장음표시 사용
291쪽
Art. I. De impugnatione. a 3 3
seeundum verδ, nempe, impugnationis ordo, est a Deo. Et ratio est;quia sua diuina sapientia nouit malis uti ad bonum. Hinc,quando impugnat ad culpam, noa mittuntur a Deo: sed quando impugnant δd poenam, scilicet, puniendo,dicu tur a Deo mitti. Secunda discultas. Impupnationem inae Palem inter omnem Potentem, O ainitum, ct hominem infirmum, e ignarum, cur De tu permittis pDuo titulus difficultatis innuit. Primum est esse inaequalitatem inter demonem oppugnantem,& hominem oppugnatum.Secundam est, quae vc huius impugnationis,& aduersuutis causa.
Inter hominem, & daemones. poenes pugnam, non est inaequalitas. Et ratio est; quia ad hoc,ut non sit in aequalis pugnae conditio, fit ex parte hominis recompensatio pruno, & principaliter per auxilium diuinae gratiae a secundario autem per angelorum custodiam. Vnde Eliseus ministro suo dixit. Noli timere; plures enim nobiscum sunt, quam cum illis. Et B. Paul. fidelis Deus, qui non patietur vos tentari supra id, quod potestis, facit etiam cum tentatione prouentum. Ad secundum autem re bondetur varias esse causas, ob quas hominea a daemonibus impugnantur, quae sequentibus propositio ubbus continentur. Prima Propo'io. Dcmones malitia sua excitantur,vi homines 1 Dei obedientia avertant.Et probatura simili; nam , ut qui alium odio habet,conatur illius subditos 1 debita obedientia, Screuerentia mouerenta daemon meliores, & sanctiores quosque a Dei obsequio auertere laborat.
Hinc, D. Hiero.ad Eustachium.Non quaerit diabolus homines infideles,non eos, qui solis sunt, sed de ecclesia Dei rapere festinat. Escae eius electae sunt. Iob subaertere concupivit. Et deuorato Iuda, teros Apostolos cribare volait. Vnde Iob . habet fiduciam,quod influat Iordanis in os eius. Vbi per Ior danem intelliguntur baptizati; quia baptisinas in Iordane originem habuit. Secunda Propositio. Secunda eausa est eorum superbia respectit diuinae potesta tis,quam usurpare conantur.Ratio est; quia, ut Deus habet Angelos sibi Gaistrantes, & in ossicijs determinatis ad homi
292쪽
Itie. 22. Dum sitiitem assilientes; ita daemon nititur habere determina Iob o. tos ministros ad hominum impugnationem, & perditionem. Iob i . Et ideo dicitur Iob I. Ipse est Rex super omnes filios super' biae Ea empla huius rei reperies in vitis patrum , 3c in Croni-- cis nostri ordin; s de capitulo celebrato a daemonibus Assisj prope ccclesiam Portiunculae. Tertia Propositis. Tertio mouentur inuidia. Et ratio est; quia daemones hominum se luti inuiden res, quo ad possunt, eorum profectum mis . i. impugnationibus impedire conantur. Ideoq; dicitur Sap., inuidia diaboli mors introiuit in orbem terrarum. Et I 6.q. 2. Cano. visis, scribitur de diabolo. Qqod dolet satis, &erube Celtcharitatem,quam non potuit in cetiis conseruare, homines habere,& coelum,unde ipse tanquam sulgur,cecidit, ascensuros. Et licet eius poena accidentalis ex damnatione impugnatoria augeatur, nihilominus impugnant, & tentant. similes invido
illi,qui; ut auaro,cui inuidebat duo oculi eruerentur, sibi unuerui postulauit. suarta Propositio. Mouet quoque illos diuina iustitia, quae illis: ut instrum e , υ . , ris ad homines puniendos Vtitur. Patet 3. Reg. 22. ubi legitur, missum fuisse spiritum in mundum,ad puniendum Achab,Rest in Iliael. Deci pies,& praeualebis. Quinta Propositio. Quinta cause, quae eos incitat ad impugnandum, est hominum pigritia. Quia alma, nempὸ virtutes, quibus se defenderege bebant, perdiderunt. Sic. n. legitur in q. p de vitis patrum,responditie quendam Abbatem, lenem percontanti, cur daemo-- . nes suis impugnationib homines vexarent 3 Quoniam arma, inquit, perdiderunt l.virtutes, poenitentiam,hunulitatem,obedientiam,& paupertatem,&c. Tenia dis Quibus modis a 4monibus homines impugnantur ZRespondeo. Varin, qui sequentibus propositionibus con
Prima Propositio. Impugnantur a daemoni b. homines primo ab extra P obiecti extriti feci propositionem Ratio est; quia cognoscens Lucifer cum suis satellitibus callidissimus ad decipiendum , M ad nocendum potetissimus,tortuosus humani generis inimicus ,
se non polle hominis voluntatem immutare, vel mouCTe,riC- sue in eam cogitationes directe,&intrinsece immittere id. n.
