장음표시 사용
61쪽
s3 De Mentis humanae sentia , iustos autem in aeternam vitam sa Apostolum eupivisa ιν dissolui et esse eum Christo b ν justos in memoria aeternaeaso eὶ ; alios in opprobrium . in vitam aeternam alios evigilare . et quasi stellas fulgere in perpetuas aeternitates ἀ . Ni iii mus ceter in re per pie Ra . Quare ad objες tum Ecclesi stis locum quod pertinet . diei mus o verba illa intel Iigenda esse vel Lanquam dicta ex im. Piorum sententi η . ut putat S. Gregorius a ; vel de sola corporis ponditione . uti innuera videntur priora verba , in quibus aequa hominum et jumentorum conditio , ac sicut ex terra origo . ith in terram re ver io exprimitur a praesertim cum idem ipse Ecclesiastes praeclaras hominum supra iumeα- a dotes alibi extuleriti vel demum quatenus balomon sutu
Tam animarum hominum et Brutorum sortem uti a naturali ratione non omnivo constare Putaverit . Illud certum est . ipsum Eeclesiastem . nimorum immortalitatem aperte RStruere.
dum inquit D t revertatur pulo is in terram . unde erat , reviriιus redeat ad Deum . qui dedit illum
tor . . Auctor libri Sapientiae ex impiorum persona manifeste loqaitur a sequitur enim i haec cogitauarunt et erraverunt. t axcaecaoil enim illos malitia eorum . ipse autem e iustorum . inquit m . animaa in manu Dei fune, et non ean-gae illos ιormant M mortis . to a. Da immortηlitate animae . de sutur 4 post mortem Te
turrectione . deque altera apud inferoε vita .plendidissime disseruit S. Iob. Quare obiecto in Ioeo de homine loquitur. Pro ut ex anima constat et corpore'. quibus ab invicem sejunctis. . totus Persectusque homo non inplius subii tit et unde quaeriti. ubi Po1t mortem sit .
62쪽
is preenni Uusdem cogitationa . , CAPUT III.
De essentia Mentis humanda . et perenni ejusdem eogitatione .
trarum ae valis cogitatio sit phystea seu realia humanae Mentis essentia t
d, venit humanae mensis ae io . pereeptio dempe, 'dicium. dubitatio . ratio et nium . vo Iitio . amor . a iste que . quφt 'u' rount i eiusdem mentis operationes et
63쪽
6o De Men is humanae essentia .ro 7. Coro I. Non itaque de ideali tantum mentis essentiac ib. , nec de cogitandi saeuitate ac vi sermo hoc loci est is
ro8. In actuali cogitatione sitam esse animae humanae es- gentiam . celebris est ae notissima Cartesii opinio , cui Prae
- . . . . : ' . . I et ... 4 4 -
' P. Sagner Psychoi ration. Sec t. I. cap. a. q. I S. 1 trium sequuttis putat iv vi repraesentandi animae essentiam eonsistere. me idem asserιt mko Psyebo l. f. 44 i . . Qui piam simile docet etiam Storchenati . scribons c Psych.
3, 358. , quod vis cogitandi qssensitam. animae humanae e snstituit . Nisi in definiendi physicis seu realibus rerum essentiis obstaret breoissima intellectus nostri acies . qu en tium mundum introspicere uix aut forta 3Se ne Mix quiAem P reae . et Per vim cogitandi ea usurpetur , ex qua omneε Pr inmune. ejusdem mentis OAerationes f. io 4. γ ; non equidem multum rePugnarem . Facile enim eo nomis . oim ι liqm eSseo mente ipsa inseparabilem tum primum illud . quod. in mente est ; montem etiam, et Originem aliorum attributρrum .aci Prostrie grum essentialium . qtiae in mente habentur ; ac emum ill id ipsum primum . Per quod mensi ab altis quibus Fuo rebuε .e ential iter seu specie diuersis distinguitur . Hic POStremuS e sentiae realis character aliquam di cultatem ραμ νοβ β videsur . cum et Brutorum anima , et certo cqrtius Angelii eqgitandi vim fabeant . et tamen essentialiter a men re discriminentur . Veruρο si uim cogitandi. .i qualiε in no . bis est . attente perspexeris . deprehendes profecto , Φε mmultum ab ea , quae in. Angelis est et in Brutis . Hi erre et nostra enim cogitandi uis saeuitatem rationis compte Giιur . qua caret anima Brutorum et facultatem sentiendi , ob quam mens ipsa ad corytis ordinata est , ,qua ceteroqv.
