Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

발행: 1548년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

191쪽

AR PAR v A ry pueri humidiores quam calidiores sint. Sed frigidi xsicci, inquies, ut paucam mbent natiuam humiditatem. quae est vitae pabulum,ita paulatim hanc absumunt ob caIori tenuitatem,quae vehementer hanc resoluere dissipareque non potest Calidi vero Hi humidi,& si humore abundant, hunc tamen caloris vehementia cito absumunt, quare non longius quam illi vitam protrahiit. Respondemus calorem natiuum eo absumendae natiuae humiditatis, resiccandique corporis vim maiorem habere, quo velim mentior est, sed cum humore iunctuS, mnium optime concoquit,maximeq; quod e corpore absumitur,resarcit: frigus contra pessime coquit,proindeq; minime perdita substatiam resarcit. Praeterea ab his quae ta- dere corpus solent, ob imbecillitatem minus tueri potest. Quocirca praepropere senectutis signa ostendunt qui frigido siccoq;

sunt cerebro. Hi enim cito canescunt: qum Aniam alimentum quo capilli in his nutriuntur,est velut situs pituitae quae spatio computruit, ut autor est Galenus.

capilli autem aegre nascuntur, insileos nutriuntur in lucem editis: atque

ruti sunt. Nec uer tempore, si frigus

siccitatem in is exuperet, Arescunt.

192쪽

contris humiditatem siccita plur&rium,frigiditu uero caliditatem pauluael superet,calvescunt.

Tarde nascuntur pili,cum tarde in venis liginosa excrementa gignuntur Osteium Benim prius est,fuligine pilo tum generado, tum alendo materiam suggerere. Qui autefrigido siccoq; sunt temperamento, tarde fuliginem gignunt eamq; admodum paucam,quare his tarde capilli procreatur, hici; rusi. Qiitque testes(ut ante docuimus irigi ditatis,hac ratione male nutriuntur. Procedente vero aetate si frigiditas caliditate magis superet,quam siccitas humiditatem moncaluescunt. Sin siccitas magis humiditatem quam caliditas frigiditatem vincat, calutascunt. Ab immodica enim cutis siccitatena scitur caluitium, ut prius explicatum est C

Haemidauer refrigida cerebri temperamenta soporosos ac somniculosos

efficiunt.

kAsare praeter alia significata paulo ante a nobis commemorata, grauem Vehementemq; sopore significat, unde hoc loco κα- tremia 'Medicuntur soporosi Qui enim trigido humidoque sunt cerebro vehementer

diuq dormiunt,obfrigidae humiditatis qua

193쪽

AR PAR A. Ipseerebrum abundat,copiam. Eadem ratione formiculosi Aoc est graece V Aorsunt.

D Ac sensus deprauatit.

Aliquando hebetes ac imbecillos tantum, aliquando deprauatos sensus e ciunt frigida ,humida temperameta, hebete quide, cum frigiditas lumiditas tantum mediocriterexuperant. Res enim quale lant, sen tiuntur hoc est cernuntur,audiuntur&c. sed imbecillius ac hebetius. Cum vero immodica exuperantia est, hallucinantur. Nam res aliter atq; sunt sentiunt:visus quidem maioreS,aut plures,aut alterius coloris aut tSgurae:gustus vero amaras aut acidas, cuius cnq;

sint saporis. Eadem est reliquorum sensuuratio, ut alibi fusius declarabimus.

caput ricrementi Onplent.

Frigus improbe concoquit propterea pro uentum excrementorti parit:presertim cum humore iunctum,qui non solum gignit,sest Mauget superuacuam pituitam.

Frigorisci iniuriis obnoxiu retauri

Nam facile a suo simili res querulue aficitur, prompte igitur cerebrum eiusmodi a frigore laeditur.

Fecise replent, ae destillationi, MFara inlius opportunum ejiciunti

194쪽

rso LAvDIL GALE NICaput tum vaporibus sursum, toto corpore aut praecipuis partibus delatis, tu forisal sumptis repletur. Cibo igitur ac potu va iporoso,aere item humido ac nebuloso faciule eiusmodi caput impletur. Nativus enim humor ex Vernu facile admittit: nihil vero aut par dis mit frigus,hac ratione destillatio e ac grauedine detinetur. Necesse enim est vaporem hunc cerebri frigore in aquam densari ratq; vel suo podere relabi, vel etiadegrauata irritataq; natura in inferna parate demitti rhaud aliter atq vapor qui e ter Gra sursum in mediam aeris regionem subi tus atq; eius loci frigore in imbre mutatus, deorsum suo pondere delabitur.