solus Deus,qui eas creauit, ut ex iam dictis constat,pr stare po
293쪽
testi sciensque hominum animas, secudum dispositione in coi-porum inclinari,&actus virium interiorum spiritualium anim nempὸ, intelligentiae, memoriae, & voluntatis fieri, iuxta sensuum exteriorum immutationem. Praeterea cogia ostens quicquid bogii,vel mali,ab extra est, intrare non polle in illa, nisi per quinque sensus exteriores, qui sunt veluti fencstrae tabernaculi aniuiae, ideo occulto modo, quantum a Deo sibi permititur, conatur quinque hominum sensibus aliquod lensibile obiectum, aut natura formatum, aut de nouo fouoadu obij cere;vt quando corpus a flumit ; aut persuadendo per forma tam; ut fecit Hevae in paradiso, operaturque in illis obicctis , naturalem eorum virtutem intendendo,d dilatando, ad c is cacius imprimendum, de.in tuentem inflammandum. Nam,Vc potest in praestigijs facere; ut virga serpens esse vidcatur:ita quo que efficere potest, ut liquor insipidus, sapidissimus, & facies turpidissima mulieris insipienti amasio gratissima appareat. Adeo ut vere dici possat sub specie huius rei diabolus laret Facit tandem,ut homines avibus canibus Icc. afficiantur, S. dclectentur in quibus daemon illapsus est ; ut se hominibus magis intim iungat,eosque impugnet,& perdat: ut scitur in Ausu habuisse hominem coruum que udam diabolo plenum, mira bilia facientem,& loquentem Secunda Propositio. Dimones secundo impugnant homines ab intra, passiones partis sensitivae, scilicet, irascibilis, de concupiscibilis cxcita ado,praesertim quae sunt vehementiores, & facilius excitantur; ut sunt amor,ira,luxuria,gula. Haec enim quatuor peccata sui
media potissima,&conuenientissii na,quibus mentis c qcitas, corporis grauitas, virium omnium pigritia, spiritualium ibin volentia, taedium negligentia,accidia,desidia diuinorum, in ducuntur. Quas ob res poti ssimum homines impugnant, At drint. Quoa autem tales passiones,& maximὸ quatuor di in peccata excitent .Probatur; nam cum omnia bonis, & ima lis ingelis, ut supra dictum est, quantum ad localem mctum, obediant, poterunt, nisi a Deo prohibeantur, illos humoics, cx aibas tanquam ex materia, or lasciuus,ira,sula,& lux Ariaeriantur, alterare,& inccdere; ut sunt cholera, sanguis, carnis, piaritus, &c. Pol sunt quoque ab intra alterare aliquos humOres: νt melancholiam,& huiusmodi, quibus actus potentia: nutriendi,& appetendi immutentur: ut homo vel esuriat, vel fa id non patiatur. Extant multa de hac de re in vilis p vem exemPla. Tertia
294쪽
Impugnantur etiam homines ad intra a demon ibus peribantasiae,vel imaginati ut immutationem ex motione localipirituum,& humorum corporalium productam. Et ratio est, quia, teste Arist. in libro de somno,& vigilia: quemadmodum descendente plurimo sanguine ad principium sensitiuum, id
est,cerebrum, vel ad cor animalis dormientis,descendunt etiamotus,id est impressiones, phan lasmata , & species relictae ex
motionibus sensibilium, quae in sensualibus spiritibus conseruantur. Et cum mouent principium senti edi,id est, cor,vel cerebrum,sunt tunc causa somniorum, visionum,apparitionum
