장음표시 사용
311쪽
Aliquae daemon si tentationes in nobis is te infidum &
ψnt lapidum, & herbarum vir tes iquas ille optime tibiit'
312쪽
Potest per quemlibet sensum tentare, grauius tamen per visum, & gustum tentat. Ratio est ; quia Otiores. sunt impressiones deli ctationum , per illos duos sensus,& ratione naturae, & ratione corruptionis molitae ex iniginali pe
Fu na ἀdaemone interiis sensatio, per sum imaginatiuam
.Aux. A- Fit quidem Et ratio est, quia daemon super imaginatis Im ar. 3. uam habet potestatem.Vnde dicitur Iob. 7. Terrebis me , penmbifi p. somnia. Propterea φ aliquando fiunt illusones in parte phirab T. tasti ea.Vnde B. Aug. in lio. de anima & spiritu ,diuersaria ps M.AMP. naisi species ostendit Sathanas, ae similat ines menti,Quam captiuam tonet, in somnis deludens, modo lata ,modo tristia ostendens Quae quidem ostenso, cum sit ad Mutaudui in fiet profecto per imaginatiuam tentatio.
Quo igitur modo,per eodem vim imagina amo tentatis 3 CONCLUSIO. ..i ἰFit per fimditudinum repraesentationem. PrQhMur aut Alex. A- ritate D.Greg.sii per illud Iob. I 8. Abscondita est in tetra pe-tin. , a. dica eius, ubi ait Intuetur hostis mores cuiusq;,ςur vitro findi ibi lup. propinqui ,&alla ponit ante saeiem, ad q- iacilius noue-D.Greg. xit inclinari , ut blandis,ac laetis moribus luxuriam, asperi τὸ rub I. autem mentibus superbiam, tram, & e. Ex quibus potest fieri. inclinatio ad maluiu,& ex consequenti tentatio D v B I V M V II. . Potui κε fieri talis seruatio fine peccato. - . CONCLUSIO. Al M.A- Talis tentatio non est necessario cum peccato Et ratio est, diu Ν3. . quia fit ab hoste, & tentatio, quae fit tantum ab ho te,non est ubis p. necessario cum peccato. Nam, licet, tentatio in imaginatiua, quantum in se est, inclinet rationem ad peccatum, in ipsa tamen ratione est inclinari, vel non inclinari, α ideo non esti ai euario hqc tentatio cum peccato. Du BIVM VIII. ., : AI x. Α- Cedit ne talis tentatio adprofectum,o viil Mum bonorum. thias . CONCLUSIO. .cba sq. . Cedit, non tempore somnij,sed vigilis. Prima pars prombatura
313쪽
t 'Art. 6. De modo tentationis. et IIbatur, quia cum in dormientibus non si rationis usus,neque et erit meriti profectus . Ratio secundae partis est , quia persectat Tepres no tentationis quam consequitur meritumὶ est, quare do iam est rationis usus in vigilantibus. Hinc D.Greg apud D..Greg. Alex. loco citato ait. Sanctos, quominus valet vigilantes,gra uius tentat diabolus dormientes. Quod Deus benignὰ perimitit. ne saltem somnus a passionis praemio vacet. . . Aerua disse. Excitat ne diabolus Omnes malas cogita
Non omnes malae cogitationes dimonis instinctu excitantur. Et ratio est; quia, licet casus in peccatum ex malis cogita tionibus originem habeat: habet nihilominus homo potestarem cadendi in peecatum , etiam si a diabolo non tentetur. Quare habebit ex motu liberi arbitrii malas cogitationes, abG que daemonis tentatione,& poterit sine illius instigatione peccare,eius tamen tentatione ad peeratum facilius inclinabitur. Vnde coadiutor,quantum est de se, ad casum in peccatum no minatur.Quod confirmat D Greg. super illud Iob. 6. Conuul D.Cret. nerauit lumbos meos,dec. dicens: conuulnerare dicitur, quia Iob. 16. quod nobis malE suggerit, nos sequentes ex propria voluntaxe implemus,& quas eum ipso nos pariter vulneramus. unde perditio tua Israel,&c.
