장음표시 사용
31쪽
68 'De Meneri humanae sed principium in extensum omnino pertinent. Atqui hoc ipsum principium non semel assirmat vel negat. seu iudieat de rebus extensis . et judicium ferri nequit de re aliqua . nisi res ipsa dignoscatur . unum itaque idemque in extensum Principium et in extensas res et extensas cognoscit. Quae cum ita Sint . nemo non videt, haud sequi . mentem nostram extensam esSe , ex quo res extensas Pereipiat . o. 4. ad u. An et quomodo anima assiciat comvs , et corpus animam . implicatissimum erit rerum infra dicendarum argumentum . Ad praesens institutum quod perti m et . innuisse suaciat . corpus esse animae instrum e tum . Non tamen in se invicem per verum et realem Contactumuli fortasse corpus . in eorpus agere . Ceterum o Pinamur . Neque o nimam in .corpus physice agere . neque Corpus inon imam . quin imo ne eorpus quidem in aliud corpus PQ ε. Gen. I. 35 i. et 5eqq. - 4 . - . ad S. Mena humana non eo in sensu dieitur es-εentialis humani eorporis forma . ut sit entelechia Seu Persectio . quae ad ἱpsam ejusdem corporis Naturam Pertineat ; quod salso docuit D; caearchus i nam Substantia
Vero quatenus tanquam forma informans . ni loquuntur Scholae . eidem corpori ita copulatur . ut sit Plus quam forma mere assissens . quin tamen ex ipsis una eadem que eoalescat substantia . et utriusque attributa . proprietates . nTectio Des . vires in unum simul Permiseeantur . R. Quare aliqua proseeto inter utram qne hane sub Stantiam intere edit proportio . non quidem in similitudine naturae , sed in eo tantum sita . quod anima in eo-gitando B corpore . et eorpus in spontaneis suis motibus
b an ima pendeat ; quae prop-lio in Scholis dicitur Perfectivi ad perfectibile . seu aetus et potentiae r quae libet enim forma a Scholastieis diei solet actus Ontol. I. 57. γ . ea pacitas autem reeipiendi aliquid . proinde que et formam . potentia ibid. I. 349. γ . Neque Porro . ut mutua haec dependentia seu proportio firma Subsistat , necessa est . quod anima et coepus sint substBntiae homogeneae seu ejusdem naturae . sicut proportia quantitatum postulat . quam per inscitiam nobis objicie bant Materialistae . Nonne corpora non ut exiStant modo. .ed etiam lit operentur . a Deo dependent y nee tamen eamdem habent naturam . quam habet Deus .
32쪽
Spiritu alitata 29 43. Proloquium illud i quidquid recipitur , ad modum
ree ientis recistitur . si eo in sensu usurpetur . ut aliqua inter utruinque intercedere debeat proportio . lubentissima dabimus r ipsa namque animam inter et corpus
habetur ῆ. 42. Sin autem eo ita sensu . ut et quod recipit et quod recipitur . necessario esse debeant ejusdem naturae . negamus et pernegamus et non enim ut aqua in vase , sic anima in eorpore recipitur .
ιέ. Non est' hujus loci definire . an mens humana in aliqua extensa nostri corporis parte . au potius in simplici ejusdem puncto propria substantia reperiatur qua de re nonnihil' in serius cI. 3i4. Tum quomodo in simplici hoc Puncto existens reeipere tot tamque varias ab externis sensibus possit impressiones . vel motiones tu ipso corpore Producere. Si dixerimus . haec nos latere. acquiescant oportet Materialistae . cum animae et corporis diversa natura manifestissima sit . aliunde vero negari non debeant , quae certa sunt . quia ignor mus , quae sunt occulta . Ceterum salso supponitur . quod nulla res esse possit alteri extensae rei praesens , quin simul eidem materialiter eo extendatur . Exemplo sit Deus. Sicuti spiritualis substantia proprium existendi in loco modum hahet . ut mox . dicemus. ita etiam proprium habet modum. quo rei extensae praesens sit ad fiat .
i5. Duplex est existendi iti Ioeo modus' circumscriptivus , ut aiunt Scholae . et desinitio tis'. Priori modo aliquid in loco est . si loeum ipsum ita occupet . ut m
Pediat . quo minus altera substantia aequo impenetrabi- Iis in Ioeo illo eodem tempore sistatur . Ita in loco existunt corpora . eorumque prima principia . quorum men quodlibet , si simplex sit . non est ex te usum . Altero modo aliquid in io eo est . si ipsum locum non ita occupet . ut resistat alteri substantiae etiam impenetrabi-Ii . ne in eodem prorsus loco simul repεriatur . Ita Deus Angeli . et mens humana ; quae quidem substantiae cum habeant diversam ab ea . qqam habet corpus . nuturum. et penetrab Iles sint e diverso etiam modo in loco si vus impliei sive' extenso existunt, quin nempe physice exteri adsint et Supponantur .