imaginari E dormientibus. Et quado motio talium spirituum est fortis,etiam vigilantibus sunt causa aliquarum apparitionum,quod in phreneticis experientia comprobatur. Perinde virtute bonorum,& malorum Angelorum,quibus sanguis, de humores, & corpora, quo ad motum localem, sunt suoiecta, possunt impressiones,& phantasmata,& species relictis ex motionibus sensibilium in phantasia,vel imaginatiua moueri; vitangant principium sentiendi, nempe, cor, vel cerebrum, Scfient runc apparitiones, vel phantasiae,aliquando cum alienatione a corporeis sensibus: ut somnijs, aliquando sine tali alier bra natione. Verum enim vero quantumcunque huiusmodi imas nationes, & si turpissimae nobis arte daemonum, vel vigiantibus,& orantibus praesententur, nisi consentiamus . ad peccatum nobis non imputantur. Et ratio est, quia sicut durnitatio tu fide, quae procedit ex scrupulo conscientiae, quae potius poena, quam culpa dicenda est, cum frequenter accidae D. An contra voluntatem, nee infidelem, nec haereticum facit dubi-ς tantem; ita ijs tribus extrinsecis,vel intrinsecis modis diabol do hα earum impugnationum,nisi voluntate c5sentiente,peccatur
D. aemones impugnant homines per in directam virtutis eo gnoscendi concitationem. Et ratio est; quia daemones non possunt immittere cogitationes malas in intellectum, & asi sectiones in voluntatem, interius illa efficiendo: propterea , quod usus virtutis cognoscendi, suae cognitiuς non daemoni, sed Deo ,& uoluntati subiacet. Vocatur tamen daemon incensor malarum cogitationum, quatenus incitat ad cogitandi' in mala, Se ad appetendum cogitara. Quod quidem fa-Ci r , vel persuadendo , vel passionem excitando. Et his dui r μ' si bus modis intelligitur Damascen . lib. 1. Quando dicit, Om
295쪽
nem malitiam;& immundas passiones a daemonibus fui e excogitatas,& inuentas. uana disse. Eii maior potestas concessa daemonibus, quam malis ba, minibus,ad homines impugnanaos
Super bonos,& malos homines, maior potestas est a Deo malis hominibus , quam daemonibus permissa. Ratio est: quia ea perimento comprobatum est, tyrannos, & alios iniquissis mos homines, permittente Deo, pro suo arbitrio optimos Osque,quando,&quo voluerunt modo, impugnasle,afflixisse,& interfeci sie, quod communi concursu non fuit daemonis bus super homines concessiim . Alioquin scientes omnes homines in peccato mortali morientes, statim esse damnandos,
eos intermissent. Deinde, quia homo magis potest ab inimisco homine,cum sit visibilis, quam ab hoste daemone se deieci dere,cum sit inuisibilis Praeterea: quia daemon est periculosior inimicus homini, ut pote, qui conatur praecipue spiritalalia, . moralia bona,sine quoeus nemo beatus emcitur ollere quam ct homo homini, qui, ut plurimum bona fortunae, vel natur et
natur auferre Quia licet possint corpus occidere: non tameanimam. Non terream Ini ab his,qui occidunt corpus, S c. sima dipe. EII ne agens naturale potentius, ad bonos uariandos, quam, sit agem lιberum, Ut homo
Agenti libero, huic statui viae subiecto, maior potestas concessa est. Confirmatur exemplo multorum sanctorum mari' rum,qui igni,aquae, veneno, bestijs,&alijs sexcentis tormentorum generibus expositi, incolumes euaserunt; qui tamen d agente libero actione gladi j mortui sunt.
cur actio nati raditer agentium aliquando Dit a Deo in sedit o actiosassiissemper in omnes sitiumsrura et . e m,ct nunquam impedita Prima Propositio. Fuit aliquando agentium naturalium a mo a Deo permissia; vel propter peccatum eius,qui laesus est; vel eius, cuius impie vite innocentes igni,. mari , busti js, &c. suerunt applicati, vel quia impi; non erant digni moueri miraculo, udi quia iustum erat, vi e una malitia compleretur, dc metitum martyrum in-ς rementivo susciperet. Secunda TYopositio. Fuit aliquando agentium naturalium actio prohibi a : ut
296쪽
et o suaest. Ica de daemonibus.
martyres verὸ esse fervi Dei, cui omnis natura obessi apparerent,& ut ita manifeste omnibus fieret, ab innocenti nata 1a, quantum in se est, hominem innocentem non laedi. Tertia Propositio.
