장음표시 사용
81쪽
hossibile est, plures Angelos esse sub eadem speele ima, et specialissima, solo numero disserentes. Et ratio a d finitione speciei est , quia speciei natura est , ut possit praedi cari de pluribus , solo numero differentibus ,& cum quaelibet species Angeli sit una uersalis, de communis pluribus. poterit de pluribus praedicari i Alioqui' enim non esset species, neque de Angelis esset scientia i quia de singularibus, sicut non est dissultio, neque scientia. Quid Z quod, ut
omm sanimae rationales a corporibus separatae, sunt eius
dem species, ira, de plures Angeli possunt sub eadem specie
contineri. Et ut potest Deus annihilare Angelum Micha lem,& postea producere alium eiusdem speciei cum Mischaele, potest abique eius anni hi latione utrunq; conseruare. Et ita ellent iam plures Angeli sub eadem specie: Dist puli S.Thom. hanc conclusionem eonfitentur, licet S. Thom.illam diffiteatur.
De Facto plures Angeli, solo numero digerentes, sub
eadem specie continentur. Et praeter rationes primae con Eusionis , quibus etiam haec secunda concluso confirma tur, denuo probatur ratione, quae ex D. August. in Enchiri dion colligitur, quae postulat articulum fidei, qui apud D. Paulum ad Hebreo: . z. legatur. Nusquam Angelos apprinhendit, sed semen Habraae, id est, non est factus Angelus ad te parandam naturam Angelicam ; sed homo ad naturam humanam restaurandam, Hinc sic sermo rationem, causa adb quam verbum diurnum non assumpsit naturam Angeliueam; assumpsit tamen humanam, est ι propterea quod tota natura humana, uel species, quae in uno Adam latebat, perili; non tamen petijt tota species Angelica. At si quilibee Angelus esset propriae speciei, tot speetes perijssent quot suere Angeli damnati. Quare singuli non sunt peculiaris stoetei , sed plures eidem speeiei subiiciuntur. Et B. Damalce-vus in elementario hanc veritateni coli firmat,dicens, secundum vitamquamq; speciem fecit Deus Angelos. sed de hac copiosius in libro controuetsiarum.
82쪽
tur, quibus, tanquam pro legomen , siue praeludium, erit sequens difficultas anteponenda. iiatio. Α
Dux sunt contrariae opiniones. Prima est S. Thorn. qui' negat,in angelis intellectum agentem, de possibilem reperi-S. Tho. q. ri. Secunda est Scoti assimantis, habere angelos. in te tactum 64 ς' η agentem, & possibilem. Et ad maiorem intelligentiam hu-S RG q. His difficultatis est praenotandum, eundem numero intelle γο hvitis ctum e ite agentem , & possibilem e habere tamen diuersa no mina, propter diuersos essectus , quos producit. Nam in rist 3, tellectus , quatenus agens est, duo facit ossicia. Et primum Oamma. est formare species spirituales , per quas obiecta dicuntur a
Mintelligibilia, id est, in potentia propinqua ivt intelli gantur , hoc est, ex speciebus sensibilibus facit species intelligibiles, spirituales, & non tanquam ex termino a quo , Vel tanquam ex materia ; sicut quando ex aere fit ignis, uel qua do ex aere fit statua. Et hoc efficit formando quandam spe ciem intellectualem, quae repraesentat obiectum , quod erat cognoscibile tantum per sensum, qua specie mediante , fici in potentia propinqua cognoscibile, idest,actu per intellectum intelligibile. Secundum officium iotellectu agentis est facere uniuersalitate in in rebus , id est, sor mare species uniuersales, per quas intelligatur obiectum, sub ratione uni uersalium in particularii vis qui statium sub ratione animalis, aut hominis, & non sub ratione Petri in relligat. Intellectus idem dicitur possibilis duabus de causis Prisma; quia est in potentia ad recipiendam illam speciem , ratione cuius obiectum unitur accidenta liter intellectui, Sc potentia redditur obiecto similis,eo quod in se habetis militi dinem.Secunda causa est, quia , illa specie mediante, efficie smilem notitiam obiecti, per quam obiectum non est iam actu intelligibile; sed actu intest igitur. Hinc ad cognitionem comparandam oportet ponere invii sup. tellectum agentem producentem speciem intelligibilem,
flex.ubi quae est obiectum intellectus, & intellectum possibilem, quῖρp. o . ni potens ad recipiendam speciem , de recipiendas. dc pr 69. m. 3. ducendas notitias. Ideo enim dicitur intellectus possibilis, arr. 3. idest potens pati, nempe, recipere in se speciem, de potens Ad la. facere, idest,notitias producere ijs ita constituis respondo
83쪽
ne cognitisne angelorum. CONCLUSIO.