Angeia per se se destituuntur . Sallem tanquas ideatis eju-c em mentis essentia juretexistimanda Mac Midetur . .
'' In quoddam Programma in Belgio editum i a. crἐ-hit Cartesitis r nemo ante me . quod sciam . illam mentem Iin sola cogitatione sive cogitandi saeuitate . ac interno Prin-eiPio consistere aεso ruit : quo quidem in Ioco cogitationem
64쪽
et Perennἰ ejusdem cogitatione . Gryrae e et eris adstipulatus est Nicolaus. Malebronchius a inquit
enirn r nemo eSt , OPinor. qui super ea re serio meditatus non agnoscat . essentiam mentis consistere in sola cogitatione 'a . Ceteri negant . Pluresque se plano gnorare . in quo demum conati tuenda sit , uno ore Pronunciant .
rop. Illud esse nequit physica seu realis alicujus rei essenistia . quod non omnes habet Physicae . Seu realis essentiae
Non Ou Me physicae se realis essentiael characteres habet aettians mentis humanae cogitatio .
aio. Pr. Primus essentiae realis charactor nεt . quod ora die insepar ι is a re . cujus est.essentia Onto I. g. sέ. γ . An cogitatio. actualis separari a mente Possit nec ne . ma g q. eu intuet Philosophos controversia , de qua paullo inserius et ipsi. a Ii quid dicemus I. 323. . Illud certum est, alios realis essentiae char 'cieres in actuali cogitatione omnino desiderari , ut statim probabimus .
cum cogitandi facultate confundit . Verum tum Iocus , e tis Paullo ante meminimtis f. aDέ. . cum hic alter t uec etiam sine ratio De affirmavi , animam . ubicumque sit , etiam in matris utero . Semper cogitarς . Nom quae certior aut evidentior ratio ad hoc potest optari . quana quod probaverim .ejtis naturam sive essentia vi in eo consistere . quod cogitet EPist.. 36.l part. n. , cogi totis' em.actualem manifeste innuunt . Quana die endum . Cartρβium Mel sibi non cohaerere . νδια priori sententia recessiεse , Mel demum PiataS4v . mentem σε Se adeo Purum aetum . tit, nulla Ἀα Usu . Sit Potentia , ois nuIIa . quas ab ejus actibus atque exercitio distinguatur :quod de Deo asserunt Philosophi , nosque pati Ilo r erius
65쪽
M . Do Mensis flumanae essentia .r Alte e eliεrget Fr est . quod sit primum ilItia ι quod est In
Eata re . e vae Are essentia ibi . s6. . At mentis humanae actualis Cogitatio alipponit se priorem . saltem PriorItate ι ut aiunt natiastas vel caussae Log. g. 8o. . ipsam saeuitntem seu vini cogitandi i illa enim nihil aliud est , quam hujus modificatio et exercitium 'J . Tertius est . quod aliorum a teste Iutorum ae proprietatum essentialium . quae habentur in das a re . c tis est essentia . fons sit et origo ontol. 3. 97. . At hujusmodi pro feeio nota est notis alis eo gitalio a nam eo gitatione aetnali est prior vis eo gilandi ; atque ideo non cogitandi vis . quae mentis humanas altrihutum est vel saltem proprietas . ab actualieogitatione . sed ex adverso aetustis cogitatio a tori landi vi Procedit . 'Postremus tandem est . quod sit primum illud . per quo aedata res . cuius est essentia . ab aliis quibresque rebus essentialiter aere fracte dioersis Eisfingua kr biae. q. 98. . Verum actualis eo gitatio sie ut non est primum iis id quod in nMnt g est . uti mox vidimus; ita esse denud illud pri mum . per quod mens ipsa a ceteris diversu e sp belei robus es-llent aliter diaetimetur . Quare Boot omnes phy, i eae dic. Q. E. Pι
Actualis rogitatio non est physi ea seu realis, ' humanae mentis essentia .' ε r. 6. Illud esse neqnil physi ea seu realis Hie uius rei ea entia . quod non omnes habat Physicae seu realis essentia σΩba ueteres I. ros. ; atqui non omnes physi eae seu realis essentiae charaeieres hahet aet sis mentis humanae gogitatio
66쪽
st yerenni ejusdem cogitationa . 63
II. 4. c. m . . D. min. , iei naturam atque essentiam Sive realem sive idealem Wxplicare debet di finitio . C. . seu Per realem . N. min. et Con . Cum reale . rerum esse ullas Plerumque nos lateant i sit inae . ut definitiones Eliam us cum ratae non nisi idealem ipsarum rerum e 4senliam Sae se saepius
exprimant . quemadmodum alibi adnotavimus LOg I. 167. . Iam vero dum Philosophi mentem humanam esse substantiam cogitantem definiunx . vel actualem ipsam cositationem. vel unam cogitandi vim intelligunt . Si hoc alturum nihil Plane nostra . quamvis cogitandi vi, diei possut realis vel saltem idealia ejusdem mentis essentia c j io 7. : Si .Rutem primum illud ; laudata definitio ueque realem neque idealem metitis effientiam exprimeret . eum actualis cogitatio non omnes realis essentiae char cleres nobis exibuat a. llo. .
