,per quam intrauerunt,non possunt dimittere eordis astectionem diuitia .s quas congregauerunt, & inordinate dilexerunt. Quemadmodum de quodam
usurario Metensi dicitur, eui iniunctum est quod faceret restitutionem, at ipse si vis inquit quod restituam, scinde ventrem meum,& extrahe eor quod ibi est,& pone aliud, quia quamdiu cor quod habeo remanebit, impossibile est quod ego restituam, & ita tales sic impingu
ti, in illa hora capiuntur sicut mus.Te tio videtur amara mors viris bene se tu natis in hoc mundo, unde subditur, cuius vi et directae sunt in omnibus,quia omnia perueniunt ei ad nutum: sed non videt casum & in Artunium suum qu madmodum de Babylone de qua dicitur Apoc. I S. dixit enim in corde suo,s deo ut regina, & vidua non sum, & non videbo luctum: ideo in una die venient plaget eius mors, dc luctus, & fames, &igni comburetur. subitu in enim sulgur quandoque magnam turrim destruit,sic subitum insertunium, vel subita mors magnum sertuitu. Quarto his qui sunt potentes Sc sortes corpore amara est,unde subditur,& adhuc valemi capere cibum. Tales enim cum maiori difficultate moriuntur, tum propterea quia delicati sunt in corpore , ideo eorum complexio delicatior & tenerior Tum etiam
quia didicerunt semper in gaudio epu-
38쪽
lati de melioribus: ideo dissicile est eis
vcmpus contrarium qua do nec amplius uiandere possunt: & sic delectari. Sunt enim inulti qui pr latos commendantusque ad celos,quia multa comedant &
devorent, pauci vero nunc commenda
tur ab austeritate parsimoniae, ab hon state vitae,a persectione scientiae,sed navxime hodie commendantur a vestium curio litate,& ciborsi superfluitate. Nucenim clerici volentes suos commendare praelatus dicunt, bonus praelatus est,
ipse suis seruis dat multa in prandio suo quotidie, tot habet sercula, iuxta illud
diuitis euangclici, induebatur purpurata byllo: ecce vestium curiositatem , &epulabantur splendide,ecce ciborum superfluitatem: & quibus conclusiit enim Dominias aeternum supplicium,dicens, Mortuus est ergo diues, & sepultus in
inferno.Tertium concomitans mortemeli ab omnibus rebus spoliatio. Est enim a ' mors scut fur,qui mundi amatores sp axtis, liat crudeliter, & ad infernum deducit. foliat spoliat aute eos quatuor bonis. Primo quatuor em spoliat huius mundi gloria Scsuis mor pompa, in qua plures ponunt spem. Sed ratis. in morte percipere pollunt, quod verulit illud. Esa. o. Omnis caro 'num,&omnis gloria eius quasi flos agrK exicc tum est 1qnu & cccidit flos . Quid enim portant de gloria sua principes & bar nes t quid de honore quem homines eis inserebant quid de comitiua quid de timore subditorum omnia haec in morte pereunt. Vude de Alexandro dicebant
quidam philosophi. O Alexander heri
tot regna habebas in tua potestate, hodie te tenet mors in sua potestate, heri comedebas tot cibatia delicata, hodie factus es cibus vermium & esca. heri habebas comitiuam regum, principum,ducum, & baronum, hodie solus iaces insepulcro vermibus comitatus. Hinc ait Aug. O vita sallax & umbratica,plena laqueis multis, nunc gaudeo,*pe tri-stor: nunc vigeo, saepe infirmor: nunc vi-uo,statim morior: nunc faelix appareo, satim miser videor: nunc rideo, statim seo . Sicque omnia mutabilitati subi cent,ut nihil una hora, uno luetu perta.
neat:hine tremo hinc samechinestis, hic calor,hie frigus, hie labor,hie dolor
exuperat. Secundo spoliat mors morta- MMr
Iesa suis temporalibus. Iob. 26. Diues ter V cum dormieri nihil secum astere ape- morae iri et oculos suos & nihil inueniet. Ps s. vis 3I dormierunt somnu sui & nihil inuene. Rini V . rut &c. Muduq .n. licet inuoluat hospites suos bonis multis, tamen in recessu ab hospitio totum retinet, sicut hospitum receptor . Gulosus enim quando est in
tamema, & datur sibi quicquid petit,
non cogitat de exitu , sed in exitu nocesse est ipsum soluere, alioquin spoli tur. Sic diuites huius mundi non cogutant de mortis exitu,& cum perueniunt ad exitum illum ex toto sipoliantur. Gu- etiosus enim pauper somniat quandoque
se esse diuitem, sed cum euigilat nihil inuenit. Exemplum de Sal ad ino qui fuit
maximus inter Sol danos, cum autem ubderet finem suum appropinquare, secit apportari s bi sudarium suum,& illo asinpenso in lancea fecit acclamari. Ecce videte quod Sal ad inus de omnibus suis diuitin nihil aliud secum portabit. sicut enim serpens transeundo per angu
stum & strictum seramen pellem deponit, ita quod tota nuda ulterius transit: Sie anima per strictissimum serame mortis dum transit, pellem, idest tempor lena substantiam , & carnem, id est eo pus dimittere compellitur tota nuda, nihil fecit nisi peccata portans, & tunc cum nuda est anima, omnes debitores eius quod suum est repetunt,& hoc in
trema necessitate eius. Natura sanit
rem, pulchritudinem,& sertitudinem quas dedit, & etiam alimentum, cum homo tunc saepe egerat. Deus animam quam dedit, terra corpus, & diabolus pro delectationibus concessis de anima contendit. Vnde diuito cum a mundo exeur, tres haeredes, ut coiter,dimittui,
scilicet parentes, vermes, & daemones; r de quibus Ecclesiastici. io.Cum mori 'tur homo haereditabit serpentes, & b stias, & vermes, belliae, idest parentes, qui bestialiter postmodum vivunt, de male acquisitis, diuitias possident; vese mea, po uideat cari s ad comedendum.