Angeli possibilem,& agentem intellectum habent. De in intellectu possibili probatur primo,ex D. Paul.ad Ephes. 3. ubi docet, Angelos didicisse mysterium incarnationis Christi , veinnotescat, dcc. Quamobrem cum sint in potentia ad multa intelligibilia,quorum non habent species,erit necessario po nendus in illis possibilis intellectus. Se eundo de intellectu agenti probatur : quia cum sit res maximae persectionis, ani me corpori coniunctae, habere intellectum agentem, quo possit suum obiectum motivum, scilicet, speciem intelligibilem sor mare ; non erit profecto talis,& tanta virtus motiva neganda Angelis, cum sit praestantioris naturae. Tertio Angelus habet intellectum possibilcm, ut modo ex in Paulo demonstratum est; quia potcst recipere omnium in
telligibilium species'i siue acqui sitas, siue infusas . nihil enim refert, quae illarum sint in habct igitur, & agentem intellectum . Alioquin frustra esset potentia passiua ad recipiendas species, si activa potentia ad efficiendum tales species Angelus careret. Cui libet enim potentiae passiuae naturali sui Aristo t. auctor est j sua potentia activa naturalis re spondet. Et confit matur, sit ita, quod anima coniuncta .hi Icorpori habeat species concreatas omnium intelligibilium : nihilominus tamen haberet intellectum agentem , & possibilem . Quia hoc ad animae perfectionem pertinet: quare non erit hoc idem Angelis, qui sunt maioris persection is squam anima rationalis , denegandum. Deinde, anima Christi Iesu Redemptoris nostri videbat ab instanti suae conceptionis in verbo omnia i nihilominus tamen habuit intellectum agentem, & possibilem: similiterque habui stet, quamuis ab instanti suae concepcionis omnium intelligibiliu species in proprio genere recepisset.Propterea quod habere huiusmodi intellectum, est commune omnibus animabus coniunctis. Qua propzer ident erit de Angelis confitendum , quamuis a princi pio omnium intel Iigibilium species receperint. Tandem prbbatur conclusio. Demus ereatum se: si e a Deo, cui nulla ei et data species. percontor modo , aut iste Augelus posset formare species Pnniersalium , aut singularium, aut nonysi primum ergo An fetus babet intellectum agentem,& possibilem, ut constat ex di in principio difficultatis . Si secundum, sequitur ma' hi festξ, animam coniunctam materiae esse maioris persectionis, quam sit Angelus, cum anima, intellectu agunte, R E possit bili
84쪽
possibili praedita, pollet acquirere loen iam 3 Angelus veAtali intellectu orbatus haud posset. Quod quidem philosophiae, & veritati aduersatur, quam quod maxim8. Sed de his in lib controuersiarum fusius. Secunda d . An sini ponendae sipecies intelligitistis infusa,vει acquisitie ui Angεαὶ
Aliae. Daee dissicultas est quoque tanquam praeludium praemi Dien. q. 16. tenda , ad explicandam dissicultatem de cognitione Ang mr . lorum , quae medi)s speciebus comparatur. Sunt autem de S. Thο.q. hae dissicultate duae opiniones contrariae. Una affrmansues .ar.2. communi S AlexandΔThom.& Scoti,& omnium fere Theo