II 4. Inst. Realis essentia talis itidolis esse debet . ut ipsa Pssita . res qαoque ponatur . cujus est essenti tol. . 95. atqui posita actuali cogitatione . qu lis in nobia oot . Ponitur etiam mens humans ἔ urgo Me. 145, 4. D. maj. re alio es entia lac. . ut . ipsa P sita . T quoque tanquam per quid Primarium potiatur . si jus est esse uti . . c., tanquam per quid secundar ium , maj. et contra D. min. N. Con . Realis esse uita est Primum illud . quod est in data re . eujus est essentis Onsol. 9 bd. : ergo Per ipsam tanquam Per quid primarium Ponitur re. . cuius essentiam constitvit At vero actualis cos ityli O a ςOSitandi vi procedit . unde neque est primum illud . quod in mente concipitur; neque per ipsam tanquam ves quid Primarium , sed per quid Aecundarium dumtaxat pni r meus humana 3 ea iere modo . quo . Posito colore . Ponitur eurvus . vel . effectu posito. poni ur etia' caussa . quin . lari en color sit eorporis essentia . et effeς tus es*enii' ait .u Be cauSΔae .ri 6. Inst. Actualis cogii xio est primum illud , quod in
ctu iam cogit aliquem praeaqpponere tanquam ae ipsa Priorem Priori Rie n tqrae vel caussae suη- eqs claudi vim,r nam in Deo cogit ndi pote utia ei ς0git Ritu ips' uon nisi unum a quis
idem aurit . Postrema ruens humaua per actualem cositat D nem, qualis in ipsa est . a materia, quin etiam ah Augelis atquct a Brutorum anima . et quidem essentialiter distinguitur;
quod est alter essentiae realis character Ontol. k. 98. .s 37. . . ad I. Mena humana in hoc unionia alatu ae ipsa n
67쪽
64 De Mentis humanae esεentia , immediate non contemplatur I. 85. ; sed quid ipsa sit . ex auis actionibus atque effectibus deducit . Hinc prius quidem
Priori talo temporis actualem nostram cogitationem in mente Concipimus ; sed tamen non tanquam Primum Prioritate nα- rurae aut caussae . cum ipsa a cogitandi vi tanquam esse et usu Caussu sua procedat . 3 .