Pues neniatis cogitationes mittereis incendere,tit tentet
Huius dubi j responsio colligenda est ex ijs, quae supra retu- Iimus,de potestate daemonum circa animas. Visam disse. r.raiatio carrus est ne proprie rationis,MA sin Iliath
Non est ipsus sensualitatis tentari. Et ratio est; quia tenta Atiae. Ationem esse ex carne, nihil aliud est,' quam tentationum car is, Mir. nis, media sensualitate , fieri , & cum sensualitas non seipsam S i Leentesinon erit planὰ ipsius sensualitaris tentatio. io,
Rationis est secundum inferiorem, & superiorem illius partem, tali tentatione vexari ; ita ut superior, media nyς a. d. i inferiori, tentetur. Ratio inferioris rationis est, quia immς' Misia.diatὰ sensualitati est coniuncta. Ratio vero superioris partis 'est; quia pars superior se habet sicut vir; & vi vir non fuit immediate tentatus a set pente, ita di superior pals non ten iatur a sensualitate inanrcit ale; i)d, mediante luseriori parte
314쪽
rationis. Et ita quo ad hoc D. August. I 2. de Trinit. mpa rat tentationem nostri interioris hominis tentationi prim xum parentum, '. - . in ' cHinc,tres ponuntur gradus in tetatione,icilicet, luggemo, ouae est in sensuali parte : delectatio, quae in inferiori parte rationis sita est. Et consensus , qui in superiori parte rationis, secundum proprietatem quandam,collocatur.
Fit carrus rentatio per concupiscemiam tantum an etiam pre iram
Quandoque tentatur ratio per concup isentiam,quandoque per iram . Et ratio utriusque partis est : quia ex utraque partinmouetur pars sensualis: vi respectu apparentis bona, per concinpiscentiam: resperui vero apparentis mali per Iram. Hinc, poterit moueri per concupiscentiam tantum, quatenus concupiscenti est quid commune, generale ad utrunq;.
Potest ne eamis ramatio fieri absique peccator CONCLUSIO. Non Fit, saltim absque veniali peccato. Et ratio est, quia
haec tentatio est ex parte virtutis motivae, in qua est peccatum ratione assectionis. Praecedit enim motus inordinatus venis lis , ex quo sequitur inclinatio. Et hoc est quod dicitur. ait . 2 I huius. 2 a Magistro, quod ex carne, & corruptione suboritur motus illicitus, & cogitatio praua. Et confirmatur autoritate gloss. super locum. Σ.ad Cor. 32 Datus est mihi stimulus carnis, &c. quq ait. Tentatio, quae est a carne, est veniale peccatum. Et esset Apostolus tentatus ad probationem, quamuis ibi interuenisset veniale . Propterea quod probatur etiam homo, cum suboritur veniale , & ad conseo mi mortali veceati non deducitur.
Quare tenta: is earnis est magis semper a peocato, quam dammis tenratio Respondeo. Quia tentatio eatnis est impulsus sent .alitatis, quem primum motum consuevimus appellare. Et quoniam in illo impulsu sensualitas mouetur in ordinate , & prae ter rationis ordinem. Hinc est, quod tentatio carnis nun quam est in nobis sine aliqua inordinatione, R ex consequenti non est sine aliqua veniali culpa. At vero tentatio holtis omnino extra nos est, & potest ei se sine aliqua delectatione inordinata in nobis existente, & ita potest sine peccato ei lς.
315쪽
Tt quia,ut dicit Alex. aliae hostis tentationes sunt ex parte virtutis cognitiuae: haec autem est ex parte virtutia motiuae ratio ne affectionis,& ita est peccatum.
uaria di si ultas. Erine dissestius tollationi earnis, quam- daemonis tentationi resistere
Titulus difficultatis potest bifariam liuelligi. primo rese S Pon M. pectu eiusdem peccari: ut potὸ eari iis, ad quod earo, Se dia- b sumbolus instigant. Secundo respectu diuersoritin peccatorum: Sut tentatio carnis respectu carnalium peccatorum, tentaHOhostis respectu peccatorum spirituali uni . CONCLUSIO I. - 1 Primo modo difficilius tentationi eam is ; quam daemonis; resistitur. Et ratio est: propter coniunctionem carnis is Isti ritum , ob quam, magis a carbe anima Incuruatur. Corpus SV s enim , quod corrumpitur, aggravat at mam . Et cum homo Lyres f. multum diligat carnem ne moenisti cSrtihm suam odio ha- bell&plurimam odio prosequatur diabolum , facilius diabo Ii suggestioni,quam carnis tentationi resistet: quoniam amat ii persuasionibus dissicilius contradicitur. Si autem secundo tamodo titulus intel ligatur, certa regula ita di non potest. CONCLUSIO II. Si Fuerit homo vitio carnis deditus ,& ad illud magis se ad vitia spiritualia pronus,difficilius erit illi earnis tentationa resistere. Et ratio est: quia habet iam anima habitum aequisitum,& carnem ad tale vitium admodum procliuem.