Sees. m. I logorum, & Philosophorum. Altera negans Dur. & Gabiis af3.-el.qui citat Ocham in suam sententiam Gab.q. 2. CONCLUSIO. Durand. vi intellectus possit intelligere, necessario sunt species q. 1 O6. intelligibiles constituendae. Probatur conclusio una, atquὰ hiaui Hs altera ratione. Piima,intellectus nihil cognoscit,nisi per suuReona. simile, dc species est similitudo obiecti : quare cognotiet, de . n. a. q. formabit notitiam per speciem. Quod docuit Aristo t. 3. dea 2.p.ritis anima, dicens,lapidem non esse per se in animai sed eius spodrandi L ciem . A liter enim non posset cognitio fieri. Ad secundam Ariri. rati'nem nota cum Aritioi 7. Physco. Qqὁd ut fiat actio, agens, de passiim debent tangere se, vel contactu virtuali: vequando agens operatur in extremum. per medium, exempli gratia, quando sol mediante aere calefacit .terram e vel contactu mathematico, quando ex utroquEM unum , ut ex specie intelligibili, & intellectu fit unum per accidens. Iam sic sermo rationem; ut fiat actio, agens, de passiim debent v-niri : obiectum autem mouet intellectam ad notitiam sui; quare debent uniri;& cum non possint per se, quia lapis ve. eum Aristo t. modo diximus i non est in anima, unientut; prosecto per accidens, idest, per speciem , quae subiecti quid- Arati. ditatem suppleat. Quod etiam Aristot.3. Manima insinuauit assirmans, intelligere esse quoddam pati, idest, recepti ne spectetum fieri intellectione ire Tertia istu .Viνum Angelus edom visei
inlex A- Titulus huius gificultatis triplicem potest sabete sen-ι n. ubi sum . Nam primo potest antelligi, an essentia Angeli se Iil. intellectio, & actus, quo intelligit se forma liter ρ Secqnd 3, 5. Tliis. q. an potentia. qua se intelligit, sit sua essentia λ Tertio an spebe, r. a. cies, qua se intelligit, si sua essentia Z ita quod non indigetat
85쪽
at alia specie intel ugibili, repraesentante. Omnes Theolo gi unanimes,& uno ore confitentur, Angelos intelligere seipsos per suam essentiam , solus Henricus candensis, quo- lib. .q. I . affirmauit, Angelum etiam seii sum cognoscere per speciem tutelligibilem , repra sentantem Ange .um, cui
D. Ecu Itali huic erit re bondendum iuxta triplicem sensum positum.
intelligere Angeli non est sua essentia. Et ratio I. Tho. ,bi supra est , quia maior distinctio est inter esse , ct operationem quam intereste , & essentiam: & eum esse , Se edentia in nulla creatura sntidem, nequὸ erunt idem essentia, de operatio, Mintelligere Angeli operatio illius est, Tum etiam ; quia asserere, intelligere Angeli, quo intelligit Deu, esse eiusdem Angeli essentiam,& substantiam, est haereticum : nam esset tune beatus per essentiam , & damon etiam esset malus Ier essetitiam, nempE, per operationem intellectus.
potentia, qua . Angelus se ipsum intelligit, honest idem tam sua esseritia ; sed ab cssentia realiter; vι Thomistae ait
tundi siue sorrnaliter, ut Scotus voluisidistinguitur. Haceon.