39쪽
Iob. 11. simul In puluere dormiunt ,
vermes comedent eos. Carnem enim
sibi vendicant tanquam rem propriam, in qua magnam se reputant habere iu- sitiam: & cum tanta iustitia dc potentia illam petunt, quod nullus potest eis illam negare,nec Papa,nec Rex. Et ratio iusta est & aequa. Nam res mortuo rum debent iure haereditario ad propinquiores deuenire,nullos autem propinquiores habet genere mortuus quam putredinem dc uermes, quia putredo pater Sc mater, & uermis soror, Sc frater. Iob. I 7. Putredini dixi, pater meus es, ct mater mea, dc soror mea vermibus. Ex putredine enim oritur omnis homo naturaliter,ideo est pater Sc mater. Sed dicuntur fratres qui ex eodem patre generantur, homo enim dc verm cs idem
principium habent, ideo aequum est Sciussum, ut putredo & vermes hominem haereditent: ab hoc solo eximitur Chrisus, qui ex putredine natus non est. Sed demones haereditant animam , itaquδd sicut amici mundiales parati sunt rapere temporalia, sic d moncs animam , ut remaneat miser homo ex omni parte obsellus. In morte enim est de homine sicut de bestia quam excoriat carnifex: uxor tenet pedem unum, fili j alium , canis expectat languinem ad bibendum , proximi carnes ad comedei dum . Sic fili j & uxor temporalia, Ver mes carnem,dlmones animam .de quibus dicitur Iob. s. Conteretur in porta, scilicet quando anima exibit a corpore, cuius messem lamelicus comedet, hoc ad vermes pertinet, qui comedunt meLsem, idest carnem quam male seminauit: iuxta illud Gala. s. Qui seminat in carne, de carne metet Sc corruptionem,ci ipsum rapiet armatus: hoc ad det mones resertur, qui nostris malis operibus contra nos se armant: de ebibent sitientes eius diuitias: hoc ad parentes qui magno desiderio suas diuitias rapiunt, di tamen nullam eleemosynam faciunt: di de hae partitione confbrmiter dicitur in Psil. 6α. Ipsi uero introibunt in in
seriora terret,idest in scpulcnim, quo ad
corpus, ubi comedentur a vermibus, tradentur in manus gladij, scilicet aetemnae damnationis: quo ad animam partes, id est possessiones erunt vulpium, idest parentum. Est enim mors gladius aeutissimus, diuidens terrena bona, Scpotentiam hominum secularem secum dum occultam Dei prouidentiain. De illo enim maximo fluuio Gange dicit Orolius, quod quamuis habeat centum pastus in prosunditate, octo milia passuum in latitudine, Cyius tamen ipsum in mille trecentos, dc sexaginta alueos diuisit, Sc sic fluuium illum maximum vadabilem secit. Sic non est dare flu-
xibilem , dc mortaltem hominem ita magnum, quin Deus quandoque per mortem dc infortunia diuidat, Sc pote tiam eius diminuat. Magnus enim fluuius absorbens Omnia fuit Alexander, cuius tamen Imperium statim eo mo tuo inquatuor diuisium est. I. Mach. I. Maximum flumen fuit Romanum Imperium, per quod absorptae sunt multet gente , dc in quo multae horrende beluae habitauerunt,quae mundum suis temporibus molesta uertit; nunc in quot partes diuisum si experientia docet. Simile est nunc de multis auaris qui multa pro tempore abGrbent, sed iplis mortuis omnia condiuiduntur, 3c ad nihilum declinant. Et pro omnibuς illis, ut communiter in fine thesauri 1ant sibi iram Dei, iuxta illud Iac. s. Thelaui i Eantis vobis iram in nouissimis diebus. Et Esa. 9. In nouis limo aggravata est uia maris . Tertio spoliat mors corporis voluptate ει delici js. Tune enim nihil prosunt de- Status liciosae veltes,instrumentotu in melodis, morien pietur in pannis Sc cameris: cibaria de- tas misi licata, canes Sc aues, Sce. tunc oculi non rabilis. videbunt lumen, facies eis citur pallida, manus nihil amplius poterunt tam gere, nec pedes ambulare,nec lingua loqui,ncc labia m aueri, nec aures audire o Ad hoc est exemplum de Helena urbis et Troianae que omnes comouebat ad libidine, q mortua comouebat ad horrore.