46. 8. ad 4. Hoc argumentum plura eomplectitur I quorum singula expendenda' distinete su ut .' Ad motum Dissilired by Cooste
33쪽
3o I a Memeis humanas quod pertinet; juxta Mathematicos nihil est aliud . quam
Certa quaedam eontinua et successio a loci mulatio a juxta Physicos vero est aetus νιs motricis . ad quem v e. ut ad sui caussam motus matbematicus resertur . Cum itaque corpus matbematice moveatur . si loca seu spatii Partes successive mutat, qui e cat autem . si in eodem Prorsus locis consistit; huius generis motus . et quies non sunt nisi extrinsecae ejusdem eorporis ad spatium relatιones . nec mirum Proinde si simplices sucit ac pla-
me indivisibile. . hi cogitatio est principio . a quo Pro cedit . intrius ech . Ad motum physicum quod spectat . quidquid de viribus mox dicemus . de ipso φtihm . quivis motricia effectu. est . dictum intelligatqr . 47. Vires activae . si quidem in corporibus sunt , vel spe et antur quatenus composito ex pluribus corporeis substantiis seu principii conveniunt. vel qu tenus competunt uni an tum physipe simplici ipsorum corporum . principio . Si Primum illud , non ita prosecto sunι compoAitae , ut ecpluribus substantiis eoalescant ; non enim sub tantiae Surit . sed substantiarum affectiones seu modi ; altamen si norarat lyrae sui . sal e r tione unionis plurium principiorum in quibus inaunt . compositae dici po sunt ac divisibiles . Η'cte celebre est apud P sieos theorema . nempe gravi. atem . inertiam est altraetionem essE maSεas Fere qua α-ritati ma e lao proportionales , quod etiam de impenet, ab litate . qua unumquodque corps rum Priucipium aeque donatum esse supponitur . diuendum est . Quod auolem attinet ad motum phy i cum . omne. norunt . i Psum computari εο Iere non modo in ratione veIoeitatis . sed etiam massas ν tum eorpus impellens tantum sui motus seu vis motricis deperdere . quantum impulsum corpus acquirit. Hinc porro quis tioo videa ι . gravitatem . iner-
am . altraction m . impenetrabilitatem . motum . ver-hu . singulas compositi vires esse velut totidem plurium Pari nitumque , ut a junt .virium aggreg tu . atque ideo eompos, as quodammodo ac divisibiles r Al vero pereeptio judicium . eonscientis', volitio . aliae qua id genus acti Dors . aut cogitandi via non unt neque in se . neque ratione mentis divisibiles . uut Plurium perceptionum . iudieiorum . volitionum . 1imilium .ggregatum . Sita au-sem laudata. vires spectantur . quatenus unicui gae sin.
34쪽
Spiritualitate Sigillatim sumpto corporum Prineipio pbysi eo simpliei
competunt , simplicissimae quidem sunt . unde cogitatio non ratione simplicitatis eidem principio repugnat . in qua Prorsus conveniunt . bene vero ob oppositas , secum que Pugnantes cogi xationis et materiae simplicis proprietates , ut pluries diximus . ae subinde rursus dicemus .
48. Ad reliqua quod pertinet ; si concede . inquit P.
ea inoariabita di operarioni a di moti a norma delle Leggi stabiliae dati' Auto deIIa natura . Ea in che eriposta di ' questi medesimi organici comi is vita . εο non neἰ moto equabiis e perenna M' solidi . Iuidi .chs ti compongono i Or eIIa δ eosa δεον a' ogni dabbioelio iι moto ha ta sua quantita . Ie sue misure . te Fue parιi . a che in essa δ dioisibiis . e si divida . 49. 4. ad s. Licet Prima eorporum elementa' essent simplicia a nihilo tamen minus convenire eisdem non Pos 1 et cogitatio 3 non quidem ratione simplici isti. . quae Par in utrisque esse supponitur , hene vero ratione Pro Prietatum e asse etionum . quibus donant M iudicium e nim et ratiosinatio eum impenetrabilitate pugnat ci. i 8. Iibertas vero eum inertia ῆ. ao. inso. M. ad 6. Errarunt quanam xime . qui materiali Brutorum animae cogitationem adseripserunt . Ceterum non nisi sensiones . ae sentibilium reram appetitionea . versa
tionesque . et quidem non liberas . aea PIane necessarias
a Dat Fondamenti deIIa Religione Vo I. r. lib. I.