Neque uero quis temperati sunt,

CLi caluitna humoris penuria,vtia dixi mus,siat,hacaute adferat tu adscititia cutis siccitas,tum calor(hic enim si quidem vehemen fit,humorem depascit non potest rei gidum&humidum caput caliiiiiii sentire.

Haec igitur sunt cerebri temperamentorum indicia quibus ad singula fientiendi instrumenta progrediendo,notas dem nprehendes.

Cerebri temperamentorii signa generatim

195쪽

RA A. Isttim quinq; esse cogenita,&,nu externum, prius declaratum est:congenita quidem,totius capitis diathesin, id est constituti nem,quae magnitudinem,figuram,sensuum,

actionum , tum actuosarum , tum principum, tum naturalium,uirtutem ac vitium continet: externum vero, immutationem

ab his quae foris incidunt. Eadem genere si gna ad singula sentiendi instrumenta trans ferri possunt. Nam ex sua quoque constia tutione ac diathe fi cognoscitutaquae qualis esse natura debeat ex libris de usu partium

cognoscendum est, item ex actionibus tum peculiaribus,tum aduentitiis. proprias dico, ad quas instrumentum a natura est ordinatum:oculus verbi gratia ad videndum, auris ad audiendum. Adscititia autem, quae aliunde profectae instrumentum insunt, ut oculo motus voluntarius. Ab his etiam quae foris incidunt, sent tendi ius iumentorum teperamenta deprehendiitur Nacu numquodq;. ut ante diximus, prompte a suo si mili afficiatur, quae astigore facile laedumtur,frigida: a calore,calida alum ore humi Uda:& siccitate, sicca esse necesse est, reliqua ex his quae ante exposita sunt,facile intelliagi possunt. Ex his perspicula est sentiendi imi rumenta cerebri naturam, cerebrumam strumentorum sensus mutuo ostendere.

196쪽

se id oculis sol in dii lares iis

fuerit.

Tantum do oculis inter 'mnia sentiedi instrumenta hic disserendii esse putat:quod hi cerebro similiores sint, eiusq; natura proxime imitentur .nobis magis perspicui sint,cognituq; faciliores. Quorum si natura

perspecta sit,&in memoriam reuocaueri Cmus quae prius de cerebri notis declarata sunt,reliquorum sentiendi instrumentorum temperaturas facile inueniemus.

Qui enim calidi tangentibus manifeste sentiunturAciles ac crebr molientur et uenu amplis habent, calidiori mnes t.

Caloris exuperantia tanta tangenti sentitur,quata parti natura inest,nisi ut iam se 'monuimus, ab aduentitia qualitate haec immutata sit. Fieri enim potest, ut minus Dquam pro natura calida pars sentiatur, sciliacet immutata ab aliqua re frigida Aut cali dior, et alienum calorem acceperit. Cum igitur oculi nullum alienum calorem aut fritagus habentes,iusto calidiores sentiuntur,na: tura calidi sunt. Quod si simul facile ac re br, moueantur, certior nota erit caloris,cuius munus est per se cierea exagitare. Mo

197쪽

A PARVA. Is 3 rentur autem oculi non per se, sed ex acci dente.Hos enim musculi mouent sursum deorsum introrsum hextrorsum, ut docet Galenus libro de usu partiti decimo. Si is de amplas habet venas,testimonium quoq; est caloris:cuius munus est,ut saepe diximuS,dia latare,maximeq; aptam ad distentione ma Esteriam,vtrunque enim adesse oportet. Nam duram atque male sequacem calor non acile moderatur.

Frigidi uer his contrari punt.

Hoc est,tangentibus uigidi sentititur,tarde difficulterque mouentur, ingustas habet venas,frigus enim cogit coarctatq; quod calor distendit: idem consopit, pigrumque admotum reddit.