Si Autem suerit homo pronior ad peccata spiritualia quam ' ad carnalia, difficilius erit tentationi daemonis, quam carnis resistere. Tales sunt homines mag;s honores, quam volupta tes desiderantes. Et eodem modo, quo secunda conclusio, po
In homine autem ad utraque vitia indifferenter se habente,&atquὰ ad illa prono, tentatio carnis erit suo modo dis ficilior. Et ratio est : propter maiorem , & magis intrjnsecam,& magis continuam carnis adhaerentiam. Est & suo modo tentatio hostis dissicilior. Et ratio est: propter maiorem bo ni promissi apparentiam, & propter latentiorem instigan
eis fallaciam. Quae enim vera vitia sunt, sub specie virtutum palliat.
316쪽
Pari. 6.gne modo tentationis. I
dum se habet rationem mali,est poti us fugiendum,quam appetiendum,& tentatio carnis secundum se, mali Iatiouem ha cum sine peccato, v modo diximus, non sit.
Neque est per accidens, id est, racione victoriae appetenda. Et ratio est : quia tentationi caruis , nunquam est adiuncta Plena victoria: immo quieunque tentatui a carne, quo ad aliqui- , vineitur: atroquin non peccareo. Non enim uult f cienda mala : ut veniant'bona,& tentatio carnis est malum culpet, quod facimus, &non malum 'unae, quod pari mur. Postremo : quia propter fragilitatem humatiam , victoria huius tentationis est nimis dubia. Et si non vis m. bi fidem adhibere, crede sancti min: s, & doctillimis patribus, Ecclest sinctae Romanae doctoribus, Hiero de August. & aliis,qui, ut hanc tentationem finiendam, &.non appetendam esse domonstrarent, soli cum matribus, &sororibus loqui non aud bant. Et ita dicitur Eeele.7. Mulier laqueus venatorum est, &ς.&qui placet Deo,effugiet illam. Hi ne mala faciebant illi, non multis abhinc annis, qui cuidam viro religioso , omniqud virtutum genere ornatas-smo, & fide degnissimo, percontanti, quo ceu cleT HI, re sponderunt . Imus ad visitandas tales adolescentulas , de mulieres c quae erant, & aetate, & pulchritudine flos ipse Causa mortincandae c*rnis. Et ut retulit mihi vir ille, dicti homines nec erant aetate, nec sapientia, nec sensuum mor tificatione, nec carnis maceratione dictis Ecclesiae doctoris bos pares. Haec dixerim, amice lector, ut memoriae perpe tuae mandes, hoc genus daemoniorum tirga vincendum esse. David enim sanctus, &vir secundum cor domini, fuit hactentatione cum Bethsabeae victus, & Sanson fortissimus cum Dalida. Et cum mulieribus alienigenis sapientissimus Salomon. Hinc Eccles9.Ne respicias mulierem, multivolam: ne fortὸ incidas in laqueos illius. Et ibidem Virginem ne conspicias, ne fortὸ scandalizeris in decore illius. 5altim qui tentationi carnis se exponit, peccat venialiter, quemadmodum, qui exponit se periculo peccandi mortaliter, morta Iiter peccat. Propterea quod , qua amat puri Ium, in illo peribit. Et moueat nos, amabo. Christi domini exemplum, de quo mirabantur discipuli, quod cum muliere de Samaria loquebatur. Et erat Christus, qui loquebatur, & in loco pu
317쪽
EA ne mundi tentauo appetenda h. i.
CONCLUSIO. I. Non est per se appetenda. Et ratio est; quia tentatio munest quoque secundum se , propositio alicuius mali sub . specie boni r de ideo magis inclinat ad consensum malum , quam ad honum,&ex consequenti est per se fugienda.
' Neque per accidens,ratione victoliae est appetenta. Et ratio est,quia tentatio mundi non inducit ad victoriam,nec ad illa. pronaouet. Et illud non est propter alicrum appetendam,quod ad illud consequendum, nec inducit,i Iec promouet.