elusone explicariat secundum senser tituli praesenti, d hi culiatis,&est contra Gabiielem, quiquist 2. huius distinct. somnis Ocham a rmauit, potentiam intellostiuam, qua Angelus intelligit, esse ipsam mei λngeli essentiam, & conir Durand. quaestio. s. eiusdem distinctio. qui illis subscripsit. Iam probatur conclusio; quia, cum omnis potentia pro xima, siue activa, siue passiua, si respc alicuius actus accidentalis,distinguatur a suo subiecti, , de intellectus Angeli sit huiusmodi potentia, distinguetiu ab erus estentia,&non erit idem cum illa . Et B August. lib. s de eluit te Dei, tap. i . Et B. Anselm. in lib. de memoria praescientiae, ac piaedestinatione. Et B. Dionysi. de coelesti Hi rarch. cap. 1.&9. & Ir. insinuant intellectum, essentiam, di vperationem distingui realiter , ut declarant discipulix Thoin vel formaliter , ut Scoci exponit. Et tandem, quia actus essentiae angelicae est esse , & actus intellectus
Angelici est intelligere, & cum iβi actus sint distincti, e- dx quoque distinctae potentiae: quia potentiae per actus db
86쪽
Angelus intelligit seipsum per suam essentiam , & non per aliquam speciem intelligibilem. Hanc conclusionem omnes se te ut supra diximus) confitentur. Et ratio est:quia cum notitia ab obiecto actu intelligibili, id est, actu intel-' lectui, vel per se, vel peraces desis unito, &ab essentia producatur, & essentia Angeli sit actu intelligibilis' quoniam est proprio intes lectui per identitatem unita produce lux plan E immediatὰ nretitiae Angeli ab essentia, & intellecta eiusdem, sine specie intelligibili. Confirmatur ex Aristota Arist. 3. de anima: dicit enim, si lapis esset intellectui unitus, non indigeremus specie intelligibili ad eius intellectionem . Q gate hic non indiget Angelus specie intelligibili, cum eius essentia sit intes lectui unita: ut modo diximus. Tum etiam: quia, si species obiecti informans intellectum, est partialis causa intellectionis, multo magis erit obiectum i sitim causa intellectionis, si sit potentiae unitum; ut in hoc loco, cum species eius vicem gerat, & eiusdem obiecti virtute operetur. Et patet ea emplo luminis Solis; nam, ut in men unitur oculis nostiis,& sine ulla specie ab ipsis videtur; ita etiam adest essentia angeli immediatὰ eius intellectui , ut principium,& ratio intelligendi, sine ulla specie. 'Quarta disse. Vir quod de Angeis modo dictam est, dici, O assim nutri possit de animae cognitisne, O deatis, quae ad Vsam tertinent
Iderii dicendum est de anima absolute loquendo, quod de angelo modo probatum fuit. Et ratio est , quia ad c gnitionem lut proxima difficultate diximus i duo per se requiruntur, nempe potentia cognoscendi, do obiectum acta cognoscibile unitum potentiae, & intime illi praesens. Quae duo proculdubio animae rationali conuenire videntur P propter eius immaterialitatem; quae est principium, &radix, non solum virtutis coῖnoscendi , & intelligendi, verum etiam actualis cognosci vilitatis, & intelligibilitatis. Quo IAtistor. aperte doctiit. 3. de anima.eap η dicens,in separatis amateria idem esse intellectum, & quod intelligitur Et idem
omninὁ sentire videtur D. August. le Trinit. tenet S.Thcm. I. p.quaest.98.art. 2. Vbi e presse concedit,animam separatarna corpore cognoscere seipsam, eo triodo quo angelus seipsum cognostic.
87쪽
Anima rationalis corpori coniuncta non potest modo prς Appen. Idicto se ipsam agnoscere. Et ratio est; quia anima , dum est corpori unita, non potest intelligere, nisi per conuersionen ad phantasmata; ut experimento comprosatum est, & Arist. 3 .de anima docuit Hoc enim est illi eonnaturale. Hinc prius intelligit anima , quae habent esse in materia, Anm. 1 quorum phantasmata habemus Hinc,quia anima non cadit sub sensum, cum sit immaterialis, & non possit de illa haberi phantasma, non potest pro
isto statu per suam essentiam cognosci. Idemq; est iudicium de ijs,quae ad illam pertinent, quae similiter sunt immateria- lia; νt infra de illis rebus ab anima cognitis patebit. Quinta dissiculi. Virsim Angelus cognoscat alia a se per suam egentiam,ves per specie λDissicultate Proxima declarauimus, quo medio Angelus inex.
cognoscat se, nunc explic*ndum est; An eodem etiam medio cognoscat alia a se, ita ut eius essentia reprae se luet illi m s. omnia alia a sc, & non indigeat specie aliqua ad cognitio' S.T . nem aliarum rerum acquirendam. i. gr.
perspecies. tanquam per mediam. Hanc conclusionem com ..Gab q q.
munis doctorum sententia confitetur. Et illam B. Dionysi. Distri d7.cap. de diuinis nominibus,docet. Vbi dicit, Angelos illu-A. 6. minari rationibus rerum. Quamobrem Angeli per r/ ion es D. Oib, γrerum,& non per propriam substantiam,alia a se agnoscunt. Et ratione probatur; quia, si Angelus pec suam essentiam
cognosceret alia a te, semper omnia actu intelligeret, quem
admodum semper actu se ipsum intelligit, qnia intelligit sei sum per suam essentiam, qui semper est illi prisens.