Actio vibrata gladij impiorum nunquam fuit prohibita.
Primum quia gladius est instrumentum ordinarium, & principale executionis iudiciariae potestatis , ad facinorosos homines castigandos, animaduertendosque , ut constat. V. de iurisdictione omnium in dic. l. imperium. Et ideo Deus iaa quo est omnis potestas,eius executionem potius semper coseruare, quam impedire decreuit Secundo quia gladij prohibitio non suisset pro miraculo recepta, sed arbitrio percussoris, quasi fingentis se non posse percutere, imputata. Postr mo quia cum apudGentiles.famosa quςdam superstitio esset, magos doemonum operation ς facere consueuisse. ut gladi,
non scindereni, noluit Deus gladij actioneprohibere; ne illi, in quos vibratus suissct, suspecti de superstionibus haberetur.
Quidam ex daemonibus sunt in hoc aere caliginoso detenti ,& alligati quodam modo, qui dati sunt nobis in miniasterium exercitationis nostrae , usque in diem iudici j, ut nos impugnent, & tentent, nobisque insidientur, non tamen vltra id quod possumus; in quo quidem loco libentius commorantur. Quod colligitur ex eo, quod, frequenter a Christo petierunt,ue in infernum mitterentur.Non quod eorum pCe Da minuatur ; nam quocunque pergunt; ignem , quo serie per ardcnt, secum et ut supra diximus, portant Sed quia in gis poenale sibi existimant, esse in inferno ; ιδ quod rarius nos imp gnare, & contra nos agere possunt quam dum in hoc aere caliginoso, nobis propinquo commorantur. Secunda Propositis. Alij sunt daemones in inferno existentes, qui modosiola Sanimas , post autem diem iudicij animas, & corpora impu- I u. 26 ignabunt tormentis assiciendo. Constat Luc. i5. exemplo douitis Epulonis. rtia Propositis. S Thom. Sunt & alij daemones in purgatorio, ante animas assiste i i M . tes , illas irridendo, & eisdem de supplicus suis insultando .
4. O ., L. LUn tamen torquendo.
297쪽
. . P. q. De impetratione ἰr a i
Cur m purgatorio daemones animas non impugnant a
Respondeo. Quia in praesenti vita eorum victores extitem S.Th. ubitant, potestate torquendi Illos earent. Patet exemplo; nam, V. sv. ia humanis filius a patre castigatur de fur, vel hostis a carni sic fagellatur,ita in diuinis, cum animae in purgatorio existenta sat filiorum Dei, non a daemone diuinae iustitiae carnificet a patre coelesti puniuo tu CD u B I V M IIII . '. a Puniuntur ne pre angelos bonos Res adeo. Nectuaquam neque enim verisimile est;n t Ili boni suos eiusdem gloriae comparticipe, futui CS, tam Veri eater affligant;quin potius visitant,atque consor tanti uim dissic.,Anariis ne daemonos mitibes morienti. c)n' dia τι isium impugnem oC o N C L Vis I O. n. l iit. T Az De lege communi daemones onines morientes impugnat . iEtrario est; quia sicut Angelus bonus non relinquit homirnem, usque ad finem moltis inclusuὸ, ei apparendo, assistendo, auxiliando, de bonum persuadendo: ut consta l. - , Α.Reg. 6sum L ita de Angelus malus non sinet in fine vitae impugna- , Ie , Rinsidias parare. Non enim minus pronus, S continuus, est damon ad impugnandum, & decipiendum, de perdendum P hQminem,quam bonus Angelus ad adiuuandum,&custodieni 'Adum. Vnde glossuper illud Genes 3. Ta insidiaberis