Sexta dissic. Quae nam Iunx contra lentaMones remedia
Alex. A- Vigilia,Oratio.humilitas, patientia sunt contra tentatio- M.q IOI nes remedia. De vigilia, dc oratione,habetur Matth 26 dicente Christo. Vigilate, & Orate: ut non intretis ita tentatio-Ma . 26. nem. Et Luc, 22. Surgitς,&vigilate: Π non intretis inten a r. -tationem. De humi bi ixe D. Gregor. lib 9 Moralium. supero Greg. - Iob cap. Io. ait. Superna dispeniatio carnis inostrae permit- tit nos impugnationibus concuti: ne nostra mens in superisbiam, praesumpti sene securitatis ; eleuetur: ut dum pullata trepidat, in solo authoris adiutorio spei pedem. robustius figat. Humilitate enim, de vincitur tentatio., α eadem lin-IL- militas in erementum suscipit. Vnde B. Paul. Ne magnit do reuelationum extollat me, datus est mibi stimulus cat-n s meae, Angelus Sathanae , qui me colaphizet. De patien- Iacob. t. tia verb legitur Iacob. I, Beatus vir, qui susseri tentatio-χ. cor. rnem: quoniam cum probatus fuerit, accipiet coronam vi-s,ppen. o. Debet autem tentatus, ut plenam de tentatione vi sto-
l .i- riani reportet , de viribus suis non cose fidere: sed de solo Dei v. q. LM adiutorio sperare. Ideo enim doctam fuit B. Paulo aDomis Thom. no : Sussicit tibi gratia mea. 2 1υν Hinc, vir sanctus ita debet de spe eae certus: ut semper aepio. io s. tentatione sit suspectus. S. Bona. ARTICVLVS VII.
dict. 2I. De tentatione primorum parentum ara. t. prima disse. Fuit ne tentatio primorum parenium primum Alex. Α- diaboli peccatum Z len. m. i: Solutio Luius Assicultatis ex dictis supra cum Magistro deo /Ap. peccato Angelorum pendet. - CO
318쪽
eo peccatum inuidi et qua motus, primo Sparentes te litauit.Ian uidia enim diaboli mors latrauit in Orbem terrarum, Inedia, ηα scilicet,eius tentatione. Et D Are in lib. de mirabilibus sacrae
aes scripturae hoc confirmat. dicens, quod non peccallet Angelus in terra, nisi prius peccasset in coelo. Hinc, pruno peccauit tu cinio per superbiam. Sc secundo inpariatio per homicidium. Et dicitur Eomicida ab initio; 'id est,post initium: vel quam cito hominem tentauit. γD v B liv M N
Fuit na una tentatio primorum paremum plures
. Fuit respectu principalis moti ai vaa. Et ratio est quia tentatio suit de Inobedientia, & motivum illius transgressionis fuit, appetitus inordinatus similitudinas diuinae. Quod fuit principale,& unum. Reliqua enim ad hoc unum reducuntur. C O N C L V S I O II. . l. GFuerunt autem plures rei pectu plurium actuum , I partieularium motiuoru in. Et ratio est; quia fuit una tentatio re spectu fructus veritii quando dixit. Cui praecepit vobis Deus: ut non comedemtis ex omni ligna paradis Secunda respectu appetitus scientiae. Et tertia retpectu essendi, sicut Deus , quando dixit. Scit enim Deus , quod ut quocunqae .die co mederitis ex eo , aperientur Dculi. vestri , de eritis, sicut dij, scientes bonum, &malum. artatespecta appetitusum mortalitatis: vd quando dixit. Nequaquam moriemini. Gquinta respectu appetitus delectatio ais in gustu , de in visu. Vnde dieit tex. ibidem. Vidit igitur mulier, quod bonum esset lignum ad vescendum, & pulchrum oculis , aspectuque delectabile, tulit de fructu illius, & comedit, deditque viro
Hine . patet solutio dub quod affert Alexand. Alen. Quae istarum faerit prima, & praecipua tentatio. Fuit enim pix te ma, α praecipua tentatio appetitus propriὸ excellentiae, uepE , superbia, velle, scilicet, Deo allimitari. Huc enim ten debant reliquae dictae diaboli tentationes, & erant mediae , deministrae huius tentationis, quani principale mori uum in prima conelasione esse diximus. Et de gula primo tentauit: quare praecepit,&c. Deinde videns mulietem dubitantem, ὸ & dicentem: ne sortὸ, dcci tentauit de appetitu immortali Mus , nequaquam moriemini, dcc.
319쪽
Fuit tentatio de te intelligibili: sed re sensibili mediante .