Vnde ad hoc est dictum cuiusdam philosophi. Ingressus sum ut viderem in ciuer
40쪽
dauer Caesaris, Si vidi eum liuido coiciare coloratum,putredine circundat ii,suum eius dirutum, de vermium cateruas per illud discurrentes, duo famelici
pascebantur in iburis oculorum, crines non adhaerebant capiti,dentes patebant
labiis consumptis. Et dixi ubi est Caesar chorus puellarum, magnitudo, diuitiarum, cateruabaronum, acies militum rubi sunt canes venantes, equi veloces , aues rapaces, thalamus depictus, lectos eburneos,argentum,aurum: ubi sunt vestimenta mutatoria, cibaria diuersa, canticum lyrae,organorum sonitus, Odor aromaticus i te verebantur homines,timebant principes, colebant urbes . ubi
est tanta potentia tam praeclara saetas Screspondit mihi. Haec omnia defecerunt in me quando desecit spiritus meuς, &reliquerunt me in hoc misero sepulcro
circundato & repleto putredine carnis meae. Vnde Iob. 23. Dulcedo illius veΘmis. gl. I. Caro quae dulcis suit luxuri se, vermis erit, Sc a vermibus possidebitur. Quarto spoliat mors amicoru praesentia & subsidio . Tune enim non erit
tecum uxor,no adulator solito more co- rtans,nonaduocatus causam iniustam de sendens,non procurator pro te com-
Parens, quia in causa criminali non per procuratorem, sed per se quis debet respondere. Vnde quidam rex de die mortis per medicos certificatus dicebat, heu Quot praecessores Sc praecursores habere
solebam ad parandum mihi hospitium.& omnia necellaria antequam ad illud venirem: hodie recedo solus ad patriam ignotam, & nullum inuenio qui me volit praecedere,vel mecii ire,immo quod deterius est,sic spoliantur amicis, quod
apud eos etiam perit memoria eoru cusonitu, ut et nec precibus velint eos iuuare post mortem. Esa. 16. Piopagines retrictae sunt,transierunt mare. In morte
enim propagines omnes fiduciae deseru-tur, dum propinqui non curant animae mortui subuenire,& sic transeunt mare amaritudinis mortis in aliud mare amarissimum. Quartum cocomitans est pec
rent vobis mala in extremo tempore ea seceritis malum in conspectu Domini. Sicut enim viro iusto bona quae fecit recordata dant ei quandam securitatem , ut considat in morte sua. Sic procura te diabolo impio constituto in extremi redeunt ad memoriam mala quae seri
ut tint ipsi occasio desperationis, sicut Iudae qui recogitans peccatum suum dixit,peccaui, & abiens laqueo se suspendit . & Tullius in Catilinam . Scelera
tua quas quaedam furiae tibi occurrunt. Quintum est repr sentatio coram Deo,
tunc enim oportet animam Deo creatori suo repraesentari. Eccl. t 2. Et spiritus redeat ad Deum qui fecit illum , & l uitur de hora mortis. Invitis patrum, icit abbas Helias. Ego rem illam timeo quando anima mea occursiara est Deo. Si autem viro tam persecto terribilis ubdebatur illa reptaesentatio,quam terribilis debet videri viro impio, Sc innum rabilibus coram tanto iudice reo: ideo orandum est pro defunctis cum exeunt ab hoc seculo, & non est eis detrahendum . Resert legenda Longobardica, quod in monasterio sancti Gregorij fra
ter quidam nimio sebrium caloro vitimum stat se m emittere videbatur,circunstantes vero Monachi psalmodiam i terrumpentes, cum ei detraherent, ipse reuiuiscens, & oculos subridendo concutiens ait, parcat vobis Deus fratres, quare mihi detrahere voluistis,nam impedimentum mihi non modicum dedianis . Nam tam a vobis, quam a diabolo sub uno tempore sui accusatus,& nesciebam cui calumniae prius debui respondere. Ideo si aliquando aliquem migra tem viderimus eidem non detracti nem, sed compassionem impendamus,
utpote qui ad tam districti iudicis iudicium cum criminatore suo vadit. Tia meant proinde quicunque raptores, α
odiosi Deo, & hominibus,ne sorte cia discesserint ab hoc seculo,non compassi ne ab hoibus accipiant, sed maledicti nem ps iniustitias sitas. Sextum conc
initans est horrendus detmonum cocutius. Ber. O anima mea,quis erit ille pa-