calcaneo G. o. eius, idest,fini vitae nominis. Et Hugo Cardinalis locum, de Hugo. ἐτmonibus in more apparentibus declarat Nam inquit,su nt' Eca. 39. triritus, qui ad vindictam creati sunt, & in furore suo confir- R. Anginruuerunt tormenta sua, &in tempore consenimationis effu- Pyla. s. Mrunt sanguinem.Lege quoque B. Aug. in locum Psal ripsi B. Greg. calcaneum meum oblemabunt. Et B.Greg. in Moral c. 7. Vbi Psal. 49. adducit versum niquitas ealcanei mei circundabit me. Et siu- Lue. Imperillum.Luc. IV. circundabunt te inimici tui vallo. Vbi affir- Iob. I . Rat bonis, εc malis apparere: atque etiam Chri sto in morte, tu in eo nihil inueniisse. Uenit enim princeps huius mundist id me non habet quicquam ; quia peccare non potuit. Ibi λm scribit daemonem eo magis suis tentationibus , & gra Qpistribus hominem impugnare, quo eum magis fini appro pipquare eonspicit. Multa de hac re extant exempla, praesedi . a. N. R illud B. Martini, qui daemonio in morte apparentIdixit
298쪽
igitur niodo apparens e 'natio dubitandient quia Angelus,eum sit spiritualis, noni :κ T. 8 potest ab oeulo corporeo videri: nam inter obiectum & Jγο- . et tentiam debet eme proportio. Respondeo. Vel apparent ima ginarie:quia daemones mouendo humores in sanguinem Mominrquasdam imagines, quae ipsos repraesentast. Vel app
cur ergo quando apparent, ab onmitas a Iantibus non rudentur 3 Respondeo,si imaginarid appareant,tun non apparent nisi illis. stibus fit visio: ut in Prophetis constat,quibus solis viso fiebat. Daniel. Io. Vidi autemego solus visionem. Quod si in eorpore assumpto appareant est in eorum potestate, ut ab uno. vel a pluribus distanter, vel prope videantur. Et patet exemplo Phythonissae , & diaboli repraesentantis Samuelem, quem Phythonissa sola videbat Mul autem , & sexui ei solam vocem audiebant. Et confirmatur rati euquia eandem potestatem , quam animae beatorum. super propria eorpora glorificata habebunt ., habent x angeli mali supero corpora ab eis assumpta di anima super sorpus glorificatum omnimodam potestatem habet. Quia corpus gloriosam. est D i instrumentum summe principali agenti obediens. Et ita, ut β 2 in potestate animae erit uni, vel pluribus apparere: ita ut ab Αις - Α uno, &nona pluribus videatur, ira.& in potestam daemo ις-q- Qi nis , &e. Constat exemplo boni Angeli Daniel. t o. Ego aute 5 TM q, relictus solus, &e. Exemplo Christi Acto. q. quando apparuit 3 Saulo in via, quem Saulus videbat: viri autem , qui commit 3 et 8- tabantur, stabant stupefacti, audientes quidem vocem, ne
b. Hie , art. totam materiam tentationix in generali continς- . ς' Ric. bit,&positis aliquot dissi eultatibus, enodabituril Dura.O . P. 11,adisse. Virum sis tentatior
d H- λ . De fide est, tentationem esse. Colligitae eis innumeri l Dos, Mi eis veteris,& noui testamenti. Matth. . Ductus est Iesus inde-fΨ sertum,ut tentaretur. Et x, Thessalon. I . ne sortEteotauerit Mat. 4. vo; is, qui tentat. I. Thest. Seeundo difflarauidnam est tentatio Varie sunt tentationis descriptiones, iuxta vari Matem te
299쪽
tantium,&finium ipsorum. Nihilominus descriptio tentatio- Alix.
nis in genere sequenti conclusione continetur. in len. m I.