Et ratio est: quia cum homo, qui fuit ab InItio creatus octus, sit ex parte intelligibili de sensibili compositus, sitque infir mior,& debilior pars sensibilis: ideo a partesensibilii nec . pittentatio, & re sensibili mediante, &1ensu praesertim auditus, qui est susceptiuus locutionis : quae quidem locutio est: communis hominibus, & Angelis, in corporibus assumptis Et ex auditu transiuit tentatio per alios senius, usque ad gustum, qui fuit simpliciter prohibitus. Nam qu ando dicitur in tex. ne tangeremus illud D vel loquitur de ractu, quatenus gustus quidam tactus est: vel de tactu ordinata ad gustum. Confirmat autem D. Bernar. hanc rem super Cantica, licens . Sicut primo intrauitanors per auditum: ita pr: mo & vita, ad Roman. Io. Fides enim ex auditu, auditus autem per vex bum Dei. ti Ole V I
Fuis ne facta timatio dieta ementius, med a serpente
Conuenientius per serpentem facta est. Quia motus in t rioris tentationis cum motu serpentis, quam maximE conuenit. Nam ut motus serpentis est lubricus , ω suauis : ita tentationis interioris motus. Quod confirmat D. August. lib. i a. de Trinitat. dicens. Quomodo coluber, non apertis passibus, sed squamarum minutissimis nisibus repit : sic lubricus deficiendi motus, negligentes minutatim occupat, & incipiens a peruerso appetitui similitudinis Dei, venit ad simillia tudinem pecorum. Inde est, quod nudati stola prima, pelliceas tunicas mortalitatis meruerunt. Honor autem homia vis fuit smilitudo Dei, dedecus similitudo pecoris. Ideoque dicitur in Psalm. 3. Homo, cum in honore esset, &c. tu mentis insipientibus. Iumen in autem dicuntur eae, quae ho mini in adiutorium sunt.
Cur dicitur serpens eaigidior cunctis animatibus, emprudentior
Non est serpens natura prudentior, & callidior cunctis animalibus e sed propter diaboli astutiam . Ratio primae Iartis est : quia apes , & formicae , & alia geuera anima um , ut paret in libris de natura animalium, prudentiola
320쪽
Arto. De tentatione Adae. 2 6s
esse videntur. Secunda pars probatura suntli: nam ut dicitae prudens, vel astuta lingua,quam prudens, vel astutus, ad aliquid prudenter, vel astutd suadendum, ni ouet: ita etiam l. rpes dicibus est lapiens, vel callidus, propter astutiam diaboli, qui in illo dolosd agebat. D. VBIVM III. P iuit m daemon per a fiagemu animalium tentare, 'ficut pιrserpentem Respondeo eum D. Aug. lib. H. 6uter Genes ad ii teram e. . Non debemus sanE opinari, quod lerpentem sibi, per quem tentaret,suaderetque peccatum,diabolus eligeret: sed cuin esseta n illo, propter peruersiam , & inuidam voluntatem decis piendi, cupiditas, non nisi per ill ad animal potuit . per quod posse permissus est. Nocendi enim voluntas potuit eissse a si
potestas vero non nisi a Deo. .. r
. D V BIVM IIII. Locutio serpentis ἀβumte, vel ὰ demone fori sis ne suit CONCLUSI O.
Vox serpentis,quatenus sonus discretus iteratus, & ad pla- citum significans,fuit,aselo dae mone esse potuit. Et confirmaetura simili, ni sicut locuta est asina, in qua sede dat Balaam ,-inisterio,& virtute boni Angeli, ita locutus est serpens He-uae opera,& diligentia ρ atque industria diabolii Ratio est D. Aug. I I super Gen .ad litic. 27.& as. Et coufirmatur ab eodem D.Aug.lib. a.de mirabilibus sacrae Scripturae. a 4. ubi loquens de asi na Balaam ait. In igne,& nubibus modos loquendi inuenit, ita in oreanimalis plectrum linguae gubernavit.
. Idiomate Hebraeo. It ratio est, quia Deus hoe idioma primum gratuito primis parentibus donauit,& angelis bovis, Sematis,ut cum hominibus qonuerserentur a principio imprae sit Q. o etiam idiomate Adam Iebus nomina Imposuit.Cuius . quoque idiomatis sunt nomina, quae in Gen. a principio usq; Gen. s. . ad diuisionem linguarum leguntur. Eodem etiam idio inate ambulans Deus in paradiso primos parentes allocutus fuit . Et eodem primi parentes utebantur, & Vtentv oeati, & damnati post iudicium. poterunt tamen beati loquentes omni bastinguia uti,quod damnatis non concedetur. .