Tum etiam,cum essentia Angeli sit limitata, & fini a adcer nm rtam genus,& ad certam speciem , &determinet thi quaelibet Angeli essentia certam naturam : id ςo non potest esse ratio ad cognoscendum omne ens a sedistinctum ; quare cognoscet Angelus alia a se per species, & n pςr suλ essentiam. -R A Hinc sola essentia diuina potest esse ratio cuicunq; in tel- . lectui cognoscendi omnia propter suam illiictitationem . Et quia sola continet in se omne ens formalixer,& virtuali zer. Nam serviliter continet persectione . simpliein t smpli'
88쪽
imperfectionem. Quod quidcm Dou potest naturae angelicae finitae,& limitatae conuenire . 3Idipe etiam solus Deus omnia extra se semper actu intelligit. Omnia nuda, & aperta sunt oculis eiu . Quia per suam esseMiam,quet omnium continet sim l. tudine , Omni intelligit. Lege doct. in a.dissic. huius quaest citatos. Sola SD Vtra m A ngeli intelligant non tum perster es in usas, f
Solet proponi haeς difficultas, hoc modo, san Angeli aceis
piant cognitionem a rebus 3 vel an intelligant per species a ceptas a rebus.vel sint sicut intellectus nostet qui nascitur,ta- uuam tabula rasa, & sumit a rebus species. Circa nanc di incultatem, quae difficilis est,Ricard. 3c Seor affirmant, Ang tum aliquas a rebus sumere species. Et S Thora. oppositum tenet; at vero D.BOnau. i.y. huius 3 idistin. arca.' i .medius incedere videtur.
Angeli per species concreatas quidditates omnium rerum intelligunt Constat veritas huius conclusionis primum a choritate sacrae scripturae: nam Ezechiel. 23. loquens de Lucinfero ita ait.Haec dicit Dominus Deus Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia,& persectus in decorς,&ς Quare ab instanti creationis,&e & ex consequenti non acquisiuit lci ς-tiam quidditatum per species acquisitas a rebus ; sed per concreatas. Deinde D August. super Gene.cap. l.& 4. affirma rea rius suisse ab 4ngelo cognitas,quam in proprio genere ex I erent, quare non cognouit eas per species ab illis sumptas :sed percoucleatas.Et in lib. de causis scribitur,omnem in tu rigentiam esse plenam fornii , idest, speciebus Et tandem ratione confirmatur; quia anima p ruuli discedetis ante usum lationis, intelligit statim post separationem quidditates re tum,& non nis per species insulis; quare & Angeli in instanti creationis similiter intellexerunt. Dices cognoscunt ne Angeli etiam singularia r re spondeo.
Cognoscunt absque dubio Angeli singularia. Et ratio est, quia custos necessario debet cognoscere rem, quam cust dit,& Angeli custodiunt nos, & omnes vias nostras, id est, singulares actiones. Iuxta illud, Psalin. 9q Angelis suis mandauit de te; ut custodiant te in omnibus vijs xuis. Nec posset quis aliquibus ministrare necessaria, si ea non agnoscerer, neque prouideae quae condeniunt, quae prouiden
89쪽
da sunt, non intelliget et. Et eum Angeli sitit administratorijspiritus, ut habetur ad Hebrae. cap. I. Omnes sitiat administra- Ad Hab. rorijspiritus , & prouideant nobis , & nostri curam habeant e. I, idicente scri plura, Exclesiast. caps. Ne dicas eoram Angelo E L cis. non est prouidentiat intelligent profecto singularia. Quae Aristor. veritas Aristoti non latuit,quando Angelos motores Orbium constituit, quos per intellectum , & voLIntate in mouere ausetuit. Et si orbes singulares non cognoscemni, quo modo, Zaeso,illos mouerentZ Percontabis. Cognostix ne Anselus Dub. t. ngularia per species uniuersales concreotas
Angelos intelligere singularia per illas species uniuersales, quas ponunt Thom istae, videtur impossibile. Et probatur primo quoniam tunc Angelus naturaliter esset conscius suturorum cotingentium per Ipecies sibi con naturales, quod est erroneum. Et confirmatur, quoniam illae species; ut Ti, mistae confitentur, sunt rationes sciendi omnia sutura: Sc cum Angelus sit constius se habere illas species, poterit exire in actum, atque ita naturaliter habebit notitias omnium sutarorum. Et non indigerent Angeli reuelarione aliqua sutur rum; quia possent ex illis speciebus, quarum sunt conscij, sormare notitias omnium suturorum. Haec autem asserere,plusi
quam erroneum est. Quaeres rursus, per quas igitur speMς nub., Angelus intelliget singularia3 '
Angelus per species acquisitas rebus intelligit singularia . Et ratio est; quia cum omne, quod cognosipitur, per aliquam smilitudinem cognoscatur ut Aristot. 3.de anima est auctor de Angelus cognoscat singularia, ut ex secunda con-
riusione constat,& non per species concreataS , ut in I. con. . ...