Tentare in genere, a quo tentatio, est experimentum de ire pia aliqua sumere. Quod Terentius dixit, periculum sacere. Ra- S. Bona. tio est: quia sic medici, quis sit essectus alicuius herbae, ten- aut 3. 2.tant per experientiam. Similitςr etiam i,&alij artifices quo q. i. nbis. tidie tentare dicuntur . sine tentatione probatus nemo esset ρrε potest: siue sibi ipsi, Eccl. 34. Qui non est tentariis, qui scit Z LT ismis.
siue alijs, ut Apostol. dicit. Et tentationem vestram, in carne 2 mea non spreuistis. Hic autem communis ratio tentationis art. I. per diuersos fines eoru ,qiii tentaverunt,ut statim patebit, tan ' E cl. 3.
quam p differetias ad diuersos modosq, siue species cotrahitur. Ad Ga-'
Respondeo , duobus modis Primo verbis, ut experiamur, S. .ubi sciat ne, quod quaerimus, vel possit, aut velit adimplere illud λ μμ Secundo factis,quando per illa,quae facimus, alterius prudentiam, vel voluntatem, et potestarem exploramus. Et uterque modus iterum contingit dupliciter. Primo apertE, ut si quis se Ii i . tentatorem profiteatur: utSanson,qui ad tentandos PhilistXOS Mai.12. , proposuit illis problema. Secundo insidiosὰ, & occultει : ut Matth. . Phari ite luauerunt Christum. Rursus contingit tentare bifariam , vel expressὰ, quando quis verbis , vel factis experimentum de aliquo sumere intendit , vol interpretati ue, iquando licet experimentum sumere non. intendat, agit . tartamen, vel dicit aliquid,quod nisi ad experimen xum sumedum. . inserri haud potest. i. t
Tertia dum. Quas Ob eausas permistis Deus tentation fieri' i Respondeo: propter easdem causis, ob quas art. .:homines Alex. Arimpugnari diximus. Quarta disse. Qui tentare diruntur O s
Tentare proprie sumptum, prout est callidὁ operiri, & A tex. Α- velle de tentato aliquid scire, ut deeipiatur, & subuertatur, IV m 2. proprium est diaboli officium. Et ratio est; quia est daemo- Oaiis
ni maxime proprium tentarer ut decipiat. Et ideo per an thonomasiam, & excellentiam tentator nominatur. Mat thae. . Accessit tentator. Et i. Thessalonic. 3. Ne fortὸ tentauerit vos is, qui tentat. glo. I. diabolus, cuius ossicium est tentare. Et hoc sit, permittente Deo, qui facit cum tenta- I. cre. Iotione prouentum.
300쪽
Hine, homines mali, qui tentant ad decipiendum prori, Inum, cooperatores,& minastri diaboli esse di euntur. Hinc, mundus, δοῦ caro tentatoris comites,& ministriatae, laniurequia illi materiam administrant.
si ni, Pr aaemon tentando intenditi Respondeo Quinque sunt praecipue, quae pertentationem acquirere tonatur. Primum est corrumpere erroribus, & perstitionibus hominum fidem. Secundum est homines insuperstitionibus cor seruare. Tertium viam virtutibus contrariam indueere. Quartum ut homo aegritudinem, & afflictionem patiatur: ita ut irascatur, & Deum offendat . Et habetur in glo. cap potest fieri,de poenit.d. I.Vltimum est hominem in suis iniquitatibus confirmare, ut ita finaliter coindemnetur, & in aeternum pereat.
Tentatis diaboli an ne causa omnis pereati Duobus modis ' potest intelligi titulus. Primo, ut sit causa indirecte, vel ut dieit D. Bonavent. ut si peccatum adi bolo,sicut a mouente primo, & sicut a motore proximo. Secundo directe, vel ut ait D. Bonavent. ut a motore proximo,& immediato.
Primo modo tentatio diaboli est causa omnium peccatorum nostrorum. Et ratio est: quia instigauit primum hominem ad peceandum, ex cuius peccato consecuta est in toto genere humano quaedam ad omnia peccata pronitas. Et hoc modo intelligendi sunt D. Dionys. Et Damasc.qui a B.Thom. hic citantur. Et D. Hierony qui a DBonavent.adducitur.
Secundo modo tentatio daemonis non est causa omnium peccatorum. Et ratio est;quia non omnia peccata,daemone i Migante, committuntur. Nam, absente diabolo, peccatum Iotest esse a libero arbitrio, vel voluntate propria, vel ait ente carnis concupiscentia.
Semper tentare anhelat; non tamen semper tentat. Ratio primae partis est; uia, cum inuidia eius sit causa tentationis, α Cmper an uideat, semper te utare desiderat,& anhelat. Secunda par probatur; quia cessat aliquando tentare b.nss, tum quia non