Et humidi se molles sunt humorech referti:hicci uero squallentes, duri.

Ex humore mollities, e siccitate duritia nascituretata quide, quatus est earu qualitatis a mediocritate recessus, na quod modice humidinest, minus molle est. Ad eudemmoda quod mediocriter siccisi est, mediocriter est duria. Quod aut vehemeter,id quoq; vehemeter duru esse necesse et Molle aut dicitur quod premeti cedit,si quide simplex non collectum ex pluribus est Lana enimatq; tritici aceruus cedunt,non tamen molis

198쪽

ry et Avd ID MALEN rha sunt.Durum autem est quod non cedit, si simplex est, non autem plenum ac distentum Vesica enim flatu vehementer plena prementirenititur, duraque apparet. Quod Scum oculis contingit, non protinus sicci tu dicadi sunt. Fieri enim potest, ut spiritu vel etiam humore distendantur, durique appareant. His igitur ita constitutis, si prementibus oculi in se concidunt,molle est e censentur: proinde humidi Quod si cum os litia humore abundent, vehemeter sunt humidi: quemadmodum vehementer sicci fi praeter renixum ac duritiem squaltetes sint, hoc est graece pacMue at Nimia enini siccitate squalient,ae exasiperantur.

Faciles similibus suo teperamentoccisis laedunturil antur verba modererato condiari rub usu.Verum id in omni ripartis: cuilusque temperamento cogdoascendo commune esto.

Facile namquanque rem a suo simili Iam di,& suo contrario auuari experientia ipsa docet. Ocussi igitur humidi ab humidis, tragidi a frigidis, calidi a calidis, insiccia siccis laeduntur. Iuuantur vero calidi

quidem a frigidis, frigidi a calidis, humi uiri siccis insicci ab humidis, si modus

199쪽

A Aa M. Piadhibeatur. Omnium enim rerum quantumcunque naturae conuenientium nimius usus noxius est. Quae autem natu rae conue niant, quae non conueniant, postea cum de causis salubribus morbosis vineutris ag tur,docebimuS.

Oculor magnitudo concinna undelam actioni integritatestemperatae mata teriae eopiam ex qua conditi sunt, ostendit:quae, rhaec desint nullam quidem terram, sed male temperatum signi

Quemadmodum capitis magnitudo nec bonam nec malam ex se constitutionem iE gnificat,ut ante monstratum est,ita nec ocumlorum:sed si cum magnitudine figura con, cinna sit,actionesque probae, signum opticini eorum temperamenti erit .Figurae enimcdcinnitas,formatricis factillati robur ostedit .mmateriae ex qua facti sunt, bonita tem, quae faculiati facile obsequatur. Actionurn autem probitaS,propriam instrumenti virtutem valida esse testatui. Quod si nec commodam figuram habent oculi, nec probe suis muniis iunguntur, neces

id aut materia ex qua facta sunt, inepta:

200쪽

est,maleq; virtuti obteperat,aut virtus ipsa imbecillaraut certe utrunque accidit. Q Ualis autem oculoru comoda figura esse drabeat, ex decimo de usu partita libro discere licet. Probae vero actiones sunt si res obie Cctas certo spatio ac interuallo distates bene distincteq;videat. Neq; enim res ab aspectu semotissimas,neq; supra sensum positas vident:aut si vident,indistincte vident.

Oculoru uero paruits e colicinae nitu unacu actione integritate, pauca

quide sed teperatam ostedit materia,ex qua fiunt coformati actionu uero uitiucum concinnitate quadam pauca simul

et praua materiam ipsorum significat. D

oculorum paruita concinna una cum actionum probitate, inquit Galenta S, paucam materiam, sed bene temperatam ostendit. Quod an verum sit, disquirendum est. Cum enim exiguum caput, ut prius docuit, prauae cerebri constitutionis propria perpetuaque nota sit qui fieri potest, Ut cuin oculorum paruitate, coniuncta actionum boanitas sit Nam quemadmodum capitiSparauitas exiguam cerebri materiam .paucam esse, eiusque ventriculo paruos, proindeq;

pauci spiritus capaces, Aut obeundis cere

SEARCH

MENU NAVIGATION