II 8. 4. ad 2. Cum Deus sit immutabilis et infinite perse-etus 3 e3t etiam totus et Purus aetus . ut inquiunt Scholae a se ilicet quidquid est in Deo . na ejus naturam atque e Sentiam pertinet ; unde totus intelligentia . totus sapientia . totus omnipotentia . totus misericordia est . nee ullam habet Potentialitatem r secus enim cum aetus potentiam perficiat ;Deus agendo seipsum 'perseeret ac mutaret; quod Plane re- Pugnat . Verum mens humana est finita . perficique ulterius. et mutari potest et re ipsa in dies perficitur , ac mutat ne is Non est igitur purus actus . sed habet suas vires , quae ab ejusdem essectibus . seu cogitatione omnino distinguntur. I 9. 4. ad 5. Non negamus , mentem humanam Per Retua Iem 'cogitationem . qualis in ipsa est . a materia . ah Angelis , atque a Brutorum anima discriminari . Sed quid tum Τnonne etiam corpus a quibusvis spiritibus per colorem distinguitur 7 Necesse est ergo . ut sit Primum illud per quoclamens ipsa ab aliis rebus essentialiter diseernatur tol. f. 98. t quod do aetvali ejusdem cogitatione dici sane non po
Orum Mens humana . quoad corpori copuIuta eM , in Perenni cogitatione ore fetur Quid faenserine hac super re Philosophi . 12 o. Meutem humanam in perenni cogitatione versari . ne-g ut Seholasti et . P. Ferrari. Io Clericus . et Lockius 3 du-hitant inter teteros Fortunatus a Brixia . et Montei rus ; assir-m Nnt demum Cartesius . Malebranchius . Silvanus Regis . Le hutrius . Wolfius . Antonius Genuensis . Storchen au . ulliquePlores . qui hos praeiverunt Thales Milesius . Tullius ab . Pla- nici. iique omnes . qui animam naturam irrequietam di-
68쪽
i tat. Animad. Cartesius . cui assentitur Malebranehius . ex eo opinionem suam ostendit . quod actualis cogitatio sit phy- alea seu realia humanae mentis essentia c Annot. ad i. ro8. . Verum eum ill ut ait plane salsum c k. Qi. i ruit hoc prae cipuum assertionis suae fundamentum . Duplex argumenti caput usurpat Antonius Genuensis α x alterum petit ex notio me oleae . quae nonnisi in aliqua actione est posita τ Plantam enim . ignem . atque Ialia tamdiu vivere diei mus . quoad a etione aliqua vitali agilantur scilicet vitam in actu primo
c ῆ. 56. omnino erit cit hic Philosophus . Alterum derivat ex
quo anima neque natura aua , neque a Ita externa caussa , Deo excepto . possit a statu cogitationis ad athlum incogitantiae transire . Dicam quod sentio . Primum illud non adhuc ex- Ploratum videturi plures. enim etiam vitam in aetu primo , et quidem seorsum c 'vita in aeria seeunas concipiunt . Pr lecto semen Plantae vellest plane mortuum . nempe ad vitam ctualem est omnia o 4ceptum ; vel aptum est ad hane Ipsam vitam , nimirum ea σmnia in sa his et . quae ad vegetationem requirunbur a vel demum ae tu vivit 4 . seu vegetatione actuali est praeditam . Primum mortem a alterum vita in imaeeu primo ; postremum denique vitam 'in aetia secundo no- his repraesentat . Quare . inquiunt . ex una sommuni Vitae notione non necessario 2.qui videtur. . quod mens humana perenniter cogitet . - . Alterum Genue nais argumentum est huiusmodi . Sicut nutu Ium corpus auapte natur. R. motu ad quietem. et a quiete namotum transire potest 3 ita nulla auhstantia potest transire ab rections quacumqui ad inaetionem . eum res quaelibet natura sua esse et conseroari exigat. nee ipsa sibi sit contraria;
et ab in aetione ad aetio nam . eum ex nihilo nihil fiat Οα- eor. ι7. . et nemo dare sibi poasit . qaod non habet bid. 265. . Anima igitur nequit natura sua a cogitationi
statu ad statum incogitantiae . aut vicissim transtra . Verum hoc Rrgumentum supponit . mentem ita suapte natura . et immin hoc unionis statu cogitare . ut necesse non ait . ipsam ab ulla externa caussa ad cogitandum determinari; quod saltem
incertum est , uti ex ita constabit . quae de mentis et eor- Porix
69쪽
66 Da Mentis Aumanae essentia . Poris et mmercio . tum de nostrarum id earum origine suis ἱα locis die emus ἔ. 464o . Interim observamus, quod si anima si voa Deo . uti Duca ionalis, rum 1entpntia est . sive R corPore,
ut Pulant in nuxionis tae . ad cogitandum de ermiuari debet sole ut nulla apparet absoluta repugnantia ..quod neque De Neque corpus eamdem ad cogitandum de torminet. iti etiam nulla . quod mens ipsa aliquando non cogitet. Nempe sinum Tes aliqua alia re opus h bet , ut psat a b e e sanie k in etiam ab acitone sua era os o poriati. Diui fori asis Posse ι , quod meus , desistentibus ceteris . seipsam coni. mplaretur , vel saltem ideas quas antea habuisset , rursus iaspis pi . Sed
primum illud salaum eat . quantum od Praesentem unio' i statum pertinet ζ i. 81. ι hos autem alterum auppynit . τ' Tum ideas esse a perceptionibus realiter distinctas i quod cηrto definiri haetenus nou potuit . Ex hia porro sons at . qu se modo Per interruptam hi ve Dei alvo corporis astionem ira . nimam . haec Per intervalὲa temporis cositare, possit et .