35쪽
32 De Mentis humanae eidem saltem plerique ad judicant . Hinc salva adhuc eo nasistit spiritualis natura mentis humanae t hae e enim Itheis xa est g. ut . unde pugnat cum materia inerti I. uo. et rerum abstractarum cognitiones sibi elicit . quae pro in inde a materia oriri nullo modo possunt Annot. aE I. α 5 . ' . 5 i. d. ad 7. Localis motus est locum ipsum mutare . Si itaque dixeris . mentem humanam moveri quatenus locum . tu quo definitivo modo existi f. 45. immutat .
non certe repugnabimus'; sed negamus simul . suhstantiam . quae hoc in sensu movetur . necessario esse de- hero corpoream et materialem r haec enim cireum scriptivo modo in lotis, quae mutat. existit . dum alio transfertur . 'Set. ψ. ad 8. Patrum testimoniis ab litu Volta e . Nam S. Hilarius corpoream Substantiam pro Mita usurpat , ve 1 innuit . quod anima nunquam sine ullo Omnino corpore ait '' . ιι Ceterum mentem humanam esse substantiam
spiritualem . diserte seribit . inquiens b anima nihiἱ in se habet cor orate . nihil terrenum . nihil grave nihil caducum . Nyssenus dum asserit . quod anima flo- minis est in semine . licet ibi non appareat c , ejusdem originem spectare viderin. quasi nempe Propagetur ex traduee ; εed tamen eamdem dieit rem eorporis exste
e Lib. de vi cio hominia e V. 29. i . ' I Si anima brutina eo sensu statuatur materialis Ne sit Physiae iamp&x . nuἐIasque kabeat intrinsecas vires corPoreas . Ssd ejus gra itast. attractio . re-Pulsio . similia non sine nisi determinationes extrin-Fecae ab ano Deo ProueMentes 3 non negaνerim , vim intimam elicien i meras sensationes . indeque sensatio nes msas ei m abaolute 'osse convenire TheoL Nat. 6έθ. et seqq. Haec tamen opinio toto coelo distat αMaterialistarum . quos hoc Ioci refutamus . falsa γinione.
36쪽
tem a . Commentarium in Epist. r. S. Petri genu Inum non
esse Clementis Alexandrini fetum . notum est Eruditis . Laetantius subobscure loquitur . et quasdam dicendi formas in ipso reprehendunt Doctores . Hoc idem dieas velim de Aristio bio . Tertullianum ad Materialistas deflexisse quidam Pu tant ; sed Augustinus. eumdem excusat . inquiens b : quia constus esse animam credidit . non ob aliua . nisi quod eam incorPoream cogitare non potuit . et ideo timuit . ne nihil esset . si corpus non esset . Leeto in II. Nicaena Synodo IorThessalonicensis Episcopi loeo . Tharasius Patriarcha . quia inde consequens esset . colligens . inquit r ostendit Pater . quod et Angelos O porteat pingi . quoniam eircumscripti sunt . et oeluti homines apparuerunt multis . Saneta ρο- nodus dixit e etiam . domine . Quare id solum adprobasso videtur haec Synodus . quod ex Joannis oratione collegit Tharasius . scilicet Angelos esse pingendos . Ceterum apud Veteres invaluit opinio , quod . uti de S. Hilario dicebamus.
Certa quadam materia . quam quasi corpus appellabant essetque animae Mehiculum . anima ipsa perpetuo Vestiatur . Estque utatur tanquam instrumento . De hac materia loquuti interdum ita sunt . ut animam . et Angelos asseruisse coryo reos viderentur . Ubi ergo sunt Plureo illi ac 'lures Patres . qui. ut per summam audaciam scribit Vollaire . naturam coris Poream humanae menti adscripserint 7 . . 55. 3 . ad s. uentem nostram esse substantiam spiritu ais Iem passina doeent Sacrae Seripturae. Ecclesiastes, reuertatur. ait γ) . Prelois in terram suam . unda erat e, et viritus redeat ad Deum . qui dedit iIIum . In manu δ tuas . inquit Christus Q . eommendo spiritum meum . Mittimus cetera . quae in novo Testamento hac super re leguntur . Qua Te anima in sanguina esse dicitur . quatenus pars h Rec nostri corporis ex praecipuis est , unde illa in eorpore i Pso et per- σὲ ibiae. eap. i S. c. b De Genes. ad Lie. Iib. Io. ca'. 25. e CV. u. va 7.