clusione probatum est, cognoscet profecto singularia per species a rebus acquisitas. Secundd probatur conclusio;quia agente, si patiente, sufficienter approximatis, naturaliter sequitur effectus, & Angelus potest habere aliquod singulare materiale; verbi gratia lapidem, sufficienter sibi approximatum; quare poterit virtute intellectus agentis speciem ibatus singularis in suo intellectu patibili formare. Nam si po- :test anima coniuncta corpori formam intelligibilem lapidis formare, quia habet in sensu communi pliantasina lapidis sussicienter approximatum, poterit quoque S Angelus formata speciem intelligibilem eum lapide,quem babee su D cienta approximatum. Et eo sumitur,qui si phanta his lapidis
90쪽
Iapidis efficit speciem intelligibilem partialiter eum intes- lectu agente: quoniam supplet vicem ipsus obiecti, nempe , lapidis, multo magis profecto poterit hoc efficere obi ctum ipsum , ut pote lapis. Tandem. probatur ad Ephesos.3 .c. inquit. B. Paul mihi omnium fandiorum minimo data est gratia haec, &c illuminare omnes , quae sit dispens tio sacramenti absconditi, scilicet, incarnationis, &c. v x iiij notescat principibus, & potestatibus in coelestibus per eccloesiam i scilicet per prςdicationem.& fidem ecclesiae in multiformis sapientia Dei. Quo loco glosL & D. Hieron.affirmane, multos Angelorum didicisse incarnationem Verbi, posiς- ius passionem, ut patet Isaiae. 63. Quis est iste , qui venit de Edom, &c. Et psalm. 23. Quis est iste Rex gloriae λ&c. Hinc
ita colligo rationem. Angeli acceperunt mysterium inca. Mationis, &non per species innatas,ergo per species acquisistas.Sed de hac difficultate lege librum coiitrouersiarui Septima disse.Vt m Angeb, quo superiores, O fer
intelligentiam huius difficultatis sunt iacienda aliquot fu
Species est naturalis obiecti similitudo. Communis leotentia philosophorum hoc sundamentum probat. Nihil enim polle cognosci, nisi per suum simile ex Aristo t. 3. de anima, colligitur. Nam dicit Aristot.necesse est ; aut rcsip sas, aut formas in anima esse:& cum res ipsa, ut lapis, in Amimma non sit, erit eius species, quae similitudo rei nominatar, Et patet in speculo, ubi recipitur species obiecti, quae est ex prcssa obiecti imago.
Fieri non potest; ut eadem similitudo coutraria repraese tet. Et ratio est , quia, cum similitudo si naturalis imago repraesentans prototypum, & contingat prototypa esse contra ita, ut quidditas hominis, & bruti, fieri piofecto non poterit, ut eadem smilitudo utrunque repraesentet. Perinde cnim esset, ac si unani,& eadem imaginem hominis, & leonis, fingeremus, Species ratione peisectioris potentiae, in qua est, uniuersalius repraesentate non potest. v. g. eadem speci cs in Ang lO non repraesentabit plura, quam in anima separata: ut si in aui a solum repraesentat quidditatem hominis, in Abnget' non repraesentabit quidditatem hominis, & leon s. Ratio