cogitatione cessare. At . urget Genuensi rit ouum no ' cui
ε mens . na sentie quidem naque viae . . . nihil tum igis ur en t nam in ra ai Hei fila ablatia . quid ego die .uPeresse . quod sit mens Nempe supera et sybst utia . qua suis attributis et viribus foret .onata . qu muta nullam Retinenem astu produceret; quod oerte univerat in ini rebus pro ii.
neque mirum est nequa repugnat . Ceterum erere neqvit
hic Philosophua. mentem intinibitam redire oportere . sit non ς gitet . qui supponat aut quod actualia cogitatio ad essen, ii mi ei uadem mentis pertineat a quod salsum est vel νηllem incertum ; aut quod anim tuo vita in actu saeundo . e Poε it quidem subsistete ; quod est ad Primum caput . de qu .ntea . redita . Haec ideo i lasa oratione Pensaculi 4umus , u et fidem nostram .i quam superius dedimus f. 56. , liber 'remus . et intelligant tirones nostri . controversiam h nc, liis angumentia . quae totitaniisque. dissicultatibus non int.bnoxia . quaequφ in quavis hypothesi locum habeant . defi
70쪽
et perenni ejusdem eoeliatione.
erisimile est ἡ mentem humanam . quoad eorporieopulata ost , in 'erenni eogitatione versari .
I 22M 'H. Certum supponimus ι ea slim necessuriam . quo
da praefro eidem suhi omnia ad agendum requisita . semper re ηpsa agere uti ex haussae nheessariae indole tol. ἔ.αέ8. manifeste de dueitur a Chelum praeterea eat ς mentem humanam in hae tantonis statu esse quoad aliqdas aetiones suas eaussam plane necessariam , unde nee ussa est ut dolea mus . si impressio salis violenta fiat In sensibus , et usque ad e erebrum de fatur . Si itaque anima E . quoad eorpori copulata est . praesto sempes sunt ad eos itandum requisita a dubitari non potest ι quin re ipsa σemper eo gliat . Age modo . Ea est . latentibus omnibus . animam inter Et eorpus commercii lex . ut . positis quibusdam in eoYpoth motibus . quaedais respondentes eo litationes in mentii ex o Fianis . At
vero nullo unquam tempore ι quoad anima' eum eorPore u-tii a est I in eodem destitit motus a Ad statum vigiliae quod Pertinet . est adeo manifestum . ut vel ipsa Lehius eumdem ad pellar e Bon dubitaverit alarum eogitationis . In gomdo etiam profundissimo viget eurdis motus et arteriatam ι hirculatio sanguinis , respiratio . et borum digestio . nutritio . spi rituum vitalium . nervorum quoqse . et musculorum actio non interrupta . atque id genus alia . unde s brilla cerebri. nervique ab eodem .exorti variis . mirisque modis Imphiluntur . eo mutiuntur ι agitantur . Hinc vetera phantasma a revivisenni o novae per a istociationem separationem vi fiunt , inindeque pso ducuntur somnia . vel saltem sehsiones ' internis sillis moti hus in mente exeitari et possunt et debent . Aaten pux ὲ quo laetus in utero matris deliteshii ι quod pec ne Ben minus e eria res est 'anlma etiim non infunditur eorpori . , nisi adeo evolutum sit aptumque . vi vitales Iuncildhes pera-gai eget et . atque alia emciat , qulle vitae actualis anni propria . quaeque laudatos motus omnino requέruh . Aee edit eodem , quod eum aret ijsimus matris eo sphs inter et eorpua foetus inle ee dat Bhxus ι fiesti nequiti quin illius motus lintealfert aliqua ratione communi centur dQuid sero . si taetus frequentissimis moti Lus ae pulsi hus uteri parilios ad Eo eo neutiant . ut velut gesti e et subsultara in tergum videantur fAd lethargum post femo quod ait in et . Ite et eorpus nullos edat externos mos ut 3 Intern tamen . quamvis minus vividi. iis lDi iligod by GO le