37쪽
3ι Ba Mentis humanω veret . et vitalea suas functiones exequatur . Lege etiamugustinum caὸ .
Da Mentis humanaa immortalitate .
Utrum Mens humana ait immortalis Sc. nos. Immortara illud diaitur . quod existit semper . emperque vivit . 55. Sehol. a. Vere proprieque ν ens die; a Philosophis olet . quod Propriam habet . intrinsecam . et immanentem agendi intra se virtutem . eaque intra sese reapse agit, seu cujus non modo vἱs. sed etiam actio imma uentes sunt . Ontol.ῆ. 255. Bine non nisi improprie o a dicitur aqua. 1i iluit; nam via . si ardet . atque his similia 'a . 56. Schol. 2. Duplicem vitam distinguunt de Sehola Phi-Iosophi. nempe in aesti . ut aiunt . Primo. et in actu ἔecundo iquarum prior in intrinseca virtute immanenter agendi a Po-iterior vero in actuali ipsa immanente actione eos tituta essaiicitur . Nonnisi hane postremam admittunt Cartes ius . Ge-inensis . Storchen au . aliique Plures prae ertim vero reeentiores . De hac re nonnihil postea I. rat. .set. SehoI. S. Triplex immortali totis species asst gnari et otest et debet . Aliud est assentia immortale . quod nemp. la existit gemper aeruperque vivit . ut existentia sua et vi .
ω Lib. I. eontra aἀvers. Ieg. et Prophet. ea . 6.iu Itibi. sad in Deo aliquo esse usi eonstat ex Avetore Libiale Spiritu . et anima . qui circumscriptionem animae a ror- 'oris circumseriptiove manifeste distinguit; ait enim i ideo intelleet ualea naturas eorporeas esse diximus . . quia loco Cir eum eri huntur . sie uti et anima humana ; non habe amentorporalem circumscriptionem . quoniam corporalis quantitatis xpers est . Qui plantarum nutritionem ab una stantum exlern ἐννinemit . aera eaussas ot et actione Provenire Opinamur .
Mavi. Φεαε vora Proprieque dicta sua donari .
38쪽
pe Ivaei nullo modo et a nulla caussa possit. sed omnino re pugnet . Talis est Deus . gaei . ut inquit Apostolus de halim mortalitatis specie loquens br . solas habet mortalitatem .
At Iud est vialam immortale . quod nimirum neque . ae ipso . nequa ab ulla alia et eata vi . sed a solo Deo Potest existentia aua et vita spoliari . Aliud demum est gratia seu Praeterreaturam immortale . quod videlie et nonnisi gratuito Conditoria beneficio praeter naturalem rerum ordinem perpetuo viveret . Ita profecto i inmortale fuisset hvmnnum corpus . si Adam uota Peceasset. De una secunda immortalitatis specie sermo hoe loei est. 58. Corol. Cum uapte natama immoriale possit a Deo existentia sua et vita privaei I. 57. ; ut mens humaena reapses; t ae dicatur immortalis . tria requiruntur . i. neu Pe quod
natura sua semper extitura si te 2. quod semper sit victura rae demum S. quod Deus ipsam velit ae eruum conservaere .s9. Anima d. Postrema haec conditio superstua videretur . si eontra unos rigidiores Materiali aras Atheosque agenda res Praesens foret e Cum enim ipsi Dei existentiam negent . . quo uns substantiae redigi in nihilum possunt ι satius esset demonstrasse . quod mens humana . quae a ubstantia est η DI. . semper extitura sit qualia . at se ipsa spectetur nunc existit . . e semper sit victura . Cum lamen quidam ex Ad ver sariis Deum sateantur ae putent. ipsum non modo posse. aeo vel
Ie quoque humanas mentes in nihilum tandem redigere ι operae pretium est . ut ehatolica de reali earumdem immortaliotata sententia hae aliam ex Parte firmitur. Sansus quaeuionia . 6o. quaerimus . utrum mens humana reapse sit ἰmmortalis . hoe est . non modo auapte natura semper extitura ait semperqua vietura . sed etiam velit Deus ipgam aeternum
Philosophorum doctrina 46r. Immortalitatem humanae mentis negabant in primit Leucippus . Democritus . praesertim vero Epicurus , qui Di scipulas suos . ut voluptatibus liberias fruereutur , excitabat di- r. ad Timoth. cv. 6. N. 16.
39쪽
36 ne I sentia. humanae die ens e adamus et bibamur . . post mortem nulla votaptas 3 qui autem timebant mortem . bis verbis solabatur ; mora nihil ad nos . quoniam cum nos umtis , mors non rat 3 cuimsara mors adeat se nos jam non sumus is . . Fero idem seribit Lueratius Carus b Nil igitur mors est ; . ad nos neque Persinet hilum 4 .. Noverant enim . o lunem fidi mi obsistendi minis faculi tam Γλ, ac vitam voluptatibus deditam ab lino turbari is hi in eniis humanae immortalitas credatur . Pessimae huiuν sarin magistros sequuti sunt Thomas IIohhesius . Tolaud. . coo arde Helvetius, Lametri e , Miraba ud . Freret . bipteriatis las . nux
duli vulgo gli viriti forti . et Athei sine . Quid/m ex Stoi- eorum iam ilia . qui . reserente Plutarcho te . indoctorum
animos . eum imbecilliores Sint. Citius. Soluto corp re . RS- serebant eonciderer doctorum autem . eum Sinti firmiores. Paullo diutiua esse duraturos, illud demum saleb qtitur . ipsos eSao reapse mortales . De Aristotelis hye super re sententia Hisputant Eruditi . Contra hos omnes lytii in . quantum e St , Pugnat humanum genus . Egyptii d , chaldaei se f. Indi eorumque Brachinanes D . Druidae in Gallia fg, . aliaeque vetustis imae ut etiamnum Sinensis . Japonensis , Tela po- mensis in Regna Stainensi , Λra canensis . Americana . Cochin-
et 1 c. Et merito : nam si certum finem esse viderent aerumnarum homines ; Rliqua ratione valerent Belligionibus . atque minis obsistere vatum 2 Nunc ratio nulla est restandi . nulla saeuitas; IEternas qnonia in Poenas tu morte timendum .
Inquit Lucretius lib. r. v. 1o8. ci Et metus illo foras praeeops Acheruntis agendus Funditus . humanam qui vitam turbat ab itno .. Omnia suffundens mortis nigrore . neque ullo ma Esse Voluptatem liquidam , Puramque relinquit . Idem Lucretius lib. b. V. 57. . Diuitiam by GOoste
40쪽
sepulcrorum eura . Inseri . Elysii campi . mos apotheos eos . aliaque id genus Plura . quae quamvis sabulis conspureata .
at in men persuasionem de animorum immortalitate penes omnes Populos viguisse manifeste ostendunt . ita ut jure merito dixerit Tullius ab et permanere animos arbitramur con Sensu nationum omnium ; et Maerobius asserere non dubitaverit b) . obtinuisse bon minus de in eorporalitate animae , quam Ea ejus immortalita te sententiam . Quid Vero commemorem
mobilissimos antiquitatis Philosophos . Thaletem . Pythagoram . Socratem. Tullium . Senecam . Platonem . quorum postremus, teste Augustino e . validis adeo firmissimisque momentis hanc ipsam immortalitatem asseruit . quod cum ejus Libros egisset Ambraciota Cleombrotus . is de muro se Praeeipitem
dederit, ut meliorem vitam ea . qua fruehatur . Elatim consequeretur Ceteram humanne mentis immortalitas est Eliam
catholicae Religionis dogma in Concilio Lateianensi V. sub
Leone X. definitum . 62. Animali. Non omnes immortalitatis ah Iinorum adserto res ae vindices inter se conveniunt' circa vim ac Pondus ar sumentorum . quibus ostendi ac Philosophis solet . Possendors
Jo: Lokius . alii quo putant . sola divina Bevelatione nobis Constare . quod Deus velit humanas mentes aeterhum conserinvare ; quin vel ipse Cardinalis Caietanus seribit . se ere aere quidem animam pationalem ιncvruptibilem esse . at ri seire tamen. Contrarium alibi do euerat . Quidam alii naturalibus hac super re argumentis nonnisi persuadendi vim Concedunt ; nattirae mationes . quas in medium protu Iit S. Tomas , Henricus et Scotus probabiliter suadere Uunt . non necessario Hemonstrare . inquit Melchior Canus th . Π anc. ca seu I. qq. lib. I. CV. 164 b In Somn. Scip. lib. D. CV. I . e lib. 1. de Cloit. Dei